ÜRİNER SİSTEM Böbrekler Alt idrar yolları İdrar kesesi Özel Patoloji I Prof.Dr.İbrahim FIRAT ÜRİNER SİSTEM –Böbrekler I Böbrekler (Glomerulitis) (GN- Glomerulonefritis) (ATN- Akut Tubuler Nekroz) (Nefrolitiazis) (İnterstisyel Nefritis) (Pyelonefritis-Pyonefritis) Alt idrar Yolları ve İdrar Kesesi Üreteritis-Üretritis İdrar kesesi Sistitis (İnterstisyel Nefritis) (Pyelonefritis-Pyonefritis) ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler Alt üriner sistem ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler BÖBREĞİN GELİŞİM ANOMALİLERİ Böbreğin komplike oluşumu çok çeşitli malformasyonların da şekllenmesine neden olmaktadır. Bu malformasyonlarla birlikte sık sık üreter anomalileri de gözlenir. *Böbrek Agenezisi/Aplazisi: Tek taraflı olguda yaşama şanşı var olup , diğer böbrekte hipoplazi ya da displazi varlığında ‘böbrek yetmezliği’ kaçınılmazdır. •Üreter yoktur ya da malformasyonludur. •Üreterin kör ucu böbrek civarında bağdoku içinde sonlanır. ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler *Böbrek Hipoplazisi : İki taraflı olgu daima böbrek yetmezliğine sebep olur. •Böbrek makroskobik olarak küçük görülür. •Histololojisi displaziktir kalikslerde sayı az). (ve lobüllerde ve •Üreter tomurcuğu ile metanefrik blastemin nefron oluşturmadaki yetersizliği sonucu oluşur. ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler *Böbrek Displazisi : Böbrek parankiminde görülen gelişim bozukluğudur. -(böbrek hipoplazisine eşlik eder). •Makroskobiye yansımamış olabilir. •İntrauterin üreter obstruksiyonu neden olabilir. •Fötus hızlı gelişimi, renin-angiotensin sistemindeki aktivasyonlar, fötal dönemdeki viral enfeksiyonlar da sebeptir (kedi panleukopeni, canin herpesvirus, bovine viral diare). •Teratojenik ajanlar ya da Vit A eksikliğide sebepler arasındadır. ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler Histolojisinde; •interstisyel alanda geniş/yaygın mezenşimal doku •tubuler yapı seyrek, çoğu kistik görüntüde, kör sonlanma *Üreter kıvrımlı, kısa, ve dilate haldedir. -Bu hayvanlar pyelonefritise disposedir. -Bu hayvanlarda imperfore anüs gibi ekstrarenal anomaliler görülebilir. ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler *Böbrek Ektopisi : (domuz, köpek, kedi) Böbrek pelvis ya da inguinal bölgede ve normale göre küçük olabilir (her ikiside yer değiştirebilir). •Üreter kısa ya da kıvrımlıdır pyelonefritise dispozisyon) (hidronefroz, •Bazen üreter genital kanala açılır, hayvan idrar tutamaz. *Fötal Lobulasyon : Embriyolarda ve ergin sığırlarda normal olup, embriyonel dönemde böbrek segmentlerinin kaynaşma yetersizliği sonucu oluşur (Patolojik önemi yok). ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler fetal lobulations ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler *Böbrek Kistleri : Kistik değişiklikler makroskobik düzeydede izlenebilen tek ya da çok sayıda olabilir. 2 şekilde oluşabilir. 1)Kongenital (=Polikistik böbrek hastalığı) 2)Edinsel (Retensiyon kistleri) ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler 1) Kongenital (=Polikistik böbrek hastalığı) : Organogenezis sırasında displaziyi oluşturan sebepler böbrek kistlerini de oluşturur. tüm Spontan olarak karşılaşılsa da, bu lezyonlar ‘kistik böbrek hastalığının’ otozomal dominant karakterde kalıtsal formudur (kuzu,buzağı,domuz,köpek,kedi) Bu hayvanlarda doğumda birkaç tane olan kist sayısı 1 yaşına doğru 80-90 ‘ı bulabilir. Kistler 1-5 mm çapta olup, korteks ve medullada bulunur.Polikistik böbrek hastalığı olan hayvanlarda benzer lezyonlara karaciğer ve KC dışı safra kanallarında da rastlanır. ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler 2) Edinsel (Retensiyon kistleri) : Bunlar hayat döneminde özellikle tubuler alandaki obsruktif değişikliklerden kronik böbrek hastalıklarına kadar geçen süreçde oluşan kistlerdir. Sebepler ; •Uzun süreli kortikosteroid kullanımı (hipokalsemi) •Teropatik ve profilaktik maddeler •Çevre kirliliği de yapan kimyasal maddeler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler Kongenital (=Polikistik böbrek hastalığı) ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler Kongenital (multicystic renal dysplasia-islands of cartilage) ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler Simple renal cysts ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler Hidronefrozis : Böbrek korteks ve medullasında progresif atrofi oluşturacak şekilde pelvis ve kalikslerin dilatasyonu ve kistik genişlemesidir. Üretra ile böbrek pelvisi arasındaki herhangi bir yerdeki ‘tam ya da kısmi tıkanmalar’ hidronefrozise yol açar. Tıkanmanın yerine göre tek ya da çift taraflı oluşabilir. 2 şekilde oluşur. 1) Edinsel 2)Kongenital ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler 1)Edinsel Ürolitiyazisler Köpeklerde prostat büyümesi Hemorajik sistitler Çevredeki neoplaziler Perineal fıtıklar 2)Kongenital Alt idrar yollarının kısa, kıvrımlı olması gibi anomalliler Hidronefroza, hidroüreter ve idrar kesesi dilatasyonu eşlik edebilir. ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler BÖBREĞİN YAŞAMSAL FONKSİYONLARI BÖBREK YETERSİZLİĞİ (AZOTEMİ ve ÜREMİ) BÖBREK HASTALIĞI ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler Bu işlevleri sırasında diğer bazı organlardaki hormon üretimine etkileri •Aldesteron (böbrek üstü bezi) •Vazopressin (ADH= antidiüretik hormon / hipofiz arka lobu) •Paratiroid hormonu hiperparatiroidizm) (paratiroid, sekunder ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler Bu şartlardan 1 yada daha fazlası sağlanamıyorsa; BÖBREK YETMEZLİĞİ oluşur. 1. Prerenal yetersizlik (=prerenal azotemi) 2. Renal yetersizlik (=paranşimatöz azotemi) 3. Postrenal yetersizlik (=obstruktif azotemi) (*Böbrek hastalığı olmaksızın böbrek oluşturabilecek sebepler 1. ve 3.madde) yetmezliği ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler *Böbrek yetersizliği klinik olarak iki kategoride ortaya çıkabilir; AZOTEMİ : GFH azalmaya bağlı olarak kan üre nitrojeni (BUN), plazma kreatinin volümü (PCV) yükselmesi ile seyreden (geri dönüşümlü) BY dönemi. ÜREMİ : Azoteminin uzaması ile (GI, KV, NM) lezyonlarının ortaya çıktığı ve geri dönüşümsüz böbrek hastalığı/hasarı tablosunun da ortaya çıktığı BY son dönemi. ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Renal azotemi (-glomerül kaynaklı) -Renal azoteminin (=paranşimatöz yetersizlik) glomerüllerden kaynaklandığı, üremiye (böbrek yetersizliğine) giden süreç klinik olarak iyi belirlenmiş iki sendromdan biri ile ortaya çıkabilir. ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler Çoğu zaman farklı segmentlerde akut olarak başlayan olay sonuçta kronik böbrek yetmezliğine ve morfolojik olarak da büzüşmüş böbreğe kadar gidebilmektedir. Kronik böbrek yetersizliğine gelişte BÖBREK HASTALIĞI, klinik olarak iyi belirlenmiş sendromlar ile ortaya çıkar. ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler Üremide makroskobik lezyonlar üremiye yol açanlar ve üremiden sonra oluşanlar şeklinde ikiye ayrılabilir. Bunlardan ilki büyük çoğunlukla böbreklerdedir, ancak bu lezyonlara prerenal ve postrenal azotemi ile başlayan-seyreden olgularda rastlanmayabilir. Üremiden sonra oluşan lezyonlara büyük oranda böbrekler dışında rastlanır. ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler -Renal Hastalıkların Klinik Manifestasyonları: nefrotik snd: ağırproteinüri, hipoalbüminemi, ciddi ödem, hiperlipidemi akut nefritik snd: makroskobik hematüri, hafif-orta proteinüri ve hipertansiyon (HT) -akut başlangıç asemptomatik hematüri ve/veya proteinüri: genellikle sessiz veya hafif bir glomerüler hastalığın göstergesidir. akut böbrek yetmezliği: ağır glomerül, interstisyal, tübüler veya vasküler hasar sonucu olgüri veya anüri ile ani başlayan azotemi kronik böbrek yetmezliği: uzamış üremi, tüm kronik renal hastalıkların son aşamasıdır. renal tübüler defekt: poliüri, noktüri, elektrolit bozuklukları üriner sistem enfeksiyonları: bakteriüri ve/veya pyuri nefrolitiazis: kristalüri, urolitiasis ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler Kronik Böbrek Yetmezliği ve Üreminin Temel Sistemik Manifestasyonları: -sıvı ve elektrolit: dehidratasyon, ödem, hiperkalemi, metabolik asidoz -kalsiyumfosfat-kemik: hiperfosfatemi, hipokalsemi, sekonder hiperparatiroidizm, renal osteodistrofi -hematolojik: anemi, kanama diatezleri -kardiopulmoner: HT, konjestif kalp yetmezliği, pulmoner ödem, üremik perikardit -gastrointestinal: özefajit, gastrit, kolit ve bunlara bağlı bulantı, kusma, kanama -nöromusküler: miyopati, periferal nöropati, ensefalopati -dermatolojik: kaşıntı, dermatit. ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler / ATN ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler BÖBREKLERİN İNCELENMESİ MAKROSKOBİK İNCELEME HİSTOLOJİK İNCELEME BÖBREK BİOPSİSİ ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler Uniform increases in kidney size may be due to: Compensatory Hypertrophy Neoplasia Hydronephrosis FIP Perirenal pseudocysts Acute pyelonephritis ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler Focal increases in kidney size may be due to: Neoplasia Subcapsular hemorrhage Hematoma Abscess Renal Cysts ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler Decrease in kidney size may be due to: Chronic pyelonephritis Chronic infarcts Cortical Hypoplasia Chronic Progressive Renal Disease ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler DOLAŞIM yada KANLANMA BOZUKLUKLARI •BÖBREKTE HİPEREMİ •BÖBREKTE KANAMALAR •BÖBREKTE İNFARKTUS •KORTEKS NEKROZU (ve AKUT TUBULUS NEKROZU) •MEDULLA NEKROZU ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler MEDULLA NEKROZU ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler MEDULLA NEKROZU ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler MEDULLA NEKROZU ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler papillary necrosis-acute ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler ÜRİNER SİSTEM -Böbrekler