Çift sözcüğünü kullanabileceğimiz başlıca yerler. ___________________ ________________________ ____________________ ___________________ ___________________ ___________________ ________________________ _______________________ ___________________ ___________________ ____________________ ________________________ ______________________ ___________________ _____________________ ____________________ _______________________ _______________________ _____________________ _____________________ ____________________ ________________________ _______________________ _____________________ _____________________ ____________________ _______________________ _______________________ _____________________ _____________________ - bir çift köprü – bir çift tavşan – bir çift takunya – bir çift papağan - bir çift kafes – bir çift paten – bir çift yatak – bir çift minare – bir çift hoparlör – bir çift at - bir çift tankçı – bir çift kayak – bir çift yüzük – bir çift küpe - bir çift eldiven - bir çift dudak – bir çift vazo – bir çift mum – bir çift bebek – bir çift dalgıç - bir çift bayrak – bir çift misket – bir çift dansçı – bir çift çizme - bir çift gözlük – bir çift kürek – bir çift kulak – bir çift göz – bir çift ayakkabı - bir çift çorap 1 2 Atatürk ve Hz. Muhammed, Bilinmeyen Gerçek! (Can Ataklı`nın 09.08.Tarihli Yazısı) Nevzat Yalçıntaş, katıldığı Avrasya Televizyonundaki program sırasında Atatürk`le ilgili küçük bir anekdota yer vererek “Suudiler 1926 yılında sınırları içindeki tüm mezarlıkları yıkıyorlardı. Atatürk, sıranın Hz. Muhammed`in mezarına geldiğini örgenince, bir telgraf çekerek, “Eğer bu mezarın bir tek taşına bile dokunursanız, ordumu aşağı gönderirim” demişti. Bunun üzerine Suudiler Hz. Muhammed`in mezarına dokunmamış demişti. Ama bu telgraf yok edildi”. Nevzat Yalçıntaş, telgrafın serüvenini araştırıp öğrenerek sonucu şöyle anlatıyor: 1981 yılında, 12 Eylül askeri yönetimi, Atatürk`ün 100. doğum yılı nedeniyle kapsamlı bir program hazırlamıştı. Prof. Yalçıntaş, o dönemde İlim Kurulu`nun başına getirilmişti. Amaç Atatürk`le ilgili, çeşitli kaynaklardan arşiv araştırması yaparak “bilinmeyen Atatürk`ü” ortaya çıkarmakmış. İyi bir araştırmacı ve arşivci olan Münir Bey adında bir kişi, Dışişleri Bakanlığı arşivlerinin araştırılması ile görevlendiriliyor. Münir Bey araştırmalarını sürdürürken ilginç bir belge buluyor. Bulduğu bu ilginç belgeyi alıp Nevzat Yalçıntaş`a gösteriyor. Nevzat Bey gösterilen belgenin bir telgraf metni olduğunu saptıyor. Bu telgraf henüz yeni kurulan Suudi devletinin kralına gönderilmişti. Telgrafta “Hz. Muhammed`in mezarının yıkılacağını derin üzüntü içinde örgendim. Bu kutsal emanete asla dokunamazsınız. Bir tek taşının bile zarar gördüğünü duyarsam orduyu aşağıya gönderirim” anlamına gelen tümceler vardı, diyor. Yalçıntaş, Hz Muhammed`in mezarı ile ilgili kısa bir öykü daha anlatır. İngiliz işgali sırasında komutan olan Fahrettin Paşa`nın, Hz Muhammed`in bu kutsal mezarını terk etmemek için uzun süre direndiklerini, aç kaldıklarını, bu nedenle de çekirgeler yiyerek beslendiklerini, sonunda İngilizler`in hiçbir şekilde dokunmamaları kaydıyla Hz Muhammed`in mezarını terk ettiklerini, ancak diğer kutsal emanetleri yanlarına alarak götürdüklerini anlatır. Belgenin bulunmasından sonraki vahim ve ilginç sürecin seyri şöyle olmuş: Nevzat Yalçıntaş`ın anlatımına göre, Münir Bey belgeyi önce bir üst amirine götürüyor. Sonra belge daha yukarı makamlara taşınıyor. Sonunda müsteşara, oradan da bakan İlter Türkmen`e geliyor. Tabii ki, Evren Başkanlığı`ndaki Milli Güvenlik Konseyi`nin de haberi oluyor. Sorun şu oluyor: Bu belgeye ne yapılacak? 3 Dönemin Atatürkçü komutanları ve onların emrindeki bürokrasi, bu belgenin açıklanmasını istemiyor. Ancak belge de ortaya çıkmış bir kez. Sonunda, o dönemde yazılan ve şimdi kitapçılarda tek nüshası bile olmayan bir Atatürk kitabının içine, hiçbir anons yapılmadan konuyor. Kısacası konu adeta kapatılıyor, salt o tuğla gibi kalın kitabı sonuna değin okuyanların dikkatini çekecek biçimde “zevahiri kurtarmak” adına konuyor. Peki, bu belge şimdi nerede? Kimin koruması altında? Bu da bilinmiyor. Bilinen tek şey, Atatürk`ün bütün İslam âleminin peygamberi Hz Muhammed`in mezarının ortadan kaldırılmasını önlemesi herkesten saklanıyor. ♪♪♪ Hz Muhammed, Mescidi Nebevi`de yatıyor. Hz Muhammed 571 yılında doğdu, 632 yılında da vefat etti. Peygamberimiz Medine`de oturduğu evde toprağa verildi. Bu mezar, bugün dünyanın en büyük camisi olan Mescidi Nebevi`nin içindedir. ♪♪♪ Mescidi Nebevi, Hz Muhammed`in Mekke`den Medine`ye göç etmesinden sonra ilk namaz kıldığı yerdir. Hz Muhammed, Medine`de oturduğu evin hemen yanına, kentin ilk mescidini inşa ettirmişti. Bu mescit geçen yıllar içinde defalarca yenilendi. Bugün 600 bin kişinin ayni anda namaz kılabildiği Mescidi Nebevi`nin korumasını, çok uzun yıllar Osmanlı askeri yapmıştı. Arabistan`da mezar âdeti yoktur. Ölüler herhangi bir yerde toprağa verilir, üzerine belirleyici bir belirti konmaz. Bu nedenle, Hz Muhammed`in salt mezar yeriyle ilgili bilgi vardır. O`nun dışındaki İslam büyüklerinin mezarlarının yeri bilinmez. Bir süre önce Hz Muhammed`in annesine ait olduğu ileri sürülen bir mezar ortaya çıkarılmıştı. Ancak Suudi yönetimi bu mezarı da ortadan kaldırmış ve yerine otopark yapmıştır. Atatürk`ün müdahalesi olmasaydı, Suudiler, Mescidi Nebevi`nin hemen dibindeki Hz Muhammed`in mezarını da tamamen ortadan kaldıracaktı. Nitekim Hz Muhammed`le aynı yere defnedildikleri bilinen Sahabe`nin önde gelen isimlerinin mezar yerleri bugün dümdüzdür. Yukarıda belirtilen konuyu araştırıp değerlendiren, hem siyaset alanında, hem de din alanında gerçekçiliğiyle tanınan, ünlü yazar Yaşar Nuri Öztürk “Gazi Mustafa Kemal ve İslam” adlı kitabında uzun yer vereceğini, ne ki bunun üç yıl gibi uzun bir zaman alçağını belirtmiştir. O gerekli zamana helal olsun. Yaşar Nuri Öztürk, milletvekilliği sırasında bu konuyla ilgili arşivlerde çalışmak için, günün bakanı Ali Babacan`a başvurduğunda isteği reddedilmiştir. Nuri Bey`in neden reddedildiğine dair gerekçesi şöyledir: “Atatürk`ü din ve İslam dışı göstermek isteyenler, elbette bu belgeden rahatsız olacaklardır. Bu nedenle, dini siyasete alet edenler, emperyalistlerle iş birliği bile yapabiliyor. Dincilerle, İslam`ı reddedenler bu noktada birleşebiliyorlar, diyor. 4 SORULAR 1. Hz Muhammed nerede ve ne zaman doğmuştur? ……………………………………………………………………………………. 2. Hz Muhammed`in çocukluk hayatı nasıl ve nerede geçmiştir? ……………………………………………………………………………………. 3. Hz Muhammed kiminle evlenmiştir? ……………………………………………………………………………………. 4. Hz Muhammed, peygamber olmadan önce ne iş yapıyordu? …………………………………………………………………………………… 5. İlk vahiy peygamberimize ne zaman ve nerede gelmiştir? ……………………………………………………………………………………. 6. Hz Muhammed`e inanan ilk Müslümanlar kimler olmuştur? …………………………………………………………………………………..... 7. Hz Muhammed`e inanmayanlar, O`na ne yapmak istediler? ……………………………………………………………………………………. 8. Hz Muhammed öldürüleceğini anlayınca ne yaptı? …………………………………………………………………………………… 9. Hz Muhammed`in hicret ettiği yer neresiydi? ……………………………………………………………………………………. 10. Hz Muhammed, Medine’ye gelince ilk namazını kıldığı yerin adı nedir? ……………………………………………………………………………………. 11. Hz Muhammed hangi tarihte ve nerede vefat etmiştir? ……………………………………………………………………………………. 12. Hz Muhammed nerede defnedilmiştir? ……………………………………………………………………………………. 13. Hz Muhammed`in mezarı ilk defnedildiği yerde midir? ……………………………………………………………………………………. 14. Suudiler önemli İslam liderlerinin mezarlarını neden yok etmişlerdir? ……………………………………………………………………………………. 15. Kimin sayesinde, Hz Muhammed`in mezarı yok edilememiştir? ……………………………………………………………………………………. 16. Atatürk neden Hz Muhammed`in mezarının kaldırılmasına karşı koymuştur? ……………………………………………………………………………………. 17. Sence kutsal değerleri olan eserler ve anılar korunmalı mı? ……………………………………………………………………………………. 18. Kutsal değerler korunmazsa, gelecek kuşaklara aktarılabilir mi? ……………………………………………………………………………………. 19. Sence kutsal değerlere saygı ve hoşgörü önemli midir? ……………………………………………………………………………………. 20. Atatürk, kutsal değerlere önem vermeseydi, savaş riskine girişir miydi? ……………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………............. ……………………………………………………………………………………. 5 SÖZCÜK BANKASI Aşağıda bazı ülke adı verilmiştir. Bu ülkenin vatandaşlarını ve konuştukları dili yazınız. Vatandaşı Ülke Konuşulan dil İsveç İsveçli İsveççe Türkiye ………………………….. ………………………….. Almanya ………………………….. …………………………... Fransa …………………………. …………………………... İngiltere ………………………….. ………………………….. Macaristan …………………………… ………………………….. Avusturya …………………………… ………………………….. İtalya …………………………… ………………………….. İspanya …………………………… ………………………….. Norveç …………………………… ………………………….. Danimarka …………………………… …………………………... Mısır …………………………… ………………………….. Finlandiya …………………………… ………………………….. Polonya …………………………… ………………………….. Ukrayna …………………………… ………………………….. Bosna …………………………… ………………………….. Hırvatistan …………………………… ………………………….. Sırbistan …………………………… ………………………….. Yunanistan …………………………… …………………………... Japonya …………………………… ………………………….. 6 Biraz da oyun oynayalım. A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ṣ T U Ü V Y Z Ülke Adı Kent Adı Özel Ad Bitki Adı Hayvan Adı Avusturya Ankara Ahmet ananas ayı Arkadaşlarınızla gruplar oluşturarak yukarıdaki oyunu oynamaya çalışınız. Bulunan her sözcükten grup olarak beş puan alınabileceğini unutmayınız. Dikkat: Yazılacak sözcükler Türkçe olacak. BAṢARILAR! 7 8 Tümce içinde sıfatlar dolu ……………………….. ……………………… …………………………. ……………………….. ……………………… …………………………. ……………………….. …………………………… ……………………… ……………………… …………………………….. ……………………… ……………………….. ……………………….. ………………………… ……………………… ……………………….. …………………………. ……………………… ……………………….. ……………………………. …………………………….. ……………………… KARŞIT ANLAMLI SIFATLAR Aşağıdaki karşıt sıfatları uygun gördüğünüz resimlerin altına yazınız ve sonra da bu sıfatlarla birer tümce kurunuz. açık – yaşlı – dolu – sıcak – çalışkan – şişman – kuru – ıslak – genç – akıllı – soğuk – hızlı – evcil – tembel – yabanıl – büyük – aptal – tatlı – açık – yavaş – boş – ekşi – kapalı – zayıf 1. Yaşlı adam balık tutmak istiyor. 3. …………………………………… 5. …………………………………… 7. …………………………………… 9. …………………………………… 11. ………………………………….. 13. ………………………………….. 15. ………………………………….. 17. ………………………………….. 19. ………………………………….. 21. ………………………………….. 23. ………………………………….. 2. ……………………………………… 4. ……………………………………… 6. ……………………………………… 8. ……………………………………… 10. …………………………………….. 12. …………………………………….. 14. …………………………………….. 16. …………………………………….. 18. …………………………………….. 20. …………………………………….. 22. …………………………………….. 24. …………………………………….. 9 Eşeğin Ölümü çok zorlu bir kışmış hoca`nın parası pulu tükendikçe tükenmiş ne yapacağını sasırmış sonunda çareyi masrafı kısmakta, aza katlanmakta bulmuş bu arada eşeğin yemini de kıstıkça kısmış, her gün biraz daha eksiltmiş hayvan yavaş yavaş güçten, kuvvetten düşmeye başlamış yemi azaltmasına karşın hayvanın hâlâ yasadığını gördükçe sevinmiş yemi gitgide azaltmaya devam etmiş ama bir sabah kalktığında, hayvanı ölmüş görünce bir süre başucunda düşünmüş - yazık, çok yazık, demiş, tam açlığa alışmak üzereyken öldü, demiş Yukarıdaki metinde bütün harfler küçük yazılmış. Siz yazıyı tekrar yazınız. Tümcelere başlarken büyük harfle başlamayı unutmayınız. Tümce sonlarına da nokta konulduğunu unutmamışsınızdır her halde. ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… TÜMCE Anlamlı sözcük dizilerine tümce denir. Aşağıdaki sözcükler rastgele sıralanmış. Bu sözcükleri anlamlı bir biçimde sıralayarak tümceler kurunuz. 1. çok iyi İbrahim not Türkçeden aldı. ……………………………………………………………………………………. 2. herkes sever örgencileri çalışkan ……………………………………………………………………………………. 3. çalıştım ben bugün İngilizce çok dersine ……………………………………………………………………………………. 4. aldı bir babam bilgisayar bana ……………………………………………………………………………………. 5. yağmur çok dün yağdı ……………………………………………………………………………………. 6. çok zararlıdır sağlığa yiyecekler sekerli ……………………………………………………………………………………. 7. yeni kaybolmuş bisikleti Emre`nin ……………………………………………………………………………………. 8. başkenti Türkiye`nin Ankara`dır ……………………………………………………………………………………. 9. yanar kadar mumu yalancının yatsıya ……………………………………………………………………………………. 10.Tümceleri bütün kurduk doğru ……………………………………………………………………………………. 10 Yüklemlerine göre tümcenin türleri: 1. Kurallı tümce: Tümcedeki öğeler sıralanırken yüklem her zaman en sonda bulunur. Tümcede yüklem dışındaki diğer öğelerin yerleri değiştirilebilir. ☺ Bugün, o, evinde ödevlerini yapacak. ☺ Evinde, o, bugün, ödevlerini yapacak. ☺ Evinde, ödevlerini, bugün, o yapacak. ☺ Ödevlerini, o, bugün evinde yapacak. ☺ O, evinde, bugün ödevlerini yapacak. ☺ O, ödevlerini bugün evinde yapacak. ☺ Bugün, evinde ödevlerini o yapacak. ☺ Ödevlerini evinde, bugün o yapacak. ☺ Bugün, o, ödevlerini, evinde yapacak. ☺ Evinde, ödevlerini o, bugün yapacak. ☺ Ödevlerini, bugün evinde, o yapacak. ☺ O, bugün, ödevlerini evinde yapacak. ☺ O, evinde, ödevlerini, bugün yapacak. Yukarıdaki örneklerden de anlaşılacağı gibi, bir tümcede öğelerin yerleri değiştirilince, anlamda da ufak tefek değişiklikler olmaktadır. Genellikle yüklemden önce gelen eğik ve koyu harfli sözcüklerle en öndeki sözcükler daha çok önem kazanmaktadır. 2. Devrik tümce: Yüklemi sonda olmayan tümcelerdir. Okula gitti Gonca. Yemeğini yedi erken Emre bu akşam. Aşağıdaki kurallı tümcelerden devrik tümceler kurunuz. 1. Galatasaray yaşasın. ………………………………………… 2. Hürriyet yaşasın. ………………………………………… 3. Her zamanki gibi sen haklısın. ………………………………………… 4. Yine senin inadın mı tuttu? ………………………………………… 5. Seni bir daha görmek istemiyorum. ………………………………………… 6. Sağlıcakla kalın. ………………………………………… 7. Babanın elini öpsene. ………………………………………… 8. Bilmediğin işe karışma. ………………………………………… 9. Sabahları erken kalkar mısın? ………………………………………… 10. Akşam geç kalmadan erken gel. ………………………………………… 11. Yarışı kaybedince, eve üzgün gelme. ………………………………………… 12. Kalk, telefona cevap ver. ………………………………………… 13. Ödevini zamanında yapmayı unutma. ………………………………………… 14. Telefon kimden geldi? ………………………………………… 11 Aşağıdaki sözcüklerin karşıtlarını bulabilir misiniz? 1. temiz 2. yaş 3. kalın 4. güzel 5. dolu 6. bağnaz 7. kapalı 8. taze 9. karamsar 10. geçici 11. gizli 12. yetenekli 13. caba 14. parça 15. şişman 16. cimri 17. uysal 18. zengin 19. katı 20. basık 21. durgun 22. yerli 23. olgun 24. gerçek 25. kıtlık 26. dürüst 27. karanlık 28. sığ 29. kurak 30. yükselen 31. yanıt 32. ak 33. illetli 34. destek 35. dar şaşkın nemli yassı yeni boş gerici geniş mayhoş iyimser devamlı ivedi beceriksiz karşılıksız kesir besili cömert yaramaz paralı yumuşak yüksek sakin konuk ham yalan çorak dolandırıcı savsak çiğ sulak alçalan cevap beyaz hastalıklı köstek geniş kirli sert ekşi eski yarın uygar örtülü eski kötümser muvakat aleni divane bedava bütün zayıf hasis sevecen kimsesiz esnek alçak hareketli misafir göynük doğru bolluk düz derin paslı kıt başarılı soru kara sağlam teşvik ince dürüst kuru kart çirkin eksik mazbut açık bayat bedbin misafir kapalı sanatkâr paralı yarım yavan müsrif şımarık biçare sağlam ezik uysal komşu yeşil dürüst yağmurlu şaşmayan soğuk derin bol değişken kaval çevik düşük yelek kalın dağınık yumuşak ince dargın fazla uyumlu hava kokmuş bedbaht eğreti acele sersem borcuna çeyrek şaşkın dilenci nikbin yoksul sıvı aşağı hareketsiz yabancı sert kuşku bitek güvenilen aydınlık kıraç delik süreğen büyüteç temiz kırgın telek tıkanık 12 GLOSOR kart = seg dargın = osams bağnaz = fanatisk mazbut = tät, ordentlig uyumlu = harmonisk mayhoş = syrlig bayat = skämd, gammal kokmuş = rutten, murken karamsar = pessimistisk bedbin = pessimistisk bedbaht = olycklig muvakkat = provisorisk eğreti = tillfällig ivedi = brådskande aleni = offentlig divane = vansinnig sersem = yr, virrig caba = gratis kesir = bråk besili = välgödd yavan = smaklös cimri = snål cömert = givmild hasis = snål müsrif = slösaktig dilenci = tiggare sevecen = ömsint nikbin = optimist biçare = hjälplös katı = fast esnek = elastisk sıvı = vätska durgun = stilla basık = låg, nedtryckt ezik = krossad yerli = inhemsk, inföding sakin = lugn uysal = foglig konuk = gäst ham = rå, omogen göynük = övermogen dürüst = ärlig kıtlık = nöd, brist çorak = karg bolluk = överflöd bitek = bördig dolandırıcı = bedragare sığ = grund savsak = slarvig aydınlık = dager, ljus çiğ = rå paslı = råstig kıraç = torr, karg, kurak = torka sulak = sank, sumpig kıt = knapp bol = överflödig delik = hål değişken = variabel süreğen = kronisk çevik = vig, rörlig illetli = sjuklig kırgın = besviken köstek = kedja, hinder teşvik = uppmuntran yelek = väst telek = vingfjäder tıkanık = proppad destek = stöd 13