74 OP-049 - KimyaKongreleri.org

74 OP-049
Kaliks[4]aren Temelli Polimerik Enzim-Mimik Modellerinin Hazrlanmas
ve Katalitik Özelliklerinin ncelenmesi
Begüm Tabakc, A.Dinçer Bedük, Mustafa Ylmaz
Selçuk Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü, Konya, 42075, Türkiye
btabakci@selcuk.edu.tr
Supramoleküler sistemlerin fonksiyonel özellikleri iki temel özellie son derece baldr.
Bunlar, reaktivite ve kataliz özellikleridir. Balama bölgeleri dnda uygun reaktif gruplar tayan
moleküler reseptörler, bir substrat ile kompleks yapabilir veya onunla reaksiyona girerek yeni bir
çevrim için bileik üretebilir [1]. 6te bu supramolekül yaplardan birisi de “kaliksarenler” dir.
Kaliksarenler makrosiklik oligomerler olup, p-sübstitüe fenol ile formaldehitin bazik
ortamdaki kondensasyonundan sentezlenirler. Kaliksarenlere hem fenolik gruplarn p-pozisyonundan
hem de fenolik oksijen üzerinden kolaylkla deiik fonksiyonel gruplar balanabilmektedir. Bu
özellikleri onlarn farkl uygulama alanlarnda kullanlmasna yol açmtr [2].
Literatürde kaliksaren temelli monomerik enzim-mimik modelleri ile ilgili çalmalar snrl ve
hemen hemen tamam metal kompleksleri eklinde kullanlmtr [3]. Bu çalmada ise açiltransferaz
mimikleri olarak metalsiz yeni monomerik kaliks[4]aren türevlerinin yannda polimerik analoglarnn
da hazrlanarak enzim-mimik özelliklerinin incelenmesi amaçlanmtr.
ekil 1. Kaliks[4]aren katalizörleri ile ester hidrolizi için önerilen mekanizma.
Elde edilen tüm monomerik ve polimerik kaliks[4]arenler, karakterize edildikten sonra bu pnitrofenil asetat substratnn hidrolizinde enzim-mimik olarak denenmitir (ekil 1). Sonuç olarak
Michaelis-Menten grafiklerinden, kaliks[4]aren temelli polimerik enzim-mimik modellerinin katalitik
özelliklerinde, kaliks[4]aren içeriklerinin öneminin olduu ortaya çkmtr.
KAYNAKLAR
[1] Lehn, J.–M. Supramolecular Chemistry. VCH, Weinheim. 1995.
[2] Tabakci, M., Tabakci, B., Yilmaz, M. J. Incl. Phenom. Macrocycl. Chem. 53, 51, 2005.
[3] Dospil, G., Schatz, J. Tetrahedron Lett. 42, 7837, 2001.