İçindekiler Vorwort......................................................................................... 5 Sunuş............................................................................................7 GİRİŞ: B İL İR K İŞ İ RAPORUNUN KONUSU, AMACI VE YÖNTEMİ I. İNTERNET SUÇLULUĞUNDAKİ GELİŞMELER........................... 17 A. Bilgi Toplumuııun Zarara Uğratılabilirliği....................................................17 B. Güvenlik Hakkının Anlam ı.......................................................................... 19 C. Reform Çalışmalarının Durumu...................................................................20 II. BİLİRKİŞİ RAPORUNUN HEDEFİ VE YÖNTEMİ........................ 22 A. Hedef Belirleme.........................................................................................22 B. Yöntem...................................................................................................... 23 III. SUNUMA GİRİŞ..................................................................... 25 İNTERNETTEKİ SUÇLULUK VE İNTERNETTE SUÇ TAKİBİ I. İNTERNETTEKİ SUÇLULUK.......................................................29 A. Bilgi Teknolojisi Sistemleri ve Verilerinin Dokunulmazlığına Karşı Suçlar..........................................................................................................30 1. Başkasına Ait Sisteme Girilmesi ve Verilerin Elde Edilmesi............................... 30 2. Verilerin Değiştirilmesi ve Silinmesi.....................................................................33 3. Hazırlayıcı Hareketler............................................................................................ 34 2. Alman Hukuku....................................................................................................... 64 3. Merkezi Sorun........................................................................................................ 67 B, Verilerin Korunması Suçlan........................................................................ 68 1. Uluslararası Düzenlemeler..................................................................................... 68 2. Alman Hukuku....................................................................................................... 70 3. Merkezi Sorun........................................................................................................ 71 C, Telif Hakları Suçları..................................................................................... 73 1. Uluslararası Düzenlemeler..................................................................................... 73 2. Alman Hukuku....................................................................................................... 76 3. Merkezi Sorun........................................................................................................ 79 D, Hukuka Aykırı İçerikler (Çocuk Pornografisi Örneğinde)...........................79 1. Araştırma Konusunun Sınırlandırılması ve Biçimlendirilmesi.............................79 2. Uluslararası Düzenlemeler..................................................................................... 80 3. Alman Hukuku....................................................................................................... 81 a. Çocuk Pornografisi: içerik Suçlarının Suç Konusu Olarak Veri Taşıyıcısı veya Veriler.................................................................................................................................... 81 b. Gençlik Pornografisi: internetteki içerik Suçlarındaki Önalanın Korunmasının Sınırları..................................................................................................................................84 c. Basit Pornografi: Düzenlemelerin Çokyönlülüğünün Sınırları.......................................... 85 4. Merkezi Sorun........................................................................................................ 86 E. Malvarlığına ve Hukuksal İlişkilerin Güvenliğine Saldırılar........................ 87 1. Uluslararası Düzenlemeler..................................................................................... 87 2. Alman Hukuku....................................................................................................... 89 3. Merkezi Sorun........................................................................................................ 90 F. Ceza Hukukunun Genel Kısmı: Özellikle Servis Sağlayıcının Sorumluluğu................................................................................................................................ 91 1. Uluslararası Düzenlemeler..................................................................................... 91 2. Alman Hukuku....................................................................................................... 92 3. Merkezi Sorun........................................................................................................ 93 II. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU................................................. 95 A. Müdahalelerin Hukuki Temelleri................................................................95 4. Organize IT-Suçluluğu.............................................................................................35 5. Suç Sıklığı ve Zararlar.............................................................................................39 B. Geleneksel Hukuksal Değerlere Saldırılar (Özellikle Malvarlığı)................ 41 1. İhlal Hareketleri....................................................................................................... 41 2. Suç Sıklığı ve Zararlar.............................................................................................42 C. Kişilik Haklarının İhlali ve Verilerin Koruması............................................. 43 1. Tehlike ve Zarar Hareketleri...................................................................................43 2. Suç Sıklığı ve Zararlar.............................................................................................45 D. Telif Hakkı İhlalleri........................................................................................ 46 1. ihlal Hareketleri........................................................................................................46 2. Suç Sıklığı ve Zararlar.............................................................................................49 E. Hukuka Aykırı İçerikler (Çocuk Pornografisi Örneğinde)............................ 50 1. Çocuk Pornografisi Biçimleri..................................................................................51 2. Çoğaltma Yollan...................................................................................................... 52 3. Ticarileştirme...........................................................................................................52 4. Suç Sıklığı................................................................................................................ 54 II. İNTERNETTE SUÇ TAKİBİ................................................ 54 A. Bilgisayar Verilerinin Globalliği ve Her Yerde Mevcut Olm a................... 55 B. İnternetin Anonimliği................................................................................... 56 C. Bilgilenme Tekniğinin Kontrol Direnci........................................................ 57 D. Değerlendirilen Veri İçeriğinin Büyüklüğü..................................................59 E. Hızlılık ve Karmaşıklık.................................................................................. 59 NORMATİF ENVANTAR ÇIKARTMA: ULUSLARARASI ALAN VE MER İ ALMAN HUKUKU I. MADDİ CEZA HUKUKU.....................................................62 A, Bilgisayar Sistemleri ve Verilerin Dokunulmazlığına Karşı Su çla r............62 1. Uluslararası Düzenlemeler...................................................................................... 62 C. Uluslararası işbirliği H ukuku........................................................................... 121 1. Kişilerin Geri Verilmesi ve Teslim Edilmesi.................................................... 121 2. Hukuki Yardım...................................................................................................122 3. Kurumsal Yaklaşımlar.......................................................................................124 4. Merkezi Sorun...................................................................................................125 V. SONUÇLAR................................................................125 HUKUK POLİTİKASINA İLİŞ K İN SONUÇ ÇIKARMA: REFORM İH TİYACI VE TAVSİYELER I. MADDİ CEZA HUKUKU..................................................127 A. Bilgisayar Sistem lerinin ve Verilerinin Bütünlüğünün Korunm ası............127 1. Sorun: Yeni Hukuki Değerlerin Korunması.........................................................127 2. Veri Casusluğu ve Verilerin iletilirken Ele Geçirilmesi Suçlan için Tavsiyeler (AL. CK. prg. 202a, 202b, 2 0 5 )...................................................... 129 3. Verileri Değiştirme ve Bilgisayar Sabotajı için Tavsiyeler (Al. CK. prg. 303a ve 303b).....................................................................................................132 4. Ön Alan Suçlan için Tavsiyeler (Özellikle Al. CK. prg. 202c, 263a/3, 303a/3 ve 3 0 3 b /5 )............................................................................................ 135 a. Bilgisayar Programları......................................................................................... 136 b. Güvenlik Şifreleri................................................................................................. 137 c. Nitelikli Haller ve Etkin Pişmanlık.......................................................................... 138 d. „Araçlara" Karşı Diğer Ön Alan Suçları..................................................................139 5. Emanet Edilen Verilerin Yetkisiz Paylaşımı için Tavsiyeler (Yeni Suç Tip i)......................................................................................................................139 B. Kişilik Haklarının Korunması ve Verilerin Korunm ası Ceza H u ku ku ......... 140 1. Sorun: infaz Eksiklikleri ve Karmaşık Tipiklik Yapısı..........................................140 2. Çekirdek Ceza Hukuku Düzenlemesine Yönelik Tavsiyeler............................... 141 3. idari Yaptırımlara Yönelik Tavsiyeler..................................................................142 C. Telif Hakları (Ceza) Hukuku ile Ürün Yaratıcısının Korunm ası................... 143 1. Sorun: infaz Eksiklikleri Ve Farklı Çözüm Önerileri............................................143 1. Uluslararası Düzenlemeler..................................................................................... 95 2. Alman Hukuku........................................................................................................96 a. Bilgilenme Tekniği Alanında Yeni Yasal Düzenlemeler...............................................96 b. Klasik AL. CIVIK Hükümlerinin Uygulanması............................................................. 99 3. Merkezi Sorun...................................................................................................... 100 B. Delillerin Değerlendirilm esi................................................................................102 1. Uluslararası Düzenlemeler...................................................................................102 2. Alman Hukuku..................................................................................................... 102 3. Merkezi Sorun...................................................................................................... 104 C. Adli Teşkilata ilişkin T e d b irle r.......................................................................... 104 III. TEHLİKENİN ÖNGÖRÜLMESİ VE GEREKLİ TEDBİRLERİN ALINMASI 105 A. Verilerin Depolanm ası....................................................................................... 106 1. Uluslararası Düzenlemeler.................................................................................106 2. Alman Hukuku.................................................................................................... 107 3. Merkezi Sorun.................................................................................................... 109 B. Çocuk Pornografisine Karşı A ğ B ağlantısı E n gelleri.................................. 109 1. Uluslararası Düzenlemeler.................................................................................109 2. Alman Hukuku.................................................................................................... 110 3. Merkezi Sorun.................................................................................................... 111 IV. SUÇ SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMASININ ULUSLARARASI KOORDİNASYONU 111 A. Ceza Kanunlarının U ygu lan m ası..................................................................... 112 1. Uluslararası Düzenlemeler................................................................................. 112 2. Alman Hukuku.....................................................................................................114 3. Merkezi Sorun.....................................................................................................115 B. Küresel Siber Uzayda Sınıraşan So ru ştu rm ala r..........................................117 1. Sorunun Ortaya Konulması................................................................................ 117 2. Uluslararası Düzenlemeler................................................................................. 119 3. Merkezi Sorun.....................................................................................................121 G. Korunan Bilgisayar Verilerine ve Uç Aygıtlarına Erişim (Özellikle Açıklama Zorunluluğu ve „decryption orders")...................................... 175 1. Sorun................................................................................................................... '75 2, Korunan Bilgisayar Verilerine ve Uç Aygıtlarına Erişim için Tavsiyeler......... 178 H. Verileri Güvenlik Altına Alma için Seri Usul (Özellikle QuickFreeze)...................................................................................................... 179 1. Sorun................................................................................................................... 179 2. Ûuick-Freeze-İşlemi için Tavsiyeler...................................................................181 i. İnternette Gizli Soruşturmalar...................................................................182 J. Tertip İle İlgili Tedbirler............................................................................ 184 III. TEHLİKEYE KARŞI ÖNLEM ALMAK VE TEHLİKENİN SAVUŞTURULMA HAKKI 186 A, Verilerin Muhafazası...............................................................................186 1. Genel Sorıın...................................................................................................... 186 2. Hedefler ve Müdahale Alanları Arasında Ayrışım..........................................189 3. Risk Analizi....................................................................................................... 191 4. Genel Telekomünikasyon Trafik Veri Muhafazası İçin Öneriler..................... 193 5. IP-Tasnif Verilerinin Özel Muhafazası için Öneriler.........................................195 B. Hukuka Aykırı İçeriklere Karşı Kapatma Direktifi..................................196 1. Sorun.................................................................................................................196 2. Hukuka Aykırı içeriklere Karşı Tedbirler için Öneriler.................................... 199 IV. ULUSAL CEZA HUKUKU SİSTEMLERİNİN KOORDİNASYONU 200 A. Cezanın Uygulanması Hukuku................................................................200 1. Sorun................................................................................................................. 200 2. internetteki Ceza Uygulaması Hukuku için Öneriler.......................................203 B. Küresel Siber Uzayda Sınırları Aşan Soruşturmalar..............................204 1. Sorun................................................................................................................. 204 2. Devletler Genel Hukuku Açısından Soruşturma Sınırları............................... 205 a. Egemenliğe Müdahale....................................................................................... 205 b. Kamusal Erişilebilirliği Haiz Verilere Erişim.......................................................... 206 2. Ceza Takibinin Cezalandırılabilir Ticaret Modellerine Odaklanması için Tavsiyeler.............................................................................................................. 143 3. Three-Strikes-Modelleri İçin Tavsiyeler.............................................................. 144 4. Medeni Hukuk Çerçevesinde Hukuk Uygulamaları İçin Tavsiyeler..................146 5. Alternatif Ticaret Modelleri İçin Tavsiyeler......................................................... 150 D. Pornografi Ceza Hukuku Örneğinde Hukuka Aykırı İçerikler...................150 1. „Yazı Kavramı" İçin Tavsiyeler (mesela Al. CK. prg. 11 fık. 2).......................... 150 2. Pornografiyi Konu Alan Diğer Suç Tipleri için Öneriler...................................... 151 II. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU................................................ 153 A. Kaynak Telekomünikasyon Denetimi (şu anki Al. CMK. prg. 100a)...........153 1. Sorun.....................................................................................................................153 2. Kaynak Telekomünikasyon Denetimi İçin Öneriler (Me'i Al. CMK. prg. 100a).................................................... ................................................................ 155 B. Baskı Amacıyla Yapılan Online Arama ve Online Denetim....................159 1. Sorun.....................................................................................................................159 2. Baskı Amacıyla Yapılan Online Arama İçin Tavsiyeler.................................... 161 C. E-Postalara Ve Diğer Telekomünikasyon Verilerine El Koyma............... 161 1. Sorun.....................................................................................................................161 2. E-Postalara ve Diğer Telekomünikasyon Verilerine El Koyma İçin Tavsiyeler............................................................................................................. 164 D. Arama ve El Koym a.................................................................................. 166 1. Sorun.....................................................................................................................166 2. Arama ve El Koyma İçin Tavsiyeler.................................................................... 168 E. Genel Teslim ve Bilgi Verme Mükellefiyeti (Özellikle „imalat enlileri" Olarak Anılan) 168 1. Sorun..................................................................................................................... 168 2. Genel Teslim ve Bilgi Verme Mükellefiyeti İçin Tavsiyeler..............................170 F. Telekomünikasyon Verilerine İlişkin Özel İade ve Bilgi Verme Yükümlülüğü.............................................................................................. 170 1. Sorun..................................................................................................................... 170 2. Telekomünikasyon Verileri ile ilgili Bilgi İçin Tavsiyeler.................................. 173 c. Kamusal Erişilebilirliği Haiz Olmayan Verilere Erişim ................................................... 207 d. Şirket Merkezleri ve Bağlı Kuruluşlar Üzerinden Veri Toplam a.................................. 211 e. Sonuç................................................................................................................................ 211 3. Alman Hukuku Açısından Sonuçlar................................................................. 212 4. Sınır Ötesi Münhasır Soruşturmalar için Öneriler...........................................213 C. idari/ Adli Yardım ve Uluslararası Kuruluşların Oluşturulması.............. 213 V. KALICI BİR REFORM YAKLAŞIMININ GELİŞİM İ..................... 215 TEZLERİN ÖZETİ I. ESASLAR................................................................................ 217 II. MADDİ CEZA HUKUKU...........................................................218 III. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU...............................................220 IV. TEHLİKEYE KARŞI TEDBİR VE ÖNLEM A LM A ....................... 222 V. ULUSLARARASI İŞBİRLİĞ İ.....................................................222