3D YGS Kimya Soru Bankası Çözümleri
advertisement
Bu ürünün bütün hakları ÇÖZÜM DERGİSİ YAYINCILIK SAN. TİC. LTD. ŞTİ.’ne aittir. Tamamının ya da bir kısmının ürünü yayımlayan şirketin önceden izni olmaksızın fotokopi ya da elektronik, mekanik herhangi bir kayıt sistemiyle çoğaltılması, yayımlanması ve depolanması yasaktır. Çözüm Yayınları Grafik Birimi Çözüm Yayınları Dizgi Birimi 2017 Ankara Özyurt Matbaacılık (0312) 384 15 36 ÖNSÖZ Sevgili öğrenciler ve saygıdeğer meslektaşlarım, Kimya dersinin YGS içeriği kimyanın temel kavramları, kimya dilinin kavranması, kimyanın tarihsel süreçleri ve yaşantımızın her alanında uygulanması başlıkları altında toplanabilir. Görüldüğü üzere çok geniş bir kapsam ve bilgi düzeyi gerektiren bu içeriklere hakim olabilmek için doğru ve titizlikle hazırlanmış bir kaynak kullanımı ön plana çıkmaktadır. Bu gereksinimi karşılamak amacıyla hazırladığım bu kitabın sizlere hedefinize ulaşmakta yardımcı olacağına inancım sonsuzdur. Bu kitabın oluşumu için: 1. Bir bölüme ait çok sayıda alt başlık oluşturularak hazırlanan testlerle konu içerikleri eksiksiz taranmıştır. 2. Bir teste ait sorular kolaydan zora 3D tekniğine uygun olarak hazırlanmıştır. 3. Her test soruları genelden özele bilgi düzeyinizi artırmak üzere tasarlanmıştır. 4. Özgün ve hedefe uygun sorular kullanılmıştır. 5. Önceki sorularda ya da testlerde ilk defa karşılaştığınız kavramlar ilerleyen testler ve bölümlerde sarmal eğitim sistemine uygun bir şekilde tekrar kullanılmıştır. 6. ÖSYM soruları titizlikle analiz edilerek her bölüme ait birebir ÖSYM testleri hazırlanmıştır. 7. Her iki bölüm sonunda sarmal sisteme uygun konu tümevarım testleri hazırlanmıştır. Kitabın hazırlık aşamasında emeği geçen yayın ekibine, fikirleri ile desteklerini esirgemeyen meslektaşlarıma ve uygulamada yardımcı olan öğrencilerime teşekkürlerimi sunarım. Kitap ile ilgili her türlü fikrinizi alidindar@cozumyayinlari.com.tr mail adresinden tarafıma iletmeniz beni mutlu eder. Üniversiteye giriş sınavında ve hayatın her alanında başarı ve mutluluk dileklerimle… Ali DİNDAR İÇİNDEKİLER 01. BÖLÜM: KİMYA BİLİMİ A. Kimyanın Gelişimi Simyadan Kimyaya . ....................................................................................................................................................................................... 9 Kimya Nedir? Kimya Ne İşe Yarar? .............................................................................................................................................................. 13 Kimyanın Sembolik Dili................................................................................................................................................................................ 17 Bire Bir ÖSYM.............................................................................................................................................................................................. 19 B. Madde ve Özellikleri *** Maddenin Sınıflandırılması............................................................................................................................................................................ 21 Maddenin Ortak Özellikleri.......................................................................................................................................................................... 27 Maddenin Ayırt Edici Özellikleri................................................................................................................................................................... 29 Güvenliğimiz ve Kimya................................................................................................................................................................................. 35 Bire Bir ÖSYM.............................................................................................................................................................................................. 37 02. BÖLÜM: ATOMUN YAPISI VE PERİYODİK SİSTEM A. Kimyanın Temel Kanunları Kütlenin Korunumu Kanunu......................................................................................................................................................................... 39 Sabit Oranlar Kanunu ................................................................................................................................................................................. 41 Katlı Oranlar Kanunu .................................................................................................................................................................................... 47 Birleşen Hacim Oranları Kanunu................................................................................................................................................................... 51 Bire Bir ÖSYM.............................................................................................................................................................................................. 53 B. Atom Kavramının Gelişimi Atom Modelleri ve Atom Spektrumları ....................................................................................................................................................... 55 Atomdaki Temel Tanecikler ve Eşitlikler......................................................................................................................................................... 59 Bire Bir ÖSYM.............................................................................................................................................................................................. 65 C. Periyodik Sistem Periyodik Sistem ve Elektron Dizilimleri .................................................................................................................................................... 67 Periyodik Sistemde Gruplar ve Özellikleri .................................................................................................................................................... 71 Periyodik Özelliklerin Değişimi...................................................................................................................................................................... 75 Bire Bir ÖSYM.............................................................................................................................................................................................. 79 TÜMEVARIM - I............................................................................................................................................................................................. 81 03. BÖLÜM: KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİMLER A. Kimyasal Türler ve Güçlü Etkileşimler Kimyasal Türler............................................................................................................................................................................................ 89 Atom ve İyonların Lewis Yapısı................................................................................................................................................................... 91 İyonik Bileşiklerin Oluşumu ve Adlandırılması............................................................................................................................................... 93 İyonik Bileşiklerde Çözünme ve Bağ Sağlamlığı........................................................................................................................................... 97 Bire Bir ÖSYM.............................................................................................................................................................................................. 99 Kovalent Bağlı Bileşiklerin Oluşumu ve Adlandırılması .......................................................................................................................... 101 Kovalent Bağlı Moleküllerde Polarlık........................................................................................................................................................... 105 Metalik Bağ.................................................................................................................................................................................................. 107 Bire Bir ÖSYM............................................................................................................................................................................................ 109 B. Zayıf Etkileşimler Wan der Waals Etkileşimleri ve Hidrojen Bağı ......................................................................................................................................... 111 Bire Bir ÖSYM.............................................................................................................................................................................................115 *** YGS'de öğrenciler 9. ve 10. sınıf müfredatı dışında Ortaokul müfredatlarında yer alan madde ve doğası konusundan da sorumludur. Bu kapsam dikkate alınarak maddenin ortak ve ayırt edici özellikleri, sınıflandırılması ve ısı - sıcaklık konuları bu kitabın alt başlıklarında yer almıştır. İÇİNDEKİLER C. Tepkime Denklemleri Fiziksel ve Kimyasal Değişimler...................................................................................................................................................................117 Tepkime Denklemi ve Tepkime Denkleştirme.............................................................................................................................................. 121 Yanma Tepkimeleri...................................................................................................................................................................................... 123 Asit - Baz (Nötralleşme) Tepkimeleri........................................................................................................................................................... 125 Analiz - Sentez Tepkimeleri / Çözünme - Çökelme Tepkimeleri.................................................................................................................. 127 Bire Bir ÖSYM............................................................................................................................................................................................ 129 04. BÖLÜM: MADDENİN HALLERİ A. Gazlar ve Mol Kavramı Gazların Genel Özellikleri ve Gazların Kinetik Teorisi............................................................................................................................. 131 Mol Kavramı .............................................................................................................................................................................................. 133 Bire Bir ÖSYM............................................................................................................................................................................................ 137 B. Gaz Yasaları Boyle-Mariotte Yasası (Basınç-Hacim)..................................................................................................................................................... 139 Charles Yasası (Hacim-Sıcaklık) / Guy Lussac Yasası (Basınç-Sıcaklık)........................................................................................ 141 Dalton Kısmi Basınç Yasası (Basınç-Mol) / Avogadro Kanunu (Hacim-mol).......................................................................................... 143 İdeal Gaz Denklemi..................................................................................................................................................................................... 145 Atmosfer, Sıvı Buhar Basıncı ve Bağıl Nem................................................................................................................................................ 147 Sıvılar ve Özellikleri .................................................................................................................................................................................... 149 Katılar ve Özellikleri..................................................................................................................................................................................... 153 Saf Maddelerde Hal Değişimi ..................................................................................................................................................................... 155 Bire Bir ÖSYM............................................................................................................................................................................................ 159 TÜMEVARIM - II........................................................................................................................................................................................... 163 05. BÖLÜM: ASİTLER, BAZLAR VE TUZLAR Asitler, Bazlar ve Özellikleri ...................................................................................................................................................................... 173 Nötralleşme Tepkimeleri.............................................................................................................................................................................. 177 pH ve pOH Kavramları / Asit Baz İndikatörleri............................................................................................................................................. 179 Bire Bir ÖSYM............................................................................................................................................................................................ 181 Asitler ve Bazların Metallerle Tepkimeleri................................................................................................................................................. 183 Yaygın Asit ve Bazların Kullanım Alanları................................................................................................................................................. 185 Asit ve Bazların Fayda ve Zararları............................................................................................................................................................. 187 Tuzlar........................................................................................................................................................................................................... 189 Bire Bir ÖSYM............................................................................................................................................................................................ 191 06. BÖLÜM: KARIŞIMLAR A. Çözeltiler Homojen - Heterojen Karışımlar ve Çözünme Süreci.............................................................................................................................. 193 Çözünürlük ve Kütlece Yüzde Derişim .................................................................................................................................................... 197 Derişim Çeşitleri ve ppm, ppb Kavramları................................................................................................................................................... 201 Koligatif Özellikler ....................................................................................................................................................................................... 203 Bire Bir ÖSYM............................................................................................................................................................................................ 207 İÇİNDEKİLER B. Karışımların Ayrıştırılması Tanecik Boyutu Farkıyla Ayırma................................................................................................................................................................ 209 Yoğunluk Farkıyla Ayırma...........................................................................................................................................................................211 Çözünürlük Farkıyla Ayırma...................................................................................................................................................................... 213 Kaynama Noktası Farkıyla Ayırma.............................................................................................................................................................. 215 Bire Bir ÖSYM............................................................................................................................................................................................ 217 TÜMEVARIM - III.......................................................................................................................................................................................... 219 07. BÖLÜM: ENDÜSTRİ VE CANLILARDA ENERJİ A. Fosil Yakıtlar Organik ve Anorganik Bileşikler................................................................................................................................................................ 229 Kömür ve Petrol.......................................................................................................................................................................................... 231 Petrol ve Hidrokarbonlar.............................................................................................................................................................................. 233 Hidrokarbonlar............................................................................................................................................................................................. 235 Bazı Organik Bileşikler................................................................................................................................................................................ 237 B. Enerji Temiz Enerji Kaynakları .............................................................................................................................................................................. 239 Canlılarda Enerji ......................................................................................................................................................................................... 243 Bire Bir ÖSYM............................................................................................................................................................................................ 247 08. BÖLÜM: KİMYA HER YERDE A. Su ve Hayat Su ve Hayat................................................................................................................................................................................................ 249 B. Evde Kimya Hazır Gıdalar............................................................................................................................................................................................... 251 Temizlik Malzemeleri................................................................................................................................................................................... 253 Polimerler.................................................................................................................................................................................................... 255 Kozmetikler ve İlaçlar.................................................................................................................................................................................. 257 Bire Bir ÖSYM............................................................................................................................................................................................ 259 C. Okulda Kimya Kırtasiye Malzemeleri.................................................................................................................................................................................. 261 D. Sanayide Kimya Gübreler ve Yapı Malzemeleri..................................................................................................................................................................... 263 Çevre Kimyası ............................................................................................................................................................................................ 267 Bire Bir ÖSYM............................................................................................................................................................................................ 271 TÜMEVARIM - IV.......................................................................................................................................................................................... 273 BÖLÜM 01 Test Kimya Bilimi / Kimyanın Gelişimi / Simyadan Kimyaya - 1 01 4. 1. A, B, C, D seçeneklerinde belirtilenler simyanın bir bilim dalı olarak kabul edilmemesinin nedenleridir.E seçeneğinde madenlerle ilgili çalışmalar yapmış olmaları bir neden değildir. (Cevap E) I. Simyanın kelime kökü al-Kimiya kelimesidir. (Doğru) II. 17. yüzyılda Robert Boyle’un element tanımına kadar simya dönemi kabul edilir. (Doğru) III. Simyacıların çalışmalarında ruhani felsefe disiplinleri etkindir. (Doğru) (Cevap E) 2. Çözüm Yayınları 5. I. ve II. öncül simyacıların temel hedefleri arasında yer alırken, III. öncülde bahsedilen kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine çevirme fikri 18. ve 19. yüzyıl uğraşıdır. (Cevap C) Safran : Hastalıkların tedavisinde Kükürt : Meyveleri ağartmada Malahit : Yeşil boya eldesinde (Cevap B) 9 6. 3. Hidrojen gazı 1766 yılında Henry Cevendish tarafından keşfedilmiştir. (Kimya dönemi) (Cevap E) Damıtma, kavurma ve özütleme günümüz kimyacılarının kullandığı yöntemlerdendir. (Cevap E) Test 01 7. 10. Esani üretimi, cam üretimi, barut üretimi ve deri tabaklanması simya dönemi çalışmaları arasındadır. Bitkisel deterjan üretimi ise 20. yüzyılın ikinci yarısında başlamıştır. (Cevap D) I. Sülfürikasit, nitrik asit ve hidroklorik asiti damıtma yöntemiyle keşfeden Cabir bin Hayyandır. (Doğru) Çözüm Yayınları 8. Göztaşı - CuSO4 Alizarin - C14H8O4 Kıbrıstaşı - FeSO4 Şap - KAI(SO4)2 . 12H2O (Cevap C) 11. II. Metalleri altına çevirmeyi başaramadılar. (Yanlış) III. Madencilikteki ilerlemeleri orta çağ sanatına yön verdi. (Doğru) (Cevap D) Şap, kıbrıs taşı, kireç taşı ve malahit boyama amaçlı kullanılabilen maddelerdir. Zaç yağı (H2SO4) ise günümüzde boya üretim aşamasında kullanmakla birlikte simya döneminde boyama amaçlı kullanılmamıştır. (Cevap E) 12. 10 9. Şap, kezzap ve göztaşı simya döneminde, polyester ise kimya döneminde bulunmuştur. (Cevap C) A, B, C ve E seçeneklerinde belirtilenler simyanın kimyaya katkılarındandır. D seçeneğinde ise civanın kanserojen etkisinin farkında değildiler. (Cevap D) BÖLÜM 01 Test Simyadan Kimyaya - 2 02 4. 1. Seramik, boya, ilaç ve cam ile ilgili çalışmaların temelini simya dönemi oluşturmuştur. Polimer endüstrisi ise 20. yüzyılda petrokimya ile birlikte ortaya çıkmıştır. (Cevap E) Simyacıların yaşadıkları çevreden korunma, yiyecekleri koruma, öümsüzlük ve zenginlik arzusu çalışmalarını etkilemiştir. (Cevap E) 5. Çözüm Yayınları 2. CuSO4: Göz taşı FeSO4 : Kıbrıs taşı SiO2 : Kum I. Simyanın çalışmaları deneye değil sınama- yanılmaya dayanır. (Yanıttır.) NaOH: Sud kostik HNO3 : Kezzap (Cevap A) II. Simyada sistematik bilgi aktarımı yoktur. (Yanıttır.) III. Simyacıların akademik diplomasının olmaması bilim olmayla ilişkilendirilemez. (Cevap C) 6. 3. El-Razi, Cabir bin Hayyan ve İbn-i Sina simyacıdır. J.J. Thomson ise atom altı tanecikler ile ilgili önemli çalışmaları olan bir bilim insanıdır. (Cevap D) Flojiston kavramı yanan maddelerin içerisinde yanıcı ve yanıcı olmayan kısımların olduğu düşüncesidir. I., II ve III. öncüldeki flojiston düşüncesine ait bilgiler doğrudur. (Cevap E) 11 Test 02 7. 10. Kavurma, damıtma, mayalama ve kristallendirme simyacılar tarafından kullanıldı. Santrifujleme ise modern bir tekniktir. (Cevap E) I. Simya ve kimya II. Simya 8. III. Kimya IV. Kimya (Cevap A) Çözüm Yayınları 11. Eter (sıvı) - su Sofra tuzu (katı) - Toprak Karbondioksit (gaz) - Hava Doğalgaz alevi (plazma) - Ateş (Cevap B) Robert Boyle yaptığı deneylerle havanın bir element değil, çok sayıda farklı gazdan oluşan bir karışım olduğunu ortaya çıkarmıştır. (Cevap E) 9. 12 12. Ortak özellikleri bulunmayan Toprak (I) - Havaya (III) ve Su (II) - Ateşe (IV) dönüşemez. (Cevap B) Hipotezler öncelikli olarak yapılan deneylerle kontrol edilir. Hipotezleri kanuna dönüştürmek bilimsel çalışma basamaklarından değildir. (Cevap E) 03 BÖLÜM 01 Test Kimya Nedir ? Kimya Ne İşe Yarar? - 1 4. 1. Hastalıkların teşhis edilmesi tıp uzmanlarının ve doktorların ilgi alanıdır. (Cevap E) I. Kimya teorik temellere dayanır. (Doğru) II. Deneysel çalışmalar ile desteklenir. (Doğru) III. Elde edilen sonuçlar sistematik bir şekilde paylaşılır. (Doğru) (Cevap E) 5. Çözüm Yayınları 2. Sabun, ilaç, gübre ve plastik üretiminde kimya doğrudan etkilidir. Televizyon üretiminde ise doğrudan katkısı yoktur. Dizel motor üretimi mühendislik alanıdır. Kimyanın doğrudan katkıda bulunduğu söylenemez. (Cevap D) (Cevap B) 13 3. Gıda sanayi, su arıtma tesisi, nükleer enerji üretimi ve plastik sanayi kimyacıların çalışma alanı iken taşımacılık sektörü çalışma alanı değildir. (Cevap B) 6. I. Adli kimyanın çalışma alanıdır. II. Çevre kimyasının ilgi alanıdır. III. Analitik kimyanın ilgi alanıdır. (Cevap E) Test 03 1. E 7. Plastik, hazır gıda ve çimento üretiminde kimyacılar doğrudan yer alır. 2. B 3. B 4. E 5. D 6. E 7. E 8. B 9. B 10. D 11. E 12. D 10. (Cevap E) Tekstil sanayi ve Farmokoloji (ilaç kimyası) kimyanın uğraş alanıdır. Astronomi ve tarih ise kimyanın uğraş alanı değildir. (Cevap D) 8. 11. (Cevap B) Çözüm Yayınları Maden kimyası bir kimya disiplini olmayıp, metaruluji biliminin ilgi alanıdır. 9. Fizikokimya : Kimyasal tepkimelerdeki ısı - enerji - iş dönüşümlerini inceler. (Cevap E) 12. 14 Fizikokimya : Kimyasal sistemlerdeki enerji ve iş olaylarını inceler. Biyokimya : Canlı organizmalardaki kimyasal süreçleri inceler. Analitik kimya : Maddelerin nitel ve nicel özelliklerini inceler. (Cevap B) Kan ve idrar analizleri ile doping testi : Adli kimya Plastik ve naylon üretimi : Polimer kimyası Hemoglobinin kandaki reaksiyonlarının incelenmesi : Biyokimya Alkol ve asetilen üretimi : Organik kimya (Cevap D) BÖLÜM 01 Test Kimya Nedir ? Kimya Ne İşe Yarar? - 2 4. 1. Makine kimyası diye bir kimya disiplini yoktur. 04 I.H2SO4 (İnorganik madde) (Cevap E) II. CH3COOH (Organik madde) III. NaOH (İnorganik madde) (Cevap D) 5. Çözüm Yayınları 2. Analitik kimya : Maddenin nitel, nicel incelenmesi ve ayrıştırma teknikleri kullanılan bir kimya alt disiplinidir. Kimyasal sistemlerdeki enerji değişimini Fizikokimya inceler. (Cevap D) Ahşap boyası, yapay gübre, sinek ilacı, teflon üretimi aktıf kimyasal tepkime süreçlerinin yoğun olduğu alanlardır. Bilgisayar üretimi ise kimyacıların doğrudan çalıştığı bir alan değildir. (Cevap E) 15 3. Tekstil ve gıda sanayileri kimyanın uğraş alanı olmasına rağmen tekstil ve gıda kimyası birer kimya alt disiplini değildir. Farmokoloji (ilaç kimyası) ise kimya alt disiplinidir. (Cevap C) 6. Teflon tava politetraflor etilenden, otomobil lastiği kauçuk polimerinden, pet şişe polietilenden, naylon polyamitten üretilir. Porselen tabak ise polimerleşme ile üretilen bir malzeme değildir. (Cevap C) Test 04 1. E 7. 2. D 3. C 4. D 5. E 6. C 7. E 8. D 9. E 10. C 11. D 12. E 10. I. Bitkinin temel besin elementleri gübre ile toprağa verilir. (Doğru) II. Yapay gübreler mikroorganizmalara ve çevreye zarar verir. (Doğru) III. Hayvan dışkıları ve bitki atıkları doğal gübredir. (Doğru) (Cevap E) X : Fizikokimya, kimyasal sistemlerdeki iş-enerji ve ısı dönüşümlerini inceler. Y : Adli kimya, kimyasal ve biyolojik delillerin analitik incelenmesini gerçekleştirir. (Cevap C) 11. Çözüm Yayınları 8. Vernik, boya ve elyaf üretimi kimyanın ilgi alanıdır. (Cevap D) I. Üretim sorumluluğu biyolog, tıp ve kimya uzmanlarınındır. (Yanlış) II. Etken madde ve taşıyıcı iki temel kısımıdır. (Doğru) III. İlaç kimyası (Farmakoloji) (Doğru) (Cevap D) 12. 16 9. I. Gıda kimyası ve katkı malzemeleri (ilgili) İlaç üretimi : Farmokoloji Deprem : Jeokimya II. Adli tıp ve biyokimya (ilgili) III. pH değeri - Analitik kimya (ilgili) (Cevap E) Enerji dönüşümü : Fizikokimya Tarımsal gübre : Agrokimya (Cevap E) BÖLÜM 01 Test Kimyanın Sembolik Dili 05 4. 1. I. Toprak, bir karışımdır. (Doğru) II. Su, formülü H2O olan bir bileşiktir. (Doğru) III. Hava, bir gaz karışımıdır. (Yanlış) IV. Ateş, gaz ve iyon içeren bir karışımdır. (Yanlış) (Cevap D) Element sembolleri latince adlarının ilk ya da ilk iki harfi kullanılarak oluşturulmuştur. (Cevap C) Çözüm Yayınları 2. 5. Bronz : Bakır (Cu) ve Kalay (Sn) alaşımı Çelik : Demir (Fe) ve Karbon (C) alaşımı Naftalin: C10H8 (bileşik) Şeker : Bileşik, örneğin C6H12O6 Ozon : O3 tek cins atom içerir. Elementtir. (Cevap B) 6. Günümüzde elementler latince adının ilk ya da ilk iki harfi ile ifade edilir. Fosfor (Phosphorus) P ile ifade edilir. (Cevap B) 17 3. Uranyum radyoaktif bir element olup 18. yüzyılın sonlarında keşfedilmiştir. (Cevap E) Civa (Hg) ve Kükürt (S) birer element (Sembolle gösterilirler). Zaç yağı (H2SO4), Potas kostik (KOH) ve Şap (KAI(SO4)2.12H2O birer bileşiktir (Formülle gösterilirler). (Cevap B) Test 05 1. D 7. 2. B 3. E 4. C 5. B 6. B 7. C 8. C 9. C 10. D 11. E 12. D 10. Civa (II) oksit (HgO) bu dönemde Joseph Priestley tarafından parçalanarak oksijen elde Sud kostik : NaOH Zaç yağı : H2SO4 Kezzap : HNO3 Sönmemiş kireç : CaO edildi. (Cevap D) HCI ise tuz ruhudur. (Cevap C) 8. Çözüm Yayınları 11. Karınca asidi : HCOOH, I. ve II. öncüller doğrudur. Sirke asidi : CH3COOH (Cevap C) 9. Joseph Priestley HgO’dan O2’yi keşfetti. Hidrojeni keşfeden Henry Cavendishtir. (Cevap E) 12. 18 Kükürk (S) ve potasyum (K) : Tek harfli, Kurşun (Pb), Argon (Ar) ve Gümüş (Ag) : Çift harfli (Cevap C) I. ve II. öncüller geçerliliğini kaybetmiştir. III. bileşiklerin farklı cins atom içermesi geçerliliğini korur. (Cevap D) BİRE BİR BÖLÜM 01 Test 1. 06 4. I. Simyanın teorik temelleri yoktur ancak kimyanın vardır. (Yanıt) Avogadro, Rutherford, Lavosier ve Boyle kimyaya katkısı olan bilim insanlarıdır. Mozart ise ünlü bir besteci ve müzisyendir. II. Simya deneme-yanılmaya, kimya ise deneye dayanır. (Yanıt değil) (Cevap D) III. Simyada sistematik bilgi aktarımı yok iken, kimya da vardır. (Yanıt) (Cevap C) 5. Çözüm Yayınları 2. Zaç yağı (H2SO4) Güherçile (KNO3) Elementlerin Latince adlarının ilk harfi ya da ilk iki harfi ile sembolleri oluşturulur. Ca : Kalsiyum olmalıydı. Karbon : C’dir. (Cevap D) Simyacılar tarafından keşfedildi. İmbik (Damıtma düzeneği) Şap (KAI(SO4)2.12H2O Plastik ise bir petrokimya türevi olup 20. yüzyılda keşfedildi. (Cevap E) 6. 3. Ölümsüzlük iksirinin ve felsefe taşının bulunması uğraşı simyanın ilgi alanı içindedir. (Cevap E) Nişadır’ın formülü NH4CI’dir. Sistematik adı amonyum klorürdür. 19 (Cevap C) Test 06 1. D 7. 2. E 3. E 4. C 5. D 6. C 7. E 8. D 9. E 10. E 11. C 12. D 10. Seçeneklerde verilen meslek gruplarında yapılan nitel ve nicel analiz süreçlerinde kullanılan yöntemler ve elde edilen verilerin değerlendirilmesi kimya biliminden faydalanmayı gerektirir. (Cevap E) Organik kimya karbon içeren bileşikler ilgili çalışmaların yapıldığı alandır. Mineraller inorganik kimyanın ilgi alanıdır. (Cevap E) 8. Çözüm Yayınları 11. Katı : Toprak, Sıvı : Su, Gaz : Hava, Plazma : Ateş Benzin sıvı olduğu için Aristo element sınıflandırmasında karşılığı su olmalıydı. (Cevap D) I. ve II. öncülde verilen örnekler doğrudur. III. öncülde verilen buzlu su yalnızca H2O molekülleri içerir. 9. (Cevap C) 12. 20 Üç bilim insanının da bilime katkısı doğru verilmiştir. (Cevap E) Farmokoloji : İlaç üretimi ve ilaç kimyasalları ile ilgilenir. Tarım ilaçları, gübre üretimi ve toprak analizi Agrokimya’nın ilgi alanıdır. (Cevap D) Kimya Bilimi / Madde ve Özellikleri / Maddenin Sınıflandırılması - 1 BÖLÜM 01 Test 07 4. 1. I. Özkütle, kaynama noktası, çözünürlük gibi belirli ayırt edici özellikleri vardır. (Doğru) II. Aynı cins atom ya da aynı cins moleküllerden oluşurlar. (Doğru) III. Saf madde olan elementler sembolle, bileşikler formülle gösterilir. (Doğru) (Cevap E) Element mokelükü : Azot molekülü (N2), Ozon molekülü (O3) Bileşik molekülü : Amonyak molekülü (NH3), Su molekülü (H2O) ve Karbondioksit molekülü (Cevap C) (CO2) Çözüm Yayınları 2. 5. I.H2, Co ve S8 tek cins atom içerdiği için elementtir. (Doğru) II. Co atomik yapılıdır. (Yanlış) III. H2 ve S8 tek cins atom içeren moleküller, NO ise farklı cins atom içeren moleküldür. (Doğru) (Cevap D) Elementler sembolle, bileşikler formülle gösterilir. Elementler aynı cins atomlar, bileşikler farklı cins atomlar içerir. Bileşikler yalnızca kimyasal yolla ayrıştırılırlar. E) Bileşikler kendisini oluşturan elementlerin özelliğini taşımaz. (Yanlış) (Cevap E) 21 6. 3. X : Aynı cins atom içeren maddeler elementtir. (Kesin) Y : Homojendir. Element, bileşik, çözelti olabilir. (Kesin değil) Z : Element molekülü (O2) ya da bileşik molekülü (H2O) olabilir. (Kesin değil) (Cevap A) Element ve bileşikler saf maddedir. (Ag, P4, NaCI, Şeker) Aynı cins moleküllerden oluşanlar (P4, şeker) Sembolle (Ag, P4), Formülle (NaCI, şeker) Karışım olan tuzlu su farklı cins atom ve moleküllerden oluşur. (Cevap D) Test 07 1. E 7. 2. D 3. A 4. C 5. E 6. D 7. A 8. E 9. D 10. B 11. E 12. A 10. I. Elementler tek cins atom içerir. (Yanıt) II. Metaller yalnızca pozitif, ametaller ise pozitif ve negatif yükseltgenme basamağına sahip olabilir. (Yanıt değil) III. Metaller katı ve sıvı halde elektriği iletir. Ametaller ve soygazlar iletmezler. (Yanıt değil) (Cevap A) B seçeneğinde H2 ve Fe örnekleri doğrudur. Ancak CO’nun CO + 1/2O2 → CO2 tepkimesine göre yanması sonucu yalnızca bir çeşit (CO2) bileşik oluşur. (Cevap B) 8. Çözüm Yayınları 11. Elementler tek cins, bileşikler farklı cins atom içerir. Bileşikler ayrıştırılabilir. Bazıları elektriği iletir, bazıları iletmez. Bileşikler formülle gösterilir. E) Tüm saf maddelerin hal değiştirirken sıcaklığı sabittir. (Doğru) (Cevap E) 9. I. X, saf bir sıvı ya da sıvıların homojen karışımı olabilir. (Kesin değil) II. Y, bir karışım ya da bileşik olabilir. (Kesin değil) III. Z, tek cins bileşik molekülü ya da atom içeriyor olabilir. (Kesin değil) (Cevap E) 12. 22 X : Tuz ruhu (HCI) bir bileşik, I. Tek bir erime noktası gözlenirse saftır. (Yeterli) Y : Saf su (H2O) bir bileşik Saflık ve tek cins molekül içerme X ve Y’ye ait özellik iken, homojenlik ve farklı cins atom içerme X, Y ve Z’ye ait özelliktir. (Cevap D) II. Saf bir metal ya da alaşım olabilir. (Yetersiz) III. Fe, Co, Ni ya da bu metallerin alaşımı olabilir. (Yetersiz) (Cevap A) BÖLÜM 01 Test Maddenin Sınıflandırılması - 2 08 4. 1. I. Hava bir gaz karışımıdır. Farkrlı cins tanecikler içerir. (Yanıt değil) II. Civa (Hg) bir elementtir. Tek cins atom içerir. (Yanıt) III. Su (H2O) bir bileşiktir. Tek cins molekül içerir. (Yanıt) (Cevap E) Verilen bilgilere göre X : Element, Y : Bileşik, Z : Karışımdır. I. öncül yanlış II. öncül doğru III. karışımlar bileşenlerinin özelliğini taşır. (Yanlış) (Cevap B) Çözüm Yayınları 2. 5. Bileşiğin formülü H2O olsun. I. Fiziksel hali ve III. elementlerin kütlece yüzdesi (birim kütleleri bilinmediği için) belirlenemez. 2 (Cevap B) II. Elementlerin sayıca oranı 2.H, 1.O yanı 1 şeklinde bulunabilir. H2O sıvısı bir bileşiktir. Bileşikler kendisini oluşturan maddelerin özelliğini taşımazlar. 23 6. 3. Altın (Au) tam soy metal olup kimyasal reaksiyona girme isteği çok düşüktür. Isı ve elektrik iletkenliği ise yüksektir. (Cevap E) (Cevap E) Bileşikler kimyasal yolla bileşenlerine ayrışabilirken, elementler ayrışamazlar. (Cevap C) Test 08 1. E 7. 2. B 3. E 4. B 5. E 6. C 7. D 8. E 9. B 10. B 11. C 12. A 10. Karışımlar homojen ya da heterojen yapılı olabilir. Karışımlar tek cins taneciklerden oluşmaz. Bileşikler kimyasal yolla ayrışır. Bileşikler tek cins molekül içerir. D) Hem karışımlar hem de bileşikler farklı cins atom içerirler. (Cevap D) X bir alaşım veya bileşiktir (kesin değil), Y tek cins atom içerdiği için bir elementtir (kesin), Z farklı cins tanecik içerdiği için karışımdır. 8. (Cevap B) Çözüm Yayınları 11. Element tek cins atom, Molekül aynı ya da farklı cins atomlardan oluşan saf madde, Karışım farklı cins taneciklerden oluşan maddedir. Her üç gruba da verilen örnekler doğrudur. (Cevap E) Hg : Sıvı halde elektriği iletir, İspirto - Zeytinyağı : Heterojendir. NH3 : Saf homojen bir sıvıdır. (Cevap C) 12. 24 9. Elementler bileşik haline geçerken e_ sayısı, kimyasal özellik ve fiziksel özellikler değişir. Proton sayısı değişmez. (Cevap B) I. Saf sıvı X olsun. X + K → KOH + H2 olduğuna göre X’in yapısında O ve H bulunmalıdır. Bileşik. (yeterli) II. Asitlerle element olan bir metal ya da bileşik olan bir baz tepkime verebilir. (yetersiz) III. -25 C° de donan bir bileşik ya da element olabilir. (yetersiz) (Cevap A) BÖLÜM 01 Test Maddenin Sınıflandırılması - 3 09 4. 1. I. Bakır (Cu) tek cins atom (yanıt) II. Tuzlu su (NaCI - H2O) farklı cins atom (yanıt değil) III. Amonyak (NH3) tek cins molekül (yanıt) Homojenlik (Element, bileşik, çözelti) (Cevap D) Farklı tür atomlar içermek (Bileşik, çözelti) Bileşenlerinin özelliğini taşır. (Çözelti) Her üç özelliği de taşıyan çözelti olan KNO3 (suda)’dır. (Cevap D) 5. Çözüm Yayınları 2. I. Alaşımlar homojen karışımlardır. Oluşumu fiziksel (Yanlış) S8 moleküler yapılı bir element. SO2 moleküler yapılı bir bileşiktir. Her ikisi de saf maddedir. Bileşikler yalnızca kimyasal yolla ayrışır. E) Bileşikler bileşenlerinin özelliğini taşımaz. (yanlış) II. Elementler ve alaşımlar homojendir. (Doğru) III. Pirinç metallerden oluşan atomik bir yapıdır. (Yanlış) (Cevap B) (Cevap E) 6. 25 3. Metaller ve ametallerden grafit elektrik akımını iletirken, diğer elementler iletmezler. (Cevap C) T kimyasal yolla ayrıştığına göre bir bileşiktir. Hiç bir bileşik katı halde elektriği iletmez. (Cevap E) 01 Test 09 1. D 7. 2. E 3. C 4. D 5. B 6. E 7. D 8. E 9. C 10. A 11. B 12. E 10. Maden suyu ve kolonya homojen karışım. Etil alkol ise bir bileşiktir. I. Farklı cins molekül içeren maden suyudur. (Ortak değil) II. Farklı cins atom içerme ve III. Homojen olma ortak özellikleridir. (Cevap D) I. Tek tür atom içerdiği için Y bir elementtir. (Kesin), II. çözeltiler de homojendir. (Kesin değil), III. Hal değiştirme sürecindeki saf maddeler de heterojendir. (Kesin değil) (Cevap A) 8. Çözüm Yayınları 11. X → Y + Z, Z, X ile aynı tür atomları içerdiğine göre bir bileşiktir. bileşik element Bileşik olan Z atomik yapılı olamaz. (Cevap E) X : Elektroliz olabilen (su ve tuzlu su), Y : Süzgeç kağıdından geçen ancak heterojen madde koloit yapıdır (Kan), Z : Tek tür molekül içerir. (Amonyak, etil alkol, su) (Cevap B) 12. 9. 26 Suyun elektrolizi kimyasal bir olaydır. Verilen ifadeden I. ve II. öncüllere ulaşılabilir. Ancak I. T bir karışımdır, formülü yoktur. (Yanlış) II. Bileşikler katı halde elektriği iletmez. (Yanlış), III. öncüle ulaşılamaz. III. Z iyonik bir bileşiktir. (Yanlış) (Cevap C) (Cevap E) BÖLÜM 01 Test Maddenin Ortak Özellikleri 10 1. 4. Madde miktarına bağlı olan özellikler ortak, miktara bağlı olmayan özellikler ayırt edicidir. Kütle, hacim, tanecikli yapı ortak özellik iken özkütle ayırt edici özelliktir. (Cevap D) Farklı maddelerin aynı koşullardaki ortak özelliklerinden olan kütle, hacim değerleri aynı olabilir. Soruda belirtilen maddelerin aynı koşullardaki ayırt edici özelliklerinden olan özkütleleri farklıdır. (Cevap D) 2. Ağırlık, kütle, boşluklu yapı ve eylemsizlik madde miktarına bağlı olarak değişen ortak özelliklerdir. Özısı(c) ise maddenin fiziksel hali ve sıcaklığı gibi özelliklerle değişebilen miktara bağlı olmayan ayırt edici bir özelliktir. (Cevap B) Çözüm Yayınları 5. Miktarı artırılan maddelerin ortak özelliklerinden olan, I. Hacim ve III. Eylemsizlik değerleri artar. Ayırt edici ve miktara bağlı olmayan özelliği olan, II. Kaynama noktası değişmez. (Cevap D) 6. 27 3. Kütle, hacim, tanecikli yapı ve ağırlık madde miktarına bağlı ortak özellikler iken özhacim sıcaklık ve fiziksel halden etkilenen madde miktarından bağımsız bir ayırt edici özelliktir. (Cevap C) Sürtünme ile elektriklenme maddenin ortak özelliği olup e– alış-verişi ile gerçekleşir. Madde miktarına bağlıdır. (Cevap C) Test 10 1. D 2. B 3. C 4. D 5. D 6. C 7. D 8. C 9. C 10. C 11. B 12. C 7. 10. D seçeneğinde aynı sıcaklıkta madde miktarı arttıkça (100 gramdan 1000 grama) ortak özellik olan hacminde arttığı (100 cm3’ten 1000 cm3’e) gözlenir. (Cevap D) 8. I. Verilen m-V grafiğinden hacmin miktarla orantılı olduğuna ulaşılabilir. (Yanıt) II. Molekül sayısı arttıkça moleküller arası boşluk (tanecikli yapı) artar. (Yanıt) Çözüm Yayınları III. Saf X sıvısı element ya da bileşik olabilir. (Yanıt değil) X : Element, Y : Element ya da bileşik, Z : Karışım’dır. Maddelerin tamamında tanecikli yapıdan oluşma ortak bir özelliktir. (Cevap C) 11. I. Kütle eşit kollu terazi ile ölçülür. (Yanlış) (Cevap C) II. Kutup bölgelerinde çekim merkezi olan arzın merkezine uzaklık daha azdır. (Doğru) III. Çekim merkezinden uzaklaşan balonun ağırlığı azalır. (Yanlış) 9. (Cevap B) 12. 28 Katı, sıvı ya da gaz halde bulunan tüm maddeler için I. Belirli bir yer işgal etme (hacim), II. Belirli bir ağırlığa sahip olma ortak özelliklerdir. III. Gazlar elektriği iletmez. (Cevap C) C seçeneğinde sıcaklık değişikliği ile ayırt edici özellik olan genleşme ifade edilmiştir. (Cevap C) BÖLÜM 01 Test Maddenin Ayırt Edici Özellikleri - 1 1. 11 4. Madde miktarına bağlı olan kütle, hacim, sürtünme ile elektriklenme ve tanecikli yapı ortak m I. Hacimleri kullanılarak, d = V ile özkütleleri belirlenebilir. (Yanıt) özellik iken madde miktarına bağlı olmayan genleşme ayırt edici özelliktir. (Cevap D) II. Donma noktası ayırt edici özelliktir. (Yanıt) III. Çözünürlük ayırt edici özelliktir. (Yanıt) (Cevap E) (Cevap D) 5. Çözüm Yayınları 2. Ayırt edici özellikler madde miktarına bağlı değildir. I. Özkütle, II. Esneklik ve IV. Çözünürlük ayırt edici özelliklerdir. III. Tanecikli yapı ortak özelliktir. (Cevap E) Esneklik yalnızca katılar için ayırt edicidir. II. Genleşme ve III. Özısı katılar için ayırt edicidir. 6. 3. 29 Özkütlesi en küçük olan X gaz, Donma noktası ayırt edici olan Z sıvı halde Y’de katıdır. (Cevap C) Özkütle her üç hal için, genleşme katı ve sıvı için, esneklik yalnızca katı için ayırt edicidir. X : Sıvı, Y : Katı, Z : Gaz I. Molar hacmi en büyük olan Z(Gaz)’dir. (Yanlış), II. Gazlar yoğunlaşır. (Gaz → Sıvı) (Doğru), III. Y(Katı) → X(Sıvı) olayı ısı alandır. (Yanlış) (Cevap B) Test 11 1. D 2. E 3. C 4. E 5. D 6. B 7. A 8. C 9. D 10. C 11. D 12. D 7. 10. I. Esneklik (Yalnızca katı için) (Yanıt) Ayırt edici özellikler madde miktarına bağlı değildir. (Cevap C) II. Genleşme (Katı ve sıvı için) III. Çözünürlük (Katı, sıvı ve gaz için) (Cevap A) 11. Genleşme sıcaklık değişikliği ile hacimde gerçekleşen değişimdir. Gazlar sıcaklıkla genleşir ancak genleşme katsayıları aynı olduğu için genleşme gazlar için ayırt edici değildir. (Cevap C) Çözüm Yayınları 8. Verilen bilgilerden Y : Katı, Z : Gaz, X : Sıvı sonucuna ulaşılır. Kaynama noktası sıvı için, esneklik katı için ayırt edicidir. 9. (Cevap D) 12. 30 25 C° de X gaz, Y sıvı, Z katıdır. I. Kaynama sıvı için ayırt edicidir. (yanlış) II. Yoğunlaşma sıvı için ayırt edici değildir. (Doğru) III. Donma sıvı için ayırt edicidir. (Yanlış) (Cevap D) I. Miktarı artırılan saf bir katıya ait olabilir. (Doğru) II. ve III. esnek balonda sıcaklığı artırılan gazın hacmi artar. (Doğru) IV. 2. aralıkta kütle sabit, hacim arttığı için özkütle azalır. (Yanlış) (Cevap D) BÖLÜM 01 Test Maddenin Ayırt Edici Özellikleri - 2 1. 12 4. I.Ayırt edici özellikler madde miktarına bağlı değildir. (Yanlış) II. Ortamın basınç ve sıcaklığı ayırt edici özelliklerin değerini değiştirir. (Doğru) III. Farklı basınç koşullarında farklı maddelerin ayırt edici özelliklerinden bazıları aynı olabilir. (Doğru) (Cevap D) Sabit sıcaklıktaki saf katı ve sıvıların özkütleleri sabittir. Erime noktası miktara bağlı değildir. (Cevap C) 5. Çözüm Yayınları 2. Saf katı ve sıvıların sıcaklık sabit iken hacimleri yalnızca miktar (m) artışı ile artar. Sıcaklıkları sabit ise özkütleleri de (d) sabittir. Erime sıcaklığı miktara bağlı olmayan ayırt edici bir özelliktir. (Cevap C) Aynı miktar sıcaklık artışı sonucu hacimce genleşme miktarı fazla olanı X’tir. (I. ve II. öncül eşit olduğu için özkütleleri (d) eşittir. (III. öncül doğru) doğru) 50 C°de m ve V değerleri (Cevap E) 6. 3. 31 Saf suyun sıvı olduğu sıcaklık aralığı 0-100 C° aralığıdır. Bu aralıklarda X her üç fiziksel halde, Y katı veya sıvı, Z ise gaz haldedir. Genleşme gazlar için ayırt edici değildir. (Cevap C) m değerleri (Özkütleleri) ve kaynama noktaları aynı olan Y ve Z aynı madde olabilir. V (Cevap D) Test 12 1. D 7. 2. C 3. C 4. C 5. E 6. D 7. D 8. C 9. C 10. B 11. B 10. I. Metaller ve ametal olan grafit katı halde elektriği iletir. (Yanlış) II. Metaller ve alaşımların elektrik akımı iletkenlikleri elektron hareketi iledir. (Doğru) III. Bazlar ve tuzlar sıvı halde elektriği iletir. (Yanlış) (Cevap D) 8. I. 1,2 atm basınçta X sıvı haldedir. Genleşme ayırt edicidir. (Doğru) Çözüm Yayınları II. Buhar basınçlarının eşit olduğu 1 atm’deki değere göre K.N. Z > Y > X’tir. (Yanlış) III. 0,5 atm t3 C°’de her üçü de gazdır. Gazlar birbiri ile homojen karışır. (Doğru) (Cevap B) 11. VX = 3V, VY = 6V, VZ = 2V Özkütleleri : dZ > dX > dY şeklindedir. X ve Z bir arada olmalıdır. (Cevap C) 9. 32 Aynı maddeye ait farklı fiziksel haller birbiri içinde çözünmez. X(Katı) → Y(Sıvı) erime olayı gerçekleşir. (Cevap C) Grafikte Y’nin hacmi artmasına rağmen B seçeneğinde sabit hacimli bir kapta denildiği için B seçeneği yanlıştır. (Cevap B) BÖLÜM 01 Test Maddenin Ayırt Edici Özellikleri - 3 13 4. 1. Metaller, alaşımlar ve grafit elektriği iletir. Hiç bir bileşik katı halde elektriği iletmez. (Cevap E) Esneklik yalnızca katı için ayırt edicidir. I. Potansiyel enerji gaz > sıvı > katıdır. (Doğru) II. Katılar yalnızca titreşim hareketi yapar. (Doğru) III. Genleşme katı ve sıvı için ayırt edicidir. (Doğru) (Cevap E) 5. Çözüm Yayınları 2. II. Esneklik katılar için ayırt edicidir. (Doğru) III. Hiç bir bileşik katı halde elektiği iletmez. (Yanlış) (Cevap B) 6. I. Dış basınç azaldıkça K.N. azalır. II. Uçucu olmayan katılar K. N. artırır. III. Aynı sıvıların K.N’ları aynıdır. (Değişmez.) I. Mıknatıslanma özelliği olanlar Fe, Co, Ni’dir. (Yanlış) (Cevap C) 3. 33 I. Gazların çözünürlüğü basınçla artar. (X gazdır). (Doğru) II. Katı ve sıvıların çözünürlüğü basınçla değişmez. Y katı veya sıvıdır. Genleşme ayırt edicidir. (Doğru) III. Öz ısı katı, sıvı ve gaz için ayırt edicidir. (Yanlış) (Cevap C) X : Özkütle ve özısı olabilir. Y : Gazlar için ayırt edici değildir. (Genleşme) Z : Yalnızca katı için ayırt edicidir. (Esneklik)) (Cevap B) Test 13 1. E 7. 2. C 3. C 4. E 5. B 6. B 7. B 8. D 9. E 10. B 11. D 12. A 10. I. Özkütle ve III. Molar hacim maddenin fiziksel haline bağlı oldukları için farklıdır. II. Kimyasal I. ve III. Tek bir ayırt edici özelliğin aynı olması yeterli değildir. formülü ise fiziksel halden bağımsız olduğu için aynıdır. (Cevap B) II. Farklı koşullardaki yoğunlaşma noktası aynı olan maddelerin aynı koşullardaki yoğunlaşma noktaları farklıdır. (Yanıt) (Cevap B) 8. 11. Çözüm Yayınları d1 + d 2 1, 6 + 0, 8 = = 1, 2 (Doğru) 2 2 II. K.N’sı düşük olan X daha çok uçar. X’in özkütlesi büyük olduğu için kalan karışımın özkütlesi 1,2 den küçük olur. (Yanlış) I. aralıkta katının sıcaklığı artıyor. (Yanlış) III. Özkütlesi küçük olan Y üstte kalır. (Doğru) II. aralıkta sıvılaşıyor. (Doğru) I. (Cevap D) III. Katının hepsi erimediği için 2. ve 3. aralık sıcaklıkları eşittir. (Yanlış) 9. (Cevap D) 12. 34 I. Hal değiştirmekte olan bir madde olabilir. (Olabilir.) II. ve III. de ayırt edici olan özısı ve buhar basıncı madde miktarına (hacim ve kütle) bağlı değildir. (Olabilir.) (Cevap E) I. Dış basınç arttıkça tüm sıvıların kaynama noktası artar. (Doğru) II. Katısı - sıvısında yüzen X’in donma noktası azalır. (X için doğru) III.X sıvısı donduğunda hacim artarken, Y sıvısı donduğunda hacim azalır. (X için doğru) (Cevap A) BÖLÜM 01 Test Güvenliğimiz ve Kimya 1. 14 4. A : Aşındırıcı B : Yakıcı C : Patlayıcı D : Yanıcı E : Maske kullanılmalı (Cevap D) Laboratuvarda kimyasal maddelerin koklanması ile vücuda gaz fazda geçen kimyasallar ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. (Cevap E) 2. Çözüm Yayınları 5. I. Kimyasal maddeler yalnızca yetkin kimselerin kullanımında olmalıdır. (Doğru) II. Kimyasal maddelerin solunması zararlıdır. (Doğru) III. Etiketlerinde gerekli güvenlik uyarı işareti bulunmalıdır. (Doğru) D seçeneğindeki sembol, yapılacak işlemde şehir hattından elektrik enerjisi kullanmak gerektiğini ifade eder. (Cevap D) 6. 3. Kimyasal maddeleri tanımak için tadına bakmak uygun bir yöntem değildir. (Cevap E) 35 (Cevap D) Verilen güvenlik sembolü maddenin oksitleyici, yanıcı etkisinin olduğunu ifade eder. (Cevap E) Test 14 1. E 3. D 4. D 5. E 6. E 7. E 8. D 9. B 10. B 11. B 12. E 10. 7. Semboller ile ilgili verilen açıklamaların hepsi doğrudur. (Cevap E) 8. I - b, II - a, III - c Çözüm Yayınları I. Tahriş edici, II. Zehirli, III. Yakıcı, IV. Patlayıcı 2. D (Cevap B) 11. (Cevap D) 9. I. Zaç yağı, kezzap ve tuz ruhu - Tahriş edici (Doğru) II. Çamaşır suyu ve hidrojen peroksit - Tahriş edicidir. Radyoaktif değil (Yanlış) III. Hidrojen ve etil alkol - Patlayıcı (Doğru) (Cevap B) 12. 36 I. Sıcak yüzey, II. Çevreye zararlı, III. Kırılabilir. (Cevap B) Kolonya yanıcı bir maddedir. Radyoaktif değildir. (Cevap E) BİRE BİR BÖLÜM 01 Test 1. 15 5. I. Element (Tekcins atom ya da molekül), II. Bileşik (Tek cins molekül), III. Karışım (Farklı cins tanecikler) (Cevap C) 2. X bileşik, Y element, Z çözeltidir. I.Bileşikler bileşenlerinin özelliğini taşımaz. (Doğru), II. Y elementtir. (Doğru) III. Çözeltilerin formülü yoktur. (Yanlış) I.Saf olan Na ve H2O tek cins tanecik içerir. (Cevap C) II. Element (Na), bileşik (H2O) ve çözelti (NaCI(Suda)) homojendir. (Yanıt) (Cevap B) Çözüm Yayınları III. Element (sembol), bileşik (formül) 3. 6. Arı (Saf) maddeler element ve bileşiktir. Tek cins tanecik içerirler. I. Sembolle (elemetler) II. Saf olan element ve bileşiğin belirli ayırt edici özellikleri vardır. (Ortak) III. Bileşikler kimyasal yolla ayrışır. (Cevap B) (Cevap D) 7. 4. 37 Esneklik katı için ayırt edicidir. (X katıdır.) Genleşme gazlar için ayırt edici değildir. (Y gazdır.) Z de sıvıdır. I. Donma sıvı için ayırt edicidir. (Yanlış), II. Gazlar bulunduğu kabın hacmini alır (Doğru), III. Özkütle ve çözünürlük üç hal için de ayırt edicidir. (Doğru) (Cevap E) Esneklik yalnızca katı için ayırt edicidir. (Cevap C) Test 15 1. C 3. B 4. E 5. C 6. D 7. C 8. D 9. C 10. B 11. D 12. C 11. 8. CO2, HCI, O2 ve H2O moleküler yapılı iken He atomik yapılı saf bir maddedir. 2. B (Cevap D) 9. X : İyonik bağlı bir bileşiktir. NaCI(s) yada NaOH(s) gibi Y : Katısı sıvısında yüzdüğüne göre dkatı < dsıvı dır. Vkatı > Vsıvı dır. Z : Esneklik katı için ayırt edicidir. Z katıdır. Moleküler yapılı bileşiklerin iyon içeriği olmadığı için sıvı halde elektriği iletmezler. Çözüm Yayınları (Cevap D) I. 0 - 100 C° aralığında X gaz, Y sıvı ya da gaz, Z katı ya da sıvıdır. (Yanlış) 12. II. -10 C° de X gaz, Y sıvı hallerde de bulunabilir. (Kesin değil) III. 170 C° nin üzerinde hepsi gazdır. Gazlar homojen karışır. (Kesin doğru) (Cevap C) 10. 38 Sabit sıcaklıkta saf katı ve sıvının özkütle (d) değeri sabittir. (X katı ya da sıvı). Y ise gazdır. I. Grafiğe göre (Yanlış), II. Miktarı artan katı ve sıvının hacmi artar. (Doğru), III. Y bir gazdır. (Yanlış) (Cevap B) H2 gazı yanıcı bir gazdır. Soruda karşısında belirtilen güvenlik işareti yakıcı anlamına gelir. (Cevap C) Atomun Yapısı ve Periyodik Sistem / Kimyanın Temel Kanunları / Kütlenin Korunumu Kanunu 1. BÖLÜM 02 Test 01 3. Tepkimeye giren kütle = Ürün kütlesi olmalı. 13 + 19,6 = 32,2 + x ise x = 0,4 olur. (Cevap C) 4. Kütlenin konumunu ilkesine göre fiziksel ve kimyasal olaylarda dönüşüme uğrayan ve (Cevap E) Çözüm Yayınları oluşan maddelerin atom sayı ve türleri ile toplam kütle korunur. 2. I. tepkimede : 24 + 32 = m ⇒ m = 56 dır. 56 g olan XY kütlesi II. tepkimede yerine yazılır ise, 56 + 32 = n ⇒ n = 88 (Cevap B) 5. 39 Deneyi yapan öğrenci I. aşamada maddeleri deney tüpü ile birlikte tartmalıydı. V. aşamada I. aşamada deney tüpünün kütlesi belirlenmediği için deney tüpü kullanmadan tartım yapmalıydı. (Cevap A) (25 - 18)g X2 + 20g Y2 = mg X2Y5 7g + 20g = m = 27g (Cevap E) Test 01 1. E 6. 2. A 3. C 4. B 5. E 6. D 7. D 8. D 9. C 10. C 11. D 12. B 10. Cu + 2X → CuSO4 + SO2 + 2H2O 1 Cu1 Cu 2S olmalı 2S 4H olmalı 4H 8O olmalı 8O X = H2SO4 (Cevap C) I. Ağzı açık kapta oluşan açığa çıkan gaz kaptaki kütleyi azaltır. (Yanlış) II. KCI kütlesi 0’dan başlayıp zamanla artar. (Doğru) III. KCIO3 katısının bir kısmı O2 gazına dönüşür. (Doğru) (Cevap D) 11. XY nin % 40’ı, Y’dir. Kütle azalmasının sebebi oluşan 16g Y2 gazıdır. % 40’ı 16 g ise % 100’ü 40 g’dır. (Cevap D) Çözüm Yayınları 7. Fiziksel ve kimyasal olaylarda kütle korunur iken D seçeneğinde yeni atom türlerinin oluşabildiği radyoaktif tepkimelerde kütle korunmaz. (Cevap D) 8. 12. 40 IV. Atom altı taneciklerde elektronun keşfinde ön planda olan bilim insanı J.J. Thomson’dur. (Cevap D) 9. 24 24 24 g Mg + 16g O → 40g MgO –––––––––––––––– O 8g O artar. Kütlenin konumunu yasasının ortaya çıkmasında Priestley, Cavendish ve Lavosier’in çalışmaları etkili olmuştur. Doğru kronolojik sıralama I, III, II, IV şeklindedir. (Cevap B) (Cevap C) 02 BÖLÜM 02 Test Sabit Oranlar Kanunu -1 1. 4. Sabit oranlar yasasını Joseph Proust bulmuştur. (Cevap E) I. ve III. öncülde bileşikteki elementlerin birleşme oranlarının sabitliği söz konusudur. (Sabit Oranlar Yasası) III. öncülde kütlenin korunumu vardır. (Cevap D) 5. 2. Çözüm Yayınları Bileşikteki sabit oran değişmemelidir. 3 ka I. Toplam kütle korunur (Yanıt) 7g N2 + 4g O 2 → 11g N2 O 3 ka 21g C II. Katı kütlesi 0 olmalıydı, Hg sıvıdır. (Yanıt değil) 3 ka 12g C III. HgO’da kütlece birleşme oranı hep sabittir. (Yanıt) 33g N2 O (Cevap D) (Cevap A) 6. 3. 41 Sabit kütle oranı bileşikler için geçerlidir. I. NaCI II. NaOH IV. H2SO4 birer bileşik iken III. CuSO4 V. Cam bir karışımdır. (Cevap E) 40 40 40g Ca + 32g → 72g CaS _________________________ oluştu! O 8g S arttı. Birleşme oranı 40 32 = 5 4 ’tür. (Cevap D) Test 02 1. E 7. 2. A 3. E 4. D 5. D 6. D 7. B 8. D 9. D 10. D 11.B 12. B 10. 3 ka 7g N2 + 4g O 2 → 11g N2 O 3 ka 3 ka 21g C 12g C 33g N2 O (Cevap B) 8. Fe2O3 kütlece birleşme oranı mFe = 2.56 = 7 ’tür. mO 3.16 3 Başlangıçta 7’şer gram olsaydı. O’dan 4g artardı. 24g arttığına (6 katı) göre m = 42’dir. 42 42 42 g Fe + 18g O → 60g Fe2O3 _____________________________ O 24gO artar. (Cevap D) Çözüm Yayınları 9g C + 1g H → 10g C3H4 3 ka 3 ka 3 ka 30g C3H4 27g C 3g H → → 56g Fe eklenmeli. (Cevap D) 11. 9. m m mg X + 4mg Y → 5mg XY2 m 5m –m = 1, 25m 4 4 _________________________ (Cevap B) 42 12. 4 16 8 2g X + 3g Y → 5g XY3 4 4 4 -8 XY2’de X 2 = atom kütleleri oranı -12 20g XY3 oluşur. 3Y 1 4g Y artan. (Cevap D) X 2Y = 2, 8 6, 4 & X Y 4,5 – 2 = 2,5g Y artar. = 7 . X2Y’de 8 mX mY = 2.7 8 = 7 4 = 3, 5 2 dir. (Cevap B) BÖLÜM 02 Test Sabit Oranlar Kanunu - 2 1. 03 4. Sabit oranlar yasasına göre bileşiği oluşturan elementler arasında değişmeyen bir kütle 14g N2 + 40g O2 → 54g N2O5 0,2 ka 0,2 ka 10,8g N2O5 2,8gN2 8gO2 oranı vardır. Proust tarafından bulunmuştur. Dalton atom modelini açıklamada bu yasayı kullanmıştır. 0,2 ka (Cevap E) (Cevap C) 5. Çözüm Yayınları 2. mX = 3 mY 8 dir. 8’er gram alınırsa 5g X artar. (I. ve II. doğru) mX = 3 = 12 mY 8 32 oranı ile artansız gerçekleşir. (III. doğru) I. Öncül sonucu Fe/S oranlarının sabit kaldığı (Sabit oranlar yasası) II. Öncül sonucu karışımların belirli bir orana sahip olmadığı ispatlanır. (Cevap E) III. Öncül kütlenin korunumunu ispatlar. I. ve II öncüller birlikte kullanılırsa sabit oranlar yasasının bileşikler için geçerli, karışımlar için geçersiz olduğu anlaşılır. 6. (Cevap C) 43 3. mC 3= .12 9 , C3H4 bileşiğinde = mH 4.1 1 10 % 90 C (Cevap B) x8 Cu8r 7. 2’de mCu = 64 = 2 = 16 ‘r. mBr 2.80 5 40 x 8 20 – 16 = 4gCu artar. 56gCuBr2 oluşur. (Cevap C) Test 03 1. E 2. C 3. B 4. C 5. E 6. C 7. E 8. A 9. D 10. B 11. D 12. D 10. Katı kütlesindeki artış gaz kütlesinden (Y2(g)) kaynaklanır. gX mX 28 = = 7 mY2 8gY2 2 7 18 49 10 5 7g X + 2g Y2 → 9g Z 5 5 5 -35 -10 +45g Z (Cevap B) 40 18gAI + 32gS → 50gAI2S3 ––––––––––––––––––––––––– O 8g S artar. 11. 8 18 = = 40 .100 20 % S artar. 50 .100 36%AI'dir. Çözüm Yayınları (Cevap E) 8. 7 X X 7 = = XY 2’de 2Y 16 ise Y 8 'dir. .7 7 = 3, 5 / mX = 2= X2Y3’de mY 3.8 12 6 9, 5 6’şar gram alınırsa 6 – 3,5 = 2,5g X artar. X 5= X 5 = 2Y 6 ise Y 3 'tür. (Cevap D) (Cevap A) 9. 12. 44 X = 2, Y = 1 olsun. 20 gram bileşikte 8g X ve 12g Y bulunur. X 82 Y 12 1 ( X 4 Y12 ( XY3 Y=3 (Cevap D) 3 Z=4 olsun. XYZ3’te YZ3 = 3 + 3.4 = 15 olur. % 60’ı 15 ise % 40’ı 10 = X ’tir. 30 10 45 10gX + 3gY + 12gZ → 25g XYZ3 75g XYZ3 (Cevap D) BÖLÜM 02 Test Sabit Oranlar Kanunu - 3 1. 04 4. I. Sabit oranlar yasası bileşiklerdeki elementler arası kütle oranını ifade eder. (Doğru) II. Bileşiklerin belirli formüllerinin olması sabit oranlar sonucudur. (Doğru) III. Dalton atom teorisini bu yasayla açıkladı. (Doğru) (Cevap E) m m ..... X + .... Y → 18g XY2 ––––––––––––––––––––––– O 2g Y arttı 2m = 18 + 2 10 m = 10 ise 10gX ve 18gY harcanır. Kütlece birleşme oranı 18 ’dir. (II. öncül yanlış) 2 Y’nin 10 .100 = 20 %’si artmıştır. (III. öncül doğru) (Cevap B) 6.20 X 15 = 20 ise= XY bileşiğinde = m = 8 m 15 Y 6 (Cevap C) Çözüm Yayınları 2. 5. mY= 1= mZ 4 3. 3 12 mX = 10 mY 3 ise 10 10gX + 3gY + 12gZ = 25g XYZ3, 25 .100 = 40%X (Cevap C) 6. 45 mCu mC 2= .12 mCa = 64 = = = 40 = 5 I. mO 16 4 (Yanıt), II. mH 6.1 4 (Yanıt), III. mS 64 8 (Yanıt değil) (Cevap C) Bileşenleri arasında sabit bir oran bulunanlar SO3 ve H2O’dur. (Bileşik). SO3’te mS 32 2 = = mO 3.16 3 ’tür. (Cevap D) Test 04 1. E 2. C 3. C 4. B 5. C 6. D 7.D 8. C 9. D 10. C 11. D 12. C 10. 7. X =2 mX X = = XY2’de X katı kütlesi = Y2 gaz kütlesidir. XY2’de mY 2Y 1 ise Y 1 ’dir. XY3’te mX = 2 = 2 mY 3.1 3 x6 = 12 18–12 = 6gX artar. 18 x6 (Cevap C) 11. 7gX + 4gY → 11gXY (I. öncül doğru.) 7’şer gram X ve Y tepkimeye girse 7–4 = 3gY artar. (II. öncül yanlış) (Cevap D) Çözüm Yayınları 11 – 7 = 4gX artmıştır. (III. öncül doğru.) 8. Artan madde Y, eklenmesi gereken X’tir. mgX, mgY tepkimeye girdiğinde artmaması için mX 5 m + 3 3gX ekleyelim. mY = 2 = m ise m = 2 Başlangıç toplamı = 2m = 4’tür. (Cevap D) 12. mX 40 5D = XY2’de = mY 2.12 3 8 5’er gram alınsa 2g Y artar. 4g Y arttığına (2katı) göre, I. Başlangıçta 10g X ve 10g Y vardır. (Doğru) II. 8.2 = 16g XY2 (Doğru) III. Artan Y’dir. X eklenmeli (Yanlış) (Cevap C) 46 9. x6 mX = 3 = 18 4 24 mY x 6 3 21 – 18 = 3g X artar. 4 oranına göre 4gY eklenmeli. (Cevap D) X 7 19 – 7 = 12g Y kullanıldı. a = 7, Y = 8 ise X2Y5’te 0,8 mX = 2.7 = 7 = 5,6 dır. k = 16 ve b = 16– 5,6 = 10, 4’tür. 16 mY 8.5 20 0,8 (Cevap C) BÖLÜM 02 Test Katlı Oranlar Kanunu - 1 1. 05 4. 2 (NO 2) $ N 2 O 4 N2 O3 $ N2 O 3 4 'tür. 3 (Cevap B) (Cevap C) 5. Katlı oranlar yasası John Dalton tarafından bulunmuştur. (Cevap C) Çözüm Yayınları 2. X I. 3 x1 Y 2 x2 II. 3 4 Formül X2 Y 1x x2 X2 Y2 ise XY 6. Katlı oran, aynı elementlerden oluşan farklı formüllere sahip bileşikler arasında alınır. III. de farklı elementler vardır. (Cevap C) 47 3. Katlı oran alınabilmesi içen en fazla 2 cins atom içeren, aynı elementlerden oluşan, basit formülleri aynı olmayan bileşikler olmalıdır. (Cevap A) 2X 14 X 7 2X 7 ise Y 8= I. Y = 8 = , 5Y 20 ’dir. (Doğru), II. 27g da 20g Y var ise 5,4g da 4g Y vardır. (Doğru), III. II > I olmalıydı. (Yanlış) (Cevap C) Test 05 1. C 7. 2. C 3. A 4. B 5. C 6. C 7. D 8. A 9. D 10. A 11. E 12. C 10. 21 = 2X X = 21 18 3Y ise Y 12 ’dir. D seçeneğinde C4H8 → C4 H8 2(C3H4) → C6 H8 4 2 C’ler arası oran 6 = 3 ’tür. m = 21 12 12 ise m = 21 (Cevap A) (Cevap D) 11. Çözüm Yayınları 8. n(X2Ym) → X2nYnm 2(XnY2) → X2nY4 nm = 3 4 4 ise n.m = 3’tür. (Cevap A) ,6 2X 1= X = 12 = 1,6g X ile 0,4g Y X2Y6 bileşiğini oluşturur. 1 6Y 0, 4 ise Y mX 5= .12 5 = 100 X5Y12’de = mY 12.1 1 20 ’dir. 100’er gram alınırsa 80g Y artar. (Cevap E) 12. 9. 48 Bileşik 1 2 3 Harcama X 4 6 3 12 Harcama Y 8 6 1 8 XY 3 1 X3Y 3 I. öncül (Yanlış), II. öncül (Doğru), III. 2. bileşik değerleri 2 ile çarpılırsa Y’ler arası oran 2 o 2 halde X’ler arası oranı 3 ’tür. (Doğru) (Cevap D) X 14 = 7 2. bileşikte X 21 Y8 = X Y olur. (Yanlış) I. = Y 4 2 3 4 7 2 II. X değerleri 42’de eşitlenirse sırasıyla Y kütlesi 12, 18 ve 16 olur. (Yanlış) mX 21 III. mY = 9 , 21’er gram alınırsa 21–9 = 12g Y artar. (Doğru) (Cevap C) BÖLÜM 02 Test Katlı Oranlar Kanunu - 2 1. 06 4. B seçeneğinde X ler eşitlenirse 2(XY) ⇒ X2Y 2 2 Y’ler arası oran 3 ’tür. X2Y3 ⇒X2Y 3 (Cevap B) 2. 1. de 3–1 = 2 tane Y 1 tane X ⇒ XY2 Çözüm Yayınları 2. de 4–3 = 1 tane Y 3 tane X ⇒ X3Y (Cevap A) 5. O’ler eşitlenirse; 3(NO2), 6(N2O) ve 2(N2O3)’te I. de 3N, I. de 12N, III. de 4N II > III > I (Cevap D) I. XaYb → 2(XaYb) II. X2Y3 → a(X2Y3) 3. 2b 4= b 2 ise= 3a 3 a 1 , formülü XY2 ya da X2Y4 (Cevap D) 49 6. X 3 X 12 XY4’te 4Y = 1 ise Y = 1 dir. II. bileşikte X 9 Y 2 ( a X 3 Y2 k ( X 3 Y8 4 12 1 4 (Cevap E) 3X = 90 X = 12 mX = 12 = 12 / 4Y 10 ise Y 1 ’dir. XY4’te mY 4.1 4 16 4 . = 16 100 25% Y (Cevap C) Test 06 1. B 7. 2. D 3. E 4. A 5. D 6. C 7. E 8. B 9. C 10. D 11. D 12. B 10. mX = 12 = mY 16 mX 9 = = mY 24 1. bileşikte bileşikte 2. 3 4 1.deki Y= 4= 1 4 8 2 3 2.deki Y 8 (Cevap E) X m I. bileşikte 2Y = 2m ise X = 3 ve Y = 1 olabilir. 3 X ve Y nin birim kütlesi II. bileşikte kullanılırsa = X n Yn/2 6= ` X 31 Y21 j X 2 Y3 3 (Cevap D) 1 11. Çözüm Yayınları 8. İlk tepkimede 2g X artar. 2g X ve 0,4g Y X5Y12’yi oluşturur. 5X = 2 X = 12 1 ’dir. = X = 12 ve Y = 1 12Y 0, 4 ise Y İlk tepkimede 8 g X ile 2g Y kullanılarak Z oluşmuştur. 2X 4.88 2. bileşikte 3Y = 3, 66 ise X = 2 ve Y = 1 dir. 1. bileşikte X 6, 66 Y9, 99 = XY3 ’tür. 2 1 Z’nin formülü = X 8 Y2 3= ` X 1 Y j XY3 ’tür. 12 1 3 (Cevap D) (Cevap B) 12. 50 9. x4 2X 7 X2Y’de Y = 4 ise X = 7 ve Y = 8 olabilir. X2Y3’te mX = 2.7 = 7 = 28 48 mY 3.8 12 x4 (Cevap C) 2X 7 X 7 1. bileşikte Y = 4 ise Y = 8 X = 7 ve Y = 8 olabilir. 2.’de 8g Y ile 11,5 – 8 = 3,5g X kullanılmıştır. Formül X 3, 5 Y8 = XY2 ’dir. 7 8 (Cevap B) BÖLÜM 02 Test Birleşen Hacim Oranları Kanunu 07 4. 1. Birleşen hacim oranları yasası için gaz fazda reaksiyon, katlı oranlar için aynı elementlerden oluşan farklı formüllü birleşikler gerekir. D seçeneğinde N2O ve N2O3 bulunur. (Cevap D) 5. Lavosier - Kütlenin Korunumu Yasası Proust – Sabit Oranlar Dalton – Katlı Oranlar Yasası (Cevap B) Çözüm Yayınları Lussac – Birleşen Hacim Oranları Yasası 2. Avagadro hipotezine göre aynı koşullardaki gazların tanecik sayıları (molekül) ile hacimleri doğru orantılıdır. E seçeneğinde bu orantı verilmiştir. (Cevap E) 6. Gaz fazında gerçekleşen tepkimelerde birleşen hacim oranları yasası kullanılabilir. (Cevap A) 51 3. 2X2 + 5Y2 → 2Z(X2Y5) Z = X2Y5 (Cevap E) Tepkimede 6L X2, 9L Y2 harcanırken 6L Z oluşmuştur. 6X2 + 9Y2 → 6Z ya da 2X2 + 3Y2 → 2Z(X2Y3) Tepkimeye girenlerden en azından birisi bitmiştir. (Tam verimli) (Cevap E) Test 07 1. B 7. 2. A 3. E 4. D 5. E 6. E 7. B 8. B 9. B 10. D 11. B 12. C 10. 5V 5V 2X2 + 5Y2 → 2X2Y5 –2V -5V +2V ––––––––––––––––––– 1. bilgiden 1X2 + 2Y2 → 2XmYn ise m = 1 ve n = 2 dir. 2. bilgiden 20XY2 + 5Y2 → 10Z(X2Y5) Vilk = 5 + 5 = 10V Vson = 3 + 2 = 5V O 10V – 5V = 5V = 40 cm3 ⇒ V = 8 cm3 3V V yerine 8 yazılırsa I. grafik doğru, II. ve III. grafikler yanlış. (Cevap B) (Cevap D) 11. Çözüm Yayınları 8. B seçeneğinde harcanan O2’nin 2 katı kadar gaz oluşurken diğer seçeneklerde bu değer daha düşüktür. 12’şer L reaktiflerle tepkimeler gerçekleştirilirse, VN 1= 4 2 12 2 I. de VN= 2 II. V = 1= 6 8 L artar 3 12 H O 2 (Cevap B) 6 L artar. 2 VC H 3 4 = 3 III. de V 12 O 9 L artar III > I > II (Cevap B) 2 12. 9. 52 4 12 1 X2 + 3Y2 → 2XY3 4x 4x 4x -4L 8L -12L O 8L 2X + 8O2 → 6CO2 + 4H2O atom sayılarının eşit olacağı ilkesine göre X = C3H4’tür. Vbaşlangıç = 12 + 12 = 24 L Vsonuç = 8 + 8 = 16 L (Cevap B) (Cevap C) BİRE BİR BÖLÜM 02 Test 08 4. 1. 9,3 + 31,5 + 3,6 = 29,4 + ? ? = 15 (Cevap A) 2. 6 8 mX 6 3 6gX + 4gY → 10g bileşik, birleşme mY= 4= 2 , ––––––––––––– O 4g Y artar Çözüm Yayınları 3’er gram alınırsa 3–2 = 1g Y artar. Artan 4g Y için 6g X eklenmelidir. Kütle korunmuş ve bileşik oluşumu dolayı sabit oran ispatlanır. (Cevap C) (Cevap D) 5. Aşırı miktar Y eklendiği için Y artar. (I. doğru), Kütlece birleşme oranı sabittir. (II. doğru). Kapta başlangıçta X vardı. Başlangıç kütlesi O’dan büyüktür. (III. yanlış) (Cevap B) 6. 53 3. I. a(X3Y4) → X3aY4a II. 3(XaYb) → X3aY3b B seçeneğinde 2 + 3 = 5 hacim tepkimeye girerken, 2 hacim ürün oluşur. 4a = 4 a=1 3b 9 ise b 3 XaYb = XY3 ya da X2Y6’dır. (Cevap E) (Cevap B) Test 08 1. A 7. 2. C 3. E 4. D 5. B 6. B 7. E 8. C 9. B 10. C 11. E 9. mO 2 CaO’da mCa = 5 mO 5 mO 8 , SO2’de mS = 5 , AI2O3’de MAI = 9 Oranlar dikkate alındığında SO2 > AI2O3 > CaO’dür. (Cevap B) I. bileşikte mX = 7 mY 16 II. bileşikte mX = 7 mY 12 Y’ler arası oran 16 = 4 ’tür. 12 3 (Cevap E) Çözüm Yayınları 10. 8. x5 = 25 15 x5 XY2’de mX = 40 = 5 mY 2.12 3 40g XY2 oluşur. 18 – 15 = 3g Y artar. (Cevap C) 11. 54 Tepkimeye giren maddelerden en azından birisi biterse tam verimle gerçekleşmiştir. Grafikte X’in bittiği görülmektedir. (Cevap C) 2m 2m Tepkime tam verimlhe gerekleştiği için ya X’in 2mX + mY → 3m bileşik hepsi, ya da Y’nin hepsi harcanmıştır. II ve III doğru –––––––––– olabilir. (Cevap E) m Atomun Yapısı ve Periyodik Sistem / Atom Kavramının Gelişimi / Atom Modelleri ve Atom Spektrumları - 1 1. BÖLÜM 02 Test 09 4. Tarihsel dönem sırası I, II, IV, III şeklindedir. Eşleştirmelerin tamamı doğrudur. (Cevap A) (Cevap E) 5. Çözüm Yayınları 2. Bir elementin özdeş olmayan (P+ sayıları aynı n0 sayıları farklı) atomlarına izotop denir. (Cevap D) Katot ışınına elektron ismini Stoney verdi (I yanlış), Katot ışınlarının “+” kutba saptığını Crookes gözlemledi (III yanlış) II. doğru. (Cevap B) 6. 3. 55 Sürtünme ile elektriklenme, elektroliz deneyleri ve Craokes tüpleri ile yapılan deneyler Faraday elektroliz deneyinde atomdan atoma taşınan tanecikler “–” yüklü elektronlardır. öncelikle elektron olmak üzere atom altı parçacıkların keşfini sağlamıştır. (Cevap E) (Cevap D) Test 09 1. A 7. 2. D 3. E 4. E 5. B 6. D 7. E 8. C 9. D 10. B 11. D 12. E 10. Dalton atom modelini açıklamada öncüllerde verilen üç yasayı da kullanmıştır. (Cevap E) Dalton, bileşik oluşumunu atomik yapıların birbirine bağlanması olarak kütleleri üzerinden kurgulamıştı. Molekül kavramı yoktu. Dalton’a göre B) N2 + 3H2 → 1N2H6 olmalıydı. (Cevap B) 11. I. ve II. öncül geçerliliğini korumaktadır. III. Günümüzde atom çekirdeği + yüklüdür. Elektronlar ise çekirdek dışında yer alır görüşü geçerlidir. (Cevap C) Çözüm Yayınları 8. Bohr atom modeline göre elektronlar çekirdek çevresinde belirli enerji seviyelerinde dairesel bir yörünge izler. Günümüz modelinde elektronların hareketi dairesel değildir. (Cevap D) 9. 12. 56 Rutherford atom modelinde atom kütlesinin yaklaşık olarak proton kütlesinin iki katı olduğunu öngörmüştür. (Cevap D) Emisyon : Atomların ışın yaymalarıdır. Absorpsiyon : Atomların ışın soğurmalarıdır. (Cevap E) BÖLÜM 02 Test Atom Modelleri ve Atom Spektrumları - 2 10 1. 4. I. Atom çekirdeğinde p+ ve n° bulunur. (Doğru) II. mp+ = mn° dur. (Doğru) III. Elektron “–”, proton “+” yüklüdür. (Doğru) I. Farklı element atomlarının p+.s farklıdır. (olamaz) (Cevap E) II. Birisi iyon olduğu için e–.s aynı olabilir. (olabilir) III. Nötron sayıları aynı olabilir. (olabilir) IV. Kimyasal özellik hem p+.s hem e–.s bağlıdır. (olamaz) (Cevap C) 2. Aynı elemente ait atomlarda proton sayıları aynıdır. Nötron sayısı ve kütle numarası farklı olabilir. (Cevap A) Çözüm Yayınları 5. 3. X’in p+. s = 40 – 20 = 20 e–. s = 18 +2 yüklü (katyon) +. s = 20 – 10 = 10 e– . s = 10 yüksüz (Nötr) Y’nin p Z’nin p+ . s = 19 – 10 = 9 e– . s = 10 –1 yüklü (Anyon) (Cevap B) 6. 57 Kimyasal özelliğin aynı olması için hem p+.s hem de e– . s aynı olmalıdır. Y ve Z’nin proton Y’nin p+ . s = 32 – 16 = 16 e– . s = 18 + – iyon yükü = p . s – e . s = 16 – 18 = –2 olmalıydı. (Cevap B) ve elektron sayıları farklıdır. (Cevap C) Test 10 1. E 2. A 3. B 4. C 5. B 6. C 7. D 8. E 9. C 10. C 11. D 12. C 7. 10. I. Elektron alış-verişi kimyasal özelliği değiştirir. (Doğru) Elektron sayısı arttıkça bir e– başına düşen çekim kuvveti azalır. II. Elektron sayısı arttıkça bir e– başına düşen çekim azalır. (Yanlış) III. öncülde XCI’deki X+ iyonundan X° atomu elde edilirken e–. sayısı 1 artar. III. Elektron arttıkça tanecik hacmi artar. (Yanlış) (Cevap C) (Cevap D) 8. Çözüm Yayınları 11. I. Elektron sayıları eşit ise katyonun protonu en büyüktür. (Doğru) II. p+ . sayısı ve n°. sayısının gerçek değerleri bilinmediği için olabilir. (Doğru olabilir.) Millikan yağ damlası deneyi ile öncelikle elektronun yükünü, sonra kütlesini III. X’in n° sayısı diğerlerinden ne kadar büyüktür belli değil onun için olabilir. (Doğru hesaplamıştır. olabilir.) 58 9. (Cevap D) 12. X m +e - = 0 m−1 = 0 m=+1 Elektron sayıları eşitlendiğine göre iyon yükleri de eşettir. Alınan ve verilen elektronları yüklere ekleyip, çıkarırsak. (Cevap E) n + 2 = +1 – 2 n = –3 (Cevap C) I. Katod ışınları Crooks tarafından bulunmuştur. (Yanlış), II. Kanal ışınları hızlandırılmış + yüklü iyonlar olup kullanılan gazın cinsine bağlıdır. (Yanlış), III. Öncül doğru (Cevap C) BÖLÜM 02 Test Atomdaki Temel Tanecikler ve Eşitlikler - 1 1. 11 4. p+ . s = 7 + 4 . 1 = 11 e– . s = p+ . s –1 = 10 I. Atom çekirdeğinde p+ ve n° bulunur. (Doğru) n° . s = 7 + 4 . 0 = 7 II. Atomdan e– koparılması ısı alan bir olaydır. (Doğru) III. e– alan atom “–” yüklenir. (Doğru) p+ . s > e– . s > n° . s (Cevap D) (Cevap E) 5. Çözüm Yayınları 2. I. 16 + 3 . 8 = 40 II. 17 + 3 . 8 + 1 = 42 III. 15 + 3 . 8 + 3 = 42 III = II > I (Cevap C) 6. p+ . s = e– . s ise Y Nötr X+1 ve Z–3 ise X+1 + 2e– → X–1 ve Z–3 → 2e– + Z–1 sonucu X ve Z’nin yükleri eşitlenir. (Cevap B) 59 3. 63 X 29 ve 65 + X 29 p+. sayıları aynı ancak e–. sayıları ve kütle numaraları farklıdır. Hem kimyasal hem de fiziksel özellikleri farklıdır. (Cevap D) X ve Y’nin elektron sayıları aynıdır. Proton sayısı fazla olan Y’nin çekim gücü fazla olduğu için çapı daha küçüktür. (Cevap C) Test 11 1. E 7. 2. B 3. D 4. D 5. C 6. C 7. C 8. C 9. E 10. E 11. B 12. D 10. n p + 3 . 8 – n = 42 p X 8Y 3 p – n = 18 eşitliğini şıklarda C seçeneği sağlar. (Cevap C) p+ . s aynı n° . s farklı olmalı e– . s = p+ . s + 1 yani –1 yüklü olmalı. 37 20 CI – 17 8. cevaptır. (Cevap E) p X O 2 − p + 4 . 8 + 2 = 50 8 4 Çözüm Yayınları 11. p = 16 I. K . No = 16 + 17 = 33 (Doğru) II. 2 . 1 + 16 + 3 . 8 = 42 (Doğru) III. X n O 4-2 2- n + 4 . (–2) = –2 ise n = +6’dır. (Yanlış) (Cevap C) XY formüllü iki bileşikteki Y’ler birbirinin izotopu olduğu için birim kütleleri farklıdır. Dolayısıyla kütlece birleşme oranları aynı olamaz. (Cevap B) 9. 12. 60 35 37 18 X ve 20Y 17 17 X ve Y birbirinin izotopudur. (p+ . s aynı n° . s farklı) izotopların kimyasal özellikleri, p+ . için p+ . sayısı aynı iken e–. sayıları farklıdır. Kimyasal özellik e– . s ve p+ . s bağlıdır. sayıları ve nötr yapılarının e– . sayıları aynıdır. (Cevap E) (Cevap D) BÖLÜM 02 Test Atomdaki Temel Tanecikler ve Eşitlikler - 2 1. 12 4. 24 24 + 2+ 11Na – 12Mg K . No aynı (24) izobar, elektron sayıları aynı (10e–) izo elektronik (Cevap D) X– 2e– verdi (Azalır) / Y2e– aldı (Artar) / Z2+ 2e– aldı (Artar) (Cevap B) 5. Çözüm Yayınları 2. I. 56 – 26 = 30 nötronu vardır. (Doğru) Hem p+. sayısı, hem de e–. sayısı aynı olanların kimyasal özellikleri aynıdır. (I ve II) (Cevap C) II. X 2n O 32- 2n– 6 = 0 ise n = +3 (Doğru) III. X2O3 bileşiği X’in kimyasal özelliğini taşımaz. (Yanlış) (Cevap C) 3. 6. 61 X ile Z izotop (p+ aynı n° farklı), Y ile Z izobar (K.No aynı), X ile Y izoton (n°. aynı p+ farklı) (Cevap E) n X a m Y b n Z b X ile Y’nin p+.s farklıdır. e– ların eşitliği için en az birisi iyon olmalıdır. X ile Z izotondur. Y ile Z’nin e– . sayısı farklıdır, kimyasalı da farklıdır. (Cevap C) Test 12 1. B 7. 2. C 3. E 4. D 5. C 6. C 7. D 8. B 9. C 10. E 11. D 12. C 10. I. N 2a O 3-2 2a – 6 = 0 a = +3 II. N b H 4+ + b + 4 = +1 b = –3 III. `N C O 3-3j c – 6 = –1 c = +5 - (Cevap D) Kütle numarası en büyük olan 13H (31T) atomunun oluşturduğu T2O’da kütlece H (31T) 8. Çözüm Yayınları yüzdesi en fazladır. 25 75 63. 100 + 65. 100 = 63, 5 (Cevap E) 11. (Cevap B) III. bilgiden X+n ve Y+m’in e–. sayıları bulunur. II. bilgi de kullanılırsa n + m değerine ulaşılır. (Cevap D) 12. 62 9. P+ . s = 2 . 6 + 4 . 8 = 44 n° . s = 2 . 6 + 4 . 9 = 48 e– . s = p+ + 2 = 46 (Cevap C) I. ve IV.’de belirtilenler izotoptur. II. ve III.’de belirtilenler aynı elementin farklı kristal ya da molekül şeklidir. (Allotrop) (Cevap C) BÖLÜM 02 Test Atomdaki Temel Tanecikler ve Eşitlikler - 3 1. 13 4. 19X +’da 40 Y 20 e– = 19 – 1 = 18 e– . sayıları eşit ise 40Y2+ p+ . s = 18 + 2 = 20 20 X 19 K . No = 19 + 20 = 39 n° . s = 40 – 20 = 20’dir. n° . sayıları eşit ise (Cevap A) I. e– kaybeden taneciğin hacmi küçülür. II. e– başına düşen çekim kuvveti artar. (Yanıt) III. Çekirdek yükü (p+ sayısı) değişmez. (Cevap B) 5. Çözüm Yayınları 2. I. e– . s = p+ . s + 1 (Kesin) P – yük = e– 63 +1 29 X p = 29, p – 2 = 27 II. Nötron hakkında bilgi yok (kesin değil) p = 29 n° = 63 – 29 = 34 III. e– almış olan atomun hacmi artar. (Kesin) e– = 29 – 1 = 28 (Cevap D) (Cevap A) 3. 6. pX8O2’de p + 16 = 23 İzotop : P+ . s aynı n° . s farklı (I. doğru), İzobar : K . No aynı A.No farklı (II. doğru), p = 7 n = p ise n = 7 XH 4+ ’de e– . s = 7 + 4 . 1 – 1 = 10 n° . s = 7 + 4 . 0 = 7 63 (Cevap D) Allotrop için verilen 11H , 12D ve 31T birbirinin izotopudur. (Yanlış) (Cevap B) Test 13 1. B 7. 10. Y’nin p+ . s = e– . s (b = b) Y nötrdür. Ancak Z’nin e– . s(b) > p+ . s (a) dır. (Anyon) 2. A 3. D 4. A 5. D 6. B 7. D 8. C 9. E 10. D 11. C 12. C (Cevap D) Kimyasal olaylarda atomlarda niceliği değişen tanecik elektrondur. Çözüm Yayınları 8. III. Allotrop maddelerinin aynı elementle tepkimeleri sonucu oluşan bileşiklerin formülü ve kimyasalı aynıdır. (Aynı) I. ve II. Fiziksel özellikleri ve kimyasal aktiflikleri farklıdır. (Farklı) 64 (Cevap C) 9. (Cevap D) 11. I. Elmas ve grafit allotroplarının kimyasal özelliği aynıdır. (Doğru) II. Allotropların fiziksel özellikleri farklıdır. (Doğru) III. Allotropların fiziksel özellikleri farklıdır. (Yanlış) (Cevap C) 12. I. Nötron sayısı tam sayıdır. (Yanlış), II. C atomunun n°.s farklı (izotop) özdeş olmayan atomları vardır. (Yanlış), III. Bir elementin tüm atomlarının p+. sayıları aynıdır. (Yanlış) (Cevap E) Mokelüler yapılı allotropların birbirine dönüşümü kimyasaldır. (Cevap C) BİRE BİR 14 BÖLÜM 02 Test 1. 4. Nötr bir atomda, P+ sayısı (çekirdek yükü) = e– sayısı Kütle no = p+.s + n° . s dır. (Cevap E) Rutherford’un atom modelinde nötron yoktur. (Cevap C) 2. 65 + X p p = 28 + 1 = 29 63 2+ X p p = 29 n = 63 – 29 = 34 Çözüm Yayınları 5. e = 29 – 2 = 27 (Cevap B) 3. 39 2+ 40 19n ’nun p+ . sayıları aynıdır. Ancak e– . sayıları farklı olduğu için – ile 20n+ 20p+ 18e 20p 20e– Y Q kimyasal özellikleri farklıdır. (Cevap D) 65 6. X; 12p+ > 10e– katyon, Y; 8p+ = 8e– nötr, Z; 9p+ < 10e– anyon (Cevap D) Hem p+, hem de e– sayıları aynı olan 12 C 6 ve 14 C 6 ‘ün kimyasal özellikleri aynıdır. (Cevap A) Test 14 1. E 2. B 3. D 4. C 5. D 6. A 7. B 8. D 9. A 10. C 11. A 12. E 10. 7. Aynı elemente ait oldukları için p+ sayıları aynıdır. Elektron sayısı azaldıkça elektron başına düşen çekim kuvveti artar. Elektron koparılması ısı alan bir olaydır. (e– sayıları : pYb > pZc > pXa) I. bileşikte 110 = 40 + 2 CI CI’nin kütle no = 35’dir. Örneğin; 7Y3– , 7Z2+ , 7X+5 a>c>b 10e– > 5e– > 2e– II. bileşikte 114 = 40 + 2 CI CI’nin kütle no = 37’dir. P+ . sayıları aynı ancak n°.sayıları farklı olmalıdır. (Cevap B) (Cevap C) 11. Çözüm Yayınları 8. 40 20 20 X atomununun 18e– içeren izotopunun iyon yükü +2’dir. İzotopun nötron sayısı 20’den 41 farklı olmalıdır. 21 20 X 2+ (Cevap D) II. ve III.’de verilen allotrop örnekleri moleküler yapılardır. Moleküler yapılı allotropların hem kimyasal hem de fiziksel özellikleri farklıdır. I.’de verilen elmas ve grafit allotroplarının kimyasal özellikleri aynı fiziksel özellikleri farklıdır. (Yanıt) (Cevap A) 9. 12. 66 I. XX’in hacmi nötr atomunun hacminden küçük olduğuna göre X bir katyon (+ yüklü) dur. (Doğru) II. Aynı elemente ait taneciklerin p+ . sayıları aynıdır. Halbuki X ile Y’nin yalnızca n° sayıları aynıdır. (Yanlış) III. Z ile Y’nin e– sayıları farklıdır. Kimyasal özellikleri farklıdır. (Yanlış) (Cevap A) Bir elementin doğadaki farklı kristal ve molekül şekillerine allotrop denir. (Cevap E) BÖLÜM 02 Test Atomun Yapısı ve Periyodik Sistem / Periyodik Sistem / Periyodik Sistem ve Elektron Dizilimleri - 1 1. 15 4. Periyodik sistemde 7 tane (yatay satır) periyot ve 18 tane (düşey sütun) grup vardır. Aynı grupta değerlik e– sayısı, aynı periyotta enerji düzeyi katman sayısı aynıdır. (Cevap E) pX 2. 1+ Çözüm Yayınları 18Ar Doğru eşleştirme I –b, II – a, III – c, IV – d’dir. 18e– p = 18 + 1 = 19 2 8 8 2 8 8 1 4. periyot 1A, 1A alkali metaldir, 3. periyottadır. (Cevap C) 5. (Cevap B) 8O 2 6 2. periyot 6A, 2e– alırsa son katmanını 8’e tamamlar (oktet), aynı gruptadır. 16S 2 8 6 ile (Cevap E) 3. 67 6. 20Ca 2 8 8 2 şeklinde olmalıydı. (Cevap D) 9F 2 7 1e– alırsa 8’e (soygaz düzenine) ulaşır. (Cevap A) Test 15 1. E 7. 3Li 9F 2 1 1e– vererek ve 4Be 2 2 2 7 1e– alarak oktete uyar. 2. B 3. D 4. C 5. E 6. A 7. D 8. E 9. B 10. E 11. E 12. E 10. 2e– vererek dublet (2’ye tamamlama) kuralına uyar. I. Aynı periyotta olabilirler (D), II. n = 1 ise X 1. periyot 1A (1H) ve Z 2. periyot 1A (3Li) olur. (Cevap D) (D) III. 1H ametal, 3Li metaldir. (Y) IV. İkisi de metal olabilir, metal-metal bileşik oluşmaz. (D) (Cevap E) 8. Çözüm Yayınları 11. I. Metallir ısı ve elektriği iletirler. (Doğru) – P 2 8 5 3e alırsa 2 8 8 3. periyot soygazına benzer. (Cevap E) II. 6C doğada di atomik yapıda bulunmaz. (Yanlış) III. 9. (Cevap E) 12. 68 2 + 8 + 8 = 18e– iyon yükü = p+ . s – e– . s = 15 – 18 = –3 I. ve III. öncüller doğru II. öncül yanlıştır. 26Fe yarımetal değil metaldir. (Yanlış) (Cevap B) 2+ 2 8 ve 15 3X3Y2’de 12 X 10 Y 18e- 2 8 8 farklı soygaz e– düzenindedir. e- (Cevap E) BÖLÜM 02 Test Periyodik Sistem ve Elektron Dizilimleri - 2 5. 1. 2X 16 2 1. periyot 8A soygaz olan He’dur. (Cevap A) 2. X : 3. periyot 1A metali Z : 3. periyot 3A metalidir. Metal - metal ile bileşik oluturmaz, alaşım oluşturur. (Cevap E) 18’li grup sisteminde 15. grup 5A’dır. 2 tane temel enerji düzeyi olduğu için 2. periyot 5A grubunda yer alır. (Cevap B) Çözüm Yayınları 6. 3. X ile Y aynı grupta yer alır. Y ile Z aynı periyotta yer alır. Atom numarası en büyük olan Y’nin periyot numarası X’ten büyüktür. Moseley periyodik sistemi artan atom numaralarına göre düzenlemiştir. 4. 1X (Cevap B) (Cevap A) 1 1. periyot 1A grubunda yer alan H’dir. Ametal olduğu için elektriği iletmez. (Cevap C) 69 7. Aynı gruptaki elementlerin temel enerji düzeyi sayıları (periyot no) farklıdır. (Cevap A) Test 16 1. A 8. 2. B 3. A 4. C 5. E 6. B 7. A 8. D 9. D 10. C 11. E 12. E 11. 3A grubunun ilk üyesi olan Bor(B) yarı metaldir. (Cevap D) I. Z ve T aynı grup elementi olup kimyasal özellikleri benzerdir. (Yanlış) II. X 2A ise Y geçiş elementi (3B)’dir. (Yanlış) III. Z 5A ametali ise X 3A metali olabilir. (Yanlış) (Cevap E) 21T 2 8 9 2 4. periyodun 3. elementi olan 3B’dir. (Cevap D) Çözüm Yayınları 9. 12. 10. 70 C seçeneğinde verilen atom numaralarına göre, 36X : 2 8 18 8 (4 katmanlı) 32Y : N bileşiklerinde –3 ............+5 aralığında birden farklı + ve – değerlik alabilir. 2 8 18 4 Germenyum (Ge) yarı metal olup, yarı iletken üretiminde kullanılır. 2Z : 2 Helyum (He) soygazdır, elektriği iletmez. (Cevap C) AI bileşiklerinde yalnızca +3 değerlik alan bir metaldir. (Cevap E) BÖLÜM 02 Test Periyodik Sistemde Gruplar ve Özellikleri - 1 4. 1. 12Mg 17 2 8 2 3. periyot 2A grubu elementidir. (Cevap D) I. Halojenler (7A) son katmanlarında 7e– vardır. (Doğru) II. F en elektronegatif atom olarak yalnızca 1–, değerleri 1– ile 7+ arasında değerlik alırlar. (Doğru) III. En aktif üyeleri 2. periyottaki F’dur. (Doğru) (Cevap E) 2. 5. Çözüm Yayınları Z : 1. periyot 8A grubundaki He’dur. Q : 2. periyot 7A halojeni olan F’dur. Oda koşullarında He ve F2 gaz haldedir. X : 2A (toprak alkali) Y : 6A Z : 7A grubu elementleridir. Atom numaraları arasında Z > Y > X (Cevap D) 3. 9Z 2 7 2. periyot 7A grubu yani halojendir. Kalkojenler 6A grubu elementleridir. (Cevap C) ilişkisi vardır. (Cevap B) 6. 71 Tablodaki yer p+ sayısı = Atom no = çekirdek yüküne göre belirlenir. I. ve III. bilgiler p+.sayısına ulaştırır. (Cevap D) Test 17 1. D 2. D 3. C 4. E 5. B 6. D 7. D 8. D 9. A 10. A 11. E 12. D 10. 7. I. 1. periyot H ametali ile başlar. (Yanlış) II. 2A grubunun tamamı metaldir. (Doğru) III. 5A grubunda ametal, yarımetal ve metal bulunur. (Yanlış) IV. İlk üyeleri 2He’un değerlik elektron sayısı 2’dir. (Yanlış) (Cevap A) X : Hidrojen (1H), bir ametaldir. T : 2. periyot 6A grubu elementi (8O) bir ametaldir. Aralarında oluşan X2T bileşiği (H2O) kovalent bağlıdır. (Cevap D) 8. Çözüm Yayınları 11. 7X 2 5 2. periyot 5A, bileşiklerinde –3 ............+5 aralığında değerlik alır. X n O 32- n – 6 = 0 n = +6 değerlik alamaz. (Cevap E) (Cevap D) A grubu metalleri tek bir pozitif değerliğe sahip iken geçiş metalleri (B grubu) farklı pozitif değerlikler alabilirler. Örneğin Fe2+ ve Fe3+ gibi. (Cevap D) 9. 12. 72 X : 1H ya da 7A, Y: 1A ya da 7A ve Z : 1A grubu elementleridir. Kesin doğru olanı I. öncüldür. (Cevap A) Y : F dan sonra en elektronegatif atom olan O’dir. Z : 1A grubu metalidir. Z2Y (Z2O) metal oksit olup sulu çözeltisi baziktir. BÖLÜM 02 Test Periyodik Sistemde Gruplar ve Özellikleri - 2 18 4. 1. 2 8 5 5A grubu ametalidir. Ametaller hem metallerle (iyonik) hem de ametallerle (Kovalent) bileşik oluştururlar. (Cevap D) CI : 3. periyot 7A grubu elementi olduğu için katman e– dizilimi 2 8 7 şeklindedir. (Cevap D) Çözüm Yayınları 5. 2. 1A(Z), geçiş elementi (X), 6A(Q), 7A(Y) (Cevap A) I. Atom numaraları soygazlardan 1 fazla olanlar 1A (Alkali) metalleridir. (Doğru) II. Yalnızca +1 değerlik alırlar. (Doğru) III. Isı ve elektriği iletirler. (Yanlış) (Cevap C) 73 6. 3. Soygazdan 2 farklı e– sayısı olanlar 2A ya da 6A grubu elementidirler. Ancak oda koşullarında Soygazlar kararlı e– dizilimine sahip olup, tepkimeye girme istekleri çok düşük olan diatomik (O2) bulunan 6A’daki O’dir. elementlerdir. (Cevap D) (Cevap E) Test 18 1. D 7. 2. C 3. D 4. D 5. A 6. E 7. E 8. D 9. B 10. E 11. C 12. B 10. I. 7A grubu en aktif ametal grubudur. (Doğru) II. F ve CI gaz, Br sıvı ve I katıdır. (Doğru) III. H ile HF, HCI, HBr, HI asitlerini oluştururlar. (Doğru) (Cevap E) T bir soygaz ise değerlik e– sayısı ya 2(He) dir ya da 8’dir. Ametallerin değerlik e– sayıları 2 veya 8 olamaz. (Cevap E) (Cevap C) (Cevap B) 8. Alkali (1A) , Toprak alkali (2A) metallerinden yalnızca 1A grubunda bulunan Na ve K’nın hidroksitleri olan NaOH ve KOH sabun üretiminde kullanılır. (Cevap D) Çözüm Yayınları 11. 9. X : 1H’dir. Oksiti H2O Nötr’dür. Z : Alkali metal (1A) dir. Oksiti baziktir. 74 12. Alkali metaller ve soygazlar kendi atomları arasında kimyasal bağ kuramazlar. (Cevap B) X 40 = = 5 2Y 2.Y 3 ise Y = 12’dir. p = n ise, K.No = 12 = p + n = p + p 2p = 12 p = 6 BÖLÜM 02 Test Periyodik Özelliklerin Değişimi - 1 1. 19 4. Periyodik sistemde → yönünde gidildikçe I. Otam numarası ve II. değerlik e– sayısı artar. III. Temel enerji düzeyi sayısı (Periyot no) değişmez. (Cevap B) 2. Atom numarası aynı grupta aşağıya doğru artar. (X en altta). Katman enerji düzeyi en az olan Y’nin periyot no en küçüktür. (Y en üstte) Çözüm Yayınları X : 7A (halojen) Y : 2A (Toprak alkali) Z : 8A (Soygaz) (Cevap B) 5. (Cevap C) 3. Verilen bilgilere göre, tabloda atom çapı sola ve aşağı yönde artar. Z > Y > X’tir. X Z Y (Cevap C) 6. II. Elektronegatiflik ve III. İyonlaşma enerjisi 1 yönünde artar 2 yönünde azalır. (Cevap E) ve 9Z– 10 ar e– sahiptir. I. Atom çapı sola ve aşağı doğru artar. X > Y > Z. (Yanlış) II. e– sayıları aynı ise p+. sayısı küçük olanın çapı büyüktür. (Doğru) III. X ve Y 3. periyot, Z 2. periyotta yer alır. (Yanlış) 75 + 2+ 11X , 12Y (Cevap D) Test 19 1. B 7. 3. E 4. B 5. C 6. D 7. C 8. D 9. C 10. D 11. C 12. E 10. Aynı periyottaki elementlerden 2A(Y)’nin iyonlaşma enerjisi 3A(Z)’nınkinden, 5A(Y)’nın Elektronegatiflik soldan sağa artar. Atom çapı aşağıdan yukarıya azalır. (İyonlaşma enerjisi 8. Verilen elektron ilgilerinin mutlak değerleri alınırsa 349 > 328 > 141 iyonlaşma enerjisi 6A(Z)’ninkinden büyüktür. (Cevap C) Çözüm Yayınları yukarıdan aşağıya azalır. 2. C CI > F > O (Cevap D) 11. (Cevap D) X : 2He’dur (8A). Y : 1H’dir. (1A ama ametal) Z : 1A (metal) I. ve II (Yanlış) (Cevap C) 9. 76 12. Metalik aktiflik aynı grupta aşağıya doğru (atom numarası ve atom çapının arttığı yöne) I. XO (NO) nötr oksittir. (Yanlış) II. Y2O metal oksit (bazik oksit) (Doğru) III. Z2O3 (AI2O3) artar. Atom çapı ile iyonlaşma enerjisi zıt yönlüdür. Atom numarası en büyük olanı Y’dir. amfoterdir. (Doğru) (Cevap C) (Cevap E) 20 BÖLÜM 02 Test Periyodik Özelliklerin Değişimi - 2 4. 1. I. X : 8A (Soygaz), Y : 7A (Ametal), Z : 1A (Metal) (Doğru) II. Periyodik sistemde sola ve aşağıya gidildikçe atom çapı artar. (Doğru) III. İyonlaşma enerjisi sağa ve yukarı gidildikçe artar. (Yanlış) (Cevap C) Aynı periyottaki 2A(Y)’nın iyonlaşma enerjisi 3A(Z)’nınkinden büyüktür. (Cevap D) 2. Çözüm Yayınları 5. 7A’da aşağı inildikçe asitlik artar. Atom numaraları X > Z > Y’dir. Atom çapı aşağıya, elektron ilgisi ve elektronegatiflik yukarıya gidildikçe artar. 2 yönünde gidildikçe temel enerji seviyesi ve atom çapı artar. (Cevap B) (Cevap C) 6. 3. 77 X : 8A grubu elementidir. Atom çapı aynı periyotta sola doğru gidildikçe artar. Aynı periyotta Aynı periyotta 5A(Z)’nın iyonlaşma enerjisi 6A(Q)’nınkinden fazladır. X : 7A’dir. I ve II olabilir. sıralanışları Y, Z, X şeklindedir. (Cevap A) (Cevap C) Test 20 1. C 7. 2. C 3. A 4. D 5. B 6. C 7. B 8. E 9. B 10. A 11. E 10. X ve Z nin İE1’leri ile İE2’leri arasındaki fark yüksektir. X ve Z 1A grubu elementleridir. Elektron sayısı fazla olan Z’nin çapı büyüktür. (Cevap B) I. IE2 = 3E = 3E – E = 2E (Yanlış) 8. II. 3. elektronu koparmak için gereken enerji 2. için gerekenden çok büyüktür. (Doğru) (Cevap A) Çözüm Yayınları III. IE3 = 11E – 3E = 8E (Doğru) 11. İyonlaşma enerjisi aynı periyotta soldan sağa, aynı grupta aşağıdan yukarıya gdildikçe artar. 78 (Cevap E) 9. İyonlaşma enerjisi ve elektron ilgisi soldan sağa ve aşağıdan yukarıya doğru gidildikçe artar. I. Z(2,55) < Y (3,44) elektronegatifliği fazla olan “–”dir. (Doğru) Ancak aynı periyotta 2A iyonlaşma enerjisi 3A’dan büyüktür. Soygazların elektron ilgisi en II. T – X = 3,98 – 2,20 > T – Y = 3,44 – 2,20 (Doğru) düşüktür. III. Aynı periyotta sağa doğru (A. No arttığı yön) elektronegatiflik artar. (Doğru) (Cevap E) (Cevap B) BİRE BİR BÖLÜM 02 Test 1. 21 5. Aynı periyotta genel olarak soldan sağa doğru değerlik elektron sayısı artar. (Cevap C) 2. CI : 3. periyot 7A grubu elementidir. 2 8 7 Atom no : 17’dir. (Cevap C) 8A grubu ile ilgili I., II. ve III. öncüller doğrudur. (Cevap E) 3. 11 X + 10e- 2 8 16 Y 2 18e- 2 8 8 farklı soygaz e– düzenine sahiptirler. Çözüm Yayınları 6. (Cevap D) Aynı periyottaki elementlerden 5A(N)’nın iyonlaşma enerjisi 6A(O)’nınkinden büyüktür. (Cevap D) 79 4. 7. 7 2 5 2. periyot 5A, 17 2 8 7 3. periyot 7A (Cevap C) Elektronegatifliği fazla olan element “–” yüklenir. H > X (+), (–)Y > O, O > Z(+), (–)T > H (Cevap D) Test 21 1. C 8. 2. E 3. D 4. C 5. C 6. D 7. D 8. C 9. D 10. C 11. B 12. D 11. Metalik özellik (aktiflik) aynı grupta aşağı doğru (III yönünde) artar. (Cevap C) 2. iyonlaşma enerjisi (IE2) = 5E – E = 4E’dir. IE2(4E), 1. iyonlaşma enerjisinden (E) çok farklıdır. O halde X+ yüklü iken soygaz kararlılığına ulaşmıştır. X : 1A (alkali) III. Çaplar arasındaki ilişki 9. X2+ < X+ ise e– başına düşen çekim X2+ de daha fazladır. (Doğru) Çözüm Yayınları (Cevap B) I. Y ve Z aynı, T farklı periyottadır. (Yanlış), II. Elektron ilgisi sağa ve yukarı doğru artar (Doğru), III. Atom çapı en büyük olanı T’dir. (Yanlış), IV. Atom çapı büyük olan T’nin metalik aktifliği en fazladır. (Doğru) (Cevap D) 10. 12. 80 Elektron ilgisi genel olarak aynı grupta yukarı doğru artar ancak 3. periyot 7A (CI)’nın e– ilgisi X : 4A, Y : 5A, Z : 6A, T : 8A, Q : 1A’dır. +1 I. ve II. öncüller yanlıştır. Q Z 2- ise Q2Z III. doğru. (Cevap C) 2. periyot 7A(F)’nınkinden fazladır. İyonlaşma enerjisi bilgisine göre Q 6A, X 5A’da olmalıdır. (Cevap D) TÜMEVARIM - I 1. Akümülatör (Piller) 19. yüzyılda bulunmuştur. 01 Test 5. (Cevap E) 2. I. Y metal (atomik), X ve Z ametal (moleküler) (Doğru) II. Metaller katı ve sıvı halde elektriği iletir. (Doğru) III. Ametal - ametal bileşikleri kovalent bağlıdır. (Doğru) Element sembolleri latince isimlerinin ilk harflerine göre kurgulanmıştır. (Cevap E) (Cevap D) 6. Çözüm Yayınları 3. Farmasötik kimya (farmokoloji) ilaç üretimi olmalıydı. (Cevap D) Genleşme katı ve sıvı için, donma ise sıvı için ayırt edicidir. X : Katı, Y : Sıvı, Z : Gaz’dır. 4. I. Y sıvı (Doğru), II. Esneklik yalnızca katı için ayırt edicidir. (Doğru), III. Z (gaz) → X (katı) Özkütle artar (Yanlış) (Cevap C) 81 7. X ve Z saf maddedir. Saf maddelerin (element ve bileşik) belirli ayırt edici özellikleri vardır. (Cevap D) I. Asitler tahriş edicidir. (Doğru), II. Zaç yağı (H2SO4) (Doğru), III. Asitler suda çözünür. (Doğru) (Cevap E) Test 01 1. E 8. 2. D 3. D 4. D 5. E 6. C 7. E 8. A 9. B 10. D 11. C 12. B 11. K : Potasyum olmalıydı. Fosfat : PO 43- ’tür. (Cevap A) Çözüm Yayınları 9. X : Çözelti, Y : Bileşik, Z : Element X : Yanıcı Y : Tahriş edici (Asit gibi) Z : Yakıcı (O2) (Cevap C) (Cevap B) 10. 12. 82 mH 1 3 I. (Doğru), II. dsu > dbuz, Vbuz > Vsu (Yanlış), III. mO= 8= 24 / 27 (Doğru) (Cevap D) I. Kütlenin korunumu ve III. Katlı oranlar Dalton tarafından açıklanırken II. Hacim oranları yasası daha ileri bir tarihte ortaya çıkmıştır. (Cevap B) TÜMEVARIM - I 1. Test 02 5. 1. bölümde sıcaklık sabit, 2. bölümde artmıştır. 2. bölümdeki özkütle daha küçüktür. (Cevap D) John Dalton - İlk bilimsel temeli olan atom modelini ve katlı oranlar yasasını ortaya çıkardı. (Cevap E) 6. Hastalığa teşhis koymak doktorların uğraş alanıdır. (Cevap C) Çözüm Yayınları 2. 3. X : Karışımdır. Y : Metal, alaşım ya da grafit olabilir. Z : Bileşiktir. (Bileşenlerinin özelliklerini taşımaz) (Cevap D) 7. Farklı maddelerin aynı ortamdaki belirli ayırt edici özellikleri farklıdır. Genleşme gazlar için ayırt edici değildir. (Cevap C) 83 4. Çelik : Demir ve karbondan oluşan bir alaşım (Karışım)dır. (Cevap A) II. NaCI katısı (bileşik) hal değiştirirken sıcaklığı sabittir. NaCI(suda) (çözelti) hal değiştirirken sıcaklığı sabit değildir. III. Hiç bir bileşik katı halde (NaCI(k)) elektriği iletmez. (Cevap E) Test 02 1. E 8. 2. C 3. C 4. A 5. D 6. D 7. E 8. E 9. C 10. B 11. E 12. D 11. I. Sıcaklık erime noktasına ulaşana kadar artar, erirken sabit kalır. (Doğru) II. Katı buz ise buz erirken hacim azalır. (Doğru) I. bileşik = 25 = 1 oranına göre I. de 21 = 7g Y tepkimeye girmiş 11 gY artmıştır. I ve II II. bileşik 75 3 3 bileşiklerinin formülleri aynıdır. (Cevap E) III. H2O dışındaki maddelerde katı erirken özkütle azalır. (Doğru) (Cevap E) Çözüm Yayınları 9. x10 mS = 32 = 2 = 20 50g SO oluşur. 24 – 20 = 4g S artar. 3 30 mO 3.16 3 x10 (Cevap C) 12. 10. X 35 14 24 = 7 X Y III. de = Y 40 8 , II. de X 7 Y 8 = 2 3 , 2.X 2= .7 21 I. de X2Y = m ise m= 12 Y 8 x3 X2Y de mX = 2.14 = 7 = mY (Cevap B) 16 4 x3 84 21 12 33 g bileşik oluşur. 9g Y artar. Kütlece birleşme oranı sabittir. (Cevap D) TÜMEVARIM - I 1. Test 03 5. I. II. ve III. özellikler ortaktır. IV. Sabit oran bileşik olan CO2 ve H2O için ortak iken element olan H2’nin özelliği değildir. (Cevap C) 2. mX 3 mX 4 I. de mY = 1 II. de mY = 1 dir. C seçeneğinde Y’ler eşitlenirse 4(XY3) ve 3(XY4) yanıt ortaya çıkar. (Cevap C) 4 18 = 7 4 72 28 100 (Cevap D) 6. Çözüm Yayınları 25 3. Elektronların kendi etrafında dönmesi (spin hareketi) modern atom teorisinde yer alır. (Cevap C) 7. X : 24 – 12 = 12p+ ve 10e–(+2) Y : 40 – 22 = 18p+ ve 18e–(O) Z : 35 - 18 = 17 p+ ve 18e– (–1) 85 (Cevap A) 4. C’lar eşitlenirse I. 2(C3H8) : 16H, II. 3(C2H6) = 18H, III. 6(CH4) = 24H III > II > I (Cevap D) Tüm reaktiflerin 6L olduğunu kabul edelim. Hacim oranlarına göre I. de 6 – 4 = 2L N2 II. de 6 – 3 = 3L O2 III. de 6 – 2 = 4L N2 artar. (Cevap A) Test 03 1. C 8. 2. D 3. A 4. D 5. C 6. C 7. A 8. E 9. B 10. D 11. E 12. B 11. 1 nolu ışınlar boşluklu yapıyı, 2 nolu ışınlar e– ların yoğunlaştığı bölgeleri, 3 nolu ışınlar p+ların bulunduğu çekirdeği gösterir. (Cevap E) X’in p+.sayısı = a e– sayısı = a’dır. Z’nin p+.sayısı = a e–sayısı = a+1’dir. Kimyasal özelliklerinin aynı olabilmesi için hem p+ hem de e– sayıları aynı olmalıdır. Çözüm Yayınları 9. 3- p+. = 15 + 4 . 8 = 47 15 P8 O 4 n = 16 + 4 . 8 = 48 e– = p+ + 3 = 50 (Cevap B) (Cevap E) 12. 10. 86 I. Nötron sayılarının gerçek değeri bilinmediği için kütle numaraları hakkında yorum Basınç arttıkça erime noktası azalır. Bu özelliğe sahip maddelerin katısı sıvısında yüzer. yapılamaz. II. X ile Z nin p+.s aynı n°.s farklıdır. (Doğru). III. Y ile Z’nin n°.s aynı p+.s farklıdır. (Doğru) (Cevap D) (Cevap B) TÜMEVARIM - I Test 04 5. 1. 4’er gram alınırsa 4–3 = 1 g Mg artar. 1. = 4 100 25 , % 25’i artar. (Cevap A) Oda koşullarında bir metal olan civa (Hg) sıvıdır. (Cevap B) 2. 6. N : 2. periyot 5A (ametal) Na : 3. periyot 1A (metal) P : 3. periyot 5A (ametal) (Cevap E) Çözüm Yayınları 3. 3. periyot halojeni R(CI)’nin e– ilgisi Q(F)’nınkinden fazladır. (Cevap D) Ortalama atom kütlesi elementin izotoplarının kütle numaraları ve doğada bulunma %’leri ile hesaplanan değerdir. Kütle numarası ise bir atoma ait proton ve nötronların toplamıdır. (Cevap D) 7. 4. 87 II. H2 gazı elementtir. Sembolle gösterilir. (Yanlış) – – I. 9X 2 7 2. periyot 7A (Yanlış), II. 9 X 10 e- , 9Z e .s X > Z (Doğru) III. Y2+ ve Z– 2. periyot 8A e– düzenindedir. (Doğru) IV. Bronz alaşımdır. (Karışım). Sembolle gösterilmez. (Yanlış) (Cevap D) (Cevap D) Test 04 1. A 8. 2. E 3. D 4. D 5. B 6. D 7. D 8. D 9. E 10. E 11. D 12. B 10. A. ve E seçeneklerindeki tepktimelerde gaz hacmi (molekül sayısı) ürünlerde daha fazladır. Aynı periyotta 5A(T)’nın 1. iyonlaşma enerjisi 6A(Z)’nınkinden büyüktür. (Zamanla artar). A seçeneğinde N2O5 – NO2 arasında katlı oran vardır. (Cevap E) (Cevap D) Çözüm Yayınları Doğru sıralama X > T > Z > Y > Q’dir. 11. X : 1H , 1A metali (alkali metal) ya da 7A (halojen) olabilir. Bu ihtimallerden hiç birisinde X triatomik (üç atomlu) yapıya sahip değildir. 9. 88 Verilen özelliklerin hepsi 1 yönünde artarken, 2 yönünde azalır. (Cevap D) 12. (Cevap E) B) n = 18 ise 21T’dir. 2 8 9 2 4. periyot 3B (geçiş elementi) (Cevap B) Kimyasal Türler Arası Etkileşimler / Kimyasal Türler ve Güçlü Etkileşimler / Kimyasal Türler BÖLÜM 03 Test 01 4. 1. Kimyasal türler : Atom, molekül, iyon ve radikaldir. Plazma ise maddenin fiziksel bir halidir. (Cevap E) + NH 4 bir iyondur. 5. Çözüm Yayınları 2. O2 ve CO2 : molekül, Na+ : İyon, H I CH3 : •C – H eşleşmemiş e– içerdiği için radikal’dir. I H 2He ise atom’dur. (Cevap D) (Cevap B) I. Çelik demir ve karbondan oluşan bir alaşımdır. (Yanlış) II. Çelik (Fe – C) ve NH3 (N ve H) (Doğru) III. Amonyak NH3 moleküllerinden oluşan bir bileşiktir. (Doğru) 89 6. 3. Elementler atomik ya da moleküler yapılı olabilir. I. Elementler ve bileşikler saf maddelerdir. (Doğru) Atomik : He, Ne, Ar... II. H2O bileşiği H2O moleküllerinden oluşur. (Doğru) III. H ve O olmak üzere iki farklı cins atom içerir. (Doğru) (Cevap E) (Cevap E) Moleküler : H2, O2, S8 ... (Cevap A) Test 01 1. E 7. 2. B 3. E 4. D 5. E 6. A 7. B 8. C 9. E 10. D 11. A 12. C 10. I. •H radikalleri H2 molekülüne dönüştü. (Yanıt) IV. H2O molekülleri H2 ve O2 moleküllerine dönüştü. (Yanıt) I. ve IV. kimyasal, II. ve III fiziksel olaylardır. (Cevap D) II. He – d. Atom IV. N2 – b. Molekül olmalıydı. b ile d yer değiştirmeli. (Cevap B) 11. N = O C ≡ O H 8. Çözüm Yayınları C H F2 : Tek cins atom içeren, kimyasal bağla F atomlarının birbirine bağlanmasıyla oluşan element molekülü HF : Farklı cins atom içeren, kimyasal bağla H ve F atomlarının birbirine bağlanmasıyla oluşan bileşik molekülü. (Cevap C) H I.•NO eşleşmemiş e– içerdiği için radikal ve doğada serbest NO molekülleri halinde bulunur. (Yanıt) II. CO molekül (Yanıt değil) III. •CH3 ise yalnızca radikal sınıfındadır. (Yanıt değil) (Cevap A) 12. C + H N 90 9. I. 1. de yeni bir atom, 2. de bir bileşik oluşumu vardır. (Doğru) I. Tuzlu su : Tuz (iyon) ve H2O (molekül) (iki tür) II. Radikaller bir araya gelerek kararlı moleküllere dönüşür. (Doğru) II. Kezzap : HNO3 molekülleri (bir tür) III. Altın : Au atomları (bir tür) (Cevap E) III. 1. de yeni bir atom oluşmuş, 2. de korunmuştur. (Yanlış) (Cevap C) 02 BÖLÜM 03 Test Atom ve İyonların Lewis Yapısı 1. 4. B 3– N H + I. Elektron diziliminin son katmanındaki e– sayısı değerlik e– sayısıdır. (Doğru) II. Elementlerin kimyasal özellikleri değerlik e– sayısına bağlıdır. (Doğru) III. Lewis nokta gösterim değerlik e– sayıları ile yapılır. (Doğru) P (Cevap E) + – + 1H iyonunun e sayısı = 0 dır. H şeklinde olmalıydı. (Cevap D) 5. 2 2 Çözüm Yayınları 2. He 2+ X C Z N 7N 2 5 değerlik e– sayısı = 5 Lewis nokta gösterimi N şeklinde olmalıydı. (Cevap E) X : 2A, Y : 7XA, Z : 7A’dır. – I. X2+ olmalıydı (Yanlış), II. Y1– Y ile Z Z Lewis gösterimleri farklıdır. (Yanlış), III. Z (Doğru) (Cevap C) 6. n X 3. 2– X X 2– X X X’in –2 yüklü iyonunun son katmanında 8 e– vardır. X 2– 2– şeklindedir. (Cevap C) I. n = –1 ise 1X1– (olabilir), II. n = +1 ise 3X+, X+ şeklinde (olamaz) III. 9X yalnızca -1 değerlik alır. (olamaz) (Cevap A) 91 Test 02 1. E 7. 2. E 3. C 4. D 5. C 6. A 7. D 8. B 9. D 10. A 11. D 12. A 10. Y 1– Z 1– T 2– I. X 3A grubu elementidir. (Toprak metal) (Kesin doğru) Q T II. Periyodu bilinmediği için (Kesin değil) 1– nötr iken T•, yani değerlik e–. sayısı = 1 dir. H ametalidir. 1 III. Periyodu bilinmediği için (Kesin değil) (Cevap D) (Cevap A) 11. 8. n 3– 1– ve Y Z Çözüm Yayınları X+ , X X : 1A, Y : 5A ve Z : 7A’dır. 10Ne soygazının e– düzenine sahip olsalar 11X+ , 7Z3– , 9Z1– dir. Atom numaralarının artış sırası 7Y , 9Z , 11X’tir. (Cevap B) X n gösterimi n sayısının negatif (–) ve X’in bir ametal olduğunu gösterir. I. 16X 6A grubu –2 yüklü iken X 2– (Doğru) II. X ametaldir. (Yanlış), III. 5A ametali olur. (Doğru) (Cevap D) 9. 12. 1– X 92 Y X X X Xn 10e–’lu bir metal katyonu (+) dur. II. ve III. 1A ve 2A metalleri iken I. si 6A ametalidir. X : He soygazı, Y : ZA , Z : 2A metalidir. (Cevap D) I. Kesinlikle doğru, II. Halojenlerden F dışındakiler –1 ... +7 arasında değerlik alırlar. (Kesin değil), III. Periyodu belli değil (Kesin değil) (Cevap A) BÖLÜM 03 Test İyonik Bileşiklerin Oluşumu ve Adlandırılması - 1 03 4. 1. Metal – ametal : İyonik, Ametal – ametal : Kovalent H, C, N, O, F ve CI ametal iken Na metaldir. NaCI iyonik, diğer bileşikler kovalent bağlıdır. (Cevap D) I. n(+), m(–)'dir. (Doğru) II. İyonik bağ güçlü etkileşimdir. (Doğru) III. Hiç bir bileşik katı hâlde elektiği iletmez. (Yanlış) (Cevap C) 5. 2. Na+ Cl – Cl Çözüm Yayınları Na + – X+ F Y+ F 2– 2 F Z F F + 11Na 2 8 ve 1– 17CI 2 8 8 oktetlerinin tamamlarlar. (Doğru) II. NaCI Na+ ile CI– iyonları arası iyonik bağ var. (Doğru) III. Na, CI’ye 1e– vermiştir. (Doğru) (Cevap E) X : 1A, Y : 2A Z : 3A F : 7A – I. Doğru II. Y2+ F 2 olmalıydı (Yanlış) III. Z3+ F – 3 olmalıydı (Yanlış) (Cevap A) 6. 3. Atomlar ve iyonlar arası kurulan İyonik, kovalent ve metalik bağlar güçlü etkileşimlerdir. (Cevap E) X2+ 2– 93 O N : 5A metallerle –3 değerlik alır. X 9F : 7A –1 değerlik alır. X 2+ F -1 2+ N XF2 3- X3N2 (Cevap C) Test 03 1. D 7. 2. E 3. E 4. C 5. A 6. C 7. B 8. B 9. C 10. D 11. C 12. C 10. İyon sayısı 3n Katyon 2n Anyon Zaman 0 Katyon (A) : 3n tane, Anyon (B) : 2n tane ise X : A3B2 dir. Ca3P2, Mg3(PO4)2, Ba3N2 ve AI3(SO4)2 olur. AI2S3 olmaz. (Cevap B) Na2CO3 : Sodyum korbanattır. (Çamaşır sodası) NaHCO3 : Sodyum bikarbonat (Kabartma tozu) (Cevap D) 8. Çözüm Yayınları 11. 2– S NO 2- : Nitrit iyonu olmalıydı. I. 13AI3+ 10e– ve 16S 2– Nitrat iyonu : NO 3- dir. 18e– farklı soygaz e– düzeni (Yanlış) (Cevap C) II. AI3+ ve S2– arasında iyonlar arası elektrostatik çekim var. (Doğru) III. AI2S3 bileşiğinin Lewis nokta gösterimi 2AI3+ S 2– 3 (Yanlış) (Cevap B) 12. 9. 94 CIO 3 NH4NO3 H2 O NH 4+(suda) + NO 3- (suda) olmalıydı. (Cevap C) Sn 2+ C2O4 : Kalay (II) okzalat olmalıydı. (Cevap C) 04 BÖLÜM 03 Test İyonik Bileşiklerin Oluşumu ve Adlandırılması - 2 1. 4. 2A metalleri yalnızca +2 değerlik alırlar. Mg 2+ PO3- ⇒ Mg (PO ) = 3Mg + 2P + 8O toplam 13 atomlu. 3 42 4 (Cevap D) 2- I.K + Cr2O4 = K2CrO4 (Hatalı) II. Hg2+ _ OH = Hg(OH)2 (Doğru) III. Co3+ PO4 = Co3(PO4)3 = CoPO4 (Hatalı) _ (Cevap D) Çözüm Yayınları 2. P3– : Fosfür, N3– : Nitrür, C– : Karbür, O2– : Oksit E) H– : Hidrür olmalıydı. (Yanlış) 5. (Cevap E) Kurşun (II) oksit, Pb2+ O 2_ ⇒ Pb2O2 ⇒ PbO (Cevap B) 95 3. 6. +2 2 _ I. NH 4+ SO 42- kökleri arası oluşur. (Yanlış) X S II. N, H, S ve O (Doğru) III. Amonyum sülfat diye adlandırılır. (Yanlış) (Cevap B) +3 _ 2+ 3+ 2 ve X2 S 3 bileşiklerinde X ve X dür. _ _ 3+ OH– ile X+2 OH ⇒ X(OH)2 , X OH ⇒ X(OH)3 PO 43- ile X 2+ 3_ PO4 ⇒ X3(PO4)2 , X 3+ 3_ PO4 ⇒ XPO4 (Cevap B) Test 04 1. D 7. 2. E 3. B 4. D 5. B 6. B 7. C 8. B 9. B 10. A 11. B 12. C 10. Sr (NO3)2 : Stronsiyum nitrat CuCN : Bakır (I) siyanür Ag2O : Gümüş oksit (Doğru) Ba(NO2)2 : Baryum nitrit SnCrO4 : Kalay (II) kromat (Cevap C) I. K4[Fe(CN)6] suya K+ ve Fe (CN) 64- iyonlarını verir. 8. (Cevap A) Çözüm Yayınları 11. Pb 2+ O2– : Kurşun (II) Oksit olmalıydı. (Cevap B) I. Kovalent bağlı HCI gibi asitler suda iyonlaşarak çözünür. (Kanıtlamaz.) II. İyonik bileşiklerin eriğiyi (sıvısı) elektriği iletir. (Kanıtlar.) III. Metaller de oda koşullarında katı halde bulunurlar. (Kanıtlamaz.) (Cevap B) 96 9. Yemek sodası = NaHCO3 (Sodyum bikarbonat) 12. (Cevap B) I.KMnO4 (K ve Mn metaldir.) II. Sn (CrO4)2 (Sn ve Cr metaldir.) III. (NH4)2 C2O4 (Ametaller içerir.) (Cevap C) BÖLÜM 03 Test İyonik Bileşiklerde Çözünme ve Bağ Sağlamlığı 1. 05 5. X : 1H (ametal) , Y : 1A (metal), Z : 2A (metal) , CI : 7A (ametal) I. XCI kovalent , II. YCI iyonik , III. ZCI2 : İyonik (Cevap E) 2. Y : Fe Z : Cr _ 2+ CIO3 3+ _ X : Ca 2+ OH 2_ MnO4 Ca(CIO3)2 Fe(OH)3 CrMnO4 (Cevap B) I. Ortak II. Yalnızca H2O moleküler III. KF katı, H2O sıvı (Cevap A) 3. CaCO3(k) su + 2+ Ca (2suda ) CO 3 (suda) şeklinde olmalıydı. Çözüm Yayınları KF : İyonik yapılı H2O : Kovalent (Molekül yapılı) 6. (Cevap B) III. Ca(OH)2 ve Mg(NO3)2 metal içeren iyonik bileşiklerdir. Suda iyonlaşarak çözünürler. (Yanlış) (Cevap C) 4. 97 7. su su su su su İyonik bileşiklerde iyonlar arası güçlü iyanik bağlar vardır. Kovalent bağlı müleküler bileşikler moleküler yapıya sahiptir. (Cevap D) Na2Cr2O7 su 2Na (+suda) + Cr2 O 72(-suda) şeklinde olmalıydı. (Cevap B) Test 05 1. E 8. 2. A 3. B 4. D 5. B 6. C 7. B 8. D 9. D 10. A 11. E 12. B 11. = Na+ _ = Cl =O =H İyon içeren Na+CI– ile polar H2O arasındaki etkileşim iyon-dipol’dür. Na2CO3, MgBr2, KNO3 ve AI2(SO4)3 iyon içerirken, C2H5OH kovalent yapılı moleküler bir maddedir. (Cevap D) I. En aktifi X ile oluşan XF en iyoniktir. (Doğru) 9. Çözüm Yayınları II. Çapı en küçük olan T ile oluşan TF3’ün iyonik bağ sağlamlığı (erime noktası) en fazladır. (Doğru) III. Çap ile ters orantılıdır. (Doğru) (Cevap E) 12. I. Çapları arasında Br– > CI – > F – ilişkisi vardır. II. Elektronegatiflik değerleri F > CI > Br (Yanıt) III. Çap küçüldükçe iyonik bağ sağlamlığı artar. (Yanıt) Y T M Z (Cevap D) X 10. 98 I. XCI : HCI’dir. Oda koşullarında gaz ve moleküler (Doğru) II. Çapları Z < Y’dir. İyonik bağ sağlamdığı ZCI > YCI’dir. (Yanlış) III. HCI (HCI)’nin sıvısı iletmez. (Yanlış) (Cevap A) Çaplar arasında Y > Z ilişkisi vardır. Çap ile iyonik bağ sağlamlığı (erime noktası) ters orantılıdır. Erime noktası YM2 < ZM3’tür. (Cevap B) BİRE BİR BÖLÜM 03 Test 1. 06 4. 3A’daki AI bileşiklerinde AI3+ şeklindedir. AI 3+ 2_ Cr2O7 ⇒ AI2(Cr2O7)3 = 2AI + 6Cr + 21O, toplamda 29 atomludur. (Cevap B) 5. I. Metal - ametal arasında oluşur. (Yanlış) II. Metal e– verir, ametal e– alır. (Doğru) III. Metal katyonları (+) ile ametal anyonları (–) arasındaki etkileşimdir. (Doğru) (Cevap E) 2. N N F Çözüm Yayınları F N F Na+ – F İyonik bileşikler, suda iyonlaşarak çözünür, sıvıları ve sulu çözeltileri iletir. Erime noktaları çok yüksektir. (Cevap B) Demir (II) kromatta Fe2+ ve CrO 42- iyonları bulunur. (Cevap B) 6. N : 5A , F : 7A , Na : 1A I. N N olmalıydı. (Yanlış) II. ve III. sü doğrudur. (Cevap D) 3. P3– : Fosfür iyonu’dur. Fosfat : PO 43- ’tür. 99 7. (Cevap C) Na 2+ O –2 : Sodyum oksit, (NH4)2SO4 : Amonyum sülfat, Pb +4 O 2-2 : Kurşun (IV) oksit, KMnO4 : Potasyum permanganat (Cevap A) Test 06 1.E 8. 2. D 3. C 11. 4. B 5. B 6. B 7. A 8. B 9. E 10. C 11. C 12. C İyon sayısı Xn Ym Zaman 0 X +2 O2– bileşiğinde X2+ , klorat : CIO - , kromat : CrO 2- , fosfat : PO 3- tür. 3 4 4 X 2+ _ CIO3 : X(CIO3)2, X 2+ 2_ CrO4 : XCrO4 , X 2+ 3_ PO4 : X3(PO4)2 (Cevap B) su su su su 9. su Grafikte Xn iyon sayısı > Ym iyon sayısıdır. su I. Çap ile iyonik karakter doğru orantılıdır. Çapları K > Na > Li ise KF’nin iyonik karakteri en fazladır. (Doğru) 1X2+ + 2Y– Y > X verilmiş. (Cevap C) Çözüm Yayınları C seçeneğinde A(k) II. Çap ile ters orantılıdır. (Doğru) III. Çap ile ters orantılıdır. (Doğru) (Cevap E) 12. 10. 100 Mg2+ İki atom arasındaki elektronegatiflik farkı arttıkça iyonik karakter artar, kovalent karakter azalır. (Cevap C) F I. İyon çapı büyük olan metal katyonu ile küçük olan ametal anyonu arasındaki bileşikte iyonik karakter yüksektir. II. İyon çapı ile iyonik bağ kuvveti ters orantılıdır. Çapı küçük olan MgF2’dir. (Doğru) III. Mg2+ F – 2 olmalıydı. (Yanlış) (Cevap C) BÖLÜM 03 Test Kovalent Bağlı Bileşiklerin Oluşumu ve Adlandırılması - 1 1. 07 4. Apolar kovalent : Aynı cins ametal atomları arasında I. Ametal atomları arası, e– ortaklaşmasıyla oluşur. (Doğru) Polar kovalent : Farklı cins ametal atomları arasında II. Aynı cins ametaller arası apolar, farklı cins ametaller arası polar kovalent (Yanlış) III. Metal - ametal iyonik bileşik oluşturur. (Yanlış) İyonik : Metal ile ametal atomları arasında (Cevap B) (Cevap A) 2. 1p 1p H2 9p 9p 1p F2 9p 5. O O C C O HF Çözüm Yayınları O ortaklaşmış e– ile hem C, hem de O değerlik katmanlarını 8’e (oktet) tamamlamıştır.) (Cevap E) Bir bileşikte X elektronegatifliği fazla olan atom “–” yüklenir. HF’de elektronegatifliği fazla olan F “–” yüklüdür. (Cevap E) 6. 3. H O H H N H H F F C 101 F F He : 8A (atomik), H : 1A, N : 7A ve O : 6A ametalleri ise moleküler (H2, N2, O2 gibi) bulunur. (Cevap A) I. ve II. doğrudur. III. sü F F C F şeklinde olmalıydı. F (Cevap C) 07 Test 01 1. A 7. 2. E 3. A 4. B 5. E 6. C 7. D 8. C 9. C 10. C 11. B 12. D 10. H I O = C = O(CO2), H – C – H (tüm e–lar bağa katılmış), I H H – C ≡ C – H (C2H2’de C ≡ C apolar kovalent, C – H polar kovalent) (Cevap C) Bir bileşikte elektronegatifliği yüksek olan atom kısmi negtatif (–) yüklüdür. 11. (Cevap D) Çözüm Yayınları YX2’de X’in, ZY2’de Y’nin, ZT4’de Z’nin elektronegatifliği daha fazladır. 8. – C ≡ N’da C ile N iki farklı ametaldir. Polar kovalent bağ olmalıydı. (Cevap C) İki atom arasındaki elektronegatiflik farklı azaldıkça bağın kovalent karakteri artar. (Cevap B) 102 12. 9. CO2 : O = C = O 4 adet polar kovalent bağ (Cevap C) Na+ O O N O I. Doğru, II. N ile O ametalleri arası kovalent (Yanlış), III. O – N = O, 4 tane kovalent bağ I O vardır. (Doğru) (Cevap D) BÖLÜM 03 Test Kovalent Bağlı Bileşiklerin Oluşumu ve Adlandırılması - 2 08 4. 1. H O N H H N N H H HCI : Tuz ruhu / Hidroklorik asit II. N (Cevap D) N olmalıydı. (Yanlış) III. H N H olmalıydı. (Yanlış) (Cevap A) H F O Çözüm Yayınları 2. F 5. N2 : N ≡ N (3) CO2 : O = C = O(4) CI I PCI5 : CI – P – CI (5) �� CI CI C2H4 : C2H2 : H – C ≡ C – H (5) I.OF2 oksijen diflorürdür. (Doğru) H H � � C = C (6) � � H H (Cevap D) II. Lewis nokta gösterimi doğrudur. (Doğru) III. F O F 2 çift (4e–) (Doğru) (Cevap E) Diazot hegzaflorür = N2F6 103 6. 3. (Cevap D) CaC2 (Metal - ametal) : Kalsiyum karbür. (Cevap C) Test 08 7. H 1. A H H C C H H 2. E 3. D 4. D 5. D 6. C 7. C 8. B 9. C 10. B 11. C 12. D 10. O H I.C2H6O (Doğru) 2_ + Cr2O7 ⇒ Na2 Cr2O7 X : Na II. C2H5OH etanol (etil alkol) (Doğru) III. C – C bağı apolar kovalenttir. (Yanlış) Y : CI2O7 (Cevap C) Z:K + _ MnO4 ⇒ KMnO4 (Cevap B) 11. Çözüm Yayınları 8. I. Ca 3+2 P 2a +6 + 2a = 0 II. P b CI 5-1 b–5=0 b = +5 III. AI +3 P c O 3-2 +3 +c –6 = 0 c = +3 a = –3 (Cevap B) III. bileşik, SCI2, kükürt diklorür olmalıydı. (Cevap C) 9. 104 12. SiCI4 : Silisyum tekraklorür olmalıydı. (Cevap C) HCOOH : Formik asit (karınca asidi) (Cevap D) 1. δ + δ F2 09 BÖLÜM 03 Test Kovalent Bağlı Moleküllerde Polarlık 4. _ HF H CH4'te C – H bağları polar kovalent iken, Molekülü apolardır. 5. δ– moleküldeki yük dağılımı simetriktir. C H HH (Cevap B) 2δ+ δ– Y=X=Y I.F2 gibi iki atomlu moleküller apolar olup simetrik yük dağılımına sahiptir. (Doğru) II. Elektronegatifliği fazla olan F bağ e– larını daha fazla çeker. (Doğru) (Cevap E) Çözüm Yayınları III. F2 apolar, HF polar moleküldür. (Doğru) 2. I. Elektronegatifliği fazla olanı (Y) δ– yüklüdür. (Yanlış) II. X = Y iki farklı ametal arası polar kovalent bağdır. (Doğru) III. Y = X = Y simetrik yük dağılımı vardır. Apolar. (Doğru) (Cevap D) H I. Aynı cins ametal atomları arasında apolar kovalent bağ vardır. (Ortak) 6. H II. İki atomlu element molekülleri apolardır. (Ortak) III. H – H (1) , N ≡ N (3) , O = O (2) kovalent bağ sayıları farklıdır. (Ortak değil) (Cevap C) C N H C H H C C H H 105 3. N ≡N O = C = O H Br I. 2 atomlu element molekülü (N2) apolardır. (Apolar) II. CO2 simetrik yük dağılımı vardır. (Apolar) III. H – Br; iki atomlu bileşik molekülleri polardır. (Polar) (Cevap C) Polar kovalent bağ : Farklı cins ametaller arasında Apolar kovalent bağ : Aynı cins ametaller arasında Apolar molekül : Simetrik yük dağılımına sahip (Cevap E) Test 09 1. E 7. 2. C 3. C 4. B 5. D 6. E 7. C 8. D 9. E 10. E 11. A 12. D 10. O H H H N H H O H H Polar yapılı moleküller polar olan H2O da çözünebilir. X I. X : 5A, Y : 1A (H) Y Y Y (Polar) O X H II. X : 5A, Y : 7A (F) Y Y Y (Polar) Y III. X : 3A, Y : 1A (H) X (Apolar) Y Y H Polar maddeler polar çözücülerde, apolar maddeler apolar çözücülerde iyi çözünür. (Cevap C) I2 apolar iken polardır. O H (Cevap E) H 11. Çözüm Yayınları 8. F B (Polar) II. H – CI (Polar) III. CH3 – CI (Polar) IV. (Apolar) F H H F (Cevap D) I. S I. Elektronegatiflik farkının en fazla olduğu Z ile X arasındaki bağ en polardır. (Kesin doğru). II. ve III. için net bilgi yoktur. (Cevap A) 12. 9. 106 Y X Y ya da Y X H olabilir. (II. ve III. doğru) Y şeklinde polar bir moleküldür. (I doğru). X : 6A, Y : 7A veya (Cevap E) ve H – C ≡ C – H için verilen N H H H bilgiler doğrudur. H H C O H (ortaklanmamış 4e–, 5 bağ, polar) H (Cevap D) 10 BÖLÜM 03 Test Metalik Bağ 1. 4. Y Z T X I. Metal atomları arasındaki güçlü etkileşimdir. (Doğru) II. Güçlü etkileşimdir. (Doğru) III. Fiziksel bir bağıdır. (Yanlış) (Cevap C) 2. I. Metalik aktiflik periyodik sistemde sola ve aşağı doğru gidildikçe artar. (Doğru) II. Metal çapı küçzüldükçe metalik bağ kuvveti artar. (Doğru) III. Metalik bağ kuvveti arttıkça erime noktası yükselir. (Doğru) (Cevap E) Çözüm Yayınları Metallerin elektrik iletkenliği ve haddelenebilir (şekil verilebilir) olma özellikleri elektron bulutu modeli ile açıklanır. Verilen öncüllerin tamamı doğrudur. (Cevap E) 5. Periyodik sistemde aynı periyotta sağa doğru, aynı grupta aşağıya doğru gidildikçe, metalik bağ kuvveti artar. I. Aşağı doğru azalır. II. Sağa doğru artar. III. Sola doğru azalır. (Cevap D) 6. 107 3. Bakır, Alüminyum ve Altın metaldir. Yemek tuzu (NaCI) ise iyonik yapılı bir bileşiktir. (Cevap C) I. Aynı grupta aşağı doğru çap ve atom numarası artar. (Doğru) II. Çap ile metalik bağ kuvveti (erime noktası) ters orantılıdır. (Yanlış) III. Çap ile metalik bağ kuvveti (ters orantılıdır.) (Doğru) (Cevap D) Test 10 1.C 7. 2. E 3. C 4. E 5. D 6. D 7. C 8. C 9. B 10. C 11. D 12. D 10. I. Metaller hareketli değerlik elektronları ile elektiği iletirler. (Doğru) II. Elektron bulutundaki itme ile gerçekleşir. (Doğru) III. Metaller soğudukça elektrik iletkenlikleri artar. (Yanlış) 3. periyot 1. IE'si sırası 2A > 3A > 1A'dır. X : 1A, Y : 2A, Z : 3A'dır. (Cevap C) I. Atom numaraları arasında Z(3A) > Y(2A) > X(1A) ilişkisi vardır. (Yanlış) II. Çapı en küçük olan Z(3A) metalinin erime noktası en yüksektir. (Yanlış) III. Atom çapı sola doğru artar. (Doğru) (Cevap C) 11. Çözüm Yayınları 8. I. Periyodik sistemde sola ve aşağı doğru çap artar. Metallerin elektrik iletkenliği, şekillendirilebilmeleri ve parlaklıkları e– bulutu modeli ile açıklanır. T (4.p.2A) > X(3.p 1A) > Y(3.p 2A) > Z(3.p 3A) (Doğru) II. Çap ile metalik bağ kuvveti ters orantılıdır. (Doğru) III. İyanik bağ kuvveti iyon çapları ile ters orantılıdır. İyon çapı en büyük olan T2+ dir. (Yanlış) (Cevap C) D) Buzdolabına konan pilin bir müddet daha çalışması pil reaksiyonunun denge mekanizması ile ilgilidir. (Cevap D) 9. 108 12. II. Metal yüzeyine gelen ışınların uyardığı elektronların temel enerji düzeyine dönerken I. Geçiş metallerinden bazıları kovalent bağ yapar. (Yanıt) yaydıkları ışınlar parıldamayı doğrudan açıklar. II. Metalik bağ metalleri birbirine bağlar. (Cevap B) III. Civa (Hg) sıvıdır. (Yanıt) (Cevap D) BİRE BİR BÖLÜM 03 Test 1. 4. Bileşiği oluşturan atomlardan elektronegatifliği fazla olanı kısmi negatif (δ–) yüklenir. Elektron ortaklaşması yoluyla aynı cins ametal atomları arasında kurulan apolar kovalent bağ, farklı cins ametal atomları arasında kurulan polar kovalent bağdır. E) Elektron alış-verişi ile iyonik bağ kurulur. 11 CI'nin elektronegatifliği daha fazladır. C kısmi pozitif, CI kısmi negatif yüklenir. (Cevap E) (Cevap E) 2. Çözüm Yayınları 5. H – Br : Farklı cins ametal atomları arasında Polar kovalent bağ kurulur. (Cevap C) Mn 6. 3. +4 O 22- : Mangan (IV) oksit olmalıydı. F X (Cevap D) F 109 F X : 4A (ametal), Y : 6A (ametal), Z : 1A (metal) XY2 : Polar kovalent, Y2 : Apolar kovalent, Z2Y : İyonik X : 5A, bileşiklerinde –3 ... +5 aralığında değerlik alır. O ise –2 değerlik alır. (Cevap B) X X O 32- x – 6 = 0 ise x = +6 olamaz. (Cevap E) Test 11 1. E 7. 10. 1A 2. C 3. B 4. E 5. D 6. E 7. A 8. B 9. E 10. A 11. C 12. D 2A X Y Z H ve O = C = O de atomlar arası bağlar (B – H ve C = O) polar kovalent ve net yük B H H dağılımı simetrik (apolar molekül) tir. H2O ve O3 polar moleküllerdir. (Cevap A) I. Metalik bağ kuvveti sağa ve yukarı doğru artar. Y > X > Z (Yanlış) II. İyon çapı en küçük olan Y+2 nin oluşturduğu YF2 iyonik bileşiğinin erime noktası en yüksektir. (Doğru) III. Metalik bağ kuvveti en yüksek olan Y'dir. (Doğru) 8. (Cevap A) 11. O F O Çözüm Yayınları O C O O F Aynı grupta yukarıdan aşağıya sıraları Y, Z, X'tir. Elekronegatiflik yukarı doğru artar. I. O C O (Yanlış) II. Doğru III. F O F (Yanlış) (Cevap B) Elektronegatiflikleri arasındaki fark arttıkça polarlık artar : HY > HZ > HX'tir. (Cevap C) 12. 110 9. Metallerin ısı ve elektrik iletkenliği, şekillendirilir olmaları ve parlaklıkları, e– denizi modeli Bağı oluşturan atomlar arasındaki elektronegatiflik (EN) farkı azaldıkça kovalent karakter ile açıklanır. artar. I. EN = 3,44 – 2,20 = 1,24 II. EN = 3,16 – 1,9 = 1,26 III. EN = 3,04 – 2,19 = 0,85 (Cevap E) Kovalent karakter : III > I > II (Cevap D) Kimyasal Türler Arası Etkileşimler / Zayıf Etkileşimler / Wan der Waals Etkileşimleri ve Hidrojen Bağı - 1 δ+ H 1. 1 F δ– δ– O 2 H 3H δ+ δ+ 5. BÖLÜM 03 Test 2 3 1 δ 2. Helyum 1. Helyum atomu atomu Şekil -1 12 _ + δ δ _ + δ Şekil -2 1 ve 3 : Molekül içi (atomlar arası) güçlü etkileşim 2 : Moleküller arası, zayıf etkileşim (Cevap E) 2. I. + ve – yükle arası itme ve çekme (Doğru) II. Çekirdek hareketsizdir. (Yanlış) III. Soygazlar Zayıf etkileşimler olan I. Dipol - dipol ve III. London oluşumu ve kopması fizikseldir. (Cevap C) 6. Molekül CH4 3. Molekül geometrisi H H C H H H C 2H 6 H H C H simetrik yük dağılımına sahiptir. (Apolar) (Cevap D) H (Cevap D) Çözüm Yayınları arası London vardır. (Doğru) CH3OH H H C H H H C H H O C H H 4. 111 London kuvvetleri tüm moleküller arasında anlık polarlamadan kaynaklanan etkileşimdir. I. CH3OH polar, CH4 ve C2H6 apolar (Doğru), II. CH3OH'ta moleküler arası H bağı kaynama Yani polar moleküller arasında da London kuvveti vardır. noktasını yükseltir. (Doğru) III. H bağı sudaki çözünürlüğü artırır. (Doğru) (Cevap E) (Cevap E) Test 12 1. E 7. 11. 2. C 3. D 4. E 5. D 6. E 7. C 8. E 9. A 10. C 11. C 12. D X Z T Y CI B molekül içi (C = O ve B – C) polar kovalent, yük dağılımları simetrik CI CI olduğu için molekülleri apolardır. Apolar moleküller arasında London etkilidir. (Cevap C) O = C = O ve O 8. CH3 – C – OH YX2 : İyonik ZX4 : Apolar molekül T2X : Polar C) İyonik olan YX2'nin erime noktası en yüksektir. (Cevap C) (Cevap E) Çözüm Yayınları Üçüde suyun (H2O) O'ni ya da H ile O – H (H bağı) kurabilir. 9. A) H2 (apolar) – CO2 (apolar) Apolar moleküller arasındaki etkileşim London olmalıydı. 12. H (Cevap A) 10. C O S Cl Se Br Te I 112 XY (Li +F –) iyonik, ZY (HF) polar ve H bağı, Z2T (H2O) polar ve H bağı (Cevap C) I. Hidrokarbonlarda birim kütlesi fazla olanın kaynama noktası yüksektir. (Doğru) II. H bağı olan H2O'nun K.N. daha yüksektir. (Yanlış) III. Molekül büyüdükçe London kuvveti artar. (Doğru) (Cevap D) BÖLÜM 03 Test Wan der Waals Etkileşimleri ve Hidrojen Bağı - 2 1. Y X 13 4. Y Y I. X : 5A, Y : 7A (Doğru) II. X – Y, ametal – ametal, polar kovalent (Doğru) HF polar'dır. O halde X'te polar olmalı. III. Merkez atom X'te bağa katılmayan bir çift e– molekülü polar yapar. (Doğru) (Cevap E) I. S H H ve III. H – C ≡ N polar moleküllerdir. (Yanıt) II. H2O, HF ile H bağı kurar. IV. O3 tek cins atom içerir. Çözüm Yayınları 2. 5. (Cevap B) Zayıf etkileşimler I.Dipol-dipol II.London III. Hidrojen bağı IV. İyon-dipol H H C simetrik yük dağılımına sahip apolar moleküllerdir. Apolar moleküller H H H H H arası etkileşim türü London'dur. (Cevap C) B ve Na+ CI– (iyonik) – H2O (polar) : İyon - dipol (IV) PCI3 (polar) – H2O (polar) : Dipol - dipol (I) (Cevap D) 113 6. 3. Cu ve Zn metalleri arasında güçlü etkileşim olan metalik bağ vardır. (Cevap E) I. MgO (iyonik) II. O2 (Apolar) : London, III. H2O (polar) : H bağı Bağ kuvvetleri : iyonik > H bağı > London (Cevap A) Test 13 1. E 7. 2. C 3. E 4. B 5. D 6. A 7. D 8. D 9. C 10. C 11. E 12. D 10. H H F C B H H F H F N H H NH3 : H bağı PH3 : dipol - dipol CH4 : London Cl P CI CI CI P Cl H Cl I. Etkileşim kuvveti : H bağı > dipol - dipol > London (Doğru) S II. H bağı bulunanlar ve polar olanlar polar olan H2O'da iyi çözünür. H III. CCI4 apolar bir çözücüdür. En iyi CH4 (apolar) çözünür. (Yanlış) (Cevap C) P'de 2e–, 3CI'de 3.6 = 18e– toplam 20e– (10 çift) bağa katılmamıştır. P'de bağa katılmayan e– çifti molekülü polar yapar. (Dipol-dipol) (Cevap D) 11. A) B) X Z Y X Z C) Z Y D) Z Y E) Y X X Y X Z : F (Gaz) Y : CI (Gaz) X : Br (Sıvı) Çözüm Yayınları 8. Metallerin asitte çözünmesi kimyasal bir dönüşümdür. Tepkime ile tuz ve H2 gazı oluşur. (Cevap E) Z (Cevap D) 12. 9. 114 Apolar moleküller ve soygazlarda yalnızca anlık dipollenmeden kaynaklı London etkilidir. I. He soygaz (Yanıt) II. N2 ve O2 opalar molekül (Yanıt) III. H2O ve H2SO4 polar moleküller (Yanıt değil) (Cevap C) Apolar müleküllerin polar moleküllerde çözünebilmesinin nedeni aralarındaki fiziksel etkileşimlerle anlık dipol (geçicçi polarlık) kazanabilmelidir. (Cevap D) BİRE BİR 14 BÖLÜM 03 Test 1. 4. H bağı bulunan moleküller H bağı bulunan suda iyi çözünür. F – H, O – H, N – H bağına sahip moleküller arasında H bağı kurulur. NH3 en iyi çözünür. (Cevap E) I. C – H polar kovalent bağ (kimyasal) II. H2O molekülleri arası H bağı (fiziksel) III. K+ – CI – iyonlar arası iyonik bağ (kimyasal) (Cevap B) 5. Çözüm Yayınları 2. O2, BF3, CF4 ve CO2 apolar moleküllerdir. N H H H ise polar bir moleküldür. I. Çözünme fiziksel bir olaydır. (Doğru) II. Kimyasal bağlar kırılmamıştır. (Yanlış) (Cevap B) III. C2H5OH ve H2O arasında hidrojen bağı kurulmuştur. (Cevap D) 115 3. 6. ve CH3 – O – H polar moleküllerdir. F2 ise apolar moleküldür. H – F, O H H (Cevap D) CH4 (apolar) – NH3 (polar) : Dipol - indüklenmiş dipol (Cevap C) Test 14 1. B 7. 2. B 3. D 4. E 5. D 6. C 7. E 8. D 9. E 10. A 11. C 12. D 10. ( H, C, O, Cl) Kibritin alev alması (yanma) kimyasal bir olay olup molekül içi etkileşimler daha etkilidir. (Cevap E) CH3COOH ve H2O da H – bağı, HCI'de dipol-dipol, C3H8'de London etkilidir. Bağ kuvveti : H > dipol - dipol > London. II > IV > III > I 8. (Cevap A) I. O – H, F – H, N – H bağı içerenlerin molekülleri arasında H – bağı vardır. (Doğru) Çözüm Yayınları 11. II. CCI4 apolar çözücüsünde polar olan CH3COOH'un çözünmesi beklenmez. (Yanlış) III. HCI (polar) – CH3COOH (polar) (Doğru) (Cevap D) H – bağı F – H, O – H, N – H içeren bileşiklerin kendi molekülleri (HF ... HF) arasında ya da (Cevap C) başka moleküller O .......HF arasında kurulur. H H 116 12. 9. I. Molekül şekli polarlığı sağlar. (Doğru) II. H2O (H bağı) > H2Se (MA'sı büyük) > H2S (Doğru) III. Birim kütlesi büyük olan H2Se'nin London kuvveti büyüktür. (Doğru) (Cevap E) N (polar) molekülünün apolar olan C6H6'da çözünmesi beklenmez. H H H (Cevap D) Kimyasal Türler Arası Etkileşimler / Tepkime Denklemleri / Fiziksel ve Kimyasal Değişimler - 1 1. 15 BÖLÜM 03 Test 5. Yanma ile yeni türler ve maddeler oluşur. (Kimyasal) (Cevap E) 2. I. Çözünme ve II. Erime olayları fiziksel III. Sentez ve IV. Elektron koparılması olayları kimyasal (Cevap C) Asitlik - Bazlık, Yanıcılık ve Asallık maddenin tepkimesini belirleyen kimyasal özeliklerdendir. (Cevap D) Çözüm Yayınları Esneklik fizikseldir. 3. 6. I. Alaşımların (homojen karışımlar) oluşumu (fiziksel) II. Metallerin elektriği iletmesi (Fiziksel) III. Metallerin asitlerle etkileşimi (Kimyasal) I. Mayalanma II. Fermentasyon kimyasaldır. (Cevap C) (Cevap B) 117 4. 7. Süblimleşme katı → gaz dönüşümüdür. Isı alan (endotermik) bir fiziksel olaydır. (Cevap E) E) Zn + Asit → Tuz + H2(g) yeni maddeler oluşur. (Kimyasal) (Cevap E) Test 15 8. X 1. E Kimyasal Y Fiziksel 2. D 3. B 4. E 5. C 6. C 7. E 8. D 9. C 10. C 11. B 12. C 11. Z Kömür (C) O2 (Yanma) CO2(g) → Kuru buz (CO2(k)) (Desüblimleşme) (Cevap D) K + H2O → KOH + 1/2H2 (İyonik KOH elektriği iyon hareketi ile iletir.) KBr + H2O (Y) 9. Çözünme K (+suda) + Br (-suda) (Cevap B) Çözüm Yayınları Fe ve Zn metalleri su ile etkileşime geçmezler. 12. Metallerin e– hareketi ile elektiği iletmeleri – Fiziksel bir olaydır. (Cevap C) Saf su Tuzlu su I II Tuz ruhu III 118 10. Yanma, yanmama kimyasal özellik iken özkütle fiziksel özelliktir. (Cevap C) I. Saf su yalnızca Na ile kimyasal tepkime verir. II. Tuzlu su hiç biriyle reaksiyona girmez. III. Tuz ruhu (HCI) her üçüyle de tepkime verir. (Yanıt) (Cevap C) 16 BÖLÜM 03 Test Fiziksel ve Kimyasal Değişimler - 2 4. 1. Yanıcılık, Yakıcılık, Asitlik ve Asallık kimyasal özellikler iken Çözünürlük moleküller arası etkileşimlerle ilgili fiziksel bir özelliktir. (Cevap E) 1 Saf suyun elektrolizi H2O → H2 + 2 O2 ile yeni maddeler olan H2 ve O2 elde edilir. (Cevap E) 5. O2(g) Na(k) H2(g) Soğuk hava H2(g) → H2O(g) 2 H2 O 2. 3 H2O(s) Çözüm Yayınları 1 I. Yanma kimyasal olayı gerçekleşir. (Kimyasal) IV. Asit - Baz etkileşimi gerçekleşir. (Kimyasal) (Cevap C) 1 1 I. 1. si Na + H2O → NaOH + 2 H2 (Kimyasal) 2. si H2 + 2 O2 → H2O (Kimyasal) (Doğru) II. H2O(g) → H2O(s) fiziksel, molekül yapısı değişmez. (Doğru) III. Yanma ekzotermiktir. (Doğru) (Cevap E) 6. 3. I. Moleküller arası (Fiziksel) Metallerin homojen karışımı olan madeni para bir alaşım olup oluşumu fizikseldir. (Cevap D) II. Atomlar arası (Kimyasal) III. İyon - dipol çözünme olayı (Fiziksel) (Cevap A) 119 Test 16 1. E 7. 2. C 3. A 4. E 5. E 6. D 7. C 8. C 9. E 10. B 11. B 10. I. Metallerin elektrik iletkenlikleri ve II. Parıldamaları fiziksel özellikleridir. III. Metaller asit çözeltisiyle tepkimeye girerek gaz açığa çıkarırlar. (Kimyasal) I. X ve Y'nin bileşik olup olmadıkları belli değil (Kesin değil) (Cevap C) II. En az iki farklı tür kimyasal olarak birleşti. (Kesin) III. Element ya da bileşik olabilirler. (Kesin değil) (Cevap B) Çözüm Yayınları 8. 11. 1. fiziksel, 2. kimyasal dönüşümdür. Fiziksel ve kimyasal olaylarda atom sayı ve türü ile toplam kütle korunur. X Y Z H2O(s) NaOH(suda) H2O(s) I II III (Cevap C) 120 9. Çay yaprağındaki bazı maddeler suda çözünme yoluyla su içerisinde dağılır. (çözünme). I. Na + H2O → NaOH + 1/2 H2 (Kimyasal) (Fiziksel) II. Fe(k) + NaOH → Demir katısı dibe çöker, tepkime yok (Fiziksel) (Cevap E) III. CO2 + H2O → H2CO3 (Kimyasal) (Z) (X) (Y) (Cevap B) 17 BÖLÜM 03 Test Tepkime Denklemi ve Tepkime Denkleştirme 1. 4. Kimyasal tepkimelerde; atom sayısı ve türü, toplam küte ve toplam yük korunur. (Cevap E) I. Atom sayı ve tür (korunur) II. 3. molekül = 3 molekül (korunur) III. Ürünlerde H2O sıvısı oluştu. Gaz kütlesi azalır. 2. 5. Toplam kütle Çözüm Yayınları 0 1 Molekül sayısı Zaman 0 2 Zaman 0 (Cevap C) Katı kütlesi 3 Zaman 2H2 + 102 → 2H2O denklemi örnek olarak verirsek I. H2 ve O2 (Bilinir.) II. H ve O (2 3 çeşit) (Bilinir.) III. 2 (Bilinir.) (Cevap E) 3 2Fe(k) + 2 O2(g) → Fe2O3(k) O2 molekülü harcandıkça molekül sayısı azalır. (Tek moleküler yapı O2'dir.). Ürünlerde yalnızca katı vardır. Katı kütlesi zamanla arttı. (Cevap D) 3. 6. 121 I. Fiziksel haller farklıdır (Heterojen). (Yanlış) I. 1. hal değişimi (fiziksel), 2. ve 3. kimyasal (Doğru) II. 2 molekül = 2 molekül (Doğru) III. 2. olay ısı veren (ekzotermiktir) II. ve III. C2H6O(s) + 3O2(g) → 2CO2(g) + 3H2O(s) (Doğru) (Cevap C) (Cevap D) Test 17 1. E 7. 2. E 3. C 4. C 5. D 6. D 7. D 8. D 9. C 10. A 11. E 12. B 10. Molekül sayısı 4N 2N Z Y2 N X2 0 Zaman 1Mg3N2 + 6H2O → 3Mg(OH)2 + 2NH3 tepkimesinde X = 6 ile en büyük değere sahiptir. (Cevap A) 11. X2 : 2N – 0 = 2N harcadı, Y2 : 4N – N = 3N , Z : 2N – O = 2N 2X2 + 3Y2 → 2Z(X2Y3) I. (Doğru), II. (Yanlış), III. Başlangıçta 6N molekül var iken (Cevap D) Çözüm Yayınları sonuçta 3N vardır. (Doğru) 8. Harcanan ve oluşan molekül sayılarına göre, 1) 1X + 2Y → 2) 1X + 3Y → 3) 2X + 3Y → denklemlerinden herhangi birisi olabilir. H2 + CI2 → 2HCI olamaz. (Cevap E) 2N2(g) + 3O2(g) → 2N2O3(g) tepkimesinde sabit P ve T'de molekül sayıları ile hacimler orantılıdır. 5 molekül tepkimeye girerken 2 molekül oluşmuştur. (Cevap D) 12. 9. 122 X = 3, Y = 1 ve Z = 3 olursa atom sayıları eşitlenir. (Cevap C) Atom sayıları ve yükler dikkate alınarak eksik atom ve yükler belirlendiğinde X = Cr2O 72- dir. Kütlenin korunumuna göre 21, 6 + 21,3 + 1,4 = 21,3 + 12,6 + m ise m = 10,4'tür. (Cevap B) BÖLÜM 03 Test Yanma Tepkimeleri 18 4. 1. Diğer tepkimelerde CO2 ve H2O oluşurken, CS2 + O2 → tepkimesinde CO2 ve SO2 oluşur. (Cevap D) I.H2 yanıcı, O2 yakıcı maddedir. (Doğru) II. Tutuşma sıcaklığına kadar ısıtılmalıdır. (Doğru) III. Isı veren (ekzotermik) bir tepkimedir. (Doğru) (Cevap E) 5. Çözüm Yayınları 2. CO(X) yanınca yalnızca CO2, C3H8(Y) yanınca CO2 ve H2O oluşur. CO2(Z) yanıcı değildir. C katısı yanarak CO2 gazına dönüşür. Gaz kütlesi artar. (Cevap C) (Cevap A) 6. 123 3. Paslanma, solunum, gazların alev alması O2 ile reaksiyon (yanma) olayıdır. (Cevap E) I. H2(X) yanıcıdır. (Doğru), II. CO2(Y) söndürücüdür. (Doğru), III. O2(Z) yakıcıdır, alev parlaklığını artırır. (Doğru) (Cevap E) Test 18 1. E 7. 2. A 3. E 4. D 5. C 6. E 7. B 8. C 9. E 10. D 11. C 12. E 10. Hacim (cm 50 H O(g) 40 30 CO 20 X 10 N2(Azot)'nin yanması dışında kalan tüm yanma tepkimeleri ekzotermiktir. N2 + O2 → 2NO tepkimesi endotermik (ısı alan) tir. O 0 (Cevap B) Zaman 8. I. Oda koşullarında (1atm, 25 °C) H2O sıvıdır. Tepkimesi ise H2O gaz oluşmuş. (Yanlış) II. 10 cm3 X, 50 cm3 O2 harcandı. 30 cm3 CO2 ve 40 cm3 H2O oluştu. 1X + 5O2 → 3CO2 + 4H2O (X = C3H8) (Doğru) Çözüm Yayınları III. O2 bitti. Tam verim (Doğru) (Cevap D) 11. 1 I. CO + 2 O2 → CO2 (Doğru) (Y) (X) II. X, O2 ile tepkimeye girmez (asaldır.) (Doğru) III. Z, C2H4'tür. (Yanlış) (Cevap C) I.CO2'de C(+4) ve SO3'de S(+6) maksimum yükseltgenme basamaklarına sahip oldukları için oksitlenmezler. (Yanıt) II. Havadan (O2) ağır oldukları için yaygın ile O2'nin temasını keserler. (Yanıt) 124 (Cevap C) 9. 12. I. Isı verendir, yakıt alarak kullanılır. (Doğru), II. Yakıt miktarı arttıkça açığa çıkan ısı artar. (Doğru), III. 3 molekül = 3 molekül (Doğru) (Cevap E) CH4 + 2O2 → CO2 + 2H2O –x +x x+y = 2 x + 3y = 5 C3H8 + 5O2 → 3CO2 + 4H2O –y +3y x 1 4 denklemi çözülürse x = 0,5, y = 1,5, y = 3 (Cevap E) 19 BÖLÜM 03 Test Asit - Baz (Nötralleşme) Tepkimeleri 1. 4. 3O 2 2(suda) SO 4(suda) Asitler sulu çözeltisine H+, bazlar ise OH– iyonu verirler. Asit ve baz arasında nötrleşme tepkimesi gerçekleşir. HNO3(s) → H (+suda) + NO 3- (suda) olmalıydı. (Cevap E) (Cevap C) 5. Çözüm Yayınları 2. I.HNO3(Asit) ile KOH(Baz) arasındaki tepkime nötrleşme tepkimesidir. (Doğru) X : NaOH, sodyum hidroksit bir baz olup asitlerle nötrleşme tepkimesi verir. Geleneksel adı Sudkostik'tir. (Cevap E) II. KNO3 tuzdur. (Doğru) III. KOH'tan OH– iyonu gelir. (Yanlış) (Cevap B) 125 6. 3. KOH bir metal katyonu (K+) ile hidroksit (OH–) anyonu arasında oluşan bazdır. I. Yanma tepkimesi, (Cevap D) II. H2CO3 (Asit) - NaOH (Baz) arasında gerçekleşen Nötrleşme tepkimesi, III. Alkali metal - su tepkimesi (Cevap B) Test 19 1. E 10. 7. H SO 2. E 3. D 4. C 5. B 7. A Na Ca(OH) H O HNO Ca(OH) B A 6. B I 8. E 9. A 10. B 11. B 12. B H O NH II III 1 I. Na + H2O → NaOH + 2 H2 (Baz) II. Ca(OH)2 + 2HNO3 → Ca(NO3)2 + 2H2O (Yanıt) III. NH3 + H2O D NH 4+ + OH– (Cevap B) H2SO4 asitine KOH bazı Ca(OH)2 bazına HCI asiti eklenmeli. (Cevap A) 11. Çözüm Yayınları 8. 1 Na + H2O → NaOH + 2 H2 (X) (Z) I.HCIO3 (Asit) – KOH (Baz) (Doğru) II. HCIO3 + KOH → KCIO3 + H2O (Doğru) III. CIO 3- ile K+ arasında KCIO3 tuzu (Doğru) (Cevap E) HCI + NaOH → NaCI + H2O (Y) (Z) (T) (Cevap B) 126 12. 9. I.CH3COOH (Asit) + NaOH (Baz) → CH3COONa (Tuz) + H2O (Nötrleşme) II. Baz - baz ile tepkime vermez. III. Asitin suda çözünmesi gerçekleşir. Nötrleşme tepkimesi sonucu tuz ve su oluşur. I. Bazik oksik + Asit ve II. Asidik oksit + Baz tepkimeleri sonucu tuz ve su oluşur. (Cevap A) (Nötrleşme) (Cevap B) BÖLÜM 03 Test Analiz - Sentez Tepkimeleri / Çözünme - Çökelme Tepkimeleri 1. 20 4. I. Yanma tepkimesidir. (Doğru) II. Elementlerden bileşik oluşumu sentez'dir. (Doğru) III. Isı veren yani ekzotermiktir. (Doğru) (Cevap E) Yanma olayı O2 ile gerçekleştirilir. CO2 + H2O → H2CO3 sentez tepkimesidir. (Cevap D) 5. ısı Çözüm Yayınları 2. Ag+ – Na+ ve NO 3- – CI– iyonları yer değiştirmiştir. Çözünme - çökelme tepkimesidir. I. X bileşiği bileşenlerine ayrılmıştır. (Kesinlikle doğru) II. X bir bileşiktir. (Kesinlikle doğru) Ag+ + CI– → AgCI net iyon denklemidir. III. Y ve Z bileşik ya da elementtir. (Kesin değil) (Cevap E) (Cevap C) 6. Ba(NO ) Na2SO 1 2 Na NO 3 X 3. 127 Ba(NO3)2 + Na2SO4 → BaSO4(X) + NaNO3 I. BaSO4'tür. (Yanlış), II. ve III. (Doğru) I. Analiz tepkimeleri endotermiktir. (Doğru) II. X : CaO'dur. (Yanlış) III. Birleşme (Doğru) (Cevap D) (Cevap D) Test 20 1. E 7. 2. C 3. D 4. D 5. E 6. D 7. D 8. A 9. A 10. B 11. E 12. C 10. AgNO3(suda) + KBr(suda) → AgBr(k) + KNO3(suda) denklemine göre AgBr çöker. (Cevap D) 1 SO2 + 2 O2 → SO3(X) SO3(X) + CaO → CaSO4(Y) B) Ca(NO3)2 + K2SO4 → CaSO4(k) + 2KNO3 (Y) 8. (Cevap B) Tanecik sayısı Y N Z X 0 11. Çözüm Yayınları 2N Zaman I. İyonların bir kısmı çöker, iletkenlik azalır. (Doğru) II. Çözünme - çökelmeler çift taraflı yer değiştirme tepkimesidir. (Doğru) III. AI(OH)3 amfoter'dir. Hem asitle hem bazla tepkime verir. (Doğru) Harcanan X : 2N oluşan Y2 : 2N, oluşan Z2 : N I. 2X → 2Y2 + 1Z2 olmalıydı. (Yanlış), II. Analiz (Doğru), III. X: ZY2 (Doğru) (Cevap A) (Cevap E) 12. 128 9. I. tepkime hem yanma, hem sentez hem de ekzotermiktir. (Yanıt) II.'si endotermiktir. III.'sü C) HI(X) + KOH → KI(Y) + H2O sentez değildir. 2KI + Pb(NO3)2 → PbI2(k) + 2KNO3 (Y) (Z) (Cevap A) (Cevap C) BİRE BİR 21 BÖLÜM 03 Test 1. 4. I. Metallerin elektrik iletkenliği fizikseldir. (Yanıt) II. Katı olması fiziksel özelliğidir. (Yanıt) III. Su ile reaksiyon vermemesi kimyasal özelliğidir. I. Ekzotermiktir. (Doğru) (Cevap C) II. C ve H içeren bileşikler yanınca CO2 ve H2O çıkar. (Doğru) III. Yanma tepkimeleri aynı zamanda redoks'tur. (Doğru) (Cevap E) 5. Çözüm Yayınları 2. Giren atom sayı ve türü ürünlerdekilerle eşitlenirse 3CaCO3 + 2H3PO4 → 1Ca3(PO4)2 + 3CO2 + 3H2O 1 + 3 + 3 = 7 (Cevap C) I. Mayalanma, II. Metal + asit tepkimesi ve III. CO2 + H2O → H2CO3 olayları kimyasaldır. IV. Çözünme olayı fizikseldir. (Cevap D) 6. 129 3. Petrol istasyonunda benzin kokusunun alınması benzin buharının burun sıvısında çözünmesidir. (Fiziksel) (Cevap D) E) H2 + CI2 → 2 HCI olmalıydı. (Cevap E) Test 21 1. C 7. 2. D 3. D 4. E 5. C 6. E 7. A 8. C 9. D 10. B 11. C 12. B 10. Sabit P ve sabit T'de gazların molekül sayısı ile hacmi orantılıdır. 1 N2 + 3 H2 → 2 NH3'te molekül sayısı 4'ten 2'ye düşerek hacimde azalmıştır. (Cevap A) 8. 2N2 + 102 → 2X ise X = N2O Çözüm Yayınları 2N2O + 402 → 2Y ise Y = N2O5 (Cevap B) 11. Harcanan molekül sayıları dikkate alınırsa; 1. si X + 2Y →, 2. si X + 2Y → dir. Girenlerin molekül sayıları arası oran 1 : 2 ya da 2 : 1 olmalıdır. (Cevap C) 9. C ve H içeren bileşikler yanınca CO2 ve H2O oluşur. C2H4O'nun O2 ile etkileşimi organik bir redokstur. 130 (Cevap C) 12. Ca(NO3)2(suda) + K2SO4(suda) → CaSO4(k) + 2KNO3(suda) tepkimesi çözünme - çökelmedir. I. Kimyasal tepkimelerde yük korunur. (Doğru) Redoks yoktur. II. X : MnO 4- olmalıydı. (Yanlış) III. Mn + (–8) = –1 ise Mn + 7'dir. (Doğru) (Cevap D) (Cevap B) Maddenin Halleri / Gazlar ve Mol Kavramı / Gazların Genel Özellikleri ve Gazların Kinetik Teorisi 1. BÖLÜM 04 Test 01 4. I. de sıcaklık azalışı ile sıvılaşma (İdeallikten uzaklaşma), II. de basınç artışı ile sıvılaşma (ideallikten uzaklaşma) söz konusudur. Birim molekül hacimleri ihmal edilen, esnek çarpışarak her noktaya aynı basıncı uyguladığı kabul edilen, basınç etkisiyle sıkıştırılabilen ideal gazlar yüksek sıcaklık ve düşük basınçta idealliğe yaklaşırlar. E) Potansiyel enerjileri arasındaki ilişki gaz > sıvı > katı şeklindedir. (Cevap C) (Cevap E) 5. 2. Çözüm Yayınları Gazların kinetik teorisine göre sıcaklığı artırılan gazın kinetik enerjisi artar. Dolayısıyla gaz moleküllerinin yayılma hızı artar. (Cevap D) Gerçek gazlar düşük basınç (P) ve yüksek sıcaklıkta (T) İdeal’e yakınlaşırlar. III. nün basıncı en düşük sıcaklığı ise yüksektir. (ideale en yakın). II. nin basıncı yüksek sıcaklığı ise düşüktür. (ideale en uzak). (Cevap D) 6. 3. 131 Açık hava basıncını ölçen cihazlara barometre, kapalı kap gaz basıncını ölçen cihazlara LPG : Sıvılaştırılmış petrol gazı (C3H8 ve C4H10 karışımı) ve manometre denir. Deniz seviyesindeki açık hava basıncı 76 cmHg’dir. LNG : Sıvılaştırılmış doğal gaz (CH4, C2H6, C3H8 ve C4H10 karışımı) birer fosil yakıttırlar. (Cevap E) (Cevap E) Test 01 1. E 7. 2. D 3. E 4. C 5. D 6. E 7. D 8. D 9. E 10. B 11. C 12. B 10. 1 atm = 760 mmHg = 1,013 bar 1 Torr = 1 mmHg 1 L = 1 dm3 = 1000 cm3 = 1000 mL (Cevap D) 8. Gazların yayılma hızı sıcaklıkları ile doğru mol kütleleri ile ters orantılı olarak artar. Mol kütlesi en küçük ve sıcaklığı yüksek olan X en hızlısı iken Y en yavaşıdır. (Cevap B) 11. Çözüm Yayınları I. Boş olan barometredeki civa yükseltisi 76 cmHg = 1 atm (Doğru) II. PX = 76 – 5 = 71 cmHg, 68.1 = hHg . 13,6 ise hHg = 5 cm Şekil –2’de yerleştirilirse PY = 76 – 5 = 71 cmHg yani PX = PY’dir. (Yanlış) III. PX = 71 cmHg (Doğru) (Cevap D) 9. I. Şekil –1’den ölçülen değerdir. (Doğru), II. Şekil–2, açık uçlu manometrede seviyeler eşittir. (Doğru), III. PY = PX(70) + 10 = 80 cmHg (Yanlış) (Cevap C) 12. 132 Öncüllerde verilen sıcaklık dönüşüm formüllerinde O, 32 ve 273 değerleri yerleştirilirse I., II ve III’ün doğru olduğu görülür. (Cevap E) 1. tüpte PX = 76 + 10 = 86, 2. tüpte PZ = 76 – 20 = 56, PY = PX + 20 = 86 + 20 = 106 3. tüpte PT = P0 = 76 (Cevap B) BÖLÜM 04 Test Mol Kavramı - 1 1. 02 4. I. n = m 1 = = 1 mol mA 1 I. Molekül sayıları eşit olan mokelükleri molleri de eşittir. (Eşittir.) II. 1 mol N2O(3) = 3 mol atom, 1 mol CO2(3) = 3 mol atom (Eşittir.) II. n = m 12 = 1 mol = mA 12 III. n = tanecik sayısı 6,02 . 1023 = = 1 mol 6,02 . 1023 6,02 . 1023 III. N2O = 2.14 + 16 = 44 ve CO2 = 12 + 2 . 16 = 44 mol kütleleri eşit ve mol sayıları eşit olduğu için kütleleri de eşittir. (Eşittir.) (Cevap E) (Cevap E) 2. n= 12,04 . 1022 tanecik sayısı = = 0,2 mol He atomu. 6,02 . 1023 6,02 . 1023 (Cevap D) Çözüm Yayınları 5. D) NA tane H2O 1 mol H2O’dur. 1 mol H2O → 2 mol H ve 1 mol O toplam 3 mol atom (Cevap D) 6. 3. 3,01 . 1023 tanecik sayısı = = 0,5 mol SO2 6,02 . 1023 6,02 . 1023 (Cevap B) III. 1 mol NO(2) ⇒ 2n mol atom = 1 mol atom ise n = 0,5 mol NO I. n = m 16 = 0,5 mol O2 , = mA 32 II. n = 133 NA tane atom = 1 mol atomdur. n mol N2O3(5) = 5n mol atom = 1 mol atom ise n = 0,2 mol N2O3 (I. doğru). N2O3 mol kütlesi = 2.14 + 3.16 = 76 ise 0,2 . 76 = 15,2 g (II. doğru). 0,2 . 3 = 0,6 mol = 0,6 NA tane O atomu içerir. (III. yanlış) (Cevap C) Test 02 1. E 7. 2. D 3. B 4. E 5. D 6. C 7. B 8. D 9. D 10. D 11. B 12. B 10. I. Bileşikte en az iki atom bulunur. Atom sayısı molekül sayısına eşit olamaz. (Yanlış) 0,1 mol X2Y 0,2 mol X ve 0,1 mol Y içerir. II. Bileşiklerin mol kütlesi sabittir. (Yanlış) III. İçeriğindeki atom sayısı artan bileşiğin kütlesi de artar. (Doğru) 1. grafikten 0,2 mol X’in 12,8 g, 2. grafikten NA tane (1 mol) Y nin 16 g yani 0,1 mol Y’nin 1,6 g olduğu sonucuna ulaşılır. 12,8 + 1,6 = 14,4 g (Cevap D) (Cevap B) 8. Çözüm Yayınları 11. I. n = 1 1 . 1 mol CO, 2= mol atom 28 28 14 II. n = 1 1 . 1 mol C4H8 , 4= mol C atomu 14 56 56 X mol NO2(3), 3X mol atom içerip 46X gramdır. (46) Y mol SO3(4), 4Y mol atom içerip 80Y gramdır. (80) (Cevap D) –20(3x + 4y = 6,4) –14x = –28 ise x = 2 mol NO2(46) + 46x + 80y = 100 ––––––––––––––––– = 2.46 = 92 g (Cevap B) m.X m.4Y 8 m = = ise = 1’dir. n.Y n.Y 2 n (Cevap B) 9. 12. 134 2.28 28 = 2 mol N2 yani 4 mol atom vardır. nC2H4 = = 1 mol C2H4 28 28 3 yani 6 mol atom eklenmiştir. I. 2’den 3’e katına çıkar (Yanlış), II. 4’den 10’a 2,5 katına 2 m = 28 olsun. nN2 = çıkar (Doğru), III. 2 m den 3 m’e 1,5 katına çıkar (Doğru) (Cevap D) X = 4Y olsun. BÖLÜM 04 Test Mol Kavramı - 2 1. 03 4. Mg3N2 = 3 . 24 + 2 . 14 = 100 m 10 n = m = 100 = 0,1 mol Mg3N2(5) = 0,1 . 5 = 0,5 mol atom A (Cevap D) I. Mol kütleleri CO = N2 = C2H4 = 28’dir. Kütleleri de eşit olduğuna göre m n = m ’dan mol sayıları da eşittir. (Doğru) A 2. Avagadro sayısı kadar atom = 1 mol atom’dur. C) 6,02 . 1023 tane O2 = 1 mol O2(2) = 1 . 2 = 2 mol atom (Cevap C) Çözüm Yayınları II. CO ve N2 2 atomlu, C2H4 6 atomludur. (Yanlış) m III. d = V ’den m ve V’leri eşit ise d’leride eşittir. (Doğru) (Cevap D) 5. I. ve II. bilinmelidir. I. XYn’de X 2 = ve II. 1 mol XYn’deki Y kütlesi 48 g olsun. Y 3 X 2 X 2 = yani = ise X = 32 ve Yn = 48 XYn = 80 olarak bulunur. Yn 3 48 3 (Cevap C) 135 3. 6. 1 mol H2O(3) = 1 . 3 = 3 mol atom = 3 . 6,02 . 1023 = 18,06 . 1023 tane atom 0,1 mol ısıtıldığında 9 gram azalıyorsa, 1 mol ısıtıldığında 90 g H2O buharlaşır. (Cevap D) Yani nH2O = 90 değeri bileşikte yerine yazılırsa, CuSO4 . nH2O = 64 + 32 + 64 + 90 = 250 (Cevap E) Test 03 1. D 7. 2. C 3. D 4. D 5. C 6. E 7. D 8. B 9. D 10. C 11. C 12. B 10. n mol SO3 ⇒ 3n mol O = 0,9 mol n = 0,3 mol SO3 ve 0,2 mol C3H4 vardır. mkarışım = 0,3 . 80 + 0,2 . 40 = 32 (Cevap D) 8. Kapta 0,5 mol O2 → 1 mol atom vardır. O halde 4 mol atom eklenmelidir ki 5 mol atom Çözüm Yayınları bulunsun. 32 – 16 = 16 g eklenen maddenin küklesidir. 4 mol He koşulları sağlar. (Cevap C) 11. Grafiğe göre 10g bileşikte 0,3 mol X atomu yani 100 g bileşikte 3 mol X atomu vardır. O halde 1 mol X3Yn 100 gramdır. 3. X + n . Y = 100 Y = 14 ve B seçeneğindeki değerler yerine yazılırsa 3 . 24 + 2 . 14 = 100 değerine ulaşılır. (Cevap B) 1 tane X b gram ise NA tane (1 mol) X b. NA gramdır. X = b . NA 3,01 . 1023 tane Y k gram ise 6,02 . 1023 tane (1 mol) Y 2k gramdır. Y = 2k X2Y = 2 . (b.NA) + 2k = 2(b.NA + k) 9. 12. CH4 = 16 ve 5 atomlu, SO2 = 64 ve 3 atomlu, H2 = 2 ve 2 atomlu. I. Doğrudur. II. 5’e eşit 1 mol ZX = 70g 10g ZX’te 8gZ ve 2gX var ise 70g ZX’te (7 katı) 56g Z ve 14gX vardır. olamaz. (Yanlış) III. Doğrudur. (Z = 56, X = 14) X 7 14 XY2’de = = Y 16 32 (Cevap D) 123 136 (Cevap C) 14 + 32 = XY2 = 46 (Cevap B) BİRE BİR BÖLÜM 04 Test 04 3. 1. Gerçek gazlar yüksek sıcaklık ve düşük basınçta ideal gaz davranışına yaklaşırlar. (Cevap A) 4. I. Başlangıçta PY > PX’tir. (Doğru) II. b kolunda civa seviyesi yükseldiğinde I. kaptaki basınç artmıştır. (Doğru) III. b kolunda civa seviyesinin yükselmesinin nedeni difüzyon hızı fazla olan (mol kütlesi küçük) Y gazının I. kaba geçişinin daha fazla olmasındandır. (Doğru) (Cevap E) Çözüm Yayınları 2. I. sıcaklıkları aynıdır. (Aynı), II. P, T ve V değerleri aynı ise mol sayıları (n) da aynıdır. (Aynı), III. O2 2 atomlu, CH4 5 atomlu (Aynı değil) (Cevap C) 5. n= m ise mA’sı küçük olanın mol sayısı fazladır. (H2 = 2) mA (Cevap B) 137 6. Yükseltisi fazla olan ortamlarda açık hava basıncı düşüktür. Aynı sıvı yüksekliklerine sahip düzeneklerden (A ve B) su ile hazırlanan (Özkütlesi küçük) B de açık hava basıncı daha düşüktür. (Cevap B) İdeal gazlar ile ilgili seçeneklerde verilen öncüllerin tamamı doğrudur. (Cevap E) Test 04 1. E 7. 2. B 3. A 4. C 5. B 6. E 7. D 8. C 9. E 10. B 11. D 12. C 10. I. 1 atm = 76 cmHg ise 2 atm = 152 cmHg’dir. (Doğru) II. 1 torr = 1 mmHg’dir. (Yanlış) III. 1 atm = 1,013 bar (Doğru) (Cevap D) PX = P0 + 10 = 80 cmHg, PY = PX + 10 = 90 cmHg, PZ = PY – 5 = 85 cmHg 68 cm – su, hsu . dsu = hHg . dHg 68 . 1 = hHg . 13,6, 5cmHg’dir. PT = PZ = 85 cmHg –––––––––– (Cevap B) PY > PZ = PT > PX 8. Çözüm Yayınları 11. I. ve II. örnekler gaz faza geçiş ve gaz hareketinde rahatlamayı vurgulayarak ideal’e yakınlaşmayı anlatır. III. örnek ise gaz fazdan sıvı faza geçişi yani ideal gazdan uzaklaşmayı ifade eder. (Cevap C) mXO= = mC3H ’dür. 4n . (XO) = 3n . (40) ise XO = 30 4 I. n bilinemez (Kesin değil) II. XO = 30 (Kesin) III. Kaptaki gaz sayısı arttığı için birim zamandaki çarpışma sayısı artar. (Kesin) (Cevap D) 9. 12. 138 Kinetik gaz teorisine göre, gaz taneciklerinin kinetik enerjisi sıcaklıkla artar, gazın molekül hacmi ihmal edilir, gaz tanecikleri arası itme ve çekme kuvvetleri yok sayılır. (Cevap E) n.R.T n dir. ve T değerleri eşit olduğu için üç kaptaki basınçta aynıdır. V V (Cevap C) MA’sı küçük olan H2 ideale en yakın(3), hacmi küçük olan en uzaktır. (1) P.V = nRT’den P = Maddenin Halleri / Gaz Yasaları / Boyle-Mariotte Yasası (Basınç-Hacim) BÖLÜM 04 Test 05 4. 1. n1 = n2 ise P ile V ters orantılıdır. V1 < V2 ise P1 > P2’dir. (Cevap B) P ve V ters orantılıdır. d ile V ters orantılıdır. (I ve II doğru). P1V1 = P2V2 (n ve T sabit) eşitliğinde P x V değeri sabittir. (III Yanlış) 5. (Cevap C) 2. Çözüm Yayınları m formülüne göre hacim (V) ile ters orantılıdır. t2’de V = 4L > t1’de V = 2L ise V t2’deki özkütle küçüktür. (Cevap D) Özkütle d = 6. 1 yönünde V artar, P azalır, kaptaki sıvı (h) azalır. 2 yönünde V artar, P artar, kaptaki sıvı (h) artar. (Cevap E) 3. 139 Esnek balonda iç basınç = dış basınç’tır. Yükseklere çıkıldıkça dış basınç azalır P1V1 = P2V2 eşitliğince Hacim (V) artar. (Cevap B) P1 = 75 + 25 = 100 cmHg, P2 = 75 – 50 = 25 cmHg, P3 = 75 cmHg 4 olursa P . V değerleri eşitlenir. (4V1 = V2 = 3V3) 3 V1 = 1, V2 = 4, V3 = (Cevap C) Test 05 1. C 7. 2. E 3. B 4. B 5. D 6. C 7. C 8. D 9. A 10. C 11. D 10. P.V değerleri eşittir. 9 . X = 6 . 6 = y . 12 ise x = 4, y = 3’tür. A konumunda hacim en azdır. C konumunda özkütle en azdır. I ve II doğru. (Cevap C) Çözüm Yayınları 8. m ise mA ile mol ters orantılı mA (Cevap D) 1. işlem P1V1 = P2V2, 3 . 2 = P2 . 3 ise P2 = 2 atm 2. işlem P2V2 + P3V3 = Pson . V2 ise 2 . 3 + 1,5.1 = Pson . 3 ise Pson = 2,5 atm (Cevap C) P.V değeri en küçük olan Y’nin mol sayısı en küçüktür. n = ve Y nin mA’sı en büyüktür. 9. 11. 140 P.V değeri n ve T ile orantılıdır. P.V değeri sabit olduğuna göre n.T kesinlikle sabittir. (Cevap A) 1. kaptan 2. kaba geçen gaz için P1V1 = P2V2 uygulanırsa, P1 . 2 = 1,2 .2 P1 = 0,8 atm 0,8 .100 = 20 % (I. Doğru), 4 - 0,8 = 3,2 atm (II. Yanlış), 1. kapta gaz azalmıştır. 4 (III. Doğru) (Cevap D) BÖLÜM 04 Test Charles Yasası (Hacim-Sıcaklık) / Guy Lussac Yasası (Basınç-Sıcaklık) 1. –23 + 273 = 250K 06 4. V1 V 200 240 = 2 ise = T1 T2 250 T2 T2 = 300K t(°C) = 300 – 273 = 27°C (Cevap B) 2. –23 + 273 = 250K –73 + 273 = 200K = T1 27 + 273 = 300K = T3 500 V 800 V = 3 eşitliklerinden V1 = 400, T2 = 400K = 127 °­ C ve V3 = 600 = 1 = ––––––– ––––– ––––––– 300 250 200 T2 (Cevap A) Çözüm Yayınları 5. 2 1 = ’den T1 = 300K = 27°C (Doğru) T1 150 1 p II. 1. ve 3. arasında = 3 ’den P3 = 2 atm (Doğru) 300 600 I. III. Miktarlar eşittir. Hacmi küçük olan 2. nin özkütlesi büyüktür. (Doğru) (Cevap C) Esnek balon ısıtılırsa hacmi artar. Moleküller arası uzaklık artar. (Cevap E) 3. 6. 141 I. P sabit sıcaklık azaltılırsa Vazalır (Doğru) II. Piston sabittir. Hacim de sabit (yanlış) III. Ağırlık konursa Vazalır, Partar (Doğru) He’un mutlak sıcaklığı 273K’den 546’e (2 katına) (Cevap B) O2’nin mutlak sıcaklığı 250K’den 500 K’e (2 katına) çıkmıştır. İkisinin de hacmi 2 katına çıkar. (Cevap B) Test 06 1. B 7. D seçeneğinde sıcaklık –273 °C’den başlamalıydı. 2. C 3. B 4. A 5. E 6. B 7. D 8. D 9. A 10. E 11. B 10. m m I. A konumu (1 atm, 0°C) Normal koşulludur. dNK = A ise 2,5 = A den mA = 56g, 22,4 22,4 22,4L = 1 mol = 56g (Doğru) (Cevap D) II. A’dan B’ye özkütle yarıya düştüğüne göre hacim iki katına çıkar V = 44,8L (Doğru) 8. V1 V 22,4 44,8 = 2 ise = ’den T = 546K = 546 – 273 = 273°C (Doğru) T1 T2 273 T (Cevap E) Çözüm Yayınları III. 11. A –273°C Mutlak sıfırdır. Hacmi büyük olan L’nin özkütlesi küçüktür. 142 (Cevap D) 9. 1. işlem P1 = 1 atm (sabit), Mutlak sıcaklık (T) 3 katına çıkarsa hacim 3 katina çıkar. P1V1 + P2V2 = PsVs ise 3 . 2 + 2 . 3 = Pson . 5 Pson = 2,4 atm’dir. P1 P 2,4 2 = 2 ise den T2 = 250K = 250 – 273 = –23°C = T1 T2 300 T2 (Cevap A) V1 = 3L, P1 = 1 atm, 2. işlem sonucu engel olmasaydı P1 = 1 atm, V1 = 5L olurdu. P = ? 1 . 5 = P2 . 4 ise P2 = 1,25 atm Engel’den dolayı V2 = 4L –––––– ––––––––––– (Cevap B) BÖLÜM 04 Test Dalton Kısmi Basınç Yasası (Basınç-Mol) / Avogadro Kanunu (Hacim-mol) 1. 07 5. I. n ile P orantılıdır. (Doğru), II. n ile V doğru orantılıdır. (Doğru), III. n ile P doğru orantılıdır. (Doğru) (Cevap E) 2. Çözüm Yayınları m Hacimler aynıdır. Kütlelerde aynı ise d = ’den özkütleleri dX = dY = dZ olmalıdır. V (Cevap D) 6. Piston sabit tutulursa (V sabit), H2 gazı eklemek He gazının mol sayısını değiştiremez. He için n, T ve V sabit ise basıncı (P) sabit kalır. (Cevap D) 3. n n 0,4 n2 dan nH2 = 2 mol = P ve T sabit. 1 = 2 ise V1 V2 10 2 ––––––––– 16 = 4 mol Vilk = 2L, Vson = 2,5L 4 4 nson ise ise nson = 5mol, nHe = 5 – 4 = 1 mol CH4 = 16g = m = 2 2,5 m = 16 olsun. nHe = nilk nson = Vilk Vson (Cevap B) (Cevap B) 7. 4. 143 I. Hacimleri belli değildir. (Kesin değil), II. P.V değeri n ve T ile orantılıdır. nX > nY ise PX > PY’dir. (Kesin), III. Hacimleri belli değildir. (Kesin değil) (Cevap B) Kapta nHe = 8 = 2 mol He vardır. 4 I. Mol sayısı 2 katına çıkarsa basınç 2 katına çıkar (Yanıt) II. si 3 katına, III. sü ise mutlak sıcaklık olmalıydı. (Cevap A) Test 07 1. E 2. D 3. B 4. B 5. D 6. B 7. A 8. C 9. B 10. B 11. B 12. C 11. 8. I. Psabit n ile V doğru orantılı, (Doğru), II. Vsabit n ile P doğru orantılı (Doğru), III. 1. kapta (Cevap C) PH2 azalır, 2. kapta sabit kalır. Çözüm Yayınları 9. Başlangıçta P = PX iken 1. işlemle Y gazı eklendikçe P = PX + PY olur. PX = azalır. P olmalıydı. PX 2 (Cevap B) 12. P.V değeri n ve T ile doğru orantılıdır. P.V değeri artmalıydı. (Cevap B) 10. 144 Elastik balonun içindeki basınç dış basınca eşittir. III.’de sıcaklık artışı hacmi artırır. Özkütle azalır. (Cevap B) n1 = n + 2n = 3n mol, n2 = n + 4n = 5n mol ntoplam = 3n + 5n = 8n ve Vtoplam = 8L’dir. 8n 5n 40 cmHg . 4L P . 3L ’den V2 = 5 ve P1 için 2. odacığın hacmi (V2) için = = 1 den V2 n 3n 8L –––––– (Cevap C) P1 = 160 cmHg BÖLÜM 04 Test İdeal Gaz Denklemi 1. 08 4. V ile T grafiğinde sıcaklık 0 K dan başlamalıydı. P = 1 atm ve V = 11,2 L değerleri seçilirse T(K) = 0 + 273 = 273K. P.V = nRT’den (Cevap E) 1 . 11,2 = n . 22,4 . m 23 ’dan 0,5 = ise mA = 46, 273 ise n = 0,5 mol n = 273 mA mA X + 32 = 46, X = 14 (Cevap B) 5. P . V = n.RT’den P. 8,2 = 1 . 0,082 . 300 ise P = 3 atm Çözüm Yayınları 2. (Cevap C) m m m m 5m = ve nSO2 = ,n + = mol’dür. 16 64 toplam 16 64 64 5m . 22,4 . 273 ise m = 32, P.V = n.R.T’den 1,25 = 44,8 = 64 273 nCH4 = 2m = 64 (Cevap B) 6. 3. 145 n.T 1 . 200 2 . 100 2 . 200 V= ’den , VI = , VII = , VIII = ’dir. VIII > VII > VI’dir. P 2 1 1 n = 0,2 , V = 0,4 ve P = 4,1 değerleri P.V = n . R . T’de yerine yazılırsa (Cevap C) 4,1 . 0,4 = 0,2 . 0,082 . T’den T = 100 K (Cevap A) Test 08 1. E 7. 3. C 4. B 5. B 6. A 7. C 8. D 9. C 10. B 11. B 12. E 10. P.V = n.R.T kullanılırsa 1.5,6 = n . n= 2. C 22,4 . 273 n = 0,25 mol olmalıdır. 273 m m ’dan 0,25 = , kaptaki O2’nin kütlesi m = 0,25 . 32 = 8 g’dır. mA 32 milk – mson = 16 – 8 = 8g O2 kaptan çıkarılmalıdır. (Cevap C) PV = nRT’den T’ler aynı ve R sabit olduğu için P değeri n 5 ile orantılıdır. P2 = değeri sabit V V ntoplam 5 = olmalıdır. ntoplam = 5 + 2 + 3 = 10 mol vson V 10 5 Vson = 5,6 + 5,6 + V = 11,2 + V = ’den V = 11,2 L 11,2 + V V kaldığına göre Pson = 8. (Cevap B) 11. Çözüm Yayınları X mol CO2 ve Y mol C2H6 olsun. PV = nRT’de 1,4 . 11,2 = (X + Y) . m I. m ve V değerleri eşit ise d = değerleri de eşittir. (Doğru) V m m m > nC3H4 = > nN2O = (Yanlış) II. Mol sayıları (n); nO2 = 32 40 44 ve kütleleri mCO2 = X . 44, mC2H6 = Y . 30’dan 44X + 30Y = 28 denklemleri n III. Mol sayısı en fazla olan O2’nin birim hacimdeki molekül sayısı ` V j en fazladır. (Doğru) 22,4 . 273’ten X + Y = 0,7 273 (Cevap D) 146 –30(X + Y = 0,7) dan X = 0,5 mol ve +–––––––––––––––– 44X + 30Y = 28 Y = 0,2 mol’dür. 0,5 PCO2 = 1,4 . = 1 atm, PC2H6 = 0,4 atm 0,7 (Cevap B) 12. 9. m = n . mA’dan, mN2 = 2.28 = 56g, mC4H8 = 1 . 56 = 56g ve mtoplam = 56 + 56 = 112g, Esnek balonda basınç sabittir. C(k) + O2(g) → CO2(g) tepkimesi ısı verendir. (Ekzotermik) m 112 5 Vtoplam = 3 . 22,4 L’dir. d = ’den d = = g/L V 3.22,4 3 Gaz mol sayısı sabittir. Ancak sıcaklık arttığı için basınç artar. (Cevap C) (Cevap E) BÖLÜM 04 Test Atmosfer, Sıvı Buhar Basıncı ve Bağıl Nem 1. 09 4. I. Atmosfer yaklaşık 100 km kalınlığındadır. (Doğru) II. Atmosfer bir gaz karışımıdır. (Doğru) CO ve SO3 zehirli gazlardır. I. CO2 ve III. CH4 zehirli gazlar değildirler. Ancak oluşturdukları III. Atmosferde yaşam için gerekli (N2, O2, CO2 ... gibi) gazlar vardır. (Doğru) (Cevap E) sera etkisi ile küresel ısınmaya sebep olurlar. 2. 5. (Cevap B) Çözüm Yayınları I. Fotosentez ve solunum için gerekli CO2 ve O2’yi sağlar. (Doğru) II. Güneşten gelen ışınların zararlı etkisini azaltır. (Doğru) III. Güneş ışınlarının yansımasını ve yer yüzü ısısının yer küreyi terk etmesini sınırlandırır. (Doğru) (Cevap E) etkisini azaltan bir etkiye sahiptir. (Cevap E) 147 3. I. N2 ve II. O2 kirletici gazlar değildirler. Ağaçlandırma çalışmaları ağaçların CO2’i kullanmaları ve O2 vermeleri sebebiyle sera 6. (Cevap A) I. Fabrika yakıtları, II. Motorlu taşıtlar, III. Fosil yakıtlar havaya yanma sonucu CO, NOX, SO2, SO3 kirleticileri verirler. (Cevap C) Test 09 1. E 7. 2. E 4. B 5. E 6. C 7. D 8. D 9. C 10. B 11. A 12. D 10. % Bağıl nem = NO2 zehirli bir gazdır. 3. A Pkısmi . 5,95 . 100’den, 100 = 25 Psu buharı 23,8 (Cevap B) (Cevap D) 11. 8. I. Denge buhar basınç sıvının cinsine bağlıdır. Ayırt edicidir. (Doğru) II. Sıcaklığı artan sıvının buhar basıncı da artar. (Yanlış) III. Kaynamakta olan sıvıların buhar basıncı bulunduğu ortamın açık hava basıncına eşittir. (Doğru) (Cevap D) Çözüm Yayınları % Bağıl nem = I. Pkısmi = III. Pkısmi = 9. Pkısmi . % bağıl nem . Psu buharı 100 ise Pkısmi = ’dür. Psu buharı 100 30.30 20.40 = 9 mmHg, II. Pkısmi = = 8 mmHg, 100 100 20.25 = 5 mmHg’dir. I > II > III’dür. 100 (Cevap A) 12. I. En ucuzu olanı buhar basıncı en yüksek olan Etanol’dür. (Yanlış) I. Bağıl nem arttıkça hissedilen sıcaklık artar. (Doğru), Pkısmi . 100’den (Yanlış), III. Sıcaklığı ve bağıl nemi fazla olan 3.dür. II. % Bağıl nem = Psu buharı (Doğru) (Cevap D) 148 II. Kaynama noktaları Asetik asit > Su > Etanol’dür. (Yanlış) III. Aynı ortamda kaynayan sıvıların buhar basıncı birbirine ve dış basınca eşittir. (Doğru) (Cevap C) BÖLÜM 04 Test Sıvılar ve Özellikleri - 1 1. 10 4. Moleküller arası çekim kuvveti yok denecek kadar az olan maddenin gaz halidir. (Cevap C) 2. I. Yüzeyi ıslattığı için adhezyon > kohezyon (Doğru) II. Civa sıvısında kohezyon > adhezyon (Doğru) III. X camı ıslatır (Doğru) (Cevap E) Çözüm Yayınları 5. Sıcaklık arttıkça I. Yüzey gerilimi, III. Viskozite (akmaya karşı gösterilen direnç) azalır. II. Buhar basıncı artar. (Cevap D) 6. I. Sıvı yüzeyindeki moleküllere uygulanan çekim yanal ve aşağı yönlüdür. (Doğru) II. Sıvı yüzeyindeki moleküller arası çekim az olduğu için daha kolay buharlaşırlar. (Doğru) III. Yüzeydeki moleküllere uygulanan çekimlerin yönü yüzey gerilimine sebep olur. (Doğru) (Cevap E) 3. 149 I. Yüzey alanını artırmak için gereken enerjidir. (Doğru) I. İç bükey yükselen cam kılcalındaki suda adhezyon > kohezyon (Doğru) II. Yüzey gerilimi sıvıların damla oluşumunu sağlar. (Doğru) II. Plastik kılcalındaki suda kohezyon > adhezyon, plastiği ıslatmaz. (Doğru) III. Yüzey gerilimi arttıkça damla boyutu küçülür. (Doğru) (Cevap E) III. Şekil – 2’de bükeydir. (Doğru) (Cevap E) Test 10 1. C 2. E 3. E 4. E 5. D 6. E 7. C 8. C 9. B 10. E 11. C 12. D 10. 7. Sıvı buhar basıncı sıcaklığa ve moleküller arası çekim kuvvetine (kaynama noktası) bağlıdır. Dış basınca bağlı değildir. Kaynama noktası küçük olan saf suyun buhar basıncı tuzlu suyunkinden farklıdır. (Cevap C) I. Yüzey gerilimi X > Y olduğu için K. N X > Y’dir. (Doğru) II. Yüzey gerilimi arttıkça damla boyutu küçülür. (Doğru) III. Yüzey gerilimi sıcaklıkla ters orantılıdır. (Doğru) (Cevap E) 11. Çözüm Yayınları 8. I. Deterjan yüzey gerilimi azaltır (Yüzey aktif), şeker ise değiştirmez. (Yüzey inaktif). (Yanlış) Adhezyon > kohezyon ise sıvı temas ettiği maddeyi ıslatır. I. ve II. olayda ıslanma söz II. Yağ asiti ve alkol yüzey aktiftir. Yüzey gerilimini azaltırlar., (Yanlış) konusu iken III. de kohezyon > adhezyon’dur. III. Yağ asiti hidrofil (suyu seven) ve hidrofob (suyu sevmeyen) uçlar içerir. (Doğru) (Cevap C) (Cevap C) 12. 150 9. Sıvı yüzeyindeki moleküllere uygulanan çekim diğer sıvı moleküllerine uygulananlardan I. Moleküller arası etkileşim türünün gücü X > T > Y > Z’dir. (Yanlış) daha azdır. II. Moleküller arası çekim kuvveti en az olanı Z’dir. (Doğru) III. T ve Y polar moleküllerdir. (Doğru) (Cevap B) (Cevap D) BÖLÜM 04 Test Sıvılar ve Özellikleri - 2 1. Sıvıların yüzey gerilimi, sıvının cinsine, sıcaklığına ve saflığına bağlıdır. 11 4. (Cevap E) Moleküller arası çekim kuvvetleri büyük olan sıvıların akmaya karşı gösterdikleri direnç (viskozite) büyüktür. (Cevap E) 5. Sıvıların kendi molekülleri arasındaki çekim kuvveti Kohezyon’dur. (Cevap B) Çözüm Yayınları 2. I. Viskozitesi (akmaya karşı direnç) en az olan aseton (Yanıt) II. Viskozitesi en büyük olan gliserin (Yanıt) III. Tablodan sıranın farklı olduğu gözlenir. (Yanıt değil) 3. (Cevap B) 6. 151 I. X’te kohezyon > adhezyondur. Dış bükey oluşturur. (Doğru) II. Y’de adhezyon > kohezyondur. İç bükey oluşturur. (Doğru) III. X’te kohezyon > adhezyondur. (Yanlış) II. Civa damlalarının küresel olması – Yüzey gerilimi III. Suyun kağıt havluda yayılması – Kapiler etki (Cevap C) (Cevap D) Test 11 7. 1. E 2. B 3. C 4. E 5. B 6. D 7. C 8. B 9. D 10. B 11. C 9. I. Metil alkol yüzey aktiftir. (Yanlış), II. Kaynama noktası ve yoğunluğu farklı olan gliserinin viskozitesi en büyüktür. (Doğru), III. Suyun uçuculuğu metil alkolden fazla iken gliserinden azdır. (Doğru) (Cevap D) 10. I. Kohezyon > Adhezyon ise dış bükey oluşur. (Doğru) II. İç bükey < (Adhezyon > Kohezyon) olduğu için ıslatır. (Doğru) (Cevap C) Çözüm Yayınları III. Adhezyon > Kohezyon ise kapiler etki daha fazladır. (Yanlış) I. Y ve Z’nin kaynama noktası hakkında yeterli bilgi yoktur. (Kesin değil) II. Buhar basıncı ile kaynama noktası ters orantılıdır. (Kesin) III. Z ve X’in viskozitesi için yeterli bilgi yoktur. (Kesin değil) (Cevap B) 8. 11. I. Etanol (Yüzey aktif) yüzey gerilimini düşürür. Sıcaklığı düşük olanın yüzey gerilimi fazladır. (2 > 3 > 1) Zeytin yağı ve etanol yüzey gerilimini azaltır. (Yüzey aktif) 152 II. Akmaya karşı direnç şeker ile artarken, etanol ile azalır. (2 > 3 > 1) III. Buhar basınçları 1 > 3 > 2’dir. (Cevap B) Gliserin ise yüzey gerilimini değiştirmez. (Yüzey inaktif) (Cevap C) BÖLÜM 04 Test Katılar ve Özellikleri 1. 12 5. I. Katılar yalnızca titreşim hareketi yapar (Doğru), II. Kristal yapılı olanlar vardır (Doğru), III. Cam ve plastik gibi belirli kristal düzeni olmayanları amorf’tur. (Doğru) (Cevap E) 2. X : Metalik katı, Y : İyonik katı’dır. (Cevap E) Y kırılgan yapılı olup kuvvet etkisiyle şekillendirilemez, Haddelenemez. (Cevap D) Çözüm Yayınları Cam amorf bir katıdır. 3. 6. Mum amorf bir yapıdadır. (Cevap D) 4. Metalik katılar, e– bulutu içerisinde düzenli yerleşmiş metal katyonlarından oluşur. Şekillendirilebilir ve e– hareketi ile elektrik akımını iletirler. (Cevap E) Z iyonik kristaldir. İyonik katılar, katı halde elektriği iletmezler. 153 (Cevap C) Test 12 1. E 7. 2. E 3. D 4. E 5. D 6. C 7. C 8. B 9. A 10. B 11. B 12. A 10. CO2, S8 ve NH3 ametal atomlarının oluşturduğu moleküler kristallerdir. Kovalent bağ içerirler. Molekülleri arasında zayıf Van der Waals bağları vardır. (I, II ve III doğru) Hidrojen bağı yalnızca NH3’te vardır. (IV) (Cevap C) X : Amorf (Cam, Plastik, mum, tereyağı) Y : İyonik katı (Sodyum klorür (NaCI)) Z : Kovalent kristal (Grafit) 8. (Cevap B) 11. Çözüm Yayınları C10H8 (Naftalin) moleküler kristal yapıya sahiptir. (Cevap B) Y : S8 yanlıştır. S8 moleküler yapılı olup moleküller arasında zayıf Van der Waalls bağları vardır. 154 (Cevap B) 12. 9. I. Üçü içinde ortaktır. II. CO2’de kovalent ağ örgüsü yoktur. III. Yalnızca CO2 moleküler X : Geçiş metalidir. Bazı geçiş metalleri ametallerle hem iyonik, hem de kovalent bağ yapıdadır. oluşturur. (Erime noktası en yüksek) (Cevap A) Y : A grubu metali, Z : Moleküler katı (Erime noktası en düşük) X > Y > Z’dir. (Cevap A) BÖLÜM 04 Test Saf Maddelerde Hal Değişimi - 1 1. 13 4. Yoğunlama, Gaz → Sıvı + ısı dönüşümü ısı verendir. (Cevap B) Plazma, yüksek enerjili iyonlar, gazlar, elektronlar ve radikallerden oluşan maddenin 4. halidir. İyon içeriğinden dolayı elektrik akımını iletir. (Cevap E) 5. Çözüm Yayınları 2. Hal değişimi sonucu maddenin yoğunluğu ve potansiyel enerjisi değişir. Molekül yapısı ise aynı kalır. (Cevap A) Y’nin sıvı olduğu sıcaklık aralığında (20°C ile 93°C arasında) Kaynama sıcaklığı –18°C olan Z gaz haldedir. (Cevap D) 3. 6. Saf maddeler hal değiştirirken ısıları değil, sıcaklıkları aynı kalır. Yalnızca titreşim hareketi yapan katıdır. (Y) Gaz(X) → Z(Sıvı) + ısı dönüşümü ısı verendir. (Cevap A) 155 (Cevap D) Test 13 1. B 7. 2. A 3. A 4. E 5. D 6. D 7. E 8. B 9. C 10. B 11. A 12. E 10. Qx = Qy mx . 2 . 1 = my . 1 . 3’ten 2mx = 3my (Cevap E) I. ve III. için yeterli bilgi yoktur. II. Q = m . c . ∆t’den eşit ısı aldıklarında ∆t’si büyük olanın 8. C’si küçüktür. (Kesin) (Cevap B) 11. Çözüm Yayınları 3. ve 5. dk’lar arası katı ısı alarak erimektedir. Hal değiştirirken sıcaklığı sabittir. (Cevap B) 9. I. Sıcaklığı yüksek olan ısı verir. t1 >t2 (Kesin), II. Sıvı da olabilir, III. Farklı maddeler de olabilir. (Cevap A) I. Saf suyun bir kısmı donar. II. Buzun bir kısmı erir. III. Buz erir. (Cevap E) 12. 156 0°C’de dsu > dbuz olur. I. mbuz = msu (Doğru), II. Vbuz > Vsu (Doğru), III. Potansiyel enerji azalır ancak 0 olmaz. (Yanlış) (Cevap C) BÖLÜM 04 Test Saf Maddelerde Hal Değişimi - 2 1. 14 4. Kolonya sıvı halden gaz hale geçerek kokusunu odaya yayar. Daha düzensiz faza geçmiştir. Gaz halden doğrudan katı hale geçmeye kırağılaşma denir. (Cevap E) (Cevap E) 5. Çözüm Yayınları 2. I. Sıvılar kaynarken buhar basınçları dış basınca eşittir. (Doğru) II. Dış basınç büyük olanın (P1), kaynama sıcaklığı (t1) yüksektir. (Doğru) III. t1 > t2 olduğu için P2 ortamında t2’den yüksek sıcaklıklarda X gazdır. (Doğru) (Cevap E) 6. b – c aralığında madde erimektedir. Katı ve sıvı bir aradadır. d – e aralığında madde kaynamaktadır. Sıvı ve gaz bir aradadır. Madde bu aralıklarda heterojendir. (Cevap C) 3. 157 X’in erime noktası > 25°C , Y’nin erime noktası = 25°C ve Z’nin erime noktası < – 40°C’dir. I. Kaynama noktası değişmez, II. Dış basınç artarsa kaynama noktası ve buharlaşma için E. N : X > Y > Z’dir. gereken süre artar. (Cevap), III. Sıvı kütlesi kaynama noktasını değiştirmez. (Cevap A) (Cevap B) Test 14 1. E 7. 2. C 3. A 4. E 5. E 6. B 7. A 8. C 9. E 10. C 11. E 12. E 10. Suyun verdiği ısı(Q1) = Buzun aldığı ısı, tson = 0°C olsun. Q1 = 2m . 1 . 10 = 20 m, m . 0,5 . 8 = 4m (0°C de buz için), 20m – 4m = 16m = x . 80 x = 0,2 m buz erir. (% 20’si) 11. I. Isı sığası = m . C, m(Kütleleri) eşit alınırsa CZ > CY >CX’tir. (Kesin), II. Kaynama sıcaklıkları ve III. Buharlaşma ısıları hakkında bir şey söylenemez. (Cevap C) (Cevap A) 8. Çözüm Yayınları P1 Ka Sıvı Gaz P1 basınç değerinin altındaki basınçlarda ancak belirli sıcaklıklarda süblimleşir. (k → g) QX = QY’dir. m. CX . (t – t2) = QX = QY eşitliğinde m ve t2 değerleri bilinmektedir. CX ve t değeri bilinmelidir. (Cevap C) (Cevap E) 12. 9. 158 Grafiğe göre 80 – 400 kalori aralığında X erimektedir. Katı – sıvı heterojen yapıdadır. (Cevap E) I. P1 > P2 ise Y’nin P1 dış basınçta K. N. > 125 olur. (Doğru) II. P2 > P1 ise Y’nin P1 dış basınçta K. N. = 110 olabilir. (Doğru) III. P1 > P2 ise Y P1 dış basınçta 125 °C de sıvıdır. (Doğru) (Cevap E) BİRE BİR BÖLÜM 04 Test 15 4. 1. Mol kütlesi küçük olan ve sıcaklığı yüksek olan Y en ideal iken X ideallikten en uzaktır. Artış sırası X, Y, Z dir. (Cevap D) Çözüm Yayınları 2. Charles yasası (V - T) grafiğinde sıcaklık birimi Kelvin (K) olmalıydı. (Cevap C) 5. I. P. V değerleri eşit (Doğru), II. 6.1 = α.2 = 1.b ise a = 3, b = 6 (Doğru) III. C konumunda hacim fazladır. (Yanlış) (Cevap C) 3. PV = nRT’ye göre I. ise V’de azalır. n n sabit (P ve T sabit), II. P ile doğru orantılıdır. (Artar.), III. T azalır V V n artar. (Artar.) V (Cevap D) Aynı sıcaklıkta basınç değeri en küçük olan I. nin hacmi en büyüktür. 159 (Cevap A) Test 15 1. D 6. 9. 2. C 3. D 4. C 5. A 6. C 7. A 8. C 9. C 10. C 11. B P1 = 2h > P2 = h’tır. I. V1 < V2 ise P1 > P2 (olabilir), II. n1 > n2 ve V1 = V2 ise P1 > P2 (olabilir.), III. n1 < n2 ve V1 > V2 ise P2 > P1 olur. PHe + Psu buharı = 92 = PHe + 2 den PHe = 90 cmHg, hacim yarıya düştüğü için (Cevap C) PHe = 180 cmHg ve sıcaklık sabitken Psu = 2 cmHg 7. (Cevap C) 10. Çözüm Yayınları CH4 + 202 → CO2 + 2H2O tepkimesinde mol sabittir. Ancak ekzotermik olduğu için sıcaklık arttıkça basınç artar. (Cevap C) 11. nson 0,5 + 1,5 + 2 4 2 1 = = = = ’dır. Vson 5,6 + 5,6 + 11,2 22,4 11,2 5,6 I. 0,5 1,5 2 (artar), II. (azalır), III. (değişmez) 5,6 5,6 11,2 (Cevap A) 8. 160 I. d1 = 4n . 30 2n . 40 40n 2n . T 4n . T = d2 = = (Doğru), II. P1 = < P2 = 3V 2V V 2V 3V (Doğru), III. Hacimler arttığı için kısmi basınçlar azalır. (Yanlış) I. Psu buharı artar, PHe azalır, Ptoplam sabit. (Yanlış) (Cevap C) II. PHe artar. Sıcaklık değişmediği için Psu buharı sabittir. (Yanlış) III. Piston serbest V artar. Basınçlar sabittir. (Doğru) (Cevap B) BİRE BİR 16 BÖLÜM 04 Test 1. 4. I. Sıvının sıcaklığı kaynama sıcaklığına kadar artar, kaynarken sabittir. (Doğru), II. Buharlaşma ile sıvı azalır. (Doğru), III. Sıcaklıkla artar. (Yanlış) (Cevap C) 2. Sıvılar her sıcaklıkta buharlaşır. Buharlaşma C aralığında başlar. (Cevap D) Çözüm Yayınları 5. Çiğ oluşumu (g → s) yoğunlaşma ısı verendir. (Cevap D) 3. I. Şeker yüzey gerilimini değiştirmez, buhar basıncını azaltır. (Yalnış) II. Etil alkol yüzey gerilimini azaltır, buhar basıncını artırır. (Doğru) III. Glikol yüzey gerilimini azaltır, buhar basıncını azaltır. (Yanlış) (Cevap B) 161 6. I. 25°C’de X gaz, Y sıvı, Z katıdır. Yalnızca Z iki defa hal değiştirir. (Doğru), II. –250 ile –40 arasında katıdırlar. (Doğru), III. 200°C’de hepsi gazdır. (Doğru) (Cevap E) CO2 moleküler yapılıdır. Moleküler kristal olmalıydı. (Cevap B) Test 16 1. C 7. 2. D 3. E 4. D 5. B 6. B 7. D 8. C 9. B 10. C 11. D 12. D 10. Viskozite (akmaya karşı direnç) ve yüzey gerilimi sıcaklık arttıkça azalır. (I ve II). Buhar basıncı artar. (Cevap D) 8. I. Dış basınç artarsa kaynama noktası (t) artar. (Kesin) II. Isıtıcı şiddeti aynı kalsaydı a değişmezdi. Isıtıcı şiddeti arttığı için a büyür. (Kesin) III. a süresi ısıtıcının ve dış basıncı artış değerine göre değişkendir. (Kesin değil) (Cevap C) Çözüm Yayınları 11. X : Dış bükey yükselti (kohezyon > adezyon), Y : İç bükey yükselti (kohezyon < adezyon) (I ve II doğru). Adezyon > kohezyon olan Y camı ıslatır. X ıslatmaz. (Cevap C) I. Kütlesi azalır. II. Sıcaklık sabit olduğu için sıvı kısmın özkütlesi sabittir. III. Hal değiştirirken sıcaklık sabittir. 9. (Cevap D) 12. 162 I. X ısı verendir. Erime ısı alan olaydır. (Yanlış) II. Sıcaklıkların eşitlendiği t2 ısıl denge durumudur. (Doğru) III. 0 – 1 aralığında X’in sıcaklığı sabittir. (Yanlış) I. 1°C için 200 kal ise 20°C için 4000 kal = 4 kkal = Q, (Cevap B) II. 8 – 4 = 4 kkal = 4000 kal erime için gerekli. Q = m . Le ise 4000 = m . 4000 den m = 1 gramdır. Q1 = m . c . ∆t ise 4000 = 1 . c . 20’den c = 20 kal/g °C. III. 10g X için 8000 kalori gerekli ise 1 g X için 800 kalori gerekir. (Cevap D) TÜMEVARIM - II Test 1. 01 4. Metallerden döküm ve alaşım yapma, damıtma, cam üretimi simya döneminden kalan yöntemlerdir. (Cevap E) Doping test örneklerinin incelenmesi – adli kimya, organik kimya C içeren bileşikleri inceler. (Cevap D) 2. Çözüm Yayınları 5. Bazı önemli laboratuvar cihaz ve tekniklerinin simyacılar tarafından bulunmuş olması simyanın bilim olarak kabul görmemesi ile ilişkilendirilemez. (Cevap D) 2+ Fe S2– Demir (II) Sülfür olmalıydı. Demir bileşiklerinde +2 ve +3 olmak üzere değişken yükseltgenme basamaklarına sahip olabilir. (Cevap C) 3. 6. I. Element : Boyle, II. O2 gazı : Priestley, IV. Kütlenin Korunumu : Lavosier III. Terazi : Helmont, (Cevap E) X : Bileşik (H2O, CO2), Y : Element molekülü (H2, O2), Z : Atomik yapılı element (He, Au) (Cevap B) 163 Test 01 1. E 7. 2. D 3. E 4. D 5. C 6. B 7. D 8. C 9. C 10. E 11. D 10. I. Esneklik : Katı olan Fe için, IV. Donma noktası : Sıvı olan H2O için. (Cevap D) Kimyasal özelliği aynı olan taneciklerin hem p+ sayısı hem de e– sayısı aynı olmalıdır. X– ile (Cevap E) T’nin e– sayıları birbirinden farklıdır. Çözüm Yayınları 8. X : Gaz, Y : Sıvı, Z : Katı’dır. X (gaz → Z(katı) dönüşümünde düzensizlik azalır. (Cevap C) 11. 164 9. I. Mn 2x O 32- II. `Mn y O 4-2j III. K 2+ Mn Z O 4-2 X Z X X X 2x – 6 = 0 ise X = +3 Y – 8 = –1 ise Y = +7 +2 + Z – 8 = 0 ise Z = +6 (Cevap C) apolar bir molekül iken X – T polar bir moleküldür. (Cevap D) TÜMEVARIM - II Test 1. 02 4. Faz diyagramında basınç arttıkça erime noktası düşer. (H2O gibi) Böyle maddelerin katıları sıvısında yüzer. (Cevap C) I. Saf sıvılar ısıtılınca yalnızca bir tane kaynama gözlenir. (Kesin) II. Atomik yapılı bir sıvı (Hg gibi) olabilir. (Kesin değil) III. Saf olduğu için belirli ayırt edici özellikleri vardır. (Kesin) (Cevap D) 5. Çözüm Yayınları 2. Tehlike uyarı işareti: Yanıcı madde. Petrol taşıyan tankerlerde kullanılır. (Cevap D) X bir soygaz ve T bir metaldir. Kovalent bileşikler ametal - ametal arasında oluşur. (Cevap D) 6. 3. Ca3N2 : Kalsiyum nitrür olmalıydı. (Cevap B) 165 2– : 18e– vardır. Z2+ : 10e– vardır. Farklı soygazların e– düzenine sahiptirler. 12 (Cevap C) 16Y Test 02 7. 1. D 2. D N H H H (Y) H 3. B 4. C 5. D 6. C 7. D 8. B 9. D 10. C 11. E 9. H H B H (X) O H (Z) H I. Doğru, II. H B H ’te B oktete (8) ulaşmamıştır. (Yanlış) II. X apolar, Y ve Z ise bağa katılmayan e– lardan dolayı polar. (Doğru) (Cevap D) 10. II. 4T, 5K ve 6L iyonlaşma enerjileri : L > T > K (Her zaman değil) III. 1X ve 2Y 1. periyot diğerleri 2. periyattadır. (Doğru) (Cevap D) 8. Çözüm Yayınları I. X ve Z 1A grubu elementidir. Atom numarası büyük olan Z’nin iyonlaşma enerjisi daha küçüktür. (Doğru) Diğer denklemlerde e– alış-verişi ya da yükseltgenme basamakları değişmemiştir. C seçeneğindeki denklemde, 1 Na0 + H 2+ O → Na+OH + 2 H 20 , Na e– vermiş, H+ . e– almıştır. (Cevap C) 11. 166 Ametalik aktiflik (X) : 1 yönünde artar, 2 yönünde azalır. Atom hacmi (Y) : 1 yönünde azaları, 3 yönünde artar. (Cevap B) Y + H2O → H2SO4’ten Y : SO3 (asidik oksit) 1 X + 2 O2 → Y(SO2)’den X : SO2 (asidik oksit) Z + H2SO4 → CaSO4 + 2H2O’dan Z : Ca(OH)2’dir. (Baz) (Cevap E) TÜMEVARIM - II Test 1. 03 4. I. Civa(Hg) ve oksijen (O2) – Element (Doğru) II. Lehim (Kalay – kurşun alaşımı) bir karışımdır. (Yanlış) III. Hava ve maden suyu – Karışım (Doğru) X : Metal, Y : Ametal, Z : Ametal (Cevap D) XY : Metal - ametal (iyonik), YZ2 : Ametal - ametal (Polar kovalent) Z2 : Aynı cins ametaller arası (Apolar kovalent) 2. (Cevap A) Çözüm Yayınları 5. 7A (Halojenler) grubu elementleri yukarıdan aşağıya sırasıyla F2(gaz), CI2(gaz), Br2(sıvı), (Cevap D) I2(katı) dir. 6. X bir e– vermiş, Y bir e– almıştır. (X+ ve Y– oluşur.) + _ I. X Y ⇒ XY (Doğru), II. X+ ve Y–’nin e– sayıları aynı (Doğru) III. e– sayıları aynıdır. p+ sayısı az olan Y–’nin çapı büyüktür. (Yanlış) (Cevap C) 167 3. Atomda p+ . sayısı = e– sayısıdır. Nötron sayısı p+ sayısı ile aynı olmak zorunda değildir. (Cevap C) X : Ca(OH)2 (1Ca2+ ve 20H–) , Y : KMnO4 (1K+ ve 1MnO 4- ), Z : Mg3(PO4)2 (3Mg2+ ve 2PO 4- ) (Cevap B) Test 03 1. D 7. 2. C 3. C 4. A 5. D 6. B 7. C 8. B 9. B 10. C 11. C 12. B 10. C) NaCI’nin suda çözünmesi olayı fizikseldir. İyonik bağlar kopmaz. (Cevap C) 11. I. t2 – t3 arasında Y katı, X sıvı (Doğru), II. t3 sıcaklıklar eşit (Doğru), III. X t1 – t2 arasında ısı alarak erimiştir. (Yanlış) (Cevap C) Çözüm Yayınları 8. III. tepkimede molekül sayısı artarken, endotermik olduğu iin sıcaklık azalır. Basınç azalabilir. (Cevap C) 12. X 7 X 7 2X 2.7 7 XY2’de = ise = ’dir. I. bileşikte (X2Y3) kütlece oran = = ’dir. 2Y 16 Y 8 3Y 3.8 12 (Cevap B) 9. 168 B) KCIO3(k) → KCI(k) + 3 O – Analiz tepkimesidir. 2 2 (Cevap B) I. Önce kaynama sıcaklığı yüksek olan O2 sıvılaşır. (Yanlış), II. Hacimce %’si azdır. (Doğru), (Cevap B) III. Öncelikle kaynama sıcaklığı düşük olan N2 elde edilir. (Yanlış) TÜMEVARIM - II Test 1. 04 4. O = C = O apolar bir moleküldür. Molekülleri arasında London kuvveti vardır. (Cevap D) I. Bileşiklerin belirli bir formülü var iken karışımların yoktur. (Kanıtlar) II. Bileşiklerin bileşenleri arasında belirli bir oran vardır. Karışımlarda yoktur. (Kanıtlar) III. Bileşiklerde ve karışımlarda farklı cins atomlar bulunur. (Kanıtlamaz) (Cevap C) 5. Çözüm Yayınları 2. X : 5A (ametal), Y : 1A (metal), Z : 6A (Ametal), T : 2A (metal) Y ile Z arasında + Y Z 2 _ , Y Z iyonik bileşiği oluşur. 2 (Cevap C) H C apolar bir moleküldür. CH4, H–Br polar moleküldünde çözünmez. H H H 3. (Cevap C) 6. 169 Ortalama kinetik enerji sıcaklığa bağlıdır. Son sıcaklıkları aynı olduğu için üçünün de ortalama kinetik enerjisi aynıdır. (Cevap E) I. 2Q2 = m . CX . 20 ise CX = Q2 Q ve Q2 = m . CY . 10 ise CY = 2 (Doğru) 10m 10m II. Q = m . Le, m ve Q aynı ise Le’ler aynı (Doğru) III. Kaynama noktaları farklıdır. (Yanlış) (Cevap C) Test 04 1. C 2. C 3. E 4. D 5. C 6. C 7. D 8. B 9. C 10. E 11. B 12. C 10. 7. Atomlar ve iyonlar arası olan I. (kovalent bağ) ve III. (İyonik bağ) kimyasal bağlardır. (Cevap D) 8. P.V = nRT denkleminde I. P ile V ters orantılı (Doğru), II. Doğru, III. n ile V doğru orantılıdır. (Doğru) (Cevap E) Çözüm Yayınları 11. V ve T sabit. P P 3P = son ise Pson = dir. V sabit ise m ile d doğru orantılıdır. 3n 2n 2 2n.4 2n.4+n.16 = ise d’ = 3d d d' (Cevap B) 9. Bir sıvıda (Y) kohezyon > adezyon ise dış bükey görüntü oluşturur. (Cevap B) 12. 170 Bağı oluşturan atomlar arasındaki elektronegatiflik farkı arttıkça iyonik karakter, azaldıkça kovalent karakter artar. Farkın en fazla olduğu K ile F ve en az olduğu C ile H’dır. (Cevap C) Bağıl nem ve su buharının kısmi basıncı arttıkça hissedilen sıcaklık artar. II > I > III (Cevap C) TÜMEVARIM - II Test 1. 05 4. I. H = 1 ve H2 = 2,. 1 tane H2 gazı 2 gramdır. 1 mol H2 2 gramdır. (Doğru) 6,02.1023 II. 1 mol H2 = 2 mol H atomu (Doğru) III. 6,02, 1023 tane H2 = 1 mol H2 (Doğru) (Cevap E) I. Uçucu olmayan NaCI katısı suyun kaynama noktasını artırır, buhar basıncını düşürür. (Azalır.) II. Sıcaklık arttıkça buhar basıncı artar. (Artar.) III. Uçucu olan etanol buhar basıncını artırır. (Artar.) (Cevap D) 5. 2. Çözüm Yayınları I. bileşikte X 7 X 21 = ve II. bileşikte = ’dur. X’leri eşitlemek için Y 2 Y 9 I. bileşikte X 3.7 21 = = sonucuna ulaşılır. Y 3.2 6 I. (Y) 6 2 II (Y) = 9 = 3 ’tür. (Cevap D) I. Apolar mülekül olan I2 molekülleri arasında London kuvvetleri vardır. (Doğru) II. Elmasta C atomları arasında ağ örgülü kovalent bağ vardır. (Doğru) III. Na+ ve NO 3- arasında iyonik bağ vardır. (Doğru) (Cevap E) 6. 3. n ile P doğru orantılıdır. Dalton kısmi basınç denklemi, P1 P = 2 olmalıydı. (Cevap D) n1 n2 171 mI = 0,5 . 40 = 20g ve mII = 1 . 16 = 16g dir. II. kaba 0,25 mol Y yani 0,25 . 16 = 4g Y eklenmelidir. (Cevap B) Test 05 1. D 2. E 3. D 4. E 5. D 6. B 7. D 8. C 9. A 10. C 9. 7. I. Buhar basıncı sıcaklık sabit ise değişmez. Sıvılaşmayla buhar kütlesi azalır. (Cevap A) I. Basınç 100 den 76 ya düşer. (Doğru), II. Basınç azaldığı için elastik balonun hacmi artar. (Yanlış), III. Hacmi artan elastik balondaki X gazının özkütlesi azalır. (Doğru) (Cevap D) Çözüm Yayınları M musluğu açılırsa iç basınç = dış basınç = 76 cmHg olur. 10. 8. 172 P.V = nRT denklemi kullanılırsa, n I. P sabit iken T artarsa, V artar ve azalır. (Sıcaklığı artırmak) V II. P.V sabit ise n.T değeri sabittir. (Ağırlık koymak) III. Aynı gaz eklenirse d sabit kalır. (X gazı eklemek). (Cevap C) ntoplam n1 6 2 ntoplam = 2 mol He + 1 mol H2 + 3 mol Ne = 6 mol gaz. V = den = ise V1 = 2L’dir. 6 V1 toplam V1 nson ni 6 2 = ise = ’den Pson = 3 atm’dir. 2. bölümde Kabın her yerinde basınç aynıdır. Pson Pi Pson 1 3 3 9 3 atm (1 mol H2 ve 3 mol Ne) arasında PH2 = ve PNe = . 3 = paylaşılır. (Cevap C) 4 4 4 BÖLÜM 05 Test Asitler, Bazlar ve Tuzlar / Asitler, Bazlar ve Özellikleri - 1 1. 01 4. Tadı acı olan pul biber ve sabun : Bazik Tadı ekşi limon, sirke ve elma : Asidik’tir. Elma’nın sınıfı yanlış verilmiştir. X : Baz. Baz ile nötrleşme tepkimesi veren Y ise asittir. (Cevap E) X : KOH ve Y : HBr’dir. (Cevap C) 5. Çözüm Yayınları 2. H2SO4(s) su 2H (+ag) + SO 42(-ag) şeklinde olmalıydı. (Cevap B) X : HCI’dir. Asidik özellik gösterir. Geleneksel adı tuz ruhudur. Sulu çözeltisi iyon hareketi ile elektriği iletir. Asitlerin seyreltilmiş sulu çözeltileri ekşidir. (Cevap D) 6. 173 3. Ekşilik ve H+ iyonu verme asitlerin, kayganlık hissi ve OH– iyonu verme bazların özelliği iken sulu çözeltilerinin elektrik akımını iletmesi ortak özellikleridir. (Cevap B) + I. X OH–, X 1A (alkali metal) metaldir. (Doğru), II. Bazlar kırmızı turnusolü maviye çevirir. (Yanlış), III. 1A metalerinin bazları kuvvetlidir. (Doğru) (Cevap D) Test 01 1. E 7. 2. D 3. B 4. C 5. B 6. D 7. E 8. B 9. B 10. C 11. B 12. D 10. I. Saf su nötrdür (Doğru), II. H3O+ iyon sayısı, OH– iyon sayısına eşittir. (Doğru), III. E çok az iyonlaştığını gösterir. (Doğru). (Cevap E) Y(OH)2 bazı ile tepkimeye giren XO2 asidik oksittir. Asidik oksitlerin su ile tepkimesi sonucu (Cevap C) asitler oluşur. (H2 XO3 gibi) 8. 11. Çözüm Yayınları 1. kapta tepkime → ile 2. kapta 1. kaba asit eklenmiştir. 2. kaba su eklenerek OH– derişimi azaltılır ancak OH– iyonu sayısı değişmez. 3. kaba baz eklenmiştir. X : H2SO4, Y : H2O, Z : NaOH (Cevap B) E ile gösterildiğine göre HA kuvvetli asit, BOH zayıf bazdır. I. nH+ > nOH– dir. (Yanlış), II. HA daha çok iyon içerir. (Doğru), III. BOH’ta OH– daha fazladır. (Yanlış) (Cevap B) 9. 12. CaCO3 + NaOH → Yok. Tepkimenin gerçekleşmemesinin sebebi NaOH’ın baz olmasıdır. F– + BF3 → e–veren e– alan (Lewis bazı) (Lewis asiti) 174 Baz - baz ile tepkime vermez. (Cevap B) BF 4- (Lewis asit-baz tanımı) (Cevap D) BÖLÜM 05 Test Asitler, Bazlar ve Özellikleri - 2 02 5. 1. su HCI, H2SO4, H3PO4 ve CH3COOH sulu çözeltisine H+ verir. CH3OH Nötr özellik gösterir. CH3OH(suda) (Cevap E) I. Asit, baz ve tuzun sulu çözeltisi elektriği iletir. (Kanıtlamaz.) II. Mermeri (bazik) aşındıran asittir. (Kanıtlar.) III. Asit, baz ve tuzun sulu çözeltisi H3O+ ve OH– iyonu içerir. (Kanıtlamaz.) 2. IV. Asit, baz, tuzların bazılarında katyon > anyon olabilir. (Kanıtlamaz.) (Cevap D) 6. HCOOH + H2O D HCOO– + H3O+ (Cevap E) Çözüm Yayınları HCOOH zayıf bir asittir. Tesir değerliği 1’dir. 3. Potas kostik : KOH (Sodyum hidroksit) Zaç yağı : H SO (Sülfürik asit) 2 4 Tuz ruhu : HCI (Hidroklorik asit) 44243 Kezzap : HNO3 (Nitrik asit) Doğru D) Sönmüş kireç : Ca(OH)2 (Kalsiyum hidroksit) olmalıydı. CH3COOH : Asetik asit olmalıydı. (Cevap D) (Cevap A) 7. 175 4. X maddesi asittir. NH3 ise bir bazdır. (Cevap C) İyonlaşma denklemi → ile gösterilen HCI kuvvetli asit iken, İyonlaşma denklemi D ile gösterilen CH3COOH zayıf asittir. Kuvvetli alan HCI % 100’e yakın iyonlaşır ve H3O+ derişimi daha fazladır. (Cevap E) Test 02 1. E 8. 2. E 3. A 4. C 5. D 6. D 7. E 8. B 9. B 10. C 11. D 12. C 11. X : H2SO4 (Sulu çözeltisine 2 tane H+ verir.) Y : NaOH kuvvetli bir bazdır. Z : NH3 + H2O D NH 4+ + OH– (OH– sudan gelir.) (Cevap B) 9. HNO3 : Bir asittir. Bazik özellikte maddelerle reaksiyon verir. KOH : Bir bazdır. Asidik özellikte maddelerle reaksiyon verir. Y2O : Asit ile tepkimeye girdiği için bazik bir oksit ve Y ise metaldir. (metal oksit) XO2 : Baz ile tepkimeye girdiği için asidik bir oksit ve X ise ametaldir. (ametal oksit) Çözüm Yayınları XO : Asit ve bazla tepkimeye girmediği için nötr oksittir. D) Nötr oksitler suda çözünmez. (Yanlış) (Cevap D) HCIO4, halojen (7A) olan CI’nin oksijenli asitleri kuvvetlidir. HCIO4 → H+ + CIO 4olmalıydı ile ifade edilmeliydi. (Cevap B) 12. 10. 176 1. de CO2 + H2O → H2CO3 (Asit oluşur.) H+ artar. X : Ca(OH)2, Y : H2CO3, Z : H2SO3, T : HNO2, Q : HNO3 2. de CaO(k) + H2O(s) → Ca(OH)2 (Baz oluşur.) OH– artar. 3 de Na + H2O → NaOH + 1/2 H2 (Baz oluşur.) OH– artar. C) Z(H2SO3) : Sülfüröz asit olmalıydı. (Cevap C) (Cevap C) BÖLÜM 05 Test Nötralleşme Tepkimeleri 1. 03 4. Asit – Baz → Tuz + su H2SO4 + 2NaOH → Na2SO4 + 2H2O (Asit) (Baz) (Tuz) (Su) (Cevap C) 5. I. Asit + Baz → Tuz + H2O (Nötrleşme) (Doğru) II. Doğru. III. HBr + NaOH → NaBr + H2O (Doğru) (Cevap E) Çözüm Yayınları 2. HNO3 + NaOH → NaNO3 + H2O (X) (Y) (Cevap A) 3. Az iyonlaşan HF : Zayıf asit, Çok iyonlaşan : NaOH kuvvetli baz, HCI kuvvetli asittir. I. HF (Zayıf asit) + NaOH (Kuvvetli asit) → Bazik olmalıydı. (Doğru) II. NaOH (Kuvvetli baz) + HCI (Kuvvetli asit) → Nötr. (Doğru) III. II. si nötr ise üzerine HF asidi eklenirse → Asidik. (Doğru) (Cevap D) 177 6. HCI + NaOH → NaCI + H2O tepkimesi kuvvetli asit ve kuvvetli baz arasındaki nötrleşme tepkimesidir. (Cevap E) Nötrleşme tepkimeleri sonucu tuz ve su oluşur. NH3 + HCI → NH4CI tepkimesinde su oluşmaz. (Cevap B) Test 03 1. E 7. 2. A 3. E 4. C 5. D 6. B 7. C 8. B 9. D 10. B 11. D 12. C 10. KOH bir baz, HCI ve HNO3 asit, KBr ise tuzdur. I. Doğru, II. H+ ve OH– ler H2O’ya dönüşür. Sayısı en fazla olan K+’dır. (Doğru) III. Asitten gelen H+ fazladır. Ortam asidiktin. (Yanlış) (Cevap C) 8. + HCI NH4CI : NH3 (X) (Zayıf baz) (Kuvvetli asit) + HNO3 NaNO3 : NaOH (Y) (Kuvvetli baz) (Kuvvetli asit) Çözüm Yayınları NaCN : NaOH + HCN (Z) (Kuvvetli baz) (Zayıf asit) I. Ca(OH)2 : Kuvvetli baz, II. HCN : Zayıf asit, III. HCI : Kuvvetli asit’tir. 9. (Cevap B) 11. (Cevap B) 0,6 mol Ca(OH)2 → 1,2 mol OH– için 1,2 mol H+ gerekli. I. 0,4 mol H3PO4 → 1,2 mol H+ (Kullanılır.) II. Bazdır. (Kullanılamaz.) III. 1,2 mol C6H5COOH → 1,2 mol H+ (Kullanılır.) (Cevap D) 178 12. I. Doğru, II. 1 mol KOH, 0,5 mol H2SO4 ile tam nötrleşir. (Yanlış) III. Asit - baz net iyon denklemi H+ + OH– → H2O’dur. (Doğru) (Cevap D) 20 m m d = v den 0,8 = 500 ise m = 400g NaOH(aq)’nın % 20’si alınırsa 400 . 400 . 100 = 80g 80 49 NaOH(k)’nın molü = 40 = 2 mol OH– . nH+ = nOH– = 2 mol, 200 . 100 = 98g X asiti. H2SO4 = 98,1 mol H2SO4’ten 2 mol H+ (Cevap C) BÖLÜM 05 Test pH ve pOH Kavramları / Asit Baz İndikatörleri 1. 04 4. pH < 7 ise asit, pH = 7 ise nötr, pH > 7 ise baziktir. CH3COOH → CH3COO– + H+ şeklinde iyonlaşan bir asittir. pH < 7 olmalıydı. (Cevap E) X bir asit, Y bir baz olabilir. Z ise maviyi değiştirmediği için bir baz yada tuz olmalıdır. D saçeneğinde Z için HNO3 asiti uygun değildir. Çözüm Yayınları 2. (Cevap D) 5. III. pH = 7 123 I. nH+ = noH– Nötr ortam. (Cevap B) Sulu çözeltilerin tamamında H+ ve OH– iyonu vardır. Asit sulu çözeltisinde H+ > OH–, baz (Cevap B) sulu çözeltisinde OH– > H+ dır. 6. 3. 179 pH = pOH ise pH = 7 olur. A) pH = 2 ile pH = 12 (pOH = 2) karıştırılırsa pH = 7 olur. I. CH3COOH (Zayıf asit), III. H2SO4 (Kuvvetli asit) (pH’ları : III < I < 7) (Cevap A) II. NH3 (Zayıf baz), IV. NaOH (Kuvvetli baz) (pH’ları : IV > II > 7) pH : IV > II > I > III (Cevap C) Test 04 1. E 7. 2. B 3. A 4. D 5. B 6. C 7. D 10. 8. D 9. B 10. E 11. A I. Başlangıç pH = 13 > 7’dir. Baziktir. (Yanlış), II. 150 ml Y eklediğinde pH > 7’dir. (Doğru), III. 200 ml Y eklendiğinde pH = 7 (Doğru) (Cevap D) I. Asitin 100 mL’sinde 2 mol H+ var ise eklenen 25 ml sinde 0,5 mol H+ bulunur. Çözüm Yayınları 8. nOH– = 1 mol > 0,5 mol = nH+ baziktir. (Sarı) (Doğru) II. Eklenen asitin 50 mL’sinde 1 mol H+ bulunur. nOH– = nH+ (Turuncu) (Doğru) III. Eklenen asitin 100 mL’sinde 2 mol H+ bulunur. nH+ > nOH– (Kırmızı) (Doğru) (Cevap E) 11. Bromtimolü mavi yapan X (bazik), yeşil yapan Y (nötr), sarı yapan Z (asidik). Y (nötr) ile Z (asidik) karışımı asidiktir. Renk sarı olur. (Cevap D) 9. 180 I. 0,2 mol H+ = 0,2 mol OH– ise nötr. (Yanlış) Tepkimeye göre nH+ = 0,1 mol < 0,2 mol = nOH–1 dir. (Bazik) 0,2 – 0,1 = 0,1 mol NaOH + > 0,1 mol OH– ise asidik (Doğru) artar. I. öncül yanlıştır. II. 0,4 mol H III. 0,2 mol H+ > 0,1 mol OH– ise asidik (Yanlış) (Cevap B) (Cevap A) BİRE BİR BÖLÜM 05 Test 4. 1. su HCOOH suda, HCOOH verdiği için Asidik’tir. 05 – + Asitler ekşi, bazlar acıdır. Birbirleriyle nötrleşirler. Asitte H+, baz da ise OH– çoktur. Asitin pH’ı < 7, bazın pH > 7’dir. Her ikisinin de sulu çözeltisi iyon içerir. İkisi de elektrik akımını iletir. (Cevap A) + HCOO + H şeklinde iyonlaşır. Sulu çözeltisine H iyonu (Cevap D) 5. NaCI : Kuvvetli asit HCI ile kuvvetli baz NaOH’ın nötürleşmesiyle oluşan nötr bir tuzdur. (Renksiz) Çözüm Yayınları 2. CH3COOH : Zayıf bir asittir. (Kırmızı) NaOH : Kuvvetli bir bazdır. (Mavi) (Cevap B) 3. Ametal oksitlerin asitliği genel olarak sağa (1 yönünde) ve yukarı (2 yönünde) artar. T2O’nun asitliği Q2O’dan fazladır. (Cevap C) 181 6. I. Kuvvetli asit (X) + Zayıf baz (T) → Asidik Asitlik kuvveti arttıkça pH değeri düşer. İyonlaşma denklemi tek okla (→) ifade edilen HNO3 kuvvetli asittir. pH’ı en düşüktür. II. Kuvvetli baz (Y) + Zayıf asit (Z) → Bazik III. Kuvvetli asit (X) + Kuvvetli baz (Y) → Nötr (Cevap E) (Cevap E) Test 05 1. D 2. B 3. E 4. A 5. C 6. E 7. C 8. E 9. E 10. D 11.C 12. D 10. 7. I. Holojenlerde yukarı doğru gidildikçe asitlik azalır. (Yanlış) II. Oksitlerinin asitliği yukarı doğru gidildikçe artar. (Yanlış) III. Holojenlerin oksijenli asitlerinde elektronegatifliği fazla olan X’in oluşturduğu HOX’in asitliği fazladır. (Doğru) (Cevap D) X : NO2 (Asidik oksit), Y : Ca(OH)2 (Baz). Asit ile baz tepkimeye girer. NO2 sistemi terk edemez. (Cevap C) 8. Çözüm Yayınları 11. 2 mol X asitinden gelen H+ iyonu sayısı ile 1 mol Y bazından gelen OH– iyonu sayısı eşit olmalıdır. C) 2HCI + 1 Ca (OH)2 → tepkimesinde, 2 mol H+ = 2 mol H– durumu ile pH = 7 (Nötr) olur. BOH’ta OH– > H+ (Bazik). BA’da OH– = H+ (Nötr). HA’da H+ > OH– (Asidik). I. Doğru, II. Asitler turnusolu kırmızı yapar. (Doğru). III. nH+ 182 – = nOH (Doğru) (Cevap C) 12. (Cevap E) 9. I. X +2 (OH) 2- , X : 2A metali (Doğru). II. Metal oksitler baziktir. (Doğru), III. Bazlar fenolftalein ile pembe renk verir. (Doğru) (Cevap E) D) 20 mL’sinde 0,2 mol H+ bulunan HCI’den 15 mL eklenirse 0,15 mol H+ eklenmiş olur. Kaptaki KOH’ta 0,1 mol OH– vardır. Yani H+ > OH– (asidik) olur. Renk sarı olmalıydı. (Cevap D) BÖLÜM 05 Test Asitler ve Bazların Metallerle Tepkimeleri 1. 06 4. Asitler aktif metaller ile tepkimeye girerek tuz ve H2 gazı oluştururlar. (Cevap E) Aktif metaller (Fe, Zn, AI, Ca) Asitlerle, Amfoter metaller (Zn, AI) hem asitle hem bazla H2 2. gazı açığa çıkarır. Yarı soy metal (Ag) H2SO4 ile SO2 gazı açığa çıkarır. (Cevap D) 5. C) Cu + 4HNO3 → Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O tepkimesinde H2 gazı açığa çıkmamıştır. Cu yarı soy metaldir. Çözüm Yayınları (Cevap C) Aktif metal olan Ca asitlerle H2 gazı açığa çıkarır. Bazik olan CaO ve CaCO3 ise HCI ile nötrleşme sonucu H2O oluşturur. 3. (Cevap D) 6. 183 H2 gazı açığa çıkaran X : Aktif metal, SO2 açığa çıkaran, Y : Yarı soy metal, Z : Tam soy metaldir. D) Yarı soy metaller (Y) oksijensiz asitlerle (HCI) tepkime vermez. Saklanır. (Yanlış) (Cevap D) Aktif metal olan Ca, AI ve Zn asitle H2 gazı açığa çıkarır. Yarısoy metal olan Ag, HNO3 asitiyle SO2 gazı açığa çıkarır. Yarısoy metal olan Cu HCI ile tepkime vermez. (Cevap C) Test 06 1. E 7. 2. C 3. D 4. D 5. D 6. C 7. B 8. C 10. 9. A 10. D 11. D Zn : Amfoter metaldir. Hem asitle hem de baz ile tepkime verir. (II ve III ile). Na : Aktif metaldir. Yalnızca asitle tepkime verir. (II ile) Her iki metalin tepkimeye girebildiği Yalnızca II. çözeltidir. (Cevap B) 1. kapta : AI amfoterdir. Hem asitle, hem bazla tepkimeye girerek H2 açığa çıkarır. X : Asit veya Baz olabilir. 2 . kapta : HNO3 ile NO2 açığa çıkaran Y : Yarısoy metal olmalıdır. 3. kapta : Fe aktif metalliyle H2 çıkaran Z çözeltisi Asittir. 8. (Cevap D) Çözüm Yayınları D seçeneğinde Z : NaOH (baz) olamaz. HNO3 oksijenli bir asit olup, aktif metallerle (Zn) H2 gazı vermek üzere, yarısoy metallerle (Cu) NO2 gazı vermek üzere tepkimeye girer. II. ve IV. de saklanamaz. (Cevap C) 11. (Cevap A) 2. de CaCO3 + 2HNO3 → Ca(NO3)2 + CO2(g) + H2O oluşan CO2 gazıdır. 2. den 3. ye CO2 gazı geçer. (Cevap D) 184 9. 1. de Zn + NaOH → Na2ZnO2 + H2(g) B, C, D ve E seçeneklerindeki tepkimelerden H2 gazı açığa çıkarken A) seçeneğindeki Cu + H2SO4 → tepkimesinden SO2 gazı açığa çıkar. BÖLÜM 05 Test Yaygın Asit ve Bazların Kullanım Alanları 1. 07 4. CH3COOH : Asetik asit, belirtilen maddelerin üretiminde kullanılır. (Cevap A) Kuvvetli bir asit olan HCI’nın gıda katkı maddesi olarak kullanımı söz konusu değildir. (Cevap D) 2. Çözüm Yayınları 5. Kuvvetli bir asit olan H2SO4’ün içme suyu arıtımında kullanımı mümkün değildir. (Cevap E) H2SO4 kuvvetli, H3PO4 zayıf bir asittir. Su arıtımında H3PO4 kullanılır. Gıda katkısı olarak H3PO4 kullanılır. H2SO4 akülerde kullanılır. Her ikisinin ortak kullanım alanı gübre üretimidir. (NH4)2SO4, (NH4)3PO4 gibi. (Cevap B) 6. 3. 185 HNO3 : Suni gübre (NH4NO3), patlayıcı (TNT) ve boya üretiminde kullanılır. (Cevap D) CH3COOH (Asetik asit) : Fotoğraf filmlerinde, tutkal üretiminde ve boya imalatında kullanılır. (Cevap E) Test 07 1. D 7. 2. E 3. D 4. A 5. B 6. E 7. D 8. B 9. E 10. C 11. C 12. D 10. HF : Politetraflor etilen (teflon), soğutucu gaz, yaygın söndürücü köpük üretiminde kullanılan zayıf bir asittir. HF cam şişeyi aşındırır. Cam şişede saklanamaz. (Cevap D) Beyaz sabun üretiminde NaOH, arap sabunu üretiminde KOH kullanılır. (Cevap C) 11. Çözüm Yayınları 8. Azotlu gübre üretiminde yapısında N bulunan NH3 kullanılır. (Cevap B) NaOH suni gübre üretiminde kullanılmaz. Sabun üretiminde ve lavabo açıcı olarak kullanılır. 186 (Cevap C) 12. 9. Tartorik asit (C4H6O6), formik asit (HCOOH) ve sitrik asit (C6H8O7) için verilen özelliklerin NH3 borcam üretiminde kullanılmaz. Gübre üretimi, temizlik malzemeleri, boya üretimi üçü de ortakdır. temel kullanım alanlarıdır. (Cevap E) (Cevap D) BÖLÜM 05 Test Asit ve Bazların Fayda ve Zararları 08 1. 4. Asitle temas eden cilde, asidik olan limon sıkılmaz. Su ve bazik yapılar ile yıkanmalıdır. (Cevap D) Asit yağmurları H2SO3, H2SO4 ve HNO3 asitlerini içerir. Camı aşındıran asit HF, asit yağmurlarında bulunmaz. 2. (Cevap A) 5. Çözüm Yayınları Orman yangınlarını engellemek için ağaç dikimini sınırlandırmak asit yağmurlarını Sanayi faliyetlerinin yoğun olduğu bölgelerde fosil yakıt kullanımı sonucu SO2, NO2 gibi engellemek için alınacak önlemlerden birisi olamaz. (Cevap D) asidik oksitler ve havada su ile oluşan H2SO3, H2SO4 ve HNO3 asitlerinin suya karışması sonucu yağmur suyunun pH değeri düşer. (Cevap C) 6. 187 3. CO2(g) + H2O(s) E H2CO3(s) bir asit yağmuru oluşum tepkimesi değildir. (Cevap C) Soda zayıf asit olan H2CO3 içerir. H2CO3 D HCO 3- + H + çözünmüş haliyle kararlıdır. Çözünmüş doğal CO2 içerir. (Cevap E) Test 08 1. D 7. 2. C 3. C 4. A 5. D 6. E 7. E 8. D 9. D 10. E 11. E 12. C 10. Verilen güvenlik önlemlerinin tamamı doğrudur. E) Sirke : CH3COOH (asetik asit) içerir. (Cevap E) (Cevap E) 8. Çözüm Yayınları 11. Maden suyu ve HCO 3- iyonları asitlik derecesi yüksek olan mide özsuyunun asitliğini azaltır. (Cevap D) I. X : NaCIO’dur. (Doğru) II. NaCIO (Sodyum hipoklorit) çamaşır suyunun etken maddesidir. (Doğru) III. CI2 zehirli bir gazdır. (Doğru) (Cevap E) 12. 188 9. I. HCO 3- baziktir. (Doğru) II. HNO3 asidiktir. (Yanlış) III. SO 42- iyonları baziktir. (Doğru) Maden suyunun içeriğinde HCO 3- , Ca2+, Mg2+ gibi iyonlar vardır. pH aralığı 5,3 – 8,8 dir. (Cevap C) (Cevap D) BÖLÜM 05 Test Tuzlar 1. 09 4. NH4NO3, NaCI, CaCO3 ve Na2CO3 bazların katyonu ile asitlerin anyonu arasında oluşan tuzlardır. KOH ise sulu çözeltisine OH– iyonu veren bir metal hidroksit yani bazdır. (Cevap E) 2. H2CO3 + NaOH (zayıf asit) (kuvvetli baz) → Q + H2O ise Q = Na2CO3 bazik bir tuzdur. (Cevap E) NaHCO3 : Sodyum bikarbonat (Kabartma tozu) kostik ise NaOH’tır. (Cevap D) Çözüm Yayınları 5. I. 2NaOH + H2CO3 → Na2CO3 + H2O (Doğru) II. Soda - kalsik camında kullanılır. (Doğru) III. Bazik özelliktedir. Temizlikte kullanılır. (Yanlış) (Cevap C) 6. 3. 189 E seçeneğinde, Mg + FeCI2 → MgCI2 + Fe bir metal ile metal katyonu arasında gerçekleşen redoks tepkimesidir. (Cevap E) I - b, II - c, III - a, IV - d eşleştirmesi doğrudur. (Cevap A) Test 09 1. E 7. 2. D 3. E 4. E 5. C 6. A 7. C 8. E 9. D 10. C 11. B 12. E 10. III. KAI(SO4)2 - 12 H2O bir çift tuz iken AI2(SO4)3 değildir. C6H5COONa bazik bir gıda koruyucusudur. Koruduğu gıdalar asidik olmalıdır. (pH < 7) (Cevap C) I. Suda AI(OH)3 oluşturmaları. (Ortak) II. Su arıtmada, boya üretiminde kullanılırlar. (Ortak) (Cevap C) 8. Çözüm Yayınları 11. Şap asidik bir tuzdur. (Cevap B) NH3 + HNO3 → NH4NO3 Zayıf baz Kuvvetli asit Asidik tuz. NH4NO3’ün pH’ı < 7’dir. (Cevap E) 12. 9. 190 H3BO3 zayıf bir asittir. Sulu çözeltisinde çok az iyonlaşır. Zayıf elektrolittir. I. NH 4+ katyonu asidik, HPO 42- anyonu baziktir. (Yanlış) II. Yangın söndürücülerde kullanılır. (Doğru) III. Kağıt endüstrisinde ağartma işleminde kullanılır. (Doğru) (Cevap D) (Cevap E) BİRE BİR BÖLÜM 05 Test 1. 10 4. I. Aktif metaller asitlerle H2 gazı açığa çıkarır. (Doğru) II. X e– vererek X+2 ye H+ ise e– alarak H2’ye dönüşür. (Doğru) III. X n CI 2- ise n – 2 = 0 dan n = +2’dir. (Doğru) (Cevap E) 2. I. Metaller tepkimelerinde e– verirler. Ancak 2. kapta tepkime olmadığı için Y e– alışverişi yapmamıştır. (Yanlış) II. Aktif metaller H2 gazı açığa çıkarır. (Doğru) Çözüm Yayınları III. Y(Au) tam soy metal olabilir. (Doğru) HCI + NH3 → NH4CI (Nişadır.) Kuvvetli asit Zayıf baz Asidik tuz (Cevap A) 5. (Cevap B) CaCO3 , Ca(OH)2 + H2CO3 → CaCO3 + 2H2O (Kuvvetli baz) (Zayıf asit) Bazik tuz tepkimesiyle oluşan bazik bir tuzdur. (Cevap C) 3. 191 6. NaHCO3 : Sodyum bikarbonat (Kabartma tozu) (Cevap B) CaO : Metal oksit (Bazik oksit), KOH : Baz. Birbiriyle tepkime vermezler. (Cevap E) Test 10 1. E 7. 2. B 3. B 4. A 5. C 6. E 7. D 8. E 9. C 10. E 11. E 12. D 10. CaSO4 inşaat sektöründe alçı ve çimento üretiminde kullanılır. (Cevap E) 11. Alüminyum (AI) : Amfoter metaldir. Bazlarla yalnızca amfoter metaller tepkime verir. D) A çözeltisi KOH bazı ise yalnızca X’in aşınması X’in AI olduğunu kanıtlar. (Cevap D) Çözüm Yayınları 8. I. Şap’tır. (Doğru) II. Şap asidiktir. (Doğru) III. AI3+ iyonları su ile AI(OH)3’e dönüşür. Yün ve deri boyamada kullanılır. (Doğru) (Cevap E) I. Topraktaki bazik minerallerle tepkimeye girerek toprağın tuz oranını azaltır. (Doğru) II. SO2 ve NO2 gazlarının su ile oluşturduğu H2SO4 ve HNO3 asitleri solunum yolları rahatsızlığına yol açar. (Doğru) III. Metal ve mermer (bazik) yapıları ile nötrleşme tepkimesi verir. (Doğru) (Cevap E) 12. 192 9. Na2CO3 tuzu, 2NaOH + H2CO3 → Na2CO3 + 2H2O Kuvvetli baz Zayıf asi Baziktir. tepkimesiyle oluşan bazik bir tuzdur. pH > 7. D) (Amfoter) Zn + NaOH → Na2ZnO2 + H2 Baz harcandıkça pH azalır. (X) (A çözeltisi) (Cevap C) Cu + 4HNO3 → Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O Asit harcandıkça pH artar. (Y) (B çözeltisi) (Cevap D) 1. 4. 01 BÖLÜM 06 Test Karışımlar / Çözeltiler / Homojen - Heterojen Karışımlar ve Çözünme Süreci - 1 Madde Fiziksel hali Suda çözünme Su ile oluşturduğu karışım X Katı Çözünmez I Y Katı Çözünür II Z Sıvı Çözünmez III Her yerinde aynı özelliği gösteren maddeler homojendir. I. Süt : Heterojen karışım II. Saf su : H2O saf maddedir. (Homojen) III. 18 ayar altın : Alaşımdır. (Homojen karışım) IV. Temiz hava : Gaz - gaz karışımı (Homojen karışım) (Cevap E) X : Katı - sıvı heterojen (Süspansiyon) Y : Katı - sıvı homojen karışım (Çözelti) Z : Sıvı - sıvı heterojen karışım (Emülsiyon) (Cevap C) Çözelti'de dağılan tanecik boyutu 1 nm (10–9 m) den küçük, Koloit'de dağılan tanecik boyutu 10–6 m ile 10–9 m arasında D) Heterojen karışımda tanecik boyutu 10–6 m'den büyüktür. (Cevap D) Çözüm Yayınları 2. 5. Özellikleri her yerinde aynı ise homojendir. İki farklı cins molekül içerdiği için karışımdır. X homojen bir karışımdır. Saf su (H2O) bir bileşiktir. (Cevap D) 3. 6. Civa amalgamı : Civa ile çeşitli metallerin oluşturduğu homojen karışımdır. (Çözelti) (Cevap D) 80° lik kolonya hacimce % 80 alkol % 20 su içerir. Sıvı sıvı çözeltilerde hacimce miktarı fazla olan dağıtandır. Dağıtan alkol, dağılan su olmalıydı. (Cevap B) 193 Test 01 1. E 7. Dağılan Madde Dağıtan sıvı Su (H2O) Karbon tetra klorür (CCI4) Sodyum klorür (NaCI) Zeytin yağı Etil alkol (C2H5OH) İyot katısı I2 (k) X Y Çözelti Z Süspansiyon T Emülsiyon Q 2. D 3. D 10. 4. C 5. D 6. B 7. D 8. C 9. D 10. D 11. E NaCI(k) I2 (k) CCl4 H 2O 1. kap 2. kap X : NaCI - su (çözelti) Y : Su - Zeytin yağı (Emülsiyon) (Çözelti) Z : Su - I2 katısı (süspansiyon) Q : CCI4 - I2 (apolar) (apolar) D) T : CCI4 - zeytinyağı (çözelti) olmalıydı. (Cevap D) I. Çözücü su dışındaki bir madde olan CCI4'tür. Çözüm Yayınları CCI4'ün I2 moleküllerini sarması olayı solvatasyondur. (Yanlış) 8. II. Na+ (İyon) – H2O (Polar) etkileşimi iyon - dipol'dür. (Doğru) III. Çözücü - çözünen arasındaki etkileşim güçlü olduğu için çözünme gerekleşir. (Doğru) (Cevap D) Polar maddeler ve iyonik maddeler polar çözücülerde, Apolar maddeler ise apolar çözücülerde iyi çözünür. I. Polar - iyonik (çözünür) II. Çözücü ile çözünen arasındaki etkileşim büyük ise çözünme gerçekleşir. (Çözünür) III. London bulunan apolar moleküller ile polar moleküller arasında çözünme beklenmez. (Çözünmez) (Cevap C) 11. 194 9. Çözücü ve çözünen moleküller arasındaki boşluklar çözünme sürecinde dolar. Vçözelti < Vçözücü + VÇözünen'dir. (Cevap D) X : Dağılan boyutu 10-6 m'den küçük ise koloit ya da çözeltidir. Y : Saf madde ya da çözeltidir. Z : Emülsiyon veya süspansiyon olabilir. E) X bir adi karışım (k - k heterojen) olamaz. (Kesinlikle doğru) (Cevap E) BÖLÜM 06 Test Homojen - Heterojen Karışımlar ve Çözünme Süreci - 2 1. 02 4. I. Homojen karışımlara çözelti denir. (Doğru) II. Tek görüntülü (tek fazlıdırlar) (Doğru) III. Karışımlar karışımı oluşturan maddelerin özelliklerini taşırlar. (Doğru) (Cevap E) I. Çözücüyü ve çözüneni oluşturan aynı cins moleküllerin birbirinden ayrılması ısı alan (endotermik)dir. (Doğru) II. CH3OH ve H2O molekülleri arasında çözünme sürecinde kurulan Hidrojen bağı zayıf etkileşimdir. (Doğru) 2. Çözüm Yayınları III. Çözünme sürecinde açığa çıkan enerji, 1. ve 2. basamak için gerekenden büyük ise çözünme kendiliğinden gerçekleşir. (Doğru) (Cevap E) 5. Çözelti : Homojen karışım, Koloit : Dağılan katı boyutu 10-6 m - 10-9 m aralığında olan heterojen katı - sıvı karışımı. Süspansiyon : Dağılan katı boyutu 10-6 m'den büyük olan katı - sıvı heterojen karışım. Katı aeorosol : Katı - gaz heterojen karışım D) Süt : Sıvı - sıvı kaba emülsiyon'dur. (Cevap D) Polar çözücülerde polar moleküller, apolar çözücülerde apolar moleküller iyi çözünür. C) Polar moleküllerde apolar moleküller az da olsa çözünür. H2O polar çözücüsü ile O2 apolar molekülü arasındaki etkileşimler O2 molekülüne geçici polarlık sağlar. Ve çözünme gerçekleşir. (Cevap C) 6. 3. 195 Çözünme moleküller arası zayıf etkileşimlerle kurulan, maddenin 10-9 m'den küçük boyutlarda dağılmasıyla oluşur. (I ve II. doğru). III. Bir çözücüde aynı anda birden fazla çözünen dağılabilir. (Yanlış) (Cevap C) Çözücü su ise çözünen moleküllerin sarılması olayı Hidratasyon Çözücü su dışında bir madde ise Solvatasyon'dur. Ojenin aseton sıvısında çözünmesi Solvatasyon'dur. (Cevap B) Test 02 1. E 7. 10. 2. D Gaz 3. C 4. E 5. C 6. B 7. A 8. C 9. B 10. B 11. E 12. C 25 C ve 1 atm de sudaki çözünürlük (g/L) 260 1,5 0,042 0,017 Aralarında Hidrojen bağı kurulabilen moleküllerin molekül içi F –H, O–H, N–H bağlarından en az birini bulunmalıdır. A) H2O – HCI arasında polar moleküller arası zayıf etkileşim olan dipol - dipol etkileşimi vardır. (Cevap A) 8. Çözüm Yayınları B) NH3 = 17 ve CO2 = 44, tablodan CO2'nin daha az çözündüğü görülür. Mol kütlesi ile çözünürlük artar denilemez. NH3, H bağı içeren polar bir maddedir. Suda daha iyi çözünür. (Cevap B) 11. Hidrojen bağı içeren ve polar molekül olan H2O'da en fazla II. C2H5OH (H bağı içerir), sonra I. NaCI (İyonik ve polar yapıdadır.) çözünür. Apolar moleküller olan III. CH4 ve IV. C3H8'de ise molekül büyüdükçe çözünürlük artar. II > I > IV > III (Cevap C) 9. C2H5OH(s) NaCI(k) H2O(s) H2O(s) 1. I. H bağı içeriyor olabilir (NH3 gibi). (Kesin değil), II. NH3, CH3OH gibi moleküler çözünüp elektriği iletmeyen bir madde olabilir. (Kesin değil), III. İyonik çözünen bir tuz (NaCI gibi) olabilir. (Kesin değil) (Cevap E) 12. 2. X sulu çözeltisi Y sulu çözeltisi 196 I. Çözücü su olduğu için ikisi de hidrotasyondur. (Yanlış) Çökelme gerçekleşir ise çözünmüş iyon azalır. II. O – H içerenler arası H bağı ve Na+ ve CI– ile H2O arası dipol-iyon(Doğru) C) Na+, K+, Br– ve NO 3- suda iyi çözünür. Çökelme yoktur. III. 1. si moleküler (iletmez). 2. si iyonik çözünme (iletir.) (Cevap B) (Cevap C) 03 BÖLÜM 06 Test Çözünürlük ve Kütlece Yüzde Derişim - 1 1. 4. Seyreltik : Çözünen az, çözen çok Derişik : Çözünen çok, çözen az. Çözünürlük ayırtd edici özelliktir. Madde miktarına bağlı değildir. Derişik hale getirmek için çözücü azaltılmalı, çözünen artırılmalı veya daha derişik bir çözelti eklenmelidir. (Cevap D) (Cevap D) 5. Çözüm Yayınları 2. 25 g X . 100 = 25 . 100 = 20'lik (Doğru) 100 g su + 25 g X 125 20 = 100 g X (Doğru) II. 500 . 100 I. III. Doygun olduğu için % derişimi değişmez. (Yanlış) Çözünürlük oranına 20 g X = 100 g su doymuştur. 4 g X 1 = (Doymuş) I. 5 20 g su 1 5 (Cevap C) sahip olan X çözeltisi belirtilen sıcaklıkta 6. II. 30 g X = 1 (Doymuş) 150 g su 5 III. 50 g X = 1 (Doymamış) 300 g su 6 (Cevap C) 36 g NaCI(k) + 180 g su 45g NaCI(k) M1 1 + 150g su 2 M2 28g NaCI(k) + 70 g su 3 197 3. Kütlece % derişimi = 40 . 100 = 28,57 olan E seçeneğindeki çözelti en derişiktir. 140 (Cevap E) 1. de : 36 = 2 , 2. de : 45 = 3 , 3. de : 28 = 4 , 180 10 150 10 70 10 36 + 45 + 28 = 2,72 180 + 150 + 70 10 Son durumda : mçözücü oranı vardır. 1. artar, 2. ve 3. azalır. mçözünen (Cevap B) Test 03 1. D 2. C 3. E 4. D 5. C 6. B 7. C 8. C 9. D 10. C 11. E 10. 7. H2SO4(aq) ETİKET Etiket Bilgileri ─ Kütlece % 80 lik H2SO4(aq) ─ Özkütlesi: 2 g / mL A) 40 20 d = m 'den 2 = mçözelti 'den mçözelti = 200 g, 200 . 80 = 160 g H2SO4 V 100 100 % derişim = 32 = 160 . 100 , msu = 300 g su eklenmeli. 200+msu 1 8. 40 30 25 Kütlece % derişim 1 40 2 32 0 Zaman Zaman Kütlece % derişim E) Çözüm Yayınları Zaman D) 2 0 2 0 Zaman 1 1 30 Kütlece % derişim C) Kütlece % derişim 40 2 0 (Cevap C) B) Kütlece % derişim 40 30 25 1 2 0 Zaman 1. İşlem : 300 . 40 = 120 g X ve 100 g su eklenince 400 g çözelti. 100 % = 120 . 100 = 30 400 2. işlem : %1 . M1 + %2 . M2 = %son . Mson ise 30 . 400 + 15 . 200 = %son . 600'den %son = 25 (Cevap C) %1 . M1 + %2 . M2 = %son.Mson 50 . 80 + 25 . 320 = %son . 400'den % son = 30 1. işlemde; 30 . 400 = %son . 300 ise % = 40 tır. 2. işlemde, 40 . 300 + 100 . 60 = %son .360 ise % = 50'dir. (Cevap C) 11. Kütlece % 50 lik şekerli su 9. Kütlece % 30 luk NaCI(suda) M gram 1. t ºC Kütlece % x lik NaCI(suda) 1. X g çözünmüş şeker, 200 g su 40 g çözünmüş şeker, 100 g su t ºC 60 g şeker 2. t ºC 3. 200 gram 2. 198 I. 30 . 200 + 10 . 200 = %son . 400'den % = 20'dir. (Olabilir.) III. 30 . 300 + 5 . 200 = %son . 500'den % = 20'dir. (Olabilir.) (Cevap D) 2. ve 3. karıştırıldığında 3. sü dipteki şekeri çözerek doymuş oluyor. yani 60 + 40 = 100 g şeker 100 g suda çözünüyor. % 50'liktir. I. Doymuş (Yanlış), II. X = 200 g (Yanlış), III. % 50'lik (Yanlış) (Cevap E) 04 BÖLÜM 06 Test Çözünürlük ve Kütlece Yüzde Derişim - 2 1. 5. Çözünürlük (g/100 g su) A B K 0 Sıcaklık(°C) t I. çözünen miktarı artarsa derişim artar. (Artar), II. Çözücü azalırsa derişim artar. (Artar), III. Daha derişik çözelti eklenirse derişim artar. (Artar) (Cevap E) 2. I. Sıcaklık arttıkça çözünürlük arttığı için ısı alandır. (Doğru) I. şekerli su elektriği iletmez. (En az). II. Tuzlu suyun derişimi arttıkça elektrik iletkenliği artar. (En fazla). II > III > I (Cevap C) II. Çözünürlük grafiğinin üzerinde yer alan B doymuş, A aşırı doymuş, K doymamıştır. (Doğru) III. 3. A çözeltisi ısıtılırsa (ok yönünde sağa), B çözeltisi soğutulursa (ok yönünde sola) grafiğe uygun (doymuş) olur. (Cevap E) A Çözüm Yayınları B A) 80 . 100 = 40'lık iken diğerleri % 25'liktir. 200 (Cevap A) 6. 4. Çözünen kütlesi (g) 10 g NaCI ve 30 g su içeren çözelti B A 1 100 g 2 I. t °C 100 g Kütlece %25 lik 300 gram NaCI(aq) II. t °C Boş III. t °C Çözelti kütlesi (g) 199 I. Çözünen sabit. Su eklenmiştir. (Kesin), II. Aynı çözeltiden eklenmiş olabilir. (Kesin değil), III. 2. işlemde katı eklenmiş ise B > A olabilir. (Kesin değil) (Cevap A) I. Çözünük sıcaklığa bağlıdır. I = II = III'tür. (Yanlış) II. 10 . 100 = 25, % derişimleri eşittir. (Doğru) 40 III. % derişimleri eşit olduğu için elektrik iletkenlikleri de eşittir. (Yanlış) (Cevap B) Test 04 1. E 7. 2. C 3. A 4. A 5. E 6. B 10. 7. D 8. E 9. A 10. C 11. A 12. B sürtünmesiz piston A M CO2(g) B CO2(suda) Çözünürlük (g /100 g su) A) Çözünürlük B) (g /100 g su) C) 50 50 100 25 20 20 70 25 Sıcaklık 20 (°C) 70 Sıcaklık (°C) Çözünürlük Çözünürlük E) (g /100 g su) 100 50 25 20 Sıcaklık (°C) 20 70 Sıcaklık (°C) 80 g suda 20 g X I. Basınç arttıkça CO2 gazının çözünürlüğü artar, asidik oksit olduğu için pH'ı azaltır. (Doğru), II. Sıcaklıkla gazların çözünürlüğü azalır, çözeltideki çözünmüş CO2 azaldığı için pH artar. (Doğru) (Cevap C) 100 g suda 25 g X çözünebilir. 50 g suda 50 g X 100 g suda 100 g X çözünebilir. Çözünürlük (g / 100 g su) (Cevap D) Çözüm Yayınları 123 8. 70 Sıcaklık (°C) 123 70 °C de 20 D) (g /100 g su) 20 70 20 °C de Çözünürlük (g /100 g su) X 11. Kütlece % 16’lık Kütlece % x ‘lik M1 gram dçözelti = 1,25g/mL A tuzu çözeltisi 400 mL A tuzu çözeltisi Y Sıcaklık (°C) 1,25 = m 'den m = 500 g ise 800 – 500 = M1 = 300 g 400 X . 300 + 16 . 500 = 25 . 800 ise X = 40 (Cevap A) 12. Çözünürlük (g / 100 g su) 200 X'in çözünmesi endotermik (ısı alan), Y nin ki ekzotermik (ısı veren)tir. I. X soğutuldukça doyması için gerekli olan çözünen miktarı azalır. (Doğru) II. Isı verendir. Etrafı (ortamı) ısıtır. (Doğru) 10 C de (g) 20 C de (g) 30 C de (g) 40 C de (g) X 20 25 40 60 Y 50 45 40 25 III. Katıların çözünürlüğü endotermik veya ekzotermik, gazlarınki ise ekzotermiktir. (Doğru) (Cevap E) 9. X'in çözünürlüğü sıcaklıkla doğru orantılı (endotermik), Y ninki ters orantılı (ekzotermik) dir. B) Y çözündüğü ortama ısı verir. Sıcaklığı artırır. (Cevap B) 1 120 g doygun çözelde 1 100 g su var ise 5 24 g doygun çözelde 5 20 g su vardır. 20 . 25 = 5 g buharlaşırsa, 20 = m 'ten m = 1 g çöker. 100 100 5 (Cevap A) 05 BÖLÜM 06 Test Derişim Çeşitleri ve ppm, ppb Kavramları 1. 4. V Hacimce % = glikol . 100 % Vtoplam % = 200 . 100 = 40 500 (Cevap A) 3 1 4 I. 6.10 mg = 3.10 mg = 3.10 mg = 3 . 104 ppb > 57 ppb (Yanıt) 200 kg kg kg 3 II. 600 ppm = 600 mg = 600.10 mg = 600 . 103 ppb > 57 ppb (Yanıt) kg kg 2. Hacimce oranları, A) 20 = 1 B) 120 = 2 80 4 180 3 C) 10 = 1 30 3 Alkol yüzdesi en fazla olanı B'dir. D) 200 = 1 600 3 E) 40 = 1 şeklindedir. 160 4 (Cevap B) Çözüm Yayınları 2.103 mg III. 200 mg = 2 mg = = 2 . 103 ppb > 57 ppb (Yanıt) kg 100 kg kg (Cevap E) 5. ppm : Milyonda bir kısım, ppb : Milyarda bir kısım. I. % 10'luk (En fazla) II. 10 ppm = 10 . 000 ppb'dir. II. 100 ppb (En az). I > II > III (Cevap A) 3. 6. Derişim (mg/kg) F CI Ca2+ K+ Na+ 0,1 4,1 19 0,2 2,2 201 ppm : Milyonda bir kısım ppb : Milyarda bir kısım g mgçözünen mgçözünen 10-3mgçözünen 1ppm = çözünen . 106 = , 1ppb = = gçözelti kgçözelti kgçözelti kgçözelti D) 1000 g suda 0,2 mg K+ iyonu var ise (Cevap E) 200 g suda 0,04 mg K+ iyonu vardır. (Cevap D) Test 05 1. A 3. E 4. E 5. A 6. D 7. E 8. C 9. C 10. D 11. D 12. D 10. 7. 1 ppm = mgçözünen dir. kgçözelti A : 160 g su + 40 g glikoz = 200 g çözelti. 40 . 100 = 20 % glikoz 200 I. 0,2 mg = 0,2 mg = 1 ppm 200 g 0,2 kg II. 2. B B : 1 . 20 = 0,2 g = 200 mg glikoz. 200 mg = 200 ppm 100 1 kg (Cevap D) 10 mg = 10 mg = 1 ppm 10.000 g 10 kg III. 0,05 mg = 0,05 mg = 1 ppm 50 g 0,05 kg (Cevap E) 11. CaBr2(suda) 100 gram 1 ppm = Çözüm Yayınları 8. mgçözünen ise 40 ppm = 40 mg 'dur. 1 kg su kgçözelti 1 kg suda 1 1 40 mg ise 200 g = 0,2 kg su vardır. 1 5 0,2 kg suda 5 8 mg el alkol (Cevap C) I. 200 mg = 2000 mg = 2000 ppm (Doğru) 0,1 kg kg mCa 40 200 = = k 160 II. CaBr2'de kütlece oran a mBr m ise m = 800 (Yanlış) III. 200 mg Ca2+ + 800 mg Br– = 1000 mg = 1 g CaBr2 (Doğru) (Cevap D) 12. 9. 202 I. 0,4 mg = 2 ppm II. 20 ppm III. 0,01 g = 10-1mg = 100 ppm 100 g 10 kg 0,2 kg (Cevap C) I. X'in hacmi için yeterli bilgi yoktur. (Yanlış) II. 0,8 = malkol 20 . 100 = 20'dir. (Doğru) ise malkol = 80 g % = 20 + 80 100 III. 80 g da 20 g çözünürse 160 g'da 40 g çözünür. (Doğru) (Cevap D) BÖLÜM 06 Test Koligatif Özellikler - 1 1. 06 4. Tuzlu suyun yapısında katyon ve anyonlar ile su molekülü arasında iyon - dipol etkileşimi kurulur. Su moleküllerinin düzensizliği azalır. Donma noktası düşer. (Cevap C) Çözeltilerde çözünen derişimi ile değişen, I. Donma noktası alçalması Kütlece %40 lık 5. II. Kaynama noktası yükselmesi X(suda) III. Osmotik basınç oluşumu koligatif özelliklerdir. (Cevap E) 20 g X(k) 2. Çözüm Yayınları 20 g X . 100 = 20 % lik (Dipteki katı ve eklenen su ile oluşan) 20 + 80 I. Derişim azalır. (Doğru) , II. Dipteki katı çözünür. (Doğru) III. Derişim azalır (Yanlış), IV. Derişim azaldığı için donma noktası artar. (Yanlış) (Cevap B) D) Buzluğa konulan su dolu cam şişenin çatlaması suyun donarken hacmini artırmasıyla ilgilidir. Uçucu olmayan maddedin çözünmesiyle ilişkili değildir. (Cevap D) 6. 1. kap Kütlece % 40 lık 200 gram şekerli su 2. kap 3. kap Kütlece % 10 luk 300 gram şekerli su yarı geçirgen zar Kütlece % 25 lik 200 gram şekerli su yarı geçirgen zar 3. Saf su % 10 luk NaCI(suda) % 20 lik NaCI(suda) 1 2 3 Saf suda çözünmüş NaCI derişimi arttıkça kaynama noktası artar. 3 > 2 > 1'dir. (Cevap C) 203 Yarı geçirgen zardan derişimi az olandan çok olana yalnızca su geçişi olur. 2. kaptan 1.'ye ve 3. ye su geçişi olursa, 1.'de derişim ve kaynama noktası azalır, 2.'de artar, 3.'de azalır. (Cevap C) Test 06 7. 1. E 25 g şeker 40 g şeker 100 g saf su 200 g saf su 1. 2. 2. D 3. C 4. C 5. B 6. C 7. E 8. C 9. C 10. C 11. C 12. B 10. Kütlece % 20 lik 200 g şekerli su 3. NaNO3(suda) 1L Mg(NO3)2(suda) 1L I. II. Al(NO3)3(suda) 1L III. Kütlece mşeker oranları 1 . de 25 , 2. de 20 , 3. de 20 = 25 100 100 80 100 msu I.Derişimlerle orantılıdır. (Doğru), II. 3.de 200 . 20 = 40 g şeker, (Doğru), 100 III. Kaynama noktası ile ters orantılıdır. (Doğru) 18 mol NaNO3, 9 mol Mg(NO3)2 ve 6 mol (AI(NO3)3 alınırsa NO 3- eşitlenir. İyon sayıs I. (36) > II (27) > III. (24) ile elektrik iletkenliği doğru, donma sıcaklığı ters orantılıdır. (Cevap C) (Cevap E) 11. A) B) Sıcaklık (ºC) Sıcaklık (ºC) C) 100 100 Sıcaklık (ºC) 100 Zaman Zaman D) Sıcaklık (ºC) Zaman Çözüm Yayınları 8. E) Sıcaklık (ºC) 100 100 Zaman Zaman 1 atm dış basınçta saf su 100°C de kaynar. Tuzlu su ise 100 °C nin üzerinde kaynamaya başlar ve doyana kadar sıcaklığı artar. (Cevap C) I. Derişimi fazla olanına (B) su geçişi olur. B'nin osmotik basıncı fazladır. (Doğru), II. Derişimi az olanın (A) hidrolik basıncı fazladır. (Doğru), III. A'ya su geçişi olurdu. (Yanlış) (Cevap C) 12. 9. 204 I. 2. çözelti doyana kadar dipten katı çözer. (Azalır), II. Eklenen çözeltiyle birlikte genel derişim artar. (Azalır), III. NaCI'nin derişimi sabittir. Şekerli su elektriği iletmez. (Sabit) (Cevap C) B) II. aralıkta doymamış tuzlu su kaynamaktadır. Kaynayan sıvıların buhar basıncı sabittir. (Yanlış) (Cevap B) BÖLÜM 06 Test Koligatif Özellikler - 2 1. 07 4. I. Çözünen maddenin derişimine ve türüne bağlı olarak donma noktası değişir. (Bağlıdır.) II. Ayırt edeci özelliktir. Çözelti kütlesine bağlı değildir. III. Açık hava basıncı ve sıvının cinsine göre donma noktasını artırır ya da azaltır. (Bağlıdır.) (Cevap D) Aşırı su kaybetmiş hücrelerin hızla su alarak hücre dengesinin bozulmasını engellemek için serum sıvısı kullanılır. (Cevap D) 2. Çözüm Yayınları 5. D) Deniz seviyesinden yükseklere çıkıldıkça kaynama noktasının düşmesi açık hava basıncının azalması ile ilgilidir. osmotik basıncın yüksek olduğu çözeltilerde hazırlanırlar. 6. hücre dışı 1 derişik 2 hücre dışı I (Cevap C) Kütlece % 20 lik şeker çözeltisi A hücresi II yarı geçirgen zar 2 seyreltik seyreltik Kütlece % 40 lık şeker çözeltisi (Cevap D) 1 3. Bozulmalarını engellemek amacıyla I. Salamura balıklar, II. Turşular ve konserveler tuzlu ve derişik B hücresi 205 I. Zardan yalnızca su geçişi olur. (Yanlış), II. Su geçişi 1 yönündedir. (Doğru), III. su alan (I) I. 1. de hücreden dışarıya su geçişi olur. (Doğru), II. B seyreltik (hipotonik) ortamdan su alır. çözeltinin osmotik basıncı fazladır. (Yanlış) (Doğru), III. Su kaybeden A hücresi büzüşür (plazmoliz). (Doğru) (Cevap B) (Cevap E) Test 07 7. 1. D 1 2 3 2. D 3. B 4. D 5. C 6. E 7. D 8. D 9. D 10. B 11. B 12. C 10. Kütlece %20 lik tuzlu su Şekerli su çözeltileri Şeker kütlesi (g) Su kütlesi (g) Saf su X 25 100 Kütlece %20 lik tuzlu su Y 80 120 Z 50 150 X : 25 . 100 = 20 < 25 (Hipotonik), Y : 80 . 100 = 40 > 25 (Hipertonik), 125 200 Z : 50 .100 = 25 = 25 (İzotonik) 200 I. tuzlu su kaynama sıcaklığı > 100°C dir. (Doğru), II. 2. deki saf su kaynar, ancak kaynayan suyun sıcaklığı (100°C) 3. yü kaynatamaz. (Yanlış), III. Buharlaşan sudan dolayı derişim artar. (Doğru) (Cevap D) yarı geçirgen zar 1. 2. (Cevap B) yarı geçirgen zar 11. Çözüm Yayınları 8. X çözeltisi Y çözeltisi 1. kap 2.kap Maddelerin iyonik ya da moleküler durumları belli değildir. Dolayısıyla iyon derişimleri bilinemez. (I. ve III kesin değildir.) Ancak su geçişi her iki yönde gerçekleşir. (II. kesindir.) (Cevap B) I. 1. (hipertonik), 2. den daha derişiktir. Osmotik basınç 1 > 2'dir. (Doğru) II. Derişimi az olan 2. den 1. ye su geçer. (Yanlış), III. Doğru (Cevap D) 12. 206 9. I. Aynı hacimlerdeki suyun kütlesi, etil alkolünkünden büyüktür. (Doğru) II. 100 mL'si sudur. 100 g su vardır. (Yanlış), III. dsu > detil alkol (Doğru) (Cevap D) Derişimi en fazla olan Y su alarak deplazmoliz oluyor. X'in derişimi Z'ninkinden küçük, T'ninkinden büyüktür. (Cevap C) BİRE BİR BÖLÜM 06 Test 1. 08 4. Katı X kütlesi (g) a b 0 Zaman Çözünme fiziksel bir etkelişimdir. Çözücü ve çözünen kütleleri, kimyasal özellikleri, molekül kütleleri ve formülleri değişmez. Ancak su ve şeker arasında moleküller arası etkileşimler (dipol - dipol gibi) kurularak çözünme gerçekleşir. (Cevap E) Çözünen katı kütlesi = a - b gramdır. % derişim = a-b . 100 100+(a-b) (Cevap D) 5. Çözüm Yayınları 2. Polar maddeler polar çözücülerde, apolar maddeler apolar çözücülerde iyi çözünür. C) Polar olan HI'nın apolar olan CCI4'te çözünmesi beklenmez. O2'li suda çözücü sudur (sıvı), çözünen O2'dir. (gaz) (Cevap C) (Cevap B) 6. yarı geçirgen zar 20 g X 20 g X 10 g X 50 g H 2O 10 g H2O 25 g H2O I II III 207 3. Fiziksel ve kimyasal olaylarda kütle korunur. (Cevap C) Derişimleri : (I). 20 = 10 (III) < 20 (II). Seyreltik olan I. ve III.den II. ye su geçişi olur. II. de 50 25 10 derişim azalır, I. ve III. de artar. (Cevap B) Test 08 1. E 7. 2. B 3. C 4. D 5. C 6. B 10. m gram X 100 g saf su 25 ºC I m gram Y 100 g saf su 25 ºC II 7. E 8. C 9. D 10. A 11. B m gram Z 100 g saf su 25 ºC III A, B, C, D seçeneklerinde çözünen maddenin derişiminin etkisi görülür. E seçeneğinde ise gaz → katı dönüşümü ile açığa çıkan ısının etkisi vardır. (Cevap E) 8. 10 g NaCI(k) 100 g saf su 1. kap 10 g şeker 100 g saf su 2. kap Çözüm Yayınları I. Kütlece % derişimleri (Kesinlikle aynı), II. İyon içerikleri ve formülleri bilinmiyor. (Kesin değil), III. Formül ve iyon sayısı bilinmiyor. (Kesin değil) (Cevap A) X : Uçucu olmayan katılar suyun kaynama noktasını artırır. Y : İyon içeren NaCI çözündüğünde elektrik iletkenliği artar. (Cevap C) 11. 9. P1 Piston A P2 yarı geçirgen zar O Piston B % x lik NaCI(suda) % y lik NaCI(suda) 208 X'in çözünmesi ekzotermik, sıcaklıkla ters orantılıdır. D) 50°C'de 20 g X çözüyorken, 20°C'ye soğutulduğunda 40 g X (daha fazla) çözebilir. Çökme gerçekleşmez. (Cevap D) I. B pistonu O noktasına çıktığına göre su geçişi → yönünde gerçekleşir. P1 = P2 ise derişimi çok olan su geçişinin olduğu yönde olan % y'lik çözeltidir. y > x olmalıydı. (Yanlış) II. x = y ise ve P1 > P2 ise basınç etkisiyle su → yönünde geçer. (Doğru) III. x < y ise ve P1 = P2 ise su → yönünde basınç etkisi olmadan normal osmoz ile geçebilir. (Yanlış) (Cevap B) Karışımlar / Karışımların Ayrıştırılması / Tanecik Boyutu Farkıyla Ayırma 1. BÖLÜM 06 Test 09 4. I. Katı - sıvı heterojendir. (Süzme) II. Katı - gaz heterojendir. (Süzme) III. Manyetik özellik farkı (Mıknatıslama) (Cevap C) Tanecik boyutu farkı ile ayırmada boyutu büyük olan tanecik kullanılan süzgeç, yarı geçirgen zar veya elekten geçemez. E) Gümüş (Ag) ve Nikel (Ni) tozlarından oluşan karışıma mıknatıs yaklaştırılırsa Nikeli çeker. (Manyetik özellik farkı) (Cevap E) 2. Çözüm Yayınları 5. I. Şekerli su homojen karışımdır. (Kullanılamaz.) II. Kumlu su (katı - sıvı) heterojendir. (Kullanılır.) III. Çamaşır sodası suda çözünür. (Kullanılamaz.) (Cevap B) Mıknatıs tarafından çekilen maddeler Demir, Kobalt ve Nikel'dir. I. Mıknatıs her ikisini de çeker. (Faydalanılamaz), II. Yalnızca Nikeli çeker. (Faydalanılır.), III. Yalnızca Nikeli çeker. (Faydalanılır.) (Cevap A) 3. 6. I. Adi karışım (Ayıklama), II. Tanecik boyutu farkı (Eleme), II. Süspansiyon (katı - sıvı) heterojendir. (Süzme) (Cevap A) Alkollü su homojen sıvı - sıvı karışımıdır. Süzgeçten her iki sıvı da geçer. Ayrımsal damıtma ile ayrıştırılır. (Cevap C) 209 Test 09 1. C 7. 2. B 3. A 4. E 5. A 6. C 7. D 8. C 9. B 10. E 11. C 12. E 10. Demir tozu : Mıknatıslama ile, Karabiber : Elektriklenme ile, Sofra tuzu ve naftalin : Suda çözme ve süzme ile ayrıştırılır. E) Ayıklama yöntemi kullanılmaz. I. II. III. IV. Katı - sıvı heterojen : Katı süzgeçte kalır. (Yanıt) Katı - gaz heterojen : Katı süzgeçte kalır. (Yanıt) Katı - katı heterojen : Boyutu büyük olan süzgeçte kalır. (Yanıt) Sıvı - sıvı heterojen : Sıvılar süzgeçten geçer. (Cevap E) (Cevap D) 11. X(k) su Y(k) + ısı + A (aq) + B (aq) + ısı + su C (aq) + D(aq) 8. Süspansiyon : Katı - sıvı heterojen karışımlardır. Katı tanecik boyutu 10–6 m'den büyüktür. Süzme işleminde süzgeçte kalırlar. (Cevap C) Çözüm Yayınları I. İyonlar arası oluşabilecek kompleksler çözünürlüğü azaltır. (Olabilir.) 9. 210 II. A+ ile D– ya da C+ ile B– arası az çözünen bir bileşik oluşmuş olabilir. (Olabilir.) III. Suyun buharlaşması derişimi artıran etki yapar. (Olamaz.) (Cevap C) 12. X : Suda çözünmeyen katı (Naftalin) Y ve Z suda çözünen uçucu olmayan katılar (Şeker ve sofra tuzu) (Cevap B) Diyaliz işleminde kan hücreleri diyaliz çözeltisine geçmez. (Cevap E) BÖLÜM 06 Test Yoğunluk Farkıyla Ayırma 1. Odun talaşı 4. X Y Z 10 Su Kum Flotasyon : dkatı < dsıvı (Heterojen), Dekantasyon : dkatı > dsıvı (Heterojen) (Cevap E) 5. I. Ayırma hunisi birbirine karışmayan yoğunlukları farklı sıvıları ayırmak için kullanılır. (Doğru) II. Yoğunluğu en büyük olan Z öncelikle ayrılır. (Doğru) (Cevap E) Çözüm Yayınları III. Yoğunluğu en küçük olan Z en son kalandır. (Doğru) 2. Dekantasyon : Katı - sıvı heterojen karışımda dibe çökmüş olan katıyı sıvıyla karıştırmadan sıvısının başka kaba alınması işlemidir. (Cevap E) 6. I. Sıvı - sıvı heterojen karışımlar ayırma hunisi ile ayrılır. (Yanıt) II. Sıvıların yoğunluk farkından faydalanılır. (Yanıt) III Sıvıların kaynama noktasından faydalanılmaz. (Yanıt değil) (Cevap C) 211 3. I. Katı - sıvı heterojen, katı yüzer, II. Katı - sıvı heterojen katı çöker, III. Sıvı - sıvı heterojen, IV. Çöktürülen katı dibe çöker. (Cevap E) C) 50°C'de X, Y ve Z sıvıdır. Sıvılar süzgeçten geçer. (Cevap C) Test 10 1. E 7. 2. C 3. E 4. E 5. E 6. C 7. D 8. D 9. B 10. D 11. B 12. C 10. D) Y ile su verilen bilgilere göre birbiri içinde çözünür. Özkütle farkı kullanılamaz. (Cevap D) X : Yüzen bir katı, çökmüş bir katı ve sıvıdan oluşur. Y : Heterojen sıvılar ve çökmüş bir katıdan oluşur. 11. Yoğunluk Z : Hafif ve çok küçük katılardan oluşan heterojen katı - sıvı karışımdır. Z Hacim Çözüm Yayınları 8. X Y D) Katı tanecik boyutu en küçük olan, çöktürülebilmek için şap gibi özel koagülantlar kullanılan Z'dir. (Cevap D) I. X ile Z homojen karışırsa, karışımın yoğunluğu < Y'nin yoğunluğu olabilir. (Kesin değil), II. Heterojen olduğu için. (Kesin), III. Birbirine karışan olabilir. (Kesin değil) (Cevap B) Alkol - su : Homojen sıvı - sıvı karışımıdır. Kaynama noktası farkıyla (Ayrımsal damıtma) ayrıştırılır. (Cevap D) 12. 212 9. I. H2O (polar) - CCI4 (apolar) : Çözünmezler (Yoğunluk farkı), II. I2 (apolar) - H2O (polar) : Çözünmezler (Yoğunluk farkı) (Cevap B) Z çözünmediği ve özkütlesi en büyük olduğu için öncelikle karışımdan ayrılır. (I. ve II. kesin doğru) (Cevap C) BÖLÜM 06 Test Çözünürlük Farkıyla Ayırma 11 1. 4. I. Tuz suda çözünür, naftalin çözünmez. (Ayrılır.) Bu yöntemin kullanılabilmesi için maddelerden birisinin suda çözünmesi, diğerinin ise çözünmemesi gereklidir. Su (H2O) polar bir çözücüdür. I2 ve Naftalin ise apolar maddelerdir. Her ikisi de suda çözünmez. (Cevap B) II. Her ikisi de suda çözünmez. (Ayrılamaz.) III. Şeker suda çözünür, kum çözünmez. (Ayrılır.) IV. Her ikisi de suda çözünür. (Ayrılamaz.) (Cevap C) 5. Çözüm Yayınları 2. B) Alkol - su : Homojen sıvı - sıvı karışımıdır. Birbirleri içinde çözünürler. Kaynama noktası farkı (Ayrımsal damıtma) ile ayrıştırılırlar. (Cevap B) III. Mıknatıslanma ile demir tozu, I. Suda çözme ile tuz ve şeker çözünür, naftalin çöker. II. Süzme ile çöken naftalin elde edilir. IV. Ayrımsal kristallendirme ile şeker kristalleri dipte birikir. II. Süzme ile dipteki şeker alınır. V. Damıtma ile tuzlu sudan tuz ve su ayrıştırılır. (Cevap D) 6. 3. Üzümden sirke eldesi kimyasal bir süreç olup, fermantasyon (mayalanma) işlemidir. (Cevap D) 213 Santrifuj işlemi merkezkaç kuvvetinden faydalanan fiziksel bir çöktürme yöntemidir. (Cevap D) Test 11 1. C 7. 2. B 3. D 4. B 5. D 6. D 7. D 8. E 9. E 10. E 11. C 12. E 10. Adsorpsiyon (Aktif kömür yüzeyinde tutma) C içeriği bulunan atık maddeleri, çoğunlukla istenmeyen gazları filtrelemek için kullanılır. (Cevap E) 11. Z sıvısı : Digerlerinde çözünmediği için yoğunluk farkı ve çözünürlük farkı yardımıyla ayrıştırılır. X katısı ve Y sıvısı : Kaynama noktası farkı ile ayrıştırılır. (Cevap D) Çözüm Yayınları 8. Na+ formundaki reçine, katyon değiştirici reçinedir. Na+ ile Ca2+ ve Mg2+ iyonlarını yer değiştirerek suyu yumuşatır. çöktürülebilir. (Cevap C) H + – O3S E) Sert sulardaki Ca2+ ve Mg2+ iyonlarının uzaklaştırılması için katyon değiştirici reçineler ile Ca2+ ve Mg2+, iyonu uzaklaştırılır. HCO 3- (bikarbonatla), Ca2+ ve Mg2+ iyonları 12. SO3– H + (Cevap E) CI3 N – CH 3 – 3 SO H 9. -A- 214 + + CI – CH 3 CI – R +3 N -B- Koagülasyon (pıltılaştırma) işlemi su içerisinde istenmeyen ancak boyutu çok büyük olan A : Katyon değiştirici reçinedir. Sudaki Ca2+ ve Mg2+ iyonlarını uzaklaştırır. taneciklerin şap, Fe2 (SO4)3 gibi koagülantlarla boyutunun artırılarak çöktürülmesidir. (Asidiktir.) B : Anyon değiştirici reçinedir. Sert sulardaki HCO 3- ve SO 42- iyonlarını uzaklaştırır. (Cevap E) (Cevap E) BÖLÜM 06 Test Kaynama Noktası Farkıyla Ayırma 1. 12 4. Kaynama noktası küçük olan sıvı öncelikle buharlaşır ve damıtma ile toplama kabında ilk Şeker, Tuz, Çamaşır sodası (Na2 CO3) ve sud kostik (NaOH) suda çözünürken zeytinyağı olarak toplanır. Kaynama noktası küçük olan Z ilk önce, büyük olan Y ise en son toplanır. suda çözünmez. Basit damıtma yönteminde katı - sıvı homojen karışımlar kaynama Z, X, Y noktası farkıyla ayrıştırılır. (Cevap B) Zeytinyağı - su : Sıvı - sıvı heterojendir. Yoğunluk farkıyla, ayırma hunisi kullanarak ayrıştırılır. (Cevap D) 5. Sıcaklık (ºC) t2 t1 I II III IV V 0 2. Zaman Çözüm Yayınları Basit damıtma : Katı - sıvı homojen karışımlarda kaynama noktası farkından faydalanılarak gerçekletirilen bir ayırma tekniğidir. (Cevap C) Kaynama noktaları Z > X > Y'dir. Y t1°C'de, X ise t2 °C'de kaynar. (I. doğru), Kaynama noktası en küçük olan Y ilk olarak toplama kabında toplanır. (II. Doğru), Kaynama noktası en büyük olan Z damıtma kabında kalır. (III. Doğru) (Cevap E) 6. 215 3. Katı - sıvı çözeltileri (Homojen karışımlar) için damıtma, sıvı - sıvı çözeltileri için ayrımsal damıtma kullanılabilir. Santrifuj katı - sıvı koloidal yapılarda kullanılır. (Cevap C) Şekerli su (katı - sıvı homojen) : Damıtma yöntemiyle ayrıştırılır. (Cevap C) Test 12 1. D 7. 2. C 3. C 4. B 5. E 6. C 7. C 8. C 9. D 10. C 11. C termometre su çıkışı 10. su girişi soğutma sistemi toplama kabı X, Y ve Z Damıtma kabı ısıtıcı C) Ayrımsal damıtma sıvı - sıvı homojen karışımları uçuculuk farkında faydalanılarak ayırma tekniğidir. Ancak sıvılar her sıcaklıkta buharlaştığı için toplama kabında % 100 saf bir sıvı elde edilemez. (Cevap C) Çözüm Yayınları 8. 100 °C'de hepsi gazdır. 60°C'ye soğutulduğunda, X : gaz, Y : Sıvı, Z : Gaz haldedir. O halde toplama kabında Y bulunur. X ve Z ise sistemi gaz olarak terk eder. (Cevap C) 11. X : Sıcaklıkla çözünürlük değişimleri farklı olan iki katının suyla oluşturduğu karışımdır. (Ayrımsal kristallendirme) Y : Sıvı - sıvı homojen karışımdır. Kaynama noktası farklı ile ayrıştırılır. (Ayrımsal damıtma) Z : Katı - sıvı homojen karışımdır. (Damıtma) (Cevap C) 9. X-Y-Z gaz karışımları 216 Başlangıçta gaz oldukları için yoğunlaşma noktası (Kaynama noktası) büyük olan öncelikle I. X - Y heterojendir. II. X - su homojen (Kullanılır.) sıvılaşır. (X). KN : X > Z > Y III. Y - Z homojen (Kullanılır.) IV. Z - su homojen ancak kaynama noktaları çok yakın (Cevap D) (Verimsiz.) (Cevap C) BİRE BİR 13 BÖLÜM 06 Test 1. 4. I.'de CI– ile Ag+ AgCI(k) çökeleğini oluşturur. (Yanıt) II.'de Br– ile Cu2+ CuBr2(k) çökeleğini oluşturur. (Yanıt) I. Sıvı - sıvı homojen karışımlar kaynama noktası farkından faydalanılarak ayrımsal damıtma tekniği ile ayrılır. (Doğru) III.'deki katyonlar K+ ve Na+ iyi çözünür. Çökelek oluşturmazlar. (Cevap C) II. Bir karışımdaki maddelerden bazılarının bir çözücü yardımıyla ayrıştırılmasına özkütle denir. (Doğru) III. Birbirine karışmayan yoğunlukları farklı sıvılar ayırma hunisi yardımıyla ayrılır. (Doğru) (Cevap E) 5. Çözüm Yayınları 2. I. Dağılan katı boyutu süzgeçten geçemeyecek kadar küçük olan katı - sıvı heterojen karışımları santrifuj ile ayrılır. (Doğru) II. Yoğunlukları farklı sıvı - sıvı heterojen karışımları ayırma hunisi ile ayrıştırılır. (Doğru) III. Katı - sıvı homojen karışımlar damıtma ile ayrılır. (Yanlış) (Cevap C) 3. I. Özkütle farkı, II. Tanecik boyutu farkı, III. Tanecik boyutu farkı Çay yaprağından çay demlenmesi özütleme (ekstraksiyon) işlemidir. Flotasyon ise sıvıda katının yüzdürülmesi işlemidir. (Cevap C) 217 6. (Cevap D) Tuz - şeker - su homojen bir karışımdır. Tuz ve şekerin sudaki çözünürlüklerinin sıcaklıkla değişimleri farklıdır. Ayrımsal kristallendirme yöntemi kullanılır. (Cevap D) Test 13 1. E 7. 2. C 3. D 4. C 5. C 6. D 7. E 8. E 9. D 10. B 11. A 12. B 10. Koloidal sospansiyonlarda katı parçacıklar süzgeçten geçebilecek boyuttadır. I. Boyutunu büyütüp çöktürmek için koagülant kullanılır. (Doğru) II. Çöken katı süzülür. (Doğru) III. Santrifuj ile çöktürülebilir. (Doğru) 8. Sıcaklık (°C) Sıcaklık (°C) (Cevap E) Sıcaklık (°C) I. Süzgeç kağıdında : Suda çözünmeyen iyot ve odun talaşı II. Isıtma kabında : Suda çözünmüş olan şeker ve yemek tuzu X Zaman Zaman Y Z (Cevap B) Zaman Çözüm Yayınları 11. X : Katı - sıvı homojen (tuzlu su gibi), Y : Sıvı - sıvı homojen (alkollü su gibi), Z : Saf bir sıvıdır. (Su gibi). I. Doğru, II. X damıtma ile Y ayrımsal damıtla ile (Doğru), III. Doğru (Cevap E) I. Ayırma hunisi ile tüm bileşenlerine ayrıldığı için (Kesin doğru) II. Y bileşikte olabilir. (Kesin değil), III. İkiden fazla olabilir. (Kesin değil) 9. X- Z Y Ayırma hunisi (Cevap A) 12. Toplama kabı 218 I. Y'nin yoğunluğu X - Z karışımından büyüktür. Ancak X veya Z'nin yoğunluğundan I. X ve Y : sıvı, Z ve T : katı (Doğru), II. Ayrımsal damıtma ve damıtma da kaynama noktası büyüktür denilemez. (Kesin değil), II. Çözünmüştür. (Kesin), III. İki ayrı görüntü vardır. farklı kullanılır. (Doğru), III.'de çözünürlük - sıcaklık değişiminden faydalanılır. (Yanlış) (Kesin) (Cevap D) (Cevap B) TÜMEVARIM - III Test 1. 01 4. Kimyasal madde Tehlike uyarı işareti A) Kezzap (HNO3) i B) LPG tankları T+ C) Böcek ilacı Simyacılar deneme - yanılma yöntemi kullanmışlardır. Bilimsel anlamda deney yapmamışlardır. D) Çamaşır suyu (Cevap D) E) Oksijen tüpü Çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit) (NaCIO) : Tahriş edici bir maddedir. i işareti kullanılmalıydı. Kullanılan işaret radyoaktif tehlike işaretidir. (Cevap D) Çözüm Yayınları 2. Doğru eşleştirme I - c, II - b, III - a'dır. (Cevap C) Co bileşiklerinde farklı "+" yük olabilen bir geçiş metalidir. Bileşikte aldığı yük belirtilmelidir. Ca 3+ Br 3- : Kobalt (III) bromür şeklinde adlandırılır. (Cevap B) 5. 3. NaCI : Sofra tuzu (Sodyum klorür) olmalıydı. 219 (Cevap A) _ Bikarbonat : HCO 3- , X 2+ HCO3 ⇒ X(HCO3)2 Sülfat : SO 42- , X 2+ _ 2 SO4 ⇒ XSO4 (Cevap D) Test 01 7. 1. D Buhar basıncı (atm) X Y Z 1 0 t1 t2 t3 10. 2. C 3. A 4. D 5. B 6. D X sıvısının özkütlesi 7. E 8. D 9. D 10. D 11. C 12. D X sıvısının hacmi Zaman Sıcaklık (°C) Zaman I. Saf katı ve sıvıların sıcaklıkları sabit iken özkütleleri sabittir. Alınan ısı hal değişimine harcanır. (Yanlış) II. Kaynamaktadır. Buhar basıncı sabittir. (Doğru) III. Kaynamaktadır. (Doğru) (Cevap D) I. Aynı ortamda buhar basınçlarının (1 atm'ye) eşitlendiği andaki sıcaklıkları kaynama noktalarıdır. (Doğru) II. Kaynama noktaları farklı sıvı - sıvı homojen karışımları ayrımsal damıtma ile ayrılır. (Doğru) III. Kaynarken buhar basınçları eşitlenir. (Doğru) t3 t2 t1 t2 t1 X sıvısı (Cevap E) Sıcaklık (°C) t3 0 Zaman (dk) 0 Y sıvısı 11. Zaman (dk) Çözüm Yayınları Sıcaklık (°C) 8. I. Henüz kaynamamış bir sıvı daha içerebilir. (Kesin değil), II. Katı - sıvı doymamış çözelti X : İyonik bağlı bir bileşik ya da metaldir. (Cu, MgBr2, NaOH, Au) kaynarken sıcaklıkları artar. (Doğru), III. X saf su ise Y tuzlu su (katı - sıvı) olabilir. (Doğru) (Cevap D) Y : Katı - sıvı, sıvı - sıvı homojen karışımdır. (Hepsi olur). Z : Aktif metal veya bazdır. (Na, Ca(OH)2, KOH). Amfoter olan AI olamaz. 220 12. 9. Potasyum permanganat : K + MnO 4- → K+ ve MnO 4- olmalıydı. (Cevap C) (Cevap D) XY2'de X = 36 ise X = 12 'dir. X = 12 ve Y = 1. Z bileşiğinde 100 g X ve 2Y 6 Y 1 25 g Y kullanılmış olsun. = 4 Y1 X 100 Y25 X= 12 1 12 X 3 Y = X 2 Y6 (Cevap D) TÜMEVARIM - III Test 1. 2 8 4. 2 7 2 8 02 1 12Mg atomu 12Mg 2+ iyonuna dönüşürken e– sayısı azalır. Çekirdek çekim gücü p+.s ile orantılıdır. Proton sayısı sabittir. (Cevap C) I. X : Soygaz (8A) dır. Soygazlar serbest atomik yapıdadır. (Doğru) II. Z+Y– bileşiğinde, Z+ ve Y–'nin e– dizilimi X ile aynıdır. (Doğru) III. Y(7A) holojendir. Diatomik Y2 şeklinde bulunur. Z ise 1A metalidir. Metaller moleküler yapıya sahip değildirler. (Yanlış) (Cevap C) 2. Çözüm Yayınları 5. E) Dalton : Katlı oranlar yasasını bulmuştur. Sabit oranlar yasasını Proust bulmuştur. I. Na + N x O 32- ise +1 + x – 6 = 0'dan x = +5 II. Ca 2+ C 2y O 42- ise +2 + 2y – 8 = 0'dan y = +3 (Cevap E) III. K + CI Z O 32- ise +1 + z – 6 = 0'dan z = +5 (Cevap B) 3. 6. 221 E) Metallerin elektrik iletkenliği e– hareketiyledir. Fiziksel bir olaydır. I. Aynı periyottadırlar. Temel enerji düzeyi sayıları 3'tür. (Doğru) II. X (1A) ve Y(3A) metaldir. Z ve K(7A) ametaldir. (Doğru) III. T (He) değerlik e– sayısı 2'dir. (Yanlış) (Cevap C) (Cevap E) Test 02 1. C 7. 2. E 3. C 4. C 5. B 6. E 7. B 8. B 9. A 10. E 11. D 12. E 10. I. Z(4A) > X (2A) > Y (3A) (olabilir.) II. Y (5A) > Z (6A) > X (4A) (olabilir.) III. Z (8A) > Y (7A) > X (6A) (olabilir.) B) I2 apolar bir moleküldür. Polar olan HCI'de çözünmesi beklenmez. Proton sayısı 8. a+1 a 11. a+1 Y b+1 a Nötron sayısı X Z b Y b+1 Nötron sayısı Çözüm Yayınları b (Cevap E) Elektron sayısı Z X (Cevap B) D) İkinci tepkimede iyonlar yüklerini korur. Elektron alışverişi yoktur. (Cevap D) 12. I. X ile Y'nin p+.sayıları aynı ancak e–. sayıları farklıdır. Kimyasal özellik hem p+.s hem de e–.sayısına bağlıdır. (Yanlış) II. Y'nin kütle no = a + b + 1, Z'ninki a + 1 + b ile aynıdır. (Doğru) III. X–1 yüklü bir anyon, Y ise nötrdür. (Yanlış) (Cevap B) Gaz basıncı Hacim 9. 0 222 I 3 Zaman (dk) 0 X kütlesinin Y kütlesine oranı 0 III 3 Zaman (dk) II 3 Zaman (dk) Gaz özkütlesi 0 IV 3 Zaman (dk) A seçeneğinde verilen tepkimede suda çözünmeyen yeni bir bileşik oluşumu vardır. I. Ekzotermik olduğu için olabilir. II. Sabit hacimli olabilir, III. Bileşikte kütlece birleşme Çözünme - çökelme olmalıydı. sabittir, IV. Hacim belli değil, mümkündür. (Cevap A) (Cevap E) TÜMEVARIM - III Test 1. 5. 03 Sıcaklık (°C) t3 X t2 Y 0 t1 2 4 Zaman (dk) 6 CH3COOH(asit) + H2S(asit) → Asit - asit ile tepkime vermez. (Cevap E) 2. B) Katılar soğuyarak hal değiştiremez. Halbuki grafikte X soğuyarak hal değiştiriyor. O I. İyonik karakter iyon çapı ile doğru orantılıdır. İyon çapları Ca2+ > Mg2+ dir. (Yanlış) II. İyonik bileşiklerde erime noktası iyon çapı ile ters orantılıdır. (Doğru) III. İyonik bileşiklerde iyonik bağ kuvveti iyon çapı ile ters orantılıdır. (Doğru) (Cevap D) 3. (Cevap B) Çözüm Yayınları halde X gaz ya da sıvıdır. PV RT 6. 1 Y X ideal gaz Z Karbondioksit (CO2) kovalent bağlarla kurulmuş bir moleküler kristaldir. (Cevap C) 4. Basınç (atm) 223 nx = P.V den nx = 2.1 = 2 ; ny = 2.2 = 2 ; nz = 1.2 = 1 nx = ny > nz (Cevap B) T 273 273 546 273 546 273 I. İdealden en az sapma gösteren X'tir. (Doğru), II. Basınç arttıkça gazlar ideallikten uzaklaşır (Doğru), III. Z, ideale en uzak davranış sergiler. (Doğru) (Cevap E) Test 03 1. E 7. 2. D 3. C 4. B 5. B 6. E 7. D 8. E 9. E 10. B 11. E 12. E 10. B) 6X ve 8Y ametalleri arasında XY2 moleküler yapısı oluşur. Moleküler kristal olmalıydı. (Cevap B) D) Suda şeker çözülürse yoğunluk artar. Dolayısıyla viskozitesi (akmaya karşı direnç) artar. (Cevap D) 11. b a O2 alev 8. CO2(g) NH3(g) HCI(g) CO(g) He(g) I. Buhar basıncı sıcaklığa bağlıdır. t1 °C'de X = 24'tür. II. koşulda Bağıl nem % si = 50 = y . 100'den y = 12'dir. (Doğru) 24 II. 18 mm Hg'de t = 20°C ise 24 mm Hg'de t1 > 20°C'dir. (Doğru) III. 16 = 12 dir. (Doğru) 24 18 NaOH(suda) I. HNO3(suda) II. Çözüm Yayınları kıvılcım E) b borusundan geçen nötr oksit olan CO ile O2 tepkimesi sonucu oluşan CO2 gazı alevi söndürür. (Cevap E) 9. 12. (Cevap E) 25 . 100 = 20'lik. % 20 X, % 80 su içerir. 100+25 (Cevap E) Kütle(g) 25 0 Zaman 224 E) PV = nRT'ye göre n ve T sabit ise P.V değeri sabittir. (Cevap E) Kütle % = TÜMEVARIM - III Test 1. 04 5. Suda iyonlarına ayrışarak çözünen I. K2SO4, II. CH3COOH ve IV. NaOH elektrolittir. (Cevap E) 2. I. X+ – Y– (polar), Y – Y ve Y = X = Y (apolar) (Doğru) II. Apolar moleküller arası London etkilidir. (Doğru), III. polar - polar arası dipol - dipol etkileşimi vardır. (Doğru) (Cevap E) Q1 1. iyonlaşma enerjisi iken Q3 e– ilgisidir. Q1 ile Q3 eşit değildir. (Cevap C) Çözüm Yayınları 6. 3. B) K + _ CIO3 ⇒ KCIO3 : Potasyum klorat olmalıydı. (Cevap B) 225 4. I. mFe = 56 II. mCu = 2.64 = 8 : 128 III. mN = 14 = 7 mO 16 m.O 16 1 16 mO 2.16 16 O'ler eşit iken oluşan sıranın tam tersidir. III > I > II'dir. D) Boyle - Mariotte P ile V arasındaki ilişki olmalıydı. (Cevap D) (Cevap D) Test 04 1. E I 7. II Saf su %20 lik tuzlu su Ankara Antalya (deniz seviyesi) 2. C 3. B 4. D 5. E 6. D 7. D 8. C 9. C 10. A 11. E 12. D 10. III %20 lik tuzlu su Ankara Kaynama noktası dış basınç arttıkça (deniz seviyesine inildikçe) ve tuz oranı arttıkça artar. Buhar basıncı dış basınca bağlı değildir, sıcaklıkla doğru, kaynama noktası ile ters orantılıdır. Kaynayan sıvının buhar basınç bulunduğu ortamın dış basıncına eşittir. (Cevap D) Bir süre sonra 1 nolu da osmotik basınç arttığına göre başlangıçta seyreltik olmalıdır. Zamanla 2. ye su verdiği için derişimi artar. Osmotik basınç artar. 8. 11. Çözüm Yayınları C) X kaynama noktası en küçük olandır. Öncelikle buharlaşır. (Cevap A) (Cevap C) 9. I. Y'nin 10°C'deki çözünürlüğü en fazladır. (Doğru) II. 20°C'deki çözünürlükleri eşittir. (Doğru) III. I. çözelti 30°C geldiğinde çökerek III. ile derişimi eşitlenir. (Doğru) 226 12. I. Her üç kaptada tepkime gerçekleşir. I. kapta asit harcanır, pH artar. II. de NaOH oluşur, pH artar, III. de NaOH harcanır pH azalır. (Doğru) I. KOH kuvvetli bazdır. HCN zayıf asittir. (pH > 7) II. Üç kapta da H2 oluşur. (Doğru). III. II. kapta baz oluşur. (Yanlış) (pH < 7) (Cevap C) (Cevap E) II. 0,1 mol OH– = 0,1 mol H+ (pH = 7), III. H2SO4 kuvvetli asit, Cu(OH)2 zayıf bazdır. (Cevap D) TÜMEVARIM - III Test 1. 05 4. D) Siyah çay baziktir. Yeşil olmalıydı. (Cevap D) 2. X : Elektronegatiflik ve iyonlaşma enerjisi Y : Atomik yarıçap ve Bazlık'tır. Çözüm Yayınları (Cevap D) 5. I. Kütleleri 64'er gram alınırsa, nHe = 64 = 16 mol, nCH4 = 64 = 4 mol ve 4 16 nSO2 = 64 = 1 mol (Doğru) 64 II. Mol sayısı en az olanı SO2'dir. (Doğru) III. Mol kütlelerinin karekökü ile yayılma hızı ters orantılıdır. VHe = 1 =1 , VCH4 = 4 2 1 = 1 , VSO2 = 4 16 1 = 1 (Doğru) 8 64 (Cevap E) I. X : KCIO3, CaCO3, MgCO3 ... olabilir. (Kesin değil) II. Y : CaO, MgO, KCI ... olabilir. (Kesin değil) III. Z : Su ile H2CO3'ü oluşturan CO2'dir. (Kesin) 3. 6. Özısı, çözünürlük ve özkütle (katı, sıvı ve gaz için ayırt edicidir.) Genleşme ise gazlar için ayırt edici değildir. (Cevap E) A) Demir (Fe) ve Nikel (Ni) her ikisi de mıknatıs tarafından çekilir. (Cevap C) 227 (Cevap A) Test 05 1. D 7. 2. E 3. E 4. D 5. C 6. A 7. D 8. A 9. B 10. E 11. D 12. B 10. –3 ppm = mg çözünen , ppb = 10 mg kg çözelti kg çözelti (Cevap D) 8. I. Gaz eklenmiştir. Basınç artar. (Doğru), II. 2. kapta tepkime ile gaz mol sayısı azalır. (Doğru), III. Basınç arttığı için yoğunluk artar. (Doğru) (Cevap E) A) Sıvı aerosol'de dağıtan gaz, dağılan sıvı olmalıydı. (Cevap A) Çözüm Yayınları 11. 9. I. 10°C'de 50 g suda 10 g X çözünür. 20 – 10 = 10 g çöker (Yanlış) II. Çöktüğü için doymuş (Doğru), III. 10°C'de 10 g X'li 50 g su çözer. (Doğru) 228 (Cevap D) 12. I. pH azalıyor, asitlik artar, H+ artar. (Yanlış) B) NaOH : Başlıca sabun üretimi olmak üzere birçok alanda kullanılır. Ama kabartma tozu olarak NaHCO3 kullanılır. II. pH azalıyor, eklenen asit, kaptaki bazdır. (Doğru) III. Yanlış (Cevap B) (Cevap B) Endüstri ve Canlılarda Enerji / Fosil Yakıtlar / Organik ve Anorganik Bileşikler 1. BÖLÜM 07 Test 01 4. | I. Organik bileşiklerde C atomu —C— , C = , —C ≡ , = C = şekillerinde 4 bağ yapar. | (Doğru) II. Doğru. III. Doğada moleküler yapıda bulunamaz. (Yanlış) (Cevap C) II. Yağlar 123 I.Proteinler Canlı organizmalardaki kimyasal bileşiklerdir. Organiktirler. (Cevap D) Çözüm Yayınları III. Karbonhidratlar 2. 5. D) Organik bileşiklerin tepkimeleri genelde yavaş ve çok basamaklı olup katalizörlerle hızlandırılır. (Cevap D) Karbon (C) elementinin oksitleri (CO, CO2 gibi), karbonatları (CaCO3, Na2CO3 gibi), siyanürleri (HCN gibi) ve siyanatları (OCN–) dışında kalan bileşikleri organiktir. II. C2H5OH ve III. C2H2 organiktir. (Cevap C) 229 6. 3. Karbon (C) elementinin oksitleri anorganiktir. CO2 (Karbondioksit) anorganiktir. (Cevap E) Organik bileşiklerden polar olan alkoller ve karboksili asitler suda iyi çözünürler, apolar olan hidrokarbonlar suda çözünmez. (Cevap E) Test 01 1. D 7. 2. C 3. E 4. C 5. D 6. E 7. A 8. D 9. D 10. B 11. D 12. E 10. B) Benzen (C6H6) apolardır. Benzende polar olan C2H5OH çözünemez. (Cevap B) H I. O = C = O (X) ve H C apolardır. (Yanlış) H molekülleri simetrik yük dağılımına sahip olup her ikisi de H 11. II. C elementinin oksitleri anorganiktir. (Doğru) III. CH4, bir alkan olup, organiktir. (Doğru) (Cevap A) Çözüm Yayınları 8. CO + 1 O2 → CO2 (A) 2 CO2 + H2O → H2CO3 (B) C elementinin oksitleri (CO), karbonatları (CaCO3) ve siyanürleri (HCN) anorganiktir. HCOOH organiktir. H2CO3 + Ca(OH)2 → CaCO3 (C) + 2H2O (Cevap D) (Cevap D) 12. 230 9. Organik bileşiklerde C atomu 4 bağ yapar. İki atom arasında C (4 lü bağ) yapılamaz. (Cevap D) I. X : CH3OH gibi O de içerebilir. (Kesin değil), II. Anorganik ya da organik olabilir. (Kesin değil), III. HCN (anorganik), CH3COOH (organik) (Kesin değil) (Cevap E) BÖLÜM 07 Test Kömür ve Petrol 1. 02 4. Fosil yakıtlar ölü organizmaların çok uzun süre toprak altında kaymasıyla oluşan yapılarında C atomu bulunan kömür, petrol ve doğalgazdır. C) Fosil yakıtlar yakıldığında CO2 açığa çıkarır, çevreyi kirletir ve tükenir enerji kayankalarıdır. Yenilenebilir değildir. (Cevap C) Jeolojik oluşum süresi en kısa alandan en uzun alana doğru sıralama II. (Turba), I. (Linyit), IV (Taş kömürü), III. Antrasit şeklindedir. (Cevap B) 5. Çözüm Yayınları 2. Fosil yakıtların oluşumunda ölü organizmalar yer altında milyonlarca yıl kalır. Kömür, petrol ve doğalgaz gibi. E) Odun ise fosilleşme ile oluşmayan bir yakıttır. (Cevap E) Linyit jeolojik oluşum tarihi bakımından genç kömürlerdendir. En yaşlı kömürler antrasitlerdir. (Cevap E) 6. 3. Kömür organik (C) ve anorganik kül (kil, silis, kum ve mineraller) bileşiklerden oluşur. Yapısında C, H, N, S, O bulunur. (Cevap E) 231 D) Linyit kömürünün yapısında bulunan C, N ve S'lerde yanarak NOX ve SO2, CO ve CO2 gazlarını açığa çıkarırlar. (Cevap D) Test 02 1. C 7. 2. E 3. E 4. B 5. E 6. D 7. E 8. C 9. C 10. E 11. D 12. D 10. Taş kömürünün havasız ortamda ısıtılmasıyla saf C ve külden oluşan kok kömürü elde edilir. Katısı metal üretiminde, gazı ise yakıt olarak kullanılır. Koklaşma sürecinde benzen, toluen... gibi önemli kimyasallar elde edilir. E) CO2 yanıcı değildir. CO, H2 ve CH4 ise yanarlar. (Cevap E) 8. Çözüm Yayınları I. Tablo inceilendiğinde kaynama sıcaklığı en düşük LPG en üsttedir. (Doğru), II. Karbon sayısı ile kaynama noktası orantılıdır. (Doğru), III. Tablodakilerin tamamı hidrokarbondur. (Doğru) (Cevap E) 11. Ham petrolün yapısında LPG gibi gaz bileşenler bulunmakla birlikte C) Doğal gaz petrol (Cevap C) rafineri ürünü değildir. D) Kömürün yanması ile açığa çıkan CO2 miktarı, doğal gazın yanması ile açığa çıkan CO2 miktarından fazladır. (Cevap D) 9. 12. 232 I. Büyük kütleli zooplankton ve alglerin fosilleşme ürünüdür. II. Çoğunluğu hidrokarbon (C ve H) bileşikleridir. (Doğru) III. LPG oda koşullarında gazdır. (Yanlış) D) Ham petrol, doğalgaz ve kömür fosil yakıtlar olup tükenen yani yenilenemeyen ve çevreyi kirleten yakıtlardır. (Cevap D) (Cevap C) BÖLÜM 07 Test Petrol ve Hidrokarbonlar 1. 03 4. Ham petrolde doymuş hidrokarbonlar olan alkanlar, siklo alkanlar ile aromatik hidrokarbonlar ve asfaltenler bulunur. C) Alkinler bulunmaz. (Cevap C) Hidrokarbonlar yalnızca C ve H içeren bileşiklerdir. C atomları arası C – C (tekli) bağ içerenler doymuş. C = C veya C ≡ C (ikili veya üçlü) bağ içerenler doymamıştır. C seçeneğinde verilen bileşikte CI elementi vardır. Bir hidrokarbon değildir. D seçeneğindeki bileşik C = C içerir. Doymamıştır. (Cevap D) 5. Çözüm Yayınları 2. D) Fuel - oil = Gemi yakıtı, elektrik ve ısı enerjisi üretiminde kullanılır. (Cevap D) H H H C C H (X) : C2H6'dır. H H H H H – C ≡ C – H (Z) : Bir alkindir. C=C H H (Y) : C2H4'ün genel formülü CnH2n'dir. (Cevap E) 233 6. 3. Motorlu araçlarda yakılan petrol C ve H, S içerir. Yanma için alınan hava ise O2, N2 içerir. (Cevap E) CO, SO2, NO2, NO oluşur. CH4 oluşmaz. Doymuş hidrokarlar alkanlardır. Alkenler doymamış hidrokarbonlardır. (Cevap D) Test 03 1. D 7. 2. D 3. E 4. C 5. E 6. D 7. D 8. D 9. E 10. B 11. D 12. A 10. Z : C3H8, Y : C3H6, X : C3H4'tür. Kütlece H yüzdeleri arasında ilişki Z > Y > X'tir. (Cevap B) 11. 8. Çözüm Yayınları D) C sayısı yüksek olan parafın kandil mumu, vazelin üretiminde kullanılırken, asfalt ise yüzey örtücü malzeme olarak kullanılır. (Cevap D) I. C5H12'de 4 tane C – C, 12 tane C – H bağı vardır. a = 16 (Doğru), II. Y siklo alkanda olabilir. (Yanlış), III. Y : C4H8 ve Z : C2H2'dir. (Doğru), IV. Z : C2H2 (asetilen) dir. (Doğru) (Cevap D) 12. Birim kütlesi en büyük olan C3H8'in kaynama noktası en yüksek iken birim kütlesi en küçük (Cevap D) olan C3H4'ün kaynama noktası en düşüktür. I > III > II olmalıydı. 234 9. Açık zincirli alken ve halkalı alkanın genel formülleri (CnH2n) aynıdır. A, B, C ve D'de verilenler C4H8'dir. E seçeneğinde ise açık zincirli alkan vardır. (Cevap E) I. : Piridin (Yanlış), II. Benzen ya da Benzol (Doğru), III. Naftalin (Doğru), IV. Metil benzen ya da Toluen (Doğru) (Cevap A) BÖLÜM 07 Test Hidrokarbonlar 1. 04 4. D) n = 2 x = 4 ise C2H4'tür. Siklo alkanlar halkalı yapıya sahip olup ilk üyeleri 3 C'lu C3H6 siklopropan'dır. C2H4 (etilen) bir alkendir. Hidrokarbonlarda molekül kütlesi arttıkça London kuvveti ve kaynama noktası artar. Moleküldeki düz zincir uzunluğu arttıkça kaynama noktası artar. III > I > II (Cevap B) (Cevap D) 5. Çözüm Yayınları 2. OH Hidrokarbonların yapısında sadece C ve H elementleri bulunur. O bileşiği fenol'dür. (Cevap E) OH O 3. : Fenol bileşiğinin diğer adı fenik asittir. Asidik özellik gösterir. (Cevap B) 6. 235 CH2 bileşiği siklo alkan olup genel formülü CnH2n ve adı siklopropandır. CH2 CH2 (Cevap E) CH2 = CH – C ≡ CH hidrokarbonu 1 tane üçlü, 1 tane ikili bağ içerir ve 4 C'lu olduğu iin 1 (Cevap E) molü yandığında 4 mol CO2 açığa çıkar. Test 04 1. D 7. 9. 2. E 3. E 4. B 5. B 6. E 7. E 8. B 9. D 10. C 11. C I. (Siklo alkan) ve III. (alken)sünün C sayıları ve genel formülleri (CnH2n) aynı olduğu için kapalı formülleri (C6H12) aynıdır. II. sinin kapalı formülü C6H6'dır. I.Yapısında O (benzen halkası) bulunduran Y aromatik, bulundurmayan X ve Z (Cevap D) 10. alifatiktir. (Doğru) II. X, Y ve Z'de 6'şar C vardır. (Doğru) III. X bir alkan ve Z bir siklo alkandır. Genel formülleri aynı (CnH2n) dır. Formülleri C6H12'dir. (Doğru) (Cevap E) Çözüm Yayınları 8. Tepkimelerde eksik olan atom ve sayıları kullanılarak, X : C2H6, Y : C2H4 ve Z : C2H6O bulunur. C) X (etan) ve Y (etilen) birer hidrokarbondur. Ancak Z hidrokarbon değildir. Yapısında O atomu bulunur. (Cevap C) 11. 236 CH3 X : CH4'tür. Y : C3H4'tür. Z : O CH3 tür. (Cevap B) C) Toluen (Metil benzen) : O şeklinde olmalıydı. (Cevap C) BÖLÜM 07 Test Bazı Organik Bileşikler 1. 05 4. OH sayısı arttıkça Hidrojen bağı kuvveti ve kaynama noktası artar. II.'nin (etandiol) Kaynama noktası en yüksektir. OH bulunmayan ve apolar molekül olan I.'nin (etan) kaynama noktası en düşüktür. (II > III > I (Cevap B) R – OH yapısına uygun olanlar, I. CH3OH (Metil alkol) ve III. C2H5OH (Etil alkol)'dür. (Cevap C) 5. 2. Çözüm Yayınları Karboksili asitlerde R kısmı hidrokarbon zincirinden oluşur ve apolardır. –COOH kısmı ise polardır. I. CH3 – OH (X), C2H6 (Y), CH3 – NH2 (Z) (Doğru) 6. etan metil metil alkol amin 123 123 (Cevap D) II. X ve Z polardır. (Yanlış), III. Polar olan X ve Z suda iyi çözünür. Apolar olan Y çözünmez. (Doğru). 3. (Cevap D) 237 I. 2 tane OH içerir (Doğru), II. C – C bağı apolar kovalenttir. (Yanlış) III. –OH yapısından dolayı hidrojen bağı vardır. (Doğru) (Cevap C) –COOH karboksil grubudur. CH3 – COOH asetik asittir. (Cevap D) Test 05 1. C 2. D 3. C 4. B 5. D 6. D 7. C 8. C 9. C 10. D 11. D 12. E 10. 7. -OH yapısı bulunan moleküllerin arasında etkin kuvvet hidrojen bağıdır. –OH sayısı en fazla olan III. (gliserin) nün kaynama noktası en yüksek iken molekül kütlesi en küçük olan II. nin kaynama noktası en düşüktür. III > I > II (Cevap D) I. Bir amino asittir. (Doğru) II. Aminoasitler polimerleşme ile proteinleri oluştururlar. (Doğru) III. Aminoasitler amfoterdirler. Hem asitle hem de bazla tepkime verirler. (Yanlış) (Cevap C) 11. Çözüm Yayınları 8. OH NH2 I. O (anilin) baziktir. Ancak O (fenol) asidiktir. (Yanlış) II. CH3COOH alifatiktir. (Doğru) III. Benzen halkası bulunduğu için aromatiktirler ancak N ve O içerdikleri için hidrokarbon değildirler. (Yanlış) (Cevap D) X : CH3 COOH , Y : CH2 – OH (Asedik asit) | CH2 – OH (Glikol) I. İkiside 2 C'lu (Doğru), II. Polar moleküllerdir, polar olan suda çözünürler. (Doğru), III. X : CH3COOH, Y : C2H4(OH)2'dir. (Yanlış) (Cevap C) 12. 9. 238 I. Cn(H2O)m kapalı formülüyle ifade edilirler. (Doğru) I. Metil amin baziktir. (Doğru), II. Z (asetik asit) ile X(amin bazı) nötrleşme tepkimesi verir. II. C6H12O6 (glikoz) monosakkasittir. (Doğru), III. Hidrojen bağı içerirler, kaynama noktaları hidrokarbonlardan yüksektir. (Yanlış) (Cevap C) (Doğru), II. Y, NH2 (amino) ve COOH (Karbonat) fonksiyonellerini içerir. (Doğru) (Cevap E) 06 BÖLÜM 07 Test Endüstri ve Canlılarda Enerji / Temiz Enerji Kaynakları - 1 1. 4. I. Temiz enerji çevreyi kirletmeyen ve doğal kaynakları tüketmeyen, alternatif enerji veya yenilenebilir enerji olarak adlandırılır. (Doğru) II. Kirletici atığı yoktur ya da sınırlı düzeydedir. (Doğru) Hidroelektrik enerji suyun potansiyel enerjisinin kinetik enerjiye dönüştürülmesi ile III. Fosil yakıtlar çevreye CO2, NOX, SO2 gibi zehirli gazlar yayarlar. (Yanlış) (Cevap C) üretilen enerjidir. (Cevap E) 2. Petrol : Fosil yakıt olup çevreye kirletici atıklar yayar. Yenilenebilir enerji kaynağı değildir. (Cevap D) Çözüm Yayınları 5. I. Yenilenebilir enerji türüdür. (Doğru) II. % 20'nin altında bir verimle çalışırlar. (Doğru) III. Çevreyi kirletici gazlar ve atıklar bırakmaz. (Doğru) (Cevap E) 6. 239 3. Kömür : Fosil yakıt olup yenilenemez, çevreye CO2, SO2 ve NOX gibi zararlı gazlar yayar. (Cevap E) Güneş enerjisini ısı ve elektriğe dönüştüren aygıtların verimleri % 20'nin altındadır. (Cevap C) Test 06 1. C 2. D 3. E 4. E 5. E 6. C 7.D 8. C 9. D 10. B 11. B 12. D 10. 7. Fotovoltaik piller güneş ışınlarının oluşturduğu fotansiyel farkı ile elektrik akımı üreten aygıtlardır. D) Güneş enerjisi su ısıtma sistemlerinde (Günısı), güneş enerjisi doğrudan suyu ısıtmakta kullanılır.) (Cevap D) X : Hidroelektrik, Y : Güneş, Z : Jeotermal (Cevap B) 8. Çözüm Yayınları 11. Rüzgar enerjisinde rüzgarın kinetik enerjisi ile rüzgar türbini döndürülür. Havaının bulutlu veya güneşli olması ile enerji üretimi ilişkili değildir. (Cevap C) B) H2 gazının birim kütlesi en fazla enerji açığa çıkarır. Ancak birim hacmi fazla enerji vereni doğalgazdır. (Cevap B) 12. 9. 240 D) Jeotermal enerjide magma tabakasının yeraltı sularını ısıtması sonucu oluşan sıcak su D) Doğalgaz büyük oranda CH4 içerir. Yanması ile açığa çıkan CO2 gazı, diğer fosil yakıtların buharlarından faydalanılır. Fosil yakıt ile ilgisi yoktur. açığa çıkardığı CO2'den daha azdır. (Cevap D) (Cevap D) BÖLÜM 07 Test Temiz Enerji Kaynakları - 2 1. 07 4. Biyokütle fosilleşmemiş biyolojik malzemelerdir. Şeker pancarı, mısır, pirinç, arpa birer fosil değildir. C) Kömür ise bir fosil yakıttır. (Cevap C) Günümüzde şeker pancarı, mısır, arpa, pirinç ... gibi biyokütlelerden Etanol, biyodizel (Mazot) üretilir. (Cevap C) 2. Çözüm Yayınları 5. B) Biyoenerji fosilleşmemiş biyolojik malzemelerdir. Biyolojik malzemelerde organik maddeler bulunur. Biyoenerji elde etmek için kullanılan mısır, pirinç, arpa ... ağırlıklı olarak organik madde içerir. (Cevap B) CH4 (Metan), CO2 ve H2 birer biyogaz bileşenidir. C3H8 ise petrol bileşenidir. 3. Biyoreaktörlerde biyogaz üretimi için fosilleşmemiş biyolojik malzemeler kullanılır. (Cevap E) (Cevap D) 6. I. C2H5OH (etanol), C8H18'den (benzin) daha az C atomu içerir. Yanma ısısı düşüktür. (Doğru). II. Daha azdır. (Yanlış), III. üretimi sınırlıdır. (Doğru) (Cevap D) 241 Test 07 1. C 7. 2. B 3. E 4. C 5. D 6. D 7. E 8. E 9. C 10. A 11. A 12. C 10. 1. si nişastadan glikoz eldesi (Hidroliz) 2. si etil alkol fermantasyonudur. (Fermantasyon yani mayalanma) I. Her iki tepkimede de enzimler etkilidir. (Doğru) II. 1. si hidroliz, 2. si mayalanmadır. (Yanlış) III. 1. si endotermik, 2. si ekzotermiktir. (Yanlış) E) Biyoyakıtlar enerji dışında yapı malzemesi, geri dönüşümlü kağıt ve plastik üretimi gibi alanlarda kullanılır. (Cevap E) (Cevap A) 11. 8. I. Yapı malzemesi, II. Geri dönüşümlü kağıt, III. Plastik üretimi biyoyakıtların enerji dışındaki kullanım alanları arasındadır. Çözüm Yayınları (Cevap E) Odun talaşının ısıtılması ile öncelikle tüpteki O2 gazı tükenir. C ve H içeriği olan talaştan ısının etkisiyle H2 gazı tüpten çıkar ve alevin parlaklığını artırır. (Cevap A) 9. 12. 242 Nişastanın (polisakkarit) glikoza (Monasakkarit) dönüştürülmesi hidroliz olayıdır. X : C2H5OH , Y : CH3COOH'tur. Fermantasyon değildir. C) 2. tepkime kısmi O2 ile gerçekleşen asetik asit fermantasyonudur. (Mayalanma) (Cevap C) (Cevap C) BÖLÜM 07 Test Canlılarda Enerji - 1 1. 4. 08 Vücut öncelikle II. Karbonhidratları sonra I. yağ en son III. Proteinler enerji elde etmek için Canlılar hayatlarını devam ettirebilmek için gereken, kullanır. I. Mekanik hareketler (iskelet sistemi, kas hareketleri...) (Cevap B) II. Beyin faaliyetleri III. Bazı kimyasalların vücutta sentezi (protein gibi) süreçlerinde enerjiye ihtiyaç duyar. (Cevap E) 2. Çözüm Yayınları 5. I. Yapıtaşları aminoasitlerdir. (Doğru) E) Vücutta enerji elde etmek için kullanılan birincil besin maddesi karbonhidratlardır. (Cevap E) II. Vücut doku ve organlarının yapım malzemesidir. (Doğru) III. Aminoasitlerin dizilişi, cinsi ve sayısına göre oluşan protein farklılık gösterir. (Doğru) (Cevap E) 243 3. 6. II. Vitaminler ve IV. Mineraller vücutta onarıcı ve dengeleyici görev üstlenirler. Enerji elde etmek için kullanılmazlar. (Cevap C) 70.96 4,18 = 1600 kcal'dir. (Cevap D) Test 08 1. E 7. 2. E 3. C 4. B 5. E 6. D 7. D 8. D 9. C 10. A 11. D 12. D 10. D) Yağların kimyasal sindirimi (hidroliz) ince bağırsakta başlar. Lipaz enzimi ile gerçekleştirilir. (Cevap D) I. X glikozdur. (Yanlış) II., Y maltozdur. (Doğru) III. Maltoz = Glikoz + Glikoz (Doğru) (Cevap A) 8. D) Karbonhidratların sindirimi ağızda amilaz enzimi yardımıyla başlar. (Cevap D) Çözüm Yayınları 11. Oluşan fazla glikoz öncelikle glikojene dönüşür. (Cevap D) (Cevap D) 12. 9. 244 C) İnsanlarda selülaz enzimleri bulunmaz. İnsanlar selülozu sindiremezler, lifler halinde dışarı atarlar. (Cevap C) X : Glikoz - fruktoz Y : Sakkaroz, Z : Fruktoz BÖLÜM 07 Test Canlılarda Enerji - 2 09 4. 1. D) Vücudun enerji üretiminde öncelikli tercihi karbonhidratlar, son tercihi ise proteinlerdir. (Cevap D) I. O2'li solunumda glikoz O2 ile CO2 ve H2O ya ayrışarak enerji açığa çıkarır. (Doğru) II. Solunum tepkimesidir. (Yanlış) III. Hücre içi O2'li solunumdur. (Doğru) (Cevap D) 5. Çözüm Yayınları 2. Proteinler, I. Aminoasitlerden oluşur. (Doğru) II. Bazı proteinler insan vücudunda sentezlenir. (Doğru) III. Vücudun doku ve organlarının temel yapıtaşıdır. (Doğru) (Cevap E) 1. midede, 2. de X tripsin enzimi pankreastan salgılanır ancak sindirim ince bağırsakta gerçekleşir. 3. Y erepsindir. İnce bağırsakta gerçekleşir. (Cevap C) 3. 6. 245 I. Dehidrasyon (Su çekme) olur. (Yanlış), II. Doğru, III. Dehidrasyon sonucu yağ oluşmuştur. (Doğru) (Cevap D) Yağların sindirimi ince bağırsakta başlar. (Cevap C) Test 09 1. D 7. 2. E 3. D 4. D 5. C 6. C 7. D 8. C 9. E 10. C 11. B 12. D 11. D) Vücudumuzdaki doku ve organların oluşumunu sağlamak proteinlerin görevidir. (Cevap D) 8. 2 . 800 = 1600 kcal gereklidir. B) 300 g kaşar = 3 . 400 = 1200 kcal, 100 g elma = 50 kcal, 100 g ekmek = 350 kcal 1200 + 50 + 350 = 1600 kcal II. – Aminoasit, IV. – Yağ asiti olmalıdır. (Cevap C) (Cevap B) 12. 9. Kırmızı ette (Dana eti) kalori değeri en çoktur. Çözüm Yayınları (Cevap E) 10. 246 I. Laktoz (disakkarit) suda çözünür. (Yanlış), II. Üçüde hidrofil ve hidrofob uç içerir. (Yanlış), I. si nötrleşmedir. (Yanlış), II. Yağ sentezidir. (Doğru), III. Aminoasitler arası peptit bağı III. Amino asitler amfoterdir. (Doğru) (Cevap C) kurulur. Dipeptit oluşur. (Doğru) (Cevap D) BİRE BİR BÖLÜM 07 Test 1. 10 4. C atomunun oksitleri, siyanürleri ve karbonatları (CO 32-) anorganiktir. K2CO3 : Potasyum karbonat anorganiktir. (Cevap E) Oluşum süreleri ile yanma ısıları arasında doğru orantı vardır. İlk oluşan turbanın enerjisi en az, en uzun sürede oluşumu tamamlayan Antrasit'in enerjisi en fazladır. Antrasit > Linyit > Turba 2. (Cevap B) biyolojik malzemelerdir. Ayçiçek yağı, buğday, şeker kamışı, mısır bu sınıfta iken, sofra tuzu (Cevap D) Çözüm Yayınları 5. Biyokütle yakın zamanda yaşamış ya da yaşayan canlılardan elde edilen fosilleşmemiş (NaCI) bir biyokütle değildir. Fosil yakıtlar olan kömür, benzin, doğalgaz ve LPG net CO2 miktarını artırır. Biyoyakıtlar ise net CO2 miktarını değiştirmez. (Cevap A) 6. 3. 247 Protein – Tripsin, Yağ – Lipaz, Karbonhidrat – Amilaz (Cevap C) CH2 – OH | CH – OH propantriol (Gliserin)'dür. | CH2 – OH (Cevap C) Test 10 1. E 7. 10. 2. D 3. C 4. B 5. A 6. C 7. D 8. C 9. E 10. A 11. B 12. E 6CO2 + 6H2O → C6H12O6 + 6O2 II.C6H12O6 → 2C2H5OH + 2CO2 III.C6H12O6 + 6O2 → 6CO2 + 6H2O Nükleer enerji çekirdeğindeki taneciklerde ve atomun kütlesinde değişikliklere yol açan radyasyon yayan bir enerji türüdür. Yenilenebilir enerji değildir. (Cevap D) A) I. tepkime (fotosentez) ısı alandır. Ancak II. tepkime (etil alkol fermantasyonu) ısı verendir. (Cevap A) 8. I. CH4 (Doğal gazın yapısında), C2H5OH (biyoetanol olarak) yakıt olarak kullanılır. (Doğru) II. Etil alkol fermantasyonu ve asetik asit fermantasyonu ile elde edilirler. (Doğru) III. CH4 apolardır suda çözünmez. (Yanlış) (Cevap C) Çözüm Yayınları 11. Ham petrolün rafinasyonunda petrol bileşeni olan mazot, fuel oil, benzin, asfalt, LPG gibi ürünler elde edilir. I. Aseton ve II. Plastik rafinasyondan elde edilen ürünlerin çeşitli kimyasal işlemlerden geçmesi ile üretilir. (Cevap B) 12. 248 9. Doymamış (= veya ≡ bağ içeren) D ve C seçeneğindeki maddeler hidrokarbon değildir. (O ve CI içerirler), E seçeneğindeki naftalin doymamış hidrokarbondur. (Cevap E) E) Proteinlerin sindirimi midede ve ince bağırsakta pepsin, tripsin ve erepsin enzimleri ile gerçekleştirilir. (Cevap E) BÖLÜM 08 Test Kimya Her Yerde / Su ve Hayat 1. 01 4. I. Buzullar insanoğlunun kullandığı aktif tatlı su kaynaklarından değildir. Diğerleri yanıttır. (Cevap D) E) Sert sular ısıtma sistemlerinin iç yüzeylerini CaCO3 ve MgCO3 yapıları ile kaplayarak ısı iletimini azaltır. Böylelikle aşırı ısınan sistemin patlama riski artar. (Cevap E) 2. Çözüm Yayınları 5. E) Yer yüzeyinden buharlaşan suyun yapısında mineraller ve kirlilik yoktur, saf sudur. (Cevap E) I. Sabun, sabun taşı olarak çekerek özelliğini yitirir. (Doğru) 3. II. Doğru III. Sudaki Mg2+, Ca2+ gibi iyonlar suyun sertliğini artırır. (Doğru) (Cevap E) 249 6. Yağmur suyu saf suya en yakın sulardandır. Yapısında sertlik oluşturan Ca2+ ve Mg2+ iyonları yoktur. (Cevap D) C) Yumuşak içimlilik, yani sertliğe sebep olan Ca2+ ve Mg2+ katyonlarının az olması istenen bir özelliktir. (Cevap C) Test 01 1. D 7. 2. E 3. D 4. E 5. E 6. C 7. C 8. E 9. C 10. A 11. B 12. B 10. X : 15 . 1 > Z : 12 . 1 > Y : 20 . 0,1 'dir. 70 100 100 Klorlama için kullanılan CI2 gazı zehirlidir. Miktarı iyi ayarlanmalıdır. (Cevap A) 11. (Cevap C) 8. Çözüm Yayınları X : Pıhtılaştırma (Koagülasyon), Y : Sertlik giderme, Z : Klorlama E) Sertlik gidermedeki amaç Ca2+ ve Mg2+ iyonlarını sudan uzaklaştırmaktır. Tepkimede (Cevap E) Ca2+ iyonları artıyor. (Cevap B) 12. 9. 250 C) Damıtma ilkelsinde nineralli sudan buharlaşma saf su elde edilir. Saf suda mineral yoktur. (Cevap C) Ters osmoz'da yarı geçirgen membranlar kullanılır. I. Aktif C içermez. (Yanlış), II. Doğru, III. Basınçla B bölgesindeki su A bölgesine geçer, B'de derişim artar. (Yanlış) (Cevap B) BÖLÜM 08 Test Kimya Her Yerde / Evde Kimya / Hazır Gıdalar 1. Bal bir hazır gıda örneği değildir. 02 5. (Cevap C) 2. Oksitlenme, çürüme, fazların ayrılması besinlerin bozunmasına sebep olurlar. Bakteri üreticiler bir gıda katkı maddesi sınıfı değildir. (Cevap E) (Cevap E) 6. Çözüm Yayınları 3. C) Gün içinde hangi saatte tüketilmesi gerektiği ilaçlarda belirtilir. (Cevap C) Pastörizasyon 60-100 °C aralığında yapılır. Amaç gıdadaki bakterilerin öldürülmesi değildir. Strelizasyon ise gıdadaki bakterileri öldürür. (Cevap A) 4. 7. 251 B) Ambalajlı içme sularında kullanılan plastiklerin ısıl şoklar ve güneş etkisiyle bozunmaları söz konusudur. Son kullanım tarihleri vardır. (Cevap B) C) Hazır gıdalarda tatlandırıcı olarak sakkarin, aspartam ve siklamat kullanılır. (Cevap C) Test 02 1. C 8. 2. E 3. C 4. B 5. E 6. A 7. C 8. B 9. E 10. D 11. C 12. D 11. B) Oksitlenmeyi önlemek amacıyla katılan katkı maddelerine antioksidant denir. (Cevap B) II. Monosodyum glutamat – Gıdanın lezzetini geliştirir. III. Askarbik asit – Gıdanın oskitlenmesini engeller. 9. (Cevap C) (Cevap D) Çözüm Yayınları I. Emülgatörler faz ayrımını ortadan kaldırır. (Doğru) II. Karışmayan fazları bir arada tutabilmek için hem hidrofil hem de hidrofob uç içerirler. (Doğru) III. Koloid oluşumuna neden olanları viskoziteyi artırır. (Doğru) 12. (Cevap E) 10. 252 II. Fermantasyonla laktoz laktik asite dönüşmüştür. III. Kazein proteinleri çökmüştür. (Cevap D) Doğru eşleştirme I - c, II - d, III - a, IV - b'dir. BÖLÜM 08 Test Temizlik Malzemeleri 1. 03 4. I. Kirler bir çeşit yağ olup suda çözünmezler. (Doğru) II. Doğru, III. Hayvansalda olabilir. (Yanlış) (Cevap C) C) Çamaşır sodası – Na2CO3'tür. 2. (Cevap C) 5. Çözüm Yayınları I. RCOONa beyaz sabundur. (Doğru) II. 1 (hidrokarbon kısmı) apolar (hidrofob), 2 polar (hidrofil) (Doğru) III. 18 C'lu yağ asitinin NaOH ile hidrolizinden elde edilir. (Doğru) X : Deterjan, Y : Sabundur. I. Benzen halkası içerenleri petrokimya kökenlidir. (Doğru) (Cevap E) II. Sabunlardaki Na+ iyonu ile sert sudaki Ca2+ yer değiştirir. III. İkisi de hidrofil ve hidrofobuç içerir. (Doğru) (Cevap E) 6. 3. 253 I. Kir ile baz arasında kimyasal tepkime gerçekleşir. (Doğru) II. Polar moleküllerdir. Çözünürler (Doğru), III. Sabunlaşmadır. (Doğru) I. X kısmı hidrofob, Y kısmı hidrofildir. X kir ile, Y su ile etkileşir. (Doğru), II. Y kısmı (Cevap E) yüklüdür. (Yanlış), III. Doğru (Cevap D) Test 03 1. C 7. 2. E 3. E 4. C 5. E 6. D 7. D 8. A 9. B 10. D 11. E 12. D 10. D) Deterjanlar kalıcı çevre kirliliği yaparlar. Sabunlar kalıcı çevre kirliliği yapmazlar. (Cevap D) I. Katyonik yüzey aktif maddedir. (Yanlış). II. Deterjanlar temizlik ve hijyen amaçlı kullanılır. (Doğru) III. Br– den dolayı mikrop öldürmede daha etkilidir. (Doğru) (Cevap D) 8. Çözüm Yayınları 11. Çamaşır sodası (Na2CO3) : Hijyen amaçlı kullanılır. (Cevap A) Selüloz türevleri : Sert suların yumuşatılmasını sağlar. 254 (Cevap E) 9. 12. B) Hem deterjan hem de sabun suyun yüzey gerilimini düşürür. İkisi de yüzey aktiftir. (Cevap B) Na2SO4 : Dezenfektan olarak kullanılmaz. Aktif maddeyi seyreltmek amaçla deterjanda kullanılır. Temizlik işlevi yoktur. (Cevap D) BÖLÜM 08 Test Polimerler 04 4. 1. Protein, Polietilen tereftalat (PTFE) ve Polivinil klorür (PVC) birer polimer iken etilen bir monomerdir. (Cevap D) I. Polimerleşmede A ve B monomerdir. (Doğru), II. Polimerleşme aynı cins ya da farklı cins moleküller arasında gerçekleşebilir. (Doğru), III. Polimerleşme kimyasaldır. (Doğru) 5. (Cevap E) 2. Çözüm Yayınları C) Polimerleşme kimyasal bir olaydır. Kimyasal özelliği değişir. (Cevap C) 6. I. PET plastik sanayinin ilk ürünüdür. (Doğru) II. Etilen monomerdir. (Doğru) III. Polimerde birbirini tekrarlayan aynı birimler "mer" diye adlandırılır. (Doğru) 3. (Cevap E) PTFE (Politetraflor etilen) : Sürtünmeyi azaltmak amacıyla mutfak gereçlerinin iç yüzeyini kaplamakta, su tesisatları, uçak ve uzay araçlarında kullanılır. (Cevap A) 7. 255 I., II., ve III. kauçuktan üretilir. IV. Su şişesi ise PET'ten üretilir. (Cevap D) Öncüllerde belirtilen poliamid ile ilgili bilgilerin tamamı doğrudur. (Cevap E) Test 04 1. E 8. 2. E 3. D 4. D 5. C 6. A 7. E 8. C 9. B 10. B 11. B 12. A 10. C) Plastik üretiminin yeryüzündeki ağaç miktarını azaltması söz konusu değildir. Tam tersine ağaç kullanılan bazı alanlarda plastik kullanımının yaygınlaşması ağaç miktarını korur. (Cevap C) I. Termoset polimerler yumuşamadan bozunur ve yanar geri dönüşümü mümkün değildir. Termoplastikler ise ısıtıldığında yumuşar ve akışkanlaşır geri dönüşümü mümkündür. (Yanlış) II. Doğru, III. Aynı ürünün yapımında kullanılamaz. (Yanlış) (Cevap B) Çözüm Yayınları 11. 9. 2 ve 3 geri dönüşümlerine III. Şampuan kapları ve IV. Streç film atılabilir. I. Plastik şişe ve II. Yumurta kartonları atılamaz. (Cevap B) 12. 256 B) Polistiren olmalıydı. (Cevap B) Polippropilen (PP) geri dönüşüm sembolü 5 olmalıydı. 1 PET'tir. (Cevap A) BÖLÜM 08 Test Kozmetikler ve İlaçlar 1. 05 4. D) Antibiyotikler yalnızca ilaç sektöründe kullanılır. (Cevap D) Kozmetik ürünlerin açabileceği zararlar ile ilgili verilen bilgilerin tamamı doğrudur. (Cevap E) 5. Çözüm Yayınları 2. I. Kozmetik bileşenleri doğal ya da yapay maddeler olabilir. (Doğru) II. Kullanılan boyalar zararsız gıda boyaları olmalıdır. (Doğru) III. Çeşitli fiziksel görünümde olanları vardır. (Doğru) (Cevap E) Emülsiyonlaştırıcı : Karışımdaki hidrofil ve hidrofob bileşenlerin birbiri içerisinde dağılmasını sağlar. (Cevap C) 3. 6. 257 D) Diş macunu ve kepek şampuan birer kozmetik üründür. (Cevap D) B) İlaçların hedeflenen doku ve etken maddenin özellikleri dikkate alınarak vücuda veriliş tarzı belirlenir. (Cevap B) Test 05 1. D 7. 2. E 3. D 4. E 5. C 6. B 7. E 8. D 9. B 10. E 11. B 12. A 10. I. Aynı etken madde farklı formdaki ilaçlarda kullanılabilir. (Yanlış) II. En yavaştır. (Yanlış) III. Penisilin katı formda da bulunabilir. (Yanlış) I. Enjeksiyon doğrudan kana, deri altına veya kaslara verilecek ilaçlarda tercih sebebidir. (Doğru) II. Doğru, III. Spreyler ağız ya da burun yoluyla uygulanır. (Doğru) (Cevap E) (Cevap E) Çözüm Yayınları 8. 11. D) Merhemler : Dağıtıcı ortam olarak yağ içerirler. Yağda dağılırlar. Suda dağılmazlar. (Cevap D) I. Bazı hastalıkları teşhis etmek için de kullanılırlar. (Yanlış) II. Doğru III. Bazı ilaçlar burun ve enjeksiyon yoluyla alınır. (Yanlış) 258 (Cevap B) 9. 12. B) Draje (katı), Tablet (katı), Sprey (sıvı) (Cevap B) I. Canlıda fizyolojik etki gösterme tüm ilaçların ortak özelliğidir. (Cevap A) BİRE BİR BÖLÜM 08 Test 1. B) İçme suyunda istenen pH değeri 6,5 - 9,5 aralığıdır. 06 4. D) Bağışıklık sistemini güçlendirmek gıda katkı maddesi kullanımının bir amacı değildir. (Cevap D) (Cevap B) 5. Çözüm Yayınları 2. CI2, NaCIO ve O3 dezenfektasyon amacıyla kullanılabilir. (Cevap E) B) II. Antibiyotikler insanlar için üretilmiş gıdalarda katkı maddesi olarak kullanılamaz. (Cevap B) 6. 3. I.Ca2+ ve Mg2+ derişimi sertliği artırır. (Doğru) I. RCOONa, beyaz sabundur. (Doğru), II. a apolar (hidrofob), b polar (hidrofildir.) (Doğru), III. Hidrofob(a) kir ile hidrofil (b) su ile etkileşir. (Doğru) (Cevap E) II. Ca2+ ve Mg2+ iyonları HCO 3- ile çöktürülür. (Doğru) III. Dezenfektasyon için kullanılır. (Yanlış) (Cevap C) 259 Test 06 1. B 7. C) Çamaşır sodası – Na2CO3'tür. 2. E 3. C 4. D 5. B 6. E 7. C 8. D 9. A 10. D 11. E 12. A 10. (Cevap C) 8. Çözüm Yayınları I - a, II - c, III - b'dir. D) Hem sabun, hem de deterjan hidrofil ve hidrofob uçları bir arada taşırlar. (Cevap D) 11. (Cevap D) II. X : Polyester (Doğru), III. Y : Poliamittir. (Doğru), I. Her ikisininde oluşumunda H2O açığa çıkar. (Doğru) (Cevap E) 260 9. 12. A) Ampüller sıvı formda ilaçlardır. (Cevap A) A) PS(polistiren) : 6 olmalıydı. : 5 Polipropilen (PP)'dir. (Cevap A) BÖLÜM 08 Test Kimya Her Yerde / Okulda Kimya / Kırtasiye Malzemeleri 1. 07 4. I. Kağıdın ana hammaddesi doğal polimer olan selilozdur. (Doğru) II. Selüloz çoğunlukla ağaç gövdelerinden elde edilir. (Doğru) III. Kağıt geri dönüşümü mümkün bir malzemedir. (Yanlış) (Cevap C) D) Kağıt üzerinde üreyen mantar ve bakteriler insan sağlığını tehdit eder. (Cevap D) 5. Çözüm Yayınları 2. C) Kil kurşun kalemlerin sertliği artırır. Kağıt üretiminde kil, AI(OH)3 ve sentetik polimerler katkı malzemesi olarak kullanılır. –– –––––– ––––––––––––––– (Cevap E) (Cevap C) 6. 3. C) Tornovida bir kırtasiye malzemesi değildir. (Cevap C) I. Bilye ile mürekkep yüzeye tutunur. (Doğru), II. Çelik ya da pirinç kullanılır. (Doğru), III. Mürekkep ile kağıt arasında kimyasal etkileşim kurulur. (Doğru) (Cevap E) 261 Test 07 1. C 7. 2. E 3. C 4. D 5. C 6. E 7. D 8. E 9. B 10. D 11. C 12. A 10. I. ve III. öncüller doğrudur. II. Tebeşirin yapısında, CaCO3, kil ve kum tozu vardır. (Yanlış) (Cevap D) D) Kağıt : Selüloz, kil, AI(OH)3 ve sentetik polimerler içerir. (Cevap D) 8. I. Renklendirici ve çözücüden oluşurlar. (Doğru) 11. III. Akıcılığını azaltmak için katkılar kullanılır. (Doğru) (Cevap E) 9. Çözüm Yayınları II. Uyguladığı yüzeye tutunması için bağlayıcılar kullanılır. (Doğru) I. Nişasta ve II. Proteinler doğal tutkal üretiminde kullanılabilir. (Cevap C) 12. 262 I - b, II - c, III - a doğru eşleştirmedir. (Cevap B) A) Yapılarındaki polimerler yüzeye Van der waals kuvvetleri ile tutunurlar. (Cevap A) Kimya Her Yerde / Sanayide Kimya / Gübreler ve Yapı Malzemeleri - 1 1. BÖLÜM 08 Test 08 4. I. Tuzluluğu artırır. Verimi düşürür. (Doğru) II. Humuslu toprak doğal gübreli topraktır. (Doğru) Toprak verimliliği için birincil (makro) besin elementleri olan N, P, K kullanılmalıdır. (Cevap D) III. Suni (yapay) gübre kullanımı topraktaki yararlı mikroorganizmaların sayısını azaltır. (Doğru) (Cevap E) 2. Çözüm Yayınları 5. I. N, II. P, III. K makro besin elementleridir. (Cevap D) 2NH3 + H2SO4 → (NH4)2SO4 (X) I. Amonyum sülfat (Doğru) II. N ve S ihtiyacını karşılar. (Doğru) III. Halk arasında beyaz renginden dolayı "şeker gübre" olarak bilinir. (Doğru) (Cevap E) 3. 263 6. D) (NH4)2SO4 (Amonyum sülfat) : N ve S eksikliğinde kullanılır. (Cevap D) I. N ve S ihtiyacını karşılar. (Yanlış), II. Asidik gübredir, bazik toprakta kullanılır. (Doğru), III. Bitkinin kök ve saplarındaki incelmeyi engeller. (Doğru) (Cevap A) Test 08 1. D 7. 2. D 3. D 4. E 5. E 6. A 7. E 8. C 9. A 10. C 11. D 12. B 10. I. 2NH3 + H3PO4 → (NH4)2 HPO4 (Doğru) Ca(OH)2 + CO2 → CaCO3(k) + H2O II. N ve P eksikliğini karşılar. (Doğru) III. Seyreltici olarak katılan CaCO3, Ca ihtiyacını karşılar. (Doğru) I. Harcın sertleşmesi (donması) olayıdır. (Yanlış) (Cevap E) II. X(CaCO3) kireç taşıdır. (Yanlış) III. Nötrleşme tepkimesidir. (Doğru) (Cevap C) 11. 8. Çözüm Yayınları C) Amonyum sülfat ((NH4)2 SO4) asidik bir gübredir. pH'ı düşürür. (Cevap C) I. ve III. öncüller doğrudur. II.'de Ca(OH)2 + CO2 → CaCO3(k) + H2O, kireç taşı oluşur. Yapay taş III. tepkimede verilmiştir. (Cevap D) 12. 264 9. A) Cam onarganik'tir. (Cevap A) I - b, II - a, III - d, IV - c'dir. (Cevap B) BÖLÜM 08 Test Gübreler ve Yapı Malzemeleri - 2 1. 09 4. I. CaO : Sönmemiş kireçtir. (Doğru) II. Tepkimede zamanla katı harcanmıştır. (Doğru) III. Ca(OH)2 sönmemiş kireçtir. (Doğru) I. Camdaki metal katyonlarının yer değiştirmesi ile değişik özellikteki camlar elde edilir. (Doğru) (Cevap E) II. Borakstaki B atomları kullanılarak borosilikat camları elde edilir. (Doğru) III. Cam hamurunda metal katyonları yoğundur. Çoğunlukla iyonik bağlar vardır. (Yanlış) (Cevap C) Çözüm Yayınları 2. 5. FeO : Seramik yapısında bulunur. I. Camın ana bileşeni kum (SiO2) dur. (Doğru) Fe2O3 ve Fe3O4 : Pişirme esnasında FeO'nun dönüşümünden elde edilir. II. Cam hamuru SiO2, Na2CO3 ve metal katyonlarından oluşan bir karışımdır. (Doğru) AI2O3 : Sırlama ve bazı toprak yapılarında bulunur. III. Belirli bir formülü yoktur. (Yanlış) E) HgO : Seramik üretiminde kullanılmaz. Kanserojendir. (Cevap C) (Cevap E) 265 6. 3. E) Camlar bir karışımdırlar. Belirli bir erime noktaları yoktur. (Cevap E) Doğru sıralama IV, I, III, II şeklindedir. (Cevap B) Test 09 1. E 7. 2. C 3. E 4. C 5. E 6. B 7. A 8. D 9. B 10. C 11. B 12. A 10. I. Plastik boyanın çözücüsü sudur. (Doğru) II. Yağlı boyanın çözücüsü tiner, aseton gibi organik'tir. (Doğru) A) Porselende kullanılan kil saf ve beyazdır. Fe içermez. (Cevap A) III. Plastik boya duvardan hava geçişine izin verirken, yağlı boya izin vermez. (Yanlış) (Cevap C) 8. 11. II. Seramik : SiO2, kil, CaF2 III. Harç : Ca(OH)2, SiO2, H2O (Cevap D) Çözüm Yayınları 9. II. Selülozik tiner : Yağlı boyanın çözüsücüsü olarak kullanılır. (Cevap B) 266 12. Doğru eşleştirme, I - a, II - c, III - b, IV - d (Cevap B) I. CaCO3 kullanılan boyalar ucuzdur. (Doğru) II. Poliamid bağlayıcılar su bazlı boyalar için uygundur. (Yanlış) III. Bezir yağı (keten tohumu yağı) yağlı boyanın bağlayıcısıdır. (Yanlış) (Cevap A) BÖLÜM 08 Test Çevre Kimyası - 1 1. 10 4. A) Yeryüzünden buharlaşan su (H2O) hava kirliliğine neden olmaz. (Cevap A) CO, SO2 ve NO2 fosil yakıtların yanması sonucu açığa çıkan kirletici gazlar iken He bir –––––––––––– soygazdır. (Cevap D) 5. Çözüm Yayınları 2. D) Fosil yakıtların kullanımının yaygınlaştırılması ile kirlilik yapıcı CO2, CO, NOX ve SO2 gibi gaz oranları artar. (Cevap D) CH4, CO2 ve N2O güneş ışınlarını soğurarak dünyanın soğumasını engeller ve sera etkisi ile küresel ısınmaya yol açarlar. (Cevap D) 267 3. 6. Verilenlerin tamamı çevre kirliliğinin sonuçlarıdır. (Cevap E) E) Ağır metaller (Pb, Hg...) suyu kirleten anorganik kirleticilerdendir. (Cevap E) Test 10 1. A 7. 10. 2. D 3. E 4. D 5. D 6. E 7. D 8. C 9. A 10. E 11. E (Cevap E) I. ve III. doğru verilmiştir. II. Pestisitler : Tarımsal mücadelede kullanılan kimyasallardır. Su kirliliğine sebep olurlar. (Cevap D) X : N2, O2 ve Ne gazlarıdır. Y : CO2, O3 ve NO gazlarıdır. Z : Klorofloro karbonlardır. CFCI3, CCI3F ve CF2CI2 Çözüm Yayınları 8. C) CaSO4 : Toprağın tuzluluk oranını artırarak toprağı kullanılamaz hale getirir. (Cevap C) 11. 268 9. A) CO : Kararsız yapıya sahiptir. Havada kalma süresi çok kısadır. (Cevap A) E) C6H5OH (fenol) yanarken O2'ni kullanarak sudaki O2 oranını azaltır. (Cevap E) BÖLÜM 08 Test Çevre Kimyası - 2 11 1. 4. Ağır metaller olan I. Kurşun (Pb), II. Cıva (Hg) ve IV. Çinko (Zn) toprak kirliliğine neden olur. (Cevap D) Belirtilen maddelerin tamamının çevreye zararı doğru verilmiştir. 2. (Cevap E) Çözüm Yayınları 5. D) Ağaçlandırma çalışmaları çevreyi korur. (Cevap D) D) Deterjanlar petrokimya türevleri olup doğada ayrışmaları çok uzun süreler alır. Ayrıca su ve toprak kirliliğine neden olurlar. (Cevap D) 269 3. Toprak içinde ayrışması uzun süre alan I. ve II. ile topraktaki mineral yapısını bozan III. toprağa zarar verir. (Cevap E) 6. NO2 + H2O → HNO3 ve SO2 + H2O → H2SO3 ––– (Cevap C) Test 11 1. D 7. 2. D 3. E 4. E 5. D 6. C 7. E 8. D 9. D 10. A 11. C 12. B 10. I. X : Küresel ısınmaya neden olan sera etkisidir. (Doğru) II. Y : Ötrofikasyon olarak adlandırılır. (Doğru) III. Ötrofikasyon sonucu aşırı çoğalan su bitkileri sudaki O2 gazını azaltır. (Doğru) (Cevap E) X : SO2, Y : CO, Z : CCI3F 8. (Cevap A) Çözüm Yayınları 11. IV. CO ve NOx gazları yalnızca havayı kirletirlerken, I. Deterjanlar, II. Ağır metaller, III. Piller ve aküler hem toprağı hem de suyu kirletirler. (Cevap D) Yapısında benzen halkası bulunan (petrokimya kökenli) II. DDB ve IV. ABS doğada bozunmadan uzun süre kalır. (Cevap C) 12. 270 9. D) Fosil yakıt kullanımının artması küresel ısınmanın sonucu değil, sebebidir. (Cevap D) X : SO2, CO2, NO2 olabilir. Y : CH4, CO2 olabilir. Z : DDT ––– ––– ––– (Cevap B) BİRE BİR BÖLÜM 08 Test 12 4. 1. A, B, D ve E seçeneklerinde belirtilenler aşırı gübre kulanımının etkileridir. C) Ozon tabakasının incelmesi ise atmosfere salınan klorofloro karbonlar gibi gazlarla ilgilidir. (Cevap C) Kağıt : Selüloz, Kurşun kalem : Grafit, Tebeşir : Kalsiyum karbonat (CaCO3) (Cevap E) 2. I. Seramik gözeneklidir, su geçirir. Porselen su geçirmez. (Yanlış) II. Porselen ışığı geçirir, seramik geçirmez. (Yanlış) III. Daha yüksek sıcaklıklarda fırınlanarak üretilen porselen ısıl şoklara daha dayanıklıdır. (Doğru) (Cevap C) Çözüm Yayınları 5. N ve P içeren, I. (NH4)2SO4 ve II. (NH4)2HPO4 kullanılmalıdır. (Cevap C) 271 3. I. Ana bileşenleri SiO2 ve Na2CO3'tür. (Doğru), II. Amorf (biçimsiz) yapıdadır. (Doğru), III. Katyon değişirse camın özelliği değişir. (Doğru) (Cevap E) 6. Üçü de boyaların temel bileşenlerindendir. (Cevap E) Test 12 1. E 7. 2. C 3. E 4. C 5. C 6. E 7. A 8. B 9. D 10. E 11. C 12. D 10. A) Kanser ve benzeri hastalıkların artması çevre kirliliğinin sebepleri değil, sonuçları arasındadır. (Cevap A) I,, II. ve III.'de belirtilen gazların zararları karşılarında doğru verilmiştir. 8. (Cevap E) Çözüm Yayınları 11. Kadmiyum ((d), Kurşun (Pb), Nikel (Ni) ve Civa (Hg) birer ağır metal iken, Kalsiyum (Ca) bir ağır metal değildir. (Cevap B) C) Sönmemiş kirecin (CaO) söndürülmesi tepkimesi: CaO(k) + H2O(s) → Ca(OH)2(suda) olmalıydı. (Cevap C) 272 9. 12. Birincil besin elementleri; N, P ve K'dır. D) Kalsiyum sülfat ((CaSO4), bu elementleri içermez. (Cevap D) I. ve III.'de SO2 ve CO zararlı gazlarının atmosfere salınımı engellenir. CO2 zararlı gaz sınıfında kabul edilmez. (Cevap D) TÜMEVARIM - IV Test 1. 01 4. Santrifujleme : 20. yüzyılda kullanılan bir tekniktir. Simya döneminde kullanılmamıştır. (Cevap B) I. Nükleer Kimya'nın uğraş alanı atom çekirdeğinde gerçekleyen değişikliklerdir. (Cevap A) 2. Çözüm Yayınları 5. I. Cabir bin Hayyan : Kral suyunu buldu. (Doğru) II. Antonie Lavosier : Kütlenin korunumu yasası olacaktı. (Yanlış) Madde miktarına bağlı olan özellikler, maddenin ortak özellikleridir. I. Hacim ve III. Ağırlık ortak özelliktir. (Cevap C) III. John Dalton : Atom modelinde atomun nötr olduğu fikrine sahip değildir. (Yanlış) (Cevap A) 6. 3. 273 D) P3- : Fosfür'dür. Fosfat : PO 43- 'tür. (Cevap D) I. de 2 tane Na+ ve 1 tane CO 32- (toplam 3 iyon) III. de 1 tane Mg2+ ve 2 tane NO 3- (toplam 3 iyon) (Cevap D) Test 01 1. B 2. A 3. D 4. A 5. C 6. D 7. B 8. E 9. D 10. A 11. D 10. 7. I. Dış basınç ve safsızlık arttıkça suyun kaynama noktası artar. Aynı ortamda olsalardı (P2 = P2) tuzlu suyun kaynama noktası (t2) > saf suyun kaynama noktası (t1) olurdu. t1 > t2 olduğuna göre P1 > P2'dir. (Doğru) II. Dış basınçlar farklıdır. (Yanlış) I. Tuz ruhu : Tahriş edicidir. (b), II. Böcek öldürücü : Zehirlidir. (a), III. Traş köpüğü : Patlayabilir. (c) (Cevap B) (Cevap A) Çözüm Yayınları III. Aynı ortamda suyun kaynama sıcaklığı daha küçüktür. (Yanlış) 8. 11. X : 25°C'de ve 100°C'de gaz (Hal değiştirmez.), Y : 25°C'de sıvı 100°C'de gaz (Hal değiştirir.) 274 Z : 25°C'de sıvı 100°C'de sıvı - gaz (Hal değiştirir.) (Cevap E) 9. I. CI 2x O2– : 2x – 2 = 0 ise x = +1, III. H+CIz O 42- : +1 + z – 8 = 0 ise z = +7 7g X II. CIy O 32- : y – 6 = –1 ise y = +5, III > II > I (Cevap D) 7g Y 7g X + 3g Y → 10g Z ––––––––––––––––––––– 0 4g Y arttı. 7'şer gram alındığında 4g arttığına göre 14'er gram alındığında 8g artar. (Cevap D) 02 TÜMEVARIM - IV Test 1. 4. I. Saf madde olan elementler sembolle, bileşikler formülle gösterilir. (Doğru) II. Bileşiklerin (Doğru) (H2O gibi) bileşenleri arasında sabit III. Saf maddeler erirken ve kaynarken sıcaklıkları sabittir. (Doğru) kütle oranı vardır. (Cevap E) 12X 2e– vererek X2+ olmuştur. n = +2'dir. 2A grubu (toprak alkali)dir. Elektron sayısı azaldıkça e– başına düşen çekim artar. 2. (Cevap E) Çözüm Yayınları 5. 14 g X ve 4g Y tepkimeye girmiştir. mX 14 7 = = 'dir. mY 4 2 (Cevap A) Dalton : Bir elementin tüm atomlarının özdeş olduğunu savunmuştur. İzotop'da no : sayıları farklıdır. (Cevap A) 6. 275 3. Y'leri eşitlersek I. 12(X2Y)'den 24X, II. 4(X2Y3)'den 8X ve III. 3(X3Y4)'ten 9X. I > III > II (Cevap B) _ C) Z (2A) ve T (7A) arasında oluşan iyonik ZT2'nin Lewis gösterimi Z 2+ T 2 şeklindedir. (Cevap C) Test 02 1. E 7. 2. A 3. B 4. E 5. A 6. C 7. C 8. C 9. D 10. C 11. C 12. D 10. I. X'te p+ > e– (katyon), Y'de e– > p+ (anyon) (Doğru) 16Y 2– Y 2– nin e–.sayısı 16Z'ninkinden fazladır. Y ve Z'nin periyot no X'ten fazladır. > Z > X+'dir. (Doğru) III. e–.sayıları farklıdır. (Yanlış) (Cevap C) I. İyonik bağ kuvveti iyon çapıyla ters orantılıdır. KF > K2O > KCI olmalıydı. (Yanlış) II. Elektronegatifliği büyük olan F > O > CI olmalıydı. (Yanlış) (Cevap C) III. İyon çapıyla ters orantılıdır. KF > K2O > KCI'dir. (Doğru) 8. Çözüm Yayınları II. 11. I. e– koptukça bir sonraki e– nu kopartmak için gereken enerji artar. Q2 > Q1 dir. (Yanlış) II. 4. iyonlaşma enerjisi yoktur. Demekki 3 e–'ludur. (Doğru) III. 1A grubunda olduğu için 1. iyonlaşma enerjisi sonrası 8A grubuna benzer. Q2 Q > 3 olmalıydı. (Yanlış) (Cevap C) Q1 Q2 Diğer seçeneklerde H2 gazı açığa çıkarken. C) CaCO3(k) + 2HCI(suda) → CaCI2 + CO2 + H2O'da CO2 gazı açığa çıkar. (Cevap C) 12. 9. 276 I.'de atom - iyon'a IV.'de molekül radikal'e dönüşmüştür. n = 1 mol Ne olsun. 1 mol atom (N) içerir. 20 gramdır. (m) (Cevap D) n = 2 mol gaz eklenmeli. 4 mol atom (4N) içermeli ve 2 molü 60 g olmalıdır. 2 mol NO(30) 60g dır ve 4 mol atom içerir. (Cevap D) TÜMEVARIM - IV Test 03 4. 1. D) Naftalinin süblimleşmesi katı'dan gaza geçmesi yani hal değişimi, fizikseldir. (Cevap D) D) Sentez tepkimesi sonucu ürünlerde tek bir bileşik oluşmalıdır. (Cevap D) 5. 2. Çözüm Yayınları I. H2SO4(Asit) ile KOH(baz) tepkimesi nötrleşmedir. II. X : K2SO4'tür. (Doğru) III. 1 mol H2SO4 artar. Ortam asidiktir. (Doğru) (Cevap E) II. PV = nRT'de n ve T sabit ise P.V değeride sabittir. (Yanlış) III. PV = nRT'de V ile T sabit ise n ile P doğru orantılıdır. (Yanlış) (Cevap E) 6. 3. 277 I. SCI2 CI S CI şeklindedir. 2+ II. CaCI2 iyonik bileşiktir. Ca _ CI 2 şeklindedir. (Cevap D) I. Adhezyon > kohezyon ise sıvı boruda yükselir. (Doğru) II. Y'de kohezyon > adhezyon'dur. Islatmaz. (Yanlış) III. X ıslatır. Küre şeklini almaz. (Yanlış) (Cevap A) Test 03 1. D 2. E 3. D 4. D 5. E 6. A 7. E 8. B 9. D 10. E 11. B 12. D 7. Viskozite, akmaya karşı gösterilen direnç, sıvının cinsine, sıcaklığına ve molekül ağırlığına bağlıdır. (Cevap E) I. H2CO3 (Zayıf asit) + Ba(OH)2 (Kuvvetli baz) → Bazik (pH > 7) II. HCN (Zayıf asit) + KOH (Kuvvetli baz) → Bazik (pH > 7) III. 2HCI + 1 Mg(OH)2 → eşit mol tepkimeye girdiğinde bazdan artar. pH ≠ 7'dir. (Cevap E) 8. 11. B) Naftalin (C10H8) moleküler yapılıdır. (Cevap B) Çözüm Yayınları I. 1. hücreye su geçişi olur. 2. hücrede derişim artar. (Yanlış) II. Doğru III. P1 > P2 ve x > y ise ters osmoz gerçekleşir. (Yanlış) 9. (Cevap B) 12. 278 10. I. t1 > t2'dir. (Doğru), II. X'in sıvı olduğu aralıkta Y yoğunlaşmaktadır. Sıvıda olabilir. (Kesin değil) : II. Aynı ortamda kaynarken buhar basınçları eşittir. (Doğru) (Cevap D) II. Fenol (Fenik asit) (Yanlış), III. Piridin (Bazik) (Yanlış) (Cevap D) TÜMEVARIM - IV Test 04 4. 1. C) Cr2O3 : Metal -ametal bileşiğidir. Doğru adlandırma : Krom (III) oksit olmalıydı. (Cevap C) C) H2 gazı : Molekül'dür. (Cevap C) 5. 2. X : Ametal (7A), Y : Metal (1A), Z : Ametal (5A) I. X2 apolar kovalent bağ (Doğru), II. Metal - ametal, e– alışverişi ile oluşur. (Doğru), III. Daha elektronegatif olan X negatif Z pozitiftir. (Doğru) (Cevap E) 3. Çözüm Yayınları I. Mutlak sıcaklık (K) ile Basınç (P) doğru orantılıdır. (Doğru) m II. Hacmi yarıya düşer. d = 'den özkütlesi 2 katına çıkar. (Yanlış) V III. PV değeri T ile orantılıdır. (Doğru) (Cevap D) 6. 279 1 ve 2 yönünde I. Atom çapı (Azalır.), II. iyonlaşma enerjisi (Artar.), III. Metalik bağ kuvveti (Artar.) (Cevap B) CH3 – CH – CH3 kapalı fürmülü C4H10'dur. (CnH2n + 2) I CH3 (Cevap C) Test 04 1. C 7. 2. E 3. B 4. C 5. D 6. C 7. A 8. C 9. C 10. D 11. D 12. C 10. A) Doğalgaz bir fosil yakıt olup, çevreyi kirletir. (Cevap A) I. CH2 – CH2 adı Glikol (Etandiol)'dir. (Yanlış) I I OH OH II. ve III. sü doğrudur. (Cevap D) 8. Su Çözüm Yayınları - NO 3 (aq) Su 2+ Ca (aq) su C) HCOOH(s) # $ HCOO - + H + olmalıydı. (ag) (ag) 11. - 2OH (aq) (Cevap C) O Anilin OH CH3 NH2 , O Toluen ve O Fenol I. Üçüne de aittir. II. Toluen ve Fenol'e aittir. III. Yalnızca Toluen'e aittir. (Cevap), IV. Yalnızca Anilin baziktir. (Cevap) (Cevap D) 280 9. 12. I. 10Y (8A) > 9X (7A) > 11Z(1A) olabilir. (Doğru) II. 9Y (7A) > 8X (6A) > 10Z (8A) olabilir. (Doğru) C) DAP (Diamonyum fosfat) : (NH4)2 HPO4'tür. (Cevap C) (Cevap C) TÜMEVARIM - IV Test 1. 05 4. mMg(g) 36 18 0 7 14 mN(g) 25 I. H2 bir element molekülü, H2O bir bileşik molekülüdür. (Ortak) II. H2 apolar bir molekül iken H2O polardır. Yalnızca H2O'da dipol-dipol bulunur. (Ortak değil) III. 1atm, 25 �C de H2 gaz, H2O sıvı haldedir. (Ortak değil.) (Cevap A) I. Mg bitmiştir. Tam verimle gerçekleşmiştir. (Doğru) II. 36gMg + 14gN → 50g Mg3N2 50 de 36 ise 100 de 72 dir. (Doğru) III. 2514=11 g artmıştır. 11 .100=44'ü. (yanlış) 25 (Cevap C) 5. Çözüm Yayınları 2. D) NO3̄ : Nitrat olmalıydı. Nitrür: N3¯tür. (Cevap D) Y nin p+. sayısı= 37 - 20 =17, Z nin p+. sayısı= 40-20=20 Proton sayıları farklıdır. Kimyasal özellikleri de farklıdır. (Cevap C) 6. 281 3. Na: Atomik yapılı bir metaldir. Katı ve sıvı halde elektrik akımını iletir. Ametallerle iyonik bileşik yapar. CI2: Moleküler yapılı bir ametaldir. Apolar yapılı olduğu için molekülleri arasında London etkileşimi vardır. NaCI: İyonik yapılı bir bileşiktir. Moleküler yapıya sahip değildir. (Cevap B) Oluşan gaz hacimlerini 6 litrede eşitlemek için I. tepkime 3 ile çarpılırsa girenlerin hacmi 3 . 3 = 9L. , II. tepkime 6 ile çarpılırsa girenlerin hacmi 6 . 2 = 12L. , III. tepkime 2 ile çarpılırsa girenlerin hacmi 2 . 4 = 8L bulunur. II > I > III (Cevap B) Test 05 1. A 2. D 3. B 4. C 5. C 6. B 7. B 8. C 9. C 10. D 11. C 12. E 10. 7. m ise P.V = m . R. T şeklinde oluşan formüle verilenler yerleştirilirse, MA MA 2m.2T MX= m.T , MY= , MZ= 2m.2T 'dir. MZ > MY > MX'tir. (Cevap D) 2P. 3V P. V 2P. V PV=nRT ve n= 11. B) Q: Bir soygaz olup, soygazlar doğada mono atomik yapıda bulunur. X X X X X Çözüm Yayınları 8. Cevap B) X: Suda çözünür. Y: Tuz ya da bazdır. (İyonik bileşik) Z: Asit ya da bazdır. C) Y: HCI olamaz. (Cevap C) I. Aynı cins ametallerin oluşturduğu ağ örgülü kovalent bağ içerir. Kovalent kristal II. Moleküler yapılı bir bileşiktir. Moleküler kristal. III. İyonik bir bileşiktir. İyonik kristal (Cevap C) 12. 9. 282 I. X: C4H8 ve Z: C4H8 (Doğru) I. NaH: Metal - ametal (iyonik), CH4 ve H2O: Ametal-ametal (kovalent) (Doğru) II. Na+ ─ H2O ve H─ ─H2O iyon ile polar molekül arası etkileşim iyon-dipol'dür. (Doğru) II. X alken Y ve Z alkandır. (Doğru) III. H dublete uyar. (Yanlış) III. Hepsi 4 karbonludur. (Doğru) (Cevap C) (Cevap E) TÜMEVARIM - IV Test 1. 06 4. 2+ C) CuO2- : Bakır (II) oksit olmalıydı. (Cevap C) Zamanla 1. bölmede osmotik basınç arttığına göre su geçişi 1.den (A) 2. ye (B) doğrudur. Başlangıçta seyreltik olanı A çözeltisidir. (Cevap A) Çözüm Yayınları 2. 5. CO: Nötr oksit NO2 :Asidik oksit CaO: Bazik oksit B) CO, su ile etkileşime girmez. NO2 asit yağmuru oluşturur. (Cevap B) Katyon sayılarını 6'da eşitlemek için, I. 3 (Na2CO3) (3i) → 9 iyonlu II. 6 (Mg2(NO3)2) (3i) → 18 iyonlu III. 2 (K2PO4) (4i) → 8 iyonlu İyon sayısı arttıkça donma noktası azalır. III > I > II (Cevap C) 6. 3. 283 2– CO3 I. Ca2+ ve Mg2+ katyonları suda sertliğe neden olur. (Doğru) II. Sabun ve deterjandaki Na+ ve K+ iyonları Ca2+ ve Mg2+ iyonları ile yer değiştirerek suyun sertliğini azaltır. (Doğru) III. Kaynatma ile CaCO3 ve MgCO3 çökelekleri oluşarak sudaki Ca2+ ve Mg2+ iyonu azaltılır. (Doğru) (Cevap E) B) H2O (polar) – K+ ve NO3¯ (iyon) :Dipol - iyon olmalıydı. (Cevap B) Test 06 1. C – 3. E 4. A 5. C 6. B 7. C 8. E 9. B 10. C 11. B 12. D 10. X (suda) 7. 2. B – OH (suda) İyonlaşması ile gösterilen HX zayıf asit, → ile gösterilen BOH kuvvetli bazdır. I. Bazlarda pH > 7 iken asitlerde pH < 7'dir. (Yanlış) II. Kuvvetli baz + zayıf asit → Bazik çözelti. (Yanlış) III. Suda daha fazla iyonlaşan kuvvetli bazdır. (Doğru) (Cevap C) X in çözünmesi endotermik, Y ninki ekzotermiktir. C) 20 °C de 100 g su-50 g X çözeltisi doygundur. Eklenen Y'nin çözünmesi ısı verendir, sıcaklığı artırır. X in çözünürlüğü artar. Dibe çökmez. (Cevap C) Çözüm Yayınları 8. 11. m 40 . 22,4 . ise 1. 11,2 = P.V = n.R.T, n = 273 işleminden mA = 80, SO3 = 80 mA mA 273 (Cevap E) 9. I: Tahriş edici II. Yakıcı III. Çevreye zararlı (Cevap B) 12. 284 Ca(OH)2 + 2HNO3 tepkimesi nötrleşme olmalıydı. Baz Asit (Cevap B) D) Na2CO3: Çamaşır sodası, hijyen amaçlı kullanılır. Dezenfektan özelliği yoktur. (Cevap D) TÜMEVARIM - IV Test 1. 07 4. A) Plastikler : Petrokimya kökenli polimerler olup, doğada ayrıştırılması yüzlerce yıl sürer. (Cevap A) C) 1. olay kirecin söndürülmesi, 2. olay harcın donması (boyanın kuruması) dır. Her iki olayda kimyasaldır. (Cevap C) 2. O 5. I - a I - b I - c II - b II - a II - a III - c III - c III - b I - a II - c III - b Doğru eşleştirme I - a, II - c, III - b şeklindedir. I - b II - c III - a I II Çözüm Yayınları SO3Na I. kısım apolar (hidrofob) – hidrofob olan kir ile etkileşir. II. kısım hidrofil – su ile etkileşir. (Cevap D) (Cevap D) 6. Koagülasyon: 285 3. Klorlama: Havalandırma: Aktif kömür havuzundan geçirme: Sertlik giderme: I. Cam, II. Kireç, IV. Boya yaygın yapı malzemesidir. (Cevap E) D) Aktif kömür : Organik atıkları tutmak için kullanılır. (Cevap D) Test 07 1. A 7. 2. D 3. E 4. C 5. D 6. D 7. B 8. C 9. C 10. B 11. C 12. B 10. I. Proteinlerde N vardır. NOX'ler çıkar. (Ortak değil) II. Sindirimde enzim aktif olması. (Ortaktır.) III. Yağlar polimerleşmeyle oluşmazlar. (Ortak değil) (Cevap B) I - a I - c II - b II - a III - b III - c I - a I - b II - c II - a b III - c III - Doğru eşleştirme I - c, II - a, III - b şeklindedir. 8. I - c II - b III - a (Cevap B) 11. Çözüm Yayınları C sayısı arttıkça yanma sonucu açığa çıkan ısı artar. 0 sayısı arttıkça yanma sonucu açığa çıkan ısı azalır. I > III > IV > II'dir. (Cevap C) I. P. V değeri n ile orantılıdır. nx >ny (Doğru) m 'den mol kültesi büyük olanı Y'dir. (Doğru) II. nx >ny olması için n = mA III. Bileşik formülleri belli değildir. (Kesin değil) (Cevap C) 12. 9. 286 Yüzey gerilimi Yüzey gerilimi Kinetik enerji C) Alkol - su (Sıvı - sıvı homojen) : Ayrımsal damıtma (kaynama noktası farkı ile) ile ayrıştırılır. (Cevap C) B) Buhar basıncı sıcaklıkla artar, Viskozite sıcaklıkla azalır. (Cevap B) TÜMEVARIM - IV Test 1. 08 4. C6H12O6 = 180 180 g yandığında 650 kkal 36 g yandığında x kkal C) Güherçile : KNO3 olmalıydı. NH4CI : Nişadır'dır. ise X = 130 kkal (Cevap B) (Cevap C) 5. 16 8 32 33 Y Z X 16 16 Çözüm Yayınları 2. I. 8X ve 16Y 6A grubu elementleridir. Aynı grupta özellikler benzerdir. (Doğru) 33 II. 32 Y ve 16 Z p+.s aynı n°.s farklı izotopturlar. (Doğru) 16 III. YX2 ve ZX2'nin kimyasal özelliği aynı fiziksel özellikleri farklıdır. (Yanlış) H I II. H – C – H Apolar bir moleküldür. (Yanlış) I H III. O Polar bir moleküldür. (Yanlış) H H (Cevap C) (Cevap D) 6. 3. 287 P= n.T 2n.2T 2n.T ilişkilerinden II. de PX = > PY = V V 2V (Cevap B) I. ve II. de asit - baz tepkimeleri sonucu pH değişir. III. NO (Nötr oksit) tepkimeye girmez. (Cevap C) Test 08 1. C 7. 2. D 3. B 4. B 5. C 6. C 7. E 8. B 9. C 10. A 11. E 10. E) Sülfirik asit kuvvetli bir asittir. Hazır gıdalarda kullanılmaz. (Cevap E) 8. I. CaO + H2O → Ca(OH)2 bazı oluşur. (pH > 7) II. SO3 + H2O →H2SO4 asiti oluşur. (pH > 7) II. n(CF2 = CF2) → (CF2 – CF2)n tetraflor etilen politetrafloretilen (PTFE) (Cevap A) Çözüm Yayınları III. KNO3 (nötr tuzu) + H2O → K (+ag) + NO 3- (ag) (pH = 7) (Cevap B) 11. 9. 288 X'in çözünmesi endotermik (ısı alandır.) Çözünürken sudan ısı alarak su ortamını soğutur. (Cevap C) E) Altın (Au), tam soy metalidir. Yalnızca Kral suyu (HNO3 ve HCI karışımı) ile tepkime verir. (Cevap E)
