Tıpta, yılın umut veren buluşları

On5yirmi5.com
Tıpta, yılın umut veren buluşları
İşte 2011'de tıp alanındaki buluşlar, yenilikler ve umut vaat eden gelişmeler…
Yayın Tarihi : 31 Aralık 2011 Cumartesi (oluşturma : 10/21/2017)
A. Rasim Küçükusta’nın yazısı
Tıpta, yılın umut veren buluşları
Senenin bu son yazısında 2011'de tıp alanındaki buluşlardan, yeniliklerden ve umut vaat eden
gelişmelerden söz etmek istiyorum.
Kök hücre tedavisi
Önümüzdeki senelerde kök hücre tedavisinin adını daha çok duyacağız. Bunlar, vücudumuzda bütün
dokuları ve organları oluşturan ana hücrelerdir. Henüz farklılaşmamış olan kök hücreler sınırsız
bölünebilme ve kendini yenileme, organ ve dokulara dönüşebilme kabiliyetine sahiptir. Bu özellikleri
ile kanser, alzheimer, diyabet, romatizma, kalp yetersizliği başta olmak üzere birçok hastalığın
tedavileri de kökten değişecektir. Bozulan doku ve organlarımız da organ nakline gerek kalmadan
kök hücre tedavisiyle yenilenebilecektir.
Gen tedavisi
Gen tedavisinin temel amacı, hücrelerin hastalığa yol açan eksik ya da kusurlu genleri yerine sağlıklı
kopyalarının hücreye yerleştirilmesidir. Hastalıkları tedavi etme ya da fiziksel etkilerini azaltmak
amacıyla hastanın vücuduna genetik materyalin sokulması, tıp tarihinde bir devrim olmuştur. İlk
başlarda genetik hastalıkların tedavisi amacıyla planlanan gen tedavisiyle kanser, AIDS başta olmak
üzere pek çok başka hastalığın tedavisi de mümkün olabilecektir.
Biyolojik ilaçlar
Vücudun tabii bağışıklık sisteminin hastalıkların tedavisi için kullanılması esasına dayanan bir
yöntemdir. Bu amaçla vücutta kanser ve enfeksiyonlara karşı normalde çok az üretilen bazı
maddeler laboratuvar ortamında çok fazla miktarda yapılarak romatoit artirit, kanser gibi bazı
hastalıklarda kullanılmaya başlanmıştır. Monoklonal antikorlar, interlökin ve koloni uyaran faktörler
bunların başlıcalarıdır.
Robotik cerrahi
Tüm dünyada kullanımı hızla artan robotik cerrahi sayesinde, sadece 1-2 santimlik çok küçük
kesilerden karın boşluğuna girilerek en karmaşık ameliyatlar bile büyük bir hassasiyet ve kontrolle,
ağrı ve büyük kesiye bağlı tüm diğer riskler ortadan kaldırılarak yapılabiliyor. Robotik ameliyatlar
ülkemizde de kadın hastalıkları, üroloji, kalp ve genel cerrahide giderek yaygın olarak ve başarıyla
uygulanıyor.
Radyocerrahi
Radyocerrahi veya siber bıçak adı verilen yöntemle uzun bir iyileşme dönemi gerektiren kanser
ameliyatları yerine, kanserli tümörü dışarıdan güçlü radyasyon uygulayarak yok etmek mümkün
oluyor.
Ameliyat edilemeyen veya ameliyatla ulaşılamayacak bölgede yer alan tümörlerde dijital xışınlarıyla kanserli tümör hedef alınıyor ve çevre dokulara zarar verilmiyor. İşlemin narkoza gerek
kalmadan yapılması ve radyoterapiye göre daha kısa olması gibi üstünlükleri de var.
Radyocerrahi, özellikle boyun ve baş bölgesindeki tümörlerde, ameliyatın taşıdığı risklerden
kaçınmak için kullanılıyor ancak vücudun herhangi bir yerindeki tümörü yok etmede de işe yarıyor.
Umut veren aşılar
Her sene milyonlarca insana bulaşan sıtma hastalığına karşı geliştirilen aşı ile yapılan ilk denemeler
umut verdi. Bu aynı zamanda bir parazit hastalığına karşı hazırlanan ilk aşı olma özelliğini de taşıyor.
Aşının 5 ila 17 aylık çocukları sıtmaya karşı korumada yüzde 56, ağır hastalık tablosunu önlemede
yüzde 47 oranında başarılı olduğu gösterildi. Henüz deneme safhasında olan aşının etkisinin ne
kadar süreceği ve riskleri henüz tam olarak bilinmiyor.
Glioblastoma adı verilen beyin kanserine karşı geliştirilen aşıdan da ilk çalışmalarda başarılı
neticeler elde edildi. AIDS hastalığı için insanlar üzerinde önümüzdeki seneden itibaren denenecek
olan bir aşı var. Giderek çoğalan ve 21. yüzyılın hastalığı da denilen 'alzheimer'ın ilerlemesini
durdurabilecek ve beyne yaptığı olumsuz etkilerde iyileşme sağlayabilecek bir aşının iki yıl içinde
piyasada olması bekleniyor.
AIDS tedavisi
AIDS tedavisinde kullanılan ve hastaların vücudunda bulunan virüslerin sayısını azaltan ilaçların HIV
virüslerinin başkalarına geçmesini de azaltabileceği gösterildi. İlaçların koruyuculuğu araştırmaların
birinde yüzde 73, diğerinde yüzde 63 olarak bulundu. Bu tedavi, özellikle gelişmekte olan
ülkelerdeki AIDS epidemisinin kontrolü için büyük önem taşıyor.
Kanserler, nefes testiyle teşhis edilebilecek
Köpeklerin çok gelişmiş koku alma özellikleri sayesinde akciğer, mesane ve deri kanserlerinin teşhis
edilebileceği belirlendi. Kanserli dokulardan kaynaklanan ve insan burnunun hissetmediği etan,
formaldehit ve asit aldehitler gibi uçucu organik bileşikler köpekler tarafından fark edilebiliyor. Bu
maddelerin lazer teknolojisi ile ölçülmesiyle birçok kanserin biyopsi gibi yöntemlere gerek
kalmadan, üstelik erken dönemde teşhis edilmesini sağlamaları mümkün olabilecek.
Alzheimer hastalığının erken teşhisi
Alzheimer hastalarının beyninde bulunan beta-amiloit plakların PET yöntemi ile gösterilmesi
hastalığın erken dönemde teşhisini sağlayabilecek. AV-45 olarak bilinen radyoaktif madde
damardan verildikten sonra PET görüntüleme yöntemi ile bu maddenin beyinde beta-amiloit
plaklara bağlandığı gösterilebiliyor. Bu yöntemle hastalığın teşhisinden başka ilerlemesi ve ilaç
etkinliklerinin belirlenmesi de mümkün olabilecek.
Uzun yaşamanın kan bulgusu
Katepsin S adı verilen bir enzimin ölçülmesiyle kalp hastalıkları ve kanserden ölüm ihtimalleri
yüksek olan kişiler belirlenebilecek. Proteinlerin parçalanmasını sağlayan bir enzim olan katepsini
bloke eden ilaçların geliştirilmesiyle de insanların daha uzun süre yaşayabilecekleri umuluyor.
Dirençli hipertansiyon tedavisinde yeni yöntem
Bazı hastalarda çok etkili ilaçlara rağmen kontrol altına alınamayan hipertansiyon renal
denervasyon adı verilen bir yöntemle tedavi edilebiliyor. Bu yöntemle böbreklerden beyine uyarı
taşıyan sempatik sinirlerin harap edilmesiyle kan basıncını normal seviyelere indiriyor. Renal
denervasyon hipertansiyondan başka kronik böbrek hastalıkları, ensülin direnci ve kalp
yetersizliğinin tedavisinde de işe yarayabilecek.
Zaman
Bu dökümanı orjinal adreste göster
Tıpta, yılın umut veren buluşları