economıc agenda - T-Bank

03 Nisan 2015
Haftanın Gündemi-Beklentiler
Küresel
piyasalar
izlenirken; yurtiçinde
sanayi üretimi ve cari
açık
verileri
açıklanacak...

Bu hafta küresel piyasalarda daha sakin bir seyir vardı. Bugün ve Pazartesi
Paskalya nedeniyle küresel piyasalarda birçok ülkede tatil var. Haftanın en
önemli gündem maddeleri ABD’de bugün açıklanan tarım dışı istihdam ve
işsizlik verileri, İran ile 6 büyük ülke arasındaki nükleer gücün
sınırlandırılmasına ilişkin ön anlaşma ve Yunanistan ile Euro Bölgesi
arasında süren görüşmelerdi. Yemen’e düzenlenen Suudi Arabistan
liderliğindeki operasyon sürerken bunun piyasalara etkisi sınırlı kaldı.
 Euro/dolar paritesi ABD’de beklentilerin altında gelen tarım dışı
istihdam verisinden sonra hafta boyunca seyrettiği 1.08 civarından
hızla 1.10’a doğru yükseldi. Dolar/yen paritesi ise 118.80’e indi.
 İran ile 6 büyük ülke arasında İran’ın nükleer gücünün sınırlanması
konusunda sonunda bir ön anlaşmaya varıldı. Görüşmeler 1.5 yıldır
sürüyordu. Anlaşma tam olarak Haziran sonunda yürürlüğe girecek
ve İran’a yönelik Batı yaptırımları kalkacak. Anlaşmanın ilk etkisi
petrol fiyatları üzerinde oldu ve özellikle Brent petrolünün varil fiyatı
hafif geriledi. Brent ham petrolünün varili 55.13 dolar; ABD hafif ham
petrolünün varili ise 49.50 dolar civarında.
 Yunanistan ile Euro Bölgesi arasında ülkenin sunduğu reform
programına ilişkin görüşmeler sürmekte. Euro Bölgesi yetkilileri
Yunanistan’ın sunduğu son önerilerden de pek tatmin olmadı.
Yunanistan’a yardımların serbest bırakılması için reform programının
onaylanması gerekiyor, aksi takdirde ülke birkaç hafta içinde iflas
noktasına gelebilir.
 Altın fiyatları ise dolardaki sınırlı değer kaybının da etkisiyle ons
başına 1200 dolar civarındaki seyrini sürdürdü.

Türkiye’de bu hafta yıllık büyüme, Şubat ayı dış ticaret ve Mart ayı enflasyon
verileri açıklandı. 2014 yılına ilişkin büyüme beklentilerden biraz daha
yüksek bir düzey olan %2.9 olarak açıklandı. 2015’in ilk çeyreğine ilişkin
beklentiler ise büyümenin %1-1.5 civarında kalabileceği yönünde. Dış
ticarette ise ihracat ve ithalatta gerileme devam etti. Dış ticaret açığı da
geçen yılın Ocak-Şubat dönemine göre azaldı ve 12 milyar dolardan 8.9
milyar dolara indi. Mart ayı tüketici enflasyonu gıda fiyatlarındaki
yükselmenin etkisiyle %1.2 ile piyasa beklentilerinin üzerinde geldi ve yıllık
enflasyon yine %7.6 oldu. Çekirdek enflasyondaki düşüşe karşın
enflasyondaki bu son yükselme Merkez Bankası’nın faiz indirimlerine devam
etmesini engelleyici bir gelişme.
1

Başbakan Davutoğlu istihdam ve sanayi üretiminin teşvik edilmesi amacıyla
bir önlemler paketi açıkladı. Emeklilere verilecek zamlarla birlikte paketin
büyüklüğü yaklaşık 7.5 milyar TL olarak belirlendi. Son önlemlerin düşük
seyreden büyümenin canlandırılması için alındığı belirtilmekte.

Bu hafta küresel piyasalardaki nisbeten iyimser hava ve dolardaki zayıflama
ile birlikte Türkiye’de de kurlarda oldukça yatay bir seyir vardı. Dolar/TL
paritesi 2.60’ın altına indi ve bugün gelen ABD verilerinden sonra 2.56’ya
kadar geriledi. Faizlerde ise yüksek seviyeler devam etti ve iki yıllık tahvil
faizleri %8.70’in üstünde kaldı.

Haftaya yurtiçinde Şubat ayı sanayi üretimi ve cari işlemler verileri
açıklanacak. Ayrıca 10 Nisan’da Moody’s’in Türkiye’ye ilişkin kredi notu
değerlendirmesini açıklaması bekleniyor. Yurtdışında ise ABD’de Fed’in
toplantı tutanakları açıklanacak.

Sonuçta, beklentilerden düşük gelen ABD tarım dışı istihdam verisinden sonra
küresel piyasalarda artan risk iştahı ve dolardaki zayıf süreç devam ettiği
takdirde dolar/TL paritesinde 2.55’e doğru aşağı yönlü seyir devam edebilir.
Gösterge tahvilin bileşik faizinin ise %8.5-8.90 arasında hareket edeceğini
tahmin ediyoruz.
TÜRKİYE’DE BU HAFTA
Son
ekonomik
gelişmeler...


Türkiye ekonomisi ilk dokuz aylık verilerde yapılan revizyonlar ve yılın
son çeyreğinde özel tüketimin beklentilerden daha yüksek bir artış
sergilemesiyle 2014 yılının dördüncü çeyreğinde yüzde 2.6, 2014
yılının tamamında ise yüzde 2.9 ile beklentilerin üzerinde büyüdü. Kişi
başına gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) değeri 2014 yılında cari fiyatlarla
22,753 TL, dolar bazında ise 10,404 dolar oldu. TÜİK daha önce yüzde 4.1
olarak açıkladığı 2013 verilerini yüzde 4.2'ye revize etti. 2014 yılı ilk
çeyrek büyümesi yüzde 4.8'den yüzde 4.9'a, ikinci çeyrek yüzde 2.2'den
yüzde 2.3'e, üçüncü çeyrek ise yüzde 1.7'den yüzde 1.9'a revize edildi.
Mevsimsellikten ve takvim etkisinden arındırılmış GSYH geçen yıl son
çeyrekte önceki döneme göre yüzde 0.7 arttı. OVP'de 2014 büyüme hedefi
yüzde ilk olarak yüzde 4 olarak belirlenmiş daha sonra küresel
belirsizlikler neden gösterilerek yüzde 3.3'e revize edilmişti. TÜİK
verilerine göre, tarım sektörünü oluşturan faaliyetlerin toplam katma
değeri, 2014 yılında bir önceki yıla göre sabit fiyatlarla yüzde 1.9 azaldı.
Sanayi sektörünü oluşturan faaliyetlerin toplam katma değeri ise sabit
fiyatlarla yüzde 3.5 artarken, hizmet sektörünü oluşturan faaliyetlerin
toplam katma değeri yüzde 4 artış gösterdi.
Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) Mart'ta gıda fiyatlarındaki artış
öncülüğünde beklentilerin üzerinde yüzde 1.19 artarken, gıda fiyatlarını
2





dışarıda bırakan çekirdek göstergelerde düşüş yaşandı. Yıllık tüketici
fiyatları enflasyonu Şubat ayındaki yüzde 7.55'ten yüzde 7.61'e yükseldi.
Verilere göre yurtiçi üretici fiyatları endeksi (Yİ-ÜFE) Mart'ta yüzde 1.05
artarken, yıllık artış Şubat ayındaki yüzde 3.10'dan yüzde 3.41'e yükseldi.
Özel kapsamlı TÜFE göstergelerinden "H" ise Şubat'taki yüzde 8.44'ten
Mart'ta yıllık olarak yüzde 7.75'e geriledi. "I" endeksindeki artış ise
Şubat'taki yüzde 7.73'ten, yüzde 7.10'a gerilemiş oldu. Ana harcama
grupları itibariyle Mart ayında endekste yer alan gruplardan aylık en
yüksek artış yüzde 2.47 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda oldu.
Lokanta ve otellerde yüzde 1.42, eğlence ve kültürde yüzde 1.22, giyim ve
ayakkabıda yüzde 1.06 ve sağlıkta yüzde 0.99 artış gerçekleşti. Yıllık bazda
bakıldığında en fazla artış yüzde 14.12 ile gıda ve alkolsüz içecekler
grubunda gerçekleşirken, lokanta ve oteller gurubunda yüzde 12.76, çeşitli
mal ve hizmetlerde yüzde 8.44, sağlıkta yüzde 8.43, konutta yüzde 8.03
artış gerçekleşti.
Dış ticaret açığı Şubat'ta yüzde 10.2 azalarak 4.66 milyar dolar oldu. Açık
Ocak-Şubat'ta yüzde 25.7 azalarak 8.98 milyar dolar oldu. İhracat Şubat
ayında yüzde 6 azalarak 12.27 milyar dolar, ithalat yüzde 7.2 azalarak
16.93 milyar dolar oldu.
Bu arada Gümrük ve Ticaret Bakanlığı dış ticarette Mart ayına ilişkin
öncü verileri açıkladı. Dış ticaret açığı, altın desteğine rağmen, Türkiye'nin
en büyük ihracat pazarlarından Avrupa'daki kırılgan seyir ve euro/dolar
paritesindeki düşüşle Mart'ta yüzde 14.8 artarak, 6.24 milyar dolar oldu ve
böylece öncü verilere göre, dış ticaret açığı Kasım 2014'ten beri ilk kez
arttı. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın açıkladığı öncü verilere göre, Mart'ta
ihracat yüzde 13.45 azalarak, 12.55 milyar dolar, ithalat yüzde 5.75
azalarak 18.79 milyar dolar oldu. Öncü verilere göre, Mart ayında altın
ihracatı 1.27 milyar dolar oldu. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2014
yılının Mart ayında yüzde 72.7 iken, 2015 yılının Mart ayında yüzde 66.8
oldu.
Hazine Müsteşarlığı'nın açıkladığı verilere göre, Türkiye kamu net borç
stoku 2014 sonu itibarıyla 187.4 milyar TL oldu. Türkiye AB tanımlı genel
yönetim borç stoku 2014 sonu itibarıyla 586 milyar TL oldu. Türkiye net
dış borç stoku 2014 sonu itibarıyla 243.7 milyar dolar oldu. Türkiye brüt
dış borç stoku 2014 sonu itibarıyla 402.4 milyar dolar oldu.
Ekonomik güven endeksi Mart ayında bir önceki aya göre yüzde 15.4
azalarak 74.85 değerine düştü. TÜİK açıklamasına göre ekonomik güven
endeksindeki azalma; reel kesim (imalat sanayi), hizmet, perakende ticaret
ve inşaat sektörü güven endekslerindeki düşüşlerden kaynaklandı. Endeks,
tüketici güven göstergesi ile mevsim etkilerinden arındırılmış imalat sanayi
(reel kesim), hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörlerine ilişkin güven
göstergelerinin ağırlıklandırılarak birleştirilmesinden oluşuyor.
İmalat sanayi satın alma yöneticileri endeksi (PMI) Mart ayında üretim
ve yeni siparişlerdeki gerilemenin hızlanmasına paralel olarak 48'e indi ve
sektördeki daralmanın hızlandığına işaret etti. Markit tarafından HSBC için
hazırlanan PMI Şubat ayındaki 49.6 seviyesinden Mart'ta 48'e gerileyerek
Nisan 2009'dan bu yana en düşük değeri aldı. Endeksi oluşturan beş temel
kalemden dördü 50'nin altında yer aldı. 50'nin üzerinde kalan tek alt
3
endeks girdi stokları oldu.
Başbakan Davutoğlu,
yatırımları
ve
istihdamı artırmak
için teşvik paketi
açıkladı...
Başbakan Ahmet Davutoğlu, yatırımları ve istihdamı artırmak için yıllık maliyeti
7.5 milyar lira olarak hesaplanan vergi dahil teşvik paketi açıklarken, bu
paketin bütçeye ek bir yük getirmeyeceğini belirtti ve 2015 için yüzde 4'lük
büyüme hedefini de koruduklarını söyledi. Davutoğlu ekonomiyle ilgili bakanların
katılımıyla düzenlediği basın toplantısında, istihdamı ve yatırımları artırmak için
atılacak adımları şöyle sıraladı:
 İŞKUR'dan işgücü desteği çerçevesinde özel sektör işyerlerinde altı ay
süreyle İşbaşı Eğitim Programı'nda çalışacak kursiyerlere İŞKUR
tarafından net asgari ücret ödenerek, işverenin kursiyerler için yaptığı
harcamalar vergi matrahından düşülebilecek. Kursiyerler aynı işkolunda
işe alınırsa imalat sektöründe 42 ay, diğer sektörlerde 30 ay SGK işveren
primi İŞKUR tarafından ödenecek. 2015 Temmuz ayına kadar işbaşı
eğitimine başlanmış olması halinde ilave 6 ay daha desteklerden
faydalanılacak.
 Yatırımcıların 2015-2016 döneminde gerçekleştirecekleri yatırım
harcamaları için, yatırım döneminde mevcut diğer tüm faaliyetlerinden
elde edecekleri tüm kazançlarına daha yüksek miktarda vergi indirimi
uygulanacak.
 İki yıllık dönemdeki harcamalar için yatırıma katkı tutarının yatırım
döneminde uygulanan oran yüzde 0-80 arasındayken yüzde 50-80
aralığında olacak.
 Toplum yararına çalışma kapsamında 120,000 yeni istihdam sağlanacak.
 Yüksek teknoloji yatırımlarına tam destek çerçevesinde ileri teknoloji
sınıfında yer alan yatırımların öncelikli yatırımlar kapsamına alınarak, 5.
bölge desteklerinden yararlandırılacak.
 Yeni yatırımcıya daha fazla destek ve vergi indirimi ile 31 Aralık 2015
tarihine kadar başlanılan yatırımlar, daha yüksek oran ve sürelerde
desteklenecek.
 Sigorta primi işveren hissesi desteği sağlanacak.
 Özkaynak kullanımına vergi kolaylığı getirilerek, şirketlerin borç yerine
öz kaynak kullanımı özendirilecek ve ekonomideki atıl kaynaklar sisteme
kazandırılacak. Bu çerçevede yatırım mallarının ve ara malların vadeli
ithalatında KKDF oranı yüzde 6'dan yüzde 0'a indirilerek, sanayicinin
girdi maliyeti azaltılacak.
 Ar-Ge ve tasarıma daha fazla destek verilerek, katkılar artırılacak ve bu
çerçevede tasarım merkezleri Ar-Ge merkezleri gibi desteklenecek.
 Hazine destekli kefaletin kapsamının genişletilmesi düzenlemesi ile de
TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilen kanunla Hazine kaynaklarından kredi
garanti kurumlarına aktarılabilecek 1 milyar TL tutarındaki kaynak 2
milyar TL'ye çıkartılacak. Böylelikle Kredi Garanti Fonu aracılığıyla 20
milyar TL tutarına kadar Hazine kefaleti verilebilmesinin önü açılacak.
 İmalatçı KOBİ'lere ve kadın girişimcilere ilave destek sağlanacak.
 Ar-Ge'ye dayalı yatırımlar için proje ve finansman desteği çerçevesinde
TÜBİTAK tarafından başta enerji, ulaştırma ve sağlık sektörleri olmak
üzere imalat sanayinde hazırlanan projeler Türkiye Kalkınma Bankası
4

aracılığı ile desteklenecek.
KOBİ'lere teminat kolaylığı sağlanarak, KOBİ'lerin finansmana erişiminin
artırılması amacıyla taşınırların teminat olarak kullanılmasının önündeki
engelleri kaldıracak düzenlemeler yapılacak.
Paketin maliyeti ile ilgili de bilgi veren Davutoğlu, çok kapsamlı maliyet analizleri
yaptıklarını ve bu çerçevede emeklilere sağlanan imkanlar da dahil olmak üzere
yaklaşık 7.5 milyar liralık bir maliyet oluşacağını belirtti. Davutoğlu, paketin
maliyetinin tamamının bütçeden karşılanmayacağını ve İşsizlik Fonu'ndan da
katkı geleceğini bildirdi. Davutoğlu, paketin getireceği vergi gelirleri ve ekonomik
canlılığın pozitif katkı sağlayacağını da bildirdi. Teşviklerin bütçe disiplini içinde
atılan adımlar olduğunu da kaydeden Davutoğlu, paketin tam yıl etkisinin 2015'te
daha düşük olacağını, bu adımların maliyetinin 2015'te GSYH'nın yüzde 0.2'si
kadar olacağını kaydetti. Önümüzdeki dönemde kur değişimlerinden kaynaklanan
konjonktürel sorunlarla etkin mücadele edeceklerini de kaydeden Davutoğlu,
Türkiye Kalkınma Bankası'nın kalkınma ve istihdam projelerini düzenlemek ve
onlara yeterli desteği vermek için yeniden yapılanma sürecine girmesini de
kararlaştırdıklarını kaydetti.
Bankacılık
sektörünün
Şubat
dönemi net kârı 3.46
milyar lira oldu...
Bankacılık sektörünün Şubat dönemi net kârı geçen yılın aynı dönemine göre
yüzde 8.6 artışla 3.46 milyar liraya yükseldi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme
Kurumu'nun (BDDK) aylık verilerine göre, Şubat sonunda sektörün toplam aktif
büyüklüğü ise geçen sene aynı döneme göre yüzde 15.8 artışla 2.07 trilyon lira
oldu. Sektörün kredileri Şubat sonunda, geçen sene Şubat ayına göre yüzde 19.4
artışla 1.29 trilyon lira oldu. Ocak ayında yüzde 15.98 olan sermaye yeterlilik
rasyosu (SYR) ise Şubat'ta yüzde 15.72'ye geriledi. Sektörün SYR'si Şubat 2014'te
yüzde 15.44 seviyesindeydi. Sektörün brüt takipteki alacakları da geçen yıl Şubat
dönemine göre yüzde 24 artışla 38.25 milyar liraya ulaştı. Sektörde brüt takipteki
alacakların toplam nakdi kredilere oranı ise yüzde 2.88 olarak gerçekleşti.Toplam
mevduatları 1.096 trilyon liraya ulaşan bankacılık sektörünün özkaynakları da
234.9 milyar lira oldu.
Hazine Nisan'da 6,
Mayıs'ta
5,
Haziran'da 5 ihale ile
borçlanacak...
Hazine'nin Nisan-Mayıs-Haziran dönemi borçlanma programı belli oldu. Buna
göre, Hazine Nisan'da toplam 13.3 milyar TL iç borç servisine karşılık 11.2 milyar
TL iç borçlanma öngörüyor. Mayıs'ta toplam 11.9 milyar TL iç borç servisine
karşılık 9.5 milyar TL iç borçlanma öngörülüyor. Hazine Haziran'da ise toplam 9.5
milyar TL iç borç servisine karşılık 8.5 milyar TL iç borçlanma planlıyor. Hazine
Nisan'da 6, Mayıs'ta 5, Haziran'da 5 ihale ile borçlanacak.
5
DÜNYA EKONOMİSİ
ABD
ekonomisinde
gelişmeler...




ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Janet Yellen, geçen hafta Cuma günü
yaptığı konuşmada Fed'in büyük olasılıkla bu yıl içinde faiz artırımına
başlayacağını ifade etti, ancak faiz artışlarının kademeli olacağına
dikkat çekti. Çekirdek enflasyon veya ücret artışlarının gerilemesi halinde
Fed'in 2006 yılından bu yana ilk defa yapılan faiz artışlarını ertelemek
zorunda kalabileceğini ifade eden Yellen, buna karşılık para politikasının
sıkılaştırılması için Fed'in enflasyonda yüzde 2 olan hedefe yaklaşmasının
beklenmemesi gerektiğini belirtti. Yellen, ilk faiz artırımının ardından para
politikasındaki sıkılaştırmanın kademeli olacağını belirterek, ekonomiden
gelen sinyallerin Fed'in ekonomiye yönelik tahminleriyle uyumlu olmaması
halinde para politikasında gereken değişikliklerin yapılacağını ifade etti.
Yellen, San Francisco Fed'in düzenlediği para politikası hakkındaki
konferansta, "Ekonominin koşullarında iyileşmenin devam ettiği göz önüne
alındığında bu yılın ileriki kısmında faizin hedef aralığının yükseltilmesi
gerekli olabilir" dedi. Yellen, Fed'in gevşek para politikasını daraltmaya
yönelik "ciddi değerlendirmelerde" bulunduğunu ifade ederek, faiz
artırımlarının ne zaman ve ne hızda olacağına ekonomiye dair açıklanacak
verilere göre karar vereceklerini belirtti. Yellen, "Para politikasının yönü
ekonominin koşullarındaki değişim ile birlikte şekillenecek. Para
politikasında sıkılaşma hızlanabilir, yavaşlayabilir, durabilir, hatta reel
faaliyetler ve enflasyondaki gelişmelere veya beklentilere göre tersine
çevrilebilir" dedi.
Atlanta Fed Başkanı Dennis Lockhart, ekonominin zayıf ilk çeyreğin
ardından toparlanmasını beklediğini ve merkez bankasının Haziran'dan
Eylül'e kadarki sürede faiz artırmaya hazırlıklı olması gerektiğini
söyledi. Lockhart, 10 yıla yakın sürenin ardından ilk kez faiz artırmak için
Haziran'dan Eylül'e kadar olan sürenin makul bir zaman dilimi olduğunu
belirtti.
ABD'de sözleşmeleri imzalanan ve bekleyen konut satışları endeksi
Şubat'ta bir önceki aya göre yüzde 3.1 ile beklentilerin üzerinde artış
kaydetti. Bekleyen konut satışlarının yüzde 0.4 artması bekleniyordu. Daha
önce Ocak ayı için yüzde 1.7 olarak açıklanan bekleyen konut satışlarındaki
artış yüzde 1.2'ye revize edildi.
ABD'de kişisel gelirler Şubat'ta yüzde 0.4 ile beklentilerin üzerinde
artarken, çekirdek kişisel tüketim harcamaları (PCE) yüzde 0.1 ile
beklentiler doğrultusunda artış kaydetti. Kişisel gelirlerin yüzde 0.3
artacağı, gıda ve enerji maliyetlerini kapsamayan çekirdek PCE'nin yüzde
0.1 yükseleceği tahmin ediliyordu. Kişisel gelirlerde daha önce Ocak ayı
için yüzde 0.3 olarak açıklanan artış yüzde 0.4'e revize edilirken, çekirdek
6








PCE için yüzde 0.1 olarak açıklanan artış revize edilmedi.
ABD'nin orta batı bölgesinde yer alan işyerlerinin faaliyetleri hakkında
gösterge olan Chicago PMI endeksi Mart'ta 46.3'e yükselmesine karşılık
beklentilerin altında kaldı. Şubat ayında 45.8 değerini alan endeksin 51.5'e
yükseleceği tahmin ediliyordu.
ABD'de tüketici güven endeksi Mart'ta 101.3'e yükselerek beklentilerin
üzerinde değer aldı. Endeksin 96 değerini alacağı tahmin ediliyordu. Daha
önce endeksin Şubat ayı için 96.4 olarak açıklanan seviyesi ise 98.8'e revize
edildi.
ISM imalat endeksi Mart'ta 51.5 ile beklentilerin altında açıklandı.
Şubat'ta 52.9 değerini alan endeksin 52.5'e gerileyeceği tahmin ediliyordu.
İşsizlik maaşı başvuruları 28 Mart'ta sona eren haftada 268,000'e
gerileyerek beklentilerin altında açıklandı. İşsizlik maaşı başvurularının
285,000 olması bekleniyordu. Önceki hafta için 282,000 olarak açıklanan
işsizlik maaşı başvuru sayısı 288,000'e revize edildi.
Özel sektör istihdamı Mart ayında beklentinin altında kalarak, işe alım
oranında talepteki düşüşle paralel olarak bir yavaşlama olduğunu ortaya
koydu. ADP Research Institute'ın raporuna göre, istihdam geçen ay 189 bin
artış gösterdi ve bu Ocak 2014'ten bu yana görülen en düşük yükseliş oldu.
Tahminler 225.000 artış yönünde olmuştu.
Dış ticaret açığı Şubat'ta 35.4 milyar dolara gerileyerek beklentilerin
altında ve 2009 yılından bu yana en düşük seviyede açıklandı. Uzmanlar
ülkedeki büyük bir limandaki işçi-işveren anlaşmazlığının ithalat ve
ihracatı etkilemiş olabileceğini belirtiyorlar. Dış ticaret açığının 41.2 milyar
dolar olması bekleniyordu. Daha önce 41.8 milyar dolar olarak açıklanan
Ocak ayı dış ticaret açığı ise 42.7 milyar dolara revize edildi.
Fabrikalara gelen siparişler Şubat ayında bir önceki aya göre yüzde 0.2
ile beklentilerin üzerinde arttı. Fabrika siparişlerinin Şubat'ta yüzde 0.5
gerileyeceği tahmin ediliyordu. Fabrika siparişlerinde Ocak ayı için yüzde
0.2 olarak açıklanan düşüş yüzde 0.7'ye revize edildi.
ABD'de tarım dışı istihdam Mart ayında 126,000 ile Aralık 2013'ten bu
yana en zayıf artışı göstererek beklentilerin altında açıklandı. İşsizlik
oranı ise yüzde 5.5 ile beklentilere paralel gerçekleşti. Fed'in ne zaman faiz
artıracağını izleyen yatırımcılar tarafından yakından takip edilen ortalama
saatlik ücretler ise 0.07 dolar arttı. Ücretler bir önceki yıla göre yüzde 2.1
yükseldi. Tarım dışı istihdamın Mart'ta 245,000 artması, işsizlik oranının
ise yüzde 5.5 olması bekleniyordu. Daha önce 295,000 olarak açıklanan
Şubat ayı tarım dışı istihdamdaki artış 264,000'e revize edilirken, yüzde 5.5
olarak açıklanan işsizlik oranı revize edilmedi. Tarım dışı istihdamda Ocak
ayı için açıklanan 239,000'lik artış da 201,000'e revize edildi. Verinin
ardından euro dolar karşısında sert bir şekilde değer kazanarak 1.10'a
yükselirken, ABD'nin 10 yıllık Hazine tahvillerinin getirisi yüzde 1.829'a
inerek yaklaşık iki ayın en düşük düzeyini gördü.
7
AB ekonomilerinde AB:
gelişmeler...





Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) son toplantı tutanaklarında,
ekonomik toparlanma konusunda kademeli bir ilerleme kaydedildiği
ifade edildi. ECB'nin 5 Mart'ta düzenlediği toplantıya ait tutanaklarda,
olağan koşullardan daha fazla belirsizlik tahmini yapıldığının gözlemlendiği
belirtildi. Tutanaklarda "Yönetim Kurulu teşvikin 2017'deki etkileri
konusunda emin değil. Kurul 2017 ve sonrasında yaşanacak fiyat artışı
konusunda ihtiyat ifade etti" denildi. Toplantı kayıtlarında ayrıca, Kurul
Üyesi Praet'nin yetkililere toparlanmanın son dönemde ivme kazandığını
söylediği belirtilirken, ECB'nin parasal genişleme programını düzenli
olarak gözden geçireceği kaydedildi. ECB'nin dikkat çektiği diğer meseleler
de, ekonomi için ihtiyatlı bir iyimserliğe sahip oldukları ve Konsey'in genel
itibariyle parasal genişlemenin (QE) etkilerinin görülmeye başlandığı
noktasında hemfikir olduğuydu. QE'nin parametrelerinin yeniden
değerlendirilmesi gerektiğini düşünmeyen ECB Yönetim Kurulu, teşvik
programını tereddütsüz uygulama konusunda kesin kararlı olduğunu
kaydetti.
ECB Yunan bankalarına sağlanan acil durum fonlarında geçtiğimiz
haftaya göre daha düşük bir artırıma gidilmesini onayladığı belirtiliyor.
Çarşamba günü Frankfurt’ta yapılan toplantıda ECB Yönetim Kurulu,
Yunanistan Merkez Bankası tarafından sağlanan Acil Durum Likidite
Yardımı (ELA) tavanını 700 milyon euroya (754 milyon dolar) çıkardı.
Yunanistan hükümetinin temerrüde ve bir bankacılık krizine ilerlediği
endişesi ile mevduat sahiplerinin Yunan bankalarından paralarını geri
çekmeleri ile birlikte ECB ülke bankalarına faaliyet gösterebilmeleri için
yeterli likiditeyi sağlıyor. Ancak öte yandan likiditenin kısıtlı olması Yunan
bankalarını devleti finanse etmekten uzak tutuyor ve Avrupa Birliği
kanununu ihlal etmelerini önlüyor. Yönetim Kurulu ELA’yı haftalık olarak
değerlendiriyor ve geçtiğimiz Çarşamba 1 milyar euroluk bir artırım
sağlamıştı. Söz konusu artırım toplam miktarın 71 milyar euronun hemen
üzerine gelmesine neden olmuştu.
ECB icra kurulu üyesi Sabine Lautenschlaeger, merkez bankasının
tahvil alım programının etkinliği konusunda şüpheleri olduğunu belirtti.
Lautenschlaeger düşük faizlerin varlık fiyatlarında balonlara neden
olabileceği uyarısında da bulundu.
Euro bölgesinde tüketici fiyatları Mart'ta geçen yılın aynı dönemine göre
yıllık bazda yüzde 0.1 geriledi. Tüketici fiyatlarındaki düşüş beklendiği gibi
güç kaybederek devam etti. Euro bölgesinde tüketici fiyatları Ocak'ta yüzde
0.6, Şubat'ta yüzde 0.3 gerilemişti.
Euro bölgesi imalat sanayi satın alma yöneticileri endeksi (PMI)
Mart'ta nihai 52.2 ile beklentilerin ve öncü verinin üzerinde bir değer aldı.
Şubat'ta da 51 nihai değerini alan endeksin 51.9 ile Mart öncü seviyesine
paralel açıklanması bekleniyordu.
Almanya:
 Almanya'da enflasyon Mart ayı öncü verisine göre geçen yılın aynı
dönemine göre yüzde 0.3'e yükselerek beklentiler doğrultusunda artış
kaydetti. Almanya'da tüketici fiyatları Şubat ayında yüzde 0.1 artış
8


kaydetmişti.
Almanya'da imalat sanayi satın alma yöneticileri endeksi (PMI) Mart
ayında nihai 52.8'e yükselerek imalat sektörünün geçen yıl Nisan ayından
bu yana en hızlı büyümeyi kaydettiğini gösterdi. Almanya'da imalat sanayi
PMI'ın 52.4 ile Mart ayı öncü verisiyle aynı seviyede açıklanması
bekleniyordu.
Almanya'da işsizlik azaldı. İşsizlik oranı Mart'ta yüzde 6.4'e gerilerken,
Şubat'ta yüzde 6.5 oranındaydı. Mevsimsellikten arındırılmış işsiz sayısı
15,000 kişi azalarak 2.8 milyon oldu. İşsiz sayısı Almanya'nın batısında
8,000 kişi gerilerken, doğuda 6,000 kişi azaldı.
İngiltere:
 İngiltere’de hane halkı harcamaları dördüncü çeyrekte yüzde 0.6
yükseldi. İhracat yüzde 4.6 artarak 2013’ten bu yana en büyük yükselişi
kaydetti. Gayrisafi yurtiçi hasıla büyümesi, ilk tahmin edilen yüzde
0.5’lik seviyeyi aşarak yüzde 0.6 oldu ve böylece üst üste 8. çeyrek
dönemlik yükseliş kaydedildi. İngiltere ekonomisi gelişme gösterirken,
İngiltere Merkez Bankası (BOE) enflasyon oranının sıfıra düşüş
gösterdiğine yönelik işaretleri izlemesi ile birlikte gösterge faiz oranını
rekor düşük seviyede tutacağını belirtti.
 İngiltere’nin imalat sanayi büyümesi yurtdışı talebin artması ile Mart
ayında 8 ayın en yüksek hızına ivmelenme gösterdi. İngiltere’nin Satın
Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), Şubat ayındaki 54 seviyesinden 54.4’e
yükselerek tahminler çerçvesinde gerçekleşti.
Yunanistan:
 Birkaç hafta içinde nakit sıkıntısına düşecek olan Yunansitan, mali yardım
almak ve temerrüte düşmemek için kreditörlerine yeni bir ekonomik
reform taslağı gönderirken, euro bölgesi yetkilileri mali yardımın serbest
bırakılması için daha fazla çalışılması gerektiğini belirtti. Yunanistan'a mali
yardım veren euro bölgesi ve Uluslararası Para Fonu (IMF) Atina söz
verdiği reformları yürürlüğe koyana kadar mali yardım ödemelerini askıya
almıştı. Yunan hükümetiyle kreditörler arasındaki reform müzakereleri de
son derece yavaş ilerliyor. Atina'nın hazırladığı 26 sayfalık doküman
Yunanistan'ın euro bölgesinin vazgeçilemez bir üyesi olduğuna, yani euro
bölgesi veya Avrupa Birliği'nden çıkmaya niyeti olmadığını açıkça
beilrtiyor. Belgede Yunanistan'ın bu yıl 19 milyar finansman ihtiyacı
olduğu, özelleştirmelerden ise 1.5 milyar euro gelir beklendiği ifade
ediliyor. Önceki Yunan hükümetleri özelleştirmelerden 4 milyar euro gelir
bekliyordu.
 Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Yunanistan'ın
yabancı ve yerli para cinsinden uzun vadeli kredi notunu "B"den "CCC"ye
düşürdü. Not görünümü "negatif" olan ülkenin yabancı para cinsinden kısa
vadeli kredi notu da "B"den "CCC"ye çekildi. Fitch Ratings'ten yapılan yazılı
açıklamada, Yunanistan'ın kredi notlarının indirilmesine gerekçe olarak,
bankacılık sektöründeki sınırlı likiditenin kamu finansmanı üzerinde
oluşturduğu baskının yanı sıra resmi kuruluşların ödemelerine ilişkin
belirsizlikler gösterildi. Açıklamada, "Yunanistan hükümetinin mevcut
9
likidite sıkıntısını, ödemelerini geciktirmeden çözmesini bekliyoruz, ancak
yükselen riskler notları indirmemize neden oldu" ifadesine yer verilirken,
azalan yatırımcı ve tüketici güveninin ülke ekonomisindeki toparlanmayı
engellediği dile getirildi. Söz konusu güveni tamir etmenin zaman alacağını
kaydeden Fitch Ratings, Yunanistan'a ilişkin büyüme tahminini bu yıl için
yüzde 1,5'den yüzde 0,5'e revize etti. Bir diğer derecelendirme kuruluşu
olan Standard & Poor's (S&P) da Yunanistan'ın kredi notunu Şubat başında
"B"den "B-"ye düşürmüştü.
Diğer ekonomilerde Japonya:
gelişmeler...
Japonya’nın sanayi üretimi Şubat ayında beklentilerin üzerinde bir gerileme
göstererek düşen tüketici harcamaları ve yavaşlayan enflasyondan kaynaklanan
baskının artmasına neden oldu. Sanayi üretimi yüzde 3.4 geriledi. Sanayi
üretiminde Ocak ayında yüzde 3.7 yükseliş kaydedilmişti.
Çin:



Çin Merkez Bankası Başkanı Zhou Xiaochuan, tüketici fiyatlarında düşüş
göstergelerine karşı ülkenin teyakkuzda olması gerektiğini ve ekonomi
politikalarını belirleyenlerin küresel ekonomik büyümede yavaşlama ve
emtia fiyatlarındaki gerilemeyi izlemesi gerektiğini söyledi. Zhou, "Çin'de
enflasyon geriliyor. Bu durumun deflasyon gibi bir hal alıp almadığını
dikkatle takip etmemiz gerekiyor" dedi. Zhou, tüketici fiyatlarındaki artış
hızının yavaşlamasını "biraz fazla hızlı" olarak nitelemesine karşılık, bunun
Çin'de yapılan reformlar ve piyasadaki ayarlamalardan kaynaklandığına
dikkat çekti. Merkez bankasının yayın organı geçen ay Çin'in deflasyona
düşmeye çok yaklaştığı uyarısında bulundu. Çin Merkez Bankası, ekonomik
büyümeyi desteklemek için Kasım ayından bu yana iki defa faiz indirdi. Çin
geçen yıl yüzde 7.4 ile 24 yılın en düşük düzeyine inen ekonomik
büyümenin bu yıl yüzde 7 civarında gerçekleşmesini hedefliyor. Çin'de
Ocak ayında yüzde 0.8'e gerileyerek 5 yılın en düşük düzeyini gören yıllık
enflasyon, Şubat ayında yüzde 1.4'e yükseldi. Ancak merkez bankası
yetkilileri Şubat enflasyonundaki yükselişin tatil dönemi nedeniyle tek
seferlik etkilerden kaynaklanmış olabileceğini belirtiyorlar.
Çin Merkez Bankası ve Maliye Bakanlığı, ekonomik büyümeyi tehlikeye
sokan ve deflasyonist baskıları artıran emlak fiyatlarındaki düşüşü
durdurmak için konut piyasasını destekleyici bir dizi önlem aldı. Çin
Merkez Bankası yaptığı açıklamada, ikinci evini alanların ödemesi gereken
asgari peşinat tutarını değiştireceğini açıkladı. Açıklamaya göre merkez
bankası kredi politikalarını da "emlak piyasasının sağlıklı gelişimini
destekleyecek" şekilde değiştirecek. Maliye bakanlığı tarafından yapılan
diğer bir açıklamada ise konut satışlarında vergilerin hafifletileceği
belirtildi.
Çin imalat ve hizmet sektörü satın alma yöneticisi (PMI) endeksleri,
iki sektörde de zayıflığın sürdüğüne işaret ederek, ülkede yavaşlamanın
önüne geçmek için Beijing'deki yetkililerin adım atacağı beklentilerini
kuvvetlendirdi. Verilere gore, Çinli şirketler yavaşlayan talep ve deflasyon
baskıları ile karşı karşıya kalırken, Mart ayında istihdamı azalttı. Veriler
Çin'de ekonomik büyümenin bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 7'nin altına, yani
10


altı yılın en düşük düzeyine gerilemiş olabileceğine işaret ediyor. Çin'de
resmi imalat sanayi PMI Mart ayında, Şubat'taki 49.9 düzeyinden 50.1'e
yükselmesine ve anketlerdeki 49.7 tahmininin üzerinde yer almasına
karşılık, büyüme ile daralmayı birbirinden ayıran 50 seviyesinin ancak
üzerine çıkabildi. Resmi olmayan hizmet sektörü PMI ise, Şubat ayındaki
53.9 seviyesinden Mart'ta 53.7'ye gerileyerek bir yılın en düşük seviyesini
gördü. HSBC/Market China tarafından derlenen Mart ayı imalat sektörü
PMI ise 49.6 nihai değerini aldı. Veri daha önce açıklanan 49.2 öncü
seviyesine göre yükseliş kaydetse de 50'nin altında kalarak sektörde
daralmaya işaret etti. Çin'de resmi PMI verileri büyük devlet işletmeleri;
HSBC PMI verisi ise, daha yüksek baskı altında kalan küçük ve orta ölçekli
işletmelere odaklanıyor.
Çin 1.2 trilyon yuan (194 milyar dolar) büyüklükteki sosyal güvenlik
fonunun tasarruflarıyla yapılmasına izin verilen yatırımların kapsamını
genişletme kararı aldı. Yapılan açıklamaya göre sosyal güvenlik fonunun
daha fazla yerel yönetim borçlanma senedi ve kamu şirketlerinin hisse
senetlerini almasına izin verilecek. Çin Devlet Konseyi, fonun şirket ve yerel
yönetim fonlarının borçlarındaki yatırım sınırının da mevcut yüzde 10
düzeyinden yüzde 20 seviyesine yükseltileceğini açıkladı.
Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Çin'in kredi notunu A+ olarak teyit
ve görünümün ise "durağan" olduğunu açıkladı.
Brezilya:
Brezilya ekonomisi, aile tüketiminin yatırım ve sanayideki düşüşü dengelemesi
sonucu, geçen yılın son çeyreğinde beklenmedik şekilde büyüme gösterdi.
Gayrisafi yurt içi hasıla 2014'ün son üç ayında yüzde 0.3 artarken, tahminler
ekonominin yüzde 0.1 daralacağı yönündeydi.
Rusya:
Rusya ekonomisi 2014'ün dördüncü çeyreğinde beklenmedik şekilde büyüyerek,
ruble krizinin etkisinin henüz görülmediğini ortaya koydu. Rusya’da gayri safi
yurtiçi hasıla (GSYH) 2014'ün son üç ayında bir önceki yıla göre yüzde 0.4
büyüdü. Üçüncü çeyrek büyümesi ise yüzde 0.9'a revize edildi. Rusya'nın GSYH'si
tüm yıl için ise yüzde 0.6 büyüme kaydetti.
İran:
İran ve altı büyük ülke Tahran'ın nükleer programının en az on yıl
sınırlanması için çerçeve anlaşmaya vararak 12 yıldır devam eden diplomatik
ve askeri açmazın çözümüne yönelik adım attı. İsviçre'de sekiz gün süren
müzakere turunun ardından varılan uzlaşı İran'ın nükleer silah üretecek
kabiliyetlerden vazgeçmesi karşılığında ülkeye uygulanan ekonomik
yaptırımların kaldırılmasına yönelik nihai müzakerelere de kapıyı açıyor.
İran ile ABD, Rusya, Çin, Fransa, İngiltere ve Almanya'nın vardığı çerçeve
anlaşması 30 Haziran'a kadar nihai anlaşmaya ulaşılmasını öngörüyor. İran'a
yönelik yaptırımlar nihai anlaşmaya kadar devam edecek. Çerçeve anlaşmaya göre
İran uranyum üretebilen santrifüjlerden üçte ikisini ve plütonyum üretebilen bir
reaktörü devre dışı bırakacak. Nükleer araştırma ve geliştirme faaliyetlerini
kısıtlayacak olan Tahran ayrıca, sıkı denetimlere de onay verdi. Buna karşılık
11
birçok ayrıntı hakkında karar verilmiş değil. Müzakerelere yakın kaynaklar
uzlaşının kırılgan olduğunu ve 30 Haziran'a kadar bozulabileceğini belirtiyorlar.
Irak:
Irak’ın petrol ihracatı, Mart ayında 35 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Petrol
Bakanı Asim Jihad’ın açıklamasına göre Irak hükümeti bu yıl başına ihracatlarda
kötü hava koşullarından kaynaklanan düşüşü telafi etmeye çalışıyor. OPEC’in en
büyük ikinci üreticisi olan Irak, Mart ayında 92.4 milyon varil veya günlük olarak
2.98 milyon varil petrol sevkiyatı gerçekleştirdi. Aylık ihracat Şubat ayında yüzde
15 yükseldi. Petrol Bakanlığı’na göre Şubat’ta görülen kötü hava koşullarından
dolayı ülkenin güney petrol terminallerinden sevkiyatlar günlük 2.59 milyon
dolara gerilemişti. Irak geçtiğimiz yıl günlük ortalama 3.3 milyon varil ile
1979’dan bu yana en büyük üretimi gerçekleştirdi.
BU HAFTA PİYASALAR
Dolar/TL gerilerken, Hafta başında Türk Lirası küresel piyasalardaki iyimser havanın etkisiyle dolar
faizler
fazla karşısında hafif değer kazandı. Dolar/TL haftaya 2.60 düzeyinde başladı; sepet
değişmedi...
bazında TL de 2.71 düzeyindeydi. Euro/TL de haftaya 2.82 düzeyinde başladı. 16
Kasım 2016 itfalı iki yıllık gösterge tahvilde bileşik faiz %8.77 olurken; 12
Temmuz 2025 itfalı 10 yıllık gösterge tahvilin bileşik faizi %8.43 düzeyindeydi. TL
haftanın ikinci gününde de küresel piyasalardaki iyimser havanın sürmesiyle
birlikte fazla değişmedi. Açıklanan büyüme ve dış ticaret verilerinin piyasaya fazla
etkisi olmadı. Türk Lirası 1 Nisan’da açıklanan Mart ayı PMI verilerinin ilk
çeyrekte ekonomik aktivitede oldukça durağan bir seyre işaret etmesi sonrası
gelişmekte olan ülke para birimlerinden negatif ayrışmasına rağmen, uluslararası
piyasalarda doların değer kaybına uğramasının da etkisiyle 2.60’ın altına geriledi.
Faizlerde ise önemli bir değişim olmadı. Perşembe günü küresel piyasalarda Cuma
günü başlayacak ve bazı ülkelerde Pazartesi'ye kadar devam edecek tatiller
öncesinde hacimlerde düşüş yaşanırken euronun dolar ve yen karşısında değer
kazanmasıyla dolar/TL de yönünü aşağı çevirdi. Dolar/TL 2.58’e, sepet bazında TL
2.70’e kadar geriledi. 10 yıllık faizlerde de hafif bir gerileme oldu. Bugün itibariyle
ABD’den gelecek tarım dışı istihdam verileri beklenirken küresel piyasalarda tatil
dolayısıyla sakin bir seyir izlendi. Türk Lirası’nda da yatay bir seyir vardı.
Dolar/TL paritesi sabah saatleri itibariyle 2.59 civarında seyretti. Beklentilerden
yüksek gelen enflasyon oranının piyasaya etkisi sınırlı düzeyde oldu. Öğleden
sonra ise beklentilerden düşük gelen ABD tarım dışı istihdam verilerinden sonra
dolardaki düşüşe paralel olarak dolar/TL paritesi hızla 2.56’ya doğru geriledi.
12
Tahvil/bono piyasası gösterge faiz oranları
(16.11.16 tahvili, % bileşik)
%
25
22
19
16
13
10
4
04.01.2007
01.03.2007
27.04.2007
25.06.2007
20.08.2007
17.10.2007
13.12.2007
12.02.2008
08.04.2008
05.06.2008
31.07.2008
25.09.2008
26.11.2008
28.01.2009
25.03.2009
25.05.2009
20.07.2009
14.09.2009
12.11.2009
11.01.2010
08.03.2010
30.04.2010
28.06.2010
20.08.2010
20.10.2010
22.12.2010
16.02.2011
12.04.2011
07.06.2011
02.08.2011
30.09.2011
30.11.2011
25.01.2012
21.03.2012
18.05.2012
13.07.2012
12.09.2012
12.11.2012
08.01.2013
05.03.2013
02.05.2013
28.06.2013
28.08.2013
31.10.2013
26.12.2013
21.02.2014
17.04.2014
17.06.2014
15.08.2014
14.10.2014
10.12.2014
05.02.2015
02.04.2015
7
Sonuçta 27 Mart’ta Merkez Bankası
kurlarıyla 2.6154 olan dolar/TL
paritesi, 3 Nisan’da 2.5952 TL’ye
geriledi; 2.8343 TL düzeyinde olan
euro/TL paritesi ise 2.8249 TL’ye
indi. 27 Mart’ta %8.77 olan gösterge
tahvilin ortalama bileşik faizi ise bu
haftanın son günü aynı düzeyde
kaldı.
Döviz, petrol ve altın Döviz:
fiyatları...
Dolar, geçen Cuma günü Fed Başkanı Yellen'in faizlerin büyük olasılıkla bu yıl
artırılacağına dikkat çekmesinin ardından, hafta başında yen ve euro karşısında
değer kazandı. Euro/dolar paritesi haftaya 1.0860 düzeyinde başlarken, dolar/yen
paritesi 119.25 düzeyindeydi. Dolar, 31 Mart’ta ise başlıca para birimlerinin büyük
bölümü karşısında değer kazandı. Dolar/yen paritesi 120 yene çıkarken,
euro/dolar 1.08’in altına geriledi. Kısa zaman içinde nakit sıkıntısına düşecek olan
Yunanistan'ın bu süre içinde mali yardım sağlayacak adımları atıp atamayacağına
dair endişeler ve ECB’nin tahvil alım programının etkileri euro üzerinde baskı
yaratmakta. Ancak dolar, Japonya'da ekonomiye güvenin azaldığına işaret eden iş
dünyası güven endeksi verisinin ardından güvenli liman yene talebin artmasına
paralel olarak yılın ikinci üç aylık dönemine yen karşısında değer kaybıyla başladı.
Haftanın ikinci yarısında dolar ABD ekonomisinin yılın ilk çeyreğinde belirgin
şekilde yavaşladığını gösteren verilerin ardından hafif değer kaybına uğradı.
ABD'deki zayıf verilere karşılık Avrupa'da nispeten güçlü imalat sektörü PMI
verisinin ardından euro bir haftanın en düşük düzeyi olan 1.0713'ten 1.08’in
üstüne yükseldi. Haftanın son gününde dolar ABD tarım dışı istihdam verisi
öncesinde yatırımcıların pozisyonlarını azaltmasına paralel olarak özellikle euro
karşısında değer kaybına uğradı. Öğleden sonra gelen düşük ABD tarım dışı
istihdam verilerinden sonra euro/dolar paritesinin 1.10’u aştığını gördük. Cuma
günü itibariyle Euro/dolar paritesi 1.10; Dolar/yen paritesi 118.90
düzeyindedir.
Petrol:
Bu hafta petrol piyasası İran ile altı büyük devlet arasında İran'ın nükleer
programı hakkında yürütülen müzakerelere odaklandı. Brent petrolünün varili
haftaya 56 dolar düzeyinde başlarken, ABD hafif petrolünün varili 48 dolar
düzeyindeydi. Hafta içinde müzakerelerde başarılı bir sonuç alınması olasılığında
İran'a yönelik ekonomik yaptırımların kaldırılması ve piyasalara petrol arzının
artması beklentisi petrol fiyatlarında düşüşe neden oldu.. Dolardaki değer artışı da
fiyatları baskıladı. Buna karşılık petrol fiyatları ABD'de petrol üretiminin haftalık
bazda Aralık sonundan bu yana ilk defa azaldığını gösteren verilerin ardından ise
hafif yükseldi; Brent petrolü 57 dolara doğru çıkarken; ABD petrolü 50 dolara
yaklaştı. Haftanın son gününde ise Brent petrolü İran ile altı büyük ülke arasında
Tahran'ın nükleer programının sınırlanması karşılığında ekonomik yaptırımların
13
kaldırılmasına imkan verecek çerçeve anlaşmaya varılmasının ardından geriledi.
ABD petrolünün fiyatında ise fazla değişim olmadı. İran'ın petrol ihracatını
sınırlayan yaptırımlar ancak 30 Haziran'a kadar varması hedeflenen nihai
anlaşmanın ardından kaldırılacak. Cuma günü itibariyle Brent ham petrolünün
varili 55.15 dolar düzeyinde; ABD hafif ham petrolünün varili 49.50 dolar
civarında seyretmektedir.
Altın:
Altın fiyatları Fed Başkanı Yellen'in faizlerin bu yıl içinde artırılabileceğine dikkat
çekmesinin ardından hafta başında düşüş kaydetti. Altının ons fiyatı hafta başına
1190 dolar düzeyinde başladı. Fiyatlar 1180 dolara kadar geriledi. Ancak altın
fiyatları yılın ikinci çeyreğine dolardaki değer kaybına paralel yükselişle
başlarken, Fed'in faizleri bu yıl artıracağına yönelik beklentiler altındaki değer
artışını sınırladı. Fiyatlar hafta içinde 1203 dolara kadar yükseldi. Altın fiyatları
ABD'de açıklanan zayıf verilerin ardından yayımlanacak ABD tarım dışı istihdam
verisinin beklentilerden düşük gelebileceği beklentisiyle artış eğilimindeydi.
Haftanın son gününde ise fiyatları, ABD tarım dışı istihdam verisi öncesinde
doların hafif değer kazanmasına paralel olarak 1200 dolar düzeyinde yatay
seyretti. Verinin açıklanmasından sonra da fiyatlarda fazla değişiklik olmadı.
Cuma günü itibariyle altının spot fiyatı ons başına 1203 dolar civarındadır.
DÖVİZ KURLARINDAKİ GELİŞMELER
(1)
(2)
(3)
(2)/(1)
31.12.14
31.03.15 03.04.15
%
değişim
2,3311
2,6181
2,5952
12,3
2,8323
2,8125
2,8249
-0,7
2,5817
2,7153
2,7101
5,2
(2)/(1)
reel %
değişim
9,0
-3,6
2,1
(3)/(2)
%
değişim
-0,9
0,4
-0,2
ABD doları/TL*
Euro/TL*
Döviz Sepeti **
Euro-dolar
Paritesi
1,2150
1,0743
1,0885
-11,6
1,3
* TCMB döviz satış kuru. ** 0,5 dolar + 0.5 euro. *** Reel % değişim için tüketici fiyat endeksi kullanılmıştır.
Daha fazla bilgi için:
Dr. M.Veyis Fertekligil,
Baş Ekonomist
e-posta: veyis.fertekligil@tbank.com.tr
Tel: 0212 – 368 35 20
UYARI NOTU: Bu rapor Turkland Bank A.Ş. (T-Bank) tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen
bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir şekilde finansal enstrümanların alım veya satımı
konusunda tavsiye veya finansal danışmanlık hizmeti sağlanması olarak yorumlanmamalıdır. T-Bank bu raporda yer alan bilgilerin
doğru ve tam olması konusunda herhangi bir şekilde garanti vermemektedir. T-Bank bu raporda yer alan bilgilerde herhangi bir
bildirimde bulunmaksızın değişiklik yapma hakkına sahiptir. Bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya
dolaylı olarak oluşacak zararlardan T-Bank hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmemektedir.
14