Video Test Kart Üretici Ahmet Engin, Coskun AKSEL Bilgisayar Teknoloji Yüksek Okulu Dogu Akdeniz Üniversitesi Gazimagusa - Kuzey Kibris Türk Cumhuriyeti E-posta : coskun.aksel@emu.edu.tr 1. Özetce Bu çalismada, Bayrak Radyo Televizyon Kurumu (BRT) televizyon yayin çihazlarinin bakim ve ayarlarinin yapilabilecegi, televizyon vericilerinin veris güçünün ayarlanmasinda kullanilabilecek bir test kart üretici çihazi imalatidir. 2. Giris Renkli televizyon lik olarak 1953 yilinda NTSC sistemi olarak Amerikada ortaya çikmis ve bu sistemin bazi dezavantajlari PAL sistemini ile ortadan kaldirilmisti. Fransizlar tarafindan gelistirilen SECAM sistemi ise üçüncü bir televizyon sistemi olarak ortaya atilmistir. Her üç sisteminde benzer yönleri olup, üçüde degisik ülkelerde kullanim bulmaktadir. Bu çalismada, ülkemizde kullanilan PAL sistemi üzerine anlatimlar yapilacaktir. Sekil 1. Lüminans, kroma, senkron darbeleri Bir görüntünün televizyon ekranina aktarilmasi esnasinda sabit film kareleri, hizla ardarda bir perdeye yansitilmakta ve sabit karelerin hareketli imis gibi gözükmeleri saglanmaktadir. Sabit bir televizyon karesi 625 satirdan olusur. Önce tek sayi numarali satirlar, sonar da çift sayi numarali satirlar taranarak bir resim çerçevesi televizyon sinyaline dönüstürülür. Sekil 2. Kompozit sinyal Renkli televizyon sinyallerinin siyah beyaz televizyonlarda da alinmasi gerektiginden (esislev özelligi), signal kodlamasi çok daha basit bir yapida yapilamamaktadir. Bu sebeble televizyon sinyalinin (kompozit sinyal) iki kisimdan olusmasi geregi vardir. Bunlardan birincisi siyah-beyaz televizyonlar için gerekli olan ve koyuluk açiklik bilgisini tasiyan lüminans kismi, ikincisi ise renkli televizyonlar için gerekli olan ve renk bilgisini tasiyan kroma kismidir. Böylece kompozit sinyalin tümü renkli televizyon, lümünans kismi ise siyah-beyaz televizyonlar tarafindan kullanilir. Kompozit video sinyali daha sonar bir tasiyici ile module edilerek, ses bilgisinin de eklenmesi ile verici antene gönderilir. Sekil 3. Modüle edilmis kompozit sinyal 30 Sekil 4. PAL TV sinyalinin frekans spectrumu Sekil 5. Test Kard Üretici Çihazinin Blok Semasi 3. Video test kart Üretici Televizyon teknolojisinde kameradan, vericiye ve televizyon alicisina kadar tüm cihaz ve sistemlerde belirgin teknik kaliteyi tutturabilmek için her kademede cihazlarin görüntü bölümleri, devreleri teste ve ölçüme tabi tutulurlar. 1 KHz ses Üretici Audio girisi Bu islemler için degisik test kartlari ve elektronik test sinyalleri kullanilmaktadir. Burada kuillanilan her test kartinin özel bir ayar sistemi ve amaci vardir. Bazi test kartlari birden fazla ayarin yapilabilmesi için kombine olup, pratik kolaylik saglar. Video girisi x Sayisal Devreler ve Hafiza Elemanlari Video çikis x RF çikis Kompozit sinyal üretici ve kodlayici Bu çalismada amaç, Bayrak Radyo Televizyon Kurumu (BRT) televizyon yayin çihazlarinin bakim ve ayarlarinin yapilabilecegi, televizyon vericilerinin veris güçünün ayarlanmasinda kullanilabilecek bir test kart üretici çihazi imalati idi. Audio çikis AUDIO&VIDEO MODULATOR Güç Kaynagi Senkron Üretici x Anahtar Bu amaçla yapilan çihaz, 10 adet degisik test kard video sinyali ve 1KHz’lik test ses sinyali üretebilecek yapidadir. Çihazin video ve ses girisi, SCART video ve ses girisi, RF çikis bölümleri mevcut olup genis bir kullanim kolayligi saglamaktadir. Çihazin blok diagrami Sekil 5’de verilmistir. Güç kaynagi 220V AC girisi olup sistemde kullanilan 12V ve 5V DC gerilimleri üretir. Ses ve video modulatorü ise video, ses ve senkronisyon darbelerini kullanarak RF çikis ve video çikislari elde edilmesinde kullanilmistir. Test kart resimleri ise çihaz üzerinde bulunan 2 adet EPROM içeris ine arda arda siralanmis sekilde saklanmistir. Istenen test karti bir anahtar vasitasi ile seçilmekte ve o kartin RF video çikisinda belirmesi saglanmaktadir. Sekil 6. Test kart Üretici Çihazin parça yerlesim semasi ve baskili devresi (PCB) 31 Televizyon sistemlerinde yapim, yayin ve yayin asamasinda görüntü ve ses kalitesinin istenen kaliteyi olusturabilmesi için degisik test kartlari ve test sinyalleri kullanilmalidir. Yapilan test cart üretici bu amaçla kullanilabilecek yapida ve teknolojidedir. Test kart üretici televizyon alicilarinin bakim ve onariminda da kullanilabilir olup bir bakima teknik servislerin ihtiyaci olan video ve ses üreticisidir. Ileri çalismalarda bu çihaz, digital elektronik ve mikrokontrolörler kullanilarak daha özellikli bir düzeye getirilebilir. Sistemde kullanilan hafizalar artirilarak daha fazla sayida test kartin üretimi saglanabilir. Sekil 7. Test kart Üretici Çihaz v Sekil 8. Test kart üreticinin ürettigi bazi kart resimleri ve elektrik sinyalleri. 4. SONUÇ 32