suzan!kaya! - Harmoni Dil, Konuşma ve Gelişim Akademisi

Duyusal!sistem!işitme,!koku,!tat,!görme,!
dokunma,!ves^büler!(hareket!ve!denge)!ve!
propriosep^f!(vücut!farkındalığı)!olmak!
üzere!7!bölümden!oluşur.!!
Reseptörleri!iç!kulakta!yer!alan!ves^büler!
(hareket!ve!denge)!sistem,!konuşma!için!ana!
duyulardan!olan!işitsel!sistem!ile!birlikte!
işlemlenip,!konuşmaya!hazırlık!yapar.!
Konuşma!bozukluğu!olan!çocuklarda,!
hareket!ve!denge!sorunları!görülebilir.!Aynı!
zamanda!ves^büler!sistem,!konuşma!için!
kullanılan!kasların!motor!kontrolü!ve!motor!
planlanması!için!önemlidir.!!
!
!
!
Sık!Görülen!Duyu!Bütünleme!Problemleri!
!
• 
• 
Ağzı!açık!ya!da!dili!sıklıkla!dışardadır!
Yemek!olmayan!şeyleri!ağzına!sokmak!
isteyebilir!
• 
• 
• 
• 
• 
Diş!8rçalamaktan!hoşlanmaz!
Yemek!listesi!sınırlıdır!
Tükürüğünü!tutamaz!
Koku!toleransı!zayı>ır!
Suya!temas!etmekten!ya!da!havluyla!
kurulanmaktan!hoşlanmaz!
• 
Bazı!dokulara!dokunmaktan!
hoşlanmayabilir!haBa!dokununca!öğürür!
Masada!oturmakta!zorlanır,!yorulur!ya!da!
sallanır!
Hareket!ederken!yavaş!ve!temkinlidir!
• 
!
!
!
!
• 
• 
• 
!
İşitme!duyusu!diğer!duyularla!bütünleşip!
sesleri!anlamlandırabilmede!doğru!sese!
yönelmede!!ve!gereksiz!uyaranları!
filtrelemede!rol!alır.!Duyu!bütünleme!
problemi!olan!çocuk,!işitme!sistemini!
organize!etmekte!zorlandığı!için!konuşma!
problemleri!yaşayabilir.!!
Dokunma!duyusu,!oral!duyusal!sistemle!
yakından!ilişkilidir!ve!konuşmanın!gelişmesi!
için!yüz,!ağız!farkındalığında!rol!oynar.!
Dokunmaya!karşı!hassas!bir!çocuğun!duyusal!
deneyimleri!azdır!ve!ağız!çevresine!
dokundurmadığı!için!konuşma!ve!beslenme!
problemleri!yaşayabilir.!
!
• 
• 
• 
• 
• 
Çok!hareketlidir,!dönmek,!sallanmak!ya!da!
zıplamak!ister!
Dik!pozisyonda!kalmayı!pek!sevmez,!
sıklıkla!uzanmayı!tercih!eder!
Alışveriş!merkezlerinden,!kalabalık!
ortamlardan!hoşlanmaz!
Bazı!seslere!tahammülü!yoktur!
Söylediklerinizi!duymamış!gibi!davranabilir!
Zaman!zaman!elleriyle!kulaklarını!kapaLr!
Risk!farkındalığı!zayı>ır,!sık!sık!düşer,!
yalpalayarak!!yürür.!
Kaynakça:!
Ayres,!A.!Jean;!Philip!R.!Erwin;!Zoe!Mailloux!(2004).!Love,!Jean:!Inspira^on!
for!Families!Living!With!Dysfunc^on!of!Sensory!Integra^on.!Crestport!Press.!
Miller,!J.!L..!(2014).!Hope!and!Help!for!Children!with!sensory!Processing!
Disorder!(SPD),!ecbook,!TarcherPerigee.!
van!der!Linde,!J.!(2008).!The!Sensory!Profile!of!Chıldren!with!Speech!and!
Language!Dısorders!in!London!and!the!South!of!England.!
SUZAN!KAYA!
Ergoterapist!
!Duyu!bütünleme!nedir?!!
!
!
!
!
!
Duyu!bütünleme!vücudumuzdan!ve!
!
çevremizden!gelen!duyusal!bilgileri!
organize!eden!ve!vücudumuzu!çevreye!
uygun!bir!şekilde!kullanmamıza!imkan!
sağlayan!nörobiyolojik!bir!süreç^r.!
!
!
!
!
!
!
Duyu!bütünleme!bozukluğu!hangi!
şekillerde!ortaya!çıkabilir?!
Duyusal!modülasyon!bozukluğu!olarak!
ortaya!çıkabilir.!Çocuk,!duyusal!uyaranı!
normalden!daha!fazla!algılayıp,!aşırı!hassas!!
olabilir.!Daha!az!algılayıp,!yetersiz!cevap!
verebilir!ya!da!arayış!içinde!olabilir!.!Örneğin!
işitsel!hassasiye^!olan!çocuk,!normal!
sayılabilecek!seste!bile!rahatsız!olabilir.!!
Duyusal!diskriminasyon!bozukluğu!ise;!
duyusal!uyaranın!özelliklerini!ayırt!etme!
becerisinin!zayıflığıdır.!Çocuk!sesin!geldiği!
yönü!tayin!etmede!ve!yönelmede!
zorlanabilir.!
!
!
!
!
!
!
!!!!!Duyu!bütünleme!bozukluğu!nedir?!
!
!
Merkezi!sinir!sistemimiz!bazen!aldığı!
! duyusal!bilgiyi!nasıl!işlemlemesi!
gerek^ğini,!neleri!filtreleyip!neleri!
! kullanması!gerek^ğini!organize!
edemeyebilir.!Örneğin!yemek!yeme!
! becerisinin!kazanılması!için!tat,!koku,!ve!
dokunma!duyularımızın!bütünleşmesi!
! gerekirken,!başka!bir!duyumuzun!op^mal!
!
!
seviyede!filtrelenmesi!gerekebilir.!Duyu!
bütünleme!bozukluğu!olan!bir!çocuğun!
beyni,!bu!durumu!farklı!şekilde!
işlemleyip,!öğrenmenin!zorlaşmasına!
neden!olabilir.!
!
Hareke^n!planlanması,!oluşturulması!gibi!
basamaklarda!!yaşanan!birtakım!
zorluklar(dispraksi)!duyu!bütünleme!
bozukluğunun!!çıkLları!olabilir.!Örneğin!bu!
çocuklar,!kıyafet!çıkarırken!sıralamayı!
uygulayamayıp!başarısız!olabilirler.!!
Duyusal!uyaranın!niteliğinden!kaynaklanan!
duruş!ve!hareket!bozuklukları!da!oluşabilir.!
Bu!çocuklar;!yorgun!görünüp,!yavaş!hareket!
edebilirler!(Miller!ve!ark.,!2014).!
!
!
Duyu!bütünlemenin!konuşmadaki!
rolü!nedir!?!
Öğrenme!süreci!yaşam!boyunca!devam!
eder.!Çünkü!her!bir!dönemde!hayata!
uyumlanabilmek!için!farklı!becerileri!
öğrenmeye!ih^yaç!duyarız.!Özellikle!
çocukluk!çağındaki!temel!becerilerin!
gelişimi,!doğal!seyrinde!devam!etmediği!
takdirde!aksaklıklar!ortaya!çıkabilir.!
Öğrenme!piramidinde!aşağıdan!yukarı!
doğru!gelişim!basamakları!şöyledir:!
(Williams!ve!Shellenberger,!2002)!
Öğrenme,!merkezi!sinir!sisteminde!
gerçekleşen!nörolojik!bir!süreç^r.!
Merkezi!sinir!sistemi!uyarıldıkça!
beceriler!kazanılır!ve!üst!basamaklara!
geçilir.!İşitme!ve!dil!becerileri,!
yukarıdaki!piramiBe!algısal!motor!
gelişim!basamağında!yer!alır!ve!
piramidin!alt!basamağındaki!duyusal!
sistem,!konuşmaya!hazırlanmada!
önemli!rol!oynar.!!