Meteor Yağmurları Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Asteroidler Kuyruklu Yıldızlar Meteoroidler Meteorlar Meteoritler Meteor Yağmurları - Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Asteroidler Kaynağı Mars ile Jüpiter arasında bulunan Asteroid Kuşağı Sayıları 1 milyondan fazla En büyük boyutlusu Cüce Gezegen Ceres! Meteor Yağmurları - Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Kuyrukluyıldızlar Kaynağı Neptün ötesindeki Kuiper Kuşağı ve daha da ötedeki Oort Bulutu Meteor Yağmurları - Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Meteoroid – Meteor - Meteroit Meteoroid Güneş Sistemi çevresinde bir yörüngede dolanan, asteroid ya da kuyrukluyıldız olarak sınıflandırılamayacak kadar küçük cisimler. Mikro boyuttaki cisimler mikrometeoroidler Meteorit (Göktaşı) Atmosfere girip tamamen buharlaşmadan Yer yüzeyine ulaşan Meteoroidler Meteor Yağmurları - Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Meteor Köken latince ‘meteoron’ gökyüzünde olağanüstü olay Halk arasında ‘kayan yıldız’ veya ‘yıldız kayması’ Meteor Güneş Sistemi’ndeki küçük cisimlerin Yer atmosferine yüksek hızlarda girmesi ve bunun sonucu olarak sürtünme ile akkor haline gelmesi kısa süreli ışık çizgisi OLAYIN ADI Çok parlak meteorlar Ateş Topları (Fireball) Ses çıkaran meteorlar Bolideler Meteor Yağmurları - Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathenesi Özellikleri Dünya atmosferine senede ortalama birkaç bin meteoroid girer 500 kadarı buharlaşmadan göktaşı olarak Yer’e düşer. 1 yılda Yer atmosferine giren bu türden cisim miktarı 80,000 TON! Dünya atmosferine 11 – 72 km/sn lik hızlarla girerler (mermi hızının 30 katından fazla!!!). Yer atmosferinden 80 – 120 km yükseklikte iken gözle görülür hale gelirler. Atmosfere girdiğinde, sıcaklığı 3000 dereceden daha büyük değere ulaşır. Meteor Yağmurları - Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Özellikleri Kimyasal özelliklerine göre farklı sınıflara ayrılırlar: Demir: Temel olarak demir ve nikelden oluşmuşlardır. Taşsı Demir: Demir ve taşımsı maddelerin karışımıdır. Kondrit: Dünya benzeri gezegenlerin mağma ya da kabuk yapısına benzer. Meteoritlerin büyük bölümü bu sınıfa girer. Akondrit: Bazalt kayalara benzer yapıdadır. Bu türdeki meteoritlerin Ay ve Mars kökenli olduğu düşünülmektedir. Meteor Yağmurları - Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Özellikleri Meteor yağmuru esnasında açığa çıkan renk, yanan cismin bileşimi hakkında bilgiler verir: Sodyum Turuncu – Sarı Demir Sarı Magenzyum Mavi – Yeşil Kalsiyum Mor Silikon Kırmızı Meteorların yaşları 1 - 4 milyar yıldır. Yani Güneş Sistemi ile aynı yaştadırlar. Bu durumda yeryüzüne düşen meteorların incelenmesi bize Güneş Sistemi’nin başlangıcı hakkında ipuçları verebilir. Meteor Yağmurları - Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Meteor Yağmurlarının Nedeni Meteor Yağmurlarının temel kaynağı Kirli kartopları Kuyrukluyıldızlar! Kuyrukluyıldızlar yörünge hareketleri esnasında arkalarında ‘enkaz’ bırakırlar. Kuyrukluyıldızların yörüngeleri Yer yörüngesi ile kesişirse, enkaz Yer’in çekim gücü tarafından çekilir Dönemli olarak gerçekleşen meteor yağmurları Meteor Yağmurları - Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Meteor Yağmurlarının Nedeni Dönemli olarak görülmeyen meteorlar Güneş Sistemi oluşumundan arta kalan kozmik parçacıkların Yer tarafından çekilmesi Meteoritlerin boyutları birkaç mikrometreden birkaç metre aralığında değişir Bilinen en büyük meteorit 1920’de Namibya’da bulunan Hoba meteoriti ağırlığı 50 tondan fazla ve 9m3 hacminde! Meteor Yağmurları - Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Meteor Yağmurlarının Merkezi Meteor yağmurlarının gökyüzünde oluşturduğu izi ters yöne doğru devam ettirdiğimizde, tümü bir noktadan geliyormuş gibi görülür Radyant (Saçılma) Noktası Meteor Yağmurları - Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Meteor Yağmurlarının Merkezi 20 – 22 Nisan 2013 tarihinde gerçekeleşecek olan meteor yağmuru Lyr yani Çalgı takımyıldızı yönünden geliyor gibi göründüğü için Lyrid meteor yağmuru olarak adlandırılır. Dolayısıyla o dönem gerçekleşen meteor yağmurunun yönü hangi takımyıldızına denk geliyorsa o meteor yağmuru, ilgili takımyıldız isminin sonuna ‘id’ takısı getirilerek adlandırılır. Meteor Yağmurları - Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Bilinen Dönemli Meteor Yağmurları Hız (Km/sn) Adı Görünme Dönemi Maksimum zamanı Saatteki sayısı Quadrantidler 1-5 Ocak 3 Ocak 120 42 Lyridler 16-25 Nisan 22 Nisan 15 48 Eta Aquaridler 19 Nisan-28 Mayıs 5 Mayıs 60 66 Arietidler 29 Mayıs-19 Temmuz 7 Temmuz 60 37 Perseidler 17 Temmuz-24 Ağustos 12 Ağustos >100 60 Orionidler 2 Ekim-7 Kasım 21 Ekim 20 66 Leonidler 10-23 Kasım 17 Kasım >20 71 Geminidler 7-17 Aralık 14 Aralık 110 35 Meteor Yağmurları - Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi TEŞEKKÜRLER Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi