ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MUKAVEMET - II ( A,B GRUBU VE İKİLİ EĞİTİM ) II. VİZE CEVAPLARI 06. HAZİRAN. 1996 Şekil 1 3. Şekil 1 deki iki ucu ankastre kirişin sol ve sağ mesnetlerinde ortaya çıkan reaksiyonları ve kiriş boyunca eğim ve sehim denklemlerini Mohr Alan-Moment metodunu veya Macaulay metodunu kullanarak bulunuz. ÇÖZÜM : Mohr alan metodu için kirişin sabit, serbest ve toplam moment diyagramları şekil 2 de çizilmiştir. F B A b a L F ab L Serbest moment diy agramı MA MB Sabit moment diy agramı + - F a2 b − 2 L Toplam moment diy agramı − F a b2 L2 Şekil 2 Kirişin iki ucundaki eğimin sıfır olması nedeniyle kiriş boyunca eğimdeki değişim sıfır olacaktır. Şöyle ki, eğilme moment diyagramındaki A ve B noktaları arasındaki toplam alan Mohr alan metodu gereğince sıfır olmalıdır. 1 F ab 2 L MKV2-014-3 1 L + ( M A + M B ) L = 0 2 Sayfa = 1 ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MUKAVEMET - II ( A,B GRUBU VE İKİLİ EĞİTİM ) II. VİZE CEVAPLARI 06. HAZİRAN. 1996 F ab M A + MB = − L (1) Ayrıca B noktasına izafeten A nın çökme miktarıda sıfır olur. Bu nedenle A civarında A ve B noktaları arasındaki eğilme moment diyagramının momenti sıfır olmalıdır. b 1 F a b 2 a 1 F a b L 1 2 L a b a + + ( M A L) + ( M B − M B ) L + =0 2 2 3 2 L 3 2 L 3 b 1 1 F a b 2 a 1 F a b L 1 2 L a b a + + M A L + M B L =0 + 3 2 3 2 L 3 2 L 3 2 F a 3 b F a b2 b L2 + MA + 2 MB ) + a + = 0 ( 6 3L 3L 3 M A + 2 MB = − Fab (2 a 2 + 3 a b + b2 ) L3 (2) (1) nolu denklem (2) nolu denklemden çıkarılırsa MB = − F ab Fab 2 a 2 + 3 a b + b2 ) + ( 3 L L MB = − Fab 2 a 2 + 3 a b + b 2 − L2 ) ( 3 L bulunur. Şekil 2 den L = a + b MB = − ( MB = − F a2 b L2 (3) eşitliği (3) nolu ifadede yerine konulursa ) F ab F ab 2 2 a 2 + 3 a b + b 2 − ( a + b) = − ( 2 a 2 + 3 a b + b 2 − a 2 − 2ab − b 2 ) 3 L L3 F ab Fab F a2 b 2 MB = − a + a b = − a a + b = − L ( ) ( ) L3 L3 L3 (4) bulunur. Son ifadede (1) nolu ifade yerine konulursa MA − F a2 b Fab =− 2 L L Fab F a2 b Fab F a2 b F ab ( ) MA = − L+ = − 2 a +b + = − 2 ( a + b − a) 2 2 2 L L L L L MA = − F a b2 L2 (5) bulunur. Şekil 3 de gösterildiği gibi A noktasına göre moment alınırsa M A + F a − RB L − M B = 0 MKV2-014-3 Sayfa = 2 ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MUKAVEMET - II ( A,B GRUBU VE İKİLİ EĞİTİM ) II. VİZE CEVAPLARI 06. HAZİRAN. 1996 Şekil 3 RB = Fa 1 1 F a b2 F a 2 b − M + F a − M = + + F a = 3 ( − b 2 + ab + l 2 ) ( 2 2 A B) L L L L L RB = Fa Fa Fa 2 − b 2 + ab + ( a + b) = 3 ( − b 2 + ab + a 2 + 2ab + b 2 ) = 3 ( 3ab + a 2 ) 3 L L L ( ) F a2 (a + 3b) RB = L3 bulunur. ∑F y (6) = 0 dan F = R A + RB yazılabilir. O halde F a2 F F (a + 3b) = 3 ( l 3 − a 3 − 3a 2 b) = 3 RA = F − 3 L L L (( a + b ) 3 − a 3 − 3a 2 b RA = F F 3 2 2 3 3 2 ( 3ab 2 + b 3 ) 3 ( a + 3a b + 3ab + b − a − 3a b ) = L L3 RA = F b2 ( 3a + b) L3 ) (7) bulunur. A noktasının referans alındığı Macaulay metoduna göre eğilme moment denklemi M ( x ) = EI zz d2y = R A x + M A − F ( x − a) dx 2 ( 0 ≤ x < L) (8) ( 0 ≤ x < L) (9) ( 0 ≤ x < L) (10) eğim denklemi ( x − a) dy x2 EI zz = RA + MAx − F + c1 dx 2 2 2 sehim denklemi ( x − a) x3 x2 EI zz y = R A + MA −F + c1 x + c2 6 2 6 3 şeklinde yazılabilir. Şekil 3 den sınır şartları x = 0 da MKV2-014-3 dy = 0 ve y = 0 dx (11a,b) Sayfa = 3 ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MUKAVEMET - II ( A,B GRUBU VE İKİLİ EĞİTİM ) II. VİZE CEVAPLARI 06. HAZİRAN. 1996 dy x = L de = 0 ve y = 0 dx (12a,b) olacaktır. (9) nolu denkleme (11a) sınır şartı uygulanırsa ( 0 − a) dy 02 0 = EI zz = RA + MA0− F + c1 dx 2 2 2 c1 = 0 (13) ve (10) nolu denklemde (11b) sınır şartı ve (13) nolu eşitlik yerine yazılırsa ( 0 − a) 03 02 0 = EI zz y = R A + MA −F + 0 + c2 6 2 6 3 c2 = 0 (14) bulunur. (5, 7, 13 ve 14) nolu eşitlikler (9 ve 10) nolu denklemlerde yerine konulursa eğim denklemi ( x − a) dy F b 2 x 2 F a b2 ( ) EI zz = 3 3a + b − x−F 2 dx 2 2 L L 2 ( 0 ≤ x < L) (15) ( 0 ≤ x < L) (16) ve sehim denklemi ( x − a) F b2 x 3 F a b2 x 2 EI zz y = 3 ( 3a + b) − − F 6 2 6 L L2 3 şeklini alır. • ALTERNATİF ÇÖZÜM : Bu problemin ikinci çözümü MACAULAY METODU doğrudan tatbik edilerek elde edilebilir. Bu amaçla, A noktasını referans alan eğilme moment denklemi M ( x ) = EI zz d2y = R A x + M A − F ( x − a) dx 2 ( 0 ≤ x < L) (1) ( 0 ≤ x < L) (2) ( 0 ≤ x < L) (3) eğim denklemi ( x − a) dy x2 EI zz = RA + MAx − F + c1 dx 2 2 2 sehim denklemi ( x − a) x3 x2 + MA −F + c1 x + c2 6 2 6 3 EI zz y = R A şeklinde yazılabilir. Şekil 3 den sınır şartları x = 0 da dy = 0 ve y = 0 dx (4a,b) olacaktır. (2) nolu denkleme (4a) sınır şartı uygulanırsa MKV2-014-3 Sayfa = 4 ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MUKAVEMET - II ( A,B GRUBU VE İKİLİ EĞİTİM ) II. VİZE CEVAPLARI 0 = EI zz 06. HAZİRAN. 1996 ( 0 − a) dy 0 = RA + MA0− F + c1 dx 2 2 2 2 c1 = 0 (5) ve (3) nolu denklemde (4b) sınır şartı yerine yazılırsa ( 0 − a) 03 02 0 = EI zz y = R A + MA −F + 0 + c2 6 2 6 3 c2 = 0 (6) bulunur. (5 ve 6) nolu eţitlikler (2 ve 3) nolu denklemlerde yerine konulursa eğim denklemi ( x − a) dy x2 EI zz = RA + MAx − F dx 2 2 2 ( 0 ≤ x < L) (7) ( 0 ≤ x < L) (8) sehim denklemi ( x − a) x3 x2 EI zz y = R A + MA −F 6 2 6 3 şeklini alır. Ancak burada RA ve MA reaksiyonlarının tespit edilmesi gerekmektedir. Bu amaçla x = L de dy = 0 ve y = 0 dx (9a,b) sınır şartları sırasıyla (7 ve 8) nolu denklemlerde yerine yazılırsa ( L − a) dy L2 0 = EI zz = RA + MAL − F dx 2 2 RA L + 2 M A = 2 L2 b2 ⇒ RA + MAL = F 2 2 F b2 L ( L − a) L3 L2 0 = EI zz y = R A + MA −F 6 2 6 (10) 3 ⇒ RA L3 L2 b3 + MA =F 6 2 6 F b3 RA L + 3 M A = 2 L (11) bulunur. (11) nolu denklemden (10) nolu denklemi çıkartırsak 2 F b3 F ( L − a) F b2 F b2 MA = 2 − = 2 ( b − L) = 2 ( − a ) L L L L MA = − F b2 a L2 (12) bulunur. (12) nolu ifade (10) nolu ifadede yerine konulursa MKV2-014-3 Sayfa = 5 ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MUKAVEMET - II ( A,B GRUBU VE İKİLİ EĞİTİM ) II. VİZE CEVAPLARI 06. HAZİRAN. 1996 Fab Fb = RA L + 2 − L L2 2 2 F ab Fb +2 L L2 2 ⇒ RA L = 2 F b2 F b2 ( ) R A L = 2 L + 2a = 2 ( a + b + 2a ) L L RA = F b2 ( 3a + b) L3 (13) bulunur. (12 ve 13) nolu denklemler (7 ve 8) nolu denklemlerde yerine konulursa eğim denklemi EI zz ( x − a) dy F b 2 x 2 F a b2 = 3 ( 3a + b) − x−F 2 dx 2 2 L L 2 ( 0 ≤ x < L) (14) ( 0 ≤ x < L) (15) ve sehim denklemi ( x − a) F b2 x 3 F a b2 x 2 ( ) EI zz y = 3 3a + b − −F 2 6 2 6 L L 3 şeklini alır. (14 ve 15) nolu denklemler B noktasını içermemektedir. İlaveten MB ve RB reaksiyonları bilinmemektedir. Bu amaçla, B noktası referans alınarak eğilme moment denklemi M ( x ) = EI zz d2y = R B x + M B − F ( x − b) dx 2 ( 0 ≤ x < L) (16) ( 0 ≤ x < L) (17) ( 0 ≤ x < L) (18) eğim denklemi ( x − b) dy x2 EI zz = RB + MBx − F + c3 dx 2 2 2 sehim denklemi ( x − b) x3 x2 EI zz y = RB + MB −F + c3 x + c4 6 2 6 3 şeklinde yazılabilir. Şekil 3 den sınır şartları x = 0 da dy = 0 ve y = 0 dx (19a,b) olacaktır. (17) nolu denkleme (19a) sınır şartı uygulanırsa ( 0 − b) dy 02 0 = EI zz = RB + MB0 − F + c3 dx 2 2 2 c3 = 0 (20) ve (18) nolu denklemde (19b) sınır şartı yerine yazılırsa ( 0 − b) 03 02 0 = EI zz y = R B + MB −F + 0 + c4 6 2 6 3 MKV2-014-3 Sayfa = 6 ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MUKAVEMET - II ( A,B GRUBU VE İKİLİ EĞİTİM ) II. VİZE CEVAPLARI 06. HAZİRAN. 1996 c4 = 0 (21) bulunur. (20 ve 21) nolu eşitlikler (17 ve 18) nolu denklemlerde yerine konulursa eğim denklemi ( x − b) dy x2 EI zz = RB + MBx − F dx 2 2 2 ( 0 ≤ x < L) (22) ( 0 ≤ x < L) (23) sehim denklemi ( x − b) x3 x2 EI zz y = RB + MB −F 6 2 6 3 şeklini alır. Ancak burada RB ve MB reaksiyonlarını tespit edebilmek için x = L de dy = 0 ve y = 0 dx (24a,b) sınır şartları sırasıyla (22 ve 23) nolu denklemlerde yerine yazılırsa ( L − b) dy L2 0 = EI zz = RB + MB L − F dx 2 2 RB L + 2 M B = L2 a2 ⇒ RB + MB L = F 2 2 F a2 L (25) ( L − b) L3 L2 0 = EI zz y = RB + MB −F 6 2 6 RB L + 3 M B = 2 3 L3 L2 a3 ⇒ RB + MB =F 6 2 6 F a3 L2 (26) bulunur. (26) nolu denklemden (25) nolu denklemi çıkartırsak 2 F a2 Fa 3 F a 2 F a 2 Fa 3 F ( L − b) ( ) MB = 2 − = 2 − = 2 a − L = 2 ( a − a − b) L L L L L L F a2 b MB = − L2 (27) bulunur. (27) nolu ifade (25) nolu ifadede yerine konulursa F a 2 b F a 2 = RB L + 2 − L L2 ⇒ RB L = F a 2 b F a2 +2 L L2 F a2 F a2 RB L = 2 ( L + 2b) = 2 ( a + b + 2b) L L RB = F a2 ( a + 3b) L3 (28) bulunur. (27 ve 28) nolu denklemler (22 ve 23) nolu denklemlerde yerine konulursa eğim denklemi MKV2-014-3 Sayfa = 7 ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MUKAVEMET - II ( A,B GRUBU VE İKİLİ EĞİTİM ) II. VİZE CEVAPLARI ( x − b) Fa b dy F a x = 3 ( a + 3b) − x−F 2 dx 2 2 L L 2 EI zz 2 2 06. HAZİRAN. 1996 2 ( 0 ≤ x < L) (29) ( 0 ≤ x < L) (30) sehim denklemi EI zz ( x − b) dy F a 2 x3 F a2 b x2 = 3 ( a + 3b) − −F 2 dx 6 2 6 L L 3 şeklini alır. MKV2-014-3 Sayfa = 8