12. Ulusal Kimya Kongresi, Edirne, 1998 P-0317 PANKREATİK LİPAZIN FİTİK ASİT TARAFINDAN İNHİBİSYONU A vse M A K A S Ç I. Seçil ÖNAL, A zm i TELEFO N C U Ege Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyokim ya Bölümü 35100 Bornova-İZM İR Ö zellikle tahıl ve baklagiller yüksek oranda fitik asit içerirler. Filik bir yandan gıdaların saklanm asında da rol alırken d iğ er taraftan insanların bazı hastalıklardan korunm asında önem lidir. A n ca k amilaz, pepsin, tripsin gibi sindirim enzim leri ile in vitro çalışm alarda fitik asidin bu enzim lere karşı inhibitör etkisi gösterdiği belirlenm iştir. Fitik asidin diğer bir özelliği divalent m etal iyonlarını kom pleksleştirm esıdir ki bu İyonlardan bazıları (örneğin Ca2+) p ankreatik lipaz ve tripsin için aktivatördür. Bu çalışm ada b ir sindirim enzimi olan pankreatik lipaza karşı fitik asidin inhibitör etkisi ve bu inhibisyon tipi araştırıldı. Y apılan çalışm alar fitik asidin enzim proteini ile doğrudan etkileşerek aktiviteyi azaltığı gibi pankreatik lipaz için aktivatör olan ortam daki kalsiyum iyonlarını kom pleksleştirerek dolaylı olarak aktivite düşüşüne neden olduğunu gösterm iştir. Ayrıca, enzim inhibisyonunun ortam daki fitik asit ve kalsiyum iyonu konsantrasyonu, ön inkübasyon süresi ve koşullarına bağımlı değişim i de araştırıldı. 240 •I