Elektrik Devre Temelleri 8

30.03.2015
Elektrik Devre Temelleri
8
DEVRE TEOREMLERİ
Doç. Dr. M. Kemal GÜLLÜ
Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği
Kocaeli Üniversitesi
4.7. Maksimum Güç Aktarımı
• Bir çok pratik durumda, bir yüke güç aktarımını
sağlayan devre tasarımı yapılır.
• Yüke iletilen gücün maksimum olması istenir
(maksimum güç aktarma/çekme teoremi).
• Doğrusal devrenin yüke aktarabileceği
maksimum gücün hesabında Thevenin eşdeğeri
kullanılabilir.
1
30.03.2015
4.7. Maksimum Güç Aktarımı
• RL yük direncinin ayarlanabilir olduğunu kabul
edelim:
• Yüke aktarılan güç:
– RL=RTh → Maksimum güç
4.7. Maksimum Güç Aktarımı
2
30.03.2015
Örnek 4.13
• Yüke aktarılan maksimum güç?
– RTh:
Örnek 4.13
– VTh:
– pmax:
3
30.03.2015
Problem 4.13
• Yüke aktarılan maksimum güç?
4.10.1. Kaynak Modelleme
• Kaynak modellemede Thevenin ve Norton eşdeğer
devrelerinden faydalanılır.
• Pil gibi aktif kaynaklar genelde bu eşdeğer devreler
ile modellenir.
• İdeal gerilim kaynağı, yük tarafından çekilen
akımdan bağımsız olarak, hep sabit gerilim verir.
• İdeal akım kaynağı, yük gerilimi ne olursa olsun,
sabit akım üretir.
• Pratikte ise gerilim kaynağı küçük de olsa bir iç
dirence (kaynak direncine) sahiptir.
4
30.03.2015
4.10.1. Kaynak Modelleme
• Pratikte gerilim kaynağı:
kaynak
Kaynağa yük bağlandığında gerilim:
4.10.1. Kaynak Modelleme
• Pratikte akım kaynağı:
kaynak
Kaynağa yük bağlandığında akım:
5
30.03.2015
4.10.1. Kaynak Modelleme
4.10.1. Kaynak Modelleme
• 2- Kaynağın çıkışına ayarlanabilir yük direnci bağla:
6
30.03.2015
Örnek 4.16
• Bir gerilim kaynağının uç gerilimi, 2W lık bir yük
bağlandığında 12 V tur.
• Yük çıkartıldığında uç gerilimi 12.4 V a çıkmaktadır.
– Kaynak gerilimi ve iç direnci vs=?, Rs=?
– Yük direnci 8 Ω iken uç gerilimi v=?
• a)
Örnek 4.16
• b)
7
30.03.2015
4.10.2. Direnç Ölçümü
8
30.03.2015
4.10.2. Direnç Ölçümü
Dengede olduğuna göre bu iki
gerilim eşittir.
4.10.2. Direnç Ölçümü
9
30.03.2015
Örnek 4.17
• R1 = 500 Ω, R3 = 200 Ω,
• R2 = 125 Ω a ayarlandığında köprü dengede
• Rx = ?
Özet
• 1- Lineer bir devre, lineer devre elemanları ve lineer
bağımlı/bağımsız kaynaklardan oluşur.
• 2-Devre Teoremleri devre yapısı daha basit hale getirmek
için kullanılır.
• 3-Birden fazla bağımsız kaynak içeren devrelere
Süperpozisyon Teoremi uygulanabilir. N-tane kaynak için N
defa devredeki ilgili akım/gerilim değeri hesaplanır ve
bunların cebirsel toplamı alınır. Her seferinde devrede
yalnızca bir bağımsız kaynak bırakılır.
• 4-Kaynak dönüşümü, gerilim kaynağı ve ona seri bağlı
direnci akım kaynağın ve ona paralel bağlı dirence
dönüştürmek ya da tersi (akımdan gerilim kayn.) elde
etmek için uygulanır.
10
30.03.2015
Özet
Özet
11