Ömer Ulusoy

Littera
Ömer Ulusoy*
Les Tsiganes et leurs métiers comme
source d’inspiration et d’expression
littéraires dans la littérature
turque**
ÖZET
Türk Edebiyatı’nda İlham Kaynağı ve Edebi İfade Biçimi olarak Çingeneler ve Meslekleri
Osmanlı toplum yapısı içinde yer alan Çingeneler kendilerine mal edilen önyargılardan ötürü sürekli
olarak dışlanmış ve ayrımcılığa maruz kalmışlardır. Maruz kaldıkları bu dışlanma ve ayrımcılıktan
dolayı genellikle göçebe bir yaşantı benimsemiş ve bu yaşam biçimine uygun meslekler icra etmişlerdir.
Mevcut çalışma, Çingenelerin yaşam biçimi ile koşut olan meslekleri arasındaki bağdan yola çıkarak,
bu topluluk bireyleri ve mesleklerinin XIX. yüzyıl sonu ve XX. yüzyılın ilk yarısında Türk yazarlar
tarafından nasıl algılandıklarını incelemeye çalışırken, bu yazarlara ilham kaynağı olan ve edebi
bir ifade biçimine dönüşen Çingenelerin ortak toplumsal imgelemde nasıl stereotipleştirildiklerine
değinmeyi hedeflemektedir.
Anahtar sözcükler: Çingeneler, Stereotip, Türk Edebiyatı, Ayrımcılık, Meslek
Mots clefs : Tsiganes, Stéréotype, Littérature turque, Discrimination, Métiers
C
onsidérés et perçus le plus souvent en tant que faux-croyants1, gens de vice2,
voleurs, prostitués, à la fois par l’Etat et la société, les Tsiganes dans l’Empire
ottoman ont su échapper aux persécutions, vivre en marge de la société et y
maintenir une place bien que précaire grâce à leurs métiers. Si certains de leurs métiers tel
le travail des métaux leur a permis d’acquérir un statut plus valorisant3, les occupations
professionnelles des Tsiganes révèlent généralement de la place marginale qui leur est
* Assistant de recherches, Département de Langue et Littérature françaises de la Faculté de Langue et d’HistoireGéographie de l’Université d’Ankara.
**
Le présent article a été rendu public sous le titre « Les Tsiganes de Turquie : expressions littéraires et artistiques »
en tant que communication à l’occasion du Colloque International de l’Histoire Culturelle du Travail qui a eu lieu
entre 2-5 juillet 2012 à Lunéville.
159