Arcelor - Avrupa Normu Çelik Profilleri

Arcelor - Avrupa Normu Çelik Profilleri
Dünyada olduğu gibi ülkemizde de bulunabilirlik ve
kesit zenginliği açısından her gün daha fazla tercih
edilen Avrupa kesit çelik profiller, tartışılmaz bir
uygulama kolaylığı sağladığı gibi mimarlar
açısından da engin tasarım olanakları sunuyor.
Çelik tasarımın sundugu estetik, geniş, ferah ve
aydınlık alanlar yanında, çelik tasarımın değişen
ihtiyaçlara uyum yeteneği, ekonomikliği ve
kompozit kullanım olanakları çeliği yaratıcılığa en
açık yapı malzemesi haline getiriyor.
yapmak, düşünmek bile zordur. Katı bir kural
olmamakla birlikte, eğer bir binanın değişime
uğramadan ekonomik ömrü olan 50 yıl boyunca
sadece ilk tasarlandığı şekilde kullanılacağı
varsayılıyorsa betonarme inşa edilmesinde bir
sakınca yoktur. Ancak 100 yılı aşkın uzun vadeli
kullanım esnekliği ve kullanım değeri yüksek bir
yapı isteniyorsa çelik konstrüksiyon kullanımının
sağladığı büyük olanaklardan yararlanmak
gerekiyor.
Estetik ve Ferah Alanlar
Kompozit Kullanım Olanakları
Mimarlar kağıdın üzerine daha ilk çizgileri çizmeye
başladıklarında "Nasıl bir bina?" sorusunu da
yanıtlamaya başlıyor. 6x6 veya 7x7 gridler ve çok
sayıda kolondan oluşan bir ağ, ister istemez
betonarme bir proje olarak yükselecektir. Buna
karşılık bir mimar 12-15 metreden başlayan
açıklıklar, doğal aydınlığın bol bol kullanıldığı ferah
mekanlar tasarlıyorsa, bu tasarım gereklerini büyük
ölçüde çelik taşıyıcı profiller karşılayacaktır. Kapalı
mekanlar kadar bina formlarını da etkileyen bu
tasarım esnekliği, betonarmeden, çelik-beton
kompozit sistemlere ve tamamen çelik taşıyıcı
sistemlere doğru artıyor. Dünyada önemli mimarlık
ödülleri kazanmış binaların pek çoğunun çelik
taşıyıcı sistemle inşa edilmiş olması, bu açıdan
tesadüf değil.
Yüksek binalar için çelik profillerin sunduğu
kompozit kullanım olanakları, bir taraftan bina
ağırlığının önemli ölçüde azaltılmasına bir taraftan
da binaların daha ekonomik inşa edilmesine olanak
sağlıyor. Türkiye'deki "kule" projelerinin hemen
hepsinde, servisler ve yangın merdivenleri için
büyük bir çekirdek bölümüne yer veriliyor. Çekirdek
yapılmasına izin verecek boyutlardaki binalarda,
çekirdeğin betonarme inşa edilmesi, stabilite
elemanlarının sayısını azaltırken, hem yapının
sismik davranışını ayarlar hem de çelik tüketimini
azaltma olanağı verir. Böylece yapının toplam
ağırlığı salt betonarme yapıdan yüzde 40-50 daha
düşük hale getirilebilir. Bu sistemin
uygulanabilmesinin de tümüyle mimariye bağlı
olduğu açıktır ve kompozit kullanım teknikleri
mimarlara tasarım açısından pek çok olanak sunar.
Yüksek Uyum Yeteneği
İçinde yaşadığımız çağ, hızla ve çok sık
değişiklilere olanak tanıyan oluşumlar gerektiriyor.
Herşey çok hızlı değişiyor, eskiyor ve yenileniyor.
Bu anlamda çelik taşıyıcı yapılar, küçük veya
büyük strüktürel tüm değişikliklere, elemanların
değiştirilmesinden, tümüyle kaldırılmasına, takviye
ve tamir edilmesine varana dek pek çok seçenek
sunuyor. Oysa bu tür konuları betonarmede değil
78 raf 00 | KASIM 2005
Ekonomik Yapım Olanağı
Türkiye'de pek kullanılmamasına rağmen dünyada
bir projenin ekonomisi her bir metrekarenin fiyatı
üzerinden değil, toplam yatırım maliyeti üzerinden
hesaplanır. Geleneksel bir betonarme binayı inşa
etmek çok daha uzun sürer ve zaman içinde hem
paranın hem de girdi maliyetleri paranın geri
dönmeye başlamasına kadar sürekli artar. Buna
http://raf.arkitera.com/0047
raf ürün kodu
karşılık çelikte daha hızlı bir nakit akışıyla yapı çok
daha kısa sürede tamamlanır. Bu nedenle çelik
yapıda yatırımın geri dönüşü çok daha hızlıdır. Bu
parametreler hesaba katıldığında çelik iskeletli bir
yapının betonarme bir binadan yüzde 5 ile 10
arasında daha ekonomik olduğu görülür. Ancak
burada da ekonomi hesabının tamamen projeye
bağlı olduğunun unutulmaması gerekiyor.
Dünyanın Tercihi Avrupa Standardı
Profiller
Avrupa standardı profiller içinde ekonomikliği ile
kabul gören IPE kesitlerin ve UPE kesitlerin
kullanımı ülkemizde de gittikçe yaygınlaşıyor. IPE
kesitlerin IPN'lere göre UPE kesitlerin de UPN'lere
göre ağırlık, optimizasyon ve montaj konusundaki
üstünlükleri bu kesitlerin daha fazla tercih
edilmesine neden oluyor.
Deprem Kuşağında Bir Çelik İskeletli
Kamu Binası Örneği: Kocaeli Tevfik Seno
Arda Lisesi
Türk Yapısal Çelik Derneği'nin girişimleri ve
Arcelor'un da içinde bulunduğu sponsorların
destekleriyle inşasına başlanan Kocaeli Tevfik
Seno Arda Lisesi, aydınlık, ferah tasarımı,
fonksiyonel yapısı ve depreme karşı
dayanıklılığıyla, deprem kuşağındaki kamu binaları
için bir örnek oluşturacak.
Ülkemizde özellikle 1999 depreminden sonra
hızlanan afet yönetimi hazırlıkları ve bina stokunun
iyileştirilmesine yönelik tartışmalar sürerken Türk
Yapısal Çelik Derneği ve Avrupa Yapısal Çelik
Konvansiyonu, Arcelor'un da katkılarıyla
Kocaeli'nde Tevfik Seno Arda Lisesi'nin inşaatına
başladı.
http://raf.arkitera.com/0047
raf ürün kodu
Deprem kuşağında yer alan ve olası bir afet
sırasında hizmete devam etmesi hayati önem
taşıyan kamu binalarının çelik taşıyıcı sistemle inşa
edilmesi gerektiğini sürekli olarak vurgulayan Türk
Yapısal Çelik Derneği (TUCSA) tarafından
başlatılan girişimler ve Avrupa Yapısal Çelik
Konvansiyonu'nun (ECCS) konuya gösterdiği
duyarlılık sonucunda hayata geçirilen lise projesi,
bina stokunun iyileştirilmesi çalışmalarına somut bir
örnek oluşturmasının yanında çelik taşıyıcı sistemin
kamu binalarına sağlayacağı avantajlar konusunda
da emsal oluşturacak.
Yapım ve kullanım sırasında sürekli kontrole açık
olmak, yüksek inşaat hızı, yüksek yapım kalitesi,
değişen ihtiyaçlara uyum sağlayabilme yeteneği,
çeliğin sünekliği nedeniyle deprem sırasında en
yüksek düzeyde can ve mal koruması sağlaması,
depremde hasar görmesi durumunda hasar gören
taşıyıcı elemanların en kısa sürede değiştirilebilme
olanağı, yenileme sonrasında binanın eski işlevine
tam ve eksiksiz olarak kavuşabilmesi gibi özellikler,
kamu binaları için çelik taşıyıcı sistemi vazgeçilmez
hale getiriyor. Bu nedenle ülkemizde de gün
geçtikçe hastane, karakol vb. kamu binalarında
çelik taşıyıcı sistem daha fazla tercih ediliyor.
3 Mayıs 2003 tarihindeki Bingöl Depremi'nde
yıkılan okullar nedeniyle meydana gelen facianın
bir daha tekrarlanmaması yolunda bir adım atmak
amacıyla, Bingöl'e yapılması teklif edilen lise, bu
ilimizde okul açığı kalmaması nedeniyle Milli Eğitim
Bakanlığı'nın isteği üzerine Kocaeli'nde
gerçekleştiriliyor. Proje müellifi Mimar Yaşar
Marulyalı tarafından "Çevreye saygılı, geniş
kullanım alanlı, estetik ve fonksiyonel bir mimari
örneği" olarak tanımlanan okul projesinde Arcelor
tarafından sağlanan Avrupa Kesit sıcak
haddelenmiş çelik profiller kullanılıyor.
Arcelor
T: 0212 317 49 00
E: arcelor-tr@arcelor.com
W: www.arcelor-tr.com / www.arcelor.com.tr
raf 00 | KASIM 2005 79