Kazakistan Endüstrisi – Ulusal Ekonomi Temeldir!

KAZAKİSTAN ENDÜSTRİSİ – ULUSAL EKONOMİ TEMELDİR!
Hazırlayan: Yerbolat Mamyraikhan
Kazakistan, Almatı
businessbridgeconsulting@mail.ru
+7 705 287 92 04
Kazakistan Endüstrisi – Ulusal Ekonomi Temeldir!
Bu sene Kazak Ülkesinin Rus kolonisinden ayrılıp, kutsal bağımsızlığını kutlamasının
25. yılı. Bu 25 yıl içerisinde devletimiz dünyaya kendisini tanıtarak, devlet başkanı Nursultan
Nazarbaev‟in bilge politikaları ile siyaset sahnesinde sık sık görünmekte; Amerika, Rusya ve
Çin gibi büyük devletler ile çeşitli alanlarda işbirlikleri ile liderimiz, uluslararası alanda
ülkemizi başarıyla tanıtmaktadır. Kazakistan şimdi uluslararası arenada kendi yerini bulup,
dünyada gelişen 50 devletler listesindeki genç bir ülkedir.
Bağımsızlığın Kazak yurduna kazandırdığı ve kazandıracağı faydalar çoktur. Bu yararlara
bakacak olursak:
-Kazakistan ekonomik büyüme, nüfus artışı ve gelişme bakımından Orta Asya ve diğer komşu
devletlerden ileridedir.
-Aynı zamanda Kazakistan‟ın başka devletler ile geliştirdiği siyasi ilişkileri, yapıcı bir politika
izlemesi, çok taraflı bağlantılar kurmaya ve bunları dengede tutmaya çalışması oldukça
önemlidir. Devletimizin dış politikası ve diplomatik ilişkilerinin gelişmesi ve dünya
devletlerinin Kazakistan‟a oldukça önem vermesi bağımsız Kazakistan‟ın dünyada önemli bir
noktaya geldiğini göstermektedir.
Çalışmamızda „„25 yıl içerisinde Kazakistan ekonomisinin büyümesine ve ekonomik
durumun iyileşmesinde neler etkili oldu? Kazakistan endüstrisi ne kadar gelişti, ne üretti ve
ihracata neler çıkarabildi? Yabancı devletlerin dikkatini çekebilecek marka yapabildi mi, ürün
üretebildi mi? ‟‟ gibi sorulara cevap bulmaya çalışacağız.
Kazakistan endüstrisi, ulusal ekonominin en önemli alanıdır. Bu bağlamda, ülkemiz
Sovyetler Birliği yıkıldıktan sonra bağımsızlığına kavuşmuş ve o en zor durumlarda yapmış
olduğu cesur seçimler ile dışarıdan yatırımlar getirerek, durgun haldeki büyük fabrikaları
özelleştirerek bir kaç sene geçmeden tekrar ayağa kaldırmış ve endüstriyel faaliyetleri
başlatmıştır.
Kazakistan, Sovyetler Birliği döneminde tarım hammaddesi ve gıda tedarik bölgesi
olarak bilinmekteydi. Aynı zamanda kömür, petrol, demir dışı metaller ve tuz ürünlerinde de
hammadde kaynağı olmuştur. Kazakistan, bu yönlerini analiz ederek sadece tarımcılıkta değil
gıda, ağır ve hafif sanayide de söz sahibi olmaya başlamıştır.
1
MATURİDİ YESEVİ OTAĞI
KAZAKİSTAN ENDÜSTRİSİ – ULUSAL EKONOMİ TEMELDİR!
Kazakistan‟daki yer altı zenginlikleri ağır sanayinin gelişmesine zemin oluşturmuştur.
Çünkü ülkemizde tespit edilmiş yeraltı kaynakları bol bulunmaktadır. Bunlar; kömür, petrol,
bakır, kurşun, demir, krom, nikel, tungsten, alüminyum, çinko, altın, gümüş, vanadyum,
uranyum cevher kaynaklarıdır. Kazakistan, küresel bakımdan ağır sanayi için önemli bir yere
sahiptir.
Kazakistan‟ın dış ticaret ihracatının bir kısmı petrol - gaz grubu ve bunları takiben
emtia grubu metaller ve onlardan yapılan ürünlerdir. Sektörel ihracatın portföyünde ise
periyodik tablodaki tüm maddeler vardır. Metalürji ihracatının en önemli bir parçası
(%52‟den fazla) demirli metallerden oluşmakta, bunları takiben bakır (%28,5), çinko (%7) ve
alüminyum (%4,8) gelmektedir. Kazakistan‟ın metalürji ürünlerini sattığı önemli pazar
alanları; Çin, Rusya, Türkiye, Japonya, İran, Almanya ve Pakistan‟dır.
Gıda ve hafif sanayisindeki bazı fabrikalar ve kompleksler, Kazakistan‟ın kırsal
bölgelerine yerleştirilmiştir.
Gıda endüstrisi bütün sektörlerde en çok gelişenidir. Onun içinde en çok gelişeni
bitkisel yağ üretimidir. Bitkisel yağ üretimi Kazakistan‟ın büyük şehirlerindeki fabrikalar
tarafından yapılmaktadır. Özel olarak bu sektörde yıllardır çalışan Almatı ve Karagandı
şehirlerinde büyük üretim kompleksleri olan şirketlerden biri „„Eurasian Foods Corporation
JSC‟‟ olduğunu söyleyebiliriz. «Eurasian Foods Corporation» JSC Kazakistan ve Orta Asya
devletlerinin gıda sanayisinde öne çıkan ve en önemli şirketlerinden biridir. Uluslararası
standartlara uygun, ürün hacmi yıllık 120.000 tondan fazla olan ve yağ üreticilerin arasında
ülkenin en bilinenidir. Un ve kabartma tozu kompleksleri bölgenin her yerinde karşımıza
çıkmaktadır. Onlardan biri Öskemen şehrindeki „„Konditer + LLP‟‟ şekerleme ürünler
üreterek çok iyi neticeler göstermektedir. Çimkent şehrindeki „„Altyn dan LLP‟‟ ve Pavlodar
şehrindeki „„Kammy group LLP‟‟ ülkemizdeki makarna üretiminde iyi cirolara sahiptir.
Süt üretici firmalarının çoğu tüketicilere yakın yere kurulmuştur. Yağ ve peynir
üretimi, sütün bol olduğu yerlerde çok gelişmiştir. Ülkemizde sütün bol olduğu bölgeler
Kuzey ve Güney bölgeleridir.
Et endüstrisi Kazakistan‟da çok iyi gelişen diğer endüstri türlerindendir. Et ürünleri ve
et konservelerinin üretimi hammaddeye yakın olan yerlere yerleştirilmiştir. Özel olarak
Astana‟daki sosis ve salam üretimi üzerine çalışan „„Shortandy sausages LLP‟‟ fabrikası
bulunmaktadır.
Hafif sanayi çok sektörlüdür. Bu endüstrisinin amacı ülkemizin halkına güzel, çeşitli
ve en önemlisi yüksek kaliteli giysi ve ayakkabılar temin etmektir. Kazakistan‟ın hafif
sanayisi için önemli hammaddelerinden pamuk, yün ve deri giyim sektöründe önemli yere
sahiptir. Pamuk, deri endüstrisi Güney bölgede yoğunlaşmıştır. Çimkent şehrindeki „„Bal
Textile LLP‟‟, „„Azala textile LLP‟‟, „„Zhibek N T LLP‟‟ giyim sektöründeki önemli
fabrikalardandır.
Son yıllarda ulusal ağır, hafif ve gıda fabrikaları çoğalmaktadır ve “Made in
Kazakhstan” etiketi ile yapılan ürünler ülke içerisinde her geçen gün artmaktadır.
2
MATURİDİ YESEVİ OTAĞI
KAZAKİSTAN ENDÜSTRİSİ – ULUSAL EKONOMİ TEMELDİR!
Ticari faaliyetlerden bahsederken kardeş ülke Türkiye‟den söz etmeden olmaz.
Türkiye bizim için çok önemlidir. Bağımsız Kazakistan‟ı ilk tanıyan ülke Türkiye olmuştur.
Bağımsızlığın ilk yıllarındaki ekonomik kriz döneminde Türk iş adamları Kazakistan
ekonomisinin ayakta kalmasına katkıda bulunmuşlardır. Şimdi Kazakistan‟da binlerce Türk
şirketi iş yapmaktadır. Ayrıca Türkiye devleti Kazakistan‟a yatırım yapan devletlerin öncüsü
konumundadır. Türkiye sadece yeraltı zenginliklerine yatırım yapan diğer devletler gibi değil;
Kazakistan ekonomisinin her alanına yatırım yaparak ekonomiye katkıda bulunmaktadır. Son
yıllarda Kazakistan-Türkiye arasında karşılıklı ticari ilişkiler gelişmektedir.
Ticari alanda birleşmek ve anlaşma yapmak iki devletin birbirlerinin pazarına
erişimini kolaylaştırmaktadır. İki taraflı anlaşmalar, yatırım ortamını iyileştirerek iki ülke
ekonomisine olumlu bir ivme verecektir. 2011 Ekim ayında, Türk heyetinin ziyareti sırasında
Kazakistan topraklarında ortak Kazak-Türk sanayi bölgelerinin kurulmasına yönelik bir
mutabakat imzalanması bu yöndeki önemli bir adımdır. 2013-2015 yıllarında Türkiye‟nin
20‟den fazla şehrinde iki taraflı ortak bölgesel iş-forumları düzenlenmiştir. Geçmişten gelen
soy, tarih ve kültür birliği bu iki ülke arasındaki yapılacak olan ticari, ekonomik, bilimsel
anlaşmalarla gelişecek ve bu iki ülke dünyanın sayılı ülkeleri arasında yerlerini alacaklardır.
Bağımsızlığın 25. yılında kendini dünyaya tanınarak, varlığından söz ettiren
Kazakistan’ın gelecekten beklentisi çoktur. Bu 25 yıl içerisinde kendini geliştirmiş ve
daha geliştirecektir. Özellikle 2017 yılının Haziran ayında başkent Astana’da “Geleceğin
Enerjisi” konusunda yapılacak olan Dünya EXPO sergisi ile Kazakistan’ın uluslararası
arenadaki saygınlığının bir kat daha artacağı beklenmektedir. Geleneklerine bağlı
kalarak geleceğe inançla adım atan Kazakistan’ın önünün aydınlık olacağına yürekten
inanıyoruz.
3
MATURİDİ YESEVİ OTAĞI