Program Adı Hemşirelik Yüksek Lisans - 2010 Tezin Adı Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde Yaşayan Kadınlarda Eendometrium, Serviks Ve Over Kanserlerine Yönelik Risk Faktörlerinin Belirlenmesi Tezi Hazırlayan Sinem SARMIŞ Danışman Doç. Dr. Füsun TERZİOĞLU ÖZET Günümüzde, jinekolojik kanser insidansı (endometrium, over ve servikal kanser gibi)giderek artmaktadır. Jinekolojik kanserler, kadınları, fiziksel, ruhsal, sosyal ve cinsel açıdan etkilemektedir. Bunun sonucunda aile sağlığı ve toplum sağlığı da olumsuz yönde etkilemektedir. Bu çalışma Kuzey Kıbrıs Yürk Cumhuriyeti’nde yaşayan eddometrium, serviks ve over kanser tanısı almış kadınlar ile herhangi bir kanser tanısı almamış kadınlarda risk faktörlerini belirlemek amacı ile yaka kontrol çalışması çalışması olarak yapılmıştır. Araştırmanın evrenini, Lefkoşa Dr. Burhan Nalbantoğlu Kadın Hastanesi Kadın Doğum Servisi ve Onkoloji Servisinde 2003-2008 yılları arasında endometrium, serviks ve over kanser tanısı almış vakaların tamamı (toplam 73 hasta) ile 2008 yılında aynı hastanenin jinekoloji polikliniğine kontrol amacıyla gelen 1607 kadın oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemine kanser tanısı almış 73 kadın ve polikliniğe kontrol amacıyla gelen kanser tanısı almamış 80 kadın alınmıştır.Araştırmanın vaka grubundaki kanser tanısı almış 73 kadından yaklaşık % 55’ine (40 kadın) ulaşılmıştır. Veriler araştırmacı tarafından ilgili literatür incelenerk ve uzman görüşü alınarak geliştirilen yarı yapılandırılmış soru formu aracılığıyla toplanmıştır.Araştırmaya katılan vaka grubundaki kadınların yaş ortalaması 53.3±10.5, kontrol grubundaki kadınların yaş ortalaması ise 32.8± 10.5, kontrol grubundaki kadınların yaş, kronik hastalık durumu, üreme organlarına yönelik hastalık durumu meme ya da başka organlarda kanser öyküsü ve menapoz döneminde olmak, over kanserınde ise yaş, kronik hastalık durumu, HRT almak ve çalıştığı ortamda kimyasal maddeye maruz kalmak, serviks kanserınde ise pap smear testi yaptırmamak risk faktörleri olarak belirlenmiştir. Birinci basamak kanser kontrol programlarında endometrum, over ve serviks kanserlerini taramak ve erken tanılamada yukarıda belirtilen riskleri taşıyan gruplara öncelik verilmesi ve kadınların bu konuda farkındalıklarının artırılması gerekmektedir Anahtar Kelimeler: Endometrium kanseri, over kanseri, serviks kanseri, jinekolojik kanserler ve risk faktörleri