Yaşam Desteği Dersi Bilgi Formu - Mesleki ve Teknik Eğitim Genel

TIBBİ ACİLLER DERSİ
DERSİN MODÜLLERİ
KAZANDIRILAN
YETERLİKLER

SOLUNUM ACİLLERİ
40/16

KARDİYAK ACİLLER
40/24

SİNDİRİM VE METABOLİK ACİLLER
40/24

NÖROLOJİK ACİLLER
40/16

PSİKİYATRİK ACİLLER
40/16

KEMİK, EKLEM, DERİ, ÜROGENİTAL VE
KAN HASTALIKLARI
40/16

GEBELİK VE KOMPLİKASYONLARI
40/16

DOĞUM VE KOMPLİKASYONLARI
40/24
DERSİN ADI
ALAN
MESLEK/DAL
DERSİN OKUTULACAĞI
SINIF/YIL
SÜRE
DERS BİLGİ FORMU
TIBBİ ACİLLER
ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
11. SINIF
Haftada 4 saat
Bu derste öğrenciye, solunum, kardiovasküler, sindirim
sistem hastalıkları, nörolojik ve psikiyatrik, hastalıklarda
DERSİN AMACI
acil yardım uygulama ve doğum eylemi ile ilgili
yeterlikleri kazandırmak amaçlanmaktadır.
Sistem hastalıkları, sistem hastalıklarında acil yardım,
DERSİN TANIMI
doğum ve doğum komplikasyonlarında acil yardım ile
ilgili bilgi ve becerilerin verildiği derstir
DERSİN ÖNKOŞULLARI Dersin ön koşulu yoktur.
Öğrenciye, dersin sonunda;
1. Solunum sistemi hastalıklarında acil bakım
uygulamak
2. Kardiovasküler sistem hastalıklarında acil bakım
uygulamak,
3. Sindirim sistem hastalıklarında acil bakım
DERS
İLE
uygulamak,
KAZANDIRILACAK
4. Nörolojik hastalıklarda acil bakım uygulamak,
YETERLİLİKLER
5. Psikiyatrik hastalıklarda acil bakım uygulamak
6. Kemik,
eklem,
deri,
ürogenital
ve
kan
hastalıklarında acil bakım uygulamak
7. Gebelik ve komplikasyonlarında acil bakım
uygulamak
8. .Doğum eylemine yardımcı olmak
1. Solunum Sistemine Ait Bulguları Değerlendirme,
2. Obstrüktif Solunum Yolu Hastalıklarında Acil Bakım
Uygulama,
3. Akciğer Dokusu ve Plevra Hastalıklarında Acil
Bakım Uygulama,
4. Nebulizatör İle Solunum Yollarına İlaç Uygulama,
5. Kalp ve Damarların Fizyolojik Hastalıklarında Acil
Bakım Uygulama,
DERSİN İÇERİĞİ
6. Akut Koroner Sendromda Acil Bakım Uygulamak
7. Aritmilerde Acil Bakım Uygulama,
8. Pediatrik Kardiyak Acil Durumlarda Acil Bakım
Uygulama,
9. Sindirim Sistemi Hastalıkları Acil Bakım Uygulamak
10. Endokrin Sistem Hastalıklarında Acil Bakım
Uygulama,
11. Sıvı Elektrolit ve Asit Baz Dengesizliklerinde Acil
bakım uygulama,
12. Nörolojik Sorunu Olan Hastayı Değerlendirme,
13. Bilinç Bozukluklarında Acil Bakım Uygulama,
14. Nörolojik Hastalıkları Ayırt Etme,
15. Psikiyatride Temel Kavramları Ayırt Etme,
16. Anksiyete Bozukluklarında Acil Bakım Uygulama,
17. Fonksiyonel ve Organik Bozukluklarda Acil Bakım
Uygulama,
18. Sahada Karşılaşılan Psikiyatrik Acil Durumlarda Acil
Bakım Uygulama,
19. Hareket Sistemi ve Deri Hastalıklarında Acil Bakım
Yöntemlerini Ayırt Etme,
20. Üregenital Sistem Hastalıklarında Acil Bakım
Yöntemlerini Ayırt Etme,
21. Kan Hastalıklarının Acil Bakım Yöntemlerini Ayırt
Etme,
22. Gebelik sürecini takip edebilme,
23. Gebelik muayenesini yapabilme,
24. Gebelik komplikasyonlarında acil bakım uygulama,
25. Normal Doğum Eylemine Yardımcı Olma,
26. .Yenidoğanın Değerlendirmesini Yapma,
27. Doğum ve Komplikasyonlarında Acil Bakım
Uygulama ile ilgili konuları içermektedir.
Bireysel
öğretimi
destekleyecek
şekilde;
YÖNTEM VE TEKNİKLER Demonstrasyon, anlatım, grup çalışması, araştırma,
uygulama vb. yöntem ve teknikleri uygulanabilir.
Donanım: İleri yaşam desteği mankeni, steteskop,:puls
oksimetre, balon valf maske, oral airway, laringoskop,
trakeal tüp, larengeal maske, oksijen tüpü ve
bağlantıları, ultrasonik nebulizatör, jet nebulizatör,
aspiratör, EKG cihazı, inhaler ilaçlar, aspirasyon
EĞİTİM-ÖĞRETİM
sondası, intravenöz solüsyonlar ve sıvı seti, intraket,
ORTAMI VE DONANIM
distile su, dezenfektan ve antiseptik solüsyonlar, ışık
kaynağı, doğum seti, enjektör, eldiven, bilgisayar,
projeksiyon cihazı, CD, DVD vb.
Ortam cihaz ve tüm araç gerecin bulunduğu ders
laboratuvarı ile saha beceri eğitimi sağlayan kuruluşlar,
Kütüphane, internet, bireysel öğrenme ortamı, vb.
Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Sınıf
ÖLÇME
VE Geçme ve Sınav Yönetmeliği’ne uygun olarak modül ve
DEĞERLENDİRME
ders sonunda ölçme araçları kullanılarak ölçme ve
değerlendirme yapılacaktır.
1. Millî Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim kurumlarına
öğretmen olarak atanacaklardan atamalarına esas
olan alanlar ile mezun oldukları yükseköğretim
programları ve aylık karşılığı okutacakları derslere
EĞİTİMCİLER
ilişkin çizelgeye uygun olanlar görev almalıdır.
2. Programın uygulanmasında gerektiğinde alanında
sektör deneyimi olan usta öğretici, teknisyen ve
meslek elemanlarından yararlanılabilir.
Sağlık Bakanlığı, il sağlık müdürlükleri, tabipler odası,
alan ile ilgili odalar, dernekler, vakıflar, üniversiteler,
İŞBİRLİĞİ YAPILACAK
üniversite hastaneleri, devlet hastaneleri, özel
KURUM
VE hastaneler, il ambulans servisi başhekimliği, 112 Acil
KURULUŞLAR
Sağlık Hizmetleri şube müdürlüğü ve acil yardım
istasyonları, özel ambulans servisleri, kütüphaneler,
işletmeler vb.
MODÜL BİLGİ SAYFASI
ALAN
: ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ
MESLEK/DAL
: ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
DERS
: TIBBİ ACİLLER
MODÜL
: SOLUNUM ACİLLERİ
KODU
: 723H00058
SÜRE
: 40/16
ÖN KOŞUL
:
AÇIKLAMALAR
:
1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için Solunum Acillerinde
kullanılacak araç, gereç ve ekipmanlar sağlanmalıdır.
2. Bu modül teknik laboratuvarda ve beceri eğitimi sahalarında uygulanmalıdır.
3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 40 saat sonunda ulaşılması öngörülerek
hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 16 saatin dışında
kalan bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak planlama yapılmalıdır.
4. Öğretmen, bu modülün işlenişi sırasında içerik sıralamasına aynen uymalıdır.
5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde, örnek vaka senaryoları hazırlanıp ekip
çalışması yapılmalıdır.
6. Sağlık Bakanlığı’nın yayınladığı “Ambulans ve Acil Bakım Teknikerleri İle Acil Tıp
Teknisyenlerinin Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Tebliğ”i ve Ek–2 uygulama
kılavuzunda yer alan hastane öncesi acil tıbbi yardım ve bakım akış şemaları
incelenmelidir.
ÖĞRETİM YÖNTEM VE
TEKNİKLERİ
:Soru- cevap, rol yapma, drama, tartışma, beyin fırtınası, problem
çözme, gezi –gözlem, araştırma, uygulama gibi modüler bireysel
öğrenme yöntem ve teknikleri
GENEL AMAÇ
: Öğrenci ambulansta ve acil servislerde, solunum sistemi acillerinde
acil bakım uygulayabilecektir.
AMAÇLAR
:
1. Solunum sistemine ait bulguları değerlendirebilecektir.
2. Obstrüktif solunum yolu hastalıklarında acil bakım uygulayabilecektir.
3. Akciğer dokusu ve plevra hastalıklarında acil bakım uygulayabilecektir.
4. Nebulizatör kullanabilecektir.
İÇERİK
:
1. SOLUNUM SİSTEMİNE AİT BULGULAR
1.1. Sağlık ve Hastalıkla İlgili Temel Kavramlar
1.1.1. Solunum Fizyolojisi
1.2. Solunum Sistemi Hastalıklarında Görülen Belirti ve Bulgular
1.3. Solunum Sıkıntısı Olan Hastanın Değerlendirilmesi
1.3.1. Öykü Alma
1.3.2. Vital Bulgular
1.4. Solunum Sistemi Hastalıklarında Diğer Tanı Yöntemleri
OBSTRÜKTİF SOLUNUM YOLU HASTALIKLARI
2.1. Krup Sendromu (Croup) ve Akut Epiglottitis
2.1.1. Krup ve Epiglottitte Acil Bakım
2.2. Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalıkları (KOAH)
2.2.1. Pulmoner Amfizem
2.2.2. Kronik Bronşit
2.2.3. Bronşektazi
2.2.4. KOAH/ Amfizem’ e Bağlı Dispnede Acil Bakım
2.2.5. Bronşiyal Astım
3. AKCİĞER DOKUSU VE PLEVRA HASTALIKLARI
3.1. Pnömoni
3.2. Akciğer Embolisi (Pulmoner Embolizm= PE)
3.2.1. Akciğer Embolisinde Acil Bakım
3.3.Akut Akciğer Ödemi (Kardiyojenik Pulmoner Ödem)
3.3.1. Akut Akciğer Ödeminde Acil Bakım
3.4. Kor Pulmonale (Cor Pulmonale)
3.4.1. Kor Pulmonalede Acil Bakım
3.5. Akut Solunum Sıkıntısı Sendromu (ARDS)
3.5.1. Akut Solunum Sıkıntısı Olan Hastada Acil Bakım
3.6. Atelektazi
3.7. Plörezi
3.8. Toraks Ampiyem (Piyotoraks)
4. NEBULİZATÖR KULLANIMI
4.1. Nebulizatör ve Çeşitleri
4.1.1. Ultrasonik Nebulizatörler (UN)
4.1.2. Jet Nebulizatörler (JN)
4.2. Nebulizatör ile İlaç Uygulaması
2.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME:
Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir.
A.Solunum Sistemine
Değerlendirmek)
Ait
Bulgular
(Solunum
Sistemine
Ait
Bulguları
1.
Solunum tipleri ve anormal solunum seslerini ayırt eder.
2.
Solunum sistemi hastalıklarında görülen diğer bulguları ayırt eder.
3.
Solunum problemi olan hastanın değerlendirmesini yapar.
4.
Solunum problemi olan hastanın öyküsünü tam ve doğru olarak alır.
5.
Hastanın vital bulgularını dikkatlice değerlendirir.
6.
Hastanın baştan ayağa muayenesini tekniğine uygun olarak ve süresinde yapar.
B.Obstrüktif Solunum Yolu Hastalıkları (Obstrüktif Solunum Yolu Hastalıklarında
Acil Bakım Uygulamak)
1.
Dispneyi ayırt eder ve acil bakım uygular.
2.
Krup sendromu ve akut epiglottitisi ayırt eder ve acil bakım uygular.
3.
Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalıklarına (KOAH) bağlı dispneyi ayırt eder ve acil
bakım uygular.
C.Akciğer Dokusu Ve Plevra Hastalıkları
Hastalıklarında Acil Bakım Uygulamak)
1.
(Akciğer
Dokusu
ve
Akciğer Dokusu ve Plevra Hastalıkların ayırt eder ve acil bakım uygular.
D:Nebulizatör Kullanımı (Nebulizatör ile Solunum Yoluna İlaç Uygulamak)
1.
Nebulizatörü tanımlar ve çeşitlerini ayırt eder.
2.
Nebulizatör ile solunum yollarına ilaç uygular.
Plevra
İŞLEM ANALİZ FORMU
MESLEĞİN ADI ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞ
Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
İŞLEM NO
İŞLEMİN ADI
Solunum sistemine ait bulguları değerlendirmek
1
YETERLİK
Solunum Sistemi Hastalıklarında Acil Bakım Uygulamak
Saha, acil servis, ilaçlar, IV. sıvılar, ambulans, oksijen kaynağı, oksijen maskeleri, vaka kayıt
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar) formu, kâğıt, kalem,
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
Olay yerini değerlendirmek
Hastanın bilincini değerlendirmek
Hastanın ABC’ sini değerlendirmek.
Hastayı SAMPLE’ ye göre
değerlendirmek
5. Hastanın ağrısını PQRST ile
değerlendirmek
6. Hastanın vital bulgularını
değerlendirmek
1.
2.
3.
4.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 2 dakika
NOT:
Ambulans ve acil bakım teknikerleri ile acil tıp teknisyenlerinin çalışma usul ve esaslarına dair
tebliğ,
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
1. SOLUNUM SİSTEMİNE AİT
1. Dikkatli olmak
1. Hastayı SAMPLE’ye
BULGULAR
2. Hızlı hareket etmek
göre değerlendirmek
1.1. Sağlık ve Hastalıkla İlgili
3. Hasta haklarına saygılı
2. Hastayı PQRST’a
Temel Kavramlar
olmak
göre değerlendirmek
1.1.1. Solunum Fizyolojisi
4. Doğru karar vermek
1.2. Solunum Sistemi
5. Planlı olmak
Hastalıklarında Görülen Belirti ve
6. Zamanı iyi kullanmak
Bulgular
1.3. Solunum Sıkıntısı Olan
Hastanın Değerlendirilmesi
1.3.1. Öykü Alma
1.3.2. Vital Bulgular
1.4. Solunum Sistemi
Hastalıklarında Diğer Tanı Yöntemleri
İşlemi Öğrenme Süresi: 2 ders saati
İŞLEM ANALİZ FORMU
MESLEĞİN ADI:
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞ
Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
İŞLEM NO
2
İŞLEMİN ADI
Obstrüktif solunum yolu hastalıklarında acil bakım uygulamak
YETERLİK
Solunum Sistemi Hastalıklarında Acil Bakım Uygulamak
Saha, acil servis, ilaçlar, IV sıvılar, ambulans, oksijen kaynağı, oksijen maskeleri, vaka kayıt
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar)
formu, kâğıt, kalem,
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
Ambulans ve acil bakım teknikerleri ile acil tıp teknisyenlerinin çalışma usul ve esaslarına dair
tebliğ.
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
1. Olay yerini değerlendirerek gerekli 2. OBSTRÜKTİF SOLUNUM YOLU
HASTALIKLARI
güvenlik önlemlerini alınız.
2.1. Krup Sendromu (Croup) ve Akut
2. Hastanın bilincini değerlendiriniz.
3. Hastanın ABC’ sini değerlendiriniz. Epiglottitis
2.1.1. Krup ve Epiglottitte Acil
4. Hastayı SAMPLE ve PORST’ a göre
değerlendiriniz.
Bakım
2.2. Kronik Obstrüktif Akciğer
5. Hastaya rahat soluyabileceği bir
Hastalıkları
(KOAH)
pozisyon veriniz.
2.2.1. Pulmoner Amfizem
Krup ve epiglottitte acil bakım
2.2.2. Kronik Bronşit
uygulanacaksa
2.2.3. Bronşektazi
1. Maske ile 5 L/ dk nemlendirilmiş
2.2.4. KOAH/ Amfizem’ e Bağlı
oksijen veriniz.
Dispnede Acil Bakım
2. Solunum ve kardiyak
2.2.5. Bronşiyal Astım
monitörizasyonu sağlayınız.
3. Damar yolu açınız.
4. Solunum sıkıntısı devam ediyorsa
KKM ile iletişime geçiniz.
5. Nebulizatör ile Adrenalin veriniz.
1. Krup ve epiglottitte acil
bakım uygulamak
2. KOAH/ Amfizem’ e bağlı
dispnede acil bakım
uygulamak
3. Astım nöbetinde acil
bakım uygulamak
1. Dikkatli olmak
2. Hızlı hareket etmek
3. Hasta haklarına saygılı
olmak
4. Doğru karar vermek
5. Planlı olmak
Zamanı iyi kullanmak
6. Deksametazon (glukokortikoid)
olarak uygulayınız.
KOAH/ Amfizem’ e bağlı dispnede
acil bakım uygulanacaksa
1. Venturi maskesi ya da nazal kanül
ile 2- 6 L/ dk şeklinde oksijen
tedavisi uygulayınız.
2. Solunum ve kardiyak
monitörizasyonu sağlayınız.
3. Salbutamol inhaler ihtiyaca göre 24 puf uygulayınız ve 5- 10 dk bir
tekrarlayınız.
4. Damar yolunu açınız.
Astım nöbetinde acil bakım
1. Maske ile 5 L/ dk oksijen veriniz.
2. Hastanın oksijen satürasyonunu
izleyiniz.
3. Damar yolunu açınız
4. Yetişkinlerde; Salbutamol inhaler
ihtiyaca göre 2- 4 puf uygulayınız.
5- 10 dakikada bir tekrarlayınız.
5. Çocuklarda; Salbutamol inhaler
ihtiyaca göre 4 puf (aracı tüple)
kullanınız veya Salbutamol 1 nebul
20 dk ara ile 3 kez uygulayınız.
6. Çocuklarda; Metilprednizolonu
bolus uygulayınız.
7. Hastanın kardiyak
monitörizasyonunu sağlayınız.
8. Vaka kayıt formunu eksiksiz
doldurunuz.
9. Hastanın sağlık kuruluşuna naklini
sağlayınız.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 7-10 dakika
NOT:
İşlemi Öğrenme Süresi: 6 ders saati
İŞLEM ANALİZ FORMU
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞ
Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
İŞLEM NO
3
İŞLEMİN ADI
Akciğer dokusu ve plevra hastalıklarında acil bakım uygulamak
YETERLİK
Solunum Sistemi Hastalıklarında Acil Bakım Uygulamak
Saha, acil servis, ilaçlar, IV sıvılar, ambulans, oksijen kaynağı, oksijen maskeleri, vaka kayıt
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar) formu, kâğıt, kalem,
Ambulans ve acil bakım teknikerleri ile acil tıp teknisyenlerinin çalışma usul ve esaslarına dair
STANDART
tebliğ,
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
1. Olay yerini değerlendirerek gerekli 3. AKCİĞER DOKUSU VE PLEVRA
1. Akciğer embolisinde 1. Dikkatli olmak
HASTALIKLARI
güvenlik önlemlerini almak
acil bakım uygulamak 2. Hızlı hareket etmek
3.1. Pnömoni
2. Hastanın bilincini değerlendirmek
2. Akut akciğer
3. Hasta haklarına saygılı olmak
3.2. Akciğer Embolisi (Pulmoner
3. Hastanın ABC’ sini değerlendirmek
ödeminde acil bakım 4. Doğru karar vermek
4. Hastayı SAMPLE ve PORST’a göre Embolizm= PE)
uygulamak
5. Planlı olmak
3.2.1. Akciğer Embolisinde
değerlendirmek
uygulanacaksa
6. Zamanı iyi kullanmak
5. Hastaya rahat soluyabileceği bir
Acil Bakım
3. Akut kor pulmonalede
3.3.Akut Akciğer Ödemi
pozisyon vermek
acil bakım uygulamak
Akciğer embolisinde acil bakım
(Kardiyojenik Pulmoner Ödem)
4. Solunum sıkıntılı
uygulanacaksa
3.3.1. Akut Akciğer
hastada acil bakım
1. Vital bulguları değerlendirmek
Ödeminde Acil Bakım
uygulamak
3.4. Kor Pulmonale (Cor
2. Basit yüz maskesi ile 6- 8 L/dk veya
nazal kanülle 2-4 L/dk
oksijen Pulmonale)
3.4.1. Kor Pulmonalede Acil
tedavisi başlamak
3. Solunum monitorizasyonu yapmak
Bakım
3.5. Akut Solunum Sıkıntısı
4. Hastanın
damaryolunu
%
5
Dekstroz ile açmak
Sendromu (ARDS)
3.5.1. Akut Solunum
5. Kardiyak
monitörizasyonu
sağlamak.
Sıkıntısı Olan Hastada Acil Bakım
3.6. Atelektazi
6. Gerekirse ilaç uygulaması yapmak
7. Akut akciğer ödeminde acil bakım
uygulanacaksa
1. Hastaya, dik oturur pozisyon
vermek.
2. Maske ile 6-10 L/dk oksijen vermek
3. Solunum
monitörizasyonunu
sağlamak
4. Kardiyak monitörizasyon sağlamak
5. Damar yolunu açmak
6. KKM ile iletişime geçerek danışman
hekimin onayı ile ilaç uygulaması
yapmak
7. Vital bulguların sık sık
değerlendirmek
8. Akut kor pulmonalede acil bakım
uygulanacaksa;
1. Hasta rahat solunum yapabileceği
bir pozisyonda oturtmak
2. Hastaya maske ile 6–10 L/dk
oksijen vermek
3. Gerekirse
hastaya
entübasyon
uygulamak
4. Solunum ve kardiyak
monitörizasyonu sağlamak
5. Damar yolunu açmak
6. KKM ile iletişime geçerek danışman
hekimin onayı ile ilaç uygulaması
yapmak
Solunum sıkıntılı hastada acil bakım
uygulanacaksa
1. Hastayı rahat solunum yapabileceği
bir pozisyonda oturtmak
2. Nazal kanül veya maske ile oksijen
3.7. Plörezi
3.8. Toraks Ampiyem (Piyotoraks)
3.
4.
5.
6.
7.
8.
vermek
Damar yolunu açıp IV solüsyonu
DAKŞ olarak vermek
Hastanın oksijen satürasyonunu
ölçmek
Hastanın
kardiyak
monitörizasyonunu sağlamak
KKM ile ile iletişime geçerek
danışman hekimin onayı ile ilaç
uygulaması yapmak
Vaka kayıt formunu doldurmak
Hastanın uygun bir sağlık
kuruluşuna naklini sağlamak
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 2-7 dakika
NOT:
İşlemi Öğrenme Süresi: 6 ders saati
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞ
İŞLEM ANALİZ FORMU
Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
İŞLEMİN ADI
İŞLEM NO
4
Nebulizatör kullanabilecektir.
YETERLİK
Solunum Sistemi Hastalıklarında Acil Bakım Uygulamak
ORTAM (Araç gereç, donanım ve
Saha, acil servis, ilaçlar, IV sıvılar, ambulans, oksijen kaynağı, oksijen maskeleri, vaka kayıt formu,
koşullar)
kâğıt, kalem,
STANDART
Ambulans ve acil bakım teknikerleri ile acil tıp teknisyenlerinin çalışma usul ve esaslarına dair tebliğ,
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
4. NEBULİZATÖR KULLANIMI
1. Hasta veya yakınlarına yapılacak
1. Nebulizatörü
1. Dikkatli olmak
4.1. Nebulizatör ve Çeşitleri
işlemi anlatmak
kullanıma hazır hakle 2. Hızlı hareket etmek
4.1.1. Ultrasonik Nebulizatörler
2. Nebulizatörün parçalarını
getirmek
3. Hasta haklarına saygılı olmak
hazırlamak.
(UN)
2. Nebulizatör ile ilaç
4. Doğru karar vermek
4.1.2. Jet Nebulizatörler (JN)
3. Nebulizatör hortumunun bir ucunu
uygulamak
5. Planlı olmak
4.2. Nebulizatör ile İlaç Uygulaması 3. Nebülizatör
nebulizatöre, bir ucu haznenin altına
6. Zamanı iyi kullanmak
yerleştirmek
parçalarını dezenfekte
4. Uygulanacak ilacı paketinden
etmek
çıkartarak nebulizatörün ilaç
haznesi içine boşaltmak
5. İlaç haznesini kapatmak
6. Nebulizatör hortumunun ucuna
maske ya da ağızlık parçasını
takmak
7. Makinenin fişini prize takıp
düğmesine basarak cihazı
çalıştırmak
8. Ağızlığı hastanın dudakları arasına
verip maskeyi ise hastanın yüzüne
yerleştirerek ağızdan nefes alıp
vermesini söylemek
9. Nebulizatör haznesinde ilaç bitince
uygulamaya son vermek
10. Uygulama sonunda hastaya su ile
gargara yaptırmak
11. Uygulama bittikten sonra cihazın
fişini çekmek
12. Nebülizatör parçalarını dezenfekte
etmek
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 2-5 dakika
NOT:
İşlemi Öğrenme Süresi: 2 ders saati
MODÜL BİLGİ SAYFASI
ALAN
: ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ
MESLEK/DAL
: ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
DERS
: TIBBİ ACİLLER
MODÜL
: KARDİYAK ACİLLER
KODU
: 723H00055
SÜRE
: 40/24
ÖN KOŞUL
:
AÇIKLAMA
:
1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için kardiyak acillerde
kullanılacak araç, gereç ve ekipmanlar sağlanmalıdır.
2. Bu modül teknik laboratuarda ve beceri eğitimi sahalarında uygulanmalıdır.
3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 40 saat sonunda ulaşılması öngörülerek
hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 24 saatin dışında
kalan bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak planlama yapılmalıdır.
4. Öğretmen, bu modülün işlenişi sırasında içerik sıralamasına aynen uymalıdır.
5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde, örnek vaka senaryoları hazırlanıp ekip
çalışması ile uygulama yapılmalıdır.
6. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde, yapılan uygulamalar Sağlık
Bakanlığı’nın yayınladığı “Ambulans ve Acil Bakım Teknikerleri İle Acil Tıp
Teknisyenlerinin Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Tebliğ”i ve Ek–2 uygulama
kılavuzunda yer alan hastane öncesi acil tıbbi yardım ve bakım akış şemalarına
uygun olmalıdır.
ÖĞRETİM YÖNTEM VE
TEKNİKLERİ
:Sesli okuma, yazma (not alma, satır altı çizme, cümlede kullanma),
soru- cevap, rol yapma, drama, tartışma, beyin fırtınası, problem
çözme, araştırma, uygulama gibi modüler bireysel öğrenme yöntem
ve teknikleri.
GENEL AMAÇ
:Öğrenci, Ambulans ve Acil Bakım Teknikerleri İle Acil Tıp
Teknisyenlerinin Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Tebliğ
doğrultusunda, kalp ve damarların fizyolojik hastalıkları, akut koroner
sendrom ve aritmilerde yetişkin veya pediatrik hastaya acil bakım
uygulayabilecektir.
AMAÇLAR
:
1. Kalp ve damarların fizyolojik hastalıklarında hastaya acil bakım uygulayabilecektir.
2. Akut koroner sendromda hastaya acil bakım uygulayabilecektir.
3. Aritmilerde hastaya acil bakım uygulayabilecektir.
4. Pediatrik hastaya kardiyak acil durumlarda acil bakım uygulayabilecektir.
İÇERİK
:
1. KALP VE DAMARLARIN FİZYOLOJİK HASTALIKLARI
1.1.Kardiyovasküler Sistemin Değerlendirilmesi
1.1.1Öykü
1.1.2.Vital Bulgular
1.1.3.Risk Faktörleri
1.1.4.Kardiyak Enzimler
1.2.Hipertansiyon
1.2.1.Hipertansif Acil
1.3.Konjestif Kalp Yetmezliği
1.3.1.Sağ Kalp Yetmezliği
1.3.2.Sol Kalp Yetmezliği
1.3.3.Konjestif Kalp Yetmezliğinde Acil Bakım
1.4. Aort Diseksiyonu
1.5.Abdominal Aort Anevrizması
1.6.Derin Ven Trombozu
1.7.Toksikolojik Kardiyak Aciller
1.7.1.Digital İntoksikasyonu
1.7.2.Kalsiyum Kanal Blokerleri İntoksikasyonu
2. AKUT KORONER SENDROM
2.1. Koroner Arter Hastalığı
2.1.1.Arterioskleroz
2.1.2.Anjina Pectoris
2.2.Koroner Yetmezlik
2.3.Myokard İnfarktüsü
2.3.1.Myokard İnfarktüsünde Ağrı
2.3.2.Myokard İnfarktüsünde EKG
2.3.3.Myokard İnfarktüsünde Kardiyak Enzimler
2.4.Akut Koroner Sendromda Acil Bakım
3. ARİTMİLER
3.1.Bradikardi
3.2. Atriyal Aritmiler
3.2.1.Atriyal Taşikardi
3.2.2.Atriyal Flatter
3.2.3.Atriyal Fibrilasyon
3.2.4.Ventriküler Aritmiler
3.2.4.1.Ventriküler Taşikardi
3.2.4.2.Ventriküler Fibrilasyon
3.3. Kardiyak Arrest Ritimleri
3.3.1.Ventriküler Taşiaritmi
3.3.2.Nabızsız Elektriksel Aktivite
3.3.3.Asistol
3.4.İleri Yaşam Desteği
3.4.1.İleri Kardiyak Yaşam Desteği
4. PEDİATRİK KARDİYAK ACİLLER
4.1.Konjenital Kalp Hastalıkları
4.1.1.Siyanozsuz Konjenital Kalp Hastalıkları
4.1.2.Siyanotik Konjenital Kalp Hastalıkları
4.1.3.Konjenital Kalp Hastalıklarında Acil Bakım
4.2.Çocukta Konjestif Kalp Yetmezliği
4.2.1.Çocukta Aritmiler
4.2.2.Çocukta Bradikardi
4.2.3.Çocukta Taşikardi
4.2.4.Çocukta Nabızsız VT ve VF
4.2.5.Çocukta NEA ve Asistol
4.3. Çocukta İleri Yaşam Desteği
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME:
Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir.
A.Kalp Ve Damarların Fizyolojik Hastalıkları (Kalp ve Damarların Fizyolojik
Hastalıklarında Acil Bakım Uygulamak)
1.
Hasta veya yaralının kardiyovasküler sistem değerlendirmesini yapar.
2.
Hipertansif acilleri açıklar ve acil bakım uygular.
3.
Konjestif kalp yetmezliğini açıklar ve acil bakım uygular.
4.
Aort diseksiyonunu açıklar ve acil bakım uygular.
5.
Abdominal aort anevrizmasını açıklar ve acil bakım uygular.
6.
Derin ven trombozunu açıklar ve acil bakım uygular.
7.
Digital intoksikasyonunu açıklar ve acil bakım uygular.
8.
Kalsiyum kanal blokerleri intoksikasyonunu açıklar ve acil bakım uygular.
B.Akut Koroner Sendrom (Akut Koroner Sendromda Acil Bakım Uygulamak)
1.
Koroner arter hastalığını açıklar ve acil bakım uygular.
2.
Arteriosklerozun oluşma mekanizmasını açıklar.
3.
Angina pectoriste ağrı özelliklerini açıklar.
4.
Koroner yetmezliğinin oluşma mekanizmasını açıklar.
5.
Myokard infarktüsünde ağrı özelliklerini açıklar.
6.
EKG’de akut myokard infarktüsünü ayırt eder.
7.
EKG’de geçirilmiş myokard infarktüsünü ayırt eder.
8.
Myokard infarktüsünde kardiyak enzimlerin yükselmesini açıklar.
9.
Akut koroner sendromda acil bakım uygular.
C.Aritmiler (Aritmilerde Acil Bakım Uygulamak)
1.
EKG’de bradikardiyi açıklar ve acil bakım uygular.
2.
EKG’de atriyal aritmileri tanımlar ve ayırt eder.
3.
EKG’de ventriküler aritmileri tanımlar ve ayırt eder.
4.
SVT ve ventriküler taşikardide acil bakım uygular.
5.
EKG’de kardiyak arrest ritimlerini ayırt eder.
6.
Ventriküler taşiaritmileri açıklar ve acil bakım uygular.
7.
NEA ve asistoliyi açıklar ve acil bakım uygular.
8.
Kardiyak arrestte ileri yaşam desteği uygular.
D.Pediatrik Kardiyak Aciller (Pediatrik Kardiyak Acil Durumlarda Acil Bakım
Uygulamak)
1.
Konjenital kalp hastalıklarında acil bakım uygular.
2.
Çocukta konjestif kalp yetmezliğinde acil bakım uygular.
3.
Çocukta bradikardi durumunda acil bakım uygular.
4.
Çocukta taşikardi durumunda acil bakım uygular.
5.
Çocukta ventriküler taşiaritmi durumunda acil bakım uygular.
6.
Çocukta NEA ve asistol durumunda acil bakım uygular.
7.
Çocukta ileri yaşam desteği uygular.
8.
Hastanın sağlık kurumuna uygun bir şekilde naklini sağlar.
9.
Yapılan uygulamaları vaka kayıt formuna eksiksiz kayıt eder.
10.
Kardiyak acil bakım uygulamalarında ekip çalışmasına uyar.
11.
Kardiyak acil bakım uygulamalarında temiz ve düzenli çalışmaya dikkat eder.
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞLEM ANALİZ FORMU
İŞ
Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
İŞLEM NO
1
İŞLEMİN ADI
Kalp ve damarların fizyolojik hastalıklarında acil bakım uygulamak
YETERLİK
Kardiyak Acillerde Acil Bakım Uygulamak
Teknik laborat Teknik lobaratuvar, ambulans, acil servis, ileri yaşam desteği mankeni, orofarengeal
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar)
tüp,larengoskop, trakeal tüp, < IV sıvı seti, intracat, bilgisayar, projeksiyon cihazı, DVD.
Kalp ve damarların fizyolojik hastalıklarında hastaya acil bakım uygulayabilmek
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
1. KALP VE DAMARLARIN
1. Güvenliği sağlamak
1. Dolaşım sistemi anatomisi ve 1. Dikkatli olmak
FİZYOLOJİK
2. Hastanın bilincini değerlendirmek
fizyolojisini ayırt etmek
2. Sabırlı olmak
HASTALIKLARI
3. Hastanın ABC’sini değerlendirmek
2. Hastanın birinci
3. Zamanı iyi kullanmak
1.1.Kardiyovasküler Sistemin
4. Kan basıncını değerlendirmek
değerlendirmesini yapmak
4. Hasta haklarına saygılı olmak
5. Hastayı monitörize ederek EKG ve
Değerlendirilmesi
3. Hastanın ikinci
5. Ekip çalışmasına uymak
1.1.1Öykü
kan gazlarını izlemek
değerlendirmesini yapmak
6. Düzenli olmak
1.1.2.Vital Bulgular
6. Hastanın hikâyesini almak
4. Kendi can güvenliğini
1.1.3.Risk Faktörleri
7. Hastalık belirtilerini değerlendirmek
sağlamak
Hipertansif acilde
1.1.4.Kardiyak Enzimler
5. Olay yeri güvenliğini sağlamak
1.2.Hipertansiyon
1. Damar yolu açmak
6. EKG’yi kullanmak
1.2.1.Hipertansif Acil 7. Puls oksimetreyi kullanmak
2. Kaptopril vermek
1.3.Konjestif Kalp Yetmezliği 8. Kapnografı kullanmak
3. IV Sodyum Nitroprussid ve/veya beta
1.3.1.Sağ Kalp Yetmezliği 9. Kayıt yapmak
bloker ilaç uygulamak
Konjestif kalp yetmezliğinde
1.3.2.Sol Kalp Yetmezliği 10.
Hastayı gözlemlemek
1.3.3.Konjestif Kalp
1. Maske ile 6–10 L/dk oksijen vermek
2. Damar yolu açmak
Yetmezliğinde Acil Bakım
1.4. Aort Diseksiyonu
3. SL Nitrat vermek
1.5.Abdominal Aort
4. IV Furosemid uygulamak
Aort diseksiyonunda
Anevrizması
1.6.Derin Ven Trombozu
1. Damar yolu açmak
1.7.Toksikolojik Kardiyak
2. IV Morfin uygulamak
3. IV beta bloker ilaç uygulamak
Aciller
STANDART
4. IV Sodyum Nitroprussid uygulamak
Abdominal aort anevrizmasında
1. Maske ile 6–10 L/dk oksijen vermek
2. Çift damar yolu açmak
3. Gerekliyse hızlı infüzyon yapmak
Derin ven trombozunda
1. Hastanın bacaklarını yukarı kaldırmak
2. Damar yolu açmak
3. Heparin uygulamak
Digital intoksikasyonunda
1. Damar yolu açmak
2. Hastayı monitörize etmek
3. Vital bulguları takip etmek
Kalsiyum kanal blokerleri
intoksikasyonunda
1. Maske ile 10–15 L/dk oksijen vermek
2. Damar yolu açmak
3. IV Atropin uygulamak
4. Vital bulguları takip etmek
5. Hastanın naklini güvenli bir şekilde
sağlamak
6. Vaka kayıt formunu doldurmak
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 15 dakika
NOT:
1.7.1.Digital
İntoksikasyonu
1.7.2.Kalsiyum Kanal
Blokerleri İntoksikasyonu
İşlemi Öğrenme Süresi: 6 ders saati
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞLEM NO
2
İŞLEM ANALİZ FORMU
İŞ
Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
İŞLEMİN ADI
Akut koroner sendromda acil bakım uygulamak
YETERLİK
Kardiyak Acillerde Acil Bakım Uygulamak
Teknik laboratuvar, ambulans, acil servis, ileri yaşam desteği mankeni, orofarengeal
ORTAM (Araç gereç,
tüp,larengoskop, trakeal tüp, larengeal maske, balon valf maske, oksijen tüpü, aspiratör,
donanım ve koşullar)
aspirasyon sondası, EKG cihazı, OED, elektro jel, IV solüsyon, IV sıvı seti, intracat, bilgisayar,
projeksiyon cihazı, DVD.
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
Güvenliği sağlamak
Hastanın bilincini değerlendirmek
Hastanın ABC’sini değerlendirmek
Kan basıncını değerlendirmek
Hastayı monitörize ederek EKG ve kan
gazlarını izlemek
6. Hastanın hikâyesini almak
7. Hastalık belirtilerini değerlendirmek
8. Maske ile 4 L/dk oksijen vermek
9. Hastayı rahatlatmak
10.
Damar yolu açmak
11.
Aspirin vermek
12.
SL Nitrat vemek
13.
Morfin uygulamak
14.
Metoprolol uygulamak
15.
Vital bulguları takip etmek
16.
Hastanın naklini güvenli bir şekilde
sağlamak
1.
2.
3.
4.
5.
Akut koroner sendromda hastaya acil bakım uygulayabilmek
BİLGİ
BECERİ
2. AKUT KORONER SENDROM
1. Dolaşım sistemi anatomisi 1.
2.1. Korone r Arter Hastalığı
ve fizyolojisini ayırt etmek 2.
2.1.1.Arterioskleroz
2. Hastanın birinci
3.
2.1.2.Anjina Pectoris
değerlendirmesini yapmak
2.2.Koroner Yetmezlik
3. Hastanın ikinci
4.
2.3.Myokard İnfarktüsü
değerlendirmesini yapmak
2.3.1.Myokard İnfarktüsünde Ağrı
4. Kendi can güvenliğini
2.3.2.Myokard İnfarktüsünde EKG
sağlamak
5.
2.3.3.Myokard İnfarktüsünde Kardiyak
5. Olay yeri güvenliğini
Enzimler
sağlamak
2.4.Akut Koroner Sendromda Acil Bakım
6. EKG’yi kullanmak
6.
7. Puls oksimetreyi kullanmak
8. Kapnografı kullanmak
9. Kayıt yapmak
10.
Hastayı gözlemlemek
TAVIR
Dikkatli olmak
Sabırlı olmak
Zamanı iyi
kullanmak
Hasta
haklarına
saygılı olmak
Ekip
çalışmasına
uymak
Düzenli olmak
17.
Vaka kayıt formunu doldurmak
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 15 dakika
NOT:
İşlemi Öğrenme Süresi: 6 ders saati
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞLEM NO
3
İŞLEM ANALİZ FORMU
İŞ
Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
İŞLEMİN ADI
Aritmilerde hastaya acil bakım uygulamak
YETERLİK
Kardiyak Acillerde Acil Bakım Uygulamak
Teknik laboratuvar, ambulans, acil servis, ileri yaşam desteği mankeni, orofarengeal
tüp,larengoskop, trakeal tüp, larengeal maske, balon valf maske, oksijen tüpü, aspiratör,
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar)
aspirasyon sondası, EKG cihazı, OED, elektro jel, IV solüsyon, IV sıvı seti, intracat, bilgisayar,
projeksiyon cihazı, DVD.
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
Aritmilerde hastaya acil bakım uygulayabilmek
BİLGİ
BECERİ
3.
Güvenliği sağlamak
Hastanın bilincini değerlendirmek
Hastanın ABC’sini değerlendirmek
Kan basıncını değerlendirmek
Hastayı monitörize ederek EKG ve kan
gazlarını izlemek
6. Hastanın hikâyesini almak
7. Hastalık belirtilerini değerlendirmek
SVT ya da VT ise
1. Oksijen vermek
2. Damar yolu açmak
3. Vagal manevra uygulamak
4. Adenosine uygulamak
5. Metoprolol uygulamak
6. Amiodaron uygulamak
7. Magnezyum uygulamak
8. Kardiyoversiyon uygulamak
1.
2.
3.
4.
5.
ARİTMİLER
3.1.Bradikardi
3.2. Atriyal Aritmiler
3.2.1.Atriyal Taşikardi
3.2.2.Atriyal Flatter
3.2.3.Atriyal Fibrilasyon
3.2.4.Ventriküler Aritmiler
3.2.4.1.Ventriküler
Taşikardi
3.2.4.2.Ventriküler
Fibrilasyon
3.3. Kardiyak Arrest Ritimleri
3.3.1.Ventriküler Taşiaritmi
3.3.2.Nabızsız Elektriksel
Aktivite
3.3.3.Asistol
3.4.İleri Yaşam Desteği
1. Dolaşım sistemi anatomisi ve
fizyolojisini ayırt etmek
2. Hastanın birinci
değerlendirmesini yapmak
3. Hastanın ikinci
değerlendirmesini yapmak
4. Kendi can güvenliğini
sağlamak
5. Olay yeri güvenliğini
sağlamak
6. EKG’yi kullanmak
7. Prekordiyal tump uygulamak
8. Puls oksimetreyi kullanmak
9. Kapnografı kullanmak
10.
Kayıt yapmak
11.
Hastayı gözlemlemek
TAVIR
1.
2.
3.
4.
Dikkatli olmak
Sabırlı olmak
Zamanı iyi kullanmak
Hasta haklarına saygılı
olmak
5. Ekip çalışmasına uymak
6. Düzenli olmak
Ritim, nabızsız VT ya da VF ise
1. Defibrilasyon uygulamak
2. 5 siklus göğüs basısı ve suni solunum
uygulamak
3. Ritmi tekrar değerlendirmek
4. Ritim, nabızsız VT ya da VF ise 2.
defibrilasyon uygulamak
5. 5 siklus göğüs basısı ve suni solunum
uygulamak
6. Adrenalin uygulamak
7. Ritmi tekrar değerlendirmek
8. Ritim, nabızsız VT ya da VF ise 3.
defibrilasyon uygulamak
9. 5 siklus göğüs basısı ve suni solunum
uygulamak
10.
Amiodaron uygulamak
11.
Sodyum Bikarbonat uygulamak
Ritim, NEA ya da asistol ise
1. Göğüs basısı ve suni solunum uygulamak
2. Adrenalin ve Atropin uygulamak
3. Sodyum Bikarbonat uygulamak
4. Hastayı entübe etmek
5. Damar yolu açmak
6. Göğüs basısı ve suni solunuma kesintisiz
devam etmek
7. Vital bulguları takip etmek
8. Hastanın naklini güvenli bir şekilde
sağlamak
9. Vaka kayıt formunu doldurmak
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 15 dakika
NOT:
3.4.1.İleri Kardiyak Yaşam
Desteği
İşlemi Öğrenme Süresi: 6 ders saati
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞLEM NO
4
İŞLEM ANALİZ FORMU
İŞ
Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
Pediatrik hastaya kardiyak acil durumlarda acil bakım
İŞLEMİN ADI
uygulamak
YETERLİK
Kardiyak Acillerde Acil Bakım Uygulamak
Teknik laboratuvar, ambulans, acil servis, ileri yaşam desteği mankeni, orofarengeal
tüp,larengoskop, trakeal tüp, larengeal maske, balon valf maske, oksijen tüpü, aspiratör,
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar)
aspirasyon sondası, EKG cihazı, OED, elektro jel, IV solüsyon, IV sıvı seti, intracat, bilgisayar,
projeksiyon cihazı, DVD.
Pediatrik hastaya kardiyak acil durumlarda acil bakım uygulayabilmek
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
4. PEDİATRİK KARDİYAK
1. Güvenliği sağlamak
1. Dolaşım sistemi anatomisi ve 1.
ACİLLER
2. Çocuğun bilincini değerlendirmek
fizyolojisini ayırt etmek
2.
4.1.Konjenital Kalp Hastalıkları 2. Çocuğun birinci
3. Çocuğun ABC’sini değerlendirmek
3.
4.1.1.Siyanozsuz Konjenital
4. Kan basıncını değerlendirmek
değerlendirmesini yapmak
4.
5. Çocuğu monitörize ederek EKG ve kan
Kalp Hastalıkları
3. Çocuğun ikinci
4.1.2.Siyanotik Konjenital
gazlarını izlemek
değerlendirmesini yapmak
5.
6. Çocuğun hikâyesini almak
Kalp Hastalıkları
4. Kendi can güvenliğini
6.
4.1.3.Konjenital Kalp
7. Hastalık belirtilerini değerlendirmek
sağlamak
Çocukta konjenital kalp hastalığı varsa
Hastalıklarında Acil Bakım 5. Olay yeri güvenliğini
4.2.Çocukta
Konjestif Kalp
1. Çocuğa pozisyon vermek
sağlamak
2. Oksijen vermek
Yetmezliği
6. EKG’yi kullanmak
4.2.1.Çocukta Aritmiler
3. Damar yolu açmak
7. Puls oksimetreyi kullanmak
4.2.2.Çocukta Bradikardi
4. Sodyum Bikarbonat uygulamak
8. Kapnografı kullanmak
4.2.3.Çocukta Taşikardi
5. Morfin uygulamak
9. Kayıt yapmak
4.2.4.Çocukta Nabızsız VT 10.
6. Propranolol uygulamak
Çocuğu gözlemlemek
STANDART
TAVIR
Dikkatli olmak
Sabırlı olmak
Zamanı iyi kullanmak
Hasta haklarına saygılı
olmak
Ekip çalışmasına uymak
Düzenli olmak
Çocukta konjestif kalp yetmezliği varsa
1. Oksijen vermek
2. Mümkünse çocuğu oturtmak
3. Damar yolu açmak
4. Furosemid uygulamak
5. Dobutamin uygulamak
Çocukta bradikardi varsa
1. Oksijen vermek
2. Adrenalin uygulamak
3. Atropin uygulamak
4. Çocuğun nabzı 60 atım/dk altında ise kalp
masajına başlamak
Çocukta taşikardi varsa
1. Oksijen vermek
2. Vagal manevra uygulamak
3. Adenosine uygulamak
4. Amiodaron uygulamak
5. Kardiyoversiyon uygulamak
Çocukta nabızsız VT ve VF varsa
1. Göğüs basısı ve suni solunum uygulamak
2. Defibrilasyon uygulamak
3. Göğüs basısı ve suni solunum uygulamak
4. Kalp ritmini değerlendirmek
5. Ritim, nabızsız VT ya da VF ise 2.
defibrilasyon uygulamak
6. Göğüs basısı ve suni solunum uygulamak
7. Kalp ritmini değerlendirmek
8. Ritim, nabızsız VT ya da VF ise 3.
defibrilasyon uygulamak
9. Göğüs basısı ve suni solunum uygulamak
10.
Kalp ritmini değerlendirmek
Çocukta NEA ve asistol varsa
1. Göğüs
basısı
ve
suni
solunum
ve VF
4.2.5.Çocukta NEA ve
Asistol
4.3. Çocukta İleri Yaşam
Desteği
uygulamak
2. Kalp ritmini değerlendirmek
3. Ritim, NEA ya da asistol ise kesintisiz
göğüs basısı ve suni solunum uygulamak
4. Adrenalin uygulamak
5. Kalp ritmini değerlendirmek
6. Göğüs basısı ve suni solunuma kesintisiz
devam etmek
7. Vital bulguları takip etmek
8. Hastanın naklini güvenli bir şekilde
sağlamak
10.
Vaka kayıt formunu doldurmak
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 15 dakika
NOT:
İşlemi Öğrenme Süresi: 6 ders saati
MODÜL BİLGİ SAYFASI
ALAN
: ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ
MESLEK/DAL
: ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
DERS
: TIBBİ ACİLLER
MODÜL
: SİNDİRİM VE METABOLİK ACİLLER
KODU
: 723H00057
SÜRE
: 40/24
ÖN KOŞUL
:
AÇIKLAMA
:
1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için kullanılacak araç, gereç
ve ekipmanlar temin edilmelidir.
2. Bu modül, teknik laboratuvarında uygulama yapılmalıdır.
3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 40 saat sonunda ulaşılması öngörülerek
hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 24 saatin dışında
kalan bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak planlama yapılmalıdır.
4. Öğretmen, bu modülün işlenişi sırasında içerik sıralamasına aynen uymalıdır.
5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde, vaka çalışmaları yapılarak
örneklendirilmelidir.
ÖĞRETİM YÖNTEM VE
TEKNİKLERİ
:Soru- cevap, rol yapma, drama, tartışma, beyin fırtınası, problem
çözme, gezi–gözlem, araştırma, uygulama gibi modüler bireysel
öğrenme yöntem ve teknikleri
GENEL AMAÇ
:Öğrenci ambulansta ve acil servislerde, sindirim sistemi ve metabolik
hastalıklarda acil bakım uygulayabilecektir.
AMAÇLAR
:
1. Sindirim sistemi hastalıklarında acil bakım uygulayabilecektir.
2. Endokrin sistem hastalıklarında acil bakım uygulayabilecektir.
3. Sıvı elektrolit ve asit baz dengesizliklerinde acil bakım uygulayabilecektir.
İÇERİK
:
1. SİNDİRİM SİSTEMİ HASTALIKLARI
1.1. Sindirim Sistemine Ait Belirti ve Bulgular
1.2. Gastrointestinal Sistem Hastalıklarının Değerlendirilmesi
1.3. Gastrointestinal Sistem Hastalıklarında Tanı Yöntemleri
1.4. Akut Batın (Akut Karın Ağrısı)
1.4.1 Peptik Ülser
1.4.2.Apandisit
1.4.3. Herni
1.4.4. Ülseratif Kolit
1.4.5. Mide Kanseri
1.4.6. İncebağırsak Divertikülü
1.4.7. İnce ve Kalınbağırsak Tümörleri
1.4.8. Siroz
1.4.9. Akut Kolesistit
1.4.10. Kolelithiazis
1.4.11. Akut Pankreatit
1.4.12. Akut Batında Genel Acil Bakım
1.5. GİS Kanamaları
1.5.1. Özofagus Varisi,
1.5.2. Gastroözofageal Reflü (GÖR)
1.5.3. Özofajit
1.5.4. Özofagus Tümörleri
1.5.5.GİS Kanamalarında Acil Bakım
2. ENDOKRİN SİSTEM HASTALIKLARI
2.1. Endokrin Sistem Hastalıklarının Değerlendirilmesi
2.1.1. Kan Glikoz (Kan Şekeri) Düzeyinin Belirlenmesi
2.2. Pankreas Hastalıkları
2.2.1. Diabetes Mellitus (DM)
2.3. Hipofiz Bezi Hastalıkları
3.3.1. Diabetes İnsipudus (DI)
2.4. Tiroid Hastalıkları
2.4.1. Basit Guatr
2.4.2. Hipertiroidi/Hipertiroidizm (Tirotoksikoz)
2.4.3. Hipotiroidi/Hipotiroidizm
2.4.4. Paratiroid Hastalıkları
2.5. Sürrenal (Adrenal) Bez Hastalıkları
2.5.1. Cushing Sendromu
2.5.2. Addison Hastalığı (Akut Sürrenal Yetmezlik)
3. SIVI ELEKTROLİT VE ASİT BAZ DENGESİZLİKLERİ
3.1. Sıvı Elektrolit Dengesizlikleri
3.1.1. Su - Sodyum Dengesizlikleri
3.1.2. Potasyum Dengesizlikleri
3.1.3. Kalsiyum Dengesizlikleri
3.1.4. Magnezyum Dengesizlikleri
2.2. Asit Baz Dengesizlikleri
3.2.1. Solunumsal (Respiratuvar) Asidoz
3.2.2. Solunumsal (Respiratuvar) Alkaloz
3.2.3. Metabolik Asidoz
3.2.4. Metabolik Alkaloz
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME:
Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir.
A.Sindirim Sistemi Hastalıkları (Sindirim Sistemi Hastalıklarında Acil Bakım
Uygulamak)
1.
Sindirim sistemine ait belirti ve bulguları ayırt eder.
2.
Hastane öncesi dönemde gastrointestinal sistem hastalıklarını değerlendirme
yöntemleri uygular.
3.
Özofagus hastalıklarında acil bakım uygular.
4.
Mide bağırsak hastalıklarını açıklar.
5.
Mide bağısak hastalıklarında acil bakım uygular.
6.
Gastrointestinal sistem hastalıklılarında semptomlara yönelik acil bakım uygular.
7.
GİS kanamalarında acil bakım uygular.
8.
Akut batında acil bakım uygular.
9.
Karaciğer hastalıklarını tanımlar.
10.
Safra kesesi hastalıklarını tanımlar.
B.Endokrin Sistem Hastalıkları (Endokrin Sistem Hastalıklarında Acil Bakım
Uygulamak)
1.
Endokrin sistem hastalıklarına ait belirti ve bulguları ayırt eder.
2.
Tekniğine uygun kan glikoz düzeyini ölçer.
3.
Hipoglisemide acil bakım uygular.
4.
Diabetik ketoasidozda (DKA) acil bakım uygular.
5.
Hiperglisemik hiperosmolor non-ketotik komada (HHNK) acil bakım uygular.
6.
DM’nin geç komplikasyonlarını açıklar.
7.
Hipofiz bezi hastalıklarını tanımlar.
8.
Hipofiz bezi hastalıklarında semptoma yönelik acil bakım uygular.
9.
Tiroid hastalıklarını tanımlar
10.
Tiroid bezi hastalıklarının acil durumlarında semptoma yönelik acil bakım uygular.
11.
Paratiroid bezi hastalıklarının acil durumlarında semptoma yönelik acil bakım
uygular.
12.
Sürrenal bez hastalıklarının acil durumlarında semptoma yönelik acil bakım
uygular.
C.Sıvı Elektrolit Ve Asit Baz Dengesizlikleri (Sıvı Elektrolit ve Asit Baz
Dengesizliklerinde acil bakım uygulamak)
1.
Sıvı elektrolit dengesizliklerini tanımlar.
2.
Sıvı elektrolit dengesizliklerinin acil durumlarında semptoma yönelik acil bakım
uygular.
3.
Asit baz dengesizliklerini tanımlar.
4.
Asit baz dengesizliklerinin acil durumlarında semptoma yönelik acil bakım uygular.
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞLEM ANALİZ FORMU
İŞ
Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
İŞLEM NO
1
İŞLEMİN ADI
YETERLİK
Sindirim Sistemi ve Metabolik Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
Sindirim sistemi hastalıklarında acil bakım uygulamak
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar) Saha, acil servis, ilaçlar, IV sıvılar, ambulans, vaka kayıt formu, kâğıt, kalem,
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
1. Olay yeri güvenliğini sağlamak
2. Hastanın bilincini kontrol etmek
3. Hasta veya yaralının ABC’sini
değerlendirmek
4. SAMPLE’yi değerlendirmesi yapmak
5. PORST değerlendirmesi yapmak
Akut batınlı hastada acil bakım
uygulanacaksa
1. Hastaya oksijen vermek
2. Damar yolunu açarak IV % 0.9 NaCl ya
da ringer laktat solüsyonu uygulayınız.
3. Hastanın durumuna göre kardiyak
monitorizasyon uygulamak
4. SpO2 ölçümü yapmak
5. Kan şekeri ölçümü yapmak
GİS kanamasında acil bakım
uygulanacaksa
1. Hastaya oksijen vermek
Ambulans ve Acil Bakım Teknikerleri İle Acil Tıp Teknisyenlerinin Çalışma Usul ve Esaslarına Dair
Tebliğ,
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
1. SİNDİRİM
SİSTEMİ 1. SAMPLE‘yi değerlendirmek
1. Dikkatli olmak
HASTALIKLARI
2. Hızlı hareket etmek
2. PQRT’u değerlendirmek
1.1. Sindirim Sistemine Ait
3. Hasta haklarına
3. Pozisyon vermek
Belirti ve Bulgular
saygılı olmak
4.
Hasta
naklini
sağlamak
1.2. Gastrointestinal Sistem
4. Doğru karar vermek
Hastalıklarının
5. Planlı olmak
5. Kayıt etmek
Değerlendirilmesi
6. Zamanı iyi
1.3. Gastrointestinal Sistem
kullanmak
Hastalıklarında Tanı Yöntemleri
1.4. Akut Batın (Akut Karın
Ağrısı)
1.4.1 Peptik Ülser
1.4.2.Apandisit
1.4.3. Herni
1.4.4. Ülseratif Kolit
1.4.5. Mide Kanseri
1.4.6. İncebağırsak
Divertikülü
Hastanın vital bulgularını değerlendirmek
Damar yolunu açmak
Hastaya NG takınız
Hastaya pozisyon vermek
Hastanın KKM’nin uygun gördüğü
hastaneye naklini sağlamak
11.
Yapılan uygulamaları vaka kayıt
formuna kaydetmek
2.
3.
4.
5.
6.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 7-10 dakika
NOT:
1.4.7. İnce ve Kalınbağırsak
Tümörleri
1.4.8. Siroz
1.4.9. Akut Kolesistit
1.4.10. Kolelithiazis
1.4.11. Akut Pankreatit
1.4.12. Akut Batında Genel
Acil Bakım
1.5. GİS Kanamaları
1.5.1. Özofagus Varisi,
1.5.2. Gastroözofageal Reflü
(GÖR)
1.5.3. Özofajit
1.5.4. Özofagus Tümörleri
1.5.5.GİS
Kanamalarında
Acil Bakım
İşlemi Öğrenme Süresi: 8 ders saati
İŞLEM ANALİZ FORMU
İŞ
Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞLEM NO
YETERLİK
İŞLEMİN ADI
2
Endokrin sistem hastalıklarında acil bakım uygulamak
Sindirim Sistemi ve Metabolik Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar) Saha, acil servis, glukometre, ilaçlar, IV sıvılar, ambulans, vaka kayıt formu, kâğıt, kalem,
Ambulans ve Acil Bakım Teknikerleri İle Acil Tıp Teknisyenlerinin Çalışma Usul ve Esaslarına Dair
Tebliğ,
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
1. Kan glikoz düzeyini ölçmek 1. Dikkatli olmak
1. Olay yeri güvenliği ve kendi can 2. ENDOKRİN SİSTEM
HASTALIKLARI
2. Hipoglisemide acil bakım
2. Sabırlı olmak
güvenliğinizi sağlamak
2.1. Endokrin Sistem
uygulamak
3. Zamanı iyi kullanmak
2. Hastanın bilincini kontrol etmek
Hastalıklarının
3. Diabetik ketoasidoz ve
4. Hasta haklarına saygılı
3. Hastanın ABC’sini kontrol etmek
Değerlendirilmesi
hiperglisemik hiperosmolor
olmak
4. Hastanın ikinci değerlendirmesini yapmak
2.1.1. Kan Glikoz (Kan
non-ketotik komada acil
5. Ekip çalışmasına uymak
Şekeri) Düzeyinin
bakım uygulamak
6. Düzenli olmak
5. Hastaya oksijen vermek
Belirlenmesi
4.
Hipertiroidi
krizinde
acil
Glukometre ile kan glikoz düzeyi
2.2. Pankreas Hastalıkları
bakım
ölçülecekse
2.2.1. Diabetes Mellitus 5. Miksödem komasında acil
1. Glikoz düzeyi ölçümünde kullanılacak
(DM)
bakım uygulamak
malzemeleri hazırlamak
2.3. Hipofiz Bezi Hastalıkları
2. Glukometre cihazının üzerindeki pilin
3.3.1. Diabetes İnsipudus
koruyucusunu çıkarmak
(DI)
2.4.
Tiroid Hastalıkları
3. Kodlama cipi ile test stribini karşılaştırmak
2.4.1. Basit Guatr
4. Kodlama
çipini
ölçüm
cihazına
2.4.2.
yerleştirmek
Hipertiroidi/Hipertiroidizm
5. Test stribini kutudan çıkarmak
(Tirotoksikoz)
6. Test stribini, dikkatlice ve bükmeden ok
2.4.3.
yönünde yuvasına yerleştirmek
Hipotiroidi/Hipotiroidizm
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
7. Glukometreyi açarak ekran testini yapmak
8. Parmağın uç kısmını lanset ile delmek
9. Parmak ucunda oluşan kandamlasını, test
stribinin renkli bölümünün ortasına
damlatmak
10. Çıkan sonucu ekrandan okumak
11. Test stribini glukometreden çıkartınız ve
malzemeleri kaldırmak
Hipoglisemide acil bakım
1. Hastanın damar yolunu açarak hastaya IV
% 0.9 NaCl solüsyonu DAKŞ vermek
2. Hastanın GKS’sini değerlendirmek.
3. GKS 12 veya altında ise kan glikoz
düzeyini ölçmek
4. Yetişkinde; Kan glikoz düzeyi <60 mg/dl
ise
ve/veya
hastadaki
belirtiler
hipoglisemiyi düşündürüyorsa bilinci açık
olan hastaya ağızdan şekerli su vermek
5. Bilinci kapalı olan yetişkin hastaya IV %
20 Dekstroz vermek
6. Çocuklarda ise; kan glikoz düzeyi <60
mg/dl ise ve/veya belirtiler hipoglisemiyi
düşündürüyorsa bilinci açıksa ağızdan
şekerli su vermek
7. Bilinci kapalı olan çocuğa 2–4 ml/kg IV %
10 Dekstroz puşe vermek.
8. Glukometre ile kan glikoz düzeyini tekrar
ölçmek
Diabetik ketoasidoz ve hiperglisemik
hiperosmolor non-ketotik komada acil
2.4.4. Paratiroid
Hastalıkları
2.5. Sürrenal (Adrenal) Bez
Hastalıkları
2.5.1. Cushing
Sendromu
2.5.2. Addison Hastalığı
(Akut Sürrenal
Yetmezlik)
bakım
1. Damar yolunu açarak IV % 0.9 NaCl
vermek
2. Hastanın GKS’sini değerlendirmek
3. GKS 12 veya altında ise kan glikoz
düzeyini ölçmek
4. Kan glikoz düzeyi >300 mg/dl ise % 0.9
NaCl ile infüzyona devam etmek.
5. Hastada şok ve dehidratasyon bulgularını
değerlendirmek
6. Hastane acil servisinde hastaya hekim
istemi ile insülin uygulamak
Hipertiroidi krizinde acil bakım
1. Damar yolunu açarak IV % 0.9 NaCl
vermek
2. Hastada yüksek ateş varsa soğuk
uygulama yapmak
3. Hastanın kan glikoz düzeyini ölçmek
4. Hastanın kardiyak monitörizasyonunu
sağlamak
5. EKG’sini çekmek
Miksödem komasında acil bakım
1. Damar yolunu açarak IV % 0.9 NaCl
veriniz.
2. Hastanın kan glikoz düzeyini ölçmek
3. Hastada hipotermiyi önlemek
4. Hastayı monitörize etmek
5. Yapılan tüm işlemleri vaka kayıt formuna
kaydetmek
12.
KKM’nin uygun gördüğü hastaneye
hastanın naklini sağlamak
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 7-10 dakika
NOT:
İşlemi Öğrenme Süresi: 8 ders saati
İŞLEM ANALİZ FORMU
İŞ
Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
Sıvı elektrolit ve asit baz dengesizliklerinde acil bakım
İŞLEMİN ADI
uygulamak
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞLEM NO
3
YETERLİK
Sindirim Sistemi ve Metabolik Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar) Saha, acil servis, ilaçlar, IV sıvılar, ambulans, vaka kayıt formu, kâğıt, kalem,
Ambulans ve Acil Bakım Teknikerleri İle Acil Tıp Teknisyenlerinin Çalışma Usul ve Esaslarına Dair
Tebliğ,
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
3. SIVI ELEKTROLİT VE ASİT
1. Hipoozmolar
1. Dikkatli olmak
1. Güvenliği sağlamak
BAZ DENGESİZLİKLERİ
dengesizliklerde acil bakım 2. Hızlı hareket etmek
2. Hastanın bilincini kontrol etmek
3.1. Sıvı Elektrolit
uygulamak
3. Hasta haklarına saygılı
3. Hastanın ABC’sini kontrol etmek
Dengesizlikleri
2. Hiperozmolar
olmak
Hipoozmolar dengesizliklerde acil bakım
3.1.1. Su - Sodyum
dengesizliklerde acil bakım 4. Doğru karar vermek
uygulanacaksa
Dengesizlikleri
uygulamak
5. Planlı olmak
1. Damar yolunu açmak
3.1.2. Potasyum
3. Hipokalemi ve hiperkalemide 6. Zamanı iyi kullanmak
2. Hastaya, hipertonik solüsyon uygulamak
Dengesizlikleri
acil bakım uygulamak
Hiperozmolar dengesizliklerde acil bakım
3.1.3. Kalsiyum
4. Hipokalsemi ve
uygulanacaksa
Dengesizlikleri
hiperkalsemide acil bakım
1. Hastanın damar yolunu açmak
3.1.4. Magnezyum
uygulamak
2. % 0.9 NaCl veya Ringer laktat infüzyonu
Dengesizlikleri
5. Solunumsal Asidozda acil
uygulamak
2.2. Asit Baz Dengesizlikleri
bakım uygulamak
3. Gerekirse oksijen uygulamak
3.2.1. Solunumsal
6. Solunumsal Alkalozda acil
4. Hipertermi durumunda, soğuk uygulama
(Respiratuvar) Asidoz
bakım uygulamak
yapmak
3.2.2. Solunumsal
7. Metabolik asidozda acil
Hipokalemi ve hiperkalemide acil bakım
(Respiratuvar) Alkaloz
bakım uygulamak
uygulanacaka
3.2.3. Metabolik Asidoz
Metabolik alkalozda acil
1. Hastanın damar yolunu açmak
3.2.4. Metabolik Alkaloz
bakım uygulamak
STANDART
2. Monitörize etmek
3. EKG çekmek
4. Hipokalemide hekim istemine göre
hastaya IV KCl uygulamak
5. Hiperkalemide hekim istemine uygun
glikoz, insülin ve diüretik uygulamak
Hipokalsemi ve hiperkalsemide acil bakım
uygulanacaksa
1. Hastanın, damar yolunu açmak
2. Monitörize etmek
3. EKG çekmek
4. Hipokalsemide, hekim istemine uygun
Kalsiyum glukonat uygulamak
5. Hiperkalsemide hekim istemine uygun %
0.9 NaCI solüsyonu, disodyum fosfat,
sodyum sülfat ve diüretik uygulamak
Solunumsal Asidozda acil bakım
uygulanacaksa
1. Hastaya,oksijen uygulamak
2. Hastanın damar yolunu açmak
3. Ringer laktat ile sıvı infüzyonu sağlamak
4. Hekim istemine uygun IV bikarbonat
vermek
Solunumsal Alkalozda acil bakım
uygulanacaksa
1. Hastanın hiperventilasyonunu önlemek
Metabolik asidozda acil bakım
uygulanacaksa
1. Damar yolunu açmak
2. Hekim istemine uygun sodyum
bikarbonat uygulamak
Metabolik alkalozda acil bakım
uygulanacaksa
1. Damar yolunu açarak IV % 0.9 NaCl
solüsyonu uygulamak
2. Vaka kayıt formunu doldurmak
3. Hastanın naklini sağlamak
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 7-10 dakika
NOT:
İşlemi Öğrenme Süresi: 8 ders saati
MODÜL BİLGİ SAYFASI
ALAN
: ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ
MESLEK/DAL
: ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
DERS
: TIBBİ ACİLLER
MODÜL
: NÖROLOJİK ACİLLER
KODU
: 723H00056
SÜRE
: 40/16
ÖN KOŞUL
:
AÇIKLAMA
:
1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için nörolojik hastalıklarda acil
bakımın gerektirdiği araç, gereç ve ekipmanlar sağlanmalıdır.
2. Bu modül teknik laboratuarında yapılmalıdır.
3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 40 saat sonunda ulaşılması öngörülerek
hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 16 saatin dışında kalan
bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak planlama yapılmalıdır.
4. Öğretmen, bu modülün işlenişi sırasında içerik sıralamasına aynen uymalıdır.
5. Bu
modülün
öğrenme-öğretme
sürecinde,
vaka
çalışmaları
yapılarak
örneklendirilmelidir.
6. Modül içeriğine uygun poster, afiş, sunu çalışmaları yapılmalıdır.
ÖĞRETİM YÖNTEM VE
TEKNİKLERİ
:Soru- cevap, rol yapma, drama, tartışma, beyin fırtınası, problem
çözme, gezi –gözlem, araştırma, uygulama gibi modüler bireysel
öğrenme yöntem ve teknikleri
GENEL AMAÇ
:Öğrenci; bu modül
uygulayabilecektir.
ile
nörolojik
hastalıklarda
AMAÇLAR
:
1. Nörolojik sorunu olan hastayı değerlendirebilecektir.
2. Bilinç bozukluklarında acil bakım uygulayabilecektir.
3. Nörolojik hastalıkları ayırt edebilecektir.
İÇERİK
:
1. NÖROLOJİK SORUNU OLAN HASTANIN DEĞERLENDİRİLMESİ
1.1. Nörolojik Değerlendirme
1.1.1.Öykü
1.1.2.Bilinç Düzeyinin Belirlenmesi
1.1.3.Pupilla Değerlendirmesi
1.1.4.Vital Bulguların Değerlendirilmesi
1.1.5.Duyu-Motor Sisteminin Değerlendirilmesi
1.2. Nörolojik Hastalıklarda Tanı Yöntemleri
acil
bakım
2. BİLİNÇ BOZUKLUKLARI
2.1.Senkop (Bayılma)
2.2.Koma
2.2.1.Komanın Nedenleri Ve Tipleri
2.2.2.Koma ile Karışan Durumlar
2.2.3.Komada Acil Bakım
2.3.Epilepsi
2.3.1.Jeneralize Nöbetler
2.3.2.Parsiyel ( Fokal) Nöbetler
2.3.3.Epilepside Acil Bakım
2.4.Serebrovasküler Olay (SVO)
2.4.1.SVO Çeşitleri
2.4.2.SVO’da Hasta Değerlendirmesi
2.4.3.SVO’da Acil Bakım
2.5.Kafa İçi Basınç Artış Sendromu (KİBAS)
3. NÖROLOJİK HASTALIKLAR
3.1.Baş Ağrısı
3.2.Vertigo (Baş Dönmesi)
3.2.1.Vertigoda Acil Bakım
3.3.Beyin Abseleri
3.4.Beyin Tümörleri
3.5.Parkinson
3.6.Myastenia Gravis
3.7.Multipl Skleroz
3.8.Guillain-Barre Sendromu
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME:
Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir.
A.Nörolojik Sorunu Olan Hastanın Değerlendirilmesi (Nörolojik Sorunu Olan Hastayı
Değerlendirmek)
1.
Hastanın birinci değerlendirmesini yapar.
2.
Hastanın İkinci değerlendirmesini yapar.
B.Bilinç Bozuklukları (Bilinç Bozukluklarında Acil Bakım Uygulamamak)
3.
Senkopun belirti ve bulgularını değerlendirir.
4.
Senkopta acil bakım uygular.
5.
.Komadaki hastayı Glaskow skalasına göre değerlendirir.
6.
Komalı hastada acil bakım uygular.
7.
Epilepsi nöbetlerini sınıflandırır.
1.
Epilepsi bulgu ve belirtilerini değerlendirir.
2.
Epileptik nöbetlerde acil bakım uygular.
3.
. Serebrovasküler olayları tanımlar.
4.
İnme bulgularını değerlendirir ve hastane öncesi inme skalasını uygular
5.
SVO’da acil bakım uygular.
6.
KİBAS belirti ve bulgularını değerlendirir.
C.Nörolojik Hastalıklar (Nörolojik Hastalıkları Ayırt Etmek)
1.
Baş ağrısı belirti ve bulgularını değerlendirir.
2.
Baş ağrılı hastada acil bakım uygular.
3.
Vertigo belirti ve bulgularını değerlendirir.
4.
Vertigolu hastada acil bakım uygular.
5.
Beyin tümörü belirti ve bulgularını değerlendirir.
6.
Beyin tümörlü hastaya acil bakım uygular.
7.
Beyin apsesinin belirti ve bulgularını ayırt eder.
8.
Beyin apseli hastada acil bakım uygular.
9.
Parkinson belirti ve bulgularını ayırt eder.
10.
Parkinsonlu hastanın acil tedavisini uygular.
11.
Myastenia Gravis hastalığının belirti ve bulgularını değerlendirir.
12.
Myastenia Gravis hastalığında acil bakım uygular.
13.
Multipl skleroz (MS) hastalığının belirti ve bulgularını değerlendirir.
14.
Multipl skleroz (MS) hastalığında acil bakım uygular.
15.
Guillan-barre sendromunun belirti ve bulgularını değerlendirir.
16.
Guillan-barre sendromunda acil bakım uygular.
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞLEM ANALİZ FORMU
İŞ
Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
İŞLEM NO:
1
İŞLEMİN ADI
YETERLİK:
Nörolojik Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar)
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
1.
1. Hastanın birinci
değerlendirmesini yapmak.
2. Hastanın öyküsünü almak.
3. Hastanın bilinç düzeyini Glasgow
Koma Skalasına göre
değerlendirmek
4. Hastanın pupillalarını
değerlendirmek.
5. Hastanın vital bulguları
değerlendirmek.
6. Hastanın duyu-motor sistemini
değerlendirmek.
Dış ortam, ambulans, acil servis, tansiyon aleti, derece, ışık kaynağı
Ambulans ve Acil Bakım Teknikerleri ile Acil Tıp Teknisyenlerinin Çalışma Usul ve
Esaslarına Dair Tebliğ 26,032009/27181 R.G.(İş Akış Şemaları)
BİLGİ
NÖROLOJİK
SORUNU
OLAN 1.
HASTANIN DEĞERLENDİRİLMESİ
1.1. Nörolojik Değerlendirme
2.
1.1.1.Öykü
1.1.2.Bilinç Düzeyinin Belirlenmesi
3.
1.1.3.Pupilla Değerlendirmesi
1.1.4.Vital
Bulguların
4.
Değerlendirilmesi
1.1.5.Duyu-Motor
Sisteminin
Değerlendirilmesi
5.
1.2.
Nörolojik
Hastalıklarda
Tanı
Yöntemleri
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 1-3 dakika
NOT:
Nörolojik sorunu olan hastayı değerlendirmek
BECERİ
Hastada birinci
değerlendirmeyi yapmak
Hastada ikinci
değerlendirmeyi yapmak
Hastayı GKS’ye göre
değerlendirmek
Pupilla değerlendirmesi
yapmak
Duyu-motor değerlendirmesi
yapmak
TAVIR
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Dikkatli olmak
Doğru karar vermek
Ekip çalışmasına uymak
Zamanı iyi kullanmak
Etkin dinlemek
Soğukkanlı olmak
İşlemi Öğrenme Süresi: 4 ders saati
İŞLEM ANALİZ FORMU
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞ
Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
İŞLEM NO:
2
İŞLEMİN ADI
Bilinç bozukluklarında acil bakım uygulamamak
YETERLİK:
ORTAM (Araç
gereç,
donanım ve
koşullar)
Nörolojik Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
Dış ortam, ambulans, acil servis, nazal kanül, balon-maske, aspiratör cihazı, aspiratör sondası, monitör, elektrot, ekg
cihazı, foley sonda, idrar torbası, nazogastrik sonda, glukometre, lanset, sedye ışık kalemi, tansiyon aleti, stetoskop,
oksijen kaynağı ve ekipmanları, değişik ölçülerde enjektör, branül çeşitleri, eldiven, servikal boyunluk, sedye çeşitleri
battaniye, serum çeşitleri, spanç, pamuk, alkol, ilaç çeşitleri, havlu, saniyeli saat, sabun, su, temiz plastik torba,vb.
Ambulans ve Acil Bakım Teknikerleri ile Acil Tıp Teknisyenlerinin Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Tebliğ 26,032009/27181
R.G.(İş Akış Şemaları)
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
1. Olay yeri ve kendi can güvenliğinizi 2. BİLİNÇ BOZUKLUKLARI
1.
2.1.Senkop (Bayılma)
sağlamak.
2.2.Koma
2. Hastanın bilincini kontrol etmek.
2.
2.2.1.Komanın Nedenleri Ve Tipleri
3. Hastanın ABC’sini kontrol etmek.
2.2.2.Koma ile Karışan Durumlar
4. Hastanın ikinci değerlendirmesini
3.
2.2.3.Komada Acil Bakım
yapmak.
Komada yetişkin hastaya acil bakım
2.3.Epilepsi
4.
2.3.1.Jeneralize Nöbetler
uygulanacaksa;
2.3.2.Parsiyel ( Fokal) Nöbetler
1. Hastanın travma bulgularını
2.3.3.Epilepside Acil Bakım
6.
değerlendirmek
2.4.Serebrovasküler
Olay (SVO)
2. Hastaya oksijen vermek.
2.4.1.SVO Çeşitleri
3. Hastanın damar yolunu açmak.
2.4.2.SVO’da Hasta
4. Hastayı Glasgow Koma Skalasına
Değerlendirmesi
göre hastayı değerlendirmek.
2.4.3.SVO’da Acil Bakım
5. Hastanın kan şekerini ölçmek.
2.5.Kafa
İçi Basınç Artış Sendromu
6. Hastanın monitörizasyonunu
(KİBAS)
sağlamak.
BECERİ
Kendi can güvenliğini 1.
sağlamak
2.
Hasta veya yaralının
3.
güvenliğini sağlamak 4.
Komalı hastaya acil
5.
bakım uygulamak
6.
Hastalıklarda acil
bakım uygulamak
Acil bakım
uygulamalarında iş akış
şemalarını takip etmek
TAVIR
Dikkatli olmak
Doğru karar vermek
Ekip çalışmasına uymak
Zamanı iyi kullanmak
Etkin dinlemek
Soğukkanlı olmak
Komada çocuk hastaya acil bakım
uygulanacaksa;
1. Hastada
travma
bulgularını
değerlendirmek.
2. Hastaya oksijen vermek.
3. Damar yolunu açmak.
4. Çocuğu pediatrik GKS’ye göre
değerlendirmek.
5. Çocuğu monitörize etmek.
6. Çocuğun
pupillalarını
değerlendirmek.
Epilepside yetişkin hastaya acil
bakım uygulanacaksa;
1. Hastaya oksijen vermek.
2. Hastada nöbet devam ediyorsa
engellemeye çalışmamak.
3. Hastanın kan şekerini ölçmek.
4. Hastanın damar yolunu açmak.
5. Nöbet devam ediyorsa danışman
hekimin onayı ile hastaya ilaç
uygulamak.
6. Hastayı monitörize etmek.
7. Postikal dönemde hastaya koma
pozisyonu vermek.
Epilepside çocuk hastaya acil bakım
uygulanacaksa;
1. Çocuğa oksijen vermek.
2. Çocuğun kan şekerini ölçtmek.
3. Çocuğun vital bulgularını takip etmek.
4. Çocuğun damar yolunu açmak.
5. Nöbet devam ederse danışman
hekimin onayı ile ilaç uygulamak.
SVO’lu hastaya acil bakım
uygulanacaksa;
1. Aspirasyon,
solunum
yolu
obstrüksiyonu ve hipoventilasyon
gelişme durumunu değerlendirmek.
2. Hastaya oksijen vermek.
3. Hastanın bilinci açıksa baş ve
gövdesini 30° yükseltmek
4. Hastanın kan şekerini ölçmek.
5. Cincinati skalasına göre hastayı
değerlendirmek.
6. Damar yolunu açmak.
7. Kan basıncını ölçerek hastayı
monitörize etmek.
8. Vital bulguları takip etmek.
KİBAS’lı hastaya acil bakım
uygulanacaksa;
1. Damar yolu açmak.
2. Hastanın başını, kalp seviyesinden
30–40° kaldırmak.
3. Danışman hekimin onayı ile ilaç
uygulaması yapmak.
4. KKM tarafından bildirilen sağlık
kuruluşuna hastayı nakletmek.
5. Vaka kayıt formunu doldurmak.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 5-10 dakika
NOT:
İşlemi Öğrenme Süresi: 6 ders saati
İŞLEM ANALİZ FORMU
MESLEĞİN ADI ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞ
Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
İŞLEM NO
3
İŞLEMİN ADI
Nörolojik hastalıkları ayırt etmek
YETERLİK
ORTAM (Araç
gereç,
donanım ve
koşullar)
Nörolojik Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
Dış ortam, ambulans, acil servis, nazal kanül, balon-maske, aspiratör cihazı, aspiratör sondası, monitör, elektrot, ekg cihazı,
foley sonda, idrar torbası, nazogastrik sonda, glukometre, lanset, sedye ışık kalemi, tansiyon aleti, stetoskop, oksijen kaynağı
ve ekipmanları, değişik ölçülerde enjektör, branül çeşitleri, eldiven, servikal boyunluk, sedye çeşitleri battaniye, serum
çeşitleri, spanç, pamuk, alkol, ilaç çeşitleri, havlu, saniyeli saat, sabun, su, temiz plastik torba,vb.
Ambulans ve Acil Bakım Teknikerleri ile Acil Tıp Teknisyenlerinin Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Tebliğ 26,032009/27181
R.G.(İş Akış Şemaları)
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
1. Olay yeri ve kendi can güvenliğini 3. NÖROLOJİK HASTALIKLAR
3.1.Baş Ağrısı
sağlamak.
3.2.Vertigo (Baş Dönmesi)
2. Hastanın bilincini kontrol etmek.
3.2.1.Vertigoda Acil Bakım
3. Hastanın ABC’sini kontrol etmek.
3.3.Beyin Abseleri
4. Hastanın ikinci değerlendirmesini
3.4.Beyin Tümörleri
yapmak.
3.5.Parkinson
Vertigolu hastada acil bakım
3.6.Myastenia Gravis
3.7.Multipl Skleroz
uygulanacaksa;
3.8.Guillain-Barre Sendromu
1. Nazal kanül ile hastaya 5 L/dk
oksijen vermek.
2. Hastaya rahat edeceği bir
pozisyon vermek.
3. Damar yolunu açmak.
4. Şok bulgularını değerlendirmek.
5. KKM ile iletişime geçerek
danışman hekimin onayı ile ilaç
BECERİ
1. Olay yerini
değerlendirmek
2. Kendi ve hastanın can
güvenliğini sağlamak
3. Hastalıklarda belirti ve
bulguları değerlendirmek
4. Hastalıklarda acil bakım
ilkelerini uygulamak
7. Acil bakım
uygulamalarında iş akış
şemalarını takip etmek
TAVIR
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
7.
Dikkatli olmak
Zamanı iyi kullanmak
Düzenli olmak
Planlı olmak
Soğukkanlı olmak
Empati kurmak
İşini severek yapmak
Hasta haklarına saygılı
olmak
uygulamak.
6. Hastayı KKM’nin uygun gördüğü
hastaneye götürmek.
7. Yaptığınız tüm uygulamaları vaka
formuna kaydetmek
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 3-5 dakika
NOT:
İşlemi Öğrenme Süresi: 6 ders saati
MODÜL BİLGİ SAYFASI
ALAN
: ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ
MESLEK/DAL
: ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
DERS
: TIBBİ ACİLLER
MODÜL
: PSİKİYATRİK ACİLLER
KODU
:723H00124
SÜRE
: 40/16
ÖN KOŞUL
:
AÇIKLAMA
:
1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için bilgi iletişim teknolojilerinin
gerektirdiği araç, gereç ve ekipmanlar sağlanmalıdır.
2. Bu modül teknik laboratuvar/atölyede yapılmalıdır.
3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 40 saat sonunda ulaşılması öngörülerek
hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 16 saatin dışında kalan
bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak planlama yapılmalıdır.
4. Öğretmen, bu modülün işlenişi sırasında içerik sıralamasına aynen uymalıdır.
5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde, Sağlık Bakanlığı’nın onayladığı ERC (Avrupa
Resusitasyon Konseyi) kararları doğrultusunda vaka çalışmaları yapılarak
örneklendirilmelidir.
6. Modül içeriğine uygun poster, afiş, sunu çalışmaları yapılmalıdır.
ÖĞRETİM YÖNTEM VE
TEKNİKLERİ
:Soru- cevap, rol yapma, drama, tartışma, beyin fırtınası, problem
çözme, gezi –gözlem, araştırma, uygulama gibi modüler bireysel
öğrenme yöntem ve teknikleri
GENEL AMAÇ
: Öğrenci, sahada ve acil serviste psikiyatrik hastalıklarda acil bakım
uygulayabilecektir.
AMAÇLAR
:
1. Psikiyatride temel kavramları ayırt edebilecektir.
2. Kişilik, anksiyete ve somatoform bozukluklarda acil bakım uygulayabilecektir.
3. Fonksiyonel ve organik psikozlarda acil bakım uygulayabilecektir.
4. Sahada karşılaşılan psikiyatrik acil durumlarda acil bakım uygulayabilecektir.
İÇERİK
:
1. PSİKİYATRİDE TEMEL KAVRAMLAR
1.1. Ruh Sağlığı
1.2. Psikiyatrik Bozukluklarda Tanı ve Sınıflandırma
1.3. Psikiyatrik Bozuklukların Nedenleri
1.3.1. Biyolojik Etkenler
1.3.2. Psikolojik Etkenler
1.3.3. Toplumsal Etkenler
1.4. Psikiyatrik Bozukluklarda Belirti ve Bulgular
1.4.1. Duygulanım Alanı Bozuklukları
1.4.2. Bilişsel Alan Bozuklukları
1.4.3. Hareket (Etkinlik) Bozuklukları
1.5. Psikiyatride Hasta Değerlendirme İlkeleri
1.6. Psikiyatride Uygulanan Tedavi Yöntemleri
2. ANKSİYETE BOZUKLUKLARI
2.1. Kişilik Bozuklukları
2.2. Anksiyete Bozuklukları
2.2.1. Anksiyete Çeşitleri
2.2.2. Anksiyete Bozukluklarında Psikiyatrik Yaklaşım ve Tedavi
2.3. Somatoform Bozukluklar
2.3.1. Konversiyon Bozukluğu
2.3.2. Hipokondriazis (Hastalık Hastalığı)
2.3.3. Somatoform Bozukluklarda Psikiyatrik Yaklaşım ve Tedavi
3. FONKSİYONEL ve ORGANİK PSİKOZLAR
3.1. Duygu-Durum Bozuklukları
3.1.1. Depresif Bozukluklar
3.1.2. Bipolar (İki Uçlu) Bozukluklar
3.1.3. Duygu-Durum Bozukluklarında Psikiyatrik Yaklaşım ve Tedavi
3.2. Şizofrenik Bozukluklar
3.2.1. Şizofrenik Bozukluklarda Psikiyatrik Yaklaşım ve Tedavi
3.3. Sanrılı (Hezeyanlı) Bozukluklar
3.3.1. Sanrılı Bozukluklarda Psikiyatrik Yaklaşım ve Tedavi
3.4. Organik Nedenli Ruhsal Bozukluklar
3.4.1. Deliryum
3.4.2. Demans (Bunama)
4. SAHADA KARŞILAŞILAN PSİKİYATRİK ACİLLER
4.1. Psikoaktif Madde Kullanımına Bağlı Bozukluklar
4.1.1. Alkol İntoksikasyonu
4.1.2. Alkol Yoksunluğu
4.2. İntihar (Suisid) ve İntihar Girişimi
4.3. Cinsel Saldırı
4.3.1. Çocuk İstismarı
4.4. Saldırganlık ve Şiddet
4.5. Psikiyatrik Acillerde Genel Yaklaşım Kuralları
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME:
Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir.
A.Psikiyatride Temel Kavramlar (Psikiyatride Temel Kavramları Ayırt Etmek)
1.
Ruh sağlığının tanımını yapar.
2.
Ruh sağlığı normal insanın özelliklerini sayar.
3.
Ruhsal hastalıkların sınıflandırmasını bilir.
4.
Psikiyatrik temel kavramları açıklar.
5.
Ruhsal hastalıkların genel belirtilerini sayar.
6.
Ruhsal durum muayenesini bilir ve uygular.
B. Anksiyete Bozuklukları (Kişilik, Anksiyete ve Somatoform Bozukluklarda Acil Bakım
Uygulamak)
1.
Kişilik bozukluklarını tanımlar ve sınıflandırır.
2.
Anksiyete bozuklukları tanımlar ve sınıflandırır.
3.
Somatoform Bozuklukları tanımlar ve sınıflandırır.
C.Fonksiyonel Ve Organik Psikozlar (Fonksiyonel ve Organik Psikozlarda Acil Bakım
Uygulamak)
1.
Fonksiyonel ve organik psikozları tanımlar.
2.
Duygudurum bozukluğunu tanımlar.
3.
Duygudurum bozukluklarının belirti ve bulgularını sıralar.
4.
Şizofreninin belirti ve bulgularını bilir.
5.
Şizofreni tiplerini sayar.
6.
Ağır depresif hastalarda intihar riskinin belirti ve bulgularını gözlemler.
7.
İntihar riskine karşı gerekli acil önlemleri alır.
8.
Sanrısal bozuklukları tanımlar.
9.
Paronoid bozukluklardaki belirti ve bulguları sıralar.
10.
Organik psikozları sıralar ve tanımlar.
11.
Deliryumda görülen belirti ve bulguları sayar.
12.
Demansa ait belirti ve bulguları bilir ve gözlemler.
13.
Psikozlu hastalarda acil yaklaşımı uygular.
D.Sahada Karşılaşılan Psikiyatrik Aciller (Sahada Karşılaşılan Psikiyatrik Acil
Durumlarda Acil Bakım Uygulamak)
1.
Suisidin nedenlerini açıklar.
2.
Suisid de acil bakım ilkelerini uygular.
3.
Psikoaktif madde kullanımına bağlı ruhsal bozuklukları tanımlar.
4.
Psikoaktif madde kullanımına bağlı ruhsal bozuklukları sınıflandırır.
5.
Psikoaktif madde kullanımına bağlı ruhsal bozukluklarda acil bakım uygular.
6.
Kötüye kullanım durumlarını tanımlayarak sınıflandırır.
7.
Kötüye kullanım vakalarında acil bakım uygular.
8.
Ruhsal hastalıklarda acil yaklaşım ve bakım ilkelerini uygular.
İŞLEM ANALİZ FORMU
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞ
Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
İŞLEM NO:
1
İŞLEMİN ADI
Psikiyatride temel kavramları ayırt etmek
YETERLİK:
ORTAM (Araç
gereç,
donanım ve
koşullar)
Psikiyatrik Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
Dış ortam, ambulans, acil servis, nazal kanül, balon-maske, aspiratör cihazı, aspiratör sondası, monitör, elektrot, ekg
cihazı, foley sonda, idrar torbası, nazogastrik sonda, glukometre, lanset, sedye ışık kalemi, tansiyon aleti, stetoskop,
oksijen kaynağı ve ekipmanları, değişik ölçülerde enjektör, branül çeşitleri, eldiven, servikal boyunluk, sedye çeşitleri
battaniye, serum çeşitleri, spanç, pamuk, alkol, ilaç çeşitleri, havlu, saniyeli saat, sabun, su, temiz plastik torba,vb.
Ambulans ve Acil Bakım Teknikerleri ile Acil Tıp Teknisyenlerinin Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Tebliğ 26.032009.27181
R.G.(İş Akış Şemaları)
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
1. Psikiyatride temel kavramları ayırt 1. PSİKİYATRİDE TEMEL KAVRAMLAR
1.1. Ruh Sağlığı
etmek.
1.2. Psikiyatrik Bozukluklarda Tanı ve
2. Ruh sağlının tanımını yapmak.
3. Ruhsal bozuklukları ayırt etmek.
Sınıflandırma
1.3. Psikiyatrik Bozuklukların Nedenleri
4. Ruhsal bozukluklarda belirti ve
1.3.1. Biyolojik Etkenler
bulguları değerlendirmek.
1.3.2. Psikolojik Etkenler
5. Psikiyatrik hasta değerlendirme
1.3.3. Toplumsal Etkenler
aşmalarını uygulamak.
1.4. Psikiyatrik Bozukluklarda Belirti ve
7. Psikiyatride uygulanan tedavi
yöntemlerini ayırt etmek.
Bulgular
1.4.1. Duygulanım Alanı Bozuklukları
1.4.2. Bilişsel Alan Bozuklukları
1.4.3. Hareket (Etkinlik) Bozuklukları
1.5. Psikiyatride Hasta Değerlendirme
İlkeleri
1.6. Psikiyatride Uygulanan Tedavi
Yöntemleri
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi…. dakika
NOT:
BECERİ
1. Psikiyatrik terimleri
1.
kullanmak
2.
2. Ruhsal belirti ve
3.
bulguları gözlemlemek 4.
3. Düşünce akışını
5.
izlemek
6.
4. Davranışları
7.
gözlemlemek
8.
5. Algı bozukluklarını
9.
analiz etmek
6. Ekip çalışmasını bilmek
TAVIR
Dikkatli olmak
Sabırlı olmak
Soğukkanlı olmak
Doğru karar vermek
Etik davranmak
Seçici olmak
Yaratıcı olmak
Gözlemci olmak
Araştırıcı olmak
İşlemi Öğrenme Süresi: 4 ders saati
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞLEM NO
2
İŞLEM ANALİZ FORMU
İŞ
Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
Kişilik, anksiyete ve somatoform
İŞLEMİN ADI uygulamak
bozukluklarda
acil
bakım
YETERLİK
ORTAM (Araç
gereç,
donanım ve
koşullar)
Psikiyatrik Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
Dış ortam, ambulans, acil servis, nazal kanül, balon-maske, aspiratör cihazı, aspiratör sondası, monitör, elektrot, ekg
cihazı, foley sonda, idrar torbası, nazogastrik sonda, glukometre, lanset, sedye ışık kalemi, tansiyon aleti, stetoskop,
oksijen kaynağı ve ekipmanları, değişik ölçülerde enjektör, branül çeşitleri, eldiven, servikal boyunluk, sedye çeşitleri
battaniye, serum çeşitleri, spanç, pamuk, alkol, ilaç çeşitleri, havlu, saniyeli saat, sabun, su, temiz plastik torba,vb.
Ambulans ve Acil Bakım Teknikerleri ile Acil Tıp Teknisyenlerinin Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Tebliğ 26,032009/27181
STANDART
R.G.(İş Akış Şemaları)
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
2. ANKSİYETE BOZUKLUKLARI
1. Kişilik bozukluklarını ayırt etmek.
2.1. Kişilik Bozuklukları
2. Anksiyete bozukluklarını tanımlamak.
2.2. Anksiyete Bozuklukları
3. Anksiyete belirti ve bulgularını ayırt
etmek.
2.2.1. Anksiyete Çeşitleri
2.2.2. Anksiyete Bozukluklarında
4. Anksiyete çeşitlerini ayırt etmek.
5. Anksiyete bozukluklarında psikiyatrik
Psikiyatrik Yaklaşım ve Tedavi
2.3. Somatoform Bozukluklar
yaklaşım ilkelerini uygulamak.
2.3.1. Konversiyon Bozukluğu
6. Somatoform
bozukluklarını
2.3.2. Hipokondriazis (Hastalık
tanımlayınız.
7. Somataform bozukluklarda belirti ve
Hastalığı)
2.3.3. Somatoform Bozukluklarda
bulguları ayırt etmek.
8. Somatoform bozukluklarda psikiyatrik
Psikiyatrik Yaklaşım ve Tedavi
yaklaşım ilkelerini uygulamak.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: … dakika
NOT:
1. Anksiyete belirti ve
bulgularını
değerlendirmek
2. Akut reaksiyon
dönemlerinde psikiyatrik
acil yaklaşım uygulamak
3. İyi gözlem yapmak
4. Etkili iletişim kurmak
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Dikkatli olmak
Sabırlı olmak
Soğukkanlı olmak
Doğru karar vermek
Etik davranmak
Seçici olmak
Yaratıcı olmak
Gözlemci olmak
Araştırıcı olmak
İşlemi Öğrenme Süresi: 4 ders saati
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞLEM NO:
3
İŞLEM ANALİZ FORMU
İŞ
Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
Fonksiyonel ve organik psikozlarda bozukluklarda acil bakım
İŞLEMİN ADI uygulamak
YETERLİK:
Psikiyatrik Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
Dış ortam, ambulans, acil servis, nazal kanül, balon-maske, aspiratör cihazı, aspiratör sondası, monitör, elektrot, ekg
ORTAM (Araç
cihazı, foley sonda, idrar torbası, nazogastrik sonda, glukometre, lanset, sedye ışık kalemi, tansiyon aleti, stetoskop,
gereç, donanım ve
oksijen kaynağı ve ekipmanları, değişik ölçülerde enjektör, branül çeşitleri, eldiven, servikal boyunluk, sedye çeşitleri
koşullar)
battaniye, serum çeşitleri, spanç, pamuk, alkol, ilaç çeşitleri, havlu, saniyeli saat, sabun, su, temiz plastik torba,vb.
Ambulans ve Acil Bakım Teknikerleri ile Acil Tıp Teknisyenlerinin Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Tebliğ 26,032009/27181
STANDART
R.G.(İş Akış Şemaları)
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
3. FONKSİYONEL VE ORGANİK
1. İyi gözlem yapmak
1. Psikotik bozuklukları tanımlamak.
PSİKOZLAR
2. Etkili iletişim kurmak
2. Duygu-durum
bozukluklarının
3.1. Duygu-Durum Bozuklukları
3. Akut reaksiyon
çeşitlerini ayırt etmek.
3.1.1. Depresif Bozukluklar
dönemlerinde
3. Depresif bozuklukların belirti ve
3.1.2. Bipolar (İki Uçlu) Bozukluklar
bulgularını ayırt etmek.
3.1.3. Duygu-Durum Bozukluklarında psikiyatrik acil yaklaşım
uygulamak
4. Bipolar bozuklukların belirti ve
Psikiyatrik Yaklaşım ve Tedavi
4. Jest ve mimikleri dikkatli
bulgularını ayırt etmek.
3.2. Şizofrenik Bozukluklar
3.2.1.
Şizofrenik
Bozukluklarda
kullanmak
5. Şizofrenik bozuklukları tanımlamak.
Psikiyatrik
Yaklaşım
ve
Tedavi
6. Şizofrenide belirti ve bulguları ayırt
3.3. Sanrılı (Hezeyanlı) Bozukluklar
etmek.
3.3.1. Sanrılı Bozukluklarda Psikiyatrik
7. Şizofreninin alt tiplerini ayırt etmek.
Yaklaşım ve Tedavi
8. Sanrılı bozuklukları tanımlamak.
3.4. Organik Nedenli Ruhsal Bozukluklar
3.4.1. Deliryum
9. Sanrılı bozukluklarda belirti ve
3.4.2. Demans (Bunama)
bulguları ayırt etmek.
Sabırlı olmak
Dikkatli olmak
Soğukkanlı olmak
Doğru karar vermek
Hasta haklarına
saygılı olmak
6. Etik davranmak
7. Seçici olmak
8. Yaratıcı olmak
9. Gözlemci olmak
10.
Empati kurmak
11.
İletişim
yeteneğine sahip
olmak
1.
2.
3.
4.
5.
10. Sanrılı bozukluğun alt tiplerini ayırt
etmek.
11. Organik nedenli ruhsal bozuklukları
tanımlamak.
12. Deliryumun belirti ve bulgularını ayırt
etmek.
13. Demansın belirti ve bulgularını ayırt
etmek.
9. Fonksiyonel ve organik nedenli ruhsal
bozukluklarda
uygun
tedavi
yöntemlerini uygulamak.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: … dakika
NOT:
İşlemi Öğrenme Süresi: 4 ders saati
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞLEM NO:
3
İŞLEM ANALİZ FORMU
İŞ
Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
Sahada karşılaşılan psikiyatrik acil
İŞLEMİN ADI uygulamak
durumlarda
acil
bakım
YETERLİK:
ORTAM (Araç
gereç,
donanım ve
koşullar)
Psikiyatrik Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
Dış ortam, ambulans, acil servis, nazal kanül, balon-maske, aspiratör cihazı, aspiratör sondası, monitör, elektrot, ekg
cihazı, foley sonda, idrar torbası, nazogastrik sonda, glukometre, lanset, sedye ışık kalemi, tansiyon aleti, stetoskop,
oksijen kaynağı ve ekipmanları, değişik ölçülerde enjektör, branül çeşitleri, eldiven, servikal boyunluk, sedye çeşitleri
battaniye, serum çeşitleri, spanç, pamuk, alkol, ilaç çeşitleri, havlu, saniyeli saat, sabun, su, temiz plastik torba,vb.
Ambulans ve Acil Bakım Teknikerleri ile Acil Tıp Teknisyenlerinin Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Tebliğ
STANDART
26,032009/27181 R.G.(İş Akış Şemaları)
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
1. Olay yeri ve kendi can güvenliğinizi 4. SAHADA KARŞILAŞILAN
PSİKİYATRİK ACİLLER
sağlamak.
4.1. Psikoaktif Madde Kullanımına Bağlı
2. Hastanın bilincini kontrol etmek.
3. Hastanın ABC’sini kontrol etmek.
Bozukluklar
4.1.1. Alkol İntoksikasyonu
4. Oksijen vermek.
4.1.2. Alkol Yoksunluğu
5. Damar yolunu açmak.
4.2. İntihar (Suisid) ve İntihar Girişimi
6. Hastanın kan şekerini ölçmek.
4.3. Cinsel Saldırı
7. Varsa diğer tıbbi acil durumları
4.3.1. Çocuk İstismarı
araştırmak.
4.4. Saldırganlık ve Şiddet
8. KKM tarafından bildirilen sağlık
4.5. Psikiyatrik Acillerde Genel Yaklaşım
kuruluşuna hastayı nakletmek.
10. Vaka kayıt formunu doldurmak.
Kuralları
1. İyi gözlem yapmak
2. Etkili iletişim kurmak
3. Akut reaksiyon
dönemlerinde
4. Psikiyatrik acil yaklaşım
uygulamak
5. Jest ve mimikleri dikkatli
kullanmak
Sabırlı olmak
Dikkatli olmak
Soğukkanlı olmak
Doğru karar vermek
Hasta haklarına
saygılı olmak
6. Etik davranmak
7. Seçici olmak
8. Yaratıcı olmak
9. Psikolojik destek
vermek
10.
Gözlemci olmak
11.
Empati kurmak
12.
İletişim
yeteneğine sahip
1.
2.
3.
4.
5.
olmak
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: … dakika
NOT:
İşlemi Öğrenme Süresi: 4 ders saati
MODÜL BİLGİ SAYFASI
ALAN
: ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ
MESLEK/DAL
: ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
DERS
: TIBBİ ACİLLER
MODÜL
: KEMİK EKLEM DERİ ÜROGENİTAL VE KAN HASTALIKLARI
KODU
: 723H00125
SÜRE
: 40/16
ÖN KOŞUL
:
AÇIKLAMA
:
1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için kullanılacak araç, gereç ve
ekipmanlar temin edilmelidir.
2. Bu modül, teknik laboratuvarında uygulama yapılmalıdır.
3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 40 saat sonunda ulaşılması öngörülerek
hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 16 saatin dışında kalan
bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak planlama yapılmalıdır.
4. Öğretmen, bu modülün işlenişi sırasında içerik sıralamasına aynen uymalıdır.
5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde öğrencilere hareket sistemi ve deri
hastalıkları, ürogenital sistem hastalıkları, kan hastalıkları konularında sık sık tekrarlar
yaptırılmalıdır.
ÖĞRETİM YÖNTEM VE
TEKNİKLERİ
:Sesli okuma, yazma(not alma, satır altı çizme, cümlede kullanma), sorucevap, rol yapma, drama, tartışma, beyin fırtınası, problem çözme, gezi –
gözlem, araştırma, uygulama gibi modüler bireysel öğrenme yöntem ve
teknikleri
GENEL AMAÇ
AMAÇLAR
:Öğrenci sahada kemik, eklem, deri, ürogenital ve kan hastalıklarında
acil bakım uygulayabileceksiniz.
:Öğrenci;
1. Hareket sistemi ve deri hastalıklarını ayırt edebileceksiniz.
2. Ürogenital sistem hastalıklarını ayırt edebileceksiniz.
3. Kan hastalıklarını ayırt edebileceksiniz.
İÇERİK:
1. HAREKET SİSTEMİ VE DERİ HASTALIKLARI
1.1. Hareket Sistemi Hastalıkları
1.1.1. Romatoit Artrit (RA)
1.1.2. Osteoartrit
1.1.3. Gut Artriti
1.1.4. Akut Romatizmal Ateş (ARA)
1.1.5. Sistemik Lupus Eritromatozus (SLE)
1.1.6. Osteomiyelit
1.1.7. Osteoporoz
1.2. Cilt Hastalıkları
1.2.1. Deri Lezyonları
1.2.2. Benler (Nevus)
1.2.3. Siğiller (Verruka)
1.2.4. İmpetigo
1.2.5. Egzema
1.2.6. Ürtiker
2. ÜROGENİTAL SİSTEM HASTALIKLARI
2.1. Üriner Sistem Hastalıkları
2.1.1. Sistit
2.1.2. Piyelonefrit
2.1.3. Akut Glomerülonefrit
2.1.4. Akut Böbrek Yetmezliği
2.1.5. Böbrek Taşları
2.2. Genital Sistem Hastalıkları
2.2.1. Kadın Genital Sistem Hastalıkları
2.2.2. Erkek Genital Sistem Hastalıkları
3. KAN HASTALIKLARI
3.1. Anemiler
3.1.1. Aplastik Anemi
3.1.2. Demir Eksikliği (Hipokrom Mikrositer Anemi) Anemisi
3.1.3. Hemolitik Anemi
3.1.4. Pernisiyöz Anemi (Megoblastik Anemi)
3.1.5. Talasemi
3.2. Hodgkin Hastalığı
3.3. Trombositopeni
3.3.1. İdiopatik Trombositopenik Purpura (İTP)
3.4. Pıhtılaşma Bozuklukları
3.4.1. Hemofili
3.5. Lösemi
3.5.1. Akut Myeloid Lösemi (AML)
3.5.2. Kronik Myelositik Lösemi (KML)
3.5.3. Akut Lenfositik Lösemi (ALL)
3.5.4. Kronik Lenfositik Lösemi (KLL)
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME:
Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir.
A.Hareket Sistemi ve Deri Hastalıkları (Hareket Sistemi ve Deri Hastalıklarını Ayırt
Etmek)
1.
Hareket sistemi hastalıklarını tanımlar.
2.
Hareket sistemi hastalıklarının belirti ve bulgularını değerlendirir.
3.
Hareket sistemi hastalıklarının acil durumlarında acil bakım uygular.
4.
Kemik, hastalıklarını açıklar.
5.
Deri hastalıklarını tanımlar.
6.
Deri hastalıklarının belirti ve bulgularını değerlendirir.
7.
Allerjik reaksiyonları açıklar.
8.
Allerjik Reaksiyonlarda acil bakım uygular.
9.
Eritama Multiforme ve Stevens-Johnson Sendromunda acil bakım uygular.
10.
Toksik Epidermal Nekrolizisde (TEN) acil bakım uygular.
B.Ürogenital Sistem Hastalıkları (Ürogenital Sistem Hastalıklarını Ayırt Etmek)
1.
Üriner sistem hastalıklarını açıklar.
2.
Üriner sistem hastalıklarının belirti ve bulgularını değerlendirir.
3.
Glomerulonefritte acil bakım uygular.
4.
Böbrek yetmezliğini açıklar.
5.
Böbrek Taşlarında acil bakım uygular.
6.
Prostat neden ve belirtilerini açıklar.
7.
Renal kolikte acil bakım uygular.
8.
Genital Sistem Hastalıklarını açıklar.
9.
Over ve testis hastalıklarını açıklar.
C.Kan Hastalıkları (Kan Hastalıklarını Ayırt Etmek)
1.
Kan hastalıklarını açıklar
2.
Anemilerin neden ve belirtilerini açıklar.
3.
Anemilerde acil bakım uygular.
4.
Hodgkin hastalığının neden ve belirtilerini açıklar.
5.
Talasemi neden ve belirtilerini açıklar.
6.
Trombositopeniyi açıklar.
7.
Pıhtılaşma bozukluklarında acil bakım uygular.
8.
Hemofiliyi açıklar.
9.
Löseminin neden ve belirtilerini açıklar.
İŞLEM ANALİZ FORMU
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞ
Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
İŞLEM NO
1
İŞLEMİN ADI
Hareket sistemi ve deri hastalıklarını ayırt etmek
YETERLİK
Kemik, Eklem, Deri, Ürogenital ve Kan Hastalıklarında Acil Bakım Uygulamak
ORTAM
(Araç
Açık saha, acil servis, ambulans, kemik, eklem ve deri hastalıkları ile ilgili broşürler, kalem, kâğıt, tepegöz, projeksiyon cihazı, afiş, resim,
gereç, donanım ve
CD, DVD, bilgisayar
koşullar)
STANDART
Süresinde ve doğru olarak kemik, eklem ve deri hastalıklarında acil bakım uygulamak.
İŞLEM BASAMAKLARI
1. Romatoit artritin belirti ve bulgularını ayırt 1.
etmek.
2. Osteoartritin belirti ve bulgularını ayırt
etmek.
3. Gut artritin belirti ve bulgularını ayırt
etmek.
4. Akut romatizmal ateşin belirti ve
bulgularını ayırt etmek.
5. Sistemik lupus eritromatozusun belirti ve
bulgularını ayırt etmek.
6. Osteomiyelitin belirti ve bulgularını ayırt
etmek.
7. Osteoporozun belirti ve bulgularını ayırt
etmek.
7. Cilt hastalıklarının belirti ve bulgularını
ayırt etmek.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 40-80 dakika
NOT:
BİLGİ
BECERİ
HAREKET SİSTEMİ VE DERİ
HASTALIKLARI
1.1. Hareket Sistemi Hastalıkları
1.1.1. Romatoit Artrit (RA)
1.1.2. Osteoartrit
1.1.3. Gut Artriti
1.1.4. Akut Romatizmal Ateş
(ARA)
1.1.5. Sistemik Lupus
Eritromatozus (SLE)
1.1.6. Osteomiyelit
1.1.7. Osteoporoz
1.2. Cilt Hastalıkları
1.2.1. Deri Lezyonları
1.2.2. Benler (Nevus)
1.2.3. Siğiller (Verruka)
1.2.4. İmpetigo
1.2.5. Egzema
1.2.6. Ürtiker
1. Romatoit artritin belirti
ve bulgularını ayırt
etmek.
2. Akut romatizmal ateşin
belirti ve bulgularını
ayırt etmek.
3. Cilt hastalıklarının belirti
ve bulgularını ayırt
etmek.
TAVIR
1. Dikkatli olmak
2. Hızlı hareket etmek
3. Hasta haklarına saygılı
olmak
4. Doğru karar vermek
5. Planlı olmak
6. Zamanı iyi kullanmak
İşlemi Öğrenme Süresi: 6 ders saati
İŞLEM ANALİZ FORMU
MESLEĞİN ADI ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞ
Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
İŞLEM NO
İŞLEMİN ADI
Ürogenital sistem hastalıklarını ayırt etmek
2
YETERLİK
Kemik, Eklem, Deri, Ürogenital ve Kan Hastalıklarında Acil Bakım Uygulamak
ORTAM
(Araç
gereç,
Açık saha, acil servis, ambulans, üriner sistem organ maketleri, genital sistem organ maketleri Üriner ve genital, hastalıkları
donanım
ve ile ilgili broşürler, kalem, kâğıt, tepegöz, projeksiyon cihazı, afiş, resim, CD, DVD, bilgisayar
koşullar)
STANDART
Süresinde ve doğru olarak üregenital sistem hastalıklarında acil bakım uygulamak.
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
1. Sistitin belirti ve bulgularını ayırt 2.
etmek.
2. Piyelonefritin belirti ve bulgularını
ayırt etmek.
3. Akut glomerulonefritin belirti ve
bulgularını ayırt etmek.
4. Akut böbrek yetmezliğinin belirti ve
bulgularını ayırt etmek.
5. Böbrek taşlarının belirti ve bulgularını
ayırt etmek.
6. Renal kolikte acil bakım uygulayınız.
7. Endometriyozisin belirti ve bulgularını
ayırt etmek.
8. Uterus prolapsusunun belirti ve
bulgularını ayırt etmek.
ÜROGENİTAL SİSTEM
1.
HASTALIKLARI
2.1. Üriner Sistem Hastalıkları
2.1.1. Sistit
2.
2.1.2. Piyelonefrit
2.1.3. Akut Glomerülonefrit
2.1.4. Akut Böbrek Yetmezliği 3.
2.1.5. Böbrek Taşları
2.2. Genital Sistem Hastalıkları
2.2.1. Kadın Genital Sistem
Hastalıkları
4.
2.2.2. Erkek Genital Sistem
Hastalıkları
5.
Piyelonefritin belirti ve
bulgularını ayırt
etmek.
Akut glomerulonefritin
belirti ve bulgularını
ayırt
Akut böbrek
yetmezliğinin belirti ve
bulgularını ayırt
etmek.
Renal kolikte acil
bakım uygulamak.
Endometriyozisin
belirti ve bulgularını
ayırt etmek.
6. Uterus prolapsusunun
belirti ve bulgularını
ayırt etmek.
TAVIR
1. Dikkatli olmak
2. Hızlı hareket etmek
3. Hasta haklarına saygılı
olmak
4. Doğru karar vermek
5. Planlı olmak
6. Zamanı iyi kullanmak
9. Uterus
tümörünün
belirti
ve
bulgularını ayırt etmek.
10. Over kistinin belirti ve bulgularını ayırt
etmek.
11. Over kanserinin belirti ve bulgularını
ayırt ediniz.
12. Testis
torsiyonunun
belirti
ve
bulgularını ayırt etmek.
13. Orşitin belirti ve bulgularını ayırt
ediniz.
14. Prostat hipertrofisinin belirti ve
bulgularını ayırt etmek.
15. Prostat
kanserinin
belirti
ve
bulgularını ayırt etmek.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 40-80 dakika
NOT:
7. Testis torsiyonunun
belirti ve bulgularını
ayırt etmek.
İşlemi Öğrenme Süresi: 4 ders saati
İŞLEM ANALİZ FORMU
MESLEĞİN ADI ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞ
Hastalıklarda Acil Bakım Uygulamak
İŞLEM NO
İŞLEMİN ADI
Kan hastalıklarını ayırt etmek
3
YETERLİK
Kemik, Eklem, Deri, Ürogenital ve Kan Hastalıklarında Acil Bakım Uygulamak
ORTAM
(Araç
Açık saha, acil servis, ambulans, kan, hastalıkları ile ilgili broşürler, kalem, kâğıt, tepegöz, projeksiyon cihazı, afiş, resim,
gereç, donanım
CD, DVD, bilgisayar
ve koşullar)
STANDART
Süresinde ve doğru olarak kan hastalıklarında acil bakım uygulamak
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
1. Aneminin belirti ve
1. Aneminin belirti ve bulgularını ayırt 3. KAN HASTALIKLARI
3.1.
Anemiler
bulgularını ayırt
etmek.
3.1.1.
Aplastik
Anemi
etmek.
2. Aplastik aneminin belirti ve bulgularını
3.1.2.
Demir
Eksikliği
2.
İdiopatik
ayırt etmek.
(Hipokrom Mikrositer Anemi)
trombositopenik
3. Demir eksikliği anemisinin belirti ve
Anemisi
purpura hastalığının
bulgularını ayırt etmek.
3.1.3. Hemolitik Anemi
belirti ve bulgularını
4. Hemolitik aneminin belirti ve bulguları
3.1.4. Pernisiyöz Anemi
ayırt etmek.
ayırt etmek.
(Megoblastik Anemi)
3. Hemofili hastalığının
5. Pernisiyöz
aneminin
belirti
ve
3.1.5. Talasemi
belirti ve bulgularını
bulgularını ayırt etmek.
3.2. Hodgkin Hastalığı
ayırt etmek.
6. Talaseminin belirti ve bulgularını ayırt
3.3. Trombositopeni
etmek.
3.3.1. İdiopatik
Trombositopenik Purpura
7. Hodgkin
hastalığının
belirti
ve
(İTP)
bulgularını ayırt etmek.
3.4.
Pıhtılaşma
Bozuklukları
8. İdiopatik trombositopenik purpura
3.4.1.
Hemofili
hastalığının belirti ve bulgularını ayırt
3.5. Lösemi
etmek.
3.5.1. Akut Myeloid Lösemi
TAVIR
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Dikkatli olmak
Hızlı hareket etmek
Hasta haklarına saygılı olmak
Doğru karar vermek
Planlı olmak
Zamanı iyi kullanmak
9. Hemofili
hastalığının
belirti
ve
bulgularını ayırt etmek.
10. Akut myeloid lösemi hastalığının
belirti ve bulgularını ayırt etmek.
11. Kronik myelositik lösemi hastalığının
belirti ve bulgularını ayırt etmek.
12. Akut lenfositik lösemi hastalığının
belirti ve bulgularını ayırt etmek.
16. Kronik lenfositik lösemi hastalığının
belirti ve bulgularını ayırt etmek.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 40-80 dakika
NOT:
(AML)
3.5.2. Kronik Myelositik
Lösemi (KML)
3.5.3. Akut Lenfositik Lösemi
(ALL)
3.5.4. Kronik Lenfositik
Lösemi (KLL)
İşlemi Öğrenme Süresi: 6 ders saati
MODÜL BİLGİ SAYFASI
ALAN
: ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ
MESLEK/DAL
: ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
DERS
: TIBBİ ACİLLER
MODÜL
: GEBELİK VE KOMPLİKASYONLARI
KODU
: 723H00054
SÜRE
: 40/16
ÖN KOŞUL
:
AÇIKLAMA
:
1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için kullanılacak araç, gereç
ve ekipmanlar temin edilmelidir.
2. Bu modül, teknik laboratuvarında uygulama yapılmalıdır.
3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 40 saat sonunda ulaşılması öngörülerek
hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 16 saatin dışında
kalan bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak planlama yapılmalıdır.
4. Öğretmen, bu modülün işlenişi sırasında içerik sıralamasına aynen uymalıdır.
5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde, vaka çalışmaları yapılarak
örneklendirilmelidir.
6. Gebelik ve komplikasyonları
ÖĞRETİM YÖNTEM VE
TEKNİKLERİ
:Sesli okuma, yazma(not alma, satır altı çizme, cümlede kullanma),
soru- cevap, rol yapma, drama, tartışma, beyin fırtınası, problem
çözme, gezi –gözlem, araştırma, uygulama gibi modüler bireysel
öğrenme yöntem ve teknikleri
GENEL AMAÇ
: Gebelik ve komplikasyonlarında acil bakım uygulayabilecektir.
AMAÇLAR
:
1. Gebelik sürecini ayırt edebilecektir.
2. Gebenin değerlendirmesini yapabilecektir.
3. Gebelik komplikasyonlarında acil bakım uygulayabilecektir.
İÇERİK
:
1. GEBELİK
1.1. Fertilizasyon (Döllenme)
1.2. Plasenta
1.3. Amnion Kesesi ve Sıvısı
1.4. Göbek Kordonu
1.5. Embriyo
1.6. Fetüs
1.6.1. Fetal Dolaşım
1.6.2. Fetüsun Gelişimi
1.7. Gebelikte Anne Fizyolojisi
2. GEBENİN DEĞERLENDİRİLMESİ
2.1. Gebenin Birinci Değerlendirmesi
2.2. Gebenin İkinci Değerlendirmesi
2.2.1. Öykü Alma
2.2.2. Baştan Aşağı Muayene
2.2.3. Leopold Manevraları
2.2.4. Çocuk Kalp Seslerinin (ÇKS) Dinlenmesi
3. GEBELİK KOMPLİKASYONLARI
3.1. Gebelikte Diabet
3.2. Gebelikte Hipotansiyon Sendromu
3.3. Gebelikte Hipertansiyon
3.4. Preeklampsi
3.5. Eklampsi
3.6. Gebelikte Kalp Hastalıkları
3.7. Gebelikte Vajinal Kanamalar
3.7.1. Düşük (Abortus)
3.7.2. Dış (Ektopik) Gebelik
3.7.3. Plasenta Previa
3.7.4. Ablasyo (Dekolman) Plasenta
3.7.5. Vaginal Kanamalarda Acil Bakım
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME:
Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir.
A.Gebelik (Gebelik Sürecini Ayırt Etmek Gebenin Değerlendirilmesi)
1.
Gebeliği açıklar.
2.
Ovulasyon ve menstruasyonu açıklar.
3.
Gebelik tanı yöntemlerini sıralar.
4.
Annenin gebeliğe uyumunu açıklar.
5.
Fetüs fizyolojisini ve gelişimini açıklar.
6.
Fetal dolaşımı açıklar.
B.Gebenin Değerlendirilmesi (Gebenin Değerlendirmesini Yapabilmek)
1.
Gebenin değerlendirmesini yapar.
2.
Gebenin diğer fizik muayenesini yapar.
C.Gebelik Komplikasyonları (Gebelik Komplikasyonlarında Acil Bakım
Uygulayabilmek)
1.
Gebelik komplikasyonlarını sıralar.
2.
Gebelikte sırt üstü yatıldığında hipotansiyon sendromunu açıklar.
3.
Gebelikte hipertansiyonu açıklar.
4.
Preeklampside acil bakım uygular.
5.
Eklampside acil bakım uygular.
6.
Gebelikte vajinal kanamaları açıklar.
7.
Dış gebelikte acil bakım uygular.
8.
Ablasyo plasentada acil bakım uygular.
9.
Plasenta previada acil bakım uygular.
İŞLEM ANALİZ FORMU
MESLEĞİN ADI ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞ
Gebelik/Doğum Komplikasyonlarında Acil Bakım Uygulamak
İŞLEM NO
İŞLEMİN ADI
Gebelik sürecini ayırt etmek
1
YETERLİK
Gebelik ve Komplikasyonlarında Acil Bakım Uygulamak
ORTAM
(Araç
gereç, donanım
ve koşullar)
Açık saha, acil servis, ambulans, kağıt, kalem, vaka kayıt formu
Gebelik sürecini doğru olarak ve süresinde izlemek.
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
1. GEBELİK
Fertilizasyonu açıklamak.
1.1. Fertilizasyon (Döllenme)
Plasentanın oluşumunu, yapı ve
1.2. Plasenta
görevlerini açıklamak.
1.3. Amnion Kesesi ve Sıvısı
Amnion
kesesi
ile
sıvısının
1.4. Göbek Kordonu
oluşumunu ve görevlerini açıklamak.
1.5. Embriyo
Göbek
kordonunun
yapısı
ve
1.6. Fetüs
görevlerini açıklamak.
1.6.1. Fetal Dolaşım
1.6.2. Fetüsun Gelişimi
Embriyonun gelişimini açıklamak.
1.7.
Gebelikte
Anne Fizyolojisi
Fetal dolaşımı açıklamak.
Fetüsün gelişimini aylara göre ayırt
etmek.
Gebelikte annenin fizyolojisini ayırt
etmek.
STANDART
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 40-80 dakika
NOT:
BECERİ
TAVIR
1. Plasentanın
oluşumunu, yapı ve
görevlerini açıklamak
2. Fetüsün
gelişimini
aylara
göre
ayırt
etmek.
3. Gebelikte
annenin
fizyolojisini
ayırt
etmek.
1.
2.
3.
4.
Dikkatli olmak
Doğru karar vermek
Planlı olmak
Zamanı iyi kullanmak
İşlemi Öğrenme Süresi: 4 ders saati
İŞLEM ANALİZ FORMU
MESLEĞİN ADI ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞ
Gebelik/Doğum Komplikasyonlarında Acil Bakım Uygulamak
İŞLEM NO
İŞLEMİN ADI
Gebenin değerlendirmesini yapmak
2
YETERLİK
Gebelik ve Komplikasyonlarında Acil Bakım Uygulamak
ORTAM
(Araç
gereç, donanım
ve koşullar)
Açık saha, acil servis, ambulans, kağıt, kalem, vaka kayıt formu eldiven, bilgisayar, projeksiyon cihazı, DVD.
STANDART
Süresinde ve doğru olarak gebelik değerlendirmesi yapmak.
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
1. Gebenin birinci değerlendirmesini 2. GEBENİN DEĞERLENDİRİLMESİ 1.
2.1. Gebenin Birinci Değerlendirmesi
yapmak.
2.2. Gebenin İkinci Değerlendirmesi
2. Gebenin ikinci değerlendirmesini
2.2.1. Öykü Alma
2.
yapmak.
2.2.2. Baştan Aşağı Muayene
Leopold manevraları yapılacaksa;
2.2.3. Leopold Manevraları 3.
1. Birinci leopold manevrasını yapmak
2.2.4. Çocuk Kalp Seslerinin
(ÇKS) Dinlenmesi
2. İkinci leopold manevrasını yapmak
3. Üçüncü leopold manevrasını yapmak
4. Dördüncü
leopold
manevrasını
yapmak
Çocuk kalp sesleri dinlenecekse;
1. Gebeyi sırt üstü yatırmak.
2. Fetal el dopplerini açık konuma
getirmek.
3. Probu baş ile gelişlerde göbek
hizasının alt bölümüne yerleştirmek.
BECERİ
Gebenin
değerlendirmesini
yapmak.
Leopold manevrası
uygulamak.
Çocuk kalp seslerini
dinlemek.
TAVIR
4.
5.
6.
7.
8.
Dikkatli olmak.
Doğru karar vermek.
Planlı olmak.
Ekip çalışmasına uymak.
Zamanı iyi kullanmak.
4. Fetal
el
dopplerinin
ekranını
okuyunuz.
5. Sonucu kayıt etmek.
6. KKM tarafından bildirilen sağlık
kuruluşuna gebenin naklini yapmak.
9. Vaka kayıt formunu doldurmak.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 40-80 dakika
NOT:
İşlemi Öğrenme Süresi: 6 ders saati
İŞLEM ANALİZ FORMU
MESLEĞİN ADI ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞ
Gebelik/Doğum Komplikasyonlarında Acil Bakım Uygulamak
İŞLEM NO
İŞLEMİN ADI
Gebelik komplikasyonlarında acil bakım uygulamak
3
YETERLİK
Gebelik ve Komplikasyonlarında Acil Bakım Uygulamak
ORTAM
(Araç
gereç, donanım
ve koşullar)
Açık saha, acil servis, ambulans, kağıt, kalem, vaka kayıt formu eldiven, bilgisayar, projeksiyon cihazı, DVD.
Süresinde ve doğru olarak gebelik komplikasyonlarında acil bakım uygulamak
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
3. GEBELİK
1. Gebenin
bilincini
ve
ABC’sini
1. Gebenin bilincini ve 1.
KOMPLİKASYONLARI
değerlendirmek.
ABC’sini
2.
Eklampside acil bakım uygulanacaksa
3.1. Gebelikte Diabet
değerlendirmek.
3.
3.2. Gebelikte Hipotansiyon
1. Geri dönüşümsüz maske ile 5 l/dk.
2. Eklampside
acil 4.
oksijen vermek.
Sendromu
bakım uygulamak.
5.
3.3. Gebelikte Hipertansiyon
2. Gebenin nöbeti normal seyrinde
3. Vaginal kanamalarda
3.4. Preeklampsi
geçirmesini beklemek.
acil
bakım
3.5. Eklampsi
3. Kan şekerini ölçmek.
uygulamak.
3.6. Gebelikte Kalp Hastalıkları
4. Gebeyi sol yanına yatırmak.
3.7. Gebelikte Vajinal Kanamalar
5. Damar yolunu açmak.
3.7.1. Düşük (Abortus)
6. Danışman hekimin onayı ile ilaç
3.7.2. Dış (Ektopik)
uygulaması yapmak.
Vaginal kanamalarda acil bakım
Gebelik
uygulanacaksa
3.7.3. Plasenta Previa
3.7.4. Ablasyo
1. Oksijen vermek.
2. Hipovolemik
şok
bulgularını
(Dekolman) Plasenta
3.7.5. Vaginal
değerlendirmek.
3. Gebeyi sol yanına yatırmak.
Kanamalarda Acil Bakım
4. Damar yolunu açmak.
STANDART
TAVIR
Dikkatli olmak.
Doğru karar vermek.
Planlı olmak.
Ekip çalışmasına uymak.
Zamanı iyi kullanmak.
5. Perineye steril ped yerleştirmek.
6. Gebenin
vital
bulgularını
sık
aralıklarla takip etmek.
7. KKM tarafından bildirilen sağlık
kuruluşuna gebenin naklini sağlamak.
8. Vaka kayıt formunu doldurmak..
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 40-80 dakika
NOT:
İşlemi Öğrenme Süresi: 6 ders saati
MODÜL BİLGİ SAYFASI
ALAN
: ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ
MESLEK/DAL
: ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
DERS
: TIBBİ ACİLLER
MODÜL
: DOĞUM VE KOMPLİKASYONLARI
KODU
:723H00053
SÜRE
: 40/24
ÖN KOŞUL
:
AÇIKLAMA
:
1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için doğum ve
komplikasyonlarında kullanılacak araç, gereç ve ekipmanlar sağlanmalıdır.
2. Bu modül teknik laboratuvarda uygulanmalıdır.
3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 40 saat sonunda ulaşılması öngörülerek
hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 24 saatin dışında
kalan bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak planlama yapılmalıdır.
4. Öğretmen, bu modülün işlenişi sırasında içerik sıralamasına aynen uymalıdır.
5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde, vaka çalışmaları yapılarak
örneklendirilmelidir.
6. Normal doğum eylemi ve komplikasyonları ile ilgili örnek resimler gösterilmelidir.
7. Sağlık hizmeti veren kuruluşlarla işbirliği yapılmalıdır.
ÖĞRETİM YÖNTEM VE
TEKNİKLERİ
:Sesli okuma, yazma (not alma, satır altı çizme, cümlede
kullanma),gösterip yapma, soru- cevap, rol yapma, drama, tartışma,
beyin fırtınası, problem çözme, araştırma, uygulama gibi modüler
bireysel öğrenme yöntem ve teknikleri.
GENEL AMAÇ
:Öğrenci; Ambulans ve Acil Bakım Teknikerleri İle Acil Tıp
Teknisyenlerinin Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Tebliğ
doğrultusunda doğum eylemine yardımcı olabilecektir.
AMAÇLAR
:
1. Normal doğum eylemine yardımcı olabilecektir.
2. Yenidoğanın değerlendirmesini yapabilecektir.
3. Doğum komplikasyonlarında acil bakım yapabilecektir.
İÇERİK
:
1. NORMAL DOĞUM EYLEMİ
1.1.Normal Doğum Eyleminin Özellikleri
1.2.Doğum Eyleminde Rol Oynayan Faktörler
1.2.1.Doğum Yolu
1.2.1.1.Kemik pelvis
1.2.1.2.Serviksin Silinme ve Dilate Olma Özelliği
1.2.2.Fetüs (Doğum Objesi)
1.2.2.1.Fetüs Başı
1.2.2.2.Fetüsün Duruşu (Situs)
1.2.2.3.Fetüsün Yatışı
1.2.2.4.Fetüsün Pozisyonu
1.2.2.5.Fetüsün Prezantasyonu (Geliş)
1.2.3.Doğum Eyleminin Gerçekleşmesini Sağlayan Güçler
1.2.4.Annenin Psikolojik Durumu
1.3.Doğum Eyleminin Başlama Belirtileri
1.3.1.Doğum Eyleminin Başladığını Gösteren Ön Belirtiler
1.3.2.Doğum Eyleminin Gerçek Belirtileri
1.4.Doğum Eyleminin Evreleri
1.4.1.Doğum Eyleminin Birinci Evresi
1.4.2.Doğum Eylemin İkinci Evresi
1.4.3.Doğum Eyleminin Üçüncü Evresi
1.5.Doğum Eyleminin Mekanizması
1.6.Doğum Eyleminin Takibi ve Bebeğin Doğurtulması
1.6.1.Normal Doğum Eyleminde Acil Bakım
2. YENİDOĞANIN DEĞERLENDİRİLMESİ
2.1.Yenidoğanın Fizyolojisi
2.1.1.Solunum Sistemi
2.1.2.Dolaşım Sistemi
2.1.3.Gastrointestinal Sistem
2.1.4.Üriner Sistem
2.1.5.İmmün Sistem
2.1.6.Cilt
2.1.7.Nörolojik Sistem
2.1.8.Duyular
2.2.Yenidoğanın Beslenmesi
2.3.Normal Yenidoğan Bakımı
2.3.1.Normal Yenidoğan Değerlendirmesi
2.4.Yenidoğanın Resusitasyonu
2.4.1.Yenidoğan Resusitasyon Uygulama Tekniği
3. DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
3.1.Prematüre Doğum Eylemi (Preterm Eylem)
3.2.Sürmatürasyon
3.3.Fetal Distress (Fetal Sıkıntı)
3.4.Anormal Gelişler
3.4.1.Makat Geliş
3.4.2.Ekstremite (Transvers) Geliş
3.5.Göbek Kordonu Sarkması (Kord Prolapsusu)
3.6.Erken Membran Rüptürü (EMR)
3.7.Çoğul Gebelik
3.8.Uterus Rüptürü
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME:
Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir.
A.Normal Doğum Eylemi (Normal Doğum Eylemine Yardımcı Olmak)
1.
Normal doğum eyleminin özelliklerini açıklar
2.
Doğum eyleminde rol oynayan faktörleri açıklar
3.
Doğum eyleminin gerçekleşmesini sağlayan güçleri açıklar
4.
Doğum eyleminin fizyolojisini açıklar
5.
Doğum eylemini başlatan faktörler açıklar
6.
Doğum eyleminin başlama belirtilerini değerlendirir
7.
Doğum eylemin dört evresini değerlendirir ve ayırt eder
8.
Doğum eyleminin mekanizmasını açıklar
9.
Doğum eylemi için uygun ortam hazırlar
10.
Anneyi doğum eylemine hazırlar
11.
Doğum eyleminde kullanılacak uygun araç gereci seçerek doğru kullanır.
12.
Anneye ve yakınlarına psikolojik destek sağlar ve annenin mahremiyetine saygı
gösterir
13.
Cerrahi aseptik tekniğe uygun çalışır.
14.
Doğum eylemine yardım sırasında temiz ve düzenli çalışmaya dikkat eder.
15.
Doğum eylemi sırasında ekip çalışmasına uyar.
B.Yenidoğanın Değerlendirilmesi (Yenidoğanın Değerlendirmesini Yapmak)
1.
Yenidoğanı en kısa sürede değerlendirir
2.
Yenidoğanın fizyolojisini açıklar
3.
Yenidoğanın muayenesini uygular
4.
Yenidoğan resüsitasyonunu uygular.
5.
Yapılan uygulamaları vaka kayıt formuna eksiksiz kayıt eder.
C.Doğum Komplikasyonları (Doğum Komplikasyonlarında Acil Bakım Uygulamak)
1.
Prematüre doğum eylemi belirtilerini değerlendirir.
2.
Doğum komplikasyonlarını değerlendirir.
3.
Postmatür gebelik nedenlerini açıklar.
4.
Postmatür gebelik belirtilerini değerlendirir.
5.
Fetal Sıkıntı belirtilerini değerlendirerek ayırt eder.
6.
Anormal gelişleri ayırt eder.
7.
Makat gelişlerde doğum mekanizmasına yardımcı olur.
8.
Kordon sarkması belirtilerini değerlendirerek acil bakım uygular.
9.
Erken membran rüptürü belirtilerini değerlendirerek ayırt eder.
10.
Çoğul gebelik belirtilerini ayırt eder.
11.
Çoğul gebelik tehlikelerini değerlendirir.
12.
Ağrı Zaafı belirtilerini değerlendirir.
13.
Uterus rüptürü belirtilerini değerlendirir.
İŞLEM ANALİZ FORMU
MESLEĞİN ADI ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞ
Gebelik/Doğum Komplikasyonlarında Acil Bakım Uygulamak
İŞLEM NO
İŞLEMİN ADI
Normal doğum eylemine yardımcı olmak
1
YETERLİK
Doğum ve Komplikasyonlarına Yardımcı Olmak
ORTAM
(Araç
gereç, donanım
ve koşullar)
Açık saha, acil servis, ambulans, doğum seti
STANDART
Normal doğum seyrini süresinde ve doğru olarak izlemek ve yardımcı olmak
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
1. Olay yerini değerlendirerek gerekli ise 1. NORMAL DOĞUM EYLEMİ
1. Gebenin tıbbi
1.
1.1.Normal Doğum Eyleminin
güvenlik önlemlerini almak.
öyküsünü almak
2.
2. Bilinç kontrolünü yapmak
Özellikleri
2. Normal doğum eylemi 3.
1.2.Doğum Eyleminde Rol Oynayan
3. Hastanın ABC’sini değerlendirmek.
bulgularını doğru
4.
4. Oksijen vermek.
Faktörler
değerlendirebilmek
5.
1.2.1.Doğum Yolu
5. Damar yolunu açmak
3. Anneye doğum için
6.
1.2.1.1.Kemik pelvis
6. Acil doğumun gerekliliğine karar
pozisyon vermek
1.2.1.2.Serviksin Silinme 4. Malzeme hazırlığını
vermek.
7. Perineal muayene yaparak acil
ve Dilate Olma Özelliği
yapmak
1.2.2.Fetüs (Doğum Objesi)
doğumun gerekliliğine karar vermek.
5. Doğum eylemine
1.2.2.1.Fetüs Başı
8. Anneye litotomi pozisyonu vermek.
yardımcı olmak
1.2.2.2.Fetüsün
Duruşu
9. Vajen ağzı etrafında steril alan
oluşturmak
(Situs)
1.2.2.3.Fetüsün Yatışı
10. Annenin üzerini örtmek.
1.2.2.4.Fetüsün Pozisyonu
11. Doğum eylemine yardımcı olunuz.
1.2.2.5.Fetüsün
12. Doğum eylemine yardımcı olmak
13. KKM tarafından bildirilen sağlık
Prezantasyonu (Geliş)
1.2.3.Doğum Eyleminin
kuruluşuna hastanın naklini
sağlamak.
Gerçekleşmesini Sağlayan Güçler
1.2.4.Annenin Psikolojik Durumu
14. Vaka kayıt formunu doldurmak
TAVIR
Hoşgörülü olmak
Sabırlı olmak
Steril çalışmak
Güleryüzlü olmak
Nazik davranmak
Hasta haklarına saygılı olmak
1.3.Doğum Eyleminin Başlama
Belirtileri
1.3.1.Doğum Eyleminin
Başladığını Gösteren Ön Belirtiler
1.3.2.Doğum Eyleminin Gerçek
Belirtileri
1.4.Doğum Eyleminin Evreleri
1.4.1.Doğum Eyleminin Birinci
Evresi
1.4.2.Doğum Eylemin İkinci
Evresi
1.4.3.Doğum Eyleminin Üçüncü
Evresi
1.5.Doğum Eyleminin Mekanizması
1.6.Doğum Eyleminin Takibi ve
Bebeğin Doğurtulması
1.6.1.Normal Doğum Eyleminde Acil
Bakım
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 30 dakika
NOT:
İşlemi Öğrenme Süresi:10 ders saati
İŞLEM ANALİZ FORMU
MESLEĞİN ADI ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞ
Gebelik/Doğum Komplikasyonlarında Acil Bakım Uygulamak
İŞLEM NO
İŞLEMİN ADI
Yenidoğanın değerlendirmesini yapmak
2
YETERLİK
Doğum ve Komplikasyonlarına Yardımcı Olmak
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar) Açık saha, acil servis, ambulans, entübasyon seti
STANDART
Yenidoğanındeğerlendirmesini, süresinde ve doğru olarak yapmak
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
Normal yenidoğan
2. YENİDOĞANIN
1. Resüsitasyon için
1. Hoşgörülü olmak
değerlendirmesinde
DEĞERLENDİRİLMESİ
gerekli malzemeleri 2. Sabırlı olmak
Cevap evet ise;
2.1.Yenidoğanın Fizyolojisi
doğru kullanmak.
3. Steril çalışmak
2.1.1.Solunum Sistemi
1. Solunumun devamlılığını sağlamak.
2. Steril çalışmak.
4. Güleryüzlü olmak
2.1.2.Dolaşım Sistemi
2. Yenidoğanı ısıtmak.
3. Resüsitasyonun
5. Nazik davranmak
2.1.3.Gastrointestinal Sistem
3. Yenidoğanda APGAR skorunu
gerekliliğine karar
6. Hasta haklarına saygılı olmak
2.1.4.Üriner Sistem
değerlendirmek.
vermek
2.1.5.İmmün Sistem
4. Bebeğin cilt rengini değerlendirmek.
4. Yenidoğanın
2.1.6.Cilt
5. Göbek bakımı uygulamak.
Solunum, kalp atım
2.1.7.Nörolojik Sistem
6. Bebeği giydirmek.
hızı ve cilt rengini
2.1.8.Duyular
7. APGAR skorunu 5. dk’da tekrar
değerlendirmek.
2.2.Yenidoğanın Beslenmesi
değerlendirmek.
5. Pozitif basınçlı
Cevap hayır ise;
2.3.Normal Yenidoğan Bakımı
ventilasyon
2.3.1.Normal Yenidoğan
1. Yenidoğan ısıtılarak ısı kaybı
uygulamak.
önlemek.
Değerlendirmesi
2.4.Yenidoğanın Resusitasyonu
2. Baş nötral pozisyonda olacak şekilde
2.4.1.Yenidoğan Resusitasyon
yenidoğanı sırtüstü yatırmak.
3. Solunum başlaması için bebeğin
Uygulama Tekniği
sırtını hafifçe sıvazlayarak uyarmak.
4. Hava yolu açıklığını değerlendirmek.
5. Solunumu, kalp atım hızını ve deri
rengini yeniden değerlendirmek.
6. Solunum yok veya yetersiz ise kalp
atım hızı<100 altında ve siyanoz var
ise yenidoğan resuitasyon akış
şemasını uygulamak.
Yenidoğan resusitasyonu
uygulanacaksa:
1. Eldiven giymek.
2. Malzemeleri hazırlamak.
3. Yenidoğanı, kuru sıcak kompres
üzerine koyarak kurulamak.
4. Yenidoğanı, resusitasyon masasına
getirerek radyant ısıtıcı altına sırtüstü
pozisyonda yatırmak
5. Solunum yolunu temizlemek.
6. Dokunsal uyarı vermek
7. Yenidoğanın başını, nötral pozisyona
ya da çok hafif baş çene pozisyonuna
getirmek.
8. Yenidoğanın solunumunu, kalp atım
sayısını ve cilt rengini
değerlendirmek.
9. Solunum yetersiz ya da kalp atım
sayısı 100 /dk’nın altında ise PBV
uygulamak.
10. Balon-valf-maske uygulamasıyla
göğüs kafesi yeterince
genişlemiyorsa entübasyon
uygulamak.
11. Bebeği 30 sn süreyle ve etkin bir
şekilde PBV ile soluttuktan sonra
yeniden değerlendirmek.
12. Kalp atım hızı 60/dk altında ise 30 sn
süreyle 3/1 oranında PBV ve kalp
masajı uygulamak.
13. 30 sn’de bir dolaşım kontrolü yapmak
14. Kalp atım hızı 60/dk üzerine
çıkmazsa İV yoldan adrenalin
uygulamak.
15. KKM tarafından bildirilen sağlık
kuruluşuna yeni doğanın naklini
yapmak.
16. Vaka kayıt formunu doldurmak.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 3-5 dakika
NOT
İşlemi Öğrenme Süresi: 8 ders saati
İŞLEM ANALİZ FORMU
MESLEĞİN ADI ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞ
Gebelik/Doğum Komplikasyonlarında Acil Bakım Uygulamak
İŞLEM NO
İŞLEMİN ADI
Doğum komplikasyonlarında acil bakım uygulamak
3
YETERLİK
Doğum ve Komplikasyonlarına Yardımcı Olmak
ORTAM
(Araç
gereç, donanım
ve koşullar)
Açık saha, acil servis, ambulans, doğum seti
STANDART
Doğum komplikasyonlarında süresinde, doğru olarak acil bakım yapmak
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
1. Olay yerini değerlendirerek gerekli ise 3. DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
1. Oksijen uygulamak
1.
3.1.Prematüre Doğum Eylemi
güvenlik önlemlerini almak.
2. Damar yolu açmak
2.
2. Bilinç kontrolünü yapmak.
(Preterm Eylem)
3. ÇKS takibi yapmak
3.
3.2.Sürmatürasyon
3. Hastanın ABC’sini değerlendirmek.
4.
Annenin
4.
Prematüre doğum eylemi:
3.3.Fetal Distress (Fetal Sıkıntı)
kalçalarını
5.
3.4.Anormal Gelişler
1. Maske ile 5 L/dk oksijen uygulamak
yükselterek baş ve
6.
3.4.1.Makat Geliş
2. Damar yolunu açmak, DAKŞ IV % 0.9
gövde aşağı olacak
3.4.2.Ekstremite (Transvers)
NaCl solüsyon uygulamak.
şekilde pozisyon
3. Anneyi sol yana yatırmak.
Geliş
vermek
3.5.Göbek Kordonu Sarkması (Kord 5. Amniyon sıvısı özelliği
4. Kanama takibi yapmak.
5. ÇKS takibi yapmak.
Prolapsusu)
ve niteliğini kontrol
3.6.Erken Membran Rüptürü (EMR)
6. Kontraksiyonların süresi, sıklığı,
emek,
3.7.Çoğul Gebelik
şiddetini kaydetmek.
Postterm doğum eylemi:
3.8.Uterus Rüptürü
1. ÇKS’yi düzenli aralıklarla dinlemek.
2. Uterus kontraksiyonlarını kontrol
etmek,
3. Amniyon sıvısı özelliği ve niteliğini
kontrol etmek.
Fetal distressde:
TAVIR
Hoşgörülü olmak
Sabırlı olmak
Steril çalışmak
Güleryüzlü olmak
Nazik davranmak
Hasta haklarına uygun
davranmak
1. Hastaya, geri dönüşümsüz maske ile
10-15 L/dk O2 vermek.
2. Damar yolu açmak DAKŞ IV % 0.9
NaCl solüsyon uygulamak.
3. Vital bulguları, takip etmek.
4. ÇKS takibi yapmak.
5. Doğum eyleminin ikinci evresi ise
doğumu gerçekleştirmek için hazırlık
yapmak.
6. Doğum eyleminin birinci evresi ise
hastayı sol yan tarafına yatırmak.
Makat gelişlerde:
1. Anneye ,geri dönüşümsüz yüz
maskesi ile 10-15 L/dk oksijen
uygulamak..
2. Gerekirse PBV ile solunumu
desteklemek.
3. Damar yolu açmak. DAKŞ IV % 0.9
NaCl solüsyon uygulamak.
4. Annenin, kalçasını yükseltmek ve
normal doğumda olduğu gibi
hazırlamak.
5. Doğum için gerekli malzemeleri
hazırlamak.
6. Bacaklar ve ayaklar doğuncaya kadar
hiç bir müdahale yapılmaz, bebeğin
aniden çıkışını önlemek için elle
destek yapmak. Doğumun ikinci
evresinde her ağrı geldiğinde annenin
ıkınmasını sağlamak.
7. Doğum eylemi tamamlandıktan sonra
yenidoğana, yenidoğan bakımı ya da
resusitasyon akış şemasını
uygulamak.
Ekstremite geliş
1. Geri dönüşümsüz maske ile 10-15
L/dk oksijen uygulamak.
2. Damar yolu açmak, DAKŞ IV % 0.9
NaCl solüsyon uygulamak.
3. Anne sırtüstü yatırılarak kalçasını
yükseltmek.
4. Göbek kordonu sarkması varsa
göbek kordonu sarkması akış şeması
uygulamak.
Göbek Kordonu Sarkması:
1. Anneye çene-diz pozisyonu vermek
ya da annenin kalçasının altına yastık
koymak.
2. Kordonu rahatlatmak için steril
eldiveni giyerek prezente olan kısmı
vaginadan geriye doğru itmek.
3. Anneye psikolojik destek vermek
Erken membran rüptüründe:
1. Hastaya geri dönüşümsüz maske ile
10-15 L/dk O2 vermek.
2. Damar yolu açmak, DAKŞ IV % 0.9
NaCl solüsyon uygulamak.
3. Hastanın öyküsünü, SAMPLE VE
PORST’a göre almak.
4. Hasta yatırmak.
5. Perine bakımı uygulamak
6. ÇKS takibi yapmak.
7. Vital bulguları takip etmek.
Çoğul gebelik:
1. Doğum için gerekli malzemeleri
hazırlamak.
2. Anneyi normal doğumda olduğu gibi
hazırlamak.
3. Doğum eylemine yardımcı olmak.
4. İlk doğan bebeğin göbek kordonunu
keserek bakımını yapmak.
5. İkinci bebeğin doğmasını beklemek.
6. İkinci bebeğin göbek kordonunu
keserek bakımını yapmak.
7. Her bir yenidoğanınapgar skorunu
kaydetmek.
Uterus rüptüründe:
1. Maske ile 10-15 L/dk oksijen
uygulamak.
2. Damar yolu açmak. DAKŞ IV % 0.9
NaCl solüsyon uygulamak.
3. Rüptür meydana gelmişse şoka karşı
önlem almak.
4. Vital bulgular takip etmek.
5. KKM tarafından bildirilen sağlık
kuruluşuna hastanın naklini
sağlamak.
6. Vaka kayıt formunu, eksiksiz
doldurmak.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 1 dakika
NOT
İşlemi Öğrenme Süresi: 6 ders saati
SEKTÖR
MESLEK
SAĞLIK
ACİL SAĞLIK
ALAN
HİZMETLERİ
İŞ
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
YETERLİKLER
HASTALIKLARDA ACİL BAKIM UYGULAMAK
1
2
3
SOLUNUM SİSTEMİ
HASTALIKLARINDA
1
ACİL BAKIM
UYGULAMAK
Solunum Sistemine
Ait Bulguları
Değerlendirmek
KARDİYAK
2 ACİLLERDE ACİL
BAKIM UYGULAMAK
Kalp ve Damarların
Fizyolojik
Hastalıklarında Acil
Bakım
Akut Koroner
Sendromda Acil
Bakım Uygulamak
Aritmilerde Acil
Bakım Uygulamak
SİNDİRİM SİSTEMİ VE
METABOLİK
3 HASTALIKLARDA
ACİL BAKIM
UYGULAMAK
Sindirim Sistemi
Hastalıklarında Acil
Bakım Uygulamak
Endokrin Sistem
Hastalıklarında Acil
Bakım Uygulamak
Sıvı Elektrolit ve
Asit Baz
Dengesizliklerinde
Acil Bakım
Uygulamak
Nörolojik Sorunu
Olan Hastayı
Değerlendirmek
Bilinç
Bozukluklarında Acil
Bakım
Uygulamamak
Nörolojik
Hastalıkları Ayırt
Etmek
NÖROLOJİK
HASTALIKLARDA
4
ACİL BAKIM
UYGULAMAK.
Obstrüktif Solunum Akciğer Dokusu ve
Yolu Hastalıklarında
Plevra
Acil Bakım
Hastalıklarında Acil
Uygulamak
Bakım Uygulamak
4
Nebulizatör
Kullanmak
Pediatrik
Kardiyak Acil
Durumlarda
Acil Bakım
Uygulamak
5
PSİKİYATRİK
HASTALIKLARDA
ACİL BAKIM
UYGULAMAK
GEBELİK/DOĞUM
KOMPLİKASYONLARINDA
ACİL BAKIM UYGULAMAK
KEMİK, EKLEM,
DERİ, ÜROGENİTAL
VE KAN
6
HASTALIKLARINDA
ACİL BAKIM
UYGULAMAK
Psikiyatride Temel
Kavramları Ayırt
Etmek
Sahada
Kişilik, Anksiyete ve
Fonksiyonel ve
Karşılaşılan
Somatoform
Organik Psikozlarda Psikiyatrik Acil
Bozukluklarda Acil
Acil Bakım
Durumlarda
Bakım Uygulamak
Uygulamak
Acil Bakım
Uygulamak
Ürogenital Sistem
Hastalıklarını Ayırt
Etmek
Kan Hastalıklarını
Ayırt Etmek
GEBELİK ve
KOMPLİKASYONLAR Gebelik Sürecini Ayırt
1
Etmek
INDA ACİL BAKIM
UYGULAMAK
Gebenin
Değerlendirmesini
Yapmak
Gebelik
Komplikasyonlarınd
a Acil Bakım
Uygulamak
DOĞUM VE
KOMPLİKASYONLAR
2
INA YARDIMCI
OLMAK
Yenidoğanın
Değerlendirmesini
Yapmak
Doğum
Komplikasyonlarınd
a Acil Bakım
Uygulamak
Hareket Sistemi ve
Deri Hastalıklarını
Ayırt Etmek
Normal Doğum
Eylemine Yardımcı
Olmak