Danışma Meclisi B : 41 Geçen sene 'bizim ilân ettiğimiz kotalar ve aynı zamanda ihracat tahminleri sırasında, 5,5 milyarlık bir dış ticaret açığı ortaya 'çıkıyordu. Diyorduk ki, 9 milyarlık ithalat olacak, 3,5 milyarlık ihracat ola­ cak, (arada |5,5 milyarlık fark vardır. Binaenaleyh, 'dış ticaret açığımız 5,5 milyar olacak, (Halbuki bu 4,3 lol'du. Bu, öngörülenden daha iyi bir sonuç alma demektir. Bununda bir yer!de iyi tahminlerimizin ger­ çekleşmesi yönünden çok önemli bir yönü vardır. Diğer taraftan 'da, olaylara ihtiyatlı baktığımızı gös­ teren ıbir delil vasfı Vardır. Çünkü, 5,5 olacak, ona göre 'kendimizi idare edelim derken 'bu açık 4,3 olu­ yor. ıBunun maniası rezervlerde .öngörülen daha yu­ karı bir artma olayı olu'yor. iBü'tüh 'bunlar iyi şeylerdir 'diye düşündüğüm için ve hepimiz memleketimizin 'bu ihlalinin özlemi içerfeinde olduğumuz için Yüksek Heyetinize bunları sun­ mak 'İstiyorum. ıftlh'alat'ta da belli 'bir iyileşme yapılmıştır geçen yıl. Sistem değiştirilmiştir., Burada, «Sistem değişti­ rilmiştir» in anlamı, geçen seneki ithalat rejimimiz­ de bilindiği gibi «Liberasyon listesi 1-2» diye isimlen-' dirdiğimiz iki Üste vardı. .Bunların dışında da kota­ lar vardı. O kota, yani tahsisli ithal listesini tim 'lis­ tesini kaldırdık. |Bu kaldırma sırasında büyük tered­ dütler hâsıl olmuştur. [«'Nasıl olur da bunlar kaldırı­ lır?.. Paranız var mı?.. IBunu nasıl idare edeceksiniz, Spekülasyon olmaz mı?.,» dediler. Biz bütün bunlara 'göğüs gerdik ve Allah'a şükür bugün vâsıl olduğu­ muz Inetice, bizim lorada yaptığımız değişikliğin ger­ çekten iyi bir şekilde Sonuç 'verdiğidir. ıBÖylece, ithadıaıtta da geçen sene yaptığımız işler arasımda bel­ li bir iyileştirme olayı olmuştur. Mevzuat çalışmaları dışındaki faaliyetlerimize ge­ lince; İhracatın bu şekildeki görüntüsünün yanında 'ekonomik olarak bizim iyi tablo diye resmettiğimiz ithalatta da belli bir iyileşme olayı oldu. O olay da ekonomide şudur: Daha çok yatırım 'maddeleri it­ hal eder olduk, daha çok hammadde ithal eder olduk, ara malı az ithal 'ettik, tüketim maddesini az ithal ettik, nihai ürünü az ithal ettik. Tipik bir misial güb­ redir; 'eskiden gübre ithal ederken, gübre ithal etmek •yerine h'ammadeSini İthal etmek suretiyle gübreyi ni­ hai madde olarak '1İ9İ8İ1 yılında ithal etmedik. Bu, çok önemli bir olaydır ekonomik açıdan. iîşte, böylece kısaca ithalat, ihracat ve fiyat hare­ ketlerindeki İyileştirmeyi arz ettikten sonra, İBunların •sonucu milli gelirde ne olduğu?» sorusudur şüphe­ siz. 'Bu da bildiğiniz gibi bu sene 4,4 nispetinde ger­ 22 .. 1 . 1982 O :1 çekleşecek. Hatta geriye doğru iki yıl içerisinde azal­ ma gösteren bu milli gelirdeki durum çok şükür iyi­ leşme haline getirilmiştir. 'Bu, gayet tabii ekonomik faaliyetlerdeki iyi hareketlerin sonucu olarak ortaya çıkmıştır. 'Bütün bu iyi tablonun yanında her şey güllük, gülistanlıktır demek 'istemiyorum kesinlikle. ıBu enf­ lasyon yangınının ortaya koyduğu tablodan ülkenin kurtulması ve ekonomik yönden mamur hale gele­ bilmesi için yapılacak çok şey vardır ve bunların -el­ de 'edilmesinde de şüphesiz birçok sıkıcı tedbirler alındığı için oldukça sıkıntılı durumlar «vardır. Örne­ ğin bazı kesimlerde üretim düşüşü vardır. Çünkü, ko­ nut, otomotiv sektöründe sürüm imkânı yoktur, 'do­ layısıyla 'demir-çelik sektörünün inşaatla alakalı.kıs­ mında sıkıntılar vardır. Faiz hladlerinin yükseldiği bir yerde maliyet yüksekliği şeklinde göründüğü için ba­ zı sıkıntılar vardır. iB'inaenaleyh, bunlar önümüzde problem olarak durmaktadır. Onun dışında enflasyo­ nun bilhassa canlanıp, hbriiamaması için gene de­ min arz ettiğim gübi hazırlıklı olmak yönünden bek­ leyişimizin ortaya koyduğu birtakım sıkıcı kaideler vardır. ilşfe 'bunun sonucu üreticiye zamanında para ö'Jcnememekte, müteahhitler zamanında parayı alamamak'ta. Oysaki biz bunları hemen Merkez »Banka­ sından alıp, versek o sıkıntı olmaz; ama enlflaisyon tekrar .alevlenir, o sıkıntı da 'başka bir şekilde tekrar ortaya çıkmış olur. Binaenaleyh, şu günkü durumda biz bu sıkıntıla­ rın mevcudiyetini gayet tabii görmezlikten (gelemeyiz; ama bütün çabamız bunları ortadan kaldırmak ve ikrta etmek'tir. «Bu, ithalât ve 'ihracattaki iyileştirme hareketleri olan görüntülerin yapılması, oluşmasındaki faaliyet­ lerimiz melerdir?» i de şimdi arz edeceğim. Demin arz ettiğim gibi Bakanlığımın faaliyetleri: şunlardır, yasama, budur dedim ve onun yanında «icraatımız nedir?»' i anlatmaya yönelmiştim, Genel durumu arz ettikten sonra şimdi ekonomik faaliyetlerimizi de ne gibi içeride düzenlemeler yapıyoruz, gayretler gösteriyoruz orayı arza çalışacağını. Evvela, ihracatın artırılması yönünden Bakanlığı­ mız, şüphesiz tek başına Ibir gayretin sahibi olarak hepsini ben yapıtım diyecek durumda değildir. Bil­ diğimiz gibi, ihracat birçok çarkların dönüşü sonun­ da ortaya çıkar. O çarklar, üretim çarkı; o çarklar, Ticaret 'Bakanlığının çarkları; o çarklar, Gümrük, Merkez İBankası, diğer bankalar, kambiyo kontrolü; bütün bunların yanında ulaşım. Demek istediğim şu: