Diyabetik Ayak Nedir

advertisement
Diyabetik Ayak Nedir
http://bitkiseldestek.com/diyabetik-ayak-nedir/
Diyabetik Ayak Nedir
Diyabetik Ayak Nedir hakkında bilgiler.
Şeker hastalığı, yani diyabet, tarih boyunca toplumların en önemli sağlık sorunlarından biri olmuştur.Diyabetli ayak hakkında detaylı bilgi edinmek için aşağıdaki
makalemizi okuyabilirsiniz.
Diabetik Ayak Nedir?
Şeker hastalığı, tarih boyunca toplumların en önemli sağlık sorunlarından biri olmuştur. Yeni tedavi yaklaşımları ve geliştirilen ilaçlar sayesinde kan şeker düzeyleri
kontrol altında tutulabildiğinden, günümüzde diyabetin ölümcül olan sonuçlarına daha az rastlamaktayız. Ancak özellikle uzun dönemde gelişen komplikasyonlar
açısından durumun çok iyi kontrol altında olduğunu söylemek mümkün değildir. Böbreklerin etkilenmesiyle nefropati, gözlerde retinopati, el ve ayaklarda nöropati
ve diyabetik ayak bunlardandır.
Unutulmaması gereken en önemli nokta ise Şeker hastalığının, laboratuvar ya da klinik bulgu olarak ortaya çıkmadan önce 12-15 yıl boyunca dokularda bu hasarı
yapmaya başlamış olmasıdır.
Diyabetin ülkemizde görülme oranı, diğer ülkelerdeki gibi % 6-7’dir. Şeker hastalarının hastaneye başvurma nedenlerinin %20' sini ayak sorunları
oluşturmaktadır. Genel toplumda uygulanan ayak kesme (ampütasyon) ameliyatlarının % 50 - 70 kadarının diyabetli hastalarda olduğu saptanmıştır.
Parmağı kesilen bir şeker hastasında, ikinci bir ameliyat ihtiyacı riski iki yıl içinde
% 50 olmaktadır. Bu hastalarda malesef hem yaşam kalitesi düşmekte hem de
yaşam süresi kısalmaktadır.
Şeker hastalarında ayak yaralarının oluşumuna yol açan iki temel bozukluk vardır:
1. Sinir hasarı (nöropati)
2. Damar hasarı (anjiyopati)
Sinir Hasarı (Diyabetik Nöropati)
Diyabet yüzünden ayak sinirleri zamanla zarar görür veya tamamen tahrip olur. Bunun sonucunda ayakta ağrı duyusu azalır. Zamanla ayak tamamen duyarsız hale
gelir. Şeker hastası yaralanmalarının farkına bile varamaz. Yaralanmaların sonrasında bazen kırıklar ve buna bağlı olarak ayakta şekil bozuklukları ortaya çıkar.
Diyabetik nöropati, kan şekeri çok iyi kontrol altında tutulsa bile gelişebilmektedir. Bununla birlikte, sinir hasarının derecesi yaşla, diyabetin süresi ile ve kan şeker
kontrolünün kötülüğü ile paralel olarak artmaktadır. Nöropati nedeniyle ayak derisi kurudur, kolayca yırtılır, deride çatlaklar ve nasırlaşmalar ortaya çıkar. Ayakları
soğuk olan ve üşüyen hastalar özellikle geceleri ayaklarını ısıtma ihtiyacı duyarlar. Bunun sonucu ağır yanıklar bile ortaya çıkabilir.
Damar Hasarı (Diyabetik Anjiyopati)
Eskiden diyabetli hastaların kılcal damarlarında bozulma olduğu ve bu nedenle ayaklarında yara geliştiği ve gelişen yaraların ve kesiklerin iyileşmediği
düşünülürdü. Ancak son zamanlarda yapılan çalışmalarda ayağa ve bacağa kan götüren büyük çaplı arterlerde (atardamarlarda) daralma veya tıkanıklık olduğu
gösterilmiştir, bu yüzden ayağa giden kan akımı azalır ve ayaktaki küçük büyük her türlü yaranın iyileşmesi zorlaşır.
Sinirleri ve damarları hasar görmüş bir ayakta yarayı başlatan pek çok tetikleyici etken vardır. Bunlar arasında en sık görülen; uygun olmayan ayakkabı, yanıklar,
çakıl, çivi raptiye vs gibi sivri cisimler, tırnak bozuklukları ve deride çatlaklardır.
Özellikle kan şekeri seviyeleri normalden yüksek olan şeker hastalarında diğer bireylere kıyasla deri, mantar enfeksiyonları veya abse oluşumları daha sık meydana
gelir. Bu nedenle ayak bakım ve korunmasıyla ilgili bilgi sahibi olmaları son derece önemlidir.
Bazı hastaların ayakları, diyabetik ayak gelişmesi yönünden ne yazık ki diğerlerine göre daha büyük bir risk altındadır. Bu hastalar:
1. Daha önce diyabetik ayak, ülser öyküsü veya diğer ayakta ülseri olanlar,
2. Sinir hasarı (Nöropati) ve / veya damar hastalığı şikayeti ve bulguları olanlar,
3. Ayaklarında şekil bozukluğu olanlar,
4. Ciddi görme bozukluğu (katarakt veya retinopati) olanlar,
5. Şeker kontrolü kötü olanlar (İnsülin gereksinimine rağmen kullanmak istemeyenler)
6. Ayak bakımı kötü olan hastalar,
7. Uzun süreli diğer komplikasyonları (nefropati gibi) olanlar,
8. Alkol ve sigara alışkanlığı olanlar,
9. Yaşlı hastalar,
10. Diyabet eğitimi almayan ya da eğitim sonrası önerilere uymayan hastalar.
Kazalar hariç, ayağını kaybeden insanların yarıdan fazlası şeker hastalarıdır. Bu kayıpların, en az yarısının doğru bir eğitim ve hastanın kendi ayaklarına iyi bakması
ile önlenebildiğini biliyoruz. Bizlerin amputasyon olarak adlandırdığı ayakların kesilmesi ve kaybı da böylece aynı oranda azalacaktır.
Şeker hastalarının ayak bakımı ile önerilerimizi şöyle sıralayabiliriz:
Her gün ayaklarınızı ılık su ve sabunla yıkayınız. Özellikle parmak aralarınızı mutlaka yumuşak bir havlu ile kurulayınız. Olası bir kanama ya da iltihabı görmek
adına beyaz havluyu tercih ediniz.
Cildinizin kuruyup çatlamaması yumuşak ve nemli kalması için yumuşatıcı, nemlendirici bir vücut losyonu ya da ayak kremi kullanınız. Parmak aralarınızın kuru
kalması gerektiğinden, kremi parmak araları hariç tüm ayağınıza kullanınız.
Ayak tırnaklarınızı keskin bir tırnak makası ile kısa olamamak şartıyla dikkatlice ve düz kesiniz. Kestikten sonra törpüleyiniz ve sonra diğer parmağınıza geçiniz. İyi
göremiyorsanız ya yakınlarınızdan yardım alınız ya da daha doğru olan ayak bakımınızı, düzenli bir şekilde yaptıracağınız ve sterilizasyona, temizliğe dikkat edilen
bir klinik bulmanızdır. Aksi takdirde kullanılan ve steril olmayan malzemelerden Hepatit B, Hepatit C ve AIDS kapma riskiniz yüksektir. Ayrıca bilinçsiz yapılan
pedikür de ayağınızı riske atacaktır. Tercihan her zaman kendinize ait manikür ve pedikür setinizi kullandırınız.
Gerekirse ayna yardımı alarak ayaklarınızı her gün kontrol ediniz. Ayaklarınızda renk değişikliği, kızarıklık,kesik,su toplaması olup olmadığına bakınız.
Lastiksiz olmak şartıyla her gün temiz çorap giyiniz. Çorabın ayağı sıkmamasına ve pamuklu olmasını dikkat ediniz.
Ayakkabınızı giymeden önce içinde hissedemeyeceğiniz yabancı cisim olup olmadığını kontrol ediniz.
Ayakkabı seçiminizi rahat,yumuşak,yuvarlak burunlu,lastik tabanlı ayakkabılardan yana kullanınız. Çorapsız ayakkabı giymemelisiniz. Ayrıca yüksek topuklu
ayakkabılar ve ucu açık veya dar ayakkabılar da uygun değildir. Ayakkabı numaraları marka ve modeller arasında farklılıklar gösterir. Ayakkabı genişleyebilmesi
açısından bağcıklı olmalıdır. Ayakkabınızı günün ikinci yarısında almalısınız. Ayrıca uzun süre kullanılmış, yıpranmış ayakkabılar rahatlığını yitirir ve sorunlara neden
olur. Eğer ayaklarınızda şekil bozukluğu varsa mutlaka özel yapım ayakkabı tercih etmelisiniz.
Tercihan ayak muayeneniz yapılırken ayak basınç testiniz ve ayak ölçüleriniz alınarak ayakkabılarınız size özel hazırlanmalıdır. Yeni ayakkabılarınızı alışana kadar
günde 2-3 saatten fazla giymemelisiniz.
Oluşan nasırları veya sertlikleri kendiniz kesmeyiniz. Kesik, tırnak batığı, mantar enfeksiyonu gibi durumlarda da hiçbir müdahalede bulunmadan bir ayak bakım
uzmanına (Podiatrist) , ayak bakımı konusunda özelleşmiş bir kliniğe veya bu konuda bilgi ve deneyimi olduğunu öğrendiğiniz bir uzman hekime başvurunuz.
Evde veya dışarıda çıplak ayakla dolaşmayınız. Ayağınıza batan herhangi bir cismi hissetmeyebilirsiniz.
Asla sıcak su torbası ile ayaklarınızı ısıtmaya çalışmayınız. Ayaklarınızı ısıtmak için soba, elektrikli ısıtıcı ve kalorifer peteklerine fazla yaklaşmayınız. Ayaklarınızda
his kaybı olduğundan dolayı oluşacak olası yanıkları ve hasarları hissetmeyebilirsiniz.
Diyabetik ayak sorunu oluştuktan sonra ise tedavisi mutlaka "diyabetik ayak ekibi" tarafından yapılmalıdır. Bu ekipte yer alması gereken olmazsa olmaz
kişiler şunlardır:
Diyabet konusunda eğitim almış Uzman Hekim Sualtı ve Hiperbarik Tıp Uzmanı (Hiperbarik Oksijen Tedavisi planlanması) Diyabet Eğitim Hemşiresi Podiatrist
Damar Cerrahisi Uzmanı Ortopedist/Plastik Cerrah
Diyabetik ayak tedavisinde kritik noktalardan birisi, ayakta enfeksiyon gelişimiyle tamamen bozulan kan şekerinin hızlı ve dikkatli bir şekilde normal sınırlara
çekilebilmesidir. Bunun için insülin kullanımına geçilmesi ya da insülin tip ve dozlarının yeniden ayarlanması son derece önemlidir.
Sonuç olarak, kan şekeri kontrolü kötü olan hastaların ayaklarının daha büyük bir risk altında olduğu unutulmamalıdır. Diyabet tedavisinde en önemli nokta, şeker
hastalarının iyi eğitilmeleridir.
Diyabetli ayaklarıtedavi edici bitkisel ürünlerimizi sitemizden bulabilmek için tıklayınız.
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
Download