kapakkonusu DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ TİROİD KANSERİ RAPORUNU YAYIMLADI Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) çatısı altında yer alan kanser araştırma ajansı IARC, tiroid kanseri konusundaki raporunu yayınladı. Raporda son yıllarda, gelişmiş ülkelerde görülen tiroid kanseri artışının aslında gereksiz teşhisden (overdiagnosis*) kaynaklandığı belirtildi. IARC bilim insanlarının yıllardır tiroid kanseri hakkında sürdürdüğü çalışma geçtiğimiz günlerde New England Journal of Medicine dergisinde yayınlandı. (Vaccarella S, Franceschi S, Bray F, Wild CP, Plummer M, Dal Maso L. Worldwide Thyroid-Cancer Epidemic? The Increasing Impact of Overdiagnosis. N Engl J Med. 2016 Aug 18;375(7):614-617. DOI: 10.1056/ NEJMp1604412) Çalışmada 12 ülkenin (Avustralya, Danimarka, İngiltere, Finlandiya, Fransa, İtalya, Japonya, Norveç, Kore Cumhuriyeti, İsviçre, İsveç ve ABD) gereksiz teşhis almış tiroid kanseri sayılarının tahmin edilmesi için, IARC’ın referans yayını olan “Beş Kıtada Kanser İnsidansı”ndan (Cancer Incidence in Five Continents) elde edilmiş kaliteli veriler kullanıldı. Makalenin yazarı olan IARC bilim insanı Dr. Salvatore Vaccarella’nın açıklamalarına göre; ultrasonun kullanıma girmesinden sonra, 1980’lerden beri gereksiz tiroid kanseri teşhisden en çok etkilenen ülkeler ABD, İtalya ve Fransa ama en çarpıcı etki Kore’de izlenmektedir. Kore’de hizmete giren toplum tabanlı çoklu kanser taramaları kapsamında, tiroid bezinin de ultrasonla rutin incelenmesi birkaç yıl içinde tiroid kanserinin kadınlarda en çok görülen kanser haline gelmesine neden olmuştur. Kore’de 2003-2007 yılları arasında teşhisi alan tiroid kanseri olgularının %90’a yakın bir kısmının gereksiz teşhis olduğu düşünülmektedir. Aynı zaman aralığında gereksiz teşhis oranları; Fransa, Avustralya, İtalya ve ABD’de %70-80 ayrıca Japonya, Nordik ülkeler, İngiltere ve İsviçre’de yaklaşık %50’dir. Erkeklerdeki insidans değişimleri daha az belirgin; ancak aynı trendde artmış olarak izlenmektedir. Erkeklerdeki gereksiz teşhis oranları; Fransa, İtalya ve Kore Cumhuriyeti’nde yaklaşık %70; Avustralya ve ABD’de %45 ve diğer ülkelerde %25’ten az olarak tahmin edilmektedir. Toplamda bu 12 ülkede, son yıllarda, 470.000 kadın ve 90.000 erkeğin gereksiz olarak tiroid kanseri teşhisi aldığı tahmin edilmektedir. Hem tıbbi izlem imkanlarının artması hem de ultrason, bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans (MR) gibi tanısal araçların yaygınlaşması tamamen sağlıklı görünen kişilerde hiçbir bulgu vermeyen, öldürücü olmayan, hatta hiçbir zararı olmayan sessiz tiroid kitlelerinin tespit edilmesine neden olmaktadır. Makalenin bir başka yazarı Dr. Silvia Franceschi’nin dediğine göre; gereksiz olarak tespit edilmiş bu kitleler için, sağkalıma katkısı gösterilememiş olan total tiroidektomi, boyun diseksiyonu ve radyoterapi gibi tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Bu verilere dayanarak, rutin tiroid taraması önerilmemekte ve küçük nodülü olan özellikle de düşük riskli hasta grubunda izlemin daha çok tercih edilmesi gereken seçenek olduğu belirtilmektedir. IARC başkanı Dr. Christopher Wild ise bu 12 ülkede yarım milyondan fazla insanın gereksiz olarak tiroid kanseri teşhisi aldığına dikkat çekmektedir. Dr Wild; tiroid kanseri gereksiz teşhis ve tedavilerindeki dramatik artışının birçok yüksek gelirli ülkede ciddi bir halk sağlığı sorunu halini aldığını; aynı etkinin orta ve düşük gelirli ülkeler için de geçerli olduğunu belirtmiştir. Tiroid kanseri epidemisine yaklaşımı belirleyebilmek ve hastalara zarar vermemek adına daha güçlü kanıt sunacak araştırmalara ihtiyaç vardır. * Overdiagnosis (gereksiz teşhis); kişinin yaşamı boyunca hiçbir zaman semptom vermeyecek veya ölüme neden olmayacak tıbbi durumlarının gerekmediği halde teşhis alması. SAĞLIK ve İNSAN / KASIM 2016 25