Neden Maden Bakanlığı İstiyoruz?

değerlendirme
Neden Maden Bakanlığı İstiyoruz?
ETKB’nın teşkilat şemasına
baktığımızda Bakanlığa bağlı
19 adet Genel Müdürlük ve
kurumun yer aldığını görmekteyiz. Bu Genel Müdürlüklerin içinde 12 adet Genel Müdürlük ve kurumun ise salt enerji konusu ile ilgili olduğu görülmektedir. Buradan ETKB’nın, enerjisinin %95 ini enerji arz
güvenliğine ilişkin konulara harcamak zorunda kaldığı anlaşılabilir.
Ümit Akdur
Madencilik Sektörü Başkanlar Konseyi Birliği
Yönetim Kurulu Başkanı
info@msbk.org.tr
Enerji, bütün ülkelerin en öncelikli ve birincil konusudur. Çok
kısa süreli bir enerji kesintisi bile bütün ülkede etkisini anında
hissettirirken, madenlerin ve metallerin tedarikinde bir sıkıntı
yaşandığında, etkisi anında hissedilmez. Madencilik sektöründe yaşanan sorunlar sonucunda ortaya ciddi bir üretim kaybı
çıkacak, buna bağlı olarak da sanayiye hammadde arzının yapılamaması nedeniyle zorunlu olarak bu hammadedeler ithal
edilmek zorunda kalınacaktır. İthalata ödenecek milyarlarca
dolar ülkemizin dış ticaret dengesinde daha çok açık vermesine yol açacaktır. Dış ticaret açığının faturası da vatandaşlarımıza yüksek enflasyon ve döviz kuru olarak yansıyacaktır.
durdurmuştur. Mevcut işletilen madenler ise bir süre sonra rezervleri tükenmiş olacağı için kapanacak, arama faaliyeti yapılamadığı için yeni rezervler bulunamayacak ve ithalata bugünkünden daha fazla para harcanacaktır.
İşte bu nedenlerle ETKB açısından öncelik hep enerjide olmakta ve madencilik ile ilgili sorunların Bakanlar Kurulu’nda ve
diğer önemli ortamlarda yer alması öncelikli olamamakta ve
sektörümüzün sorunları sürüncemede kalmaktadır.
Orman İdaresinin tahsil etmekte olduğu orman izin bedelleri
birçok madenin işletilebilirliğini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu bedellerin dünyadaki benzerleri ile uyumlu hale getirilmesine ihtiyaç vardır.
Ülkemiz, ihtiyacı olan maden ve metallerin tedarikinde büyük
ölçüde dışa bağımlıdır. Bu malların ithalatına yıllık olarak takriben 40 milyar dolar tutarında ödeme yapılmaktadır. İyi bir
planlama ve düzenleme ile bu ithalatın tamamına yakın bir kısmının yerli üretim ile karşılanması mümkündür. Ancak bunun
için birinci şart, bir Maden Bakanının mesaisinin tamamını bu
tür konulara ayırması ve madencilik sektörü ile birlikte diğer
ilgili bakanlıkların da mevzuat ve uygulamalarının bu hedefe
uyumlu hale getirilmesidir.
Dünyanın hiçbir ülkesinde olmamasına rağmen ülkemizde zeytinliklere 3 km mesafe içinde madencilik faaliyetlerine izin verilmemektedir. Zeytincilik alanında ileri üretim seviyelerinde olan
İspanya, İtalya, Yunanistan’da bile böyle bir yasaklama yoktur.
Mevcut uygulamalarla istenilen hedefe ulaşmak maalesef
mümkün olamamıştır. Orman, tarım, çevre, turizm ve diğer
bakanlıkların madenciliğin geliştirilmesi hedefi ile uyumsuz
mevzuat ve uygulamaları gitgide artmakta ve madenciliğin
gelişmek bir yana sürekli gerilemesine neden olmaktadır.
Üzerinde yatırım yapılmış olan madencilik faaliyet alanları bile,
sonradan çeşitli koruma alanları olarak ilan edilebilmekte ya
da rüzgar enerjisi santrali kurulmasına izin verilmesi nedeni ile
madenciliğe kapatılmaktadır.
Kurulacak bir Maden Bakanlığı’nın, sektörün çözüm bekleyen
ve aşağıda özet olarak belirtilen acil sorunlarına eğilmesi halinde ülkemizin maden ve metal ithalatına her yıl 40 milyar dolar
ödeyen değil, bizzat üreten bir ülke olması mümkündür.
Haziran 2012 tarihinden bugüne kadar, madencilik faaliyetleri
için alınması gereken zorunlu izinlerin ilgili Başbakanlık Genelgesi çerçevesinde yürütülmesi nedeniyle izin alınmasında
yaşanan belirsizlikler, maden aramalarını neredeyse tamamen
44
www.madencilik-turkiye.com
MSBKB Başkanı Ümit Akdur
Bir madenin faaliyete geçirilebilmesi için yaklaşık 18 makamdan
izin, onay ve belge alınma zorunluluğu vardır, bu izinlerin alınması aylar ve bazen yıllarca sürebilmektedir. Bu izinlerden bir tanesinin bile alınamaması nedeniyle yatırımlar yapılamamaktadır.
Bazı yerel mercilerin keyfiyete varan uygulamaları nedeniyle
madencilik faaliyetleri engellenmektedir.
Sonuç olarak yukarıda arzettiğimiz sorunların çözümü ve ortaya çıkan çok başlılığın ve karmaşıklığın giderilmesini teminen;
enerjisinin tamamını madencilikle ilgili konulara harcayacak
bir Maden Bakanlığı kurulması çok önemli bir ihtiyaç haline
gelmiştir. Bu ihtiyacın acilen karşılanmaması halinde, ülkemiz
maalesef yakın bir gelecekte kendi yer altı kaynaklarını arayamayan ve değerlendiremeyen bir ülke durumuna düşecektir.
15 Ekim 2015