www.calisma-kitabi

155
Öğrenciler çalışma kitabındaki “Karşılaştırma Ya-
Atomun Yapısı
palım” adlı 19. etkinliğe yönlendirilir.
Aşağıda verilen atom modellerinde bulunan proton, nötron ve elektronların sayılarını karşılaştıralım.
I. model
8 elektron
II. model
8 proton
8 nötron
8 elektron
III. model
8 proton
9 nötron
19. Etkinlik: Karşılaştırma Yapalım
8 proton
10 elektron
10 elektron
I ve II. modellerde proton ve elektron sayılarının eşit olduğu, nötron sayılarının ise eşit olmadığı görülmektedir. III. modelin elektron ve proton sayılarını incelediğimizde ise bu modelin
nötr olmayan bir atomu temsil ettiğini görmekteyiz. Peki, bu model de I ve II. modellerle aynı
elemente ait olabilir mi? Aynı elementin atomlarında proton sayısı sabit kalırken, elektron ve
nötron sayısı değişebilir. O hâlde yukarıda verilen I, II ve III. atom modellerinin aynı elementi
temsil ettiğini söyleyebiliriz. Bir elemente ait atomların çekirdeğinde eşit sayıda proton bulunur.
Proton sayısı bir atomun kimliğini belirler ve bu sayıya atom numarası denir.
Bu etkinlikte öğrencilerden nötr ve nötr olmayan
atomlardaki proton ve elektron sayıları arasında ilişki
kurmaları beklenmektedir.
Aşağıda farklı proton sayılarına sahip alüminyum ve potasyum elementlerini içeren E.19
fotoğraflar ve atom modelleri verilmiştir. Atomların farklı özelliklerde olmasını sağlayan s. 87
temel unsur proton sayılarının farklılığıdır.
Atomun nötr olduğu bilgisi verildikten sonra aynı
atoma ait fakat nötron sayılarının farklı olduğu temsilî
14n
13p
modeller üzerinde inceleme yapılır. Diğer atom modellerinde nötron sayılarının kaç olduğu sorulur. Öğ20n
19p
E.20
rencilerle birlikte sayılır. Burada öğrencilerin dikkati
s. 87
öncelikle aynı elementin atomlarında proton sayısının
Şimdi öğrendiklerimizi pekiştirmek amacıyla etkinlikte verilen karbon elementine ait atom
modelini oluşturalım.
8.
sabit olduğuna çekilmelidir. Bunun da atomun “atom
Oyun Zamanı
Birlikte Yapalım
• Yanda verilen atom modelini inceleyelim.
Başlamak İçin
• Sınıfta üç grup oluşturalım.
Gerekenler
• Her gruba proton, nötron ve elektron rollerinden
•
tebeşir
birini verelim.
• Her bir grupla canlandıracakları parçacıkların
özelliklerini tartışarak rollerin nasıl oynanacağını belirleyelim.
• Rolleri canlandıracağımız bir yer belirleyelim. Ortasına çekirdeğin yerini gösteren bir
daire, bunun etrafına da katmanların yerlerini gösteren daireler çizelim.
• Çekirdekte yer alan proton ve nötronların hareketleri ile katmanlarda bulunan elektronların hareketlerinin nasıl gerçekleştiğini tartışalım. Bu taneciklerin hareketlerini belirleyelim.
• Her grupla canlandıracağımız taneciğin hareketini hazırlanan oyun alanının ilgili yerinde oynamaya başlayalım.
numarası” olduğu bilgisi verilir. Ayrıca burada nötr olmayan bir atoma ait modelin örneği de verilmiştir. Bu
model de öğrencilerle incelenir. Farklı atomların proton sayılarının da farklı olduğuna dikkat çekilir. Ders
kitabında verilen alüminyum ve potasyum atomuna ait
modeller bu çerçevede incelendikten sonra öğrenciler
çalışma kitabındaki “Aynı Atomlar mı?” adlı 20. etkin87
liğe yönlendirilir.
Maddenin Yapısı ve Özellikleri
19. Etkinlik:
Karşılaştırma Yapalım
Aşağıda modelleri görülen atomların nötr olup olmadıklarına karar verelim. Yanlarındaki
noktalı yerlere o atomun nötr olup olmama durumunu ve neye göre karar verdiğimizi yazalım.
Proton
sayısı, elektron sayısına eşittir. Bu yüzden nötr
.......................................................................................................................
atomdur.
.......................................................................................................................
I.
Proton
sayısı, elektron sayısına eşittir. Bu yüzden nötr
...................................................................................................................
atomdur.
...................................................................................................................
II.
20. Etkinlik: Aynı Atomlar mı?
Bu etkinlikte amaç, aynı elementin atomlarında
proton sayısının hep sabit olduğu, nötron sayısının ise
değişebileceğini öğrenmektir.
Öğrenciler ders kitabında verilen “Oyun Zamanı”
14n
13p
III.
....................................................................................................................
....Proton sayısı, elektron sayısına eşit değildir. 13 pro....................................................................................................................
....tonu, 10 elektronu vardır. Bu yüzden nötr değildir.
Proton sayısı, elektron sayısına eşittir. Bu yüzden
...................................................................................................................
...
IV.
nötr atomdur.
...................................................................................................................
...
20. Etkinlik:
Aynı Atomlar mı?
2
8.
Oyun Zamanı
(Önerilen süre: 10 dk.)
Bu etkinliğin amacı, öğrencilerin oyun yetenekleri-
Aşağıda verilen atom modellerini inceleyelim. Bu modellerden hangileri aynı atoma, hangileri farklı atoma ait olabilir? Sebebiyle birlikte altlarında bulunan noktalı yerlere yazalım.
1
adlı 8. etkinliğe yönlendirilir.
3
ni kullanarak atom hakkındaki bilgilerini ortaya koymalarını sağlamaktır. Öğrencilerin rollerini canlandırmaları için sınıf veya mevcut şartlara göre okul bahçesi
tercih edilebilir.
Modellerde
8 proton vardır. Üç model de aynı elemente ait olabilir. Aynı elemen...................................................................................................................................................
tin atomlarında
proton sayısı sabit kalırken nötron ve elektron sayısı değişebilir.
...................................................................................................................................................
155
www.calisma-kitabi-cevaplari.com