Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kanser Hastalığına Eşlik Eden Kronik Hastalıklar-I Hipertansiyon HİPERTANSİYON Dr. Hatice ODABAŞ Yüksek Kan Basıncının Nasıl Bir Tehlikesi Vardır ? Hipertansiyon Önemli Bir Halk Sağlığı Sorunudur Dünyada 1 milyar hasta Yılda 7 milyonun üzerinde ölüm Türkiye’deki erişkin nüfusun üçte birinde hipertansiyon vardır ! Hipertansiyon Nedir ? Hipertansiyon, kan basıncının beyin, kalp, böbrek ve göz damarlarında hedef organ hasarı oluşma riskini artıran düzeylere yükselmesidir. Tanımlar ve Sınıflama Kan Basıncı Sınıflaması Normal Sistolik (mm Hg) Diyastolik (mm Hg) < 120 ve < 80 Prehipertansiyon 120-139 veya 80-89 Evre 1 hipertansiyon Evre 2 hipertansiyon 140-159 veya 90-99 > 160 veya > 100 JNC 7 – Complete Version: Hypertension 42: 1206-1252, 2003 Hipertansiyon tanımı erişkinlerde her yaş grubu için aynıdır ! Kan Basıncı Ölçümü Kan basıncı ölçümüne başlamadan önce en azından 5 dakika boyunca dinlenmelidir. Ölçümden en azından 30 dakika önce egzersiz yapılmamalı, kafein alınmamalı ve sigara içilmemelidir. Ayakları yere basacak şekilde ve kolu kalp seviyesinde destekli olarak oturmalıdır. Uygun bir manşon (kol çevresinin en azından %80’ini kaplayan) kullanılmalıdır. En azından iki ölçüm yapılmalı ve ortalaması alınmalıdır. Kan Basıncı Ölçümü Hipertansiyonun Sebebi Nedir ? %95 Primer (Esansiyel) %5 Sekonder Hipertansiyon Hangi Şikayetlere ve Belirtilere Yol Açar ? Hipertansiyon çoğu kez hiçbir belirti vermez ! Toplumda hipertansiyonu olanların yarısı kan basıncı yüksekliğinin farkında değildir ! Hipertansiyon Hangi Şikayetlere ve Belirtilere Yol Açar ? Bazı hastalarda bazen yakınmalar olabilir: Ense bölgesinde yoğunlaşan, rahatsızlık verici bir baş ağrısı Kulaklarda çınlama Başta bir dolgunluk hissi Baş dönmesi Çarpıntı Hipertansiyon hiçbir belirti vermese bile vücuda zarar verir ! Sessiz Katil ! Hipertansiyon Vücuda Ne Şekilde Zarar Verir ? Beyin Damarlar Kalp Böbrekler Kalp Kalp ve Damarlar Damar duvarında plak Sağ koroner arter Kan pıhtısı Sol ön inen arter Periferik Damar Hastalığı Böbrekler Böbreğin Kanlanması Hipertansiyonda Böbrek Beyin Beyin Göz Hipertansiyona bağlı olarak göz damarlarında bozukluklar ortaya çıkar Kardiyovasküler Risk Faktörleri Hipertansiyonu olanlarda Hipertansiyon kolesterol yüksekliği Sigara sık karşılaşılan bir sorundur Hiperlipidemi Hipertansiyonu olanlarda Diyabet şeker hastalığına eğilim Obezite (Şişmanlık) sık karşılaşılan bir sorundur Böbrek yetersizliği Aile hikayesi Değiştirilemeyen İleri yaş risk faktörleri Erkek cinsiyet Risk faktörlerinin birada olması riskin katlanarak artmasına yol açar ! Hipertansiyon (1.9 kat risk) Sigara (2.9 kat risk) Diyabet (2.4 kat risk) Hiperlipidemi (3.3 kat risk) Hipertansiyon + Sigara + Diyabet (13 kat risk) Hipertansiyon + Sigara + Diyabet + Hiperlipidemi (42.3 kat risk) Hipertansiyon + Sigara + Diyabet + Hiperlipidemi + Obezite (68.5 kat risk) Kan Basıncında %10 Azalma + Kolesterolde %10 Azalma = Riskte %45 Azalma Hipertansiyonu Olan Hastada Hedef Kalp ve damar hastalığı riskini en aza indirmek Tedavi Yaşam tarzı değişiklikleri İlaç tedavisi Yaşam Tarzı Değişiklikleri Türkiye’de sağlığa harcanan paranın iki katı sağlığın bozulması için harcanmaktadır ! Sigaranın Bırakılması Sigara içenlerin yaşam sürelerini uzatmak ve yaşam kalitelerini artırmak için yapabilecekleri en iyi önlem sigarayı bırakmaları olacaktır. Kilo Vermek Hipertansiyonu olanların %60’ı ideal vücut ağırlığından %20 daha fazladır. İdeal Kilo Nasıl Olmalıdır ? Beden Kitle İndeksi 2 25 kg/m ’nin altında olmalıdır Örnek: Boy: 1.75 m Ağırlık: 72 kg BKİ: 72/1.752 = 23.5 kg/m2 Fiziksel Aktivite Artırılmalı Düzenli aerobik fiziksel aktivite Örneğin: Haftanın çoğu gününde en az 30 dakika hızlı yürüyüş Tuz Alımı Kısıtlanmalı Günlük tuz alımı 6 gramın altında olmalıdır (1 tatlı kaşığı) İdeal Diyet Meyve ve sebzeden zengin beslenmeli Kilo alma riskini azaltmak için şeker tüketimi azaltılmalı Yağ içeriği düşük süt ürünleri tercih edilmeli Kolesterolden zengin gıdaların tüketimi azaltılmalı İdeal Diyet Doymuş (katı) yağların tüketimi azaltılmalı, sıvı yağlar tercih edilmeli İdeal Diyet Alkol en aza indirilmeli veya kullanılmamalı İdeal Diyet Kafein içeren içeceklerin tüketimi azaltılmalı İlaç Tedavisi Antihipertansif İlaç Sınıfları Diüretikler Kalsiyum antagonistleri Beta blokerler ACE inhibitörleri Anjiyotensin reseptör blokerleri Alfa blokerler Santral etkili olanlar Hedef Kan Basıncı Ne Olmalıdır ? <140/90 mm Hg Diyabette <130/80 mm Hg Kronik Böbrek Hastalığında <130/80 mm Hg Ne Kadar Düşük Olursa O Kadar İyi ! Hipertansiyon Tedavisi Yaşam tarzı değişiklikleri, hipertansiyon tedavisini kolaylaştırır. Yaşam tarzı değişiklikleri, kalp ve damar hastalığı riskini azaltır. Hipertansiyon Tedavisi En pahalı ilaç, en iyi ilaç demek değildir. Tansiyon ilaçları, böbreklerimizi veya karaciğerimizi bozmaz. Tansiyon ilaçları bizi kalp ve damar hastalıklarına karşı korur. Hipertansiyon Tedavisi Çoğu hipertansiyon hastasında ideal kan basıncına erişebilmek için birden fazla tansiyon ilacı gerekir. Tansiyon ilaçları düzenli ve sürekli alınmalıdır. Hipertansiyon Tedavisi Bazı ilaçlar tansiyonu yükseltebilir: Romatizma ilaçları Doğum kontrol hapları Burun damlaları Sabrınız için teşekkür ederim...