NEWTON’UN HAREKET KANUNLARI 1. I. Kaza anında emniyet kemeri olmayan yolcunun ön camdan fırlaması. II. Hızlanan bir araç içindeki kolilerin devrilmesi. III. Masa üzerinde duran vazonun masa örtüsü hızla çekildiğinde masa üzerinde kalıp devrilmemesi. Yukarıdaki olaylardan hangilerinin sebebi eylemsizlik kanunuyla açıklanır? ( I, II ve III ) 2. I. Maddenin durumunu koruma eğilimine eylemsizlik denir. II. Bir cisme net bir kuvvet uygulanıyorsa cisim eylemsizliğini devam ettirir. III. Aracın aniden hızlanması sırasında koltukta oturan yolcuların geriye doğru hareket etmesi eylemsizlik prensibinden dolayıdır. Eylemsizlikle ilgili yukarıda verilen yargılardan hangileri doğrudur? ( I, II ve III ) 3. Şekildeki 100 g kütleli dinamometre ile 1 kg kütleli cisim tartılıyor. Buna göre, I. Dinamometre 10 N değerini gösterir. II. Dinamometreye elin uyguladığı kuvvet 11 N dur. III. Dinamometre dengelenmiş kuvvetlerin etkisinde dengededir. yargılarından hangileri doğrudur? (g = 10 ms2) ( I, II ve III ) 4. Şekilde yatay ve sürtünmesiz yüzeydeki cisim sabit hızla belirtilen yönde hareket etmektedir. v : sabit F1 F3 F2 Buna göre, I. Cisme hareket yönünde net bir kuvvet etki etmektedir. II. F1 > F2 dir. III. F3 > F1 dir. yargılarından hangileri doğru olabilir? ( II ve III ) v : sabit 5. Şekilde yatay ve sürtün- F =12 N 3 mesiz yüzeydeki cisim, üzerine uygulanan kuvvetlerin etkisinde belirtilen yönde sabit hızla, hareket etmektedir. F1 =8 N F2 =? Buna göre, F2 kuvveti kaç N dur? (4N) 1 6. Cismin üzerine etki eden tüm kuvvetlerin vektörel toplamının sıfır olması cismin dengede olması demektir. Dengelenmemiş kuvvetlerin etkisindeki bir cismin hareketi ile ilgili, I. Hızı artarak hareket edebilir. II. Sabit hızlı hareket edebilir. III. Hızı azalarak hareket edebilir. yargılarından hangileri doğru olabilir? ( I ve III ) 7. F Y X F F X Z A) Hızlanan 8. Y Z Yavaşlayan Hızlanan İlk hızlarının yönleri şekildeki gibi verilen X, Y ve Z cisimlerine yine şekillerde belirtilen yönde kuvvetler uygulanıyor. B) Yavaşlayan Hızlanan Hızlanan C) Hızlanan Yavaşlayan Yavaşlayan D) Hızlanan Hızlanan Yavaşlayan Buna göre, cisimlerin bundan sonraki ilk hareket durumları için ne söylenebilir? (Sürtünmeler önemsenmiyor.) E) Sabit hızlı Yavaşlayan Sabit hızlı F m m K L KL yatay Sürtünmesiz yatay düzlemde m kütleli cisim F kuvvetinin etkisinde hareket etmektedir. Cisim L ye gelince F kuvveti kaldırılıyor. Cismin KL arasındaki ve L den sonraki hareketi için ne söylenebilir? L’ den sonra A) Sabit hızlı Sabit hızlı B) Yavaşlayan Hızlanan C) Hızlanan Yavaşlayan D) Yavaşlayan Sabit hızlı E) Hızlanan Sabit hızlı F 9. Şekildeki sürtünmesiz yol üzerinm de m kütleli cisim yola paralel bir yatay F kuvvetinin etkisinde sabit ivmeyle hızlanmaktadır. F kuvvetinin şiddeti sıfır olmayacak şekilde düzgün azaltılırsa cismin bundan sonraki hareketi nasıl olur? 10. Sürtünmesiz yatay düzlemde durmakta olan cisim 4 N şiddetindeki kuvvetin etkisinde kalıyor. 8 kg F =4 N Cismin ivmesinin büyüklüğü kaç m/s2 dir? ( 1/2 ) 11. Yatay ve sürtünmesiz düzm=? F =40 N lem üzerinde duran m kütleli cisim, şekildeki gibi yola paralel ve büyüklüğü 40 N olan F kuvvetinin etkisinde 10 m/s2 lik ivme ile hızlanmaktadır. Buna göre, cismin kütlesi kaç gramdır? ( 4000 g ) A) Hızlanmaya devam eder. B) Yavaşlar ve durur. C) Yavaşlar, durur ve ters yönde harekete geçer. D) Sabit hızla hareketini sürdürür. E) Önce yavaşlar sonra sabit hızla hareket eder. 12. Sürtünmesiz yatay bir F =10 N 2 6 kg zemindeki 6 kg kütleli cisme F1 ve F2 kuvvetleri zıt yönlerde şekildeki gibi uygulanıyor. F1 =34 N Kuvvetlerin büyüklüğü şekilde verildiğine göre, cismin ivmesi kaç m/s2 dir? ( 4 m/s2) 13. 2m X F 2m Y 2F m Z 3F Kütleleri sırasıyla 2m, 2m ve m olan X, Y, Z cisimlerine F, 2F ve 3F kuvvetleri uygulanıyor. Buna göre, cisimlerin aX, aY ve aZ ivmeleri arasındaki ilişki nedir? (Sürtünmeler önemsenmiyor.) ( aZ>aY>aX ) 14. 2m K 4F m L 2F 3m M 3F Sürtünmesiz yatay zeminde 4F, 2F ve 3F kuvvetlerinin etkisindeki 2m, m ve 3m kütlelerinin ivmelerinin büyüklüğü aK, aL ve aM dir. Buna göre, aK, aL ve aM nasıl sıralanır? ( aK=aL>aM ) 15. m F1 4m F2 2m F3 Sürtünmesiz yatay düzlemde F1, F2 ve F3 kuvvetlerinin etkisindeki cisimler aynı büyüklükte ivme ile hareket ediyorlar. F1, F2 ve F3 kuvvetlerinin büyüklükleri nasıl sıralanır? ( F2>F3>F1 ) 3F 16. Sürtünmesiz yatay düzlemdeki 4F m m kütleli cisme 4F ve 3F kuvvetleri etki ettiğinde cisim a ivmesi ile hızlanıyor. 3F kuvveti zıt yönde etki ederse cismin ivmesi kaç a olur? (7) F 17. Sürtünmesiz yatay düzlemde F m kuvveti uygulanan m kütleli cismin ivmesi a dır. F kuvveti yarıya indirilip kütle 3 katına çıkarılırsa cismin ivmesi kaç a olur? ( 1/6 ) m=5 kg 18. Sürtünmesiz yatay düzlemde durmakta olan F1 =10 N F3 =5 N 5 kg kütleli bir cisme F1, F2 ve F3 kuvvetleri şe- F2 =20 N kildeki gibi etkiyorlar. Buna göre, cismin ivmesi kaç m/s2 dir? ( 5 m/s2 ) 19. İçindekilerle birlikte toplam kütlesi 1100 kg olan bir otomobilde motorun uyguladığı kuvvet sabit olup 5500 N dur. Buna göre, otomobil kaç m/s2 lik ivmeyle hareket eder? ( 5 m/s2 ) 20. 8F m K 5F 2m L 2F 4F Sürtünmelerin önemsiz olduğu düzlemde m ve 2m kütleli K ile L cisimleri şekildeki kuvvetlerin etkisindedir. K cismi aK, L cismi aL sabit ivmeleriyle hareket ettiklerine göre, aK ve aL ivmeleri arasındaki büyüklük ilişkisi nedir? ( aK = 3aL ) 21. Sürtünmesiz yatay düzlemde durmakta olan 2 kg lık cisme F1 ve F2 kuvvetleri şekildeki gibi etkidiğinde cisim 3 m/s2 lik ivmeyle hareket ediyor. Hareket yönü F1 F2 =8 N 2kg Buna göre, F1 kuvveti F2 kuvveti ile aynı yönde etkirse cisim kaç m/s2 lik ivmeyle hareket eder? ( 5 m/s2 ) 22. Sürtünmesiz yatay düzlemde durmakta F3 olan K cismine F1, F2, F3 kuvvetleri şekildeki gibi etkidiğinde K cismi ivmeli hareket yapmaktadır. F2 K hareket yönü F1 yatay Buna göre, I. F1 kuvveti II. F2 kuvveti III. F3 kuvveti niceliklerinden hangileri artarsa cismin ivmesi artar? ( Yalnız F3 ) F2 =10 N 23. Sürtünmesiz yatay düzF1 lemde durmakta olan F3 =5 N 5 kg 5 kg kütleli cisme F1, F2, F 3 kuvvetleri şekildeki gibi etkidiğinde cisim 3 m/s2 lik ivmeyle hareket ediyor. Buna göre, F1 kuvveti kaç N dur? ( 10 N ) 10 N 24. Sürtünmesiz yatay düzlemde şekildeki kuvvetlerin etkisinde kalan cismin ivmesinin büyüklüğü kaç m/s2 dir? 8N 2N 2 kg ( 3 m/s2 ) F 25. Kütlesi 5 kg olan cisme F kuvveti uygulandığında ivmesi 0,8 m/s2 oluyor. yatay Kuvvet 2F yapılır, 2,5 kg kütleli cisme uygulanırsa; ivme kaç m/s2 olur? (Sürtünmeler önemsizdir.) ( 3,2 m/s2 ) m 26. v =0 m m m F F m L K F m M N Sürtünmesiz yatay düzlemde durmakta olan m kütleli cisim F kuvveti ile L ye ulaşınca üzerine bir m, M ye gelince de bir m kütlesi daha yapıştırılıyor. Buna göre, I. KL arasındaki ivme a ise LM arasındaki ivme 2a dır. II. L’ deki hız büyüklüğü N’ deki hız büyüklüğünden çoktur. III. Kütleler KL, LM ve MN aralıklarında hızlanır. yargılarından hangileri yanlıştır? ( I ve II ) 27. K F L 2F K 4F L Şekil-I de K,L cisimleri F, 2F büyüklüğündeki kuvvetlerin etkisinde a ivmesi ile hızlanıyor. Daha sonra K, L cisimleri birbirine yapıştırılarak 4F kuvveti ile Şekil-II deki gibi çekiliyor. Buna göre, Şekil-II deki cisimlerin ivmesi kaç a olur? ( 4a) 3 28. Sürtünmesiz yaa1 tay düzlemde 10 N 10 N 2m ve 5 N kuvvetleri ile çekilen cisim lerin ivmeleri a1 ve a2 dir. a1 Buna göre, oranı kaçtır? a2 2m a2 5F 2m (Şekil-II deki bloklar yapışıktır.) (4) a2 a1 29. S ü r t ü n m e s i z F2 F1 yüzeyde a1 ve 2m m a2 ivmeleri ile hızlanan m, 2m kütleli cisimlere şekildeki yatay F1 ve F2 kuvvetleri etkimektedir. F1 F2 = 2 3 olduğuna göre, a1 a2 oranı kaçtır? ( 4/3 ) 30. Sürtünmesiz yatay düzlemde hareket eden X cisminin ivmesi a, X ile Y cisminin birlikte ivmesi a/3 tür. Y 2 a X 1 F F X 1 a 3 2F F ve 2F kuvvetleri yatayda olduğuna göre, X ve Y cim1 simlerinin kütleleri oranı, kaçtır? m2 ( 1/2 ) F= 10 N 31. Sürtünmesi önemsiz bir 5 kg zeminde 5 kg kütleli cisim F= 10 N luk kuvvetin etkisinde a1 ivmesi ile hareket ederken cismin üzerine 5 kg kütleli bir cisim daha bırakılıyor. Birlikte hareket eden cisimlerin ivmesi a 2 olduğuna a göre, 1 oranı kaçtır? a2 (2) Mehmet Necati YILMAZ Fizik Öğretmeni 2 NEWTON’UN HAREKET KANUNLARI 1. Sürtünmesiz ortamda K ve L cisimleri iple birbirine bağlanarak F kuvveti şekildeki gibi uygulanıyor. K ip L F İp koptuktan sonra K ve L nin hareketi için ne söylenebilir? 6 kg 4 kg 2. Şekildeki gibi birbiriF= 20 N ip ne iple bağlı 6 kg ve 4 kg lık iki kütle, sürtünmesiz yatay düzlemde durmaktayken, 20 N luk kuvvetle çekiliyorlar. Buna göre, cisimler kaç m/s2 lik ivmeyle hareket ederler? ( 2 m/s2 ) 4 kg 6 kg 3. F= 20 N Şekildeki gibi birbirine iple bağlı 6 kg ve 4 kg lık iki kütle, sürtünmesiz yatay düzlemde durmaktayken, 20 N luk kuvvetle çekiliyorlar. Buna göre, cisimler kaç m/s2 lik ivmeyle hareket ederler? ( 2 m/s2 ) 4 kg 2 kg yatay 4. Sürtünmesiz F ip düzlemdeki, bir iple birX Y birine bağlanmış olan 4 kg kütleli X cismi ile 2 kg kütleli Y cismine şekildeki gibi F kuvveti etki ettiğinde Y cisminin ivmesi 3 m/s2 oluyor. Buna göre, ip koparıldığında X ve Y cisimlerinin ivmeleri kaç m/s2 olur? ( aX=0 ; aY= 9 m/s2 ) 5. 6 kg 3 kg K ip L F= 50 N ip M Sürtünmesiz yatay düzlemde birbirine iplerle bağlı K, L ve M cisimlerine şekildeki gibi yere paralel 50 N luk F kuvveti uygulanıyor. K ve L’nin kütlesi 3 kg ve 6 kg, sistemin ivmesi ise 5 m/s2 olduğuna göre; a) M cisminin kütlesi kaç kg dır? b) K - L arasındaki ip kopunca M cisminin ivmesi kaç m/s2 olur? c) L - M arasındaki ip kopunca M cisminin ivmesi kaç m/s2 olur? (g= 10 m/s2) ( a) 1 kg ; b) 50/7 m/s2 ; c) 50 m/s2 ) K L A) Hızlanan Hızlanan B) Sabit hızlı Sabit hızlı C) Yavaşlayan Hızlanan D) Yavaşlayan Sabit hızlı E) Sabit hızlı Hızlanan 3 kg 2 kg yatay 6. Sürtünmesiz ip X Y düzlemdeki X ve Y cisimlerine F kuvveti şekildeki gibi etkidiğinde Y nin ivmesi 5 m/s2 olduğuna göre, F a) F kuvveti kaç N dur? b) Cisimleri birbirine bağlayan ipteki gerilme kuvveti kaç N dur? ( a) 25 N ; b) 15 N ) 6 kg 7. Birbirine iple bağlı K F= 30 N T K L ve L cisimleri sürtünip mesiz yatay düzlem üzerinde 30 N luk yatay kuvvetle çekilirken sistemin ivmesi 3 m/s 2 olmaktadır. Buna göre, a) K cisminin kütlesi kaç kg dır? b) İpte oluşan T gerilme kuvveti kaç N dur? ( a) 4 kg ; b) 12 N ) 8. 2 kg F= 1 10 N 3 kg T K F= 2 30 N L Şekildeki sürtünmesiz yatay düzlemde duran kütlelere düzleme paralel 10 N ve 30 N luk kuvvetler uygulanıyor. Buna göre, a) Sistemin ivmesi kaç m/s2 dir? b) İpte oluşan T gerilme kuvveti kaç N dur? ( a) 4 m/s2 ; b) 18 N ) 9. 1 kg 3 kg 2 kg T2 F= 30 N T1 Şekildeki sürtünmesiz yatay düzlemde duran kütlelere düzleme paralel 30 N luk kuvvet uygulanıyor. a) Sistemin ivmesi kaç m/s2 dir? b) T1 ve T2 ip gerilmelerinin oranı, T1 kaçtır? T2 ( a) 5 m/s2 ; b) 3 ) 10. 7 kg 5 kg X T1 Y 3 kg T2 Z F= 60 N Şekildeki sürtünmesiz yatay düzlemde duran kütlelere düzleme paralel 60 N luk kuvvet uygulanıyor. a) Sistemin ivmesi kaç m/s2 dir? b) T1 ve T2 ip gerilmelerinin oranı, T1 T2 kaçtır? ( a) 4 m/s2 ; b) 5/12 ) F 11. Şekildeki sistemde 1 kg ile 2 kg kütleleri arasındaki ip gerilme kuvveti T1, 2 kg ile 3 kg arasındaki ip gerilme kuvveti T2 dir. 1 kg v:sabit T1 F kuvveti etkisinde sistem ok yönünde sabit hızla hareket T1 ettiğine göre, oranı kaçtır? T2 (g= 10 m/s2) 2 kg T2 3 kg ( 5/3 ) 12. 8 kg kütleli cisim sürtünmesiz düzenekte F kuvveti etkisinde ok yönünde 2 m/s2 lik ivme ile hareket ediyor. F kuvveti kaç N dur? (g= 10 m/s2) F 8 kg ( 96 N ) 13. Şekildeki sürtünmesiz makara sisteminde K ve L cisimlerinin kütlesi 4 kg ve 6 kg dır. Sistem sonra, serbest bırakıldıktan 4 kg K L 6 kg a) K ve L cisimlerinin ivmelerini, b) İpteki gerilme kuvvetini hesaplayınız? ( a) 2 m/s2 ; b) 48 N ) 14. Şekildeki sürtünmesiz makara sisteminde iplerle birbirine bağlı K, L, M cisimlerinin kütleleri 5 kg, 3 kg ve 2 kg dır. Sistem sonra, serbest L 3 kg bırakıldıktan a) L cisminin ivmesini hesaplayı- 2 kg M K 5 kg nız. b) K-L arasındaki ipteki oluşan gerilme kuvveti kaç N olur? ( a) 6 m/s2 ; b) 20 N ) 15. Şekildeki sürtünmesiz düzenekte 2 kg ve 3 kg kütleli cisimler hareketsiz tutulmakta iken serbest bırakılıyor. 2 kg X Buna göre, Y 3 kg a) X cisminin ivmesi kaç m/s olur? b) Cisimler serbest bırakıldıktan 6 saniye sonra Y cisminin hızı kaç m/s olur? 2 ( a) 2 m/s2 ; b) 12 m/s ) 16. Şekildeki sürtünmesiz sistemde durmakta olan X ve Y cisimlerinin kütleleri 3 kg ve 2 kg dır. Sistem serbest bırakılıyor. 3 kg X Y 2 kg Buna göre, a) Y cisminin ivmesi kaç m/s2 dir? b) İpteki gerilme kuvveti kaç N dur? (g= 10 m/s2) ( a) 4 m/s2, b) 12 N ) 17. Şekildeki sürtünme- F= 48 N siz düzenekte X cismine yatay F= 48 N luk kuvvet uygulanıyor. 5 kg X Y 2 kg Buna göre, a) X cisminin ivmesi kaç m/s2 olur? b) Y cisminin bağlı olduğu ipteki gerilme kuvveti kaç N dur? (g= 10 m/s2) ( a)4 m/s2 ; b) 28 N ) 18. Sürtünmelerin ihmal F= 10 N edildiği şekildeki düzenekte, K cismine 10 N luk bir kuvvet uygulanıyor. 3 kg K L 2 kg a) Cisimlerin ivmeleri kaç m/s2 dir? b) K-L arasındaki ipteki gerilme kuvveti kaç N dur? (g= 10 m/s2) ( a) 2 m/s2 ; b) 16 N ) sürtünmesiz 19. Şekildeki düzenekte cisimler serbest bırakıldığında 2 m/s2 lik ivme ile harekete geçiyor. X Y 1 kg Y cisminin kütlesi 1 kg olduğuna göre, a) X cisminin kütlesi kaç kg dır? b) Cisimler arasındaki ipte oluşan gerilme kuvveti kaç N dur? (g= 10 m/s2) ( a) 4 kg ; b) 8 N ) 2 kg 20. İplerle bağlı olan K, L, M cisimlerinin kütleleri 1 kg, 2 kg, 2 kg dır. Sürtünmelerin ihmal edildiği şekildeki sistem serbest bırakılıyor. M T1 L 2 kg T2 K 1 kg a) T1 ve T2 ip gerilme kuvvetleri kaç N dur? b) Cisimler harekete geçtikten bir süre sonra K-L arasındaki ip koparsa cisimlerin hızları nasıl olur? (g= 10 m/s2) ( T1 = 12 N , T2 = 4 N ) 21. Şekildeki sürtünmesiz sistemde K, L ve M cisimlerinin kütleleri eşittir. K m L T = 10 N m m M K ve L arasındaki gerilme kuvveti T = 10 N ise, M kütlesinin ağırlığı kaç N dur? (g= 10 m/s2) ( 30 N ) 22. Sürtünmelerin önemsiz olduğu şekildeki sistemde kütleler aynı anda ser- 3 kg best bırakılıyor. 2 kg 5 kg Buna göre, 5 kg lık kütlenin ivmesi kaç m/s2 dir? (g= 10 m/s2) ( 2 m/s2 ) 2m 23. Kütle değerleri m K cinsinden verilen şekildeki cisimler dengede iken ip, K noktasından kesi- m 1 lirse 1 ve 2 nolu cisimlerin ivmelerinin büyüklükleri a1 oranı kaç olur? a2 (g= 10 m/s2 , sürtünmeler önemsizdir.) 2 m (3) Mehmet Necati YILMAZ Fizik Öğretmeni NEWTON’UN HAREKET KANUNLARI 1. Sürtünmesiz yatay düzlemde F = m.g büyüklüğünde olacak biçimde 3F, F ve F kuvvetleri m kütleli cisme uygulanıyor. F F 3F m Yerin tepkisinin, cisme etki eden net kuvvete oranı kaçtır? (g: yerçekimi ivmesi) (1) 2. Kütlesi 6 kg olan bir cisim şekildeki gibi 20 N luk kuvvetin etkisindedir. Buna göre, yatay düzlemin cisme gösterdiği tepki kuvveti kaç N dur? F= 20 N 6 kg ( 40 N ) 3. Kütleleri 5 kg ve 10 kg olan iki cisim şekildeki gibi üst üste konulursa, yatay düzlemin gösterdiği tepki kuvveti kaç N olur? (g = 10 m/s2) m1= 5 kg m2= 10 kg ( 150 N ) 4. Sürtünmesiz sistemde 8 kg ve 3 kg lık kütleler şekildeki gibi dengede olduğuna göre, yatay düzlemin tepkisi kaç N olur? m 2=3 kg m1=8 kg ( 50 N ) 5. Sürtünmesiz sistemde yerin 11 kg lık cisme gösterdiği tepki kuvveti 60 N olduğuna göre, m3 kütlesi kaç kg dır? m2=3 kg m3= ? m 1=11 kg ( 2 kg ) F= 10 N duvar 2 6. K cismine 10 N ve 30 N büyüklüğündeki kuvvetler 30 N K şekildeki gibi uygulanıyor. F= 1 Yerin ve duvarın cisme uyguladığı tepki kuvvetleri eşit olduğuna göre, cismin kütlesi kaç kg dır? (g= 10 m/s2) ( 2 kg ) 3 7. Sürtünmesiz yatay düzlemde 30 N luk kuvvet 30 30 NN ile itilen X, Y, Z cisimleri sabit ivme ile hızlanmaktadır. m m XX 3 kg 22kg kg 3 kg YY ZZ X cisminin kütlesi m ve cisimlerin hızlanma ivmeleri 5 m/s2 olduğuna göre, m kaç kg dır? ( 1 kg ) 8. Sürtünmesiz yatay düzlemde durmakta olan 3 kg ve 2 kg kütleli K ve L cisimlerine 20 N luk F kuvveti etki ediyor. 3Kkg F= F= 20 20 N N K 2Lkg L Buna göre a) Sistemin ivmesi kaç m/s2 dir? b) K cisminin L’ye uyguladığı etki kuvveti kaç N dur? c) L cisminin K’ya uyguladığı tepki kuvveti kaç N dur? ( a) 4 m/s2 ; b) 8 N ; c) 8 N ) kg kg 55 kg 9. Sürtünemesiz yatay bir 44 kg Y F= 18 18 N N düzlemde, şekildeki gibi F= Y X X birbirine dokunacak biçimde konmuş 4 kg kütleli X küpü ile 5 kg’lık kütleli Y küpü 18 N luk yatay kuvvetle itiliyor. Buna göre, hareket süresince X küpü Y küpünü kaç N luk kuvvetle iter? ( 10 N ) 6 kg 6 kg 4 kg 10. Sürtünmesiz yatay düzF= 20 N X 4 kg F= 20 N lemdeki 6 kg ve 4 kg X Y Y kütleli X ve Y cisimlerine 20 N luk kuvvet uygulandığında, Y’nin X’e uyguladığı tepki kuvveti kaç N dur? (8N) 6 kg 4 kg 2 kg 11. Sürtünmesiz yatay F X Y düzlemde durmakta Z olam X, Y, Z cisimlerinin kütleleri şekildeki gibidir. Bir F kuvveti cisimlere şekildeki gibi uygulandığında Z cisminin ivmesi 2 m/s2 oluyor. a) Y’ye etki eden net kuvvet kaç N dur? b) Y’nin Z’ye etki kuvveti kaç N dur? c) F kaç N olur? ( a) 8 N ; b) 4 N ; c) 24 N ) Mehmet Necati YILMAZ Fizik Öğretmeni NEWTON’UN HAREKET KANUNLARI 1. I. Sporcu kayak yaparken II. Tren hareket ederken III. Kurşun kalemle kağıt üzerine yazı yazılırken Yukarıdaki olayların hangilerinde sürtünme kuvveti etkilidir? ( I, II ve III ) 2. I. Bir cisim hareket halindeyken kinetik sürtünme kuvvetinin değeri statik sürtünme kuvvetinin en büyük değerinden küçük olur. II. Sürtünme kuvveti cismin hareket yönü ile aynı yön ve doğrultudadır. III. Sürtünme kuvveti cisimlerin hızlarını artırıcı bir etkiye sahiptir. IV. Sürtünme katsayısının birimi Newtondur. V. Sürtünme kuvveti sürtünen yüzeylerin büyüklüğünden bağımsızdır. Yukarıdaki yargılardan hangileri yanlıştır? ( II, III ve IV ) 3. I. Yatayda, yola paralel bir F kuvvetinin etkisindeki bir cisim durgunsa, cisme etki eden sürtünme katsayısına statik sürtünme katsayısı denir. II. Bir cisim hareket halindeyken cisme etki eden sürtünme katsayısına kinetik sürtünme katsayısı denir. III. Bir cisme etki eden sürtünme kuvveti sürtünen yüzeyler arasındaki tepki kuvveti ile doğru oran tılıdır. Yukarıdaki yargılardan hangileri doğrudur? ( I, II ve III ) 4. Sürtünmeli yatayda m kütleli cisim dengededir. F 2F m Buna göre; I. m kütlesi azaltılırsa cisim 2F yönünde hızlanır. II. Cisme etki eden sürtünme kuvveti F ile aynı yönde ve F değerinden büyüktür. III. 2F kuvveti kaldırılırsa cisim yine dengelenmiş kuvvetlerin etkisinde olur. yukarıdaki yargılardan hangileri doğrudur? ( I ve III ) 5. X 2F Y F Z 3F Özdeş X, Y ve Z cisimleri eşit hızlarla sürtünme kuvvetinin sabit olduğu yatay düzleme girdiklerinde şekildeki kuvvetler uygulanıyor. X cismi sabit hızla hareket ettiğine göre, Y ve Z cisimlerinin hareketleriyle ilgili ne söylenebilir? ( Y yavaşlar, Z hızlanır ) 4 K 2m 6. L m 2F M F F 2m k1 k2 k3 Yatay ve sürtünme katsayıları sırasıyla k1, k2 ve k3 olan düzlemlerdeki K, L, M cisimlerine etkiyen yatay kuvvetler 2F, F ve F dir. Cisimler sabit hızlarla ilerlediklerine göre, sürtünme katsayıları arasındaki ilişki nedir? ( k 1= k 2 > k 3 ) 7. F Fs1 F Fs2 F Fs3 Şekillerdeki birbirine yapıştırılmış özdeş cisimler aynı zeminde eşit F kuvvetiyle çekilip, hareket ettiriliyorlar. Buna göre, cisimler ile yer arasındaki sürtünme kuvveti Fs1 , Fs2 ve Fs3 nasıl sıralanır? (Fs = Fs = Fs ) 1 8. X 2F Y F 2 3 3F Z Sürtünmeli yatay düzlemdeki eşit kütleli X, Y ve Z cisimlerine şekildeki gibi 2F, F ve 3F kuvvetleri uygulanıyor. Cisimler eşit sürede eşit yollar aldığına göre, cisimlere etki eden sürtünme kuvvetleri FX, FY ve FZ nasıl sıralanır? ( FZ>FX>FY ) 9. Statik sürtünme katsaF 2 kg yısının maksimum değerinin 0,5 olduğu sürtünmeli yol üzerinde durmakta olan 2 kg kütleli cisme şekildeki gibi 5 N büyüklüğünde bir kuvvet etkiyor. Buna göre; yatay düzlemle cisim arasında oluşan sürtünme kuvveti kaç N dur? (g= 10 m/s2) (5N) 4 kg F 10. Kütlesi 4 kg olan şekildeki K K cismine F kuvveti uygulanıyor. Cisimle yatay düzlem arasındaki sürtünme katsayısı 0,6 dır. Cisme etki eden sürtünme kuvvetini, a) F = 20 N ise, b) F = 24 N ise, c) F = 30 N ise hesaplayınız. (g= 10 m/s2) ( a) 20 N ; b) 24 N ; c) 24 N ) 11. Yatay düzlemde durmakta olan 2 kg lık kütleyle düzlem arasındaki sürtünme katsayısı 0,6 dır. 2 kg F k = 0,6 Buna göre, bu cismi hareket ettirebilecek en küçük F kuvveti kaç N olmalıdır? (g= 10 m/s2) ( 12 N ) 12. Durmakta olan cisimle yüzey arasındaki sürtünme kuvveti 15 N dur. F= 10 N Cisme şekildeki gibi 10 N luk kuvvet uygulandığında sürtünme kuvveti kaç N olur? ( 10 N ) 13. Durmakta olan 5 kg kütleli bir cisme şekildeki gibi F kuvveti etki ediyor. 5 kg F k = 0,4 Buna göre, cisme etkiyen sürtünme kuvvetinin en büyük değeri kaç N dur? (g= 10 m/s2) ( 20 N ) 14 . Durmakta olan 5 kg 5 kg kütleli bir cisimle yatay düzlem arasındaki statik sürtünme katsayısı 0,7, kinetik sürtünme katsayısı 0,5 tir. F Cisme etkiyen F kuvveti artırıldığında cisme etki eden statik sürtünme kuvvetinin en büyük değeri F1, kinetik sürtünme kuvveti F2 olduğuna göre, bu kuvvetlerin değeri kaç N dur? (g= 10 m/s2) ( F1= 35 N ; F2= 25 N ) 15. 25 N luk kuvvetin etkisindeki 5 kg lık cisim sabit hızla hareket etmektedir. 5 kg F= 25 N Buna göre, cisimle düzlem arasındaki sürtünme katsayısı nedir? (g= 10 m/s2) ( 0,5 ) 16. Şekildeki kuvvetlerin etkisinde bulunan bir F =20 N cisim sabit hızla 1 hareket ettiğine göre, sürtünme kuvveti kaç N dur? F2 =10 N F3 =40 N ( 20 N ) 17. Kütlesi 5 kg olan cisme 20 N ve 40 N büyüklüğündeki kuvvetler şekildeki gibi uygulanıyor. 20 N 5 kg 40 N K Cisimle yatay düzlem arasındaki sürtünme katsayısı 0,4 olduğuna göre, cisme etki eden sürtünme kuvveti kaç N dur? (g= 10 m/s2) ( 12 N ) 18. Kütlesi 5 kg olan F= 10 N 1 cisim 20 N, 10 N büyüklüğündeki F1, F2 kuvvetlerinin etkisinde sabit hızla hareket ediyor. 5 kg F= 20 N 2 Buna göre, cisimle yatay düzlem arasındaki sürtünme katsayısı kaçtır? (g= 10 m/s2) ( 0,2 ) 19. K cismine 20 N büyüklüğündeki F kuvveti uygulanıyor. 4 kg F= 20 N K k = 0,3 K cismi ile yatay düzlem arasındaki sürtünme katsayısı 0,3 olduğuna göre, cismin ivmesi kaç m/s2 dir? (g= 10 m/s2) ( 2 m/s2 ) 20. Yatay düzlemde durmakta olan 4 kg kütleli cisim 24 N luk kuvvetin etkisindedir. 4 kg F=24 N k = 0,2 Cisimle düzlem arasındaki sürtünme katsayısı 0,2 olduğuna göre, cisim kaç m/s2 lik ivmeyle hareket eder? (g= 10 m/s2) ( 4 m/s2 ) 21. Yatay düzlemde durmakta olan 2 kg kütleli K cismine F1= 10 N, F2= 20 N şiddetindeki kuvvetler şekildeki gibi uygulanıyor. F= 10 N 1 K F= 20 N 2 Cisimle yüzey arasındaki sürtünme katsayısı 0,5 olduğuna göre, cismin ivmesi kaç m/s2 olur? (g= 10 m/s2) ( 2,5 m/s2 ) F2 =10 N yatay 22. Sürtünmeli düzlemde durmakta F1 =30 N olan cisme şekildeki F3 =5 N 2 kg kuvvetler etkimektedirler. Cisimle yüzey arasındaki sürtünme katsayısı 0,5 olduğuna göre, cisim kaç m/s2 lik ivmeyle hareket eder? ( 5 m/s2 ) 23. Yatay düzlemde durmakta olan 3 kg kütleli cisme şekildeki kuvvetler etkiyor. F2 =20 N 3 kg F1 =12 N Cisimle düzlem arasındaki sürtünme katsayısı 0,6 olduğuna göre, cisim kaç m/s2 lik ivmeyle hareket eder? ( 2 m/s2 ) 24. Sürtünmeli yatay düzF 4N lemde F ve 4 N kuvvet2 kg lerinin etkisindeki 2 kg kütleli cisim ok yönünde 3 m/s2 lik ivme ile belirtilen yönde hareket ediyor. Sürtünme katsayısı k = 0,5 olduğuna göre, F kuvveti kaç N dur? (g= 10 m/s2) ( 20 N ) 25. Sürtünmeli yatay düz- 20 N 2 kg lemde 20 N ve 4 N kuvvetlerinin etkisindeki 2 kg kütleli cismin ivmesi 7 m/s2 dir. 4N Sürtünme katsayısı kaçtır? (g= 10 m/s2) ( 0,1 ) F =15 N 26. Sürtünme katsayısının 0,5 olduğu yatay düzlemde cisim 15 N luk kuvvetin etkisi ile sabit hızla hareket ediyor. Cismin kütlesi kaç kg dır? (g= 10 m/s2) ( 3 kg ) K 27. Sürtünmeli yatay düzlemF 4 kg de F kuvveti ile itilen cisme etki eden sürtünme kuvveti 6 N dur. Cismin ivmesi 2,5 m/s2 olduğuna göre, F kaç N dur? ( 16 N ) 28. 6 kg F1 =30 N Z X Y Yatay düzlemde durmakta olan 6 kg kütleli cisme şekildeki gibi 30 N luk sabit kuvvet etkidiğinde cisim X-Y aralığında a1, Y-Z aralığında a2 ivmesiyle hareket ediyor. Yolun yalnız Y-Z bölümü sürtünmeli olup sürtünme katsayısı 0,3 olduğuna göre, cismin a 1 ve a2 ivmelerinin büyüklüğü nedir? ( a1= 5 m/s2 ; a2= 2 m/s2 ) 29. 2 kg F =10 N K L k=0,4 M k=0,8 N K noktasında duran 2 kg kütleli cisim 10 N büyüklüğündeki F kuvveti ile N noktasına kadar hareket ettiriliyor. Cisimle yatay düzlem arasındaki sürtünme katsayıları şekilde verilmiştir. Buna göre, cismin KL, LM, MN aralıklarındaki ivmesi kaç m/s2 dir? (g= 10 m/s2) ( aKL= 5 m/s2 , aLM= 1 m/s2 , aLM= -3 m/s2 ) F 30. Yatay ve sürtünmeli L K yüzeyde sabit F kuvvetiyle hareket ettirilen K ve L cisimleri arasındaki ip bir süre sonra kopuyor. İp koptuktan sonra, I. K cismi yavaşlar. II. L cisminin ivmesi değişmez. III. L cismi hızlanır. yargılarından hangileri doğrudur? ( I ve III ) a 31. Şekilde yatay ve 4 kg 2 kg sürtünmeli yüF= 30 N Y X zeyde iple bağlı X ve Y cisimleri 30 N luk kuvvet etkisinde a ivmesi ile hızlanmaktadır. X ile Y arasındaki ip kesildiğinde, X cismi 4 m/s2 ivme ile yavaşlıyor. Buna göre, a nın büyüklüğü kaç m/s2 dir? ( 1 m/s2) 32. Yatay düzlemde bulunan K ve L cisimlerine F kuvveti şekildeki gibi etki etmektedir. 2 kg 1 kg K L F= 24 N Yatay düzlem sürtünmesiz iken sistemin ivmesi a 1, yatay düzlem sürtünmeli ve sürtünme katsayısı 0,5 a iken sistemin ivmesi a 2 olduğuna göre, 1 oranı a2 kaçtır? ( 8/3 ) 3 kg 33. Şekildeki yatay düzlem sürtünK meli olup iki cisim için de sürtünme katsayısı aynıdır. 2 kg L F= 10 N Cisimler F kuvvetinin etkisiyle sabit hızlı hareket yaparken aralarındaki ip koptuğuna göre, L cisminin bundan sonraki ivmesi kaç m/s2 olur? ( 3 m/s2 ) Mehmet Necati YILMAZ Fizik Öğretmeni NEWTON’UN HAREKET KANUNLARI 1. Yatay ve sürtünmesiz düzlemdeki 20 kg kütleli K cismi 60 N luk kuvvetle çekiliyor. 20 kg F =60 N K Buna göre 3 saniye sonunda K cisminin hızı kaç m/s dir? ( 9 m/s ) 2. Yatay ve sürtünmesiz düzlemde durmakta olan 2 kg kütleli cisme 6 N luk kuvvet 4 saniye uygulanıyor. Buna göre, cismin 4. saniyedeki hızı kaç m/s olur? ( 12 m/s ) 2 kg 3. Kütlesi 2 kg olan F1 =10 N F2 =20 N cisim ile yatay düzlem arasındaki sürtünme katsayısı 0,3 tür. Cisme büyüklükleri 10 N ve 20 N olan F1, F2 kuvvetleri uygulanıyor. Buna göre, cismin 4 saniyede kazanacağı hızı hesaplayınız? ( 8 m/s ) 4. Her 1 saniyelik zaman aralığında hızı 5 m/s artan 3 kg kütleli bir cisme etkiyen net kuvvet kaç N dur? ( 15 N ) 5. Konum zaman 0 0 I zaman 0 II zaman III Yatay ve sürtünmesiz bir düzlemde bulunan özdeş K, L ve M cisimlerinin konum-zaman, hız-zaman, ivmezaman grafikleri şekildeki gibidir. Buna göre, hangi cisme etki eden net kuvvet sıfırdır? ( Yalnız I ) 5 6. Doğrusal yolda hareket etmekte olan cisme ait hız - zaman grafiği şekildeki gibidir. v 0 Buna göre, I, II ve III bölgelerinden hangisinde -v cisme etki eden kuvvetin yönü cismin hareket yönüne zıttır? zaman I II III ( Yalnız II ) 7. Hız - zaman grafiği şekildeki gibi olan bir cisme, I ve II zaman aralıklarında etkiyen net kuvvetin büyüklüğü hakkında ne söylenebilir? I v 0 - I II zaman v II A) Azalmış Azalmış B) Artmış Artmış C) Sabit Sabit D) Azalmış Artmış E) Artmış Sabit 8. Hız -zaman grafiği şekildeki gibi olan bir cisme I, II ve III zaman aralıklarında etkiyen net kuvvetin büyüklüğü için ne söylenebilir? I v 0 - v zaman I II 9. Şekilde K, L cisimleK rine ait kuvvet - ivme 4F grafiği verilmiştir. 3F L cisminin kütlesi 6 kg olduğuna göre, K cis- 2F minin kütlesi kaç kg dır? F 0 a 2a III II III A) Sabit Sıfır Azalan B) Sabit Sabit Sıfır C) Sabit Sıfır Artan D) Artan Sabit Sabit E) Artan Artan Sabit L 3a ivme (m/s2) ( 18 kg ) 10. Kütlelri mK, mL olan K ve L cisimlerine ait K kuvvet - ivme grafiği 12 şekildeki gibidir. 6 Buna göre, (mK + mL) 0 kütleli cisme yatay 1 2 32 N luk kuvvet etki ederse cismin ivmesi kaç m/s2 olur? (Sürtünmeler önemsizdir.) L 3 ivme (m/s2) ( 4 m/s2 ) Mehmet Necati YILMAZ Fizik Öğretmeni