T.B.M.M. B : 110 8 . 5 . 1990 O : 1 Amerika Birleşik Devletlerinde

T.B.M.M.
B : 110
8 . 5 . 1990
O :1
Amerika Birleşik Devletlerinde yapılan bir araştırmada, koruyucu önlem giderlerinin, iş kaza­
sı sonucu tedavi ücretleri ve işgücü kaybına göre 1/3 oranında daha ucuz olduğu saptanmıştır.
örneğin, bir işyerinde bir iş kazası 300'e mal oluyorsa, alınacak önlemlerin maliyeti 100'dür.
tş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesi için iş hukukumuzdaki yasal düzenleme­
ler, Bakanlık bünyesinde bölge çalışma müdürlükleri ve iş müfettişlerince yapılan işyeri dene­
timleri yine Bakanlık bünyesinde olumlu çalışmalar içinde bulunan tşçi Sağlığı ve tş Güvenliği
Enstitüsünün çalışmaları ve yayınları, uluslararası düzeyde ILO'nun 155 sayılı tş Emniyeti ve
Sağlığı Sözleşmesiyle, 166 sayılı tş Sağlığı Hizmetleri Sözleşmesi gibi kurumlar ve yasal düzen­
lemelere karşın, ülkemiz, işçi sağlığı ve iş kazaları yönünden uluslararası düzeyde çok üzücü
bir konumdadır. Hafta nedeniyle açıklanan rakamlara göre, 1989 yılında 156 949 iş kazası mey­
dana gelmiştir. Bu kazalarda 1 449 işçi hayatını kaybetmiş, 2 634 işçi çalışamaz derecede sakat
kalmıştır. Bu kazalarda maddî zarar 300 milyar liradır.
Görüldüğü gibi, 1989 yılı raporu hiç iç açıcı değildir. 1990 yılı ise çok kötü başlamıştır.
31 Ocak 1990 günü Türkiye Taşkömürü Kurumu Amasya Müessesesi Müdürlüğünde meydana
gelen grizu patlaması neticesi 6 işçi şehit olmuştur. Daha bu kazanın nedeni anlaşılamadan,
bu defa 7 Şubat günü Merzifon ilçesindeki Yeniçeltek Kömür işletmesinde meydana gelen gri­
zu patlamasıyla 59 işçimizi kaybettik. Bu arada, bir veya iki ölümcül veya sakatlanmayla so­
nuçlanan iş kazaları da olmuştur.
20 Nisan 1990; Zonguldak Kozlu Müessesesinde çalışan Rıfat Gemici isimli Devrek'ti hemşerimiz, başına taş düşmesi sonucu hayatını yitirmiş ve geride 7 yetim bırakmıştır.
Bu kazalar nedeniyle milletçe büyük acı duymaktayız; ancak, çare bulmak için de hare­
ketsiz kalmaktayız. Türkiye'de bir işçinin ölüm riski, Güney Koredekinin üzerindedir ve ülke­
mizde ortalama her gün dört-beş işçi hayatını kaybetmekte, sekiz-on işçi de sakat kalmaktadır.
Rakamlar, istatistikler korkunç boyuttadır.
Yeniçeltek'te feci bir kaza mı; nutuklar, demeçler, yayınlar... tşçi sağlığı ve iş güvenliği haftası
mı; yine nutuk, demeç, yayın... Ancak, önleyici köklü tedbirler yönünden olumlu hiçbir giri­
şim yok; aksine, Yeniçeltek Maden işletmesinde gerekli önlemler alınmadan işçinin aynı ocağa
sokulduğunu, üretime başlandığını öğreniyoruz. Büyük ihmaller, büyük sorumsuzluk örnek­
lerini halen yaşıyoruz.
Hafta nedeniyle bir hatırlatmayı kaçınılmaz bir görev olarak gördüm. Bir uyarı ve bir di­
lekle sözlerime son vermek istiyorum : Sayın ilgililer, lütfen konuya büyük bir ciddiyetle eğili­
niz ve gerekli tedbirleri alınız.
Yeni facialara neden olunmadan gerekli önlemlerin alınmasını diliyor, hepinize saygıları­
mı sunuyorum. (DYP sıralarından alkışlar)
\
BAŞKAN — Teşekkür ederim Sayın MUftüoğlu.
1. — Ankara Milletvekili Tevfik Koçak 'in, Türkiye 'nin son günlerde dış politikasındaki değişmeler
ve Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Bush'un, sözde Ermeni katliamı ile ilgili konuşmasına ilişkin
gündem dışı konuşması
BAŞKAN — Sayın milletvekilleri, yoklamada bulunduğu halde -mazereti sebebiyle- gün­
dem dışı konuşmak için davet ettiğim esnada bulunamadığından, Sayın Koçak şimdi gelmiş
ve gündem dışı söz istemiştir.
Buyurun Sayın Koçak.
— 348 —