B) ödemeler dengesi
advertisement
— 19 — B) ödemeler dengesi : Muayyen bir devre zarfındaki Milletlerarası ticaret, sermaye hareketleri ve hizmet mübadeleleri gibi çeşitli linde aksettiren dünya ö dam el er dengesinde 1965 yılında moydana gelen gelişmeler şu suretle özetlenebilir: 19 letlerinin cari ödemeler dengesindeki fazlalık bir öncesine nazaran 1,5 milyar dolarlık azalma göstermiş buna ka gesinde sermaye çıkışını azaltma tedbirlerinin sonucu olarak düzelme husule gelmiştir. Filhakika dışarıya çıkan 3 milyar dolara yakın bir gerileme ile 6,2 milyardan 3,5 milyara düşmüş buna karşılık bu memleketin mal kiyesi 1964 e nazaran 1,6 milyar dolar daha azalmıştır. Diğer çeşitli kalomlerdeki değişmeler nazarı itibara alı ödeme dengesi açığı 1,5 milyar dolar olarak aşağı - yukarı bir yıl önceki açık seviyesinde kazımıştır. Ortak Pazar memleketlerinin bir kül olarak cari ödemeleri geçen yıl 715 milyon dolarlık ır.üsbct bir bakiy ler arasında Batı Almanya'nın hizmetler kalemi, mal ihracatının sağladığı fazlalığı massettiği gibi bu memleke milyar doları aşan bir açığın meydana gelmesine seböbolmuştur. İç talepteki artış geçen yılki ticaret dengesi olurken, turizm gelirlerinin azalması ve özellikle geçen yıl 220 milyon dolârhk bir artışla (yabancı işçilerin dışa v.s.) 1 milyar 455 milyon dolara yükselen transferler hizmetler dengesi açığının artmasına yol açmıştır. Anca bir yıl öncesine kıyas en büyük nisbette artması toplam denge açığının 280 milyon dolara kadar azalmasını sağ birleri yüzünden iç talebin kısılması buna karşılık dış ticaret muvazenesinin Fransa ihraç malları fiyatlarının bir artış göstermesi sebebiyle fazlalık göstermesi cari 'tediyeler dengesinin 1964 e nazaran önemli müspet bir ba mıştır. Buna mukabil dışarıdan gelen uzun vadeli seıoıayelerde bir gerilome olmuştur. Fransa'nın toplam denges da bir artış kaydederok 1 milyar 140 milyon dolara çıkmıştır. İtalya'da ticaret dengceii açığı 1964 yılma nazar metler dengesi bilhassa turizm ve 700 milyon dolara yaklaşan dış transferler sebebiyle büyük düşme gösteren ya daha önceki yıllarda dünya sermaye piyasalarından temin ettiği sermayelere mahsuben yaptığı tesviyeler yüz gesfı 1965 yılında 55 milyon dolarlık bir açık vermiştir. İtalya'nın toplam dengesi geçen yıla nazaran toplam •olmuştur. 1964 den önce iktisadi politikasını genişleme esasına göre yürüten İngiltere 1964 ün ikinci yarısından ber vazenesini ıslâha koyulmuştur. Bu vadideki gayretlerinde geçen yıl geniş ölçüde başarı sağlamış ve gerek cari hareketleri açığı büyük ölçüde azalmıştır. 1964 ün sonlarına doğru ithalât üzerine koyduğu munzam resim, 1965 vergiler, sermaye çıkışını tahdit tedbirleri, ihracata yeni finansman .kolaylıkları sağlanması ve kamıbiyo murak yoldaki faaliyetlerinin semere vermesi imkânını hazırlamıştır. Bu suretle dış ticaret açığı yarı yarıya azalmış sinde 1964 e nazaran bir değişme olmadığı halde cari tediyeler açığı 1 milyar 138 milyon dolardan 380 milyon ye çıkışlarında da hatırı sayılır bir düzelme olmuş, kısa vadeli sermaye akımı da 1964 e nazaran 230 milyon do 'leee toplam denge açığı 2 milyar 90 milyon dolardan 700 milyona inmiştir.