haftalık rapor

HAFTALIK RAPOR
07 Nisan 2014
Dış ticaret açığı Şubat ayında 5.1 milyar dolar seviyesinde gerçekleşerek Ocak ayında
başladığı daralmayı sürdürmeye devam etti.
Şubat ayında dış ticaret açığı 6.7 milyar dolar piyasa beklentisinin ve 5.7 olan bizim beklentimizin altında 5.1
milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Geçtiğimiz aya göre dış ticaret açığında yaşanan daralmada kur artışının
etkisiyle ithal edilen belli başlı fasıllardaki azalış, BDDK’nın yurtiçi tasarrufları artırmaya yönelik aldığı önlemler
ve altın ticaretindeki olumlu gelişmeler etkili oldu. Bu haftaki raporumuzda, 2014 yılında iç talepteki yavaşlama
beklentisi göz önüne alındığında geçen yıla göre iyileşme görüleceğini beklediğimiz dış ticaret açığındaki
gelişmeleri yakından inceleyeceğiz.
Enerji ve Altın Hariç Dış Ticaret Açığı (yıllık, milyar $)
120
Dış Ticaret Açığı (yıllık, milyar $)
100
80
60
40
20
0
Kaynak: TÜİK
TÜİK tarafından açıklanan dış ticaret verilerine göre, Şubat ayında dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı
ayına göre %27.2 azalarak 5.1 milyar dolar ile 5.7 milyar dolar olan beklentimizin bir miktar altında
gerçekleşti (Piyasa beklentisi: 6.7 milyar dolar). Yıllıklandırılmış verilere göre ise Ocak ayında 99.3
milyar dolar olan dış ticaret açığı Şubat ayında 97.4 milyar dolar seviyesine geriledi. Şubat ayında
ihracat geçen yılın aynı ayına göre %6.2 artarak 13.1 milyar dolar ile beklentimizin üzerinde gelirken,
ithalat ise geçen yılın aynı ayına göre %5.9 azalarak 18.2 milyar dolar ile beklentimizin hafif altında
açıklandı. Şubat ayında dış ticaret açığının beklentimizden sapmasında kıymetli veya yarı kıymetli
taşlar, kıymetli metaller ihracatındaki yıllık sert artış oldu. 12 aylık kümülatif enerji ve altın hariç dış
ticaret açığının Şubat ayında 38.2 milyar dolardan 39 milyar dolara sınırlı artış göstermesi dış ticaret
açığındaki toparlanmanın henüz tam olarak başlamadığına işaret ediyor.
Altın İhracatı (yıllık, milyar $)
Şub.14
Eyl.13
Nis.13
Kas.12
Haz.12
Oca.12
Ağu.11
Eki.10
Mar.11
May.10
Şub.09
Tem.09
Eyl.08
Kaynak: TÜİK
Ara.09
Altın İthalatı (yıllık, milyar $)
16
14
12
10
8
6
4
2
0
Şubat ayında 797.1 milyon dolar
seviyesinde açıklanan altın ihracatının bir
önceki yılın aynı dönemine göre %44
oranında artış kaydettiği dikkat çekiyor.
Altın ihracatının yıllıklandırılmış verileri
incelendiğinde ise 2012 yılının Ağustos
ayından bu yana yaşanan düşüşün yerini
yükselişe bıraktığı gözlemleniyor. 2013
yılının Şubat ayına göre %80 gerilemeyle
210.1 milyon dolar olarak gerçekleşen altın
ithalatında 2013 yılının Kasım ayında
yaşanan sert yükselişin ardından izlenen iyileşmenin Şubat ayında da sürdüğü görülüyor. Ancak, altın
ihracatındaki bu artışın dönemsel olduğunu ve 2012 yılındaki gibi bir trende işaret etmediğini
söyleyebiliriz. Altın dış ticaret dengesinin ise Şubat ayında 587 milyon dolar seviyesinde gerçekleşerek
2012 yılının Aralık ayından bu yana ilk defa pozitif değer alması dış ticaret açısından olumlu bir
gelişme olarak karşımıza çıkıyor.
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış 3 aylık
hareketli ortalamalar
Şub.14
Kas.13
Ağu.13
May.13
Şub.13
Kas.12
Ağu.12
May.12
Şub.12
Kas.11
Ağu.11
Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli
metaller dış ticareti (milyar $)
Motorlu Kara Taşıtları İthalatı (y-y, %)
0
50
-500
40
-1000
30
-1500
20
-2000
10
-2500
0
-10
Şub.14
Oca.14
Kas.13
Ara.13
Eki.13
Eyl.13
Ağu.13
Haz.13
Tem.13
May.13
Nis.13
Mar.13
Şub.13
Oca.13
-3000
Kaynak: TÜİK
-6.1
Oca.13
Şub.13
Mar.13
Nis.13
May.13
Haz.13
Tem.13
Ağu.13
Eyl.13
Eki.13
Kas.13
Ara.13
Oca.14
Şub.14
Şub.11
May.11
Geçtiğimiz ay mevsim ve takvim etkisinden
arındırılmış 3 aylık hareketli ortalamalara
İhracat
İthalat
6
baktığımızda ihracattaki artış ithalattaki
4
azalış bize dış ticaret rakamlarındaki seyrin
2
yön değiştiridiğine dair sinyalini vermişti.
0
Şubat ayına baktığımızda ise bu seyrin
-2
geçen ay olduğu kadar net olmadığını
-4
söyleyebiliriz. 3 aylık hareketli ortalamalar
-6
ithalattaki
seyrin
yön
değiştirdiğini
söyleyebilmemiz
için
henüz
erken
Kaynak: TÜİK
olabileceğini gösterirken, ihracatın %2.2’lik
artışı dış ticaret için olumlu bir görünüm çizdi. Ancak ihracattaki artışın geçmiş dönemlere kıyasla kur
artışına oranla daha sınırlı olduğunu söyleyebiliriz. Dış ticaret açığındaki temel trendin izlenmesi
açısından önemli ipuçları barındıran mevsimsellikten ve takvim etkisinden arındırılmış verilerdeki
toparlanmanın önümüzdeki dönemde de devam edebilecek olması önemli görünüyor.
8
Kaynak: TÜİK
En çok ihracat ve ithalat yapılan fasıllara baktığımızda, kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli
metaller, motorlu kara taşıtları ve demir ve çelik fasıllarında yaşanan gelişmeler ilk olarak karşımıza
çıktı. Şubat ayında kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metallerde yapılan ihracat geçen yılın
aynı ayına göre %36.2 artarak 1.14 milyar dolara yükselirken, ithalat ise %73.6 azalarak 297 milyon
dolara geriledi. Dış ticaret açığının Şubat ayındaki bu sert daralmasında etkili olan diğer fasıllardan
biri olan demir ve çelik ithalatı geçen yılın aynı dönemine göre %17.7 azalırken, artan kur ve BDDK
tarafından yurtiçi tasarrufları artırmaya yönelik alınan tedbirlerin etkisi ile motorlu kara taşıtları
ithalatında geçen ay başlayan yıllık bazdaki azalış seyrini Şubat ayında da devam ettirdi. Motorlu kara
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
2
taşıtları ithalatı yıllık bazda %6.1 azalarak en çok ithalatı yapılan fasıllar sıralamasında gerilemeye
devam etti.
Geniş Ekonomik Sınıflandırmaya Göre
İthalat (y-y, %)
İhracatın İthalatı Karşılama Oranı
( Şubat, %)
75
Ara Malı
Sermaye malı
72.1
70.1
Tüketim Malı
70
30
20
10
0
-10
-20
-30
-40
66.0
63.9
65
60
57.4
Şub.14
Ara.13
Eki.13
Ağu.13
Haz.13
Nis.13
Şub.13
Ara.12
Eki.12
Ağu.12
Haz.12
Nis.12
Şub.12
55
Kaynak: TÜİK
50
2010
2011
2012
2013
2014
Kaynak: TÜİK
Ekonomik sınıflandırmaya göre ithalat kalemlerine baktığımızda, Şubat ayında geçen yılın aynı
dönemine göre ara malı ithalatı %.9, sermaye malı ithalatı %8.8, tüketim malı ithalatı ise %2.3
gerilediği görülüyor. 2013 Eylül ayından bu yana ilk kez yıllık bazda azalış gösteren ara malı
ithalatındaki bu gerileme yurtiçi ekonomik aktivitedeki ivme kaybına işaret olması açısından
önümüzdeki dönemlerde bu seyrin devam edip etmeyeceği önemli görünüyor. Diğer yandan, dış
ticaretin seyri hakkında bilgi vermesi açısından önemli göstergelerden biri olan ihracatın ithalatı
karşılama oranı son dört yılın Şubat ayları karşılaştırıldığında 2014 yılında %72.1 ile en yüksek
seviyesinde gerçekleşmesi dış ticaret dengesi açısından olumlu bir gelişme olarak düşünülebilir.
Sonuç olarak, Şubat ayında dış ticaret açığı 6.8 milyar dolar olan piyasa beklentisinin ve piyasanın en
düşük beklentisi olan 5.7 milyar dolarlık beklentimizin altında 5.1 milyar dolar seviyesinde
gerçekleşti. Şubat ayında kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller ihracatında dikkat çekici
artış ihracat beklentimizde sapmaya sebep olurken, motorlu kara taşıtları ve altın ithalatındaki
gerileme dış ticaret açısından olumlu gelişmeler olarak karşımıza çıktı. Altın ve motorlu kara taşıtları
ithalatındaki gelişmeler öncülüğünde dış ticaretteki daralmanın kur ve faizlerdeki artış sonrası genel
olarak ithalattaki düşüşten kaynaklandığını ve geçmiş dönemlerle kıyaslandığında ihracattaki artışın
kur artışında gördüğümüz yükselişe oranla daha sınırlı olduğunu söyleyebiliriz. Bu da ihracatın 2014
yılı büyümesine yapacağı pozitif katkının çok yüksek olmayacağına işaret olabilir. BDDK tarafından
yurtiçi tasarrufları arttırmaya yönelik tüketici kredilerine ilişkin alınan kararların ithalat talebini
düşürücü etki yaratması ve kurda görülen artışın önümüzdeki günlerde de devam etmesi durumunda
dış ticaret açığındaki toparlanmanın devam edeceğini düşünüyoruz. Bu doğrultuda dış ticaret açığının,
yılbaşında verdiğimiz 2014 yılsonu tahminimiz olan 94.5 milyar dolar seviyesinin altında bir yerde
gerçekleşmesini bekliyoruz.
3
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
Mart ayında enflasyon aylık bazda %1.13 yükseldi.
Mart ayında enflasyon bir önceki aya göre %1.13 oranında artarak piyasa beklentilerinin üzerinde
gerçekleşti. Mart ayında giyim fiyatları sürpriz yüksek oranlı bir artış gerçekleştirirken enflasyondaki
yükselişte de etkili oldu. Mart ayında çekirdek enflasyonda da yükseliş devam etti. Bununla birlikte
üretici fiyatları endeksinde sınırlı bir düşüş yaşandı. Bu haftaki raporumuzun bu bölümünde Mart ayı
enflasyon gelişmelerini inceleyeceğiz.
14
TÜFE (y-y, %)
12
8.39
10
8
Mar.14
Eyl.13
Mar.13
Eyl.12
Mar.12
Eyl.11
Mar.11
Eyl.10
Mar.10
Eyl.09
Mar.09
Eyl.08
4
Mar.08
6
Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) Mart ayında aylık
bazda %1.13 oranında artarak beklentilerimiz
doğrultusunda gerçekleşti (Piyasa Beklentisi:
%0.86,
VakıfBank
Ekonomik
Araştırmalar
Beklentisi: %1.11). Yıllık bazda TÜFE ise Şubat
ayındaki %7.89 seviyesinden Mart ayında %8.39
seviyesine yükseldi. Mart ayında gıda grubu
fiyatları beklentilerimizin altında kalırken, giyim
grubundaki artış ise beklentilerimizin üzerinde
oldu.
Kaynak: TÜİK
Mart Ayı Giyim ve Ayakkabı Grubu Fiyatları
(a-a, %)
TÜFE Harcama Gruplarının Katkısı (puan)
Haberleşme
Yıllık
Aylık
3
Alkollü İçecekler ve Tütün
2
Giyim ve Ayakkabı
1
Ev Eşyası
0
Lokanta ve Oteller
-1
-2
Konut
-3
Ulaştırma
-4
Gıda ve Alkolsüz İçecekler
Kaynak: TÜİK
-1
0
1
2
3
Kaynak: TÜİK
Mart ayında harcama grupları arasında aylık bazda en yüksek artışı gösteren grup giyim ve ayakkabı grubu oldu.
Bir önceki aya göre %2.49 oranında artan giyim ve ayakkabı grubu fiyatları geçmiş yıllar Mart ayı
gerçekleşmelerinin oldukça üzerinde bir artış gösterdi. Böylece gıda ve ayakkabı grubu Mart ayı enflasyonuna
0.18 puan ile en yüksek artış yönlü katkıyı yapan ikinci grup oldu. Mart ayında enflasyona en yüksek artış yönlü
katkı yapan grup ise gıda grubu oldu. Bir önceki aya göre %2.10 oranında artan gıda ve alkolsüz içecekler grubu
fiyatları, aylık enflasyona da 0.5 puan katkıda bulundu. Giyim ve ayakkabı grubu ile gıda ve alkolsüz içecekler
grubundan sonra Mart ayında en yüksek artışı gösteren üçüncü grubun ise lokanta ve oteller grubu olduğu
görülüyor. Aylık bazda %1.13 oranında artan lokanta ve oteller grubu fiyatlarının enflasyon içindeki payının
düşük olmasından dolayı aylık enflasyona katkısı ise 0.09 puan ile sınırlı kaldı. Mart ayında akaryakıt fiyatlarında
yapılan indirimler sonucu aylık bazda gerilemesini beklediğimiz ulaştırma grubu fiyatlarında ise
beklentilerimizden farklı olarak aylık bazda %0.88 oranında bir artış yaşandı ve söz konusu grup enflasyona 0.14
puan artış yönlü katkı yaptı.
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
4
Şubat ayında aylık bazda %0.7 oranında yükseliş
gösteren çekirdek I endeksi, Mart ayında
12
yükselişe devam ederek aylık bazda %1.2
9.32
10
oranında arttı. Mart ayında çekirdek I endeksi,
8
yıllık bazda Şubat ayındaki %8.43 seviyesinden
6
%9.32 seviyesine sert bir yükseliş gösterdi.
4
I Endeksi
Harcama grupları itibarıyla bakıldığında I endeksi
2
içinde 3. en yüksek paya sahip olan giyim grubuda
TÜFE
0
en yüksek artış gerçekleşirken, yıllık bazda en
yüksek artış ise, I endeksi içerisinde en büyük 2.
paya sahip olan ulaştırma grubunda yaşanarak,
Kaynak: TÜİK
çekirdek enflasyonda hem aylık hem de yıllık
bazda artışa neden oldu. Geçtiğimiz 6 yıla bakıldığında çekirdek enflasyondaki artışın yalnızca 4 defa TÜFE’den
yüksek gelidiği görülürken, bu yılın başından beri, 3 dönemdir I endeksindeki artışın, makası açarak
enflasyondanki artıştan yüksek geldiği görülüyor. TCMB tarafından para politikası açısından da yakından takip
edilen çekirdek enflasyonda artışın sürmesi, manşet enflasyon için de yukarı yönlü risk oluşturuyor.
Eki.13
Mar.14
Ara.12
May.13
Tem.12
Eyl.11
Şub.12
Nis.11
Kas.10
Haz.10
Oca.10
Ağu.09
Eki.08
Ara.07
May.08
Şub.07
Tem.07
Mar.09
Çekirdek Enflasyon ve TÜFE (y-y, %)
14
Yurt İçi Üretici Fiyatları Endeksi (Yİ-ÜFE), Mart
ayında bir önceki aya göre %0.74 oranında arttı.
20
Yıllık bazda ise Yİ-ÜFE Şubat ayındaki %12.4
seviyesinden Mart ayında %12.31’e geriledi.
15
12.31
Endekse ana sanayi grupları bazında bakıldığında
10
aylık bazda en yüksek artışın %1.92 ile dayanıklı
tüketim grubunda yaşandığı görülüyor. Enerji
5
grubu fiyatlarındaki %1.12’lik düşüş ise Yİ-ÜFE’nin
0
Mart ayında yıllık bazda gerilemesinde de etkili
oldu. Mart ayında Yİ-ÜFE’deki sınırlı gerileme, kur
-5
artışı kaynaklı Yİ-ÜFE’deki artışın yavaş yavaş
azalmaya başladığını gösteriyor. Mart ayında yıllık
Kaynak: TÜİK
Yİ-ÜFE’de bir önceki aya göre sınırlı bir düşüş
yaşansa da üç aylık hareketli ortalamalar itibarıyla bakıldığında Yİ-ÜFE’deki yükselişin 2013 Aralık’tan bu yana
devam ettiği görülüyor.
Sonuç olarak, Mart ayında enflasyon beklentilerimize paralel bir önceki aya göre %1.13 oranında artış gösterdi
ve yıllık bazda TÜFE yükselmeye devam etti. Mart ayında giyim ve ayakkabı grubu fiyatları genel trendinin
üzerinde bir artış gösterirken, gıda ve alkolsüz içecekler grubunda da yine genel trendinin üzerinde ancak bizim
beklentilerimizin altında bir artış yaşandı. Çekirdek enflasyonda da yıllık bazda yükselişin devam ettiğini
görüyoruz. Çekirdek enflasyon yukarı yönlü hareket etmeye devam ettikçe, manşet enflasyon üzerinde de kısa
vadede baskı oluşturmaya devam edecektir. Yıllık bazda Yİ-ÜFE’de ise Mart ayında sınırlı bir gerileme yaşandı.
Çekirdek enflasyondaki yükselişe rağmen Yİ-ÜFE’de sınırlı bir düşüş yaşanması, TÜFE’de önümüzdeki dönemde
kur kaynaklı yaşanan yükselişin bir miktar yavaşlamasına neden olabilir. Yurtiçindeki belirsizliğin sona ermesinin
ardından normal koşullarda yurtdışında olumsuz bir hava oluşmaması ve kurda da sert bir yukarı yönlü hareket
görülmemesi durumunda, enflasyonun yılın ikinci yarısında aşağı yönlü hareket etmesi olası görünüyor.
Enflasyona ilişkin genel beklenti de enflasyonun Haziran ayına kadar yükselmeye devam edeceği, hatta Mayıs
veya Haziran ayında çift haneye ulaşabileceği ve baz etkisi ile Haziran ayından sonra düşmeye başlayacağı
yönündeydi. Ancak yerel seçimler sonrası yapılması beklenen elektrik ve doğalgaz zamlarının ertelenmesi
enflasyonda çift haneli rakamların piyasadaki genel beklenti olan Mayıs ya da Haziran aylarında görülmemesine
yol açabilir. Özellikle elektrik ve doğalgaz zamlarının, elektriğin ve doğalgazın daha az kullanıldığı yaz aylarına
ertelenmesi halinde enflasyonda Haziran ayına kadar daha yatay bir yükseliş görülebilir. Ancak bu durumda
Haziran ayından sonra da piyasada beklendiği gibi sert bir düşüş yerine beklenenden daha yatay bir hareket
görebiliriz.
Mar.14
Tem.13
Kas.12
Mar.12
Tem.11
Kas.10
Mar.10
Tem.09
Kas.08
Mar.08
Tem.07
Kas.06
Mar.06
Kas.04
Tem.05
Mar.04
Yİ-ÜFE (y-y, %)
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
5
Haftalık Veri Takvimi (07-11 Nisan 2014)
Tarih
Ülke
Açıklanacak Veri
Önceki
Beklenti
07.04.2014
Türkiye
Bankacılık Sektör Verileri (Şubat)
--
--
08.04.2014
Almanya
Sanayi Üretimi (Şubat, a-a)
Japonya
Öncül Göstergeler Endeksi (Şubat)
Türkiye
Sanayi Üretim Endeksi (Şubat, y-y)
Fransa
Dış Ticaret Dengesi (Şubat)
%7.2
%3.3
-5,732 Milyon -5,000 Milyon
€
€
Bütçe Dengesi (Şubat)
-12.7 Milyar €
--
%0.1
%0.3
İngiltere
Sanayi Üretimi (Şubat, a-a)
Japonya
Cari İşlemler Dengesi (Şubat)
Dış Ticaret Dengesi (Şubat)
BOJ Faiz Kararı Toplantısı (Nisan)
09.04.2014
ABD
FOMC Toplantı Tutanakları (Mart)
Almanya
Dış Ticaret Dengesi (Şubat)
Cari İşlemler Dengesi (Şubat)
10.04.2014
11.04.2014
%0.8
%0.3
113.1
108.8
-1,589 Miyar ¥ 622.1 Miyar ¥
-2,345.4 Milyar -593.6 Milyar
¥
¥
--
--
15 Milyar €
17.5 Milyar €
16.2 Milyar €
18 Milyar €
İngiltere
Dış Ticaret Dengesi (Şubat)
-2,565 £
-2,100 £
ABD
Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları
326 Bin
320 Bin
Fransa
Sanayi Üretimi (Şubat, a-a)
-%0.2
%0.2
TÜFE (Mart, a-a)
%0.6
%0.6
İtalya
Sanayi Üretimi (Şubat, a-a)
%1.0
-%0.3
İngiltere
Merkez Bankası Toplantısı ve Faiz Kararı
%0.5
%0.5
Japonya
Makine Siparişleri (Şubat,a-a)
%13.4
-%2.8
Türkiye
Cari İşlemler Dengesi (Şubat)
4.9 Milyar $
3.2 Milyar $
ABD
ÜFE (Mart, a-a)
Michigan Üniversitesi Tüketici Güven Endeksi
(Şubat)
-%0.1
%0.1
80.0
81.0
%0.3
%0.3
-4.5 Milyar €
--
-%0.2
%0.1
Almanya
TÜFE (Mart, a-a)
Cari İşlemler Dengesi (Şubat)
Japonya
TÜFE (Mart, a-a)
6
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
TÜRKİYE
Türkiye Büyüme Oranı
Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)
Reel GSYH (y-y, %)
Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)
20
15
10
15
4.4
5
10
0
-5
5
-10
0
-15
-5
1999Ç2
1999Ç4
2000Ç2
2000Ç4
2001Ç2
2001Ç4
2002Ç2
2002Ç4
2003Ç2
2003Ç4
2004Ç2
2004Ç4
2005Ç2
2005Ç4
2006Ç2
2006Ç4
2007Ç2
2007Ç4
2008Ç2
2008Ç4
2009Ç2
2009Ç4
2010Ç2
2010Ç4
2011Ç2
2011Ç4
2012Ç2
2012Ç4
2013Ç2
2013Ç4
-20
Tarım
Kaynak:TÜİK
Kaynak:TÜİK
Sanayi
Ulaştırma
Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim
Endeksi (y-y, %)
Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi
Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen)
Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%)
50
30
Ticaret
Sanayi Üretim Endeksi
Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %)
40
İnşaat
20
7
15
5
3
10
20
1
5
Oca.14
Eki.13
Nis.13
Tem.13
Eki.12
Oca.13
Tem.12
Nis.12
Oca.12
Eki.11
Tem.11
-5
Nis.11
-5
Tem.10
-10
-3
Eki.10
0
-1
0
Oca.11
10
Kaynak: TÜİK
Tüketim
Kaynak: TÜİK
Devlet
Yatırım
İhracat
İthalat
Sanayi Ciro Endeksi
Toplam Otomobil Üretimi
Toplam Otomobil Üretimi (Adet)
(12 aylık Har. Ort.)
70000
60000
50000
40000
30000
20000
10000
0
Aylık Sanayi Ciro Endeksi (2010=100)
190
170
150
130
110
Kaynak: OSD, VakıfBank
70
Eki.08
Oca.09
Nis.09
Tem.09
Eki.09
Oca.10
Nis.10
Tem.10
Eki.10
Oca.11
Nis.11
Tem.11
Eki.11
Oca.12
Nis.12
Tem.12
Eki.12
Oca.13
Nis.13
Tem.13
Eki.13
Oca.14
Şub.01
Ağu.01
Şub.02
Ağu.02
Şub.03
Ağu.03
Şub.04
Ağu.04
Şub.05
Ağu.05
Şub.06
Ağu.06
Şub.07
Ağu.07
Şub.08
Ağu.08
Şub.09
Ağu.09
Şub.10
Ağu.10
Şub.11
Ağu.11
Şub.12
Ağu.12
Şub.13
Ağu.13
Şub.14
90
Kaynak:TÜİK
7
Beyaz Eşya Üretimi
Kapasite Kullanım Oranı
Kapasite Kullanım Oranı (%)
Beyaz Eşya Üretimi (Adet)
2300000
2100000
1900000
1700000
1500000
1300000
1100000
900000
700000
85
80
75
70
65
60
55
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
Kaynak: TCMB
PMI Endeksi
60
PMI Imalat Endeksi
55
50
45
40
35
30
Kaynak:Reuters
8
ENFLASYON GÖSTERGELERİ
TÜFE ve Çekirdek Enflasyon
ÜFE
TÜFE (y-y, %)
ÜFE (y-y, %)
Çekirdek-I Endeksi (y-y, %)
25
14
12
10
8
6
4
2
0
20
8.39
15
12.31
10
05
9.31
00
Kaynak: TCMB
Mar.04
Eyl.04
Mar.05
Eyl.05
Mar.06
Eyl.06
Mar.07
Eyl.07
Mar.08
Eyl.08
Mar.09
Eyl.09
Mar.10
Eyl.10
Mar.11
Eyl.11
Mar.12
Eyl.12
Mar.13
Eyl.13
Mar.14
Mar.04
Eyl.04
Mar.05
Eyl.05
Mar.06
Eyl.06
Mar.07
Eyl.07
Mar.08
Eyl.08
Mar.09
Eyl.09
Mar.10
Eyl.10
Mar.11
Eyl.11
Mar.12
Eyl.12
Mar.13
Eyl.13
Mar.14
-05
Kaynak: TCMB
Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi
Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %)
BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi
2300
2100
1900
1700
1500
1300
1100
900
700
500
30.09.2005
31.03.2006
29.09.2006
30.03.2007
28.09.2007
31.03.2008
30.09.2008
31.03.2009
30.09.2009
31.03.2010
30.09.2010
31.03.2011
30.09.2011
31.03.2012
30.09.2012
31.03.2013
29.09.2013
31.03.2014
260
240
220
200
180
160
140
120
100
Gıda
35.00
Enerji
Tüfe
30.00
25.00
20.00
15.00
10.00
5.00
0.00
Ara.08
Mar.09
Haz.09
Eyl.09
Ara.09
Mar.10
Haz.10
Eyl.10
Ara.10
Mar.11
Haz.11
Eyl.11
Ara.11
Mar.12
Haz.12
Eyl.12
Ara.12
Mar.13
Haz.13
Eyl.13
Ara.13
Mar.14
UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen)
Kaynak: TCMB
Kaynak: Bloomberg
Enflasyon Beklentileri
Reel Efektif Döviz Kuru
12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)
TÜFE Bazlı (2003=100)
24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)
130
125
7.31
120
115
110
105
102.19
Mar.14
Eyl.13
Mar.13
Eyl.12
Mar.12
Eyl.11
Mar.11
Eyl.10
Mar.10
Eyl.09
Mar.09
100
Eyl.08
6.62
Mar.08
9.5
9
8.5
8
7.5
7
6.5
6
5.5
5
135
Kaynak: TCMB
Kaynak: TCMB
9
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ
İşsizlik Oranı
İşgücüne Katılım Oranı
İşgücüne
Katılma
İşgücü Arzı
(kişi) Oranı (%)
İstihdam Oranı
Edilenler
İstihdam
(%) (kişi)
İşsizlik Oranı (%)
17
15
13
11
09
07
Kaynak: TÜİK
53.00
31,000
51.00
29,000
49.00
47.00
27,000
45.00
25,000
43.00
41.00
23,000
39.00
21,000
37.00
35.00
19,000
Tem.08
Eyl.08
Eki.08
Ara.08
Oca.09
Mar.09
Nis.09
Haz.09
Tem.09
Eyl.09
Eki.09
Ara.09
Oca.10
Mar.10
Nis.10
Haz.10
Tem.10
Eyl.10
Eki.10
Ara.10
Oca.11
Mar.11
Nis.11
Haz.11
Tem.11
Eyl.11
Eki.11
Ara.11
Oca.12
Mar.12
Nis.12
Haz.12
Tem.12
Eyl.12
Eki.12
Ara.12
Oca.13
Mar.13
Nis.13
Haz.13
Tem.13
Eyl.13
Eki.13
Ara.13
Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%)
Kaynak: TÜİK
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet)
4,700
4,200
3,700
3,200
2,700
2,200
1,700
1,200
700
Kaynak: TOBB
10
DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ
İthalat-İhracat
Dış Ticaret Dengesi
İhracat (milyon dolar)
Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar)
İthalat (milyon dolar)
25000
0
20000
-2000
15000
-4000
-6000
10000
-8000
5000
-10000
0
Şub.04
Ağu.04
Şub.05
Ağu.05
Şub.06
Ağu.06
Şub.07
Ağu.07
Şub.08
Ağu.08
Şub.09
Ağu.09
Şub.10
Ağu.10
Şub.11
Ağu.11
Şub.12
Ağu.12
Şub.13
Ağu.13
Şub.14
Şub.04
Ağu.04
Şub.05
Ağu.05
Şub.06
Ağu.06
Şub.07
Ağu.07
Şub.08
Ağu.08
Şub.09
Ağu.09
Şub.10
Ağu.10
Şub.11
Ağu.11
Şub.12
Ağu.12
Şub.13
Ağu.13
Şub.14
-12000
Kaynak: TCMB
Kaynak: TCMB
Cari İşlemler Dengesi
Sermaye ve Finans Hesabı
6000
-4000
-14000
-24000
-34000
-44000
-54000
-64000
-74000
-84000
3000
1000
-1000
-3000
-5000
-7000
-9000
60000
50000
40000
30000
20000
10000
0
-10000
-20000
-11000
Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar)
Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar)
Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar)
Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar)
Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen)
Kaynak: TCMB
Kaynak: TCMB
TÜKETİM GÖSTERGELERİ
Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni
Tüketici Güven Endeksi
105
95
85
75
65
55
Kaynak: TCMB
Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen)
130
120
110
100
90
80
70
60
50
40
11
KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ
Bütçe Dengesi
Faiz Dışı Denge
Bütçe Dengesi (12 aylık toplam-milyar TL)
Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL)
10000
28.74
Şub.14
Şub.13
Ağu.13
-3
Şub.12
-60000
Ağu.12
7
Ağu.11
-50000
Şub.11
17
Şub.10
-40000
Ağu.10
27
Ağu.09
-30000
Şub.09
37
Şub.08
47
-20000
Ağu.08
-10000
Kaynak: TCMB
Kaynak:TCMB
Türkiye’nin Net Dış Borç Stoku
İç ve Dış Borç Stoku
Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
12
2013
2012
2011
2010
2009
60
2001
200
2008
110
250
28.1
2007
300
160
2006
350
2005
400
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
2004
210
2003
450
İç Borç Stoku (milyar TL)
Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen)
2002
Ağu.07
57
Şub.07
0
LİKİDİTE GÖSTERGELERİ
TCMB Faiz Oranı
Reel ve Nominal Faiz
Borç Alma Faiz Oranı (%)
Reel Faiz
Borç Verme Faiz Oranı (%)
Nominal Faiz
25
25
20
20
15
15
10
10
5
5
0
Şub.04
Ağu.04
Şub.05
Ağu.05
Şub.06
Ağu.06
Şub.07
Ağu.07
Şub.08
Ağu.08
Şub.09
Ağu.09
Şub.10
Ağu.10
Şub.11
Ağu.11
Şub.12
Ağu.12
Şub.13
Ağu.13
Şub.14
Eyl.13
-5
Mar.14
Eyl.12
Mar.13
Eyl.11
Mar.12
Eyl.10
Mar.11
Eyl.09
Mar.10
Eyl.08
Mar.09
Eyl.07
Mar.08
Eyl.06
Mar.07
Mar.06
0
Kaynak:TCMB, VakıfBank
Kaynak:TCMB
Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler
Reel Büyüme
(y-y,%)
Enflasyon (y-y,%)
Cari Denge/GSYH*
(%)
Merkez
Bankası Faiz
Oranı (%)
Tüketici
Güven
Endeksi
ABD
2.6
1.1
-2.71
0.25
82.3
Euro Bölgesi
0.5
0.5
1.86
0.25
-9.30
Almanya
1.4
0.90
6.95
0.25
102
1.10
-2.19
0.25
-20.20
0.30
-0.74
0.25
101.70
Fransa
İtalya
0.80
-1.10
Macaristan
2.70
0.10
1.11**
2.60
-15.90
Portekiz
1.70
-0.10
-1.55
0.25
-28.70
İspanya
-0.20
-0.20
-1.12
0.25
-8.30
Yunanistan
-5.50
-0.90
-3.37
0.25
-59.70
İngiltere
2.70
1.70
-3.79
0.50
-5.00
Japonya
2.60
1.50
1.01
0.10
38.30
Çin
7.70
2.00
2.35
6.00
103.10
6.90
3.69
8.25
--
6.73
-4.79
8.00
--
10.75
108.80
5.50
-6.00
10.00
72.70
Rusya
Hindistan
2.00
4.70
Brezilya
1.93
5.68
-2.41
G.Afrika
2.00
5.90
-3.39***
-6.1****
4.40
8.39
Kaynak: Bloomberg. *: Cari denge verileri IMF’den alınmaktadır ve 2012 verileridir.
***: 2011 verisi. **: 2010 verisi. ****: VakıfBank hesaplaması
Türkiye
13
Türkiye Makro Ekonomik Görünüm
2012
2013
En Son Yayımlanan
2014
Yılsonu
Beklentimiz
Reel Ekonomi
GSYH (Cari Fiyatlarla. Milyon TL)
1 415 786
1 561 510
405 384
(2013. 4Ç)
--
GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla. y-y%)
2.2
4.0
4.4
(2013. 4Ç)
3.5
Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %)(takvim etk.arnd)
2.5
3.4
7.3
(Ocak 2014)
--
Kapasite Kullanım Oranı (%)
74.2
74.6
73.1
(Mart 2014)
--
İşsizlik Oranı (%)
9.2
9.7
10.0
(Aralık 2013)
9.3
8.39
(Mart 2014)
--
12.31
(Mart 2014)
--
229,526
(28.03.2014)
---
Fiyat Gelişmeleri
TÜFE (y-y. %)
ÜFE (y-y. %)
6.16
7.40
2.45
6.97
Parasal Göstergeler (Milyon TL)
M1
167,404
225,331
M2
731,770
910,052
938,063
(28.03.2014)
M3
774,651
950,979
980,075
(28.03.2014)
--
Emisyon
54,565
67,756
70,561
(28.03.2014)
--
TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $)
100,320
112,002
105,897
(28.03.2014)
--
Faiz Oranları
TCMB O/N (Borç Alma)
3.50
3.50
8.00
(04.04.2014)
--
TRLIBOR O/N
5.78
8.05
12.07
(04.04.2014)
--
4,877
(Ocak 2014)
56,000
Ödemeler Dengesi (Milyon $)
Cari İşlemler Açığı
48,497
65,004
İthalat
236,545
252,140
18,250
(Şubat 2014)
İhracat
152,462
152,803
13,150
(Şubat 2014)
---
Dış Ticaret Açığı
84,083
99,337
5,099
(Şubat 2014)
94,500
Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL)
Merkezi Yön. İç Borç Stoku
386.5
403.0
407.1
(Şubat 2014)
--
Merkezi Yön. Dış Borç Stoku
145.7
182.8
192.9
(Şubat 2014)
--
Kamu Net Borç Stoku
240.6
198.3
198.3
(2013. 4Ç)
--
34,424
(Şubat 2014)
--
32,756
(Şubat 2014)
--
1,668
(Şubat 2014)
--
4,994
(Şubat 2014)
--
Kamu Ekonomisi (Milyon TL)
Bütçe Gelirleri
Bütçe Giderleri
Bütçe Dengesi
Faiz Dışı Denge
2012 Şubat
2013 Şubat
27,518
32,500
30,159
-2,641
5,973
33,948
-1,447
3,549
14
Vakıfbank Ek
V
konomik Araştırmalar ek
konomik.arastirm
malar@vakifbank
k.com.tr
Cem Eroğğlu Müdür cem.eroglu@va
akifbank.com.tr
Nazan Kılıç Müdür Yard
dımcısı nazan.kilic@vakkifbank.com.tr
Buket Alkkan Uzman buket.alkan@va
akifbank.com.tr
0212‐398 19 03 Fatma Özzlem Kanbur Uzman fatmaozlem.kan
nbur@vakifbank.com.tr 0212‐398 18 91 Sinem Ullusoy Uzman Yard
dımcısı sinem.ulusoy@vakifbank.com.tr 0212‐398 19 05 Elif Engin
n Uzman Yard
dımcısı elif.engin@vakifbank.com.tr 0212‐398 18 92 0212‐398 18 98 0212‐398 19 02 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. ttarafından güvennilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilggiler kullanılarak h
hazırlanmıştır. Vakıflar Bankası TT.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluuğu hakkında herrhangi bir garanti vermemekte vee bu rapor ve için
ndeki bilgilerin Türkiye V
kullanılm
ması nedeniyle do
oğrudan veya dolaylı olarak oluşaacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmem ektedir. Bu rapo
or sadece bilgi vermek aamacıyla hazırlanmış olup, hiçbir kkonuda yatırım önnerisi olarak yoru
umlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar r Bankası T.A.O. b
bu raporda yer alan bilgilerde daha önced
den bilgilendirme
e yapmaksızın kıs men veya tamam
men değişiklik yap
pma hakkına sahi ptir. Vakkıfbank Ekonom
mik Araştırmalarr