economıc agenda - T-Bank

03 Haziran 2016
Haftanın Gündemi-Beklentiler
Fed
Başkanı’nın
konuşması
ve
ilk
çeyrek GSYİH verisi
izlenecek...

Küresel piyasalarda Haziran ayı ekonomik gündemin yoğun ve hareketli
olduğu bir ay olacak. Öncelikle 14-15 Haziran Fed toplantısı ve 23
Haziran’da İngiltere’den AB’den ayrılması için düzenlenecek
referandumlar gündemin en önemli konuları olacak. 15 Haziran’da Fed’in
faiz artırımı yapabileceğine ilişkin beklentiler dünya ekonomisini
etkilemeye devam ediyor. ABD dolarının yüksek seyri hem önemli para
birimleri hem de gelişmekte olan para birimlerine karşı bu hafta da
sürdü. Ancak son açıklanan ABD tarım dışı istihdam verisi beklentilerden
çok daha düşük geldi ve bu da Fed’in en azından Haziran ayı için faiz
artırımı yapma olasılığını azaltmakta. Bu hafta ayrıca Avrupa Merkez
Bankası’nın (ECB) faiz toplantısı vardı. ECB Başkanı Draghi bir süre
açıklanan parasal genişleme önlemlerinin etkilerinin izleneceğini ve
zaten bu önlemlerin bazılarının daha yeni uygulanacağını söyledi. Euro
Bölgesi’ne ilişkin büyüme ve enflasyon tahminleri ise hafif yukarı yönlü
revize edildi. Bu hafta ayrıca OPEC’in toplantısı vardı ama burada üye
ülkeler beklendiği gibi bir üretim kesintisi ya da tavanı üzerinde
anlaşamadı. Buna rağmen Suudi Arabistan’ın aşırı bir üretim
yapmayacağı sözleri üzerine petrol fiyatları gerilemedi, hatta yükseliş
eğilimini korudu. Öte yandan, Japonya’da Başbakan Abe’in satış vergisi
uygulamasını erteleyeceği yönündeki açıklamalarından sonra Japon yeni
biraz güçlendi, ancak ülkedeki yüksek kamu açıkları ve düşük büyüme
eğilimi Japon ekonomisi hakkındaki beklentileri zayıflatıyor. Gelişmekte
olan ülkelere bakıldığında, Türkiye ve Brezilya’da politik riskin
azalmasının para birimleri üzerinde olumlu etkisi olduğu, Çin para birimi
yuanın biraz istikrara kavuşmasına rağmen aşağı yönlü baskıların
sürdüğü görülmekte.
 ABD Doları hafta başında güçlü seyretmeye devam ederken, düşük
tarım dışı istihdam verisinden sonra geriledi. Euro/dolar paritesi
1.1310; dolar/yen ise 107.25 civarında seyrediyor.
 Petrol fiyatlarında hafif yükselme kaydedildi. Vadeli Brent ham
petrolünün varili 49.80 dolar, ABD hafif ham petrolünün varili
48.90 dolar civarında.
 Altın fiyatları ise Fed’in faiz artıracağına ilişkin beklentiler
nedeniyle hafta başında gerilerken, haftanın son gününde gelen
düşük ABD tarım dışı istihdam verisinden sonra yükseldi. Altının
onsu 1238 dolar civarında seyrediyor.

Türkiye’de bu hafta dış ticaret ve enflasyon verileri açıklandı. Dış ticaret
açığındaki daralma, ihracattaki azalmaya rağmen petrol fiyatlarındaki
düşüşün etkisinin devam etmesiyle sürdü. Öncü veriler Mayıs ayında altın
1
ihracatındaki artışın etkisiyle ihracatın tekrar toparlanacağına işaret
etmekte. Mayıs ayı enflasyonu ise gıda fiyatlarındaki düşüşün devam
etmesiyle beklentilerden daha düşük geldi ve yıllık tüketici enflasyonu
%6.6 ile değişmedi. Çekirdek enflasyonun da yıllık bazda biraz gerilemesi
olumlu olarak nitelenebilir. Ancak bundan sonraki dönemde yaz
aylarında olumlu baz etkisinin kaybolmasıyla yıllık enflasyonda artış
olabilir.

Türkiye’de siyasi belirsizliğin giderilmesiyle kur ve faizde iniş oldu. Bu
hafta dolar/TL paritesinin 2.95 civarında yatay seyrettiğini görmekteyiz.
İki yıllık faizler olumlu enflasyon verisinden sonra %9.30’un altına
geriledi. Düşük gelen ABD istihdam verilerinden sonra ise kur sert
gerilerken, faizler de %9.20’nin altına indi.

Haftaya küresel piyasaları etkileyebilecek önemli bir veri açıklaması
bulunmamakta. Buna karşılık, Fed Başkanı Yellen’in Pazartesi günü
yapacağı konuşma Fed’in ay ortasındaki toplantısı açısından piyasanın
yakından izlediği bir konuşma olacak. Yurtiçinde ise Nisan ayı sanayi
üretimi ve cari açık verileri ile ilk çeyrek büyümesi açıklanacak. Kur ve
faizin ise daha çok küresel piyasalardaki risk iştahına gore hareket
edeceğini tahmin ediyoruz. Bu çerçevede, dolar/TL paritesinin 2.90-2.95
civarındaki hareketini sürdürmesini bekliyoruz; ancak son verilerden
sonra Fed’in faiz artırımını erteleyebileceği algısının güçlenmesi kurda
aşağı yönlü baskıların oluşmasına neden olabilir. İki yıllık tahvilin bileşik
faizinin ise %9.10-9.40 aralığında dalgalanacağını tahmin ediyoruz.
TÜRKİYE’DE BU HAFTA
Son
ekonomik
gelişmeler...

Tüketici fiyatları enflasyonu gıda kaleminde devam eden düşüşlerin
etkisiyle Mayıs ayında beklentilerin altında yüzde 0.58 artarken, yıllık
enflasyon Nisan ayında gerilediği son üç yılın en düşük seviyesinden
uzaklaşmayarak yüzde 6.58 oldu. Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE)
Mayıs'ta yüzde 1.48 artarken yıllık artış ise yüzde 2.87'den yüzde 3.25'e
yükseldi. Özel kapsamlı TÜFE göstergelerinde de düşüş eğilimi görüldü.
Buna göre Nisan'da yüzde 9.21 olan "H" endeksi Mayıs'ta yıllık olarak
yüzde 8.69'a, "I" endeksi ise yüzde 9.41'den yüzde 8.77'ye geriledi.
Verilerin ayrıntılarına bakıldığında aylık en yüksek artış yüzde 8.04 ile
giyim ve ayakkabı grubunda görülürken, ulaştırmada yüzde 1.10, eğitimde
yüzde 1.04, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 0.95 ve haberleşmede yüzde
0.92 artış gerçekleşti. Öte yandan aylık en fazla düşüş gösteren grup yüzde
1.64 ile gıda ve alkolsüz içecekler olurken, ev eşyasında yüzde 0.28 ve
alkollü içecekler ve tütünde yüzde 0.03 düşüş gerçekleşti. Ocak ayında
2



yüzde 11.69 olan yıllık bazda gıda enflasyonu ise Mayıs'ta yüzde 2.47 oldu.
Dış ticaret açığı Nisan ayında da gerilemeye devam etti. Bunda petrol
fiyatlarındaki düşüşün etkisinin ithalatı daraltması etken oldu. Nisan
ayında dış ticaret açığı %16.3 azalarak 4.2 milyar dolar olarak gerçekleşti.
İhracat geçen yılın aynı ayına göre %10.2 azalarak 11.9 milyar dolar, ithalat
ise %11.9 azalarak 16.2 milyar dolar oldu. Bu arada, mevsim ve takvim
etkisinden arındırılmış ihracat aylık bazda %5.4 azalırken, ithalat %3.3
geriledi. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise ihracat Nisan
ayında geçen yılın aynı ayına göre %10.4, ithalat %11.5 azaldı. Ocak-Nisan
döneminde ise ihracat %7.4 azalarak 46.6 milyar dolara inerken, ithalat
%10.9 azalarak 62.9 milyar dolara düştü. Dış ticaret açığı ise %19.7
azalarak 16.3 milyar dolara indi. Oniki aylık dış ticaret açığı ise
gerileyerek 59.3 milyar dolar oldu.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın açıkladığı öncü verilere göre dış ticaret
açığı Mayıs ayında %26.09 azalarak 5.05 milyar dolar oldu. Bakanlıktan
yapılan açıklamaya göre, ihracat Mayıs'ta %9.97 artarak 12.14 milyar dolar,
ithalat %3.83 azalarak 17.19 milyar dolar oldu. Bakanlık verilerine göre ilk
beş ayda dış ticaret açığı %21.29 daralarak 21.35 milyar dolar olurken aynı
dönemde ihracat %4.27 azalışla 58.82 milyar dolar, ithalat %9.48 azalışla
80.17 milyar dolar oldu.
İmalat sanayi satın alma yöneticisi endeksi (PMI) Mayıs'ta 49.4'e
yükselerek imalat sektöründe üç aydır devam eden daralmanın hız
kaybettiğine işaret etti. Sektörde üretim, yeni siparişler ve yeni ihracat
siparişleri daralırken, şirketler istihdam artırmaya devam etti. Markit
tarafından İstanbul Sanayi Odası (İSO) için hazırlanan imalat PMI, Nisan
ayında bulunduğu 48.9 düzeyinden 49.4'e yükseldi.
Finansal
İstikrar Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayınlanan yılın ilk Finansal İstikrar
Raporu yayımlandı... Raporu'nda geçen rapor döneminden bu yana küresel risk iştahında bir miktar
iyileşme gözlenmekle birlikte genel olarak küresel piyasalardaki oynaklığın
devam ettiği ve gelişmekte olan ülkelere yönelik sermaye akımlarının da dalgalı
seyrini sürdürmekte olduğunu belirtildi. Raporda, ılımlı ve istikrarlı büyüme
eğilimi korunurken, dış ticaret hadlerinde yaşanan olumlu gelişmelerin, tüketici
kredilerinin ılımlı seyri ve temkinli para politikası duruşunun etkisiyle cari
işlemler dengesinde iyileşmenin devam ettiği kaydedildi. Yıllık kredi büyüme
hızlarının makul düzeylerde seyrettiği ifade edilirken, ticari kredilerin tüketici
kredilerine kıyasla daha yüksek bir oranda büyümeye devam ettiği kaydedildi.
Raporda, Bireysel Emeklilik Sistemi'ne (BES) otomatik katılım ve gelire dayalı
makroihtiyati düzenlemelerin tasarruf eğilimini ve basiretli borçlanmayı teşvik
ederek finansal istikrarı destekleyeceği belirtildi. Bankalara tahsis edilen depo
limitleri ile bankaların TCMB nezdinde bulundurdukları döviz ve altın
varlıklarının toplamının sektörün kısa vadeli dış borçlarını fazlasıyla karşılamakta
olduğu ve bu durumun, döviz likiditesinde yaşanacak dalgalanmalara karşı
sektörün yeterli likidite tamponlarına sahip olduğunu göstermekte olduğu da
raporda söylenmekte. Uygulamadaki tedbirlerin etkisiyle bankacılık sektörünün
yurt dışından temin ettiği borçların vadesi uzamaya devam etmekte olduğu ve bu
gelişmenin bankaların döviz likiditesi dalgalanmalarına karşı dayanıklılığını
artırmakta olduğu da raporda vurgulanmakta.
3
Bankacılık
sektörünün
OcakNisan dönemi net
kârı 10.97 milyar
TL...
Bankacılık sektörünün Ocak-Nisan dönemi net kârı, geçen yılın aynı dönemine
göre net faiz gelirleri ve net ücret komisyon gelirlerinin katkısı ile yüzde 32.3
artarak 10.97 milyar lira oldu. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun
(BDDK) aylık verilerine göre, sektörün kredileri de Nisan sonunda geçen yılın aynı
dönemine göre yaklaşık yüzde 12 artarak 1.52 trilyon lira oldu. Bankacılık
sektörünün geçen sene Nisan sonunda net kârı yaklaşık yüzde 9 artışla 8.3 milyar
lira olmuştu. Sektörün aktif büyüklüğü ise Nisan sonunda, geçen yılın aynı
dönemine göre, yüzde 10 artarak 2.4 trilyon lira oldu. Bankacılık sektörünün
geçen sene Nisan'da yüzde 2.85 olan takipteki alacaklar oranı bu sene Nisan'da
yüzde 3.36'ya yükselirken, sermaye yeterlilik rasyosu da geçen seneki yüzde 15.1
seviyesinden yüzde 15.77'ye çıktı.
Hazine 5 yıl vadeli
sukuk ihracında 1
milyar
dolar
borçlandı...
Hazine Müsteşarlığı, uluslararası piyasalardaki dördüncü dolar cinsi sukuk (kira
sertifikası) ihracında 1 milyar dolar borçlandığını teyit etti. Hazine'den yapılan
yazılı açıklamada, 8 Haziran 2021 vadeli ihracın tutarının 1 milyar doları ve kira
oranı mid swap artı 290 baz puana denk gelen yüzde 4.251 olarak gerçekleştiği;
ihraç tutarının 8 Haziran 2016 tarihinde hesaplara gireceği kaydedildi. Hazine bu
ihraçla birlikte 2016 yılında uluslararası sermaye piyasalarından tahvil ihracı ve
kira sertifikası yoluyla en fazla 4.5 milyar dolar olarak gerçekleştirilmesi
planlanan dış finansman programının 4 milyar dolarlık kısmının da
tamamlandığını belirtti.
Iran Halkbank’a 6 İran Ekonomi Bakanlığı Dış Ekonomik İlişkiler Direktörü Sadegh Akbari, İran'ın
milyar
euro Hindistan bankalarındaki 6 milyar Euroluk petrol parasının parça parça kısa
aktaracak...
sürede Halkbank'a aktarılacağını söyledi. Akbari, bu kapsamda 600 milyon
euronun Halkbank'a aktarıldığını ifade etti. Akbari, "İran merkez bankasının
talimatıyla Hindistan'daki bankalar ellerindeki parayı Halkbank'a transfer
edecekler" dedi. Akbari, toplam tutarın tamamının ne zaman aktarılacağını net
olarak söylemedi ancak bunun kısa sürede tamamlanacağını belirtti.
Hindistan'daki rafineriler 2013 yılında Halkbank kanalını kapanmasının ardından
İran'a yapacakları ödemeleri Hindistan'daki bankalarda tutuyorlardı. Hindistan
Merkez Bankası'nın geçen hafta yaptığı tavsiye sonrası Hindistan Petrol Bakanlığı
rafinerilerin 30 Mayıs'tan başlayarak üç ay içinde İran'a ait parayı transfer
edebileceklerini bildirdi. İran, ödemelerin Euro cinsinden yapılmasını istiyor.
Hindistan rafinerilerinin ödemelerinin Halkbank'a aktarılmasını istemelerinin
arkasında iki ülke arasındaki "pozitif bankacılık ilişkileri" olduğunu söyleyen
Akbari, fonların Türkiye aktarılmasının Türkiye ve Avrupa ile ticaretini
kolaylaştıracağını belirtti. Akbari, İran'a yönelik ambargoların kalkmasının
ardından İran ve Türkiye Merkez Bankası arasındaki SWIFT hattının da yeniden
açıldığını söyledi.
Hazine Haziran'da 1,
Temmuz'da
5,
Ağustos'ta 2 ihale ile
borçlanacak...
Hazine'nin Haziran-Temmuz-Ağustos iç borçlanma programına göre, Hazine
Haziran'da toplam 2 milyar TL iç borç servisine karşılık 1.9 milyar TL iç
borçlanma öngörüyor. Temmuz'da toplam 11.5 milyar TL iç borç servisine karşılık
11.2 milyar TL iç borçlanma yapılması planlanıyor. Ağustos'ta ise toplam 4.1
4
milyar TL iç borç servisine karşılık 4 milyar TL iç borçlanma öngörülüyor. Böylece,
Hazine Haziran'da 1, Temmuz'da 5, Ağustos'ta 2 ihale ile borçlanacak. Hazine
Temmuz ayında 1.2 milyar TL'lik kira sertifikası ihracı planlıyor.
Alman
parlamentosunun alt
kanadı
"Ermeni
Soykırımı" tasarısını
onayladı...
Alman parlamentosunun alt kanadı 1915 yılında Osmanlılar tarafından
Ermenilerin öldürülmesini "soykırım" olarak niteleyen sembolik tasarıyı onayladı.
Başbakan Binali Yıldırım, Almanya Parlamentosu'nun 1915 olaylarını "Ermeni
Soykırımı" olarak niteleyen kararının ardından Türkiye'nin Almanya
Büyükelçisi'ni istişareler için Türkiye'ye çağırdığını söyledi. Cumhurbaşkanı
Tayyip Erdoğan ise
Almanya Parlamentosu'nun 1915 olaylarını "Ermeni
Soykırımı" olarak niteleyen kararının, Türkiye Almanya ilişkilerini ciddi manada
etkileyecek bir karar olduğunu söyledi. Almanya Başbakanı Angela Merkel
karardan sonra yaptığı açıklamada Türkiye ile Almanya arasındaki ilişkinin
kapsamlı ve güçlü olduğunu söyledi. Merkel, Almanya'nın Türkiye ile Ermenistan
arasında diyalog yanlısı olduğunu ve Ankara ile iyi ilişkiler istediğini de söyledi.
Bu arada Almanya'nın Ankara maslahatgüzarı Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldı.
DÜNYA EKONOMİSİ
OECD
büyüme Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) küresel büyüme tahminini ayağı
tahminlerini
yönlü revize ederken, küresel politika yapıcılara sürekli ve yavaş büyümeyi
düşürdü...
engellemek için acilen harekete geçme çağrısında bulundu. OECD, bu hafta
yayımlanan son ekonomik görünüm raporunda OECD ekonomilerinin yıl başına
sadece yüzde 2’lik ortalamaya ulaşabildiği, gelişmekte olan piyasaların
yavaşladığı, bazılarının ise derin durgunluğa düştüğü geçtiğimiz sekiz yılda
küresel büyümenin gevşediğine dikkat çekti. OECD, tahmin döngüsündeki
iyimserlikten hayal kırıklığına dönüş nedeniyle 2016 ve 2017 küresel büyüme
tahminini kasım ayında yayımladığı son görünüm raporuna göre yüzde 0.3
düşürme zorunda kaldığını belirtti. OECD, şimdi küresel ekonominin 2016’da
yüzde 3, 2017’de ise sadece yüzde 3.3 büyüyeceğini tahmin ediyor.
OPEC petrol üretim Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC), bir delegenin verdiği bilgiye göre bu
politikasında
haftaki toplantısında petrol üretim politikasında değişiklik yapmadı. Bu durum
değişiklik yapmadı… OPEC'in petrol üretim tavan seviyesi belirlemediği anlamına geliyor. OPEC'e genel
sekreteri olarak Nijerya'nın adayı gösterdiği Muhammed Barkindo seçildi.
ABD
ekonomisinde
gelişmeler...

Fed Başkanı Janet Yellen, Cuma günü yaptığı konuşmada ekonominin
beklendiği şekilde toparlanma göstermesi ve istihdamın artmaya
devam etmesi durumunda Fed'in "önümüzdeki aylarda" faizleri
artırmasının uygun olabileceğini söyleyerek, Haziran veya Temmuz
aylarında bir faiz artışı olabileceği beklentilerini de artırdı. Harvard
5




Üniversitesi'nde konuşan Yellen, "Fed'in zamanla kademeli olarak ve
temkinli bir şekilde faizleri artırması uygun ve böylesine bir adım büyük
ihtimalle önümüzdeki aylarda uygun olabilir" dedi. Yellen, hızlı ve yüksek
bir faiz artışı konusunda dikkatli olunması gerektiğini belirtse de
ekonominin zayıf kış aylarından toparlandığı ve enflasyonun yüzde 2'lik
hedefe doğru ilerlediği yönündeki açıklamalarının tonu eskiye nazaran
daha güvenliydi.
"Ekonomi büyümeye devam ediyor, büyüme de
toparlanma gösteriyor" diyen Yellen, istihdam piyasasında gösterilen
sağlam gelişmeye rağmen daha fazla iyileşmenin devam edeceğini söyledi.
CME Group verilerine göre piyasalar Fed'in 14-15 Haziran'da
gerçekleştireceği toplantıda faizleri artırma ihtimaline Yellen'ın
konuşmasından önce yüzde 30 şans verirken, bu oran Yellen'ın
konuşmasının ardından yüzde 34'e yükseldi. Fed'in 26-27 Temmuz'da
gerçekleştireceği toplantıda faizleri artırma ihtimali ise yüzde 60'a
kadar yükselerek bir ay öncesinin neredeyse iki katına çıktı.
St. Louis Fed Başkanı James Bullard, küresel piyasaların Fed'in yaz
aylarında faiz artırmasına hazır göründüğünü söylerken, kesin bir tarih
belirtmedi. Bullard ABD ekonomik büyümesinin ikinci çeyrekte
toparlandığını söylerken, Fed'in Haziran veya Temmuz aylarında faiz
artırıp artırmamasına dair görüşünü ise belirtmedi. Seçilmesi durumunda
Donald Trump'ın para politikasına bir değişiklik getirip getirmeyeceği
sorulan Bullard, Fed'in bağımsız olduğunu ve herhangi bir siyasi reçeteyi
takip etmediğini söyledi.
Fed tarafından yayınlanan Beige Book raporunda enflasyon baskılarının
Nisan'dan Mayıs ayının ortalarına kadar ABD genelinde arttığı
belirtilirken, aynı zamanda ABD'li şirketler için işçi maliyetlerinin de
arttığına işaret edildi. Beige Book, "ılımlı" istihdam büyümesine rağmen
istihdam pazarının sıkılaştığını belirtti. Raporda, "Birçok bölgede sıkı
istihdam piyasasının olduğu belirtildi. Fiyat baskıları da yine birçok
bölgede hafif artış gösterdi" denildi. ABD merkez bankasının 12 bölgesel
şubesi bulunuyor. Rapor, Fed yetkililerinin içini faiz artışı için önemli bir
gösterge olarak gördükleri enflasyonun yüzde 2'lik hedefe doğru ilerlediği
konusunda rahatlatabilir. Ekonomik durağanlığın yaşandığı 2007-2009
döneminden bu yana olduğu gibi Beige Book ekonomik büyümeyi ılımlı
olarak tanımladı.
Chicago Fed Başkanı Charles Evans, verilerin makul devam etmesi
halinde 2016’da iki faiz artırımında bulunulabileceğini ancak her iki
artırımın zamanlamasının da çok önemli olmadığını söyledi. Verilerin
kendisinin bu yıl yavaş ve tedrici faiz artırımı görüşünü destekleyecek
şekilde devam etmesi halinde 2016’da iki faiz artırımının uygun olduğunu
söyleyen Evans, “Bu yıl sonu itibarıyla faizde yüzde 1’in biraz altına
ulaştığımız sürece zamanlama o kadar da önemli değil,” dedi. Evans,
“Sanırım bu bize ABD ekonomisinin gidişatı, küresel etkiler ve enflasyonun
yüzde 2 hedefine doğru kararlı bir şekilde yükselmesinin daha muhtemel
olup olmadığını değerlendirmek için gereken yeterli süreyi verecek,” diye
konuştu.
Dallas Fed Başkanı Robert Kaplan, ekonominin tam istihdama fazlasıyla
yaklaşırken enflasyonun yükselmeye başlaması nedeniyle Fed’in yakın
6







vadede faizleri artırması gerektiği görüşünü tekrarladı. Kaplan, Fed’in
haziran toplantısında bir faiz artırımını bankanın toplantısından bir hafta
sonra gerçekleşecek olan İngiltere’deki Brexit oylamasının dövizde satış
dalgası ve başka beklenmeyen sonuçları tetikleme potansiyeline sahip
olması nedeniyle öteleyebileceğini belirtti. Kaplan, sonuçta faiz
artırımlarının yavaş, tedrici ve sabırlı bir şekilde yapılması gerektiğini ve
aceleci bir tutumun ekonomiyi tekrar resesyon bölgesine gönderebileceğini
söyledi. Ancak Kaplan, yakın gelecekte bir faiz artırımını savunacağını
tekrarlayarak faizlerin artırılması için yaz ortasının uygun olduğunu
söyleyen Fed yetkililerine katılmış oldu.
ABD'de kişisel gelirler Nisan'da yüzde 0.4 ile beklentilere paralel
artarken; çekirdek kişisel tüketim harcamaları (PCE) endeksi de bir
önceki aya göre yüzde 0.2 yükselerek beklentiler doğrultusunda
gerçekleşti. Çekirdek PCE yıllık bazda ise yüzde 1.6 yükseldi. Daha önce
yüzde 0.4 olarak açıklanan Mart ayı kişisel gelirlerindeki artış yüzde 0.4
teyit edildi. Çekirdek PCE'de yüzde 0.1 artış şeklinde açıklanan Mart ayı
verileri de yine yüzde 0.1 olarak teyit edildi.
Tüketici harcamaları Nisan ayında yüzde 1 yükselerek altı yılın en büyük
aylık artışını gerçekleştirdi. ABD ekonomisinin üçte ikisini oluşturan
tüketici harcamalarındaki artışın ana faktörleri arasında hanehalkının
otomobil ve diğer ürün ve hizmetleri satın alması yer aldı. Harcamalardaki
bu artışla beraber Fed'in Haziran ayı gibi yakın bir dönemde faizleri
artırması için ikna edici ekonomik büyüme işaretlerine bir yenisi eklendi.
Daha önce yüzde 0.1 artış olarak açıklanan Mart ayı tüketici harcamaları da
yatay seviyeye aşağı yönlü revize edildi.
ISM imalat endeksi Mayıs'ta 51.3'e yükselerek beklentilerin üzerinde bir
değer aldı. Nisan'da 50.8 değerini alan endeksin 50.4'e gerileyeceği tahmin
ediliyordu.
İmalat sanayi satın alma yöneticileri endeksi (PMI) Mayıs ayında nihai
50.7 değerini alarak bir önceki aya göre hafif gerilerken, sektörde üretimin
Eylül 2009'dan bu yana ilk defa daraldığına işaret etti. Markit tarafından
derlenen ABD imalat PMI Nisan ayında 50.8 değerini aldıktan sonra Mayıs
ayında 50.5 öncü değerini almıştı. İmalat PMI üretim alt endeksi ise nihai
49.4 değerini alarak Eylül 2009'dan bu yana ilk defa daralmaya işaret etti.
İşsizlik maaş başvurusunda bulunanların sayısı 28 Mayıs'ta sona eren
haftada 267,000'e gerileyerek beklentilerin altında açıklandı. İşsizlik maaş
başvurularının 270,000 olması bekleniyordu. Önceki hafta için 268,000
olarak açıklanan işsizlik maaş başvuruları ise revize edilmedi. Daha az
dalgalanma gösterdiği için daha iyi bir gösterge olarak kabul edilen dört
haftalık ortalama işsizlik başvuruları ise 1,750 düşerek 276,750'ye geriledi.
ADP tarafından açıklanan verilere göre özel sektör istihdamı Mayıs'ta
173,000 artarak beklentilerin altında kaldı. ADP Ulusal İstihdam
Raporu'nun 175,000 kişilik istihdam artışı göstermesi bekleniyordu. Daha
önce Nisan ayı için 156,000 olarak açıklanan özel istihdam artışı 166,000'e
revize edildi.
ABD'de tarım dışı istihdam Mayıs ayında 160 bin seviyesindeki
beklentinin çok altında 38 bin arttı, işsizlik oranı ise yüzde 4.9
7

AB ekonomilerinde AB:
gelişmeler...


seviyesindeki beklentinin altında yüzde 4.7 düzeyinde gerçekleşti. Bir
önceki aya ilişkin tarım dışı istihdam verisi de 160 binden 123 bin
seviyesine revize edildi. ABD'de yaklaşık 6 yılın en kötü seviyesinde
gerçekleşen tarım dışı istihdam, ABD büyümesine ilişkin endişeleri tekrar
gündeme getirerek Fed yetkililerinin faiz artırımını ertelemesine neden
olabilir. İşsizlik oranıysa ABD'de işgücüne katılımdaki düşüşe bağlı olarak
Kasım 2007'den bu yana en düşük seviye olan yüzde 4.7'ye geriledi.
İstihdamda önceki 2 aya ilişkin yapılan toplam aşağı yönlü revizyonlar 59
bine ulaştı.
ABD'nin dış ticaret açığı Nisan'da 37.4 milyar dolar ile beklentilerin
altında gerçekleşti. Dış ticaret açığının 41.3 milyar dolar olması
bekleniyordu. Daha önce 40.4 milyar dolar olarak açıklanan Mart ayı dış
ticaret açığı ise 35.5 milyar dolara revize edildi.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) politika faizini sıfırda ve mevduat faizini
yüzde eksi 0.4'te tutarak beklentiler doğrultusunda karar verdi. ECB
Başkanı Mario Draghi faiz kararı sonrası düzenlenen basın toplantısında
konuştu. Draghi, faizlerin uzun süre mevcut ya da daha düşük
seviyelerde kalacağını söyledi. Draghi, ECB'nin para politikasının tam
etkisinin henüz hissedilmediğini açıkladı. Draghi, genişlemeci önlemlerin
ekonomik göstergelerde fark yarattığını ve finansal koşulların aşırı
kötüleşmesinin durduğunu belirtti. Mario Draghi, parasal genişleme
programının en az 2017 Mart ayına kadar devrede olacağını ve
faizlerin, parasal genişleme programı tarihinin son bulduğu tarihin
ötesinde de, mevcut düşük seviyelerde kalmaya devam edeceğini söyledi.
ECB Başkanı, sürdürülebilir bir enflasyon düzeltmesi yaşanıncaya kadar
parasal genişlemenin süreceğini ifade etti. Draghi, ECB'nin euro bölgesi
TÜFE tahmininin 2016 için yüzde 0.1'den yüzde 0.2'ye revize edilirken,
2017 için yüzde 1.3, 2018 için yüzde 1.6 seviyesindeki tahminlerin
korunduğunu açıkladı. Büyümeye ilişkin projeksiyonlarsa 2016 için yüzde
1.4'ten 1.6'ya revize edildi. ECB 2017 büyüme tahminini yüzde 1.7'de
korurken, 2018 için büyüme tahminini yüzde 1.8'den yüzde 1.7 seviyesine
revize etti. Draghi, 8 Haziran'da şirket tahvillerinin satın alınmasına
başlanacağını açıkladı. Draghi, ekonomik toparlanmanın aşamalı olarak
ilerlediğini, ECB'nin teşvik paketinin risklerin yeniden dengelenmesine
yardımcı olduğunu söyledi. ECB Başkanı Draghi, bankanın "İngiltere'nin
Avrupa Birliği'nde kalması gerektiği görüşüne sahip" olduğunu ancak
ECB'nin her sonuca hazır olduğunu belirtti. Öte yandan, Draghi, düşük
faizin tasarruf sahipleri için endişe sebebi olduğunu ve düşük faizlerin
genel anlamda zayıf bir ekonominin semptomu olduğunu söyledi. Ancak,
Draghi, büyümeyi yeniden tesis etmek için düşük, negatif faizin doğru
araç olduğunu belirtti. Draghi, döviz kurunun bir politika hedefi
olmadığını ancak fiyat istikrarı açısından önemli olduğunu ve mevcut euro
seviyesinin para politikalarındaki görece farkı yansıttığını söyledi.
Euro bölgesinde tüketici fiyatları öncü verilere göre Mayıs ayında geçen
yılın aynı dönemine göre beklentilere paralel yüzde 0.1 düştü. Çekirdek
enflasyon da beklentilere paralel gerçekleşti. Oynak seyreden işlenmemiş
8




gıda ve enerji fiyatlarını içermeyen çekirdek endeks Mayıs ayında yüzde 0.8
yükseldi.
Euro bölgesinde işsizlik oranı Nisan'da yüzde 10.2'de kalarak beklentilere
paralel gerçekleşti.
Euro bölgesi imalat sanayi satın alma yöneticileri endeksi (PMI)
Mayıs'ta nihai 51.5 ile beklentilere paralel açıklandı. Endeks Nisan'da 51.7
nihai değerini almıştı.
Euro bölgesinde hizmet sektörü satın alma yöneticisi endeksi (PMI)
Mayıs'ta nihai 53.3 ile beklentilerin üzerinde açıklandı. Nisan'da nihai 53.1
değerini alan hizmetler PMI'ın Mayıs'ta da nihai 53.1 olacağı tahmin
ediliyordu. Hem hizmet, hem de imalat sektörünü izleyen bileşik PMI
da 53.1 ile beklentilerin üzerinde açıklandı. Uzmanlar bileşik PMI'ın 52.9
olacağını tahmin ediyordu.
Euro bölgesinde perakende satışlar Nisan'da bir önceki aya göre artacağı
beklentilerine rağmen yatay kaldı. Perakende satışların Nisan ayında yüzde
0.3 artması bekleniyordu. Daha önce yüzde 0.5 düştüğü açıklanan Mart ayı
perakende satışları ise yüzde 0.6 düşüşe revize edildi. Perakende satışlar
yıllık bazda da yüzde 1.4 ile beklentilerin altında yükseliş gösterdi.
Perakende satışların yıllık yüzde 1.9 artacağı tahmin ediliyordu.
Almanya:
 Almanya'da perakende satışlar, Nisan'da bir önceki aya göre artış
beklentilerinin aksine yüzde 0.9 geriledi ve son 1.5 yılın en büyük aylık
düşüşünü gerçekleştirdi. Almanya'da perakende satışların Nisan'da yüzde
0.9 artacağı tahmin ediliyordu. Daha önce yüzde 1.1 düşüş olarak açıklanan
Mart ayı perakende satışları ise yüzde 1.4 düşüşe revize edildi. Perakende
satışlar yıllık bazda ise yüzde 2.3 artarak, yüzde 1.9'luk beklentilerin
üzerinde gerçekleşti.
 Mevsimsel etkilerden arındırılmış işsizlik oranı Mayıs'ta yüzde 6.1'e
inerek beklentilerin altında açıklandı. Almanya'da işsizliğin Mayıs ayında
değişmeyerek yüzde 6.2 seviyesinde kalması bekleniyordu. Ülkedeki
mevsimsel etkilerden arındırılmış toplam işsiz sayısı 11,000 azalarak 2.695
milyon seviyesine geriledi. Geçtiğimiz ay açıklanan 2.706 milyonluk işsiz
sayısı ise revize edilmedi.
 İmalat sanayi satın alma yöneticileri endeksi (PMI) Mayıs'ta nihai 52.1
ile beklentilerin altında kaldı. Almanya'da imalat sanayi PMI'ın Mayıs'ta
nihai 52.4 olarak gerçekleşmesi bekleniyordu. Nisan'da endeks nihai 51.8
seviyesindeydi.
 Öncü verilere göre tüketici fiyatları Mayıs ayında bir önceki yılın aynı
dönemine göre yatay kalarak değişiklik göstermedi. Nisan'da yıllık bazda
yatay kalacağı beklentilerine rağmen yüzde 0.1 düşen harmonize tüketici
fiyatlarının yine yüzde 0.1 düşmesi bekleniyordu.
 Almanya'da hizmet sektörü satın alma yöneticileri endeksi (PMI) Mayıs
ayında nihai 55.2 olarak beklentilere paralel gerçekleşti. Nisan ayında 54.5
nihai değerini alan hizmetler PMI'ın Mayıs'ta nihai 55.2 olacağını tahmin
ediyorlardı. Hizmet ve imalat sektörü PMI'larını kapsayan bileşik PMI
endeksi de Nisan ayındaki 54.7 seviyesinden Mayıs'ta 54.5'e gerileyerek
9
beklentilerin altında
bekleniyordu.
kaldı.
Endeksin
54.7
olarak
gerçekleşmesi
Yunanistan:
Yunanistan, Avrupalı kreditörleri ve Uluslararası Para Fonu’na (IMF) yeni
kurtarma kredileri karşılığında talep edilen ekstra değişikliklerden bazılarını
yerine getiremeyeceğini bildirdi. Yunanistan ve kreditörleri, geçtiğimiz hafta,
aylar süren müzakereler sonrasında Yunanistan’ın ihtiyaç duyduğu borç
rahatlatmasının yolunu açan bir kurtarma paketi değerlendirmesi konusunda
anlaşmıştı. Kreditörler ayrıca Atina’nın emeklilik ve özelleştirmeyle ilgili yasalarda
iyileştirmeler yapması ve sorunlu kredilerin satışını serbest bırakması koşuluyla
taksitler halinde 10.3 milyar euroluk ödeme için de yeşil ışık yakmıştı. Ancak
müzakerelere yakın üç kaynağa göre, Yunanistan Maliye Bakanı Efklidis Çakalotos,
kreditörlere gönderdiği bir mektupta bazı ek taleplerin yerine getirilemeyeceğini
bildirdi.
Diğer ekonomilerde Japonya:
gelişmeler...
 Japonya Başbakanı Şinzo Abe, 2017'de yürürlüğe konulması planlanan
satış vergisi artışını ekonomideki zayıflık nedeniyle Ekim 2019'a
kadar ertelediğini duyurdu. Abe, büyük ölçüde beklenen duyuruyu ulusal
çapta televizyondan yayınlanan bir basın toplantısında yaptı. Toplantıda,
Japon ekonomisinin yeniden deflasyonist bölgeye düşmesi riskinin
bulunduğunu hatırlatan Abe, özel sektör talebini teşvik etme ve altyapı
projelerini hızlandırma vaadinde de bulundu.
 Japonya Merkez Bankası (BOJ) Yönetim Kurulu Üyesi Takehiro Sato,
bankanın uyguladığı negatif faiz politikasının zarar verici olduğunu
belirterek BOJ’u deflasyonun bertaraf edilmesine yönelik daha uzun soluklu
mücadeleye uygun bir politika benimsemeye davet etti. BOJ’un ocak
alındaki negatif faiz politikasını benimseme kararına karşı oy kullanan eski
tahvil piyasası stratejisti Sato, bankaları olağanüstü ihtiyatları tutma
karşılığında bankaları ücretlendirme fikrinin bankacılık hisselerini aşağıya
çektiğini ve hanehalkı güvenini yaraladığını söyledi. Sato, negatif faiz
oranlarının etkisi konusundaki görüş farklılıklarının kamuoyunda kaygıya
yol açtığını belirtti.
Rusya:
Rusya öncülüğündeki Avrasya Ekonomik Birliği (EEU) Çin ile ticaret anlaşması
görüşmelerine başlıyor ve iki yıl içerisinde anlaşmaya varmayı hedefliyor.
Planlanan anlaşmayı Avrupa Birliği ve ABD arasındaki Transatlantik ortaklık
anlaşmasına benzeten Rusya Başbakan Yardımcısı Igor Shuvalov, görüşmelerin
çok zorlu geçeceğini söyledi. Shuvalov, yaptığı açıklamada kararın Kazakistan'da
toplanan üye ülkeler Rusya, Belarus, Kazakistan, Ermenistan ve Kırgızistan'ın
devlet başkanları tarafından alındığını söyledi. Shuvalov, Beijing'in EEU'nun Çin
mallarına yönelik gümrük vergilerini azaltmasını veya tamamen
kaldırmasını istediğini fakat blok içerisinde buna yönelik herhangi bir karar
alınmadığını söyledi. Shuvalov, görüşmecilerin ilk olarak gümrük tarifesi dışındaki
engeller üzerine yoğunlaşacağını söyledi. EEU'nun en büyük iki ekonomisi Rusya
ve Kazakistan, Çin'e çoğunlukla petrol ve metal gibi emtia ürünleri tedarik
10
ederken, tekstilden otomobil ve elektronik ürünlere farklı mallar ithal ediyor.
Shuvalov, bir başka büyük petrol üreticisi olan İran'ın böylesi bir ortaklığın
potansiyel bir üyesi olabileceğini söyledi. Vietnam ile halihazırda serbest ticaret
anlaşması imzalamış olan Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev,
EEU toplantısında Hindistan, İsrail, Mısır ve Kamboçya ile de işbirliğiyle
ilgilendiklerini söyledi. Belarus Devlet Başkanı Alexander Lukashenko ise
ortaklarına öncelikle iki sene önce kurulan birliğin serbest ticarete yönelik 600
istisna gibi kendi içerisindeki sorunları çözmesi uyarısını yaptı. Lukashenko,
2012-2013 yıllarında yıllık 65 milyar dolar olan blok içi ticaret cirosunun 2015'te
45 milyar dolara düştüğünü söyledi. Rusya ve Çin arasındaki ticaret geçtiğimiz yıl
64 milyar dolar olurken, Çin'in dış ticareti 3.8 trilyon dolar olarak gerçekleşti.
Hindistan:
Hindistan ekonomisinde büyüme hızlanarak Mart sonunda sona eren üç aylık
dönemde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7.9 oldu. Ekonominin Mart
sonunda biten Hint mali yılının son çeyreğinde yüzde 7.5 büyümesi bekleniyordu.
Hindistan ekonomisi bir önceki çeyrekte yüzde 7.2 büyümüştü. Ekonominin Mart
sonu itibariyle 12 aylık dönemde kaydettiği büyüme ise yüzde 7.6 oldu. Hindistan
bir önceki sene yüzde 7.2 büyümüştü.
Brezilya:
Brezilya GSYİH'si birinci çeyrekte bir önceki çeyreğe göre yüzde 0.3 küçüldü.
Tahminler ekonominin yüzde 0.8 daralacağı yönündeydi. Brezilya'da ulusal
istatistik kurumunun açıkladığı verilere göre ekonomi, birinci çeyrekte bir önceki
yıla göre yüzde 5.4 küçüldü.
Irak:
Irak Haziran ayında müşterilerine satmak üzere alışılagelmiş miktarın 5 milyon
varil üzerinde petrol ayırarak Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nün (OPEC)
Perşembe günkü toplantısı öncesi pazar payını korumak isteyen Ortadoğulu
üreticiler arasına katıldı. Suudi Arabistan'ın ardından OPEC üyesi ikinci büyük
petrol üreticisi olan Irak zaten Haziran ayında güney terminallerinden günde 3.47
milyon varil ile rekor düzeyde petrol ihraç etmeyi hedefliyordu. Irak dışında Suudi
Arabistan, Kuveyt, İran ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin Haziran ayından itibaren
petrol üretimini artırmayı planladıkları biliniyor. Iraklı kamu petrol pazarlama
şirketi SOMO Haziran ayında PetroChina, Eni ve Lukoil gibi dağıtım müşterilerine
satmak üzere 5 milyon varil ek petrol ayırdı. Irak'ın ayırdığı petrolü satın alan bir
şirketten bir kaynak, 1 milyon varil petrolün satışa çıkarıldıktan iki saat sonra
satıldığını ifade ederek, bu durumun Temmuz ayında beklenen resmi fiyat artışları
öncesinde talebin güçlü olduğuna işaret ettiğini belirtti.
11
BU HAFTA PİYASALAR
Kur ve faiz geriledi...
Fed Başkanı Janet Yellen'ın Cuma günü yaptığı konuşmada yeni bir faiz artışının
yakın zamanda gerçekleşebileceği sinyalini vermesi ve bu sinyalin St. Louis Fed
Başkanı James Bullard tarafından da desteklenmesi ardından Pazartesi günü
dolar/TL hafif yükseldi. Dolar/TL paritesi 2.95 düzeyinde seyrederken; sepet
bazında TL 3.12; euro/TL 3.29 düzeyindeydi. Tahvil bono piyasasında ise 11 Şubat
2026 itfalı 10 yıllık gösterge tahvilin ortalama bileşik faizi %10.02; 14 Haziran
2017 itfalı iki yıllık gösterge tahvilin ortalama bileşik faizi de %9.39 düzeyindeydi.
Salı günü küresel piyasalardaki hafif iyileşmeyle birlikte dolar/TL de 2.94
seviyesine indi. Hafta içinde ise piyasalar ABD'de Cuma günü açıklanacak tarımdışı
istihdam raporuna odaklanırken, dolar/TL 2.95 civarındaki seyrini sürdürdü. 10
yıllık faizler %9.85’e gerilerken, iki yıllık faizler fazla değişmedi. Küresel
piyasalarda bir miktar riskten kaçış yaşandı, ancak etki daha çok petrol ihracatçısı
ülke para birimlerinde görüldü. Perşembe günü Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB)
faiz kararı ardından yapılan açıklamalarla dalgalı bir seyir izleyen dolar/TL 2.95
civarındaki seyrini sürdürdü. Faizler ise fazla değişmedi. Haftanın son gününde
açıklanan enflasyon verilerinin beklentilerin altına gelmesiyle faizlerde hafif iniş
yönlü bir hareket oldu, iki yıllık faizler %9.30’un altına geriledi. Kurlar ise fazla
değişmedi. Piyasalar bugün öğleden sonra açıklanacak olan ABD tarım dışı
istihdam verisini beklediler. Düşük gelen veriden sonra küresel piyasalarda
doların gerilemesiyle dolar/TL paritesi de 2.91’e doğru indi. Faizler ise %9.19’a
geriledi.
Tahvil/bono piyasası gösterge faiz oranları
(14.06.17 tahvili, % bileşik)
%
25
22
19
16
13
10
Sonuçta 27 Mayıs’ta Merkez Bankası
kurlarıyla 2.9452 olan dolar/TL
paritesi, 3 Haziran’da 2.9515 TL’ye
yükseldi; 3.2917 TL düzeyinde olan
euro/TL paritesi de 3.2900 TL oldu.
27 Mayıs’ta %9.37 olan gösterge
tahvilin ortalama bileşik faizi ise bu
haftanın son günü %9.19’a geriledi.
4
04.01.2007
01.03.2007
27.04.2007
25.06.2007
20.08.2007
17.10.2007
13.12.2007
12.02.2008
08.04.2008
05.06.2008
31.07.2008
25.09.2008
26.11.2008
28.01.2009
25.03.2009
25.05.2009
20.07.2009
14.09.2009
12.11.2009
11.01.2010
08.03.2010
30.04.2010
28.06.2010
20.08.2010
20.10.2010
22.12.2010
16.02.2011
12.04.2011
07.06.2011
02.08.2011
30.09.2011
30.11.2011
25.01.2012
21.03.2012
18.05.2012
13.07.2012
12.09.2012
12.11.2012
08.01.2013
05.03.2013
02.05.2013
28.06.2013
28.08.2013
31.10.2013
26.12.2013
21.02.2014
17.04.2014
17.06.2014
15.08.2014
14.10.2014
10.12.2014
05.02.2015
02.04.2015
02.06.2015
29.07.2015
23.09.2015
23.11.2015
19.01.2016
15.03.2016
10.05.2016
7
Döviz, petrol ve altın Döviz:
fiyatları...
ABD doları, hafta başında Japon yeni karşısında Fed Başkanı Yellen'ın faiz
açıklamalarının ardından bir ayın zirvesine çıkarken, diğer büyük para birimleri
karşısında da yüksek seviyelerdeki seyrine devam etti. Dolar/yen paritesi Nisan
ayından bu yana ilk defa yen karşısında 111 seviyesinin üzerine yükseldi. Doların
12
diğer büyük para birimleri karşısındaki hareketini izleyen dolar endeksi ise
95.940 seviyesine çıkarak iki ayın zirvesini gördü. Euro karşısında da iki buçuk
ayın zirvesine çıkarak 1.1097 seviyesine yükselen dolar daha sonra kazançlarının
birazını verdi ve 1.1104 seviyesinden işlem gördü. İlerleyen günlerde dolardaki
güçlü seyir biraz hafiflese de devam etti. Hafta içinde doların diğer büyük para
birimleri karşısındaki hareketini izleyen dolar endeksi ABD'den açıklanan kişisel
gelirler ve tüketici harcamaları verilerinin karışık bir görüntü çizmesiyle beraber
iki ayın zirvesinden geriledi. Dolar endeksi Pazartesi günü gördüğü iki ayın
zirvesinden gerileyerek 95.802'ye indi. Euro/dolar paritesi hafif yükselerek
1.1130’a çıkarken, dolar/yen paritesi de 111’in altına indi. Yen daha sonra
Japonya'da önümüzdeki yıl yapılması planlanan tüketici vergisi artışının
ertelendiğinin duyurulması üzerine yükselişine devam etti ve dolar/yen paritesi
109’a doğru geriledi. Euro’da da dolar karşısındaki hafif yükselme devam etti. Bu
arada euro, Avrupa Merkez Bankası'nın Perşembe günü yaptığı politika
toplantısında herhangi önemli bir politika değişikliğine gitmemesinin ardından
yen karşısında üç yılın en zayıf seviyelerine geriledi. Euro, yen karşısında 121.065
seviyesine kadar inerek Nisan 2013'ten bu yana en düşük seviyeye gerilemesinin
ardından 121.40 yenden işlem gördü. Euro/dolar paritesi ise kararda ECB’nin
enflasyon ve büyüme tahminlerinde hafif yukarı doğru bir revizyon yapmasından
sonra 1.12’ye doğru yükseldi, ancak daha sonra 1.1150’ye doğru tekrar geriledi.
Dolar/yen paritesi ise 109’un altına indi. Haftanın son gününde ise ABD tarım dışı
istihdam verisinin açıklanmasından önce piyasalarda yatay bir seyir vardı. Ancak
düşük gelen veriden sonra ABD doları sert değer kaybına uğradı. Dolar endeksi 18
Mayıs’tan bu yana en düşük düzeye geriledi. Cuma günü itibariyle Euro/dolar
paritesi 1.1310; Dolar/yen paritesi 107.25 düzeyindedir.
Petrol:
Petrol fiyatları ABD'de otomobil kullanım oranlarının arttığı mevsime girilmesi ve
ham petrol üretim seviyelerindeki düşüşle beraber hafta başında değer kazandı.
ABD türü ham petrolün varil fiyatı 49.45 dolara yükselirken, Brent ham petrolün
varil fiyatı da 49.35 dolar oldu. Ancak uluslararası piyasalarda Ortadoğu'daki
üretimin artması fiyatları baskı altında tuttu. Hafta içinde petrol fiyatları hafif
geriledi. ABD türü ham petrolün varil fiyatı da 48.87 dolar oldu, Brent petrolü ise
49 doların üstünde kaldı. Petrol fiyatları Viyana'da gerçekleşecek Petrol İhraç
Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) toplantısı öncesi piyasaya gönderilen karışık
sinyallerden dolayı yatay seyretti. Brent ham petrolü Perşembe günü OPEC
toplantısında üretim hedeflerinde anlaşmaya varılamamasının ardından Suudi
Arabistan'ın piyasaya aşırı petrol sürümü yapmayacağını söylemesiyle bulduğu
destek üzerine 50 dolar seviyelerine yükseldi. ABD petrolü de 49 doların üzerinde
seyretti. Haftanın son gününde ise fiyatlarda dalgalı bir seyir vardı. Cuma günü
itibariyle Haziran vadeli Brent ham petrolünün varili 49.80 dolar düzeyinde;
ABD hafif ham petrolünün varili 48.90 dolar civarında seyretmektedir.
Altın:
Altın fiyatları, doların Yellen'ın açıklamalarının ardından hızlı bir yükseliş
göstermesiyle üç aydır ilk defa 1200 doların altına indi. Hafta başına ise 1200
dolar seviyesinde başladı. Fiyatlar daha sonra 1215 doların üstüne yükseldi. Altın
fiyatları hafta içinde biraz zayıflayan dolarla beraber yükselse de 1210 doların
13
üzerinde dengelendi. Fiyatlar, haftanın son gününde dolardaki ve Asya
borsalarındaki yukarı yönlü hareketin devam etmesi ve piyasanın bugün
açıklanacak ABD tarım dışı istihdam verilerini beklemesiyle yatay seyrini
sürdürdü. Düşük gelen veriden sonra doların gerilemesiyle altın yükseldi. Cuma
günü itibariyle altının spot fiyatı ons başına 1238 dolar civarındadır.
DÖVİZ KURLARINDAKİ GELİŞMELER
(1)
(2)
(3)
(2)/(1)
31.12.15
31.05.16 03.06.16
%
değişim
2,9233
2,9568
2,9515
1,1
3,1896
3,2940
3,2900
3,3
3,0565
3,1254
3,1208
2,3
(2)/(1)
reel %
değişim
-1,9
0,1
-0,9
(3)/(2)
%
değişim
-0,2
-0,1
-0,1
ABD doları/TL*
Euro/TL*
Döviz Sepeti **
Euro-dolar
Paritesi
1,0911
1,1140
1,1147
2,1
0,1
* TCMB döviz satış kuru. ** 0,5 dolar + 0.5 euro. *** Reel % değişim için tüketici fiyat endeksi kullanılmıştır.
Daha fazla bilgi için:
Dr. M.Veyis Fertekligil,
Baş Ekonomist
e-posta: veyis.fertekligil@tbank.com.tr
Tel: 0212 – 368 35 20
UYARI NOTU:
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım
danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye
özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz
ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak
yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
14