Sinop Ekonomi Verileri-Temmuz, 2015 Dış Ticaret Genel Görünüm (Ocak-Temmuz, 2015) Türkiye İstatistik Kurumu’ndan (TÜİK) alınan verilere göre, Sinop ilinin Ocak-Temmuz ayı dış ticaret verileri değerlendirildiğinde, son dönemde hızla yükselen döviz kuruna rağmen ihracat rakamlarında düşüş devam etmektedir. Dış Ticaret İhracat($) İthalat($) Hacim($) Temmuz ayı sonunda ihracatta 2015 Temmuz 2.346.365 1.169.859 3.516.224 %20’lik azalma, ithalatta ise 2 kat 2014 Temmuz 2.956.539 393.466 3.350.005 artma yaşanmıştır. Sinop’un % Δ (Temmuz,2014-2015) -20,64 197,32 4,96 toplam dış ticaret hacmi ise 2014 2015 (01-07) 9.399.187 7.329.481 16.728.668 14.831.712 4.851.816 19.683.528 yılı Temmuz ayına kıyasla aynı 2014 (01-07) % Δ (01-07) -36,63 51,07 -15,01 seviyede kalmaktadır. Su ürünleri sektöründe yaz dönemi ve sonrasında ihracatta hareketlenme beklenmekte olup, bu beklenti 2015 yılı rakamlarına da yansımaktadır. Sektör, OcakTemmuz dönemi itibariyle ihracat lideri konumunda, makine ve aksamları ile birlikte adi metallerden eşya ihracatı ikinci ve üçüncü sırada yer almaktadır. İthalatta ise bu yıl hayvan yemi ithalatında büyük dikkat çeken bir artış görülmekte, geçen yıla kıyasla yaklaşık 4 kat artış yaşanmaktadır. Çin’den ithal edilen makine ve aksamları ikinci sırada, bu yıl ilk kez ithalatı başlanan alüminyum eşya ise 3. sıradadır. Dış ticaretin ülke bazlı değerlendirmelerinde ise deniz salyangozu ihracatı gerçekleştirilen Güney Kore’nin ilk sırada yer aldığı, daha çok metal eşya ihraç edilen Almanya’nın ikinci ve Sinop’tan tekstil ve gıda ürünleri ithal eden Azerbaycan’ın üçüncü sırada yer olduğu görülmektedir. İthalatta ise hayvan yemi ithal edilen Gürcistan bu alanda lider konumundadır. 2015 yılı Ocak- İhracat-Sektör ($) Su Ürünleri Makine ve Aksamları Adi Metallerden Eşya İthalat-Sektör ($) Hayvan Yemi Makine ve Aksamları Alüminyumdan Eşya İhracat-Ülke ($) Güney Kore Almanya Azerbaycan İthalat-Ülke ($) Gürcistan Azerbaycan Çin (01-07) ‘15 2.458.190 1.389.471 1.237.198 (01-07) ‘15 2.273.916 1.502.538 1.291.426 (01-07) ‘15 1.707.610 1.095.781 890.499 (01-07) ‘15 2.894.565 1.345.397 1.202.836 2014 Yılı Liderleri İhracat-Sektör ($) (01-07) ‘15 Örme Giyim 1.185.109 Su Ürünleri 2.485.190 Yaş Meyve ve Sebze 740.551 İthalat-Sektör ($) (01-07) ‘15 Makine ve Aksamları 1.502.538 Çinko ve Çinkodan Eşya 0 Hayvan Yemi 2.273.916 İhracat-Ülke ($) (01-07) ‘15 Almanya 1.095.781 İngiltere 564.717 Güney Kore 1.707.610 İthalat-Ülke ($) (01-07) ‘15 Çin 1.202.836 Kazakistan 693.103 Rusya 0 (01-07) ‘14 2.848.175 1.381.194 1.090.097 (01-07) ‘14 475.736 1.672.765 0 (01-07) ‘14 1.225.188 2.168.644 917.008 (01-07) ‘14 7.204 105.000 1.716.528 %Δ -13,69 0,60 13,49 %Δ 377,98 -10,18 %Δ 39,38 -49,47 -2,89 %Δ 40079,97 1181,33 -29,93 (01-07) ‘14 4.712.023 2.848.175 1.801.224 (01-07) ‘14 1.672.765 1.570.530 475.736 (01-07) ‘14 2.168.644 1.595.862 1.225.188 (01-07) ‘14 1.716.528 1.570.530 592.477 %Δ -74,85 -12,74 -58,89 %Δ -10,18 -100,00 377,98 %Δ -49,47 -64,61 39,38 %Δ -29,93 -55,87 -100,00 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu – TÜİK (www.tuik.gov.tr), Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği – TOBB (www.tobb.org), T.C. Resmi Gazete (www.resmigazete.gov.tr), İl Organize Sanayi Bölge Müdürlükleri Belirtilen kaynaklardan ilgili veriler alınarak tarafımca tablolar hazırlanmıştır. Kaleyazısı Mah. Tuzcular Cad. No:13 57000 Sinop Tel. : 0 (368) 260 37 01 Faks : 0 (368) 260 37 16 E-posta : sinopydo@kuzka.gov.tr TC_KUZKA | www.kuzka.gov.tr Sinop Yatırım Destek Ofisi Berkol ALEVLİ Koordinatör balevli@kuzka.gov.tr Temmuz dönemi incelendiğinde, hem ihracat hem de ithalatta ilk 3’te yer alan Azerbaycan ile Sinop ili arasında dış ticarette oldukça sıkı bağların olduğu anlaşılmaktadır. 2014 yılında Sinop ilinde en fazla ihracat gerçekleştirilen sektör olan örme giyimde bu yılın ilk 7 ayında %75’lik düşüş görülmektedir. Bu düşüşteki en önemli sebepler arasında üretimin iç piyasada değerlendirilmesi ve önemli ihracatçı firmaların merkezi kayıtlarını İstanbul’a taşıması olarak yer almaktadır. Rusya ve Ukrayna’da devam eden siyasi gerginlik ise yaş meyve ve sebze ihracatını olumsuz etkilemeye devam etmekte, Ocak-Temmuz dönemi sonunda geçen yıla kıyasla ihracat piyasasının %60 erimesine neden olmaktadır. Geçen yıl Sinop iline ithal edilen en önemli ürün olan çinkonun bu yıl talep edilmemesi ise dikkat çekmektedir. Tekstil sektöründe ihracatın azalması 2015 yılında Almanya ve İngiltere’ye gerçekleştirilen ihracatta düşüş yaşanmasına sebep olmaktadır. İlk 7 ay sonundaki iki ülkeye ihracatın sırasıyla %50 ve %65 erimesi tekstil sektöründeki ihracat verileri ile doğrudan orantılıdır. 2014 yılında çinko ithalatı sağlanan Kazakistan’dan bu yıl çinko alımının yerine alüminyumun alındığı tahmin edilmektedir. Halihazırda Rusya’dan herhangi bir ithalatın gerçekleştirilmemesi bu ülke ile Sinop arasındaki dış ticaretin neredeyse durma noktasında olduğunu da göstermektedir. Dış Ticaret Performansı (Ocak – Temmuz, 2013-2015) Özellikle yaz dönemi ile birlikte Sinop ilinde hızlanan ihracatına yönelik faaliyetlerin son iki yıla kıyasla daha yavaş kaldığı görülmektedir. Ocak-Temmuz dönemi içerisinde Temmuz ayı Sinop ilinin ihracatta en yüksek değere ulaştığı ay olsa da, toplamda %20 azalma olması engellenememektedir. Ağustos-Aralık dönemi su ürünleri ve yaş meyve-sebze ihracatının yoğun gerçekleştirildiği dönem olduğundan, 2015 yılının ihracat rakamlarının bir anlamda belirleyicisi olması beklenmektedir. Milyonlar İhracat ($) $5,00 $4,00 $3,00 $2,00 $1,00 $Ocak 2013 2014 Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2015 2015 yılının ilk 7 ayında Sinop ilinde ihracata göre ithalatta daha pozitif bir gelişme görülmektedir. Son iki yılın aynı dönemleri ile karşılaştırıldığında ithalatta 2 kat artış yaşanmaktadır. Hayvan yemi ithalatının hızla artması yıl genelinde Sinop iline ithalatın büyümesine sebep olmaktadır. Bu alanda Gürcistan ve Azerbaycan gibi yeni pazarların ortaya çıkması da Sinop ilinin yeni dış ticaret partnerleri oluşturması adına önemlidir. Milyonlar İthalat ($) $1,50 $1,25 $1,00 $0,75 $0,50 $0,25 $- 2013 Ocak 2014 Şubat 2015 Mart Nisan Kaleyazısı Mah. Tuzcular Cad. No:13 57000 Sinop Tel. : 0 (368) 260 37 01 Faks : 0 (368) 260 37 16 E-posta : sinopydo@kuzka.gov.tr TC_KUZKA | www.kuzka.gov.tr Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Sinop Yatırım Destek Ofisi Berkol ALEVLİ Koordinatör balevli@kuzka.gov.tr Açılan Kapanan Firma Performansı (Ocak – Temmuz, 2013-2015) TOBB’dan alınan verilere göre, 2015 yılı Ocak-Temmuz döneminde toplam 51 yeni işletme (şahıs ve limited) kurulmuş olup, açılan işletme sayısında 2014 ilk yarısına göre %28 düşüş görülmektedir. Açılan Firma 30 20 10 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran 2013 Temmuz 2014 Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2015 Kapanan firma sayısında ise 2014 yılı ilk yarısına kıyasla %10 artış ile ilk 7 ay sonunda 28 firmanın kapandığı görülmektedir. Her ne kadar son 2013 ve 2014 yıllarına göre daha fazla işletmenin kapandığı görülse de, Sinop ili rakamları Türkiye ortalamasının oldukça altındadır. Kapanan Firma 15 10 5 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran 2013 Temmuz 2014 Ağustos 2015 Eylül Ekim Kasım Aralık Türkiye’de açılan ve kapanan firmaları incelerken, ilin nüfus yoğunluğu ve girişimciliğin bu nüfusa göre kıyaslanmasının da göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Kurulan işletme sayısı nüfusa oranla incelendiğinde Sinop’ta 2015 yılının ilk yarısında her 4.010 kişiye 1 firma kurulmuş olup 1.112 olan Türkiye ortalamasının oldukça altındadır. Bu alanda İstanbul 1. sırada yer alırken, TR82 Bölgesi’nde yer alan Çankırı 51, Kastamonu 56 ve Sinop 76. sırada yer almaktadır.1 Ocak-Temmuz dönemi itibariyle kapanan firma sayısının nüfusa oranında ise Sinop Türkiye ortalamasına göre daha iyi konumdadır. Bu açıdan her 3.724 kişide bir firmanın kapandığı Türkiye ortalamasına göre Sinop’ta bu oran her 6.598 kişide bir firma olarak belirlenmektedir. Bu açıdan Sinop Türkiye genelinde 35. sırada olup, Çankırı 23. ve Kastamonu 52. sıradadır. 2 İl İstanbul (1.) Ankara (4.) Türkiye Çankırı (51.) Kastamonu (56.) Sinop (76.) Bitlis (81.) Ort. Kurulan (Nüfus/Firma) 527 818 1.112 2.514 2.598 4.010 5.282 İl Şırnak (1.) Çankırı (23.) Sinop (35.) Kastamonu (52.) Türkiye Ankara (76.) İstanbul (81.) Ort. Kapanan (Nüfus/Firma) 48.897 8.343 6.598 5.124 3.724 2.649 1.790 TOBB’dan alınan verilere göre yeni kurulan şirketlerin sermayeleri incelendiğinde Sinop’ta ilk 7 ay sonunda 17 şirketin kurulduğu ve bu şirketlerin toplam sermayesinin 1,46 milyon TL olduğu görülmektedir. Kastamonu 14 milyon TL ile 53 Çankırı 7,6 milyon TL ile 69 sırada yer almaktadır. 1 2 Veriler TÜİK’ten alınmış olup, hesaplamalar tarafımca gerçekleştirilmiştir. Veriler TÜİK’ten alınmış olup, hesaplamalar tarafımca gerçekleştirilmiştir. Kaleyazısı Mah. Tuzcular Cad. No:13 57000 Sinop Tel. : 0 (368) 260 37 01 Faks : 0 (368) 260 37 16 E-posta : sinopydo@kuzka.gov.tr TC_KUZKA | www.kuzka.gov.tr Sinop Yatırım Destek Ofisi Berkol ALEVLİ Koordinatör balevli@kuzka.gov.tr Ülke genelinde ise kurulan 39.795 şirketin toplam 7,5 milyar TL değerinde sermayeye sahiptir. Bu noktada TR82 Bölgesi’nde yer alan illerde kurulan şirketlerin sermaye büyüklüklerinin diğer illere kıyasla oldukça geride kaldığı görülmektedir. Şirketlerin Sermayeleri (Ocak-Temmuz, 2015) Sermaye (TL) Adet Sinop 1.460.000 17 Kastamonu 14.089.000 73 Çankırı 7.600.000 40 Sermaye/Şirket (TL) 85.882 193.000 190.000 Sermaye Sırası 77 53 69 Adet Sırası 80 51 65 Yatırım Teşvik Belgesi Performansı (Ocak – Temmuz, 2015) 2014 yılında Sinop ilinde planlanan yatırımlara ilişkin olarak hazırlanan yatırım teşvik belgesi sayısında yaşanan düşüş 2015 ilk yarısında da devam etmektedir. 2015 yılı Ocak-Temmuz döneminde Sinop ilinde toplam 4 adet yatırım teşvik belgesi hazırlanmıştır. Yatırım Teşvik Belge Sayısı 2013 4 2014 2015 4 3 2 1 1 0 1 0 Ocak Şubat Mart 1 0 Nisan 2 1 1 0 1 0 Mayıs 2 0 Haziran Temmuz 1 1 0 Ağustos Eylül 1 Ekim 0 1 0 Kasım Aralık 2014 yılının ilk 7 ayında çıkarılan toplam 5 teşvik belgesi için 154 kişilik istihdam öngörülürken, 2015 yılında ise 4 teşvik belgesinde toplam 78 kişilik istihdam hazırlanan belgelerde beyan edilmektedir. İstihdam 2013 2014 330 2015 250 210 109 90 105 0 Ocak 0 15 0 Şubat 30 15 Mart 50 40 0 13 0 0 Nisan Mayıs 0 0 Haziran 100 78 50 0 0 Temmuz 0 Ağustos Eylül 32 40 0 0 Ekim Kasım 17 Aralık Milyonlar Yıl içerisinde gerçekleştirilmesi planlanan madencilik yatırımından ötürü 2015 yılı ilk yarısında hazırlanan teşvik belgelerinde beyan edilen sabit yatırım tutarı 26,1 milyon TL olup, geçen yıla göre %98 artış yaşanmaktadır. Sabit Yatırım Tutarı* 20,00 TL 15,00 TL 10,00 TL 5,00 TL - TL Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs 2013 Haziran Temmuz Ağustos 2014 Eylül Ekim Kasım Aralık 2015 *2014 yılı Ekim ayındaki 85 milyon TL tutarındaki elektrik yatırımı grafikte yer almaktadır. Kaleyazısı Mah. Tuzcular Cad. No:13 57000 Sinop Tel. : 0 (368) 260 37 01 Faks : 0 (368) 260 37 16 E-posta : sinopydo@kuzka.gov.tr TC_KUZKA | www.kuzka.gov.tr Sinop Yatırım Destek Ofisi Berkol ALEVLİ Koordinatör balevli@kuzka.gov.tr Konut Satış Performansı (Ocak – Temmuz, 2015) 2015 yılındaki konut satışları ilk 7 ay sonunda son iki yıla kıyasla daha yüksek oranda seyretmeye devam etmektedir. TÜİK’ten alınan verilere göre, Sinop ilinde 2015 yılı başından itibaren hızla artan konut satışları Temmuz ayında 290 konut satışı ile bu yılki en yüksek rakamına ulaşmış, bu rakam 2013 ve 2014 yıllarındaki Temmuz ayı rakamlarına kıyasla daha yüksek olduğu görülmektedir. Artış hızının devam etmesi durumunda gelecek ay Sinop ilinde tüm zamanların en yüksek aylık konut satış rakamına ulaşılması beklenebilir. Konut Satış 400 300 2013 2014 2015 200 100 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Kaleyazısı Mah. Tuzcular Cad. No:13 57000 Sinop Tel. : 0 (368) 260 37 01 Faks : 0 (368) 260 37 16 E-posta : sinopydo@kuzka.gov.tr TC_KUZKA | www.kuzka.gov.tr Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Sinop Yatırım Destek Ofisi Berkol ALEVLİ Koordinatör balevli@kuzka.gov.tr