9. SINIF KONU ANLATIMI 6 CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ -İNORGANİK MADDELER 2- MİNERAL ASİT BAZ TUZ SORU ÇÖZÜMÜ 2) MİNERAL: Organizmanın genellikle çok az oranda ihtiyaç duyduğu basit inorganik maddelerdir. Çeşitli organik maddelere bağlı olarak bulunabilecekleri gibi tuzlar halinde de bulunabilirler. Vücuttaki metabolizma faaliyetlerinin normal bir şekilde devam edebilmesi için belirli oranda mineralin alınması gerekir. Boşaltım sırasında bir miktar mineral de dışarı atılır. Bu nedenle bir mineralin eksikliği organizmada bazı rahatsızlıkların ortaya çıkmasına neden olur. Kanın ozmotik basıncını ayarlama Vitamin, hormon ve enzim gibi moleküllerin yapısına katılma Ca: Kemik ve dişlerin yapısına katılır. Ayrıca kas kasılması, kanın pıhtılaşması, sinir hücrelerinin çalışması ve enzimlerin çalışmasında etkilidir. P: Kemik ve dişlerin yapısına katılır. Nükleik asit, ATP, protein gibi moleküllerin yapısında bulunur. K: Sinir hücrelerinin çalışmasında, vücut sıvılarının asit-baz dengesinin sağlanmasında, kalp ritminin düzenlenmesinden ve protein sentezinde etkilidir. Fe: Hemoglobin ve miyoglobinin yapısına katılır. Klorofilin üretiminde görev alan enzimin kofaktörü olarak görev alır. ETS elemanlarından bazılarının yapısına katılır. İ: Tiroksin hormonunun yapısına katılır. S: Bazı aminoasitlerin yapısına katılır. Cl: Mide sıvısının oluşumunda görev alır. Na: Sinir hücrelerinin çalışmasında görev alır. 3)ASİT: Su içerisinde çözündüklerinde suya H+ iyonu veren maddelerdir. Mavi turnusol kağıdının rengini kırmızıya dönüştürürler. pHları 7 den düşüktür. Tatları ekşidir. Karbondioksit, yağ asidi ve aminoasit asit özellik gösterirler. Ortamda çok fazla biriktiklerinde pHın düşmesine yani ortamın asitleşmesine neden olurlar. 4)BAZ: Su içerisinde çözündüklerinde suya OH- iyonu veren maddelerdir. Kırmızı turnusol kağıdının rengini maviye dönüştürürler. pHları 7 den büyüktür. Tatları acıdır. 5)TUZ: Asitlerle bazların nötralleşme tepkimesine girmesi sonucunda oluşan inorganik maddelerdir. pHları 7 civarında olduğundan nötr moleküllerdir. İnorganik maddeler olan minerallerle ilgili; 1. Bazıları bağırsakta kimyasal sindirime uğrar. Canlıların temel bileşenleri inorganik ve organik moleküller olarak ikiye ayrılır. İnorganik moleküllerle ilgili olarak verilen ; 2. Düzenleyici olarak görev yaparlar. 1. 3. Hücrelerin yapısına katılırlar. Küçük yapılı olduğundan sindirime uğramadan hücre zarından geçebilirler. 4. Birinin eksikliğini diğeri giderebilir. 2. Solunumla parçalanmaları sonucunda bol miktarda ATP üretilir. 3. Canlı vücudunda üretilemediklerinden, dış ortamdan hazır olarak alınırlar. Yorumlarından hangileri yapılamaz? A) 1 ve 2 B) 1 ve 3 Özelliklerinden hangileri doğrudur? C) 1 ve 4 A) Yalnız 1 D) 2 ve 3 B) Yalnız 3 E) 3 ve 4 C) 1 ve 2 D) 1 ve 3 E) 1, 2 ve 3 Aşağıdakilerden hangisi minerallerin biyofonksiyonlarından değildir? A) Kemik ve dişlerin yapısına katılma B) ATPnin yapısına katılma C) Metabolizmayı düzenleme D) Enzimleri aktif hale getirme E) Metabolizmaya enerji sağlama Asit ve bazlarla ilgili aşağıdaki özelliklerden hangisi doğru değildir? A) Asitle suya hidrojen iyonu vererek iyonlaşan maddelerdir. B) Bir çözeltinin asidik ya da bazik olma durumu pH değeri olarak ifade edilir. C) Bazik bir çözeltinin pH değeri 7 ile 14 arasındadır. D) Saf suyun pH değeri 7 olup, nötrdür. E) Tüm asidik ve bazik maddeler inorganik yapılıdır.