Klavyem, Stetoskopum ve Ben Dr. Murat Sincan* Dizüstü bilgisayarlar son yýllarda ucuzlamalarý, daha hýzlý ve becerikli duruma gelmeleri nedeniyle masaüstü sistemlere önemli bir alternatif olmaya baþladýlar. Hekimler çoðunlukla diðer mesleklerde çalýþan insanlardan daha mobil bir yaþantý sürdürmekteler. Bilgisayarlar da hem iþ yerlerinde çalýþmak için hemde evlerde eðlence ve iletiþim amaçlý olarak her geçen gün daha yaygýn olarak kullanýlýyor. Bu durumda iki adet masaüstü sistemi alýp birini evde birini iþ yerinde kullanmak ve bunlar arasýnda sürekli dosya taþýmaya göre çok daha avantajlý olan bir dizüstü sistemi almak ve bilgilerini her yere beraberinde taþýmak birçok kiþi için çok cazip duruma geliyor. Burada akla gelen soru ise nasýl bir dizüstü sistem tercih edeceðimiz. Dizüstü bilgisayarlar oldukça pahalý ve genelliklede geniþleme olanaklarý masaüstü sistemlere göre daha kýsýtlý. Yanýt ise yine kullanýcýnýn gereksinimlerinde ve kullaným tercihlerinde yatýyor. Bir dizüstü bilgisayar satýn alýrken dikkat etmeniz gereken bazý özellikleri belirlerseniz yanlýþ bir alýþveriþ yapma þansýnýz oldukça azalacaktýr. Aðýrlýk ve büyüklük: Bir dizüstü bilgisayar alýrken belkide en önemli etmenlerden biri aðýrlýktýr. Aðýrlýkla neredeyse birebir iliþkili olan diðer özellik ise bilgisayarýn boyutlarý. Dizüstü bilgisayar aðýrlýklarý genellikle Amerikan aðýrlýk ölçü birimi olan pound ile tanýmlanýr. Bir kilo 2.2 pound’a eþittir. Dizüstü bilgisayarý bir yerlere taþýmak amacýyla aldýðýnýzý göz önünde bulundurmak ve kendi cüssenizide deðerlendirerek taþýrken rahatsýz olmayacaðýnýz bir modeli tercih etmek doðru olacaktýr. Genelde hafif modeller ayný zamanda küçük boyutlarda olur. Çok hafif makinalarýn ekran boyutlarý 12 inç civarýnda olabilir. Bu küçüklük bazen özellikle tercih edilse, küçük ekranlarda çalýþma alaný kýsýtlý olacaðýndan kullanýcý sýkýntý duyabilir. Çok hafif ve küçük cihazlarda genellikle CD-ROM, DVD-ROM ya da Diskey sürücü bulunmaz. Bu özelliklerin olmamasý özellikle çok tecrübeli olmayan ve bunlarý að üzerinden kullanamayacak olan kullanýcýlar açýsýndan önemli sorunlar yaratabilir. Harici CD, DVD ve Disket sürücüler bulunmakla birlikte bunlar hem pahalý hemde taþýnmasý, kurulmasý ve çalýþtýrýlmasý özen isteyen aygýtlardýr. Güç:Dizüstü bilgisayarlar genllikle iþ uygulamalarý akýlda tutularak tasarlanýrlar. Bu bilgisayarlarýn çokluortam ve oyun destekleri masaüstü sistemlerle pek boy ölçüþemez. Eðer böyle bir gereksiniminiz varsa bir dizüstü satýn alma kararýnýzý bir kez daha gözden geçirmelisiniz. Genelde 512 MB RAM, 40 GB Sabit disk ve özellikle dizüstü bilgisayarlar için üretilmiþ düþük güç tüketim dolayýsý ile uzun pil ömrü anlamýna gelen “centrino” gibi bir mobil iþlemci tercih etmek yerinde olacaktýr. Baðlantý:Dizüstü bilgisayarlar farklý ortamlarda kullanýlacaklarýndan her türlü baðlantý özellikleri ile donatýlmalarý çok önemlidir. Telefon (modem), Ethernet (yerel að, LAN en az 100 megabit tercihen gigabit hýzýnda), Kablosuz að (802.11 g-54 megabit) bulunmayan bir dizüstü sizi ileride mutlaka masrafa sokacaktýr. Bunlarýn yanýnda bluetooth baðlantýsý bir artý olarak deðerlendirilmelidir. Bilgisayarýn üzerinde mutlaka en az 2 adet USB baðlantýsý olmasýna dikkat etmek gerekir. Pil: Eðer makinanýzý iþte ve evde sürekli elektriðe baðlý çalýþtýracaksanýz çok önemli deðildir ancak uzun seyahatlarde ve elektrik prizi bulamadaðýnýz toplantýlarda uzun pil ömrünün çok önemli bir özellik olacaðýný göz ardý etmeyin. Ses-gürültü: Ayný masaüstü sistemlerde olduðu gibi dizüstü sistemlerde de makinenin ürettiði gürültü konforlu kullanýmý engelleyen en önemli etkenlerden birisidir. Olanaklýysa çalýþýrken sessiz bir ortamda deneyerek karar verin ve ses seviyesi düþük bir modeli almaya çalýþýn. Yönetim, destek ve garanti: Bilgisayarlar bozulur ve sorun çýkartýr. Uzun bir garanti süresi ve bu süre boyunca size kaliteli bir servis hizmeti saðlayabilecek, güvenilir ve ciddi firmalarý tercih etmelisiniz. Eðer bulunduðunuz yerde servis aðý olmayan bir marka tercih ederseniz ileride bir çok sýkýntýya katlanmayý peþinen kabul ediyorsunuz demektir. Ve son olarak lütfen önemli dosyalarýnýzýn yedeðini almayý ihmal etmeyin. Bunun içinde üzerinde en azýndan bir CD-yazýcý hatta daha iyisi DVDyazýcý olan bir modeli tercih etmek isteyebilirsiniz. * Hacettepe Ü. Týp Fak. Týp Eðitimi ve Biliþimi AD. Ankara • 2005 • cilt 14 • sayý 8 • X