Editöre Mektup / Letter to the Editor 110 Anestezi Sonras› Ani Klinik Kötüleflme Gösteren ve Wilson Hastal›¤› Tan›s› Alan Olgu A Case of Wilson’s Disease with Acute Neuropsychiatric Symptoms after General Anesthesia Mehmet BAYKAL Bitlis Devlet Hastanesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Bölümü, Bitlis, Türkiye Say›n Editör, Dikmen ve arkadafllar› (1) imzal› Nöropsikiyatri Arflivi’nin 2008 y›l›nda 45 say›s›nda 21-22 sayfalar aras›nda yay›nlanm›fl olan ‘’Anestezi Sonras› Ani Klinik Kötüleflme Gösteren ve Wilson Hastal›¤› Tan›s› Alan Olgu’’ bafll›kl› makaleyi ilgi ile okudum. Öncelikle yazarlar› bu baflar›l› çal›flmadan ötürü kutluyorum. Bu makale ile ilgili baz› noktalara temas etmek istiyorum. Makalede olguya varikoselektomi operasyonu yap›ld›¤› bildirilmifl, ancak anestezi s›ras›nda hipotansiyon veya hipoksi gibi bir sorunun yaflan›p yaflanmad›¤› belirtilmemifl ve kullan›lan ilaçlar›n dozlar› hakk›nda bilgi verilmemifltir. Wilson hastal›¤›nda olgularda asemptomatik olarak seyreden karaci¤er enzim anormalliklerinden akut karaci¤er yetmezli¤ine kadar farkl› tablolar görülebilir (2). Anestezi ve cerrahi uygulamalar bu tip olgularda karaci¤er hastal›¤›n› alevlendirebilir ve bazen hayat› tehdit edici karaci¤er yetmezli¤ine neden olabilir (3). Karaci¤erde hücresel düzeyde oluflan dejenerasyon nedeniyle kullan›lan anestezik ilaçlar aras›nda karaci¤ere en az toksik olan ve metabolizmas› karaci¤er hastal›¤›ndan en az etkilenenler tercih edilmelidir. Anestezi indüksiyonunda kullan›lan ajanlar›n ço¤u karaci¤erde metabolize olmakta ve Wilson hastal›¤›nda bu ilaçlar›n etki süreleri uzayabilmektedir. ‹nhalasyon anestezikleri karaci¤er disfonksiyonu ile iliflkilendirilmelerine ra¤men kronik karaci¤er hastal›¤›nda kullan›labilmektedirler. Hipnotik olarak tiyopental ve propofol, analjezik olarak fentanil, kas gevfletici olarak atrakuryum ve inhalasyon anestezi¤i olarak izofluran karaci¤er yetmezli¤i olan olgularda en çok önerilen ilaçlard›r (3). Varikoselektomi ameliyat› rejyonal anestezi alt›nda da yap›labilmektedir. Rejyonal anestezi oluflturdu¤u sempatektomi ile karaci¤er kan ak›m›n› artt›r›r. Fakat Wilson hastalar›nda e¤er nörolojik tutulum varsa rejyonal anestezi tekniklerinin uygulanmas› göreceli olarak kontrendikedir. Oluflabilecek mekanik travma, lokal anestezik toksisitesi ve nöral iskemi nörolojik durumun kötüleflmesine neden olabilir (4). Kronik hepatit zemininde orta dereceli sirozu olan bu olguda, anestezik ilaçlar›n karaci¤ere olan etkileri ve/veya peroperatif dönemde yaflanan hipotansiyonun karaci¤er perfüzyonunu bozmas› ile klinik tablonun kötüleflti¤ini düflünmekteyiz. Sonuç olarak Wilson hastal›¤›nda seçilecek anestezi yöntemi ve anestezik ajanlar özellik arz etmektedir. Bu olgularda önceden tahmin edilmesi güç farmakokinetik de¤ifliklikler olmas› nedeniyle ilaç seçimine özen gösterilmeli ve ilaç dozlar› dikkatle uygulanmal›d›r. Sayg›lar›mla. Kaynaklar 1. 2. 3. 4. Dikmen PY, Baybafl S, Ayd›nlar EI ve ark. Anestezi sonras› ani klinik kötüleflme gösteren ve Wilson hastal›¤› tan›s› alan olgu. Nöropsikiyatri Arflivi 2008; 45: 21-2. Roberts EA, Schilsky ML. American Association for Study of Liver Diseases (AASLD). Diagnosis and treatment of Wilson disease: an update. Hepatology. 2008; 47: 2089-111. Mervyn Maze, Nathan M. Bass. Anesthesia and the hepatobiliary system. In: Miller RD, editor. Miller’s Anesthesia. 5th ed. Philadelphia, Churchill Livingstone; 2000. p. 1960-72. Hebl JR, Horlocker TT, Schroeder DR. Neuraxial anesthesia and analgesia in patients with preexisting central nervous system disorders. Anesth Analg. 2006; 103: 223-8. Yaz›flma Adresi/Address for Correspondence: Dr. Mehmet Baykal, Bitlis Devlet Hastanesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Bölümü, Bitlis, Türkiye E-posta: drmehmetbaykal@hotmail.com Gelifl tarihi: 19.08.2008 Kabul tarihi: 21.08.2008