T.B.M.M. B : 60 24 , 3 . 1992 O : 1 kontrol etmek görevi düşmektedir

T.B.M.M.
B : 60
24 , 3 . 1992
O:1
kontrol etmek görevi düşmektedir. Ancak, devlet, bu görevini yapmakta çok yetersiz kalmıştır.
Devletin, her mükellefin beyanını kontrol etmesi mümkün olmadığı gibi, gerekli de değildir.
Ancak denetimin belli seviyelere ulaşması caydırıcı etki yapacağından, vergi kayıp ve kaçağı
önemli miktarda azalacaktır.
Demokratik ülkelerde vergi olayına yüzde yüz hâkim olmak mümkün değildir. Ancak,
başarılı sistemler, vergi olayını yüzde 80-90 oranında kavrayabilmiştir.
Kayıp ve kaçağa yol açan en önemli etkenlerden biri de, vergi toplama yöntemlerindeki
eksikliklerdir. Bu tür vergiler, sadece ödeyenlerden ve vergi kaçırma imkânı olmayanlardan alın­
maktadır.
Vergi idaremizin yapısında eksiklikler vardır: Eğitim eksikliği vardır; kolaylık ve basitlik
sağlanamamıştır; henüz-otomasyona geçilememiştir; idare-mükellef ilişkileri, olması gereken
seviyenin gerisindedir; vergi denetiminde boşluklar vardır; denetim elemanları, son yıllarda rutin
işlerde çalıştırılmıştır; denetimin organizasyonunda boşluklar vardır.
Ana hatlarıyla anlatmaya çalıştığım bu durum, vergi sisteminde ve uygulamasında önemli
eksiklikler olduğunu göstermektedir. O halde, sistemini gözden geçirmek ve özellikle vergi ida­
resini çok etkin bir hale getirmek gerekir.
Vergi sistemine bir bütün olarak bakan, sistemi, kolay, basit ve anlaşılır hale getirmek is­
teyen, idare-mükellef ilişkilerinde çağdaş anlayışı benimseyen, etkin bir vergi uygulaması ve
etkin bir denetim sağlayacağını beyan eden Hükümetimizin bu tutumunu, olumlu, umut verici
olarak karşılamaktayız. Hükümetimize, bu çalışmalarında her türlü kolaylığı gösterip, katkı­
da bulunacağız.
Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; vergilerin, gelir sağlama fonksiyonları yanında, diğer
fonksiyonları da mevcuttur. Uygun maliye ve vergi politikalarıyla.^elir dağılımının dengeli hale
getirilmesine, sosyal adaletin gerçekleştirilmesine, ekonomik hayatın yönlendirilmesine ve özel­
likle bölgeler arasındaki kalkınmışlık farklarının giderilmesine önemli katkılarda bulunulabi­
lir. Bu noktalardan hareketle, Hükümetimizin, vergi sisteminde reform ve iyileştirme çalışma­
ları yaparken, aşağıdaki hususlar üzerinde durmasını beklemekteyiz.
1. Tüm vergi mevzuatı gözden geçirilerek, bunların, karışıklardan arındırılması, basit, kolay
ve anlaşılır hale getirilmesi lazımdır.
2. Sistemin bütünlüğünü korumak ve dengesini bozmamak için, çok zaruri haller hariç
olmak üzere, vergi kanunlarındaki istisna ve muafiyetlerin daraltılması gerekmektedir.
3. Sistemi yıpratan, belge sistemini olumsuz yönde etkileyen ve adaletsiz bir uygulama olan
götürülük sistemlerinin gözden geçirilmesi ve bunların da olabildiği ölçüde daraltılması lazımdır.
4. Vatandaşlık ve vergi mükellefleri nezdinde güven yaratılması gereklidir. Bu cümleden
olarak, devlet, herhangi bir nedenle fazladan aldığı vergileri, en kısa zamanda iade etmelidir.
Geç ödeme nedeniyle faiz alan devlet, geri ödemeyi de faiziyle birlikte yapmalıdır.
İhtilaf yaratmaktan kaçınılmalıdır.
Mükellefleri yakından izleyerek, ödeme zorluğu içinde olanlara kolaylık gösterilmeli, ver­
gi mükelleflerini güler yüzle karşılamalıdır.
— 437 —