24. Ulusal Kimya Kongresi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, 29 Haziran-2 Temmuz 2010, Zonguldak Yaşlanmada Kronik Melatonin ve CAPE Uygulamasının Kalp Dokusu Üzerine Etkilerinin Biyokimyasal Açıdan İncelenmesi Burhan Ateşa, Mehmet Gülb, Ali Erdoğana, Nesrin Aydoğana, İsmet Yılmaza, Mukaddes Eşrefoğlub İnönü Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü, Malatya İnönü Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Histoloji-Embriyoloji Anabilim Dalı, Malatya bates@inonu.edu.tr a b Kardiovasküler hastalıklar yaşlanma sürecinde ortaya çıkan ölüm nedenlerinin başında yer almaktadır. Kalp hücreleri gibi çok az bölünme yeteneğine sahip dokular reaktif oksijen türlerinin ortaya çıkardığı hasarlara karşı teorik olarak daha az dayanıklıdır. Bu nedenle serbest radikaller temelli oksidatif stres kardiovasküler yaşlanmada incelenmesi gereken önemli bir süreçtir [1]. Yaşlanma ile ilgili oksidatif hasarı telafi etmede uzun-dönem antioksidan ilavelerinin etkili olabileceğini içeren çalışmalar literatürde mevcuttur [2-3]. Bu çalışmadaki amacımız, propolisin güçlü antioksidan özelliğe sahip bir bileşeni olan Caffeic acid phenethyl ester (CAPE) ile melatonin kronik uygulamasının yaşlanma sürecinde kalp dokusu üzerinde olası koruyucu etkilerinin araştırılmasıdır. Çalısmada Saprage Dawley türü sıçanlar n=7 olacak şekilde 4 gruba ayrıldı. 1. grup 4 aylık genç sıçanlardan, 2, 3 ve 4. grup ise 18 aylık yaşlı sıçanlardan oluşturuldu. 3. gruba melatonin 5 mg/kg/gün, 4. gruba ise CAPE 15 mg/kg/gün, 1 ve 2. gruba ise tuz çözeltisi eşit hacimde 95 gün boyunca inraperitonal olarak verildi. Deney periyodu sonrası sıçanlar dekapite edilip kalp dokusu çıkartıldı. Doku örneklerinde antioksidan enzimler katalaz (CAT), süperoksit dismutaz (SOD), glutayon peroksidaz (GSH-Px) aktiviteleri, total glutatyon (tGSH) ve malondialdehit (MDA) düzeyi belirlendi. Kronik melatonin ve CAPE uygulanmış gruplardaki MDA düzeyi ile yaşlı hayvanlar karşılaştırıldığında anlamlı düşüşler tespit edilmiştir. (P < 0.05) Melatonin CAPE’ye göre daha etkili bir şekilde MDA düzeyini düşürmüştür. CAT, SOD enzim aktiviteleri melatonin ve CAPE uygulanmış gruplarda genç ve yaşlı gruba göre artışlar göstermekle beraber anlamlı değildir. Bununla beraber melatonin ve CAPE uygulamış gruplarda GSH-Px enzim aktivitesi yaşlı gruba göre, tGSH düzeyi ise genç gruba göre anlamlı bir şekilde yükselmiştir. (P < 0.05) Sonuçlarımıza göre uzun-dönem melatonin ve CAPE uygulamasının yaşlanma sürecinde kalp dokusunda meydana gelebilecek hücresel hasarı geciktirmede önemli katkılar sağlayabileceğini söyleyebiliriz. KAYNAKLAR 1. Navarro-Arevalo C. Canavate, MJ. et al. Mech. Ageing Dev. 108, 207-217, 1999. 2. Singal PK, Petkau A, Gerrard JM, et al. Mol. Cell. Biochem. 84, 121–122,1988. 3. Eşrefoğlu M, Gül M, Ateş B, Yılmaz I. Fundam Clin Pharmacol. (in press) 2009.