Kolorektal Atilla Kurt

Cumhuriyet Üniversitesi
Tıp Fakültesi
Kolorektal Hastalıklarda Laparoskopik Rezeksiyon: İlk 26 Hastanın
Sunumu
Laparoscopic resection for the colorectal diseases: first 26 cases
Atilla KURT*, Mehmet TEKİNEL**, Serdar AKSOY***, Hakan YANAR****
ABSTRACT
ÖZET
Amaç:
Kolon
ve
rektumun
özellikle
Background: Especially in oncologic diseases of
onkolojik
the
yaklaşımın
colon and rectum, laparoscopic approaches can be
yeterli güvenlik sınırları içinde gerçekleştirilebileceğini,
performed within safe margins. For this reason previous
bunun içinde açık cerrahiye göre daha cazip bir alternatif
studies have shown that laparoscopic approaches may be
yaklaşım olduğu yapılan çalışmalarda görülmüştür. Bu
more attractive than the open surgical procedures.We
çalışmada, kanser ve iyi huylu (benign) hastalıklar
planned our study to evaluate the results of operated 26
hastalıklarında
uygulanacak
laparoskopik
nedeniyle opere edilen 26 hastanın sonuçları litaratür
patients who had malign and benign colon and rectum
ışığında değerlendirilmiştir.
diseases.
Gereç ve yöntem: Eylül 2002-Mart 2006 tarihleri arasında
Methods: Between September 2002 and March 2006, we
kolorektal kanser ve kolonun operatif bening hastalıkları
performed laparoscopic colon resections in 26 patients
için 26 hastaya laparoskopik kolon rezeksiyonu uygulandı.
with colorectal cancer or operative benign colon diseases.
Hastalar aynı ekip tarafından opere edildi. Hastaların
All the operations were performed by the same surgical
ameliyat
team. Operation time, hospitalization period, complications
süreleri,
hastanede
kalış
süreleri,
gelişen
komplikasyonlar, patolojik bulguları değerlendirildi.
and pathologic findings were evaluated.
Bulgular: Yirmialtı hastanın, 12’si erkek 14’ü kadın idi.
Findings:Twenty-six patients consisted of 12 male and 14
Yaş ortalamaları 60 (35–81). Sigmoid tümör nedeniyle 11,
female, whose mean age was 60 (35–81 years), 11 of
Rektum tümörü nedeniyle 5, Çekum tümörü nedeniyle 2,
these patients had sigmoid tumors, 5 of them had rectum
transvers kolon tümörü nedeniyle 1, Divertiküler hastalık
tumors, 2 of them had caecum tumors, one of them had
nedeniyle 5, Doligosigmoid nedeniyle 1, Çekum adenomu
dolicosigmoid
nedeniyle 1 hasta opere edildi. Operasyon süresi ortalama
adenoma, They were all operated. The mean operating
160
Ortalama
time was 160 minutes, The postoperative stay period
hastanede yatış süresi 6 gün idi.(3–15) Ortalama çıkarılan
ranged from 3–16 days with a mean of 6 days. The mean
lenf nodu sayısı 22 idi. (12–33) Bir hastada yoğun
number of lymph nodes removed was 22. There was 1
yapışıklık nedeniyle açığa geçildi. 1 hastada incebarsak
operation conversion to open surgery because of fibrous
yaralanması meydana geldi.
adhesions,jejunal injury was occured in 1 patient during
Sonuç: Kullandığımız teknik sonucunda hastalarımızda
the operation.
gözlemlediğimiz kadarıyla morbidite, hastanede kalış
Results: We observed that our patients satisfied with
süresi, hasta memnuniyeti, fiziksel ve sosyal hayata dönüş
morbity, lenght of hospital stay, satisfaction of the patients,
dakika(103–210)
olarak
hesaplandı.
disease,
one
of
them
had
caecum
açısından memnun edici sonuçlar alınmıştır. Açığa geçiş
and return of their physical and social life. Our conversion
ve komplikasyon oranımızı litaratür ile uyumlu olarak
of open surgery and complication rates were found to be
bulunmuştur.
same with the literature
Anahtar kelimeler: laparoskopi, kolon rezeksiyonu
Key words: Laparoscopy, colon resection
C.Ü. Tıp Fakültesi Dergisi 30 (1): 14 – 19, 2008
*
**
***
****
Uzm.Dr. Atilla KURT Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi ABD SİVAS.
Uzm.Dr. Mehmet TEKİNEL İstanbul Cerrahi Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü İSTANBUL
Uzm.Dr. Serdar AKSOY Jinemed Hospital Genel Cerrahi Bölümü İSTANBUL
Uzm.Dr. Hakan YANAR Surgimed Centre Genel Cerrahi Bölümü İSTANBUL
14
Kolorektal Hastalıklarda Laparoskopik Rezeksiyon: İlk 26 Hastanın Sunumu
GİRİŞ
görülmüştür. Bizim çalışmamızı, kanser ve bening
Minimal
invazif
cerrahi
çağında,
laparoskopik
hastalıklar nedeniyle opere ettiğimiz 26 hastanın
cerrahi uygulamaların avantajları olan daha az
sonuçlarını değerlendirmek için tasarlandık.
postoperatif ağrı, daha iyi kozmetik sonuçlar,
YÖNTEM:
hastanın daha hızlı sürede mobilize edilebilmesi,
Eylül 2002-Eylül 2007 tarihine kadar İstanbul
hastanede kalış süresinin kısalığı gibi nedenler
Cerrahi
yönünden kolorektal cerrahide yararlanılabilir.(1–
laparoskopik kolon cerrahisi uygulanan 26 hasta
6)Yakın
incelenmiştir.
geçmişte
bazılarında
yayınlanmış
sistemik
laparoskopik
makalelerin
immunometabolik
cerrahide
daha
iyi
cevabın
Hastanesi
Genel
Hastalar
Cerrahi
yaş,
kliniğinde
cinsiyet,
ortalama
ameliyat süresi, ortalama hastanede yatış süresi,
korunduğu,
gelişen komplikasyonlar açısından değerlendirildi.
dolayısıyla kanser tedavisinde ve oluşabilecek
Hastaneye yatırılan hastaların yaşları, cinsiyetleri,
sepsisin önlenmesinde daha etkili olduğu öne
geçmişte uygulanan tedavi yöntemleri kaydedildi.
ışığında
Tüm hastalar operasyon öncesi anestezi tarafından
laparoskopik kolorektal rezeksiyon yeterli cerrahi
değerlendirilerek ASA skorlamasına ( American
deneyim edindikten sonra güvenle standart bir
Society of Anesthesiologists ) göre değerlendirildi.
girişim olarak uygulanabilir.
Bütün hastalara barsak temizliği 3(üç) gün posasız
sürülmüştür
Abdominal
(7)
Bugünkü
prosedürler
bilgiler
invaziv
diet, 2(iki) gün evvelinden golytely (S.s.m ®)
tekniklerin avantajları artık tüm dünyada kabul
kullanılarak yapıldı. Antibiotik proflaksisi olarak 3.
görmektedir. Laparoskopinin tarihine bakıldığında
kuşak sefalosporin1 gr IV(Rocephin, Roche ®) ve
1950
metronidazol 500 mg IV (Flagyl, Eczacıbaşı ®)
yılında
ilk
kez
için
minimal
Eksploratris
laparotomi
yapılmaya başlamış, 1975 yılında Girişimsel amaçlı
olarak yapıldı. Antibiotik 2. dozları eğer operasyon 4
kullanılmış, 1983 yılında ilk Appendektomi (Kurt
saatten uzun sürmüş ise peroperatif, daha kısa
Semm) , 1987 yılında da ilk Kolesistektomi (P.
süren ameliyatlarda ise 6 saat sonra yapıldı. Derin
Mouret)
gerçekleştirilmiştir. Deneyimler arttıkça
ven trombusu açısından düşük molekül ağırlıklı
laparoskopik cerrahi diğer batın içi operasyonlarda
heparin (Fraxiparine, Glaxo Smithkline® ) ve varis
da kullanılmak istenmiş ve 1991 yılında ilk kolon
çorabı
rezeksiyonu ( Jacobs M, Verdeja JC, Goldstein HS)
operasyonlar
(8) yapılmıştır. Teknik olarak zor bir prosedur
Pneumoperitoneum CO2 gazı ile 10–12 mmHg
olması, deneyim gerektirmesi, klinik olarak yeterli
arasında sağlanarak cerrahi prosedür uygulandı.
çalışma olmaması ve erken dönemdeki yayınlarda
Malign tümörü olan tüm hastalarda lenfovaskuler
tümör
olabildiğinin
pedikül ortaya konarak piyesle beraber çıkarıldı.
görmesini
Tümör yayılımını önlemek amacıyla tümör ve
zorlaştırmıştır.(9–10) Yakın tarihli yayınlarda geniş
spesimen sol kolonda batın içinde, sağ kolonda
vaka serileri ile yapılan birçok çalışma sonucunda
torba içinde dışarı alınarak anastomoz yapıldı.
tümör rekurrensi, uzak metaztas ve hastalıksız
Operasyon zamanı, kan kayıpları, çıkarılan lenf
yaşam açısından açık cerrahiye oranla anlamlı bir
nodu sayıları ve kan transfüzyon ihtiyacı duyulan
fark bulunmamıştır. (11–20)
hastalar
disseminasyonuna
bildirilmesi
nedeniyle
neden
geniş
kabul
proflaktik
olarak
aynı
ekip
kaydedildi.
uygulandı.
tarafından
Transfüzyon
Bütün
yapıldı.
ihtiyacı
Kolon ve rektumun özellikle onkolojik hastalıklarında
hemoglobin değerinin 8gr /dl ‘nin altında olması
uygulanacak
olarak kabul edildi. Hastalarda oral beslenmeye
laparoskopik
yaklaşımın
yeterli
güvenlik sınırları içinde gerçekleştirilebileceğini,
barsak
bunun içinde açık cerrahiye göre daha cazip bir
sonrasında müsaade edildi. Hastalar erken ve geç
alternatif yaklaşım olduğu yapılan çalışmalarda
komplikasyonlar açısından 1 ay boyunca her hafta
seslerinin
başlaması
ve
gaz
deşarjı
olmak üzere poliklinikte görülerek takip edildiler.
15
KURT ve Ark.
Bizim çalışmamızda 26 hastaya laparoskopik kolon rezeksiyonu yapılarak, bu hastalarda, rezeksiyon sınırlarının
güvenirliği, çıkarılan lenf nodu sayıları değerlendirildi. (Tablo 1) Bu çalışmadaki amacımız laparoskopik cerrahinin
kolorektal hastalıklarda güvenle uygulanabileceğini ve hasta konforunun daha iyi olabileceğini değerlendirmektir.
Tablo1: Hastaların tanı,tedavi, evre,lenf nodu sayıları ve yatış süreleri
NO
AD
CİNS
YAŞ
TANI
OPERASYON
EVRE
LENF NODU
YATIŞ
1
SK
E
52
REKTUM CA
LAP.LOW ANT.REZEK
T3N0
24/0
7
2
LK
K
35
DOLİGOSİGMA
LAP.SİGMOİDEKTOMİ
BENİNG
-
7
SÜRESİ
3
BK
K
43
REKTUM CA
LAP.LOW ANT.REZEK
T3N1
18/3
7
4
GA
K
69
DİVERTİKÜLİT
LAP.SİGMOİDEKTOMİ
BENİNG
-
5
5
HA
E
70
SİGMOİD CA
LAP.SİGMOİDEKTOMİ
T3N0
27/0
14
6
GD
K
65
SİGMOİD CA
LAP.SİGMOİDEKTOMİ
T2N1
16/2
6
7
ŞÜ
E
66
SİGMOİD CA
LAP.SİGMOİDEKTOMİ
T4N0
24/0
8
8
GK
K
56
SİGMOİD CA
LAP.SİGMOİDEKTOMİ
T3N2
33/8
5
9
LD
K
81
SİGMOİD CA
LAP.SİGMOİDEKTOMİ
T3N0
27/0
5
10
Eİ
K
70
REKTOSİG. CA
LAP.LOW ANT.REZ.
BENİNG
-
5
11
KD
E
46
DİVERTİKÜLİT
LAP.SİGMOİDEKTOMİ
BENİNG
-
4
12
FC
E
68
SİGMOİD.CA
LAP.SİGMOİDEKTOMİ
T3N1
17/1
4
13
OG
E
69
SİGMOİD CA
LAP.SİGMOİDEKTOMİ
T1N0
34/0
5
14
SK
K
62
DİVERTİKÜLİT
LAP.SİGMOİDEKTOMİ
BENİNG
-
5
15
ÖK
E
67
ÇEKUM
LAP.SAĞ HEMİKOLEK.
AĞIR
-
7
16
NB
K
52
ÇEKUM TM
LAP.SAĞ HEMİKOLEK.
T1NO
13/0
3
17
NB
K
47
SİGMOİD TM
LAP.SİGMOİDEKTOMİ
T3N0
31/0
4
18
YA
E
71
SİGMOİD CA
LAP.SİGMOİDEKTOMİ
T4N0
47/0
3
19
NS
K
75
ÇEKUM CA
LAP.SAĞ HEMİKOLEK.
T1N0
20/0
5
20
BHA
E
52
SİGMOİD CA
LAP.SİGMOİDEKTOMİ
T2NO
24/0
7
21
SŞ
E
57
REKTUM CA
LOW ANT.REZEK
T1NO
26/0
10
22
FP
K
53
SİGMOİD CA
LAP.SİGMOİDEKTOMİ
T3NO
20/0
5
23
NSY
K
48
DİVERTİKÜLİT
LAP.SİGMOİDEKTOMİ
BENİNG
-
5
24
GC
K
68
DİVERTİKÜLİT
LAP.SİGMOİDEKTOMİ
BENİNG
-
7
25
EU
E
50
TRANSVERS
LAP.SOL HEMİKOLEK
T3N1
12/3
7
26
HA
E
57
REKTUM CA
LOW ANT.REZEK.
T1N0
13/0
15
ADENOMU
DİSPLAZİ
KOLON TM
16
Kolorektal Hastalıklarda Laparoskopik Rezeksiyon: İlk 26 Hastanın Sunumu
SONUÇLAR:
Laparoskopik kolorektal cerrahi ileri laparoskopik
Laparoskopik
kolon
operasyonu
beceri ve tecrübe gerektirir. Operasyona katılan tüm
yapılan 26 hastadan 11’i sigmoid tümör, 5’i
ekip laparoskopik bilgi ve beceriye sahip olmalıdır.
divertikülit,
Kolorektal
1’i
rezeksiyonu
dolikosigmoid
kolon
nedeniyle
laparoskopik cerrahide laparoskopun
anterior rezeksiyon, 5’i rektum tümörü nedeniyle low
sağladığı bir avantaj da
anterior rezeksiyon, 2’si çekum tümörü, 1’i çekumda
hipogastrik plexus, üreter ve gonodal damarlar daha
adenom nedeniyle sağ hemikolektomi 1’i transvers
kolay ayırtedilebilmektedir.Yine rektum cerrahisinde
kolon tümörü nedeniyle sol hemikolektomi idi. Üç
pelvik
olguda
görülebilmektedir, böylece onkolojik olarak daha
açığa
dönüldü.
Mortalite
görülmedi.
alan
açık
yaptığı büyütme ile
cerrahiye
göre
daha
net
Operasyon sonrası 1 hastada komplikasyon gelişti
güvenli mezorektal disseksiyon yapılmaktadır.
(İnce barsak yaralanması). Ortalama operasyon
Laparoskopik cerrahide komplikasyon oranları açık
süresi 160 dakika, çıkarılan lenf nodu sayısı
cerrahideki komplikasyonlardan farklı değildir.(30–
ortalama 22, ortalama yatış süresi 6 gün idi. Açığa
32) ortalama komplikasyon oranları %1.5–36 olarak
geçiş oranımız 3/26 (%11), Operatif komplikasyon
bildirilmiştir. (33–35) Bizim komplikasyon oranımız
oranımız, 1/26 (%3.8) ( İnce barsak yaralanması:
%4 olarak belirlendi.
Re-opere ) olarak hesaplandı, operatif mortalite ise
Litaratüre
görülmemiştir. Kolorektal kanser nedeniyle opere
görülmüştür ki diğer laparoskopik prosedürlerin
edilen tüm hastaların piyesleri incelendiğinde yeterli
avantajları olan; erken beslenme, postoperatif ağrı,
cerrahi sınır elde edildiği görülmüştür.
hastanın konforu, hastanede kalış süresi, kozmetik
TARTIŞMA:
açıdan
Kolon cerrahisi prensipleri için gerekli olan bütünlük
sonuçlar vermektedir. Laparoskopik veya açık
ve devamlılığın sağlanması, enfeksiyonun kontrolü,
yöntemle
kanamanın minimize edilmesi, ağrının minimize
hastalarda rekürrens (rejional, yara yeri, port vs)
edilmesi, insizyonların minimize edilmesi, kısa ve
uzak metastaz
uzun
açısından
süreli
komplikasyonların
önlenmesi
ve
bakıldığında
laparoskopi
opere
açık
edilen
yapılan
çalışmalarda
cerrahiden
daha
Kolorektal
iyi
kanserli
hastalıklı ve hastalıksız sağkalım
anlamlı
fark
saptanmamıştır.(11–20,
yapılacak en uygun girişimle hastaya maksimum
36)
fayda sağlaması amacıyla laparoskopik girişimin
açısından laparoskopik rezeksiyonların daha uzun
deneyimli
zaman aldığı kabul edilmektedir.(37–38)
ellerde
uygun
bir
girişim
olduğu
düşünülmüştür.
Laparoskopik
Diğer taraftan litaratürde operasyon süresi
Hastalarımızın
operasyonlar
batın
devam
ettiğinden
içi
laparoskopik cerrahi yaklaşımın onkolojik vakalarda
yapışıklık daha az olmakta, daha çabuk barsak
sağkalım açısından açık cerrahiye oranla herhangi
hareketleri başlamakta, daha az insizyonel herni
bir üstünlüğü olacak mı, bunu ancak önümüzdeki
görülmektedir.(21–26)
yıllarda vaka sayılarımız arttıkça ve takiplerimizde
Laparoskopik
kolesistektomi’nin
bile
sonrası
gördüğü
kabul
sonrası
takipleri
ancak
yoğun
eleştiriler
gözönüne
alınırsa
hastalarımızın
sonucunda
durumlarındaki
göreceğimizi
umuyoruz.
değişiklikler
Litaratürde
laparoskopik kolon gibi daha zorluk seviyesi yüksek
hastaların sağkalım oranları arasında bir fark
girişimin
olmadığı görülmektedir.
kabülünün
çok
daha
yavaş
olması
doğaldır. Kolorektal cerrahide laparoskopik cerrahi
SONUÇ
girişimler randominize çalışmalarda, prospektif ve
Kullandığımız teknik
vaka
sonuçlarının
gözlemlediğimiz kadarıyla morbidite, hastanede
yayınlanması ve onkolojik güvenirliğin kanıtlanması
kalış süresi, hasta memnuniyeti, fiziksel ve sosyal
ile alternatif bir cerrahi yaklaşım olmuştur.(27–29)
hayata dönüş açısından memnun edici sonuçlar
kontrollü
çalşmaların
17
sonucunda hastalarımızda
KURT ve Ark.
alınmıştır. Açığa geçiş ve komplikasyon oranımızı
11. Baca, Z. Perko, I. Bokan, Z. Mimica, A.
litaratür ile uyumlu olarak bulunmuştur.
Petricevic, N. Druzijanic, M. Situm: Technique and
survival
after
laparoscopically
assisted
right
REFERANSLAR
hemicolectomy Surg Endosc 2005; 19: 650–55
1. Braga M, Vignali A, Zuliani W, ark. Metabolic and
12. Patankar SK, Larach SW, Ferrara A, Williamson
functional results
colorectal
PR, Gallagher JT, De Jesus S, Narayanan S.
surgery. A randomized controlled trial. Dis Colon
Prospective comparison of laparoscopic vs. open
Rectum 2002; 45: 1070–77.
resections for colorectal adenocarcinoma over a
2. Hewitt PM, IP SM, Kwok SP, ark. Laparoscopic-
ten-year period. Dis Colon Rectum. 2003; 46 (5):
assisted vs. open surgery for colorectal cancer:
601-11.
comparative study of immune effects. Dis Colon
13. Fleshman JW, Nelson H, Peters WR, Kim HC,
Rectum 1998; 41: 901–9.
Larach S, Boorse RR, Ambroze W, ark. Early
after
laparoscopic
3. Nishiguchi K, Okuda J, Toyoda M, ark.
results of laparoscopic surgery for colorectal cancer.
Comparative evaluation
of
Retrospective analysis of 372 patients treated by
laparoscopic and open surgeries for colorectal
Clinical Outcomes of Surgical Therapy (COST)
carcinoma. Dis Colon Rectum 2001; 44: 223–30.
Study Group. Dis Colon Rectum. 1996; 39(10): 53-8
4. Leung KL, Lai PB, Ho RL, ark. Systemic cytokine
14. Lujan HJ, Plasencia G, Jacobs M, Viamonte M
response after laparoscopic-assisted resection of
3rd,
rectosigmoid carcinoma: a prospective randomized
laparoscopic colon resection for cancer: complete
trial. Ann Surg 2000; 231: 506–11.
five-year follow-up. Dis Colon Rectum. 2002; 45(4):
5. Schwenk W, Jacobi C, Mausmann U, ark.
491-501
Inflammatory response after laparoscopic and
15. Hong D, Tabet J, Anvari M. Laparoscopic vs.
conventional colorectal resections. Results of a
open resection for colorectal adenocarcinoma. Dis
prospective randomized trial. Langenbecks Arch
Colon Rectum. 2001; 44(1):18-9
Surg 2000; 385: 2–9.
16. Poulin EC, Schlachta CM, Gregoire R, Seshadri
6. Kishi D, Nezu R, Ho T, et al. Laparoscopic-
P, Cadeddu MO, Mamazza J. Local recurrence and
assisted surgery for Crohn’s disease: reduced
survival after laparoscopic mesorectal resection for
surgical stress following ileocolectomy. Surg Today
rectal adenocarsinoma. Surg Endosc. 2002; 16(6):
2000; 30: 219–22.
989-95
7. Gupta A, Watson DI. Effect of laparoscopy on
17. Feliciotti F, Guerrieri M, Paganini AM, De
immune function. Br J Surg 2001; 88: 1296–1306.
Sanctis A, Campagnacci R, Perretta S, D'Ambrosio
8. Jacobs M, Verdeja JC, Goldstein HS Minimally
G, Lezoche E. Long-term results of laparoscopic
invasive colon resection (laparoscopic colectomy).
versus open resections for rectal cancer for 124
Surg Laparosc Endosc 1991; 1: 144–50
unselected patients. Surg Endosc. 2003;17(10):
9. Berends FJ, Kazemier G, Bonjer HJ, Lange JF.
1530-35
Subcutaneous
18. Silecchia G, Perrotta N, Giraudo G, Salval M,
of
metastases
surgical
after
stress
laparoscopic
Hartmann
RF.
Long-term
survival
after
colectomy. Lancet 1994; 344: 58
Parini U, Feliciotti F, Lezoche E, Morino M, Melotti
10. Vukasin P, Ortega AE, Greene FL, ark. Wound
G, Carlini M, Rosato P, Basso N. Abdominal wall
recurrence following laparoscopic colon cancer
recurrences after colorectal resection for cancer:
resection: results of the American Society of Colon
results of the İtalian registry of laparoscopic
and Rectal Surgeons Laparoscopic Registry. Dis
colorectal surgery. Dis Colon Rectum. 2002; 45(9):
Colon Rectum 1996; 39: 20–3
1172-7
18
Kolorektal Hastalıklarda Laparoskopik Rezeksiyon: İlk 26 Hastanın Sunumu
19. COLOR: a randomized clinical trial comparing
30. Stage JG, Shulze S, Moller P, et al. Prospective
laparoscopic and open resection for colon cancer
randomized study of laparoscopic versus open
Hazebroek EJ, Colon study group COLOR (Colon
resection for adenocarsinoma. Br J Surg 1997 ; 84:
carcinoma Laparoscopic or Open Resection) is a
391-6
European multicenter randomized trial that began in
31. Milsom JW, Bohm B, Hammerhofer KA, Fazio
1997. Surg Endosc. 2002; 16(6): 949-53.20.
V, Steiger E, Elson P. A prospective randomized
20. A comparison of laparoscopically assisted and
trial comparing laparoscopic versus conventional
open colectomy for colon cancer. Clinical Outcomes
techniques
of Surgical Therapy Study Group. N Engl J Med.
preliminary report.J Am Coll Surg 1998;187: 46-54
2004; 350(20): 2050-921.
32. Morino M, Parini U, Giraudo G, Salval M,
21. Winslow ER, Fleshman JW, Birnbaun EH, Brunt
Brachet Contul G, Garrone C. Laparoskopic total
LM, Wound complications oflaparoskopic vs open
mesorectal exision : a consecutive series of 100
colectomy. Surg Endosc 2002; 16: 1420-522.
patients. Ann Surg 2003 ; 237: 335-42.
22. Shrore G. Gonzales QH, Bondora A. Vickers
33. Nelson H, Sargent D, Fleshman J, et al. Clinical
SM, Laparoskopic vs conventional ileocolectomy for
outcomes of surgical therapy study group of
primary crohn disease. Arch Surg 2003; 138: 76–
laparoskopic
923.
laparoscopically assisted and open colectomy for
23. Paraskeva PA, Aziz O,Darzi A.Laparoskopic
colon cancer. New Engl J Med 2004; 350: 2050-9
surgery for colon cancer. Surg Clin North Am 2005;
34.Curet MJ, Putrakul K, Pitcher DE, Jossloff RK,
85: 49-6024.
Zucker
24. Hazebroek EJ, Color study grup. COLOR:
resection for colon resection for colon carsinoma:
a randominize clinical trial comparing laparoscopic
perioperative results and long term outcome. Surg
and open resectıon for colon cancer. Surg Endoscc
Endosc 2000; 14: 1062-6.
2002; 16: 949-5325.
35. Pearlstone DB, Mansfield PF, Curley SA, et al.
25. Greene FL. Laparoscopic management of
Laparoscopy in 533 patients
colorectal cancer. CA Cancer J Clin 1999; 49: 221–
mailgnancies. Surgery 1999; 125: 67–72.
826.
36 Bohm B, Rotting N, Schwenk W, et al. A
26. Rose J, Schneider C, Yıldırım C, Geers P,
prospective randomized trial on heart rate variability
Scheidbach H, Köckerling F, Complications in
of the surgical team during laparoscopic and
laparoskopic
conventional sigmoid resection. Arch Surg 2001;
colorectal
surgery:results
of
a
in
KA.
colorectal
colectomy
cancer
trial.A
Laparoskopically
surgery:
comparison
assisted
a
of
colon
with abdominal
multicentre trial .Tech Co proctol 2004; 8: 25-8.27
136: 305–10.
27. Hartley JE, Mehigan BJ, Quershi AE, Duthie
37. Berguer R, Smith WD, Chung YH. Performing
GS, Lee PW, Monson JR. Total mesorektal
laparoscopic surgery is Endosc 2001; 15:1204–
excision. Assesement of the laparoskopic approach.
1207
Dis Colon Rectum 2001; 44: 315-2128.
28. Franklin ME Jr, Rosenthal D, Abrego-Medina D,
Sorumlu: Atilla Kurt
et
Tel:03462239088 - GSM:0505 546 97 40
al.
Prospective
comparison
of
open
vs.laparoscopic colon surgery for carsinoma: five
e-mail: atillakurt @yahoo.com
year results. Dis Colon Rectum 1996; 39: 35–46
Adres: Rahmi Günay cd. Durakoğlu apt. No:8 kat:4
29. Lacy Am, Garcia-Valdacasas JC, Delgado S, et
Daire:7 SİVAS
al. Laparoscopy-assisted colectomy versus open
colectomy for treatment of non-metastatic colon
cancer:a randomised trial Lancet 2002; 359: 2224-9
19
20