Sayı : 2016 - Global Denetim

Sayı
Konu
: 2016 –061
İstanbul, 2016
: SGK Seminerinde değinilen konularından; fazla mesai hakkında alınması gereken önlemler-
Personele verilen yol ücretinin Sgk Primine, vergiye ve Kıdem Tazminatına tabi olup olmadığı-
işverenin personeline servis hizmetinin verip vermeme zorunluluğu hakkında bilgiler sirkümüzde
yeralamaktadır.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Sn. İlgili;
1. Fazla Mesai Konusunda gerekli önlemler
Genelde işyerleri işçiye karşı en çok sıkıntı yaşadıkları konu fazla mesai konusudur.
Bu durum bir alacak davasına bakar bununla ilgili işyerinin ciddi önlem alması gerekir.
Aşağıda yeralan yargı kararı çözüm yollarını anlatıyor;
T.C. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi E. 2010/1841 K. 2010/5434 T. 2.3.2010 kararında; “Fazla çalışma
yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da
geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir
başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla
çalışma alacağının ödendiği varsayılır. Bordroda fazla çalışma bölümünün boş olması ya da
bordronun imza taşımaması halinde işçi fazla çalışma yaptığını her türlü delille ispat edebilir. Fazla
çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç
yazışmaları, delil niteliğindedir.
Ancak, fazla çalışmanın bu tür yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların dinletmiş
oldukları tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir denilmektedir.
-işçinin
imzasını
taşıyan
ve
fazla
mesai
ödemesi
yapılan
ücret
bordroları,
ya da işe giriş-çıkış yazıları, puantaj işyerinde fazla mesaileri ve imzalı ücret bordroları veya çalışma
sürelerini ispat edilebiliyor olması gerekmektedir.
2. Yol Parası SGK Primine, Gelir vergisine ve Kıdem Tazminatına tabiimidir ?
- İşçilere verilen yan haklardan yol parası nakit/para olarak veriliyorsa sigorta primine, gelir vergisine
ve kıdem tazminatı matrahında dikkate alınır.
İş bu sirküler de yer alan açıklamalarımız, ilgili sirküler hakkında genel bilgiler içeriyor olabilir. JHİ ve Mega Global Uluslararası Bağımsız Denetim A.Ş. bu
sirkülerin tarafımıza danışılmadan uygulanmasından kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçların aksaklık ve zararlarından dolayı herhangi bir
sorumluluk almaz ve uygulayıcılar da tarafımıza haklılık, sorumluluk iddiasında bulunulamazlar.
- Ancak yol parası aynı olarak (örneğin Akbil/ulaşım kartı) veriliyorsa sigorta primine tabi değil ama
gelir vergisine ve kıdem tazminatına dahil edilir.
- Eğer servis olarak bu hizmet sunuluyorsa servis faturasının işçi başı maliyeti kıdem tazminatına tabi
olur. Servis faturasının işçi maliyeti tutarı ücret bordrosunda gösterilmesi ve vergi kesilmesi gerekir
(vergi muktezası) ama uygulamada söz konusu faturanın toplu maliyet olarak muhasebeleştirilmesi
yapılmaktadır.
3. İşveren personeli çalıştırdığı personel için servis hizmeti vermek zorunda mıdır ?
Bireysel iş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmesinde servis sunma taahhüt yoksa isçi işyerine
ulaşımdan kendileri sorumlu olup işverenin bu ulaşımı sunma veya nakdi/ayni karşılama zorunluluğu
yoktur. Ancak sözleşmede varsa veya isçi bu taahhütle ise girmişse servisi sunma zorunluluğu vardır.
YASAL ZORUNLULUK...
Bunun haricinde; servis hizmeti sağlamanın zorunlu olduğu tek durum gece vardiyasında çalışan kadın
işçiler için Kadın Çalışanların Gece Postalarında Çalıştırılma Koşulları Hakkında Yönetmelikte
düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre; “Belediye sınırları dışındaki her türlü işyeri işverenleri ile
belediye sınırları içinde olmakla beraber, posta değişim saatlerinde toplu taşıma araçları ile gidip
gelme zorluğu bulunan işyeri işverenleri, gece postalarında çalıştıracakları kadın çalışanları,
sağlayacakları uygun araçlarla ikametgâhlarına en yakın merkezden, işyerine götürüp getirmekle
yükümlüdür.”
İŞVEREN SERVİS HİZMETİ VERMEKTEN VAZGEÇEBİLİR Mİ?
İşveren personellerine servis hizmeti sağlıyorsa bu hizmeti işçilerin onayını almadan ortadan
kaldıramaz. İşyerine kendi başına ulaşımı zor olan bir işçi için servis hizmetinin ortadan kalkması
çalışma şartlarında esaslı bir değişiklik olarak değerlendirilerek işçinin sözleşmesini haklı nedenle
derhal feshine bile sebebiyet verebilmektedir. Bu değişikliklerde mutlaka işçilerin onayının alınması
gerekmektedir.
SERVİSTE GEÇEN SÜRELER ÇALIŞMA SÜRESİNDEN SAYILIR MI?
İşçilerin toplu halde işveren tarafından sağlanan bir araçla işyerine veya işyerinden evine taşınması
çalışma sürelerinden sayılmaz. Ancak işyerinden is yapılacak yere götürmek için geçen zaman çalışma
süresinden sayılır. (4857/66)
MEGA GLOBAL GRUP
 Uluslararası Bağımsız Denetim
 Yeminli Mali Müşavirlik
İş bu sirküler de yer alan açıklamalarımız, ilgili sirküler hakkında genel bilgiler içeriyor olabilir. JHİ ve Mega Global Uluslararası Bağımsız Denetim A.Ş. bu
sirkülerin tarafımıza danışılmadan uygulanmasından kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçların aksaklık ve zararlarından dolayı herhangi bir
sorumluluk almaz ve uygulayıcılar da tarafımıza haklılık, sorumluluk iddiasında bulunulamazlar.