mayıs kapak ıı

BD EK‹M 2010
salon ve stadyumlarda ülkesi için u¤rafl veren sporcular›m›za dayatma yoluyla marfl söyletemez buna
cesaret bile edemezdi. Bu;
vatan sevgisinin doruklara
t›rmand›¤› final olgusu s›ras›nda yap›lan, sahte olmayan, söylenmifl olmas›
için söylenmeyen içgüdüsel bir coflkuydu.
tas›na koflan ve tribündeki ülke insan›yla bütünleflmenin yads›namaz keyfi, Gümüfldere’nin durmadan akan gücüne katk› sa¤lamak içindi.
Kaptan Hidayet, Kerem Gönlüm,
Semih Erdem, Tunçeri, Ersan ‹lyasova, özcesi 12 dev adam ve tribündeki
binlerce insan bu duygu seliyle ”Da¤
bafl›n› duman alm›fl” diyorlard›. Onlar
daha önceleri onuncu y›l marfl›m›z›
uluslar aras› podyumlara tafl›m›fllard›.
Onlar, vatan›n bölünmez bütünlü¤ünün spor alanlar›nda kendilerine düflen
görevini üstlenmifller, ülke coflkusunu
yafl›yor ve yaflat›yorlard›. Birlikteli¤in
yeni yorumu bu marfl olmuflsa bizi çekemeyenlerin tepkisi ve araflt›rma komikliklerini do¤al karfl›lamal›yd›k.
Futbol Milli Tak›m›m›z›n Belçika
karfl›laflmas›nda tribünden ald›¤› deste¤in say›s›z bestesi içinde fark edilen
bir eski tan›d›k ve benimsenen bu marflt›. Hiç kimse ay y›ld›zl› forma alt›nda
76
Bu coflkuyu yeniden Alp
Da¤lar›’na t›rmand›rmak
kimseye yarar getirmeyecekti. Arda Turan’›n sevinç 盤l›klar› Saraco¤lu Stad›’nda
yank›lan›rken, Almanya’da do¤up büyüyen ancak bu ülkenin öz evlad› oldu¤unu ikiz kardefli Halil ile birlikte
gururla söyleyen Hamit Alt›ntop’un,
ezberinde olmayan bir marfl› tak›m
arkadafllar›n›n dudaklar›ndan okuyarak söyleyebilme iste¤inin tarifini ben
de¤il, baflkalar› yapmal›d›r.
Da¤ bafl›n› duman alm›fl, Gümüfldere
durmaz akar. Yüce Atatürk’ün ulusumuza emanet etti¤i, unutulmamas›n›
mavi gözlerinden gönderdi¤i anlaml›
›fl›klarla istedi¤i bir marfl. Birilerinin
‹sviçre’ye de¤in uzanarak, izci, çocuk,
yabanc› kavramlar› katarak zedelemek
istedi¤i ancak koro eflli¤inde yüreklenerek söylenen bir beste. Son aylarda
tribünlerden oyun alanlar›na görkemli
bir flekilde inen dünyan›n en büyük
korolar›n› oluflturan ata yadigar›.
Durmaks›z›n yürümemizi isteyen
sanki bir yol gösterici...•
metingoren@butundunya.com.tr
KÖfiEDEN
BUCAKTAN
Mehmet Muhsino¤lu
“TED‹RG‹NL‹K”
YARATTIK,
GÖZALTINA
ALINDIK!
S›n›r Tan›mayan Gazeteciler Örgütü’nün
“Bas›n Barometresi” listesine göre, Eylül / 2010 tarihine
kadar tüm dünyada 24 gazeteci, 1 medya yard›mc›s›
öldürüldü, 156 gazeteci, 9 medya yard›mc›s›
ve 112 internet yazar› hapse at›ld›.
U
Uluslararas› Bas›n Enstitüsü’nün
12 Eylül’de Viyana’da aç›klanan 2010
raporunda ise, dünyan›n çeflitli yerlerinde ilk 10 ayda ölen gazetecilerin
say›s›n›n 50’yi geçti¤i aç›klan›yor.
Raporda Türkiye, bas›n özgürlü¤ü
konusunda notu en düflük ve “tedirginlik” yaratan ülkeler aras›nda yer al›yor.
Türkiye’de çok say›da gazetecinin,
yorumlar› ve haberleri nedeniyle hapis-
te oldu¤u, 700’den fazla gazeteci hakk›nda hapis cezas› istemiyle davalar
aç›ld›¤› belirtiliyor.
S›n›r Tan›mayan Gazeteciler Örgütü’nün belirlemesine göre, Türkiye
bas›n özgürlü¤ü s›ralamas›nda 175
ülke aras›nda, ancak 122’inci olabiliyor. Ayn› listede Küba (170), Burma
(171), ‹ran (172), Türkmenistan (173),
Kuzey Kore (174) ve Eritre (175)’inci
77
BD EK‹M 2010
BD EK‹M 2010
s›rada yer al›yor.
Bunun üzerine S›n›r Tan›mayan
Gazeteciler Örgütü, Türk yetkililere
YouTube sitesinin sansürlendi¤i, yapt›¤› baflvuruda, “YouTube sitesine
Google’un bir dönem s›k›nt› yaflad›¤› uygulanan engellemenin tamamen
ve Avrupa Güvenlik ve ‹flbirli¤i Tefl- kald›r›lmas›n›” istemifl, ancak bu çabakilat› gibi örgütlere göre, 3 bin 700 lardan olumlu bir sonuç al›namam›flt›.
web sitesinin bloke edildi¤i Türkiye’“Türkiye’nin internet yasas›n›n
de, 2009’dan beri bu konuyla ilgili ra- yönetime binlerce web sitesini engellekamlar -art›k- aç›klanm›yor.
me yetkisi verdi¤ini” belirten gazeteciler örgütü, “Türk halk›n›n uluslararas› iletiflim
ve bilgi edinme hakk›n›
engelleyen yetkili makamlar, asl›nda kendi güvenilirli¤ini yok ediyor” görüflünü savunuyor.
**
Avrupa Güvenlik ve
‹flbirli¤i Örgütü’nün medya özgürlü¤ü temsilcisi
Dunja Mijatovic, 22 Haziran’da Türk yetkililerine
yapt›¤› yaz›l› baflvuruda,
YouTube ve Google servisleriyle ilgili istemi tekrar gündeme getirmiflti.
Sansürcü ülkeleri “‹nternet Düflmanlar›” ana
bafll›¤› alt›nda grupland›ran “S›n›r Tan›mayan GaSTGÖ’nün raporuna göre ”Özgür bas›n
zeteciler
Örgütü”
(STGÖ) 11 Mart
ilkelerini çi¤neyen önde gelen yöneticiler
Vladimir Putin (Rusya), Kim Jong (Kuzey 2010’den beri, Türkiye’yi de internetle
ilgili uygulamalar›ndan dolay› “GöKore), Mahmud Ahmedinejad (‹ran),
zalt›ndaki Ülkeler” listesine ekledi.
Robert Mugabe (Zimbabwe)
“‹nternet Düflman›” ülkeler: BurGoogle’un sahip oldu¤u video pay- ma, Çin, Küba, M›s›r, ‹ran, Kuzey
lafl›m sitesine alternatif eriflim olana¤› Kore, Suudi Arabistan, Suriye, Tunus,
veren 44 IP adresi de ülkemizde engel- Türkmenistan, Özbekistan, Vietnam.
“Gözalt›ndaki Ülkeler” ise: Avuslenmifl, bunlar›n serbest b›rak›lmas› istemi Ankara’da bir mahkeme taraf›n- tralya, Bahreyn, Belarus, Eritre, Malezya, Rusya, Güney Kore, Sri Landan kabul edilmemiflti.
**
78
ka, Tayland, Türkiye, Birleflik Arap
Emirlikleri.
(STGÖ)’nün 2010 raporunda yer alan “Bas›n Özgürlü¤ünün Y›rt›c› Hayvanlar›” listesinde, “Özgür bas›n ilkelerini en tehlikeli biçimde çi¤neyen”
40 yönetici “geleneksel” olarak yer
al›yor. Bunlar aras›nda Vladimir Putin
(Rusya), Kim Jong II (Kuzey Kore),
Mahmud Ahmedinejad (‹ran), Robert
Mugabe (Zimbabwe) baflta geliyor.
Bu arada ABD’nin terörist listesine ald›¤› Somali’deki “Al Shabaab” partisi / militan grubu,
Filistin Kurtulufl Örgütü’nün
polis gücü, “Lekesiz bir kayd›
bulunmayan Hamas” ve ‹srail
Savunma Bakanl›¤› da ayn›
listede yer al›yor.
‹srail yetkilileri 27 Kas›m
2008’den 18 Ocak 2009 tarihine kadar süren “Operation
Cast Lead” askeri harekât› s›ras›nda, uluslararas› medya kurulufllar›n›n görevlendirdi¤i
gazeteci ve TV ekiplerini “güvenlik gerekçesiyle” bölgeye
sokmam›flt›. “Bas›n özgürlü¤ünün a¤›r
biçimde çi¤nenmesi” olarak de¤erlendirilen bu tutum yan›nda, ‹srail güçleri
medya binalar›n› da hedef alm›fl, olaylar s›ras›nda 6 gazeteci öldürülmüfl,
17 medya mensubu yaralanm›flt›.
Arapça yay›n yapan “Al-Alam
TV”nin Kudüs’te görevlendirdi¤i Filistinli gazeteci Khodr Shaheen ve yard›mc›s› Mohammed Sarhan, “gizli bilgileri a盤a vurduklar›” ve “elde ettikleri bilgileri savafl s›ras›nda düflmana
verdikleri” iddias›yla hapis cezas›na
“‹nternet Düflman›”
ülkeler: Burma, Çin,
Küba, M›s›r, ‹ran,
Kuzey Kore, Suudi
Arabistan, Suriye,
Tunus, Türkmenistan, Özbekistan,
Vietnam...
mahkum edilmifl, ancak bu karar ‹srail
yüksek mahkemesi taraf›ndan bozulmufltu.
“Yaln›zca özgür bas›n onlara zarar verebilir. Mücadelemize destek ol!” ça¤r›s›
yap›lan buruflturulmufl lider posterli kampanya. (M. Ahmedinejad solda, M. Kaddafi
sa¤da)
2009 y›l›nda 33 Filistinli gazeteci
ve 2010’un ilk aylar›nda 25 medya
mensubu ‹srail askerlerinin sald›r›s›na
u¤ram›fl, bunlardan yaln›zca birkaç
olayla ilgili soruflturma aç›lm›flt›.
**
S›n›r Tan›mayan Gazeteciler Örgütü,
aralar›nda devlet baflkanlar›, bakanlar,
79
BD EK‹M 2010
generaller ve askeri liderlerin bulundu¤u, “Bas›n Özgürlü¤ünün Y›rt›c› Hayvanlar›” y›ll›k listesini ilk kez 2001’de
yay›mlam›fl, bundan güdülen amac›n
“Ramp ›fl›klar›n› bu kiflilerin üzerine
çevirmek” oldu¤unu aç›klam›flt›.
Büyük boy renkli ve buruflturulmufl lider posterlerinden oluflan bu
kampanya, ünlü reklâm firmas› “Saatchi & Saatchi” taraf›ndan düzenlenmiflti.
Burufluk lider posterlerinde, “Yaln›zca özgür bas›n onlara zarar verebilir. Mücadelemize destek ol!” ça¤r›s›
yer alm›flt›.
Bu arada AB Serbest Rekabet Komisyonu yetkilisi Neelie Kroes ise,
Çin yönetiminin Google servislerine
karfl› bafllatt›¤› cyber-sald›r›n›n, internetin aç›k ve yans›z yap›s›n› koruman›n önemini ortaya koydu¤unu vurguluyordu.
Çin’de internet ba¤lant›s› kuran
bilgisayarlara sürekli olarak virüs bulaflt›r›lmas›n›n, hükümet organlar› ya
da politik gruplarla ilgili olabilece¤i
öne sürülüyor. Bu ülkede yaklafl›k
360 milyon kifli internet kullan›yor.
Çin’de ‹nternete karfl› uygulanan
engelleyici tutum, bilgisayarlar› virüs
sald›r›s›ndan korumay› amaçlayan “Firewall” program›na göndermede bulunan çevrelerce, “Büyük Çin Firewall’u
-duvar›” olarak adland›r›l›yor.
Türkiye’nin “binlerce web sitesine
uygulad›¤› sansür” gibi, Pekin hükümeti de Alman Deutsche Welle, ‹ngiliz BBC, Amerika’n›n Sesi ve Özgür
Asya Radyosu yay›nlar›na ve web say80
BÜYÜK
YAPITLARIMIZ
falar›na karfl› büyük bir engelleme uyguluyor. Bu operasyon 40.000 devlet
görevlisi taraf›ndan sürdürülüyor.
Tüm e-mail haberleflmelerinin birer kopyas›n› alan ve "Tianamen" gibi
-hassas- kelimeleri tarayan Çin’in bu
tutumunu, ABD’nin Dünya Ticaret
Örgütü’ne (WTO) flikayet edece¤i belirtiliyor.
**
Konur Ertop
Sar›
Traktörün
Üzerinde,
Sar›fl›n Delikanl›...
Eritre’nin ”ast›¤› ast›k, kesti¤i kestik”
”demokrat” baflkan› Isias Afwerki.
Bas›n özgürlü¤ü s›ralamas›nda
Kuzey Kore’nin de ard›nda yer alan
ve özel medya kuruluflu bulunmayan
tek Afrika ülkesi olan Eritre’de ise,
tüm devlet ve millet, Baflkan Isaias
Afwerki’nin a¤z›n›n içine bak›yor.
...Çünkü “Demokrasi ve Adalet
için Halk Cephesi” partisinden baflka
siyasi kurulufla izin verilmeyen bu ülkeyi, “ast›¤› ast›k, kesti¤i kestik” bir
“demokrat” baflkan yönetiyor! •
mehmetmuhsino¤lu@butundunya.com.tr
Türkiye’de tar›m›n makineleflmesi Marshall Plan›
çerçevesinde 1950’lerde, ABD ekonomik
yard›m›yla geliflti. Köy yaflam› üzerinde derin etkileri
olan bu süreç edebiyata da yans›makta gecikmedi.
onuyla ilgili ilk ürünlerden biri
‹lhan Berk’in 1953’te yay›nlanan “Massey Harris” fliiridir. “Türkiye
fiark›s›” kitab›nda yer alan bu fliirinde
ozan, traktörün “çiftçi-toprak-üretim”
ba¤lant›lar›yla iliflkisini ele al›r:
“Toprak için Massey Harris Dünyaya yeniden gelmek gibi bir fleydi;
yaflamakt›.” Ancak traktörün topraks›z
K
köylü, iflçi, ortakç› için tafl›d›¤› anlam
büyük toprak sahibi için tafl›d›¤› anlamdan farkl›yd›. Teknoloji s›n›rl› bir çevreye kolayl›k getirirken iflsiz kalan yüzbinlerce tar›m iflçisini gurbete sürüklüyordu:
“Adamlar›n içi idare lambas› gibi
karanl›kt›. Topra¤a oturmufllar Massey
Harris’lere bak›yorlard›. ‹lkpeflin ka81