Fungal Rinosinüzitlerde Doç.Dr. Murat TURHAN Akdeniz Üniversitesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları AD. Paranazal Sinüs Anatomisi Etmoid sinüsler Frontal sinüs Nazal septum Maksiller sinüs İnferior konka Orta konka Etmoid sinüsler Frontal sinüs Sfenoid sinüs Ön-orta-arka etmoid hücreler AYAKTAN HASTA YATAN HASTA HASTANIN İMMÜNOLOJİK DURUMU Fungal Hastalık Tipi Fungal rinosinüzit-Klinik Tanı • Semptom ve bulgular akut bakteriyel rinosinüzitle benzerdir. • Baş ağrısı, burun tıkanıklığı, yüz ağrısı, ateş, görme problemleri tanı öncesi vakaların çoğunda mevcuttur. • Nazal endoskopi ve radyolojik görüntüleme mutlaka gereklidir. Fungal rinosinüzit-Klinik Tanı Yüz ve oral kavitede (damak, diş,..) his kaybı Erken invaziv hastalığın belirtisi olabilir. Nazal mukozadaki değişiklerin öncesinde ortaya çıkabilir. Göz bulguları (Oftalmopleji, ptozis, görme kaybı, ağrı, şişlik..) Kranial sinir hasarı (2,3,4 ve 6 .sinir tutulumu (genellikle tek taraflı)) 5 ve 7.sinirler daha sonre etkilenir. İmmunsupresyon varlığında tek taraflı kranial sinir hasarı ya da göz bulguları aksi ispat edilene kadar akut invaziv fungal rinosinüzit olarak kabul edilmelidir !!!! Fungal rinosinüzit-Fizik Muayene • Nazal endoskopi • Hafif pürülan sekresyon, ödemli mukoza • Nazal mukozada renk değişikliği, kuruluk ve kabuklanma • Siyah renkli krutlar (ileri vakalarda) • Hastalık ilerledikçe endoskopik bulgular dramatik olarak değişir. Fungal rinosinüzit-Fizik Muayene Fungal rinosinüzit- Biyopsi • Orta konka, septum gibi alanlardan veya mukozal ödemi ya da his kaybı olan diğer alanlardan yapılmalıdır. • Belirgin nekroz alanlarından alınan biyopsilerin tanı değeri düşüktür. • Hasarlı dokunun kenarından alınmalıdır. • Biyopsi esnasında kanama ya da ağrı olmaması fungal damar invazyonunun belirtisi olabilir. Fungal rinosinüzit- Biyopsi Fungal rinosinüzit- Radyoloji Paranazal CT Mukozal kalınlaşma Lamina papricea destrüksiyonu Sert damakta destrüksiyon Fungal rinosinüzit- Radyoloji Hiperdens kalsifikasyon odakları Fungal rinosinüzit- Radyoloji Fungal rinosinüzit- Tedavi 1 Altta yatan immün yetmezliğin düzeltilmesi Medikal tedavi (Sistemik antifungal,..) 2 3 4 5 Cerrahi (Debridman, endoskopik sinüs cerrahisi) Hiperbarik O2 tedavisi Rekürrens açısından yakın takip Fungal rinosinüzit- Cerrahi Tedavi Debridman Fungal rinosinüzit- Cerrahi Tedavi Cerrahi Ölü ve enfekte dokuları temizler. Patojen yükünü azaltır. Sinüs drenajını düzenler. Postoperatif muayene ve kontrol için kolaylık sağlar. Temiz sınırlar elde edilene kadar debridman yapılmalıdır. Fungal rinosinüzit- olgu 1 • 43 yaş erkek • Çiftçi • Ek hastalık yok • İmmün-kompetan • Baş ve yüz ağrısı 6 aydır • Paranazal sinüs tm? refere edildi Fungal rinosinüzit- olgu 2 • 78 yaş erkek • Ek hastalık yok • İmmün-kompetan • Göz ağrısı, baş ağrısı • Paranazal sinüs tm? refere edildi. Fungal rinosinüzit- olgu 3 • 65 yaş kadın • DM (+) • Baş ağrısı, baş dönmesi (1 yıldır mevcut) • Son dönemlerde • Görme keskinliğinde azalma, • Çift görme Fungal rinosinüzit- olgu 4 • 35 yaş erkek • Hematolojik malignitesi nedeniyle yatan hasta • Burun tıkanıklığı, epistaksis • Sağ üz ağrısı