Nonalkolik Yağlı Karaciğer Hastalığında Mitokondriyal Nikotinamid Adenin Dinükleotid Dehidrogenez 5 (ND5) Geni mt12361A/G Polimorfizminin Klinik Önemi Merve ORKUN 1, Fatih EREN 2 1. Marmara Üniversitesi, Tıbbi Biyoloji ve Genetik Anabilimdalı, Başıbüyük-Maltepe İstanbul-Türkiye 2. Marmara Üniversitesi, Gastroenteroloji Enstitüsü, Başıbüyük-Maltepe İstanbul-Türkiye GENEL BİLGİLER BULGULAR Nonalkolik yağlı karaciğer hastalığı (NAFLD) terimi; basit yağlanmadan Elde ettiğimiz sonuçları değerlendirdiğimizde; Çin toplumunda NAFLD grubunda %11,2 steatohepatite kadar değişen, karaciğer sirozu ve hepatoselüller karsinomaya oranında saptanan G allel taşıyıcılığı saptanmasına karşın Türk popülasyonunda hiç kadar ilerleyebilen durumlar için kullanılan genel bir ifadedir. NAFLD ile birlikte rastlanılmamıştır. 189 kişilik kontrol grubunda ise sadece 1 kişide homozigot olarak GG nekroinflamasyonun ortak bir etken olarak görüldüğü durumlar nonalkolik genotipini saptamış bulunmaktayız. steatohepatit (NASH) olarak isimlendirilmektedir. NAFLD’ın sonucu olarak ortaya çıkan NASH patogenezi iki farklı aşamadan oluşan ‘çift vuruş‘ hipoteziyle aydınlatılmaya çalışılmıştır. Bu hipoteze göre; ilk aşamada özellikle insülin direncinin belirleyici olduğu çeşitli metabolik faktörlerin etkisiyle karaciğerde basit bir yağlanma oluşumu gerçekleşmektedir. İkinci aşamada ise lipid peroksidasyonuyla birlikte oluşan serbest oksijen radikalleri, mitokondriyal değişiklikler, sitokinler ve adinopektin gibi çeşitli metabolik hormonların etkisiyle inflamatuvar aktivite tetiklenmektedir. Daha ileri vakalarda ise karaciğerde fibrogenez meydana gelmektedir. Şekil 2. rs3134561 melting curve analizi floresan grafiği Şekil 3. rs3134561 polimorfizm melting peak grafiği (melting derecesi 54 oC) Şekil 1. NAFLD Patogenezi AMAÇ Bu çalışma; nonalkolik yağlı karaciğer hastalığında mitokondriyal nikotinamid adenin dinükleotid dehidrogenaz 5 (mtND5) geni mt12361A/G polimorfizminin klinik önemini belirlemek amacıyla yapılmıştır. TARTIŞMA GEREÇ VE YÖNTEM Çalışma örneklerimizin tamamı değerlendirmeye alındığında mtND5 12361A/G dizi Bu çalışmada; 160 NASHli ve 189 kontrol birey kullanıldı. Genotip analizi yapılmak üzere çalışmaya katılacak olan insanlardan periferik kanlar alındı. Genomik DNA ekstraksiyonu yapılarak polimorfik DNA’ya özgü probla RealTime PZR gerçekleştirildi. Mitokondri genomunda yer alan ND5 genindeki mt12361A/G polimorfizminin NASH’teki inflamasyon ve fibrogenesize olan yatkınlığını değerlendirildi. Şekil 4. Melting curve analizine göre elde edilen floresan pikler ve genotip tayini. A alleli 54 oC’de ve G alleli 59 oC’de floresan piki vermektedir. değişikliğinin toplumuzda görülme sıklığı 1/349 olup; mtND5 12361G varyantı Türk popülasyonu için mutasyonel bir değişikliktir. Dolayısıyla Türk popülasyonunda NASH’in herhangi bir klinik ve demografik bulgusu için aday belirteç olarak değerlendirilmesi mümkün değildir. Bizim çalışmamızın çok önemli bir avantajı hastlarımızın biyopsi kanıtlı olmasıdır. Oysaki Çin çalışmasında hastalar ultrasonografik olarak NASH tanısı almıştır. Bununla birlikte polimorfizmlerin hasta grubunda daha yüksek saptanmasının bu polimorfizmin tamamen etnik olarak hastalıkla ilişkili olduğunu düşündürmektedir. KAYNAKLAR 1. 2. 3. 4. Alita Mishra, Zobair M Younossi (2012). Epidemiology and Natural History of Non-alcoholic Fatty Liver Disease. Journal of Clinical and Experimental Hepatology; June Vol. 2, No. 2, 135–144. Day CP, Saksena S, Leathart J, et al. (2002). Genetic evidence supporting the two hit model of NASH pathogenesis. Hepatology; 36:382A. Dowman J. K., Tomlinson J.W., Newsome P.N (2010). Pathogenesis of non-alcoholic fatty liver disease. QJM; February, 103(2): 71–83. Okura T, Koda M, Ando F, Niino N, Tanaka M, Shimokata H (2003).Association of the mitochondrial DNA 15497 G/A polymorphism with obesity in a middle-aged and elderly Japanese population. Human Genetics;113:432-6. 5. Ming-Ying Lu, Jee-Fu Huang, Yi-Chuliao, Ren-kui BAI, Robert B. Trieu, Wan-Long Chuang, Ming-Lung Yu, Suh-Hang Hank Juo, and Lee-Jun Wong (2012). Mitochondrial polymorphism 12361A.G is associated with nonalcoholic fatty liver disease. Translational Research; Volume 159, Number 1. 6. Suh-Hang H. Juo, Ming-Ying Lu, Ren-Kui Bai, Yi-Chu Liao, Robert B. Trieu, Ming-Lung Yu, Lee-Jun C. Wong (2010). A common mitochondrial polymorphism 10398A>G is associated metabolic syndrome in a Chinese population. Mitochondrion 10; 294–299. 7. Weng S.W., Liou C.W., Lin T.K., Wei Y.H., Lee C.F., Eng H.L., Chen S.D., Liu R.T., Chen, J.F., Chen I.Y., Chen M.H., Wang P.W (2005). Association of mitochondrial deoxyribonucleic acid 16189 variant (T–>C transition) with metabolic syndrome in Chinese adults. J. Clin. Endocrinol. Metab; 90 (9), 5037–5040.