بِسْمِ اّٰلله ِ الرَّحْمٰنِ الرَّح۪ يمِ اِقْرَأْ بِاسْمِ رَب ِكَ الَّ

Haziran-1981
OKUMA YAZMA VE BİLGİLİ OLMANIN
DİNİMİZDEKİ ÖNEMİ
‫بِ ْس ِم ه‬
‫الر ۪ح ِيم‬
َّ ‫الر ْحمٰ ِن‬
َّ ِ‫اّٰلل‬
ََ ‫سا‬
ِ ْ َ‫اِ ْق َرأْ ِبا ْس ِم َر ِب َك الَّذ۪ ي َخلَ َۚقَ َخلَق‬
َ ‫اْل ْن‬
‫علَّ َم ِب ْالَقَلَ ُِۙم‬
َ ‫علَ َۚق اِ ْق َرأْ َو َرب َُّك ْاْلَ ْك َر ُۙم اَلَّذ۪ ي‬
َ ‫ِم ْن‬
(Alak: 1)
Muhterem Müslümanlar!
Bilinen bir gerçektir ki, fertlerin ve toplumların
maddi manevi her alanda yükselmelerini ve
ilerlemelerini sağlayan unsurların ba şında İLİM
gelmektedir. Bu sebepte dinimiz, ilme, okuma ve
öğrenmeğe büyük bir değer vermiş; kadın erkek
bütün müslümanlara, kendilerine gerekli olan ilimleri
öğrenmeyi farz kılmıştır. O kadar ki, insanlığa
hidayeti ve gerçek saadeti göstermek üzere indirilmiş
olan Kuranı Hakim'in ilk inzal edilen ayeti Cenabı
Hakk'ın Aziz Peygamberine ilk hitabı "OKU" emri
olmuştur.
Hangi sınıftan olursa olsun, insan olmaları
yönünden bütün insanları bir tarağın dişleri gibi eşit
sayan İslamiyet "Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur
mu?" (1) "Allah içinizden iman edenleri" ilme nail
olanların derecelerini yükseltir". (2) Çünkü "Kulları
içinde Allah'tan gerektiği şekilde ancak ilim sahipleri
korkar" (3) gibi ayeti celilelerle ilim sahiplerini
(bilgin kişileri) yükselttiği halde, "Sakın cahillerden
olma" (4) "Cahillerden yüz çevir" (5) gibi pek çok
ayeti celle ile de cehaleti ve bilgisizliği yermiştir.
Kur'an ı Kerim'e göre, her türlü kötülüğün, batıl
inanç ve sapık düşüncelerin, hatta şirk ve küfrün
gerçek sebebi bilgisizlik ve cehalettir. Bu yüzden
İslam'dan önceki karanlık devreye İslam Tarihinde
"Cehalet Devri" denilmiştir, ilim ise, küfrü, sapıklık
ve karanlığı yırtan, hakikat yolunu aydınlatan bir
nurdur. Hak batıldan, hayır şerden, iyi kötüden,
doğru eğriden ilimle seçilir. İşte bu sebeple, her yeni
günün bir öncekinden daha üstün, daha ileri geçmesi
gerektiğini telkin ile "İki günü eşit olan kişinin bile
zararda olduğunu" beyan ederek dalma ilerlemeyi ve
yükselmeyi emreden dinimiz ilmi mesaiyi İbadetten
de üstün saymış; ilim rütbesini rütbelerin en üstünü
kabul etmiştir. Bu konuda Rasûlüllah (S.A.V.)
efendimizin yüzlerce hadisi şerifi arasından şu
aşağıdakiler ne kadar dikkat çekicidir.
"Çinde bile olsa, İlmi oradan alınız. Çünkü ilim,
kadın erkek her müslümana farzdır". (6)
"İlim ve hikmet Müminin yitiğidir, nerede
bulursa, alır" (7) "İlim öğrenmek için bir saat
oturmam, bana gece sabaha kadar İbadet etmemden
daha hoştur". (8)
"İlmin fazileti, ibadetin faziletinden üstündür. Az
ilim, çok ibadetten hayırlıdır". (9)
"ilim ibadetten üstündür. Dinin düzeni ise haram
ve haram şüphesinden uzak kalmaktadır". (10)
"Kişinin ilimden bir konu öğrenmesi, bence bin
rek'at nafile namaz kılmasından daha güzeldir, ilim
tahsili esnasında ölen kişi şehittir" (11)
"İlminden başkalarının faydalandığı bir tek alim,
körü körüne İbadet eden bin kişiden şeytana daha
çetindir. Her şeyin bir direği vardır, bu dinin direği
de ilimdir". (12)
"Her şeyin bir yolu vardır. Cennetin yolu ise
ilimdir" (13) "Allah'a yemin ederim ki, Allah'ın senin
vasıtanla bir kimseye hidayet vermesi, senin için kızıl
develere sahip olmaktan daha hayırlıdır". (14)
"Kim ilme talip olursa, geçmiş günahlarına
kefaret olur" (15) "İlim tahsili için yolculuk yapan
kimse, evine dönünceye kadar Allah yolundadır" (16)
"Her kim ilim tahsili için sefere çıkarsa, bu
yüzden Allah ona cennet yolunu kolaylaştırır.
Şüphesiz Melekler de İlim tahsilinde bulunanlara
kanat gererler. Göklerde ve yerlerde bulunanlar, hatta
sudaki balıklar ve yuvalarındaki karıncalar, hepsi
ilim adamları için mağfiret dilerler. Bir alimin körü
körüne ibadet eden abide üstünlüğü, Ay'ın diğer
yıldızlara olan üstünlüğü gibidir. Alimler,
Peygamberlerin mirasçılarıdır. Çünkü Peygamberler
ne altın, ne de gümüş bırakmışlar, İlmi miras
bırakmışlardır. İşte bu mirasa konan, sonsuz bir nasib
almış olur". (17)
"Dünyayı isteyen ilme sarılsın, ahireti isteyen
ilme sarılsın, hem dünyayı hem ahireti isteyen gene
ilme sarılsın". (18)
Aziz Cemaat,
Anlamlarını sunduğum bu hadisi şerifler açıkça
gösteriyor ki. müslümanlıkla cehalet ve bilgisizlik
birbirine tamamen zıttır. Ce halet, tembellik ve
geriliğin dinimizde asla yeri yoktur. Hiç bir din,
Müslümanlık kadar ilmi teşvik etmemiştir. O hakle
ilmin ve alimin kıymetini bilelim.
Her işimizde ilmi rehber edinelim.
***
(1) Ez-Zümer Sûresi, 9
(2) Fl-Mücadele Sûresi, 11
(3) Patır Sûresi, 29
(4) El-En'am Sûresi, 35
(5) EI-Araf Sûresi. 199
(6) Keşfü'l-hafa 1/138 (Hadis No: 397); Camlu's-Sağir, (Had1* No:
1110); Feyzul-kadir, 1/542
(7) Et-Tac 1/46: Keşfu'lhafa 1/363 (HadisNo: 1159) ve 2/68 (Hadis No:
1766)
(8) Et-Tergib, 1/102
(9) Et-Tergib, 1/93
(10) Keşfü'l hafa 2/65 (Hadis No: 1755); El-Camiu's-Sağır, (Hadis No:
5707 Feyzul-Kadir, 4/385
(11) Et-Tergib 1/97
(12) Et-Tac. 1/64: Et-Tergib, 1/102; El-Camiu's-Sağır, Hadis No: 5896;
Feyzu'l-Kadir, 4/442.
(13) El-Camiu's-Sağir. Hadis No: 7318, Feyzû'I-Kadir, 5/286
(14) Buhari. Müslim, Ebû Davud: Et-Tac. 1/68
(15) Tirmizi, Et-Tac 1/64; El-Camiu's-Sağîr, Hadis No : 8837; FeyzûlKadir, 6/175
(16) Et-Terğîb, 1/105; El-Camiu's-Sağir, Hadis No: 8839, Feyzu IKadir, 6/176
(17) Tirmizi. Ebû Davud; Et-Tac 1/63
(18) A.H.A. İslam, 1/510