TÜRKİYE’DE BU HAFTA 31 AĞUSTOS – 4 EYLÜL 2015 2015/T-17 DIŞ TİCARET AÇIĞI 7 MİLYAR DOLARI AŞTI Dış ticaret açığı temmuz ayında 7.03 milyar dolara çıktı. 7 aylık ticaret açığı 40.3 milyar dolar oldu. Dış ticaret açığı, temmuz ayında yüzde 6,5 artarak 7 milyar 28 milyon dolara yükseldi. Piyasada beklenti 7.08 milyar dolar açık olacağı yönündeydi. Dış ticaret açığı Ocak-Temmuz'da ise yüzde 13 azalarak 40.3 milyar dolara geriledi. Türkiye İstatistik Kurumu ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan geçici dış ticaret verilerine göre; ihracat 2015 yılı Temmuz ayında, 2014 yılının aynı ayına göre yüzde 16,2 azalarak 11 milyar 181 milyon dolar, ithalat yüzde 8,7 azalarak 18 milyar 209 milyon dolar olarak gerçekleşti. Böylece temmuz ayında dış ticaret açığı yüzde 6,5 artarak 6 milyar 596 milyon dolardan 7 milyar 28 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2014 Temmuz ayında yüzde 66,9 iken, 2015 Temmuz ayında yüzde 61,4’e düştü. Kaynak: www.dunya.com 'MARKALAŞMA' DESTEĞİ KOBİ'LERİ BEKLİYOR KOBİ'lere yönelik "markalaşma" destek programı kapsamında 215 projeye toplam 45 milyon lira destek sağlandı. Kalan 55 milyon liralık bütçe için yeniden çağrıya çıkılacak. KOBİ'lerin sağlıklı büyümesi, kurumsallaşması, ulusal ve uluslararası pazarlarda rekabet edebilmesi ve markalaşmaları için bu yıl içinde "markalaşma ve kurumsallaşma" destek programı için 100 milyon liralık çağrıya çıkıldığını anımsatan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık, "215 projeye toplam 45,4 milyon lira destek sağlandı. Kalan bütçenin faydalandırılması için de en kısa sürede yeniden çağrıya çıkılacak" dedi. En hızlı büyüyen 100 şirketin 82'sinin KOSGEB veri tabanına kayıtlı olduğunu ve bunların 43'ünün KOSGEB destek programlarından yararlandığına dikkati çeken Işık, "KOBİ'ler Türkiye'nin geleceği, bu sebeple ülkenin değişmez gündemlerinden biri olmalı. Hükümet olarak KOBİ'lerin önünü açacak her çalışmaya destek verdik, vermeye de devam edeceğiz. KOBİ'lerin üzerine düşen de bu destekleri sonuna kadar etkin şekilde kullanarak, ülke büyümesine katkı sağlamak" değerlendirmesinde bulundu. KOSGEB destekleri katlanarak büyüyor KOSGEB tarafından geçen yıl 22 bin 867 işletmeye 164 milyon 465 bin 277 lira kaynak aktarıldığını hatırlatan Işık, bu yıl ağustos ayı itibarıyla ise 27 bin 645 işletmeye toplam 202 milyon 449 bin 728 lira destek sağlandığını bildirdi. Işık, ağustos ayı sonu itibariyle geçen yılın aynı dönemine oranla destek alan işletme sayısının yüzde 21, söz konusu dönemde kullandırılan destek tutarının ise yüzde 23,10 arttığını kaydetti. Kaynak: www.dunya.com İHRACAT AĞUSTOSTA YÜZDE 5 DÜŞTÜ; 8 AYLIK İHRACAT 95 MİLYAR DOLAR İhracat ağustosta yüzde 5 düşüşle 10.4 milyar dolar oldu. 8 aylık ihracatta ise yüzde 9 gerileme yaşandı: 95.1 milyar dolar İhracatta jeopolitik gelişmeler ve paritenin etkisi sürüyor. Ağustos ihracatı yüzde 5 düşüşle 10.5 milyar dolar oldu. Ağustos ayında ihracatın lider sektörlerinden sadece otomotivde artış gözlendi, hazır giyim ve kimyevi madde ihracatı geriledi. 8 aylık ihracatta ise yüzde 9 gerileme yaşandı; 95.1 milyar dolar. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ağustos ayı ihracat verilerini Düzce’nin fındıkla bütünleşen ilçesi Akçakoca’da açıkladı. TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi’nin açıkladığı ihracat verilerine göre, ağustos ayında ihracat geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4,9 azalarak 10 milyar 482 milyon dolar oldu. Bu yılın Ocak-Ağustos döneminde de ihracat geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8,9 düşüşle 95 milyar 135 milyon dolara geriledi. Son 12 aylık ihracat ise yüzde 5,7 azalışla 147 milyar 947 milyon dolar olarak gerçekleşti. Kaynak: www.dunya.com İMALAT SANAYİDE DARALMA İŞARETİ Markit Financial Information Services ile Türkiye’de işbirliği yapan İstanbul Sanayi Odası (İSO), ilk İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) verilerini açıkladı. İmalat PMI ağustosta 49.3'e gerileyerek tekrar daralmaya işaret etti. İmalat sanayi satın alma yöneticisi endeksi (PMI) Ağustos ayında 49.3'e gerileyerek sektörün tekrar ılımlı bir daralmaya girdiğine işaret etti. Yeni siparişlerdeki güçlü olmayan daralma sayesinde üretim bir önceki aya kıyasla aynı kalırken, sektörün istihdamı altı yıldır ikinci defa düşüş kaydetti. Markit tarafından İstanbul Sanayi Odası için hazırlanan imalat PMI, Temmuz ayındaki 50.1 düzeyinden 49.3'e gerilerken, bu yılın altı ayında daralmaya işaret eden 50'nin altında bir değer aldı. Endeksin Ağustos ayı seviyesi bu yılın ortalaması düzeyinde gerçekleşti. Kaynak: www.dunya.com TÜKETİCİ ENFLASYONU BEKLENENDEN YÜKSEK ÇIKTI Tüketici fiyat endeksi Ağustos ayında yüzde 0.40 ile beklenenden yüksek çıktı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) Ağustos'ta yüzde 0.40, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 0.98 arttı. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 7.14, yurtiçi üretici fiyatlarında yüzde 6.21 oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Ağustos ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında tüketici fiyatları yüzde 7.88, yurtiçi üretici fiyatları yüzde 6.14 arttı. Bloomberg'in anketine katılan ekonomistlerin tahminlerine göre, tüketici fiyatlarının aylık bazda yüzde 0.10 ve yıllık nzda yüzde 6.86 artması bekleniyordu. Çekirdek tüketici fiyatlarının yıllık bazda yüzde 7.50 artması beklenirken, üretici fiyatlarının aylık bazda yüzde 0.58 ve yıllık bazda yüzde 5.80 artış göstermesi öngörülüyordu. Tüketici fiyatları bazında Ağustos'ta en yüksek fiyat artışı yüzde 29.73 ile salatalıkta, en yüksek fiyat düşüşü ise yüzde 19.43 ile armutta gerçekleşti. Kaynak: www.bloomberght.com MISIRDA FİYAT DÜŞTÜ, ÇUKUROVA’DA ‘HASAT ŞENLİĞİ’ BURUK BAŞLADI TMO’nun mısır destek alım fiyatını açıklamaması nedeniyle Çukurova’da ‘Mısır Hasat Şenliği’ buruk başladı. Üreticiler fiyatların daha da aşağı düşmemesi için fiyatların bir an önce açıklanmasını isterken, sanayici şeker kotasından yakındı Yeni sezonda tarihi rekoltenin beklendiği mısırda ilk hasat Adana’da düzenlenen Mısır Hasat Şenliği ile başladı. Ancak üretici, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) bu yıl müdahale alım fiyatını açıklamamasına tepkili. Geçen yıl müdahale alım fiyatının 68 kuruş olarak açıklandığını, ancak bu yıl fiyat açıklanmadığı için piyasada kilo fiyatının 64 kuruşa düştüğünü belirten üreticiler, fiyatın daha da düşmemesi için bir an önce fiyatın açıklanmasını talep ediyor. Piyasada fiyatın maliyet altında oluşmasından yakınan üreticiler, TMO’nun 74-75 kuruş civarında fiyat açıklanmasını bekliyor. Kaynak: www.dunya.com İŞGÜCÜ MALİYET ENDEKSİNDE ARTIŞ Saatlik işgücü maliyeti endeksi, bu yılın ikinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 2,1 arttı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2015'in 2. çeyreğine ilişkin işgücü maliyeti endeksini açıkladı. Buna göre, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış saatlik işgücü maliyeti endeksi, 2015 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 2,1 artış gösterdi. Sektörel ayrıma göre incelendiğinde, endeks değerindeki artış oranı, sanayi sektöründe yüzde 3,8, inşaat sektöründe yüzde 2,4 ve hizmet sektöründe yüzde 0,9 oldu. Saatlik işgücü maliyeti endeksinde en yüksek artış yüzde 7,6 ile elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ile dağıtımı sektöründe gerçekleşti. Saatlik kazanç endeksi Saatlik kazanç endeksi söz konusu dönemde yüzde 2,7 arttı. Endeks değerlerindeki artış oranları, sanayi sektöründe yüzde 4,4, inşaat sektöründe yüzde 2,8 ve hizmet sektöründe ise yüzde 1,6 olarak belirlendi. Saatlik kazanç endeksinde, söz konusu dönemde en yüksek artış yüzde 4,9 ile elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektöründe gerçekleşti. Kaynak: www.dunya.com YABANCILARDAN 10.5 YILDA 65 MİLYAR DOLAR TRANSFER 2015 yılı Ocak-Haziran döneminde toplam kaynak transferi, önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 8.5 artarak 4 milyar 991 milyon dolara yükseldi. Yabancıların Türkiye’deki doğrudan ve portföy yatırımlarından elde ederek ülkelerine aktardıkları kârlar dolayısıyla yaşanan toplam kaynak transferi 2005 yılı ile 2015 yılı Haziran sonuna kadar geçen dönemde 65 milyar 70 milyon dolara ulaştı. 2015 yılı Ocak-Haziran döneminde ise toplam kaynak transferi, önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 8.5 artarak 4 milyar 991 milyon dolara yükseldi. ABD Merkez Bankası FED’in faiz artırım kararını ne zaman uygulayacağına yönelik belirsizlik sürerken, yabancı sermayeli şirketlerin Türkiye’de doğrudan yatırım ve portföy yatırımlarından elde ederek ülkelerine aktardıkları kaynak miktarındaki artış devam ediyor. DÜNYA’nın Merkez Bankası ödemeler dengesi verilerinden yararlanarak yaptığı hesaplamalara göre, ocak-haziran döneminde doğrudan yatırım kaynaklı transfer 2 milyar 617 milyon dolar, portföy yatırımı kaynaklı transfer 2 milyar 317 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. Toplam kaynak transferi ise yüzde 7.5 oranında artarak 4 milyar 598 milyon dolardan, 4 milyar 991 milyon dolara yükseldi. Kaynak: www.dunya.com DIŞ TİCARET AÇIĞI YÜZDE 41 AZALDI Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın açıkladığı öncü verilere göre dış ticaret açığı ağustosta yüzde 41 azalarak 4.9 milyar dolar oldu. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın açıkladığı öncü verilere göre dış ticaret açığı ağustosta yüzde 41 azalarak 4.9 milyar dolar oldu. Gümrük ve Ticaret Bakanlığının resmi olmayan geçici dış ticaret verilerine göre, ağustosta ihracat, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1,45 azalarak 11 milyar 70 milyon dolar oldu. Söz konusu dönemde ithalat da yüzde 18,20 gerileyerek 15 milyar 950 milyon dolara düştü. Geçen ay dış ticaret hacmi yüzde 12,08 azaldı ve 27 milyar 19 milyon dolar oldu. Dış ticaret açığı ise yüzde 40,95 düşüşle 4 milyar 880 milyon dolar olarak hesaplandı. İhracatın ithalatı karşılama oranı da geçen yılın ağustos ayında yüzde 57,6 iken bu yılın aynı ayında yüzde 69,4'e yükseldi. Kaynak: www.dunya.com TÜRKİYE BÜYÜMEYİ İSTİHDAMA ÇEVİREMİYOR Türkiye, IMF çalışmasına göre, G-20 ülkeleri arasında büyümeyi istihdama çevirme konusunda en kötü ülke konumunda Uluslararası Para Fonu (IMF) araştırma ekibinden Prakash Loungani'nin hazırladığı bir çalışmaya göre, Türkiye, G-20 ülkeleri arasında, ekonomik büyümeyi istihdam artışına çevirmede en başarısız ülke. Loungani, G-20 maliye bakanları ve merkez bankası başkanları toplantısı öncesi Ankara'da verdiği mülakatta, Türkiye'de işsizliğin, büyümedeki her bir yüzde puanı artışında yaklaşık 0.1 yüzde puanı düştüğünü kaydetti. Konuyla ilgili IMF araştırma grubunun eş başkanı olan Loungani, bu ilişkinin Çin'de de sıfıra yakın bir seviyede olduğunu belirtti. Loungani, "İnsanların kafasındaki soru şu; büyüme daha fazla istihdama yol açıyor mu?" dedi ve "Aralarında Çin ve Türkiye'nin de bulunduğu bir dizi ülkede, işsizliğin ekonomik büyümeye tepkisi oldukça düşük" şeklinde konuştu. Kaynak: www.bloomberght.com