Çocuklarda tiklere karşı 9 etkili öneri

On5yirmi5.com
Çocuklarda tiklere karşı 9 etkili öneri
Acıbadem Altunizade Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Sosyal Pediatri Uzmanı
Doç. Dr. Selda Karaayvaz, rekabet koşullarının artmasından strese, ailelerin
mükemmeliyetçi ya da otoriter yaklaşımlarından akran anlaşmazlıklarına dek birçok
faktörün tiklere neden olabildiğini belirtirken, alınabilecek önlemleri anlattı, önemli
uyarılar ve önerilerde bulundu.
Yayın Tarihi : 28 Temmuz 2017 Cuma (oluşturma : 10/20/2017)
Günümüzde modern yaşamın yol açtığı sorunlar son yıllarda çocukları da etkisine alıyor. Onlardan
biri de tikler! Aileler çocuklarında baş gösteren ve fiziksel olarak da sıkıntıya yol açan çeşitli istemsiz
davranışlar nedeniyle uzmanların kapısını artık daha sık çalıyor. Peki sürekli göz kırpmaktan diş
gıcırdatmaya, tırnak yemeden kafa sallamaya dek bir çok istemsiz davranışa neler yol açıyor?
Ailelerin hangi hataları bu sıkıntıları artırabiliyor? Acıbadem Altunizade Hastanesi Çocuk Sağlığı ve
Hastalıkları, Sosyal Pediatri Uzmanı Doç. Dr. Selda Karaayvaz, rekabet koşullarının artmasından
strese, ailelerin mükemmeliyetçi ya da otoriter yaklaşımlarından akran anlaşmazlıklarına dek birçok
faktörün tiklere neden olabildiğini belirtirken, alınabilecek önlemleri anlattı, önemli uyarılar ve
önerilerde bulundu.
Başına gelmeyen sıkıntının çok da farkında olmuyor. Ancak özellikle son yıllarda çocukların kapısını
daha fazla çalan tikler, hem psikolojik hem fiziksel sıkıntılara yol açabiliyor. Aileler çocuklarının bu
istemsiz davranışlarına nelerin yol açabildiği ve nasıl tedavi edilebildiğinin merakı ve kaygısıyla,
soruna çare bulabilmek amacıyla uzmanlara daha sık başvuruyor. Acıbadem Altunizade Hastanesi
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Sosyal Pediatri Uzmanı Doç. Dr. Selda Karaayvaz, “Tikler; kas
gruplarının veya sesin ani, hızlı, tekrarlayıcı istemsiz hareketleri olarak tarif edilir. En sık yüz, boyun,
omuz, göğüs kafesi ve eller tutulur. Basit veya karmaşık kas hareketleri görülebilir. Hırıltı, boğaz
temizleme, uygunsuz söz söyleme gibi davranışlar da olabilir” diyor. Parmak emmeden diş
gıcırdatmaya, cilt ve saç çekmeden kafa sallamaya dek birçok tikin çocuklarda zaman zaman
görülebildiğini belirten Doç. Dr. Selda Karaayvaz, basit tiklerin tedavi gerektirmediğini, buna karşın
tikin süresinin de önemli olduğunu söylüyor.
Çocuğunuza yaklaşımınızdan strese!
Yaşam koşulları modernleştikçe karmaşıklığın arttığını belirten Doç. Dr. Selda Karaayvaz “Çocuk
yaşta; günlük yaşantının karmaşası, okulda çetin rekabet ortamı, okul uyumunda sorunlar, sınav
stresi, başarısızlık kaygısı, ailelerin mükemmeliyetçi yaklaşımları ve çocuktan da mükemmel olmasını
beklemeleri, otoriter çocuk yetiştirme yöntemleri veya tamamen disiplinsizlik, sınırsızlık, eve kardeş
gelmesi, ev içi geçimsizlik, sağlık sorunları, akran ve kardeş anlaşmazlıkları, boşanma, istismar, ihmal
edilme gibi etmenler çocukta baskı yaratarak, tik denilen hareket bozukluklarının artışına neden
olmaktadır. Çocukların en az yüzde 60’ının bu tip istem dışı hareketlerden en az birini
deneyimlediklerini bilmekteyiz” diyor.
Aileler tiklere müdahale etmemeli
Anne babaların, çocuklarında baş gösteren tiklere karşı müdahale etmemeleri ve bunu dile
getirmemeleri gerektiğini belirten Doç. Dr. Selda Karaayvaz “Göz kırpma, boğaz temizleme, kafa
sallayıp oynatma gibi basit motor tikler tedavi gerektirmez. Ailelerin tiklere müdahale etmemesi,
çocuğun dikkatini vereceği motor ve zihinsel etkinlikler yaratmaları yeterlidir. Nöropsikolojik işlev
bozukluğu, akademik sorunlar, düşük özgüven gibi durumlar varsa, sınıf içi veya sosyal alan
uyumsuzluğuna neden oluyorsa tedavi vermek gerekir. Özellikle obsesif kompulsif bozukluk ve
dikkat eksikliği de eşlik ediyorsa tedavi edilmelidir. İlaç tedavileri dışında basit motor tiklerde
çocuğun yaşı uygunsa botoks tedavisi de fayda sağlayabilmektedir” diyor.
Tourette Sendromu mu ayırt edilmeli
Tiklerin bir yıldan uzun sürmesi ‘süreğen tik’ olarak adlandırılırken, günümüzde ‘nadir hastalık’lar
arasında yer alan ve Tourette sendromu adı verilen, tiklerle giden karmaşık hastalığın da
düşünülmesi gerekiyor. Tourette sendromunun, binde 0,5 oranında görülen, 10-12 yaşta artan,
genetik zemini de olduğu düşünülen özel bir sendrom olduğunu belirten Doç. Dr. Selda Karaayvaz
“Hastaların yüzde 10’unda uygunsuz sözler söyleme eşlik eder. Erkek
çocuklarda 3-4 kat daha fazla görülür. Bir yıldan uzun süren tikler varsa, hasta 18 yaş altındaysa ve
eşlik eden tıbbi bir sorun yoksa akla gelmelidir. Beynin bölgesel işlev bozukluğu olduğu
düşünülmektedir ve bunu destekleyen kanıtlar artmaktadır. Genetik, nörobiyolojik, psikolojik,
çevresel etkilerin varlığı tartışılmaktadır. Stres bunda da önemli bir etmendir. Çoğunlukla tıbbi
destek gerekir. Tekrarlayan ataklar olabilmesine karşın, ergen ve yetişkin olgularda 2/3 oranında
düzelme beklenir” diyor.
Tik’e karşı etkili öneriler
Çocuğunuz için duyarlı ve sevgi dolu bir aile ortamı yaratın.
Kardeşler arasında dengeli davranın.
Eve yeni kardeş geldiğinde “Abi-abla oldun, büyüdün ya da sen kardeş istedin!” gibi sözlerden
kaçının, çocuğunuza kaldıramayacağı bir yük yüklemeyin.
Çocuğunuzdan beklediğiniz başarı düzeyinin, çocuğun bilişsel düzeyi ve gelişimi ile uyumlu
olmasına özen gösterin.
Uyku saatlerinin düzenli olmasına, bilgisayar, cep telefonu ve tablet kullanımını sınırlandırmaya
dikkat edin.
Açık hava etkinliklerine katılımını ve yaşıtları ile beraber zaman geçirmesini sağlayın.
Ev içi ve dışında ailece zaman geçirin.
Altı yaşından itibaren spora yönlendirin.
Çocuğunuza yaklaşımınızı yeniden gözden geçirin
Bu dökümanı orjinal adreste göster
Çocuklarda tiklere karşı 9 etkili öneri