Pratik kılavuz Önleyici bakımda termografi Prosesleri optimize edin, maliyetleri düşürün ve sistem sürdürülebilirliğinden emin olun. 1 Giriş Bu pratik kılavuz, imalatçı firma- 16 sayfalık bu kılavuzda, termal larda bakım proseslerini ve sistem kameraların ve en son termografi sürdürülebilirliğini optimize etmek teknolojilerinin sistem isteyen fabrika müdürü ve bakım sürdürülebilirliğini nasıl artırdığı ve mühendisleri için hazırlanmıştır. aynı zamanda maliyetleri nasıl azalttığı özetlenmiştir. 2 İçindekiler Termografi metodunu kullanmak için iyi 4 nedenler İşi yapanlar ve karar verenler için 5 Bakım söz konusu olduğunda 6 karşılaşılan tipik sorunlar testo SiteRecognition ile otomatik 8 ölçüm alanı yönetimi Sonuç: Termografi hem zaman hem 11 para tasarrufu sağlar Önleyici bakım için ideal termal kamera 12 Daha fazla bilgi 14 3 Önleyici bakımda termografi Termografi metodunu kullanmak için iyi nedenler Önleyici bakımda termografinin kul- müşterilerine sigortalı tesislerinde lanımı yıldan yıla artmaktadır. Termal düzenli olarak termografik görüntülerin, elektrik ve mekanik denetimlerini yürütmelerini şart koş- sistem bileşenlerinin görsel dene- maktadır. timlerinde değerli bir asistan olduğu günümüzde yaygın olarak bilinir. Bu Bu nedenle kişisel yaralanma ya da temassız ölçüm metodolojisi, sıcak maddi hasar durumlarında şirketler noktaların (anomalilerin) tespitinde hızlı eğer termografi kullanmıyorlarsa ve güvenilir bir şekilde yardımcı olur önemli mali ve hukuki riskler almış (bkz Şek. 1). Bu noktalar, genellikle olurlar. sistem ve makinelerdeki arızalı ya da yıpranmış komponentlerin bir işareti Bununla beraber, bakımdan sorumlu olarak kabul edilir. kişilerin birçoğu termal kameraları kullanma konusunda hala tereddüt Termografinin kullanımı aynı zamanda etmektedir. Ancak, gerekli donanım ve çok sayıda standart ve kılavuzda da personel eğitimi gibi yatırımlara karşın, önerilir. bakım ile görevlendirilmiş bu çalışanlar, termografi ile birlikte eskisine Hatta bazı sigorta şirketleri oranla çok daha verimli çalışacaklarının farkında değillerdir. Bir kere bunun farkına vardıklarında, artık termografinin kullanılması gerekip gerekmediğini sorgulamak yerine bu teknolojiyi nasıl daha etkin bir şekilde uygulayabilecekleri ve mevcut proseslerine nasıl entegre edebilecekleri üzerinde duracaklardır. 4 İşi yapanlar ve karar verenler için Endüstriyel şirketlerde, tesis yöneti- verenlere günlük işlerinde yardımcı cileri ve bakım mühendislerinin bakım olur. Bakım programının bir parçası konusunda büyük ölçüde farklı alanlar- olarak termal kameraları kullanmayı da sorumlukları vardır. tercih eden şirketler birçok yönden bu teknolojiden yararlanabilirler. Departman yöneticisi (kararları veren kişi) sistem sürdürülebilirliği ve maliyet baskısı arasındaki doğru dengeyi bulabilmek için sürekli çabalar. Bir yandan sistemin sorunsuz çalıştığından emin olmak zorunda iken diğer yandan da maliyetleri aşağıda tutmak zorundadır. Departman yöneticisi aynı zamanda Termografi metodunu kullanmanın temel faydaları • Test prosedürleri ve rutin denetimler daha hızlı yapılabilir. • Termal kameraların görüntüleme proseslerin daha güvenli ve daha işlemi, hata ve anomalilerin verimli olmasından da sorumludur. erken ve infrared termometre kullanılarak yapılan nokta Diğer taraftan, bakım teknisyeni (işi yapan kişi), potansiyel arıza riskini zamanında tespit etmek ve gerek- ölçümüne göre daha net bir şekilde tespit edilebilmesini sağlar. • Termal kamera analiz yazılımı ile tiğinde sezgilerini kullanarak alınacak kolay bir şekilde raporlar hazır- doğru önlemleri belirlemekten sorum- lanabilir. Bu durum, belgeleri ludur. Ayrıca dokümante etmek ve aktarmak için tipik bakım turları da gereklidir. oluşturmak için gerekli zaman ve çabayı azaltır. • Termal kameraların kullanımı kolaydır, termografi deneyimi Termografi, minimum maliyetle sistem olmayan uzman personel de sürdürülebilirliğini sağlar. Bu teknolo- rahatlıkla kullanabilir. ji, hem işi yapanlara hem de karar 5 Önleyici bakımda termografi Bakım söz konusu olduğunda karşılaşılan tipik sorunlar Orta ölçekli imalat işletmelerinde, • Değerlendirme ve raporlama süreçleri elektriksel ya da mekaniksel sistem ne kadar pahalı ve zaman alıcıdır? komponentleri ile ölçüm noktalarının • Bir komponentin bir zaman dizisi bo- sayısı en iyi ihtimalle üç basamaklı yunca sıcaklık gelişimini belirlemek rakamlarda olacaktır. Belirli bir ölçüm ve buna bağlı olarak gerekli ölçümleri nesnesinin boyutuna bağlı olarak, elde etmek mümkün müdür? değerlendirme yapabilmek için birden fazla infrared görüntüye gerek duyula- Elektriksel komponentlerin infrared bilir. Bu da, sadece tek bir denetim görüntüleri çok benzer olduğundan, turunda birkaç yüz infrared görüntü etkin bir manuel atama neredeyse oluşturulacağı anlamına gelir. imkansızdır. Örneğin sadece bir denetim turundan sonra 130 no’lu infrared Bu durum kaçınılmaz olarak aşağıdaki görüntünün 48-3b no’lu elektrik pano- zorlukları yaratır: suna ait olduğunu kim bilebilir? • Infrared görüntüler, ilgili ölçüm nesnelerine nasıl atanır? • Tek tek ölçümlerde ne kadar zaman Hiç kuşkusuz, alanda yazılı notlar alabilirsiniz ya da termal kamera kaybedilecek? Notlar oluşturmak ve gerektiğinde bunları değerlendirmek gerekecek mi? Şek. 1: Bir elektrik panosunda aşırı ısınmış bağlantılar. 6 Şek. 2: Bir motorun sıcaklık dağılımı. kullanarak ses kaydı alabilirsiniz. ponent ya da sistemlerin hala kabul Ancak, bunun için hatırı sayılır bir çaba edilebilir bir aralıkta olup olmadığını ve gereklidir. Dahası, gerçek görüntünün herhangi bir önlem alınması gere- daha sonra termal görüntüye atan- kip gerekmediğini tespit edebilmek masından dolayı bu yöntem tamamiyle amacıyla, sıcaklık gelişimini değer- hatalara açıktır. lendirmek istediklerini varsayalım. Termal görüntüleri yönetme ve dokümante Bununla birlikte, sonraki aşamada etmeye yarayan önceki yöntemlerin infrared görüntülerin değerlendirilmesi hepsinde, her ölçüm yeri için eşleşen daha çok çaba gerektirir. Bu amaç- yeni görüntüler ile karşılaştırma la, öncelikle kaydedilen tüm termal yapabilmek için tüm eski görüntülerin görüntülerin sıralanması ve sonrasında tek tek aranması ve açılması gerekir. doğru sisteme atanması gerekir. Bu Birkaç yüz termal görüntüden bah- anlaşılır bir raporda tüm bu bilgileri sedildiği düşünülürse hiç kolay bir özetlemek için önemlidir. görev değil. Sürekli mevcut maliyet ve zaman baskıları dikkate alındığında, Bu noktaya kadar boşa geçen sayısız bunlar yerine daha yararlı işler yapıyor saatler ile birlikte asıl sorun yavaş olabileceğinizi hiç şüphesiz yavaş ortaya çıkıyor: bir denetim düşünebilirsiniz. turunun altı ayda bir yapıldığını ve sorumlu kişilerin denetlenmiş kom- Şek. 3: Plastik üretimindeki bir sistemin infrared görüntüsü. Şek. 4: Bir güneş modülündeki kusurlu hücreler. 7 Önleyici bakımda termografi testo SiteRecognition ile otomatik ölçüm alanı yönetimi Çok sayıda infrared görüntü ve bu Daha sonraki denetim sırasında, görüntülerin aranıp bulunduktan sonra kameranın testo SiteRecognition ilgili ölçüm nesnesine manuel asistanını kullanarak kolayca bu etiketi olarak atanması son derece zaman kaydedebilir ve ölçüm yerine karşılık alıcı raporlamalara ve çeşitli hatalara gelen bilgiler ile birlikte otomatik olarak yol açar. Bununla birlikte, bakım uy- saklayabilirsiniz. Ölçümden sonra bu gulamalarında termografinin kullanıl- termal görüntüleri testo IRSoft yazılımı- masının en büyük avantajlarından biri na transfer ettiğiniz zaman tamamen analizin kendisidir. otomatik olarak ilgili ölçüm yerinde arşivlenir. Bu durum, zaman kaybına Bu soruna artık yeni testo neden olan uygulamaları ve manuel SiteRecognition teknolojisi şeklinde bir arşivlemeyi ortadan kaldırır. Daha çözüm var. Bu teknolojiyi, testo IRSoft sonra arşivden görüntüyü rahatlıkla analiz yazılımında bir ölçüm alanı arşivi açabilir, analiz edebilir ya da rapor- oluşturmak için kullanabilirsiniz. Bu, layabilirsiniz. Testo SiteRecognition termal görüntüler için bir veritabanı aynı zamanda görüntüleri bir ölçüm işlevi görür. Arşivde depolanan tüm nesnesinin tanımına, tarihe ya da ölçüm alanları için etiketler (QR kodlara özel bir sıcaklığa göre hızlı ve kolay benzer küçük semboller) oluşturabilir bir şekilde bulmanıza olanak sağlar. ve ilgili alana ekleyebilirsiniz. Böylece örneğin, daha önceki dönem- ID: 19 Testo Kat 1 Şek. 5: Bir ölçüm yeri yapısı örneği (database), testo IRSoft yazılımında sadece bir kez oluşturulur. 8 Şek. 6: Yapıştırılmış ölçüm alanı etiketi lerdeki karşılaştırmalı görüntüleri kolay da, her bir ölçüm nesnesi için de bir bir şekilde direkt olarak işaret oluşturulur (bkz Şek. 6), standart arayabilirsiniz. Pratikte, testo kendinden yapışkanlı etiketler üzerine SiteRecognition ile çalışma sürecinde, basılır ve ölçüm nesnesinin üzerine ilk adım sadece bir kere yapılsa da yapıştırılır (ör. elektrik panosu kapağına özellikle şu üç adımdan oluşur. ya da motor gövdesine). Üç adımda testo SiteRecognition 1 İlk olarak, sadece bir kereliğine ölçüm nesnesi ayarlanmalı (ör. 2 Daha sonra, denetim turu sırasında etiket dijital kamera kullanılarak taranır. Böylece ölçüm yeri aktive edilir ve tüm infrared görüntüler artık otoma- elektrik panosu no. 1) ve ölçüm yerine tik olarak bu ölçüm yerine atanarak atanmalıdır (ör. level 0, üretim tesi- saklanır (bkz Şek. 7). si 1). Bu işlem sırasında oluşturulan veritabanı (bkz Şek. 5) USB arayüzü aracılığıyla termal kameraya sadece bir kez aktarılır ve daha sonraki denetim turları için saklanır. Bu adım sırasın- 3 Denetim turunun tamamlanmasından sonra, USB (ya da SD kart) ile termal kamera testo IRSoft yazılımı yüklenmiş bir bilgisayara SORU Ölçüm yeri tespit edildi: Uygula? Şek. 7: Üstte: Etiketin taranması. Altta: Ölçüm yeri otomatik olarak algılanır. 9 Önleyici bakımda termografi bağlanır. Yazılımın dışarıdan veri alma Özellikle, ideal olarak devreye alma asistanı yardımıyla, infrared görüntüler sırasında ya da bir makinenin in- otomatik olarak ölçüm yerlerine tayin celenmesiyle oluşturulan referans edilir ve depolanır. Eğer yüzden fazla görüntüler ile hızlı bir karşılaştırma, görüntünüz varsa, bu otomatik sürecin infrared görüntülerin otomatik yöneti- bir sonucu olarak kolay bir şekilde mi sayesinde optimize edilir. Sıcaklık birkaç saat kazanacaksınız. artışları derhal tespit edilir ve gerekli önlemler hızla alınabilir. Otomatik veri alma sürecinden sonra, ilgili infrared görüntü açılabilir, analiz edilebilir ya da örneğin sıcaklıktaki artışı tespit edebilmek için bir referans görüntü ile karşılaştırılabilir (bkz Şek. 8). Şek. 8: 1 no’lu elektrik panosundaki ilgili komponentlerin paralel değerlendirmesi 10 Sonuç: Termografi hem zaman hem para tasarrufu sağlar Önleyici bakımda termal kameraların üretim kaybının oldukça pahalı olduğu kullanılması sadece termal düzensiz- düşünülürse bir termal kameranın çok liklerin (sıcak noktaların) tespit kısa bir zamanda maliyetini çıkaracağı edilmesinden ibaret değildir. Verimli, açıktır. hatasız ve kaynak dostu bir proses dizayn etmek asıl konu olmalıdır. Termografi, özellikle imalat işletmelerinde genellikle önemli finansal testo SiteRecognition teknolojisi ile kayıplara ve hatta kişisel yaralanmalara otomatik ölçüm alanı ve termal görüntü neden olan yangın riskini de minimize yönetimi, tesis yöneticilerine günlük eder. çalışma prosedürlerinin bir parçası olarak termografiyi kullanarak daha Tüm bu nedenlerle testo verimli hale gelerek bu prosesleri kur- SiteRecognition teknolojisine sahip bir malarında yardımcı olur. termal kamera, endüstriyel ortamlardaki önleyici bakımda üst düzey verimlilik Ayrıca, testo SiteRecognition mevcut ve güvenlik sağlar. ve yeni prosedürlere termografinin entegre edilmesini önemli ölçüde kolaylaştırır. Böylece termal görüntüleri sıralamak yerine, değerli iş vakitleri diğer bakım görevlerine harcanabilir. Aynı zamanda fark edilmemiş, aşırı ısınmış bir bağlantıdan kaynaklanan 11 Önleyici bakımda termografi Önleyici bakım için ideal termal kamera İdeal bakım partneriniz termal kamera sağlar. Düşük, orta ve yüksek gerilim testo 885’te testo SiteRecognition sistemlerini, mekanik komponentleri ya teknolojisi mevcuttur. Bu, hem elek- da yalıtılmış akışkan tankların dolum trik hem de mekanik bakımda termal seviyelerini izlemek için idealdir. anomalileri temassız ve düşük maliyetli bir şekilde tespit ve analiz etmeyi Test galibine güvenin Sektörel dergiler Photon ve Photon International, 14 termal kamerayı test etti ve profesyonel termografi denildiğinde seçilecek cihazın testo 885 olduğunu belirledi. Test raporunu şuradan okuyabilirsiniz: www.test teknik.net/testo 885 12 AF 640 x 480 piksel dedektör Nesneleri mükemmel bir görüntü kalitesinde görüntüleyin. testo SuperResolution 1.6 faktörü ile termal görüntü çözünürlüğü artar. 30° geniş açılı lens Büyük görüntü bölümleri için; teslimata dahildir. Opsiyonel 11° telefoto lens, büyük mesafelerde dahi küçük detayların doğru bir şekilde ölçülmesini sağlar. Termal duyarlılık < 30 mK (0,03 °C) En küçük sıcaklık farklılıklarını dahi görünür hale getirir. Yüksek sıcaklık opsiyonu 1200 °C’ye kadar ölçüm aralığı. testo SiteRecognition Ölçüm alanlarının otomatik algılanması ve yönetimi için. Proses analiz paketi Cihazdaki komutlu çekim ve tam radyometrik video özellikleri sayesinde, termal prosesler analiz için bir bilgisayara aktarılabilir. Yüzey nem dağılımının görüntülenmesi Her ölçüm noktası için yüzey bağıl nem değerinin trafik ışıkları prensibi ile görüntülenmesi. Panorama görüntü asistanı Büyük ölçüm nesnelerinde, birçok görüntü kompozit bir görüntü için otomatik olarak birleştirilir. Lazer işaretleyici Yönlendirme amacıyla ölçüm nesnesi üzerinde lazer ile işaretlenen noktanın sıcaklığı hem ekran üzerinde hem de nesne üzerinde gösterilir. Otomatik odaklama Termal görüntüyü otomatik olarak odaklama. Minimum odak uzaklığı 10 cm Çok küçük ölçüm nesnelerinin dahi yakın mesafeden kontrol edilebilmesi anlamına gelir. 13 Önleyici bakımda termografi Daha fazla bilgi testo SiteRecognition ile ilgili Proses analiz paketi - Komutlu çekim video Komutlu çekim fonksiyonu, termal görüntü testo SiteRecognition teknolojisinin dizilerini direkt kamera üzerine kaydetmeyi nasıl çalıştığını kısa bir videodan sağlar. Yani bir ölçüm nesnesinin termal izlemek için görüntüleri daha uzun bir süre boyunca www.testteknik.net/siterecognition kaydedilebilir (ör. makine başlatma adresini ziyaret edebilirsiniz. döngüleri). Bu konu ile ilgili detaylı teknik bilgiyi aşağıdaki adreste bula- bilirsiniz: testo SuperResolution testo SuperResolution teknolojisi, elin doğal hareketini kullanır ve dengelen- miş birkaç görüntüyü hızlıca kaydeder. Daha sonra bunlar, bir algoritma kullanılarak tek bir görüntü üzerinde hesaplanır. Dört kat daha fazla pikselle ve 1.6 faktörü ile daha iyi bir geometrik çözünürlük görüntü kalitesini sınıf atlatmıştır. Sonuçta, daha keskin ve detaylı görüntü – böylece, en küçük yapıların bile termal görüntüsü alınabilir. Ünlü Frauenhofer Enstitüsü kapsamlı bir çalışmada bunu onaylamıştır. Test raporunu aşağıdaki adresten indirebilirsiniz: www.t estteknik.net /sinifinin-en-iyisi 14 www.test teknik.net /proses-analiz-paketi Notlar 15 Testo Ltd. dilediği zaman değişiklik yapma hakkını saklı tutar. TEST TEKNİK ENDÜSTRİYEL SİSTEMLER TİCARET 1203/11 Sk. No:4 D:616 Karahasan Atlı İş Merkezi Yenişehir/İZMİR/TURKEY Tel: +90 232 469 26 23 • Fax: +90 232 469 23 90 info@testteknik.net www.testteknik.net 16