O. Senatosu B : 42 doktor bulunmıyan yerlerdeki halkın âcil sağlık meselelerinin çözümlenmesinde büyük bir rol oynıyan sağlık personeline olan ihtiyacımız mey­ dandadır. Diğer taraftan yetişmekte olan insan gücünü memleketin asıl ihtiyacı bulunan meslek sahala­ rına doğru kaydırmak zarureti de artık kendi­ sini büyük bir önemle hissettirmektedir. O halde, bir taraftan muhtaçolduğumuz sağ­ lık personelini yetiştirmek, diğer taraftan da liselere doğru akmakta olan insan selini daha verimli olacakları sahalara kaydırmak için ge­ rekli tedbirleri almak zamanı gelmiştir. Gerçi birkaç sene evvel alman bâzı olumlu kararların neticesi olarak bugün sağlık persone­ li yetiştiren okullarımızın öğrenci sayısı geniş ölçüde artmıştır. Ve bu cidden memnun oluna­ cak bir husus ise de bu miktarların kifayetli olmadığı meydandadır, ayrıca benim burada üzerinde duracağım mesele, kemiyet kadar key­ fiyet m ese1 esidir. Yani asıl hakiki kabiliyet ve istidat sahibi gençlerin büyük miktarda bu sahalara kaymasını temin etmek meselesi­ dir. Bunun için de, benim görüşüme göre abnacak en önemli tedbir bu okulları her yönü ile cazip ha!e getirmektir, her yönü ile diyorum zira, bir kurumu cazip hale getirecek şartları maddi ve mânevi şartlar olarak ikiye ayırma­ nın mümkün olduğu fikrindeyim. Bir mesleki cazip hale getirecek maddi hu­ susları, meslek mensuplarını maddi yönden tatmin edecek bâzı imkânlara kavuşturmak şeklinde özetlemek mümkündür. Meselâ, hem­ şire, ebe ve benzeri meslek mensuplarına çok yorucu ve mesııliyetli olan hizmetleri nisbetindc tatmin edici miktarların ödenmesi, normal mesai saatlerinin çok üstünde çalışmakta olan bu personele fazla mesai ücreti verilmesi, mahrumivet bölgesinde çalışanlara ilâve ödenekle beraber mseelâ çocuklarını okutma ve benzeri gibi bâzı imkânların sağlanması ve bilhassa, meslek içinde yaratılmış olan çeşitli ücret öde­ me gibi eşitliği bozucu durumun bir düzene konulması ve benzeri hususlar, mesleki cazip 'hale getirecek maddi imkânlara misal olarak verilebilir. Ben bakanlığın bu konuları süratle ele ala­ rak halli cihetine gitmesi lüzumuna inanmakta­ yım. 5 . 2 . 1966 O : 3 Mesleki cazip hale getirecek mânevi husus­ lara gelince, bunların da, maddi cihet kadar büyük bir önem taşıdığı muhakkaktır. Şimdi, bunların neler olabileceğine de bir göz atalım. Benim görüşüme göre mesleki cazip hale getirecek mânevi faktörlerden biri, o meslek sahiplerinin kendi mesleklerine önem ve değer vermelidir ki, bu da ancak bir mesleki sev­ mek benimsemek ve kendinde bu konuda bir istidat ve kabiliyet görmekle mümkündür. Bütün bu hasletlerden mahrum olarak, sa­ dece bir tesadüf eseri veya başka bir yere gi­ demediği için bir mesleke girmiş bulunan bir kimseden mensubolduğu mesleki gerekli şekil­ de sevip yüceltmesini, ve bunu sağlıyacak dav­ ranışlar içinde olmasını beklemek mümkün de­ ğildir. O halde, sağlık personeli yetiştiren okulla­ ra alınacak öğrencilerde bilhassa kabiliyet, istidat ve bu mesleke karşı istek aramak lâzım­ dır. Mesleki cazip hale getirecek bir manevî faktör de mensuplarının meslekin istediği ni­ telikler içinde başarılı olmalarıdır. Ben, bugün Sağlık Bakanlığmm meslek okullarında tatbik etmekte olduğu sistem ile bu başarın-n sağlanmasını maalesef mümkün görmemekteyim. Bu konuda bir misal olarak, şu hususu be­ lirtmekte fayda umuyorum. Hepinizin bildiği gibi iki sene evvel Millî Eğitim Bakanlığı aldığı bir kararla lise ve den­ gi okullarda belirli bir not toplanrnı tutturan­ ların bir üst sınıfa geçmesini kabul etmiştir. Ne var ki, bu kararın, asıl yönelmek istenen konuya zararlı olmaması için de meselâ lisele­ rin fen bölümündeki çocukların fen derslerin­ den edebiyat bölümündekilerin edebiyat, tarih gibi derslerden en az beş not alması gereğini de ilâve bir hüküm olarak getirmiştir. Bunun gibi Millî Eğitim Bakanlığına bağlı çeşitli meslek okullarında da, esas meslek ders­ lerini, not toplamı üzerinden sınıf geçme hük­ münün dışında bırakmıştır. Sağlık Bakanlığı­ nın okullarında ise birinci hüküm, yani not toplamı *yüksek olanların doğrudan doğruya sı­ nıf geçmesi hükmü uygulamaya konulmuş, ama esas meslek dersinden en az geçerli not olan — 621 —