Slayt 1 - GTE» Carbon

1/36
 İklim ve İklim değişikliğinin belirtileri,
Dünya’da ve Türkiye’de gözlemler
 IPCC Senaryoları ve değerlendirmeler
Bölgesel İklim Modeli ve Projeksiyonlar
Uluslararası Kuruluşlar, Aktiviteler için Sektörler
2/36
İklim Elemanları - Faktörleri





Güneşlenme,
Sıcaklık,
Basınç,
Rüzgar
Yağış vb..
Bu iklim elemanları, etkileyen faktörlerin etkisiyle
belirir ve biçimlenir.






Enlem etkisi,
Kara ve deniz etkisi,
Yükseklik,
Yer şekilleri,
Bitki örtüsü,
Deniz akıntısı vb. gibi olaylardır.
3/36
İKLİMLER ZATEN DEĞİŞİYOR
Doğal etkiler;
 Güneşten salınan enerjideki değişimler
 Dünyanın eksenindeki ve yörüngesindeki
değişimler
 Kıtaların sürüklenmesi ve konumları
 Volkanik aktiviteler
 Evrendeki toz bulutları ve gök taşları
 Okyanus sirkülasyonlarındaki değişimler
 Dağ oluşumları ve büyük dağ sıraları
İnsan etkileri;
 Ormansızlaştırma, tarımsal faaliyetler ve sera gazlarının kullanımının artırılması
 Tarımsal atıkların yakılması, atmosfere salınan aerosoller ve parçacıklar
 Dünya yüzeyinin albedosundaki değişim
 Uçak ve gemi egzoz izleri ile bulutlaşma
4/36
 Atmosferde kimyasal değişim
Sera Gazları








Su buharı H2O
Karbon Dioksit CO2
Metan CH4
Nitrous Oksit N2O
Halojen Floroklorokarbon HCFCs
Ozon O3
Hidroflorokarbon HFCs
Perfluorinate Karbon PFCs
5/36
Küresel İklim Değişikliği
ve
2.
Gözlenen Değişiklikler
Dün, Bugün, Yarın …
6/36
Karbondioksit Konsantrasyonu
NOAA
1850-2005 yılları arasında; 0.65 ppm
1995-2005 yılları arasında; 1.90 ppm
2005-2014 yılları arasında; 2,15 ppm
7/36
Küresel Sıcaklık Artışı
Bu grafik, 1951-1980 ortalama sıcaklıklarına göre küresel yüzey
sıcaklıklarındaki değişimi göstermektedir. 134 yıllık kayıtlarda 10
en sıcak yıl, 1998 yılı hariç, 2000’den itibaren gerçekleşmiştir. 2014
yılı kayıtlara geçen en sıcak yıl olmuştur. (Kaynak: NASA/GISS)
8/36
Deniz Seviyesi Değişimleri
CSIRO
NASA
http://climate.nasa.gov/vital-signs
İklim değişikliğine bağlı Su Seviyesindeki değişimde iki önemli
faktör; Isınma neticesinde erime ve buna bağlı karasal buzların
suları eklenmesi
9/36
10’ar Yıllık Küresel Yüzey (Kara-Deniz)
Ortalama Sıcaklığı
°C
10’ar yıllık değerlendirmede 3 farklı renk
artmadaki merdiven basamaklarını daha güzel ortaya koymaktadır.
10/36
İklim İndislerinde Değişimler
Max. Sıcaklıkların sayısında artma, Min. Sıcaklıkların sayısında azalma, Soğuk gün ve
gecelerin sayısında azalma, Sıcak gün ve gecelerin sayısında artma olduğu
11/36
görülmektedir.
Küresel Yağış Anomalisi
Küresel yağışlar genel olarak zamanla değişkenlik göstermekle birlikte
dönemsel özellikler gösterdiği görülmektedir.
(1961-1990 dönemi Ort. 1033 mm. ve 2014 -0.52 mm.) 12/36
Ekstrem Olaylar
13/36
Türkiye İçin Sıcaklık Değerlendirmesi
2014’de çoğu ilk 4
ayda olmak üzere
105 istasyonda
sıcak hava dalgası
12 istasyonda ise
hem sıcak hem
soğuk hava dalgası
görülmüştür.
2014 yılında 34
merkez kendi
maksimum
sıcaklığını
egale etmiştir.
14/36
Türkiye Geneli Yıllık Yağışları
Yağışlarda bariz
bir artış ya da
azalış trendi
görülmemekle
birlikte dönemsel
olarak azalma ve
artışlar
görülmektedir.
15/36
Türkiye Normalleri
Türkiye’nin 1961-1990, 1971-2000 ve 1981-2010 Yılları Arası Yağış Ve Ortalama
Sıcaklık Normallerinin Aylık Dağılımı (97 istasyon).
•1981-2010 Sıcaklık ortalamasının 1961-1990 ve 1971-2000 periyotları ortalama
sıcaklıklarından yüksek olduğu görülmektedir.
•1961-1990 periyodunda Aralık ve Ocak ayları yağış ortalamasının diğer
16/36
periyotlardan daha yüksek olduğu görülmektedir.
Meteorolojik Kaynaklı Doğal Afetler
17/36
2014 Yılı Meteorolojik Kaynaklı Doğal Afetler
2014 yılında toplam 500 Meteorolojik kaynaklı doğal
afetler içerisinde ilk sırada %36 ile Fırtına-Hortum yer
almaktadır.
18/36
Türkiye’de İklim İndisleri
Yaz Günleri (a) Tropik Geceler (b)
Sıcak Günler (c) Sıcak Geceler (d)
1960-2010 döneminde sıcaklıkla ilgili İklim indislerinde artışlar
görülmektedir.
Sıcak geceler Tmin > normalinin %90 olduğu günler
Sıcak günler Tmax > normalinin %90 olduğu günler
19/36
3.
IPCC Senaryoları ve değerlendirmeler
20/36
IPCC Değerlendirme Raporları
1. Değerlendirme raporu
2. Değerlendirme raporu
3. Değerlendirme raporu
4. Değerlendirme raporu
5. Değerlendirme raporu
(FAR)
(SAR)
(TAR)
(AR4)
(AR5)
: 1990
: 1995
: 2001
: 2007
: 2014
1. Çalışma Grubu Raporu
27 Eylül 2013
259 Yazar
39
Ülke
54677 Değerlendirme
2. Çalışma Grubu Raporu
30 Mart 2014
309 Yazar
70
Ülke
50492 Değerlendirme
3. Çalışma Grubu Raporu
12 Nisan 2014
4. Sentez Rapor
31 Nisan 2014
21/36
Temel Bulgular
1. ISINMA BİR GERÇEKTİR. Küresel ortalama yüzey sıcaklıkları
endüstri öncesine göre 0.9oC yükselmiştir.
2. ISINMA İNSAN AKTİVİTELERİ SONUCUNDADIR. Bilim adamları,
1950’den buyana meydana gelen global ısınmanın insan
aktiviteleri sonucu oluştuğu görüşünde daha önce olmadıkları
kadar -%95 kesinlikle- emin olmuşlardır.
3. ACİL TEDBİR ALINMALI. Bu durumun
devam etmesi halinde daha fazla maddi
kayıpların olmasına, aşırı hava olayların
daha sık yaşanmasına neden olabilir.
22/36
Yeni Emisyon Senaryoları (RCPs)
Temsili Konsantrasyon Rotaları
(Represantative concentration Pathways-RCPs)
RCPs
Radyoaktif
Zorlama
Zaman
Radyoaktif Zorlama
Değişimi
Yükselme
RCP 8.5
> 8.5 W/m2
2100’de
(en yüksek (en kötü) emisyon
senaryosu)
RCP 6.0
W/m2
2100
sonrası
Hedefi geçmeden
Stabilizasyon
RCP 4.5
RCP3-PD*
~6.0
~4.5 W/m2
~3.0 W/m2
2100
öncesi
2100
öncesi
Hedefi geçmeden
Stabilizasyon
(olması en muhtemel emisyon
senaryosu)
3.0
W/m2’e
ulaşmadan
zirve ve düşüş
Toplam
Konsantrasyon
(CO2 eşdeğer)
Emisyonlar
(KYOTO protokolü
sera gazları)
~1370 ppm
2100’de
2100 e kadar artış
devam ediyor
~ 850 ppm
Yüzyılın son
çeyreğinde düşüş
2100’de
~ 650 ppm
2100’de
Zirve ~ 490 ppm
ve düşüş
2100’de
Yüzyılın
ortalarından
itibaren düşüş
Yüzyılın ilk
çeyreğinde düşüş
23/36
4.5 ve 8.5 küresel olarak en çok tercih edilen senaryolar. En kötü ve en muhtemel iki senaryonun karşılaştırılmasıdır.
Yeni Emisyon Senaryoları (RCPs)
RCP8.5:Yüzyıl sonu
RCP6.0:Yüzyılın son çeyreği
RCP3: Yüzyılın
ilk çeyreği
RCP4.5:Yüzyılın ortası
24/36
Bölgesel İklim Modeli ve Projeksiyonlar
4.
25/36
Kullanılan Model ve Veri Setleri
Seçilen Küresel İklim Modeli
HadGEM2-ES
MPI-ESM-MR
GFDL-ESM2M
112,5
210
200
Hadley
Max
Noaa-GFD
Center / İngiltere
Planck / Almanya
Labaratuarı / Amerika
Seçilen Senaryolar
RCP4.5-RCP8.5
RCP4.5-RCP8.5
RCP4.5-RCP8.5
Referans Periyodu
1971-2000
1971-2000
1971-2000
Projeksiyon Periyodu
2016-2099
2016-2099
2016-2099
RegCM4.3.4.
RegCM4.3.4.
RegCM4.3.4.
20
20
20
Tamamlandı
Tamamlandı
Tamamlandı
Küresel Model Çözünürlüğü (km)
Kaynak Enstitü
Kullanılan Bölgesel İklim Modeli
Üretilen Projeksiyonların
Çözünürlüğü (km)
Çalışmanın Son Durumu
MGM, üç küresel modeli de kullandı, hadgem’in ilk sonuçları 2013’de alındı, devamında mpi ve gfdl kullanıldı.
REGCM (İtalya merkezli) ülkemiz için daha yüksek çözünürlük verdiği için tercih edildi.
Kaynak kodu açık, geliştirilebilen,ücretsiz ve kurumumuzun daha önce kullandığı bir bölgesel iklim modeli.
26/36
RCP4.5 Senaryosuna Göre Sıcaklık ve Yağış
Projeksiyonları 2016-2040
SICAKLIK Projeksiyonu : Isınmanın genel olarak 2°C, yaz mevsiminde ise Marmara ve Batı Karadeniz
Bölgelerinde bu ısınmanın 2-3°C aralığında olması öngörülmektedir.
YAĞIŞ Projeksiyonu : Kış mevsiminde Kıyı Ege, Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu’da bir artış gözlenirken,
ilkbahar yağışlarında Kıyı Ege ve Doğu Anadolu’nun doğusu hariç yurdun önemli bir kısmında yağışların
%20 civarında azalması, yaz ve sonbahar mevsiminde yurt genelinde azalış dikkat çekmektedir. 27/36
RCP4.5 Senaryosuna Göre Sıcaklık ve Yağış
Projeksiyonları 2041-2070
SICAKLIK Projeksiyonu : İlkbahar ve sonbaharda ısınma 2°C-3°C civarında iken, yaz aylarında sıcaklık
artışının 4°C kadar çıkması öngörülmektedir.
YAĞIŞ Projeksiyonu : Yurt genelinde periyot boyunca azalış öngörülmekle birlikte, Kış yağışlarında Doğu
ve Güney Doğu Anadolu ile Orta ve Doğu Akdeniz Bölgelerinde %20’ler civarında azalış, Sonbahar
yağışlarında Kıyı Ege ve İç Anadolu’nun küçük bir bölümü hariç azalmalar olduğu dikkat çekmektedir.
28/36
RCP4.5 Senaryosuna Göre Sıcaklık ve Yağış
Projeksiyonları 2071-2099
SICAKLIK Projeksiyonu : Kış sıcaklıklarında 2°C’lik, ilkbahar ve sonbahar sıcaklıklarında 3°C’lik artışlar
gözlenirken, yaz sıcaklıklarında Kıyı Ege ve Güney Doğu Anadolu’da 4°C’yi aşan sıcaklık artışları göze
çarpmaktadır.
YAĞIŞ Projeksiyonu : Tüm periyot boyunca azalışlar dikkat çekerken, İlkbahar yağışlarında Kıyı Ege,
Orta Karadeniz ve Kuzeydoğu Anadolu bölgelerinde, kış yağışlarında da yurdun kıyı şeridinde %10
29/36
civarında artışlar ön görülmektedir.
RCP4.5-RCP8.5 Yıllık Ortalama Sıcaklıkların
Muhtemel Bandı
Bu slaytta hem iki senaryoyu hem de bu senaryolarla çalıştırılan her 3 modelin birlikte
değerlendirilmesi görülmekte. Mavi band RCP4.5, açık kırmızı band RCP8.5 ve koyu kırmızı
alan ise her iki senaryonun kesiştiği değerleri göstermektedir. Bandların alt çizgisi üç
modelden elde edilen en küçük değeri, üst çizgi ise en büyük değeri, ortadaki koyu çizgiler
ise üçüncü değeri ifade etmektedir. RCP4.5 ve RCP8.5 senaryolarının özellikle yüzyılın
30/36
ortalarından itibaren bariz şekilde birbirlerinden farklılaştığı görülmektedir.
Uluslararası Kuruluşlar, Aktiviteler
için Sektörler
5.
31/36
İklim Servisleri Küresel Çerçeve Kurumu (GFCS)’in
Öncelikli Sektörleri
•
•
GFCS uygulaması
için ilgili
sektörlerden
çeşitli
paydaşların etkili
katılımı
sağlanacaktır.
WMO 1. IBCS
Toplantısında
çoğu Afrika’da
olmak üzere bazı
proje önerilerini
sunulmuştur.
32/36
İklim İzleme Görüntüleme Çalışmaları
http://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/sicaklik-analizi.aspx
33/36
Dünya Meteoroloji Teşkilatı (WMO) ile ilişkiler
İklim Servisleri Hükümetlerarası Kurulu (IBCS)
Soldaki kırmızı noktalar CLIMAT raporu gönderemeyen istasyonları göstermektedir.
2009’da daha iyi hizmet üretilebilmesi için ‘İklim Servisleri Küresel Çerçevesi (GFCS)’
kurulmuştur.
Türkiye Temmuz 2013 ve Kasım 2014’te 25 ülke ile birlikte bu servisi yürütecek olan
‘Hükümetlerarası İklim Servisleri Kurulu (IBCS)’ Yönetim Kurulu’na seçilmiştir.
34/36
35/36