Madde ve Isı Isının Yayılması Bulunduğu ortama göre sıcaklığı fazla (yüksek) olan her madde çevresine ısı aktarır yayar. Masa insan ateş buz su kendisinden daha soğuk bir ortamda bulunduğunda çevresine ısı aktarır yayar. Isı enerjisi maddelerde çeşitli yollarla yayılır. Isı enerjisi iletim konveksiyon ve ışıma yolu ile yayılır. Muhammed Gürsoy Fen ve Teknoloji Madde ve Isı IsınınYayılması 1- Isı Enerjisinin İletim Yoluyla Yayılması (Taneciklerin Çarpışmasıyla Isının Yayılması) : Maddeyi oluşturan taneciklerin birbirine çarpması ile ısı enerjisinin aktarılmasına ısının iletim yoluyla yayılması denir. Isı enerjisinin iletim yoluyla yayılması bütün maddeler taneciklerden oluştuğu için katı sıvı ve gazlarda görülür. Muhammed Gürsoy Fen ve Teknoloji Madde ve Isı IsınınYayılması 2-Konveksiyon Yolu ile Isı Yayılması : Isı enerjisinin maddesel bir ortam yardımı ile yayılmasına denir. Isı enerjisi maddelerin moleküllerinin hareketi ile iletilir. Sıvı ve gazlarda görülür. Bir kaptaki suyu ısıtırken önce alttaki moleküller ısınır. Isınan molekülün hacmi büyür ve yoğunluğu küçülür. Küçük yoğunluklu moleküller yüzeye doğru harekete geçerler , bu durumda soğuk moleküllerde dibe çöker. Bu hareketler sıvı içinde bir molekül akımı oluştururlar. Muhammed Gürsoy Fen ve Teknoloji Madde ve Isı IsınınYayılması 3-Işıma Yolu ile Isı Yayılması : Bütün ısı kaynakları , boşlukta ve maddesel ortamlarda yayılma özelliğine sahip ısı ve ışık dalgaları yayarlar. Bu olaya ışıma denir. Isı enerjisi taşıyan dalgaları soğuran maddeler onların enerjilerini alarak ısınırlar. Güneşin dünyamızı ısıtması ışıma yolu ile ısının yayılması sonucu gerçekleşir. Muhammed Gürsoy Fen ve Teknoloji Madde ve Isı IsınınYayılması Isıtılan Teldeki Isı Enerjisinin Telde Yayılması a) Sıcaklıkları Farklı İki Madde Arasındaki Isı Aktarımının İletim Yoluyla Gerçekleşmesi : Isı enerjisinin iletim yoluyla yayılması, maddeler birbirine temas ettiğinde de gerçekleşir. Sıcaklıkları farklı maddeler birbirine dokundurulduklarında, sıcaklığı fazla olan madde sıcaklığı az olan maddeye ısı enerjisi aktarır. Muhammed Gürsoy Fen ve Teknoloji Madde ve Isı IsınınYayılması b) Maddelerin Isı İletkenlikleri : Bütün maddelerin ısı iletkenlikleri farklıdır. Bazı maddeler ısıyı hızlı, bazıları da yavaş iletirler. Isı enerjisinin iletim yoluyla yayılması bütün maddelerde görülür. Bütün maddeler taneciklerden oluştuğu için katı, sıvı ve gazlar ısı enerjisini iletim yoluyla yayabilirler Muhammed Gürsoy Fen ve Teknoloji Madde ve Isı IsınınYayılması Muhammed Gürsoy Fen ve Teknoloji