TBMM B : 4 8 7 . 5 . 1 9 9 6 0 : 1 Bu değerlendirmeler içerisinde, ülke

T.B.M.M.
B:48
7.5.1996
0:1
Bu değerlendirmeler içerisinde, ülke koşullarındaki farklılaşmaları asgarî seviyeye indirerek
daha objektif karşılaştırma imkânı ilk iki tablo (5.a ve 5.b) ile sağlanmaktadır. Grafik ve tablolar
incelendiğinde, ülkemiz yol ağı uzunluğunun kullanım değerleri altında, yani oluşan talebe cevap
verme açısından büyük bir üstünlüğe sahip olduğu görülmektedir.- Bu duruma karşıt görüş olarak;
i. Karşılaştırmaya alınan gelişmiş ülkelerin taşıma taleplerini diğer sistemler üzerine dengeli
biçimde dağıtmış olmaları, ülkemizde ise, büyük bir yoğunlukla karayolunun kullanıyor olmasının
getirdiği daha yoğun karayolu ihtiyacı,
ii. Gelişmiş ülkelerin yol ağında çok şeritli kesimlerin daha fazla olması nedeniyle reel uzun­
luğun (geometrik kapasite dikkate alınarak) tablolardaki değerlerden daha yüksek olabileceği, .
şeklinde hatırlatmalar yapılabilmektedir, ileri sürülebilecek bu görüşlerden ilki, alınan kıyas­
lama türü nedeniyle geçersiz duruma gelmektedir. Karşılaştırmalar ülkenin karayolu sistemleri
üzerinde oluşan taşımalar dikkate alınarak yapılmıştır. Bu durumda diğer sistemlerdeki" yük dağılı­
mı değerlendirme sonucunu etkilememektedir. Daha anlamlı görülen, ikinci tür görüşler ise rakam­
lar arasındaki büyük farklılıklar nedeniyle sonuç sıralamasını ülkemiz aleyhine değiştirebilmekten
uzaktır. Aynı tablolarda, incelemeye alınan ülkelerdeki bütün karayolu ağının sırasıyla 4 şeritli
(tablodaki yol ağı uzunluğunun 2 katı), 6 şeritli (3 katı), hatta 8 şeritli (4 katı) kabulünde bile ülke­
miz ilk sırada yer almaktadır. Ülkemizde de, Otoyollar tamamen çok şeritli olup, Dclet Yolu ve il
yolu ağımızda çok şeritli kesimlerin uzunluğu yıldan yıla artmaktadır.
Bu bölümdeki diğer grafikler, ülkelerdeki toplam taşımalar içerisindeki yük taşımalarının, bir
başka deyişle de, ağır taşıt oranlarının durumlarını vermektedir. Bu değerlendirmelere göre, ülke­
mizde taşıma gerçekleşmelerinin toplamda az olmasına karşı, ağır taşıma oranlarının diğer ülkeler­
den yüksek olması sonucu büyük ölçüde yol tahribatları oluşmakta, yol ağının, kaynak yetersizlik­
leri nedeniyle arzu edilen seviyeye getirilemeyen niteliği, fizikî kapasitesi, taşıt işletme giderlerin­
den kaynaklanan önemli ekonomik kayıplara neden olmaktadır.
6. Yol ağı için yapılan Toplam ve Bakım Harcamaları
a) 1 km. yol başına yıllık toplam harcama miktarları
b) 1 km. yol başına düşen yıllık Bakım harcaması
c) Araç x km'ye göre yıllık bakım harcaması
Bu değerlendirmelere göre, ülkemizin yol konusundaki harcamaları diğer ülkelere göre olduk­
ça düşük görünmektedir. Araç x km dikkate «ılınarak yapılan karşılaştırmalarda, nispeten daha yük­
sek görülen harcamalar, yol ağının niteliği göz önüne alındığında, gereğinden çok daha az olduğu
anlaşılabilmektedir. Yol ağımızın büyük bölümü taşıma niteliği zayıf olan "sathi kaplama"lı du­
rumdadır. Yoğun ağır taşımalar nedeniyle bu yollarda, yollarının çok büyük kısmı asfalt betonu
kaplamalı olan gelişmiş ülkelere kıyasla, daha hızlı ve büyük bozulmalar meydana gelmekte, bu da
"asfalt betonu" kaplamalı yollara göre daha sık ve daha çok bakım harcamalarını gerektirmekte­
dir.
Not: Yazılı soruyla ilgili diğer bilgiler dosyasındadır.
22. — Balıkesir Milletvekili İsmail Özgün'ün, Balıkesir-Edremit-Avcılar Köyü İlkokuluna
atanan bir görevliye ilişkin sorusu ve Millî Eğitim Bakanı Turhan Tayan'in yazılı cevabı (7/493)
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
Aşağıdaki sorumun Sayın Millî Eğitim Bakanı tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını
saygılarımla arz ederim.
21.3.1996
İsmail Özgün
Balıkesir
-
105-