9. Ödev 1. AA, AB, BB genotiplerinden oluşan eşbaskın (codominant) allelli diploid bir populâsyon göz önüne alalım. Hardy-Weinberg Dengesinde bulunan populâsyondan rasgele n birey seçilip fenotipleri (bu durumda genotipleri) gözlensin. n birimlik örnek içinde AA fenotipli birey sayısı Y1 , AB fenotipli birey sayısı Y2 , BB fenotipli birey sayısı Y3 olsun. Bu gözlemlere dayalı olarak A geni için p A gen oranının en çok olabilirlik tahmin edicisini bulunuz. Bu tahmin edicinin beklenen değeri ile varyansını hesaplayınız. Sadece Y1 gözlemini kullanarak ( Y2 ile Y3 gözlemlerini göz ardı ederek) A geni için p A gen oranının en çok olabilirlik tahmin edicisini bulunuz. Bu tahmin edicinin beklenen değeri ile varyansını hesaplayınız. 2. Diploid bir populâsyonda belli bir özellik ile ilgili birbirine göre eşbaskın (codominant) olan A,B,C genleri (alel’leri) söz konusudur. Bu populâsyondan rasgele seçilen 500 bireyin fenotipleri aşağıdaki gibi gözlenmiştir. Genotip Frekans Fenotip A AA 100 B BB 75 C CC 50 AB AB 125 AC AC 100 BC BC 50 Populâsyonun (kitlenin) Hardy-Weinberg Dengesinde olması hipotezini, değiline karşı %5 anlam düzeyinde test ediniz. 3. Aşağıdaki yazılar ile ilgili çok kısa bir yorum yazınız. Dinazor'un DNA'sını araştıran bilim adamları, ilginç bir tabloyla karşılaştı. Meğer dinazorların atası tavuklarmış. Tyrannosaurus rex olarak da bilinen dinazorlardan alınan proteinin içinde sadece tavuğun DNA'sında görülen genlere rastlandı. Harvard Üniversitesi'nden Chris Organ, yaptıkları incelemeler sonucunda, dinazor genlerine ait 89 aminoasitin bu benzerliği ortaya koyduğunu açıkladı. 27.04.2008 Yeni Şafak Türk bilimadamları dünyada az üretilebilen büyüme hormonu üretti Ankara Üniversitesi (AÜ) araştırmacıları, yaklaşık dört yıl süren araştırmaları sonunda dünyada üretimi çok az, birim fiyatı çok yüksek olan insan büyüme hormonunu tamamen yerli kaynaklarla üretti. AA muhabirine bilgi veren AÜ Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Öğretim üyesi Prof. Dr. Tunçer H. Özdamar, büyüme hormonunun dünyada yılda yaklaşık 20 kilogram üretildiğini ve sadece ilaç formunda satılmasına rağmen kilogram fiyatının yaklaşık 2-3 milyon dolar olduğunu söyledi. Özdamar, büyüme hormonunun ABD'deki üretim teknolojisi hücre içi üretime dayandığından maliyetin çok yüksek olduğunu dile getirdi. Dünyada yaklaşık 7 firmanın bu hormonun üretimini ve ticaretini yaptığını belirten Özdamar, Türkiye'nin de bu hormonu satın alan ülkeler arasında bulunduğunu kaydetti. Beynin ön-lobundaki hipofiz bezinde doğal olarak her sağlıklı insanda yaşam süresince üretilen büyüme hormonunun derin uyku sırasında sentezlenip salgılandığını anlatan Özdamar, sağlıklı bir insanda bu hormonun her zaman üretilmesi ve kanda belli bir erişimde bulunması gerektiğini vurguladı. Bu hormonun eksikliği durumunda cücelik, kemik kırılmaları ve bozulmaları, hızlı yaşlanma ve sağlık sorunlarının ortaya çıktığını dile getiren Özdamar, hormonun fazla salgılanması durumunda ise kemiklerde kontrolsüz bozulmaların görüldüğünü söyledi. ... Đnsan büyüme hormonunun üretimi için ''sentezlenen genin'' insan DNA'sındaki gen ile aynı dizinde olduğunu, bu nedenle bu hormonun üretiminde insan hücresinden DNA alınmasına gerek olmadığını belirten Özdamar, ''Đnsan Genom Projesi'' sayesinde gen dizinlerinin bilindiğini ve genetik mühendisliği teknikleriyle sentezlenebileceğini kaydetti. Projelerinde metabolik mühendislik tasarımlarıyla insanda doğal olarak üretilen biyo-moleküllerin mikroorganizmalarda biyoteknolojik süreçlerle üretilebileceğini bildiren Özdamar, büyüme hormonu üretim sürecini şöyle anlattı: “Endüstriyel enzimlerin üretimini, hücre içinde sentezini yapıp hücre dışına aktaran Bacillus grubu mikroorganizmalarda gerçekleştirdik. Đnsan büyüme hormonu üretiminde ise bu doğal sistemi uyguladık. Đnsan DNA'sındaki insan büyüme hormonu gen dizinini, hücre dışı enzim sentezini gerçekleştiren sinyal dizinin arkasına kimyasal bağlarla klonlayarak metabolik tasarım oluşturduk. Bunu DNA benzeri bir makromolekül olan bir plasmite klonladık ve orijinal rekombinant plasmidi elde ettik. Böylece insan büyüme hormonu üretim sistemini içeren rekombinant plasmidi hücre dışı enzim sentezleme potansiyeli olan mikroorganizmaya aktardık. Bu mikroorganizmaların biyoreaktörlerdeki endüstriyel ölçekte üretim yapacakları koşulları da araştırdık ve belirledik.” ... Prof. Dr. Özdamar, bu yılın sonunda üretimle ilgili tüm koşulları tamamlayacaklarını ve bu konuda endüstriyel üretime geçmek için gereken teorik ve pratik altyapılarının hazır olacağını bildirdi. 28.4.2008 Zaman