çevre kanununca alınması gereken ġzġn ve lġsanslar hakkında

ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN ĠZĠN VE LĠSANSLAR HAKKINDA
YÖNETMELĠK
Çevre izni: Emisyon, deşarj, gürültü kontrol, derin deniz deşarjı ve tehlikeli madde deşarjı
konularından en az birini içeren izindir.
Çevre lisansı: Atıkların toplanması, geri kazanılması, geri dönüşümü ve bertaraf edilebilmesine ilişkin
teknik yeterliliktir.
Emisyon: İşletmelerden, alan ve noktasal kaynaklı katı, sıvı veya gaz haldeki atık maddelerin,
titreşimin, ısının veya gürültünün havaya, suya veya toprağa doğrudan veya dolaylı olarak salınımıdır.
Geçici faaliyet belgesi (GFB): İşletmecinin çevre izin veya çevre izin ve lisans başvurusu yaptığında,
faaliyeti esnasında ilgili mevzuata uygun olarak çalıştığını gösteren belgedir.
Yetkili merci: Yönetmeliğin Ek-1 Listesi için Bakanlığın merkez teşkilatı ve Ek-2 Listesi için taşra
teşkilatıdır.
ÇEVRE GÖREVLĠSĠ, ÇEVRE YÖNETĠM BĠRĠMĠ VE ÇEVRE DANIġMANLIK
FĠRMALARI HAKKINDA YÖNETMELĠK
Çevre görevlisi: Tesislerin faaliyetlerinin Çevre Kanunu’na dayanılarak yürürlüğe konulan mevzuata
uygunluğunu, alınan tedbirlerin etkili olarak uygulanıp uygulanmadığını değerlendiren, tesis içi yıllık
denetim programları düzenleyen görevlidir.
Genel Müdürlük: Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğüdür.
Koordinatör çevre görevlisi: Çevre danışmanlık firmasının ve firmada çalışan çevre görevlilerinin bu
Yönetmeliğe uygun olarak organizasyonu yapan, Bakanlığa ve işletmelere karşı sorumlu olan
çevre görevlisidir.
Vize dönemi: Çevre görevlisi belgesi, çevre danışmanlık yeterlik belgesinin Bakanlıkça onaylandıktan
sonraki 4 (dört) yıllık süredir.
ÇEVRE DENETĠMĠ YÖNETMELĠĞĠ
Birleşik denetim: Tesis ve çalışmalarının, Çevre Kanunu ve bu Kanuna dayanan hava, su, toprak,
atık, kimyasallar, deniz ve gürültüye ilişkin tüm yönetmeliklere uygunluğunun bir arada ele alındığı
denetimleri,
İç tetkik: Tesis veya faaliyetlerin, Çevre Kanunu’nun uygulanıp uygulanmadığının çevre yönetim
birimi, çevre görevlisi veya yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmaları aracılığı ile
değerlendirilmesi ve rapor haline getirilmesidir.
Ortam bazlı denetim: Tesis veya faaliyetlerin Çevre Kanunu ve bu Kanun’a dayanan hava, su, toprak
ortamları ile ilgili atık, kimyasal ve gürültü mevzuatlarıyla uygunluğunun ele alındığı denetimlerdir.
KATI ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELĠĞĠ
Geri Dönüşüm : Atıkların bir üretim prosedürüne tabi tutularak, orjinal amaçlı ya da enerji geri
kazanımı hariç olmak üzere, organik geri dönüşüm dahil diğer amaçlar için yeniden işlenmesidir.
Geri kazanım : Tekrar kullanım ve geri dönüşüm kavramlarını da kapsayan; atıkların içindeki
bileşenlerin fiziksel, kimyasal veya biyokimyasal yöntemlerle başka ürünlere veya enerjiye
çevrilmesidir.
ADRES:4.Cad. 22.Sk. 17/8 Tetik İş Merkezi EMEK / ANKARA
T: +90(312) 222 2879 - +90(312) 222 1828 | F: +90(312) 222 1153
© 2005 Mitto Çevre Orman ve Madencilik Ltd. Şti. | info@mitto.com.tr
Zararlı ve tehlikeli atık : Patlayıcı, parlayıcı, kendiliğinden yanmaya müsait, suyla temas halinde
parlayıcı gazlar çıkaran, oksitleyici, organik peroksit içerikli, zehirli korozif, hava ve su ile temasında
toksik gaz bırakan, toksik ve ekotoksik özellik taşıyan atıklardır.
Bertaraf etme : Katı atıkların, konut, işyeri gibi üretildikleri yerlerde geçici olarak biriktirilmesi, bu
yerlerden toplanması, taşınması, geri kazanılması gibi işlemlerden sonra, çevre ve insan sağlığı
açısından zararsız hale getirilmesi ve ekonomiye katkı sağlanması amacıyla kompostlaştırma,
enerji kazanmak üzere yakma ve/veya düzenli depolama işlemlerinin tümüdür.
Organik madde veya yanma kaybı : Katı atık veya kompostun kurutulduktan sonra kül
0
fırınında 775 C’de 3 saat süre ile yakılması sonucu yanan veya kaybolan madde miktarıdır.
0
Kuru madde : Katı atık veya kompostun kurutma fırınında 103 C’de yaklaşık 24 saat süre ile sabit
ağırlığa gelinceye kadar kurutulması sonucunda geride kalan katı madde miktarıdır.
Organik Geri Dönüşüm : Ambalaj atıklarının biyolojik olarak parçalanabilen kısımlarının kontrollü
koşullar altında mikroorganizmalar aracılığıyla aerobik (kompostlama) veya anaerobik ortamda
ayrıştırılarak (biyolojik metanlaştırma) stabilize organik atıklar veya metan gazının elde
edilmesidir. (Düzenli depolama organik geri dönüşüm kapsamına girmez.)
TEHLİKELİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ
Tehlikeli Atık: Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin ekinde yer alan EK-IV’te (A)
işareti ile gösterilmiş atıkların hepsi, (M) işareti ile gösterilmiş atıklar EK-III B’de verilen tehlikeli
atıkların eşik konsantrasyonu üzerinde bir değere sahipse tehlikeli atıktır.
Bildirim: Atıkların sınırlar ötesi hareketinde, Ek 10 da yer alan bilgi, beyan ve formu kullanarak
yapılan başvurudur.
Atık Taşıma Formu: Üretici ve taşıyıcı tarafından ortak doldurulacak, üretim noktasından atık
bertaraf tesisine kadarki beyanları içeren, (Ek 9 A-B) ‘deki formlardır.
Kompresibilite (Dpr): Mineral sızdırmazlık tabakasında ince taneli zemin sıklığıdır.
İnert Atık: Fiziksel, kimyasal veya biyolojik olarak önemli derecede herhangi bir değişime uğramayan,
çözünmeyen, yanmayan ve toplam sızıntı kabiliyeti ve ekotoksisitesi önemsiz miktarda olan, özellikle
yüzey ve yeraltı suyu kirliliği tehlikesi yaratmayan maddelerdir.
Ara Depolama: Atıkların geri kazanım ve nihai bertaraf tesislerine ulaştırılmadan önce atık miktarı
yeterli kapasiteye ulaşıncaya kadar güvenli bir şekilde depolanmasııdır.
Geçici Depolama: Atıkların ara depolama, geri kazanım ve nihai bertaraf tesislerine ulaştırılmadan
yada tesiste tekrar kullanmadan önce, atık üreticisi tarafından depolanmasıdır.
Meskun Mahal: Üst ölçek planlarına uygun olarak imar planı ile belirlenmiş ve iskan edilmiş
alandır.
Atık Beyan Formu: (Atık üreticileri tarafından doldurulması gereken web tabanlı programda yer
alan formdur.
ATIK YAĞLARIN KONTROLÜ YÖNETMELĠĞĠ
ADRES:4.Cad. 22.Sk. 17/8 Tetik İş Merkezi EMEK / ANKARA
T: +90(312) 222 2879 - +90(312) 222 1828 | F: +90(312) 222 1153
© 2005 Mitto Çevre Orman ve Madencilik Ltd. Şti. | info@mitto.com.tr
Atık yağ: Kullanılmış benzinli motor, dizel motor, şanzıman ve diferansiyel, transmisyon, gres ve diğer
özel taşıt yağları ile hidrolik sistem, türbin ve kompresör, kızak, açık-kapalı dişli, sirkülasyon, metal
kesme ve işleme, metal çekme, tekstil, ısıl işlem, ısı transfer, izolasyon ve koruyucu, izolasyon, trafo,
kalıp, buhar silindir, pnömatik sistem koruyucu, gıda ve ilaç endüstrisi, kağıt makinesi, yatak ve diğer
özel endüstriyel yağlar ve endüstriyel gresler, kullanılmış kalınlaştırıcı, koruyucu, temizleyici ve benzeri
özel müstahzarlar ve kullanıma uygun olmayan yağ ürünleridir.
Baz yağ: Rafinerilerde üretilen alifatik, naftanik aromatik ve karışık (alifatik+aromatik) esaslı petrol
ürününü veya sentetik olarak (kimyasal yolla) elde edilen yağdır.
Enerji geri kazanımı: Atık yağların mevcut yakıta ilave edilerek lisanslı tesislerde enerji amaçlı
kullanımını,
İşleme: Atık yağların tekrar kullanılmasını sağlayan rejenerasyon, rafinasyon ve enerji geri
kazanımı işlemleridir.
Rafinasyon: Atık yağların rafine edilerek, ulusal veya uluslararası standartlar ile şartnamelere
uygun baz yağ veya petrol ürünlerine dönüştürülmesi işlemlerini,
Rejenerasyon: Atık yağlardan her türlü kirleticinin, oksidasyon ürünlerinin, partiküllerin
giderilerek ulusal veya uluslararası standartlar, şartnameler ile kullanım amacına uygun orijinal yağ
elde edilmesidir.
Ulusal Atık Taşıma Formu: Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinin Ek-9/B’sinde yer alan ve
atık yağların toplama ve taşıma işlemlerinde kullanılması zorunlu olan formlardır.
Yetkilendirilmiş kuruluş: Atık motor yağlarının toplanması amacıyla, Bakanlıkça belirlenen esaslar
dahilinde piyasa payları toplamı en az % 30 olan motor yağı üreticileri tarafından kurulan atık
motor yağı toplama organizasyonunu ifade eder.
BĠTKĠSEL ATIK YAĞLARIN KONTROLÜ YÖNETMELĠĞĠ
Ham Yağ: Bitkisel yağlı tohumlardan veya meyvelerden muhtelif(çeşit çeşit) fiziksel ve kimyasal
işlemlerle elde edilen yağ ürününü,
Bitkisel Atık Yağ: Rafine sanayinden çıkan soap-stock’ları, tank dibi tortuları, yağlı toprakları,
kullanılmış kızartmalık yağları, çeşitli tesislerin yağ tutucularından çıkan yağları ve kullanım
süresi geçmiş olan bitkisel yağları,
Soap-Stock: Bitkisel ham yağların rafinasyonunda serbest yağ asitlerinin kostik(Sodyum
Hidroksit) ile nötralizasyonu ve yıkama sonrasında ayrıştırılan yan ürünü,
Yağlı Toprak: Yemeklik bitkisel yağ rafinasyonu sonucu ortaya çıkan yağlı toprakları,
Geri Kazanım: Atık yağların, Bakanlıktan çevre lisansı almış geri kazanım tesisleri tarafından
toplanarak endüstride kullanılacak yarı mamul (külçe sabun, stearin, kimya sanayinde
kullanılacak hammadde ve benzeri) ve ürün (sabun, biyodizel ve benzeri) elde edilmesi
işlemlerini,
Rafinasyon: Ham yağların rafine edilerek, ulusal veya uluslararası standartlar ile şartnamelere uygun
yemeklik bitkisel yağ elde edilmesi işlemlerini,
ADRES:4.Cad. 22.Sk. 17/8 Tetik İş Merkezi EMEK / ANKARA
T: +90(312) 222 2879 - +90(312) 222 1828 | F: +90(312) 222 1153
© 2005 Mitto Çevre Orman ve Madencilik Ltd. Şti. | info@mitto.com.tr
Akreditasyon: Laboratuvarların, ulusal veya uluslararası kabul görmüş teknik kriterlere göre
çalıştığının değerlendirilmesi ve yeterliliğinin onaylanması ve düzenli aralıklarla denetlenmesi
işlemini,
Sabun: Yağ asitlerinin alkali hidroksitler ile reaksiyonu sonucunda elde edilen genellikle temizleyici
olarak kullanılan ürünleri ifade eder.
AMBALAJ ATIKLARININ KONTROLÜ YÖNETMELĠĞĠ
Ambalaj: Ek-1’ de yer alan Ambalaj Tanımına İlişkin Açıklayıcı Örneklerde belirtilenler ile geri
dönüşsüz olanlar da dâhil tüm ürünlerdir.
Ambalaj atığı toplama noktası: Satış noktalarında, tüketicilerin rahatlıkla görebilecekleri yerlerde,
ambalaj atıklarını ayrı biriktirmek ve bu konuda tüketicileri bilgilendirmek ve bilinçlendirmek amacıyla
oluşturulan noktadır.
Ambalaj bileşenleri: Ambalajın elle veya basit fiziksel yollar ile ayrılabilen kısımlarıdır.
İkincil ambalaj: Birden fazla sayıda satış ambalajını bir arada tutacak şekilde tasarlanmış,
üründen ayrıldığında ürünün herhangi bir özelliğinin değişmesine neden olmayan ambalajdır.
Ekonomik işletmeler: Ambalaj üreticilerini, piyasaya sürenleri ve tedarikçilerdir.
Kompozit ambalaj: Farklı malzemelerden yapılmış, elle birbirinden ayrılması mümkün olmayan
ambalajdır.
Nakliye ambalajı: Karayolu, demiryolu, deniz yolu ve hava yolu taşımasında kullanılan konteynırlar
hariç kullanılan ambalajdır.
Organik geri dönüşüm: Atık depolama alanlarında yapılan depolama işlemi hariç, ambalaj
atıklarının biyolojik olarak parçalanabilen kısımlarının kontrollü bir şekilde mikroorganizmalar
aracılığıyla kompost veya metan gazı elde edilecek şekilde oksijenli veya oksijensiz ortamda
ayrıştırılmasıdır.
Piyasaya arz: Ambalajlanmış ürünün, tedarik veya kullanım amacıyla bedelli veya bedelsiz olarak
piyasada yer alması için yapılan faaliyettir.
Piyasaya süren: Bir ürünü bu Yönetmelik kapsamındaki ambalajlar ile paketleyen gerçek veya tüzel
kişidir.
Satış noktası: Toptan ve/veya perakende olarak ambalajlı ürünlerin satışını yapan iki yüz
metrekareden büyük kapalı alana sahip mağaza, market, süpermarket, hipermarket ve benzeri
satış yerleridir.
Tek yönlü ambalaj: Kullanım sonrasında tekrar kullanıma uygun olmayan ambalajları ifade eder.
ATIKLARIN DÜZENLİ DEPOLANMASINA DAİR YÖNETMELİK
ADRES:4.Cad. 22.Sk. 17/8 Tetik İş Merkezi EMEK / ANKARA
T: +90(312) 222 2879 - +90(312) 222 1828 | F: +90(312) 222 1153
© 2005 Mitto Çevre Orman ve Madencilik Ltd. Şti. | info@mitto.com.tr
Biyobozunur atık: Oksijensiz veya oksijenli ortamda bozunmaya uğrayabilen gıda, bahçe atıkları,
kâğıt ve karton gibi atıklardır.
Düzenli depolama tesisi (DDT): Atıkların oluştuğu tesis içinde geri kazanım, ön işlem veya bertarafa
gönderilmek üzere geçici depolandığı birimler, atığın geri kazanım veya ön işleme tabi tutulmak
amacıyla üç yıldan daha kısa süreli ara depolandığı tesisler ile atığın bertaraf işlemine tabi
tutulmak üzere bir yılı geçmeyecek şekilde ara depolandığı tesisler hariç olmak üzere atıkların
yeraltı veya yer üstünde belirli teknik standartlara göre bertaraf edildiği sahalardır.
Eluat: Laboratuvarda özütleme testiyle elde edilen çözeltidir.
Özütleme: Toprak, kirlenmiş toprak, çamur, çökelti, kompost, atık veya inşaat malzemeleri gibi katı
maddeler içindeki bileşenlerin fiziksel, kimyasal veya biyolojik işlemlerle su fazına geçirilmesidir.
Hücre: Farklı tür atıkların aynı lotta depolanmasının uygun olduğu durumlarda, lot içinde atıkların
birbiriyle temasını engelleyecek önlemlerin alındığı birimlerdir.
İnert atık: Fiziksel, kimyasal veya biyolojik olarak önemli derecede değişime uğramayan,
çözünmeyen, yanmayan, fiziksel veya kimyasal reaksiyona girmeyen veya temas ettiği maddeleri
çevreye veya insan hayatına zarar verecek şekilde etkilemeyen ve toplam sızıntı kabiliyeti ve
ekotoksisitesi önemsiz miktarda olan, özellikle yüzeysel su ve yeraltı suyu kirliliği tehlikesi yaratmayan
atıklardır.
İzole yerleşim: Nüfusu 500’den fazla olmayan ve kilometrekarede en fazla beş kişinin yaşadığı
yerleşim birimlerini, kilometrekarede en az 250 kişi yaşayan ve en yakın yerleşim birimine ulaşım
mesafesi en az 50 km olan yerleşim birimleridir.
Lot: Nihai dolum hacmi belirli düzenli depolama tesisi bölümleridir.
Ön işlem: Ayırma işlemi dâhil olmak üzere atıkların hacmini veya tehlikelilik özelliklerini azaltmak
amacıyla uygulanan fiziksel, ısıl, kimyasal veya biyolojik işlemlerdir.
Yeraltı depolama: Tuz veya potasyum madenleri gibi derin jeolojik boşluklarda atıkların kalıcı
olarak depolanmasını ifade eder.
ATIK ARA DEPOLAMA TESĠSLERĠ TEBLĠĞĠ
Ara depolama: Atıkların geri kazanım veya nihai bertaraf tesislerine ulaştırılmadan önce atık
miktarının yeterli kapasiteye ulaşıncaya kadar güvenli bir şekilde depolanmasıdır.
Protokol: Tehlikeli atıklar için müteselsilen sorumlu olunduğunu belirten sözleşmedir.
Ulusal Atık Taşıma Formu (UATF): Üretici ve taşıyıcı tarafından ortak doldurulacak, üretim
noktasından atık bertaraf tesisine kadar kayıt ve beyanları içeren, Tehlikeli Atıkların Kontrolü
Yönetmeliği Ek-9 A/B’de yer alan formlardır.
SANAYĠ KAYNAKLI HAVA KĠRLĠLĠĞĠNĠN KONTROLÜ
YÖNETMELĠĞĠ
Biyokütle: Ahşap koruyucuları tatbik edilmiş veya kaplama işlemine bağlı olarak halojenli organik
birleşikler ihtiva eden ve inşaat sektöründen kaynaklı atıklar hariç olmak üzere, ihtiva ettiği
enerjiyi kazanmak için yakıt olarak kullanılabilen tarım veya ormancılıktan sağlanan bitkisel bir
ADRES:4.Cad. 22.Sk. 17/8 Tetik İş Merkezi EMEK / ANKARA
T: +90(312) 222 2879 - +90(312) 222 1828 | F: +90(312) 222 1153
© 2005 Mitto Çevre Orman ve Madencilik Ltd. Şti. | info@mitto.com.tr
maddenin kendisini, tamamı ya da bir kısmından elde edilen tarım ve ormancılık kaynaklı bitkisel
atıkları, gıdasal bitkisel atıkları, ham kağıt hamuru üretiminden kaynaklanan bitkisel atıkları, şişe
mantarını,
Deneme izni: İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına ilişkin mevzuat kapsamında verilen izindir.
Emisyon Envanteri: Sınırları belirlenmiş herhangi bir bölgede, hava kirletici kaynaklardan belli bir
zaman aralığında atmosfere verilen kirleticilerin listesidir.
Emisyon Faktörü: Kirleticinin birim hammadde, birim yakıt, birim hacim, birim zaman, birim alan
için ortalama emisyon miktarıdır.
Emisyon Ölçüm Raporu Geçerlilik Süresi: İlk ölçüm tarihi esas alınarak, Çevre Kanununca
Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik kapsamındaki işletmeler için emisyon ölçüm
raporu geçerlilik süresi iki yıldır.
İçten Yanmalı Motorlar: Gaz motorları ve dizel motorlardır.
İş Termin Planı: Tesis sahibi tarafından hazırlanacak ve bu Yönetmelikte belirtilen yükümlülükleri
ve sınır değerleri sağlayacak proses ve baca gazı arıtım tesislerinin gerçekleştirilmesi sürecinde
yer alan proje, ihale, inşaat ve işletmeye alma gibi işlerin zamanlamasını gösteren plandır.
Kısa Vadeli Değer (KVD): Maksimum günlük ortalama değerler veya istatistik olarak bütün
ölçüm sonuçları sayısal değerlerinin büyüklüğüne göre dizildiğinde, ölçüm sonuçlarının % 95
ine tekabül eden değeri, çöken tozlar için farklı olarak aşılmaması gereken maksimum aylık
ortalama değerlerdir.
-Kısa Vadeli Sınır Değer (KVS): Maksimum günlük ortalama değerleri veya sayısal değerlerinin
büyüklüğüne göre dizildiğinde, istatistik olarak bütün ölçüm sonuçlarının % 95 ine tekabül eden değer
olan ve Ek-2 Tablo 2.2 de verilen değeri aşmaması gereken değerdir.
-Kritik Bölge: Bir yıl boyunca yapılan hava kalitesi ölçüm sonuçlarına göre kısa vadeli sınır
değerlerin en az on beş gün aşıldığı yerlerdir.
-Kritik Meteorolojik Şartlar: Atmosferde alt sınırı yerden yedi yüz metre veya daha az yüksekte olan
enversiyon tabakasında hava sıcaklığının en az 2°C/100 m arttığı ve yerden 10 m. yükseklikte
ölçülen rüzgar hızının on iki saatlik ortalamada 1,5 m/s den az olduğu kritik meteorolojik
durumudur.
-Piyasaya arz edilen sıvı yakıtlar: Piyasaya arzına izin verilen sıvı yakıtlar ile kalorifer yakıtıdır.
-Uzun Vadeli Değer (UVD): Yapılan bütün ölçüm sonuçlarının aritmetik ortalaması olan değerdir.
-Uzun Vadeli Sınır Değer (UVS): Yapılan bütün ölçüm sonuçlarının aritmetik ortalaması olan, Ek-2
Tablo 2.2 de verilen değeri aşmaması gereken değerdir.
-Yakma Tesisi: Yakıtın yakılması sonucunda, yakıt içeriğinde bulunan kimyasal enerjinin ısı enerjisine
dönüştürülerek yararlanıldığı, buhar kazanı ve kızgın yağ kazanı, termik santral kazanı, gaz
türbini, gaz motoru gibi sıcak su, buhar ve benzeri üreterek enerji sağlayan tesislerdir.
ADRES:4.Cad. 22.Sk. 17/8 Tetik İş Merkezi EMEK / ANKARA
T: +90(312) 222 2879 - +90(312) 222 1828 | F: +90(312) 222 1153
© 2005 Mitto Çevre Orman ve Madencilik Ltd. Şti. | info@mitto.com.tr
ÇEVRESEL GÜRÜLTÜNÜN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ VE
YÖNETĠMĠ YÖNETMELĠĞĠ
Ağırlıklama: İnsan işitme sisteminin özelliğinin dikkate alınarak, ses basıncı seviyesinin frekanslara
göre farklı şekilde değiştirilmesidir.
Ağırlıklanmış ses azaltma indeksi (Rw): Malzemelerin ses yalıtım performansının laboratuar
şartlarında ölçülen ve tek bir değer olarak ifade edilen etiket değeridir.
Akşam gürültü göstergesi (Lakşam): A ağırlıklı uzun dönem ses seviyesinin enerji ortalaması
olup, yılın akşam sürelerinin tamamına göre belirlenen ve akşam süresindeki rahatsızlığı ifade
etmekte kullanılan etkilenim seviyesidir.
Akustik gölge bölgesi: Ses dalgalarının bir çevrede yayılmaları sırasında engeller, rüzgâr etkisi ve
günlük sıcaklık değişimleri gibi dış etkilerle kırılma ve kıvrılmalara uğramaları sonucu ortaya çıkan ve
içerisinde ses seviyelerinin 10 dB kadar azalma gösterdiği alanlardır.
Akustik rapor: 29/4/2009 tarihli ve 27214 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevre Kanununca
Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin Ek-1 ve Ek-2’sinde yer alan ve 7/3/2008
tarihinden önce kurulmuş tesislerin değerlendirme yöntemleri kullanılarak oluşması muhtemel
çevresel gürültü seviyelerinin belirlendiği ve sınır değerlerin aşılıp aşılmadığını gösteren rapordur.
Arka plan gürültüsü: Bir çevrede incelenen sesler bastırıldığında, verilen konumdaki ve verilen
durumdaki geriye kalan toplam sesdir.
Çevresel titreşim: Maden ve taş ocakları, ulaşım araçları, sanayi ve inşaat makineleri gibi
işlemlerden doğan ve yapılarda kullanım alanı dışında başka maksatlarla kullanılan hacimlerdeki
faaliyetler sırasında oluşan genellikle katı, sıvı ve gaz ortamlarda yayılan ve insan vücudunca
hissedilen mekanik salınım hareketleridir.
Çınlama süresi (sn): Bir hacmin akustik özelliğini frekansa bağlı olarak belirleyen parametreyi ve
hacim içinde faaliyette olan bir ses kaynağının susmasından itibaren ses basınç seviyesinin 60
dB azalması için geçen süredir.
Çok hassas kullanımlar: Yataklı hizmet veren sağlık kurumları, eğitim dönemlerinde yatılı eğitim
kurumları, çocuk ve yaşlı bakım evleri gibi kullanımlardır.
dB: Birbirinden mertebe farklılıkları gösteren, nicelikleri anlamlı olarak ifade etmede kullanılan
logaritmik bir ölçektir.
dBA: İnsan işitme sisteminin düşük şiddetteki seslere karşı en çok hassas olduğu orta ve yüksek
frekanslara daha fazla ağırlık veren, A ağırlıklı ses seviyesi olarak tabir edilen ve gürültünün
etkilenim değerlendirilmesi ve kontrolünde yaygın olarak kullanılan bir ses seviyesi ölçütüdür.
Eşdeğer gürültü seviyesi (Leq): Belli bir süre içinde seviyeleri değişim gösteren, genellikle A
ağırlıklanmış ses seviyesi olarak ölçülen, gürültünün enerji açısından eşdeğeri olan sabit
seviyedir.
Eylem planı: Gürültü ile ilgili sorunlar ve etkileriyle baş etmek için tasarlanan planlardır.
-Gündüz, akşam, gece gürültü göstergesi (Lgag): A ağırlıklı uzun dönem ses seviyesinin enerji
ortalaması olup, günlük toplam rahatsızlığı ifade etmekte kullanılan etkilenim seviyesidir.
ADRES:4.Cad. 22.Sk. 17/8 Tetik İş Merkezi EMEK / ANKARA
T: +90(312) 222 2879 - +90(312) 222 1828 | F: +90(312) 222 1153
© 2005 Mitto Çevre Orman ve Madencilik Ltd. Şti. | info@mitto.com.tr
-Gündüz gürültü göstergesi (Lgündüz): A ağırlıklı uzun dönem ses seviyesinin enerji ortalaması
olup, yılın gündüz sürelerinin tamamına göre belirlenen etkilenim seviyesidir.
-Gece gürültü göstergesi (Lgece): A ağırlıklı uzun dönem ses seviyesinin enerji ortalaması olup,
yılın gece sürelerinin tamamına göre belirlenen etkilenim seviyesidir.
-Gürültü haritalama: Yürürlükte bulunan her türlü sınır değerin aşılıp aşılmadığını göstermek
gayesiyle veya gelecekte ortaya çıkabilecek bir gürültü durumu hakkındaki verilerin; gürültü göstergesi
kullanılarak söz konusu alanın fiziksel haritası üzerinde standartlara uygun olarak belirtilmesidir.
-LC max: dBC olarak ölçülen, ölçüm süresi içerisinde C ağırlıklı rms (belli bir süre içindeki ses
dalgalarının
ortalama
enerji
ve
şiddeti,
büyüklükleri
)
tabanlı ses seviyesinin en büyük değeridir.
-Oktav bant: Gürültü enerjisinin frekansa göre değişimini ortaya çıkarmakta yararlanılan alt ve
üst frekans sınırlarının birbirinin iki katı olan frekans bandı ve bant genişliğinin merkez
frekansının % 70’ine eşit olduğu band.
-Az hassas kullanımlar: İdari ve ticaret binaları, çocuk bahçeleri, oyun alanları ve spor tesisleri gibi
kullanımlardır.
-Planlanan faaliyetler için akustik rapor: 17/7/2008 tarihli ve 26939 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinin Ek-I listesinde bulunan ve Çevre
Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin Ek-1 ve Ek-2’sinde yer alan “
* ” işareti bulunmayan kurulması planlanan işletmelerin, gürültü seviyelerinin belirlendiği ve sınır
değerlerin aşılması halinde alınacak tedbirlerin bütününü içeren rapordur.
-Ses basıncı seviyesi (Lp): Ortamda belli bir noktada ölçülen ses basıncının, 20x10-6 Pa veya
20 µPa referans ses basıncına oranının 10 tabanına göre logaritmasının 20 ile çarpılmasıyla
bulunan ve dB cinsinden ifade edilen değerdir.
Ses gücü seviyesi (Lw): Bir ses kaynağının yaydığı ses gücünün milletlerarası standartlarda
tanımlanan referans ses gücüne oranının 10 tabanına göre logaritmasının 10 ile çarpılmasıyla bulunan
ve dB cinsinden ifade edilen değerdir.
Stratejik gürültü haritası: Farklı kaynaklar bazında mevcut gürültü durumunun veriler sayesinde
sergilenmesidir.
Titreşimin yer değiştirme, hız, ivme cinsinden rms değeri: Belirli bir zaman aralığında ölçülen
titreşim değerlerinin karelerinin ortalamasının kareköküdür
-Gürültü haritası hazırlanacak yerleşim alanı: Nüfusu yüz binden fazla olan, şehirleşmiş alan olarak
kabul edilen ve nüfus yoğunluğunun kilometre kare başına 1000 kişiden fazla olduğu alanlardır.
-Hassas kullanımlar: Konut, yataklı hizmet veren konaklama tesisleri, eğitim kurumları, açık arazideki
ve yerleşim alanı içindeki sessiz alanlar gibi kullanımları,
-Çok hassas kullanım alanları: Çok hassas kullanımların sınırlarından itibaren 250 metreyi içine
alacak şekilde belirlenen alandır.
-Gürültüye hassas kullanımlar: Çok hassas kullanımlar, hassas kullanımlar ve az hassas
kullanımları ifade eder.
ADRES:4.Cad. 22.Sk. 17/8 Tetik İş Merkezi EMEK / ANKARA
T: +90(312) 222 2879 - +90(312) 222 1828 | F: +90(312) 222 1153
© 2005 Mitto Çevre Orman ve Madencilik Ltd. Şti. | info@mitto.com.tr
SU KĠRLĠLĠĞĠ KONTROLÜ YÖNETMELĠĞĠ
-Bağlantı kanalı: Atıksu kaynağının atıksularını kanalizasyon sistemine ileten, parsel
bacası(atıksu şebekelerinin ana şebekeye bağlanması ve akış doğrultusunun değiştirilmesi amacıyla kullanılan,
havalandırmaya ve hava dolaĢımına izin veren su sızdırmaz düşey yapı) ile atıksu kanalı arasında yer alan,
mülk sahibine ait kanaldır.
-Balık biyodeneyi: Atıksuların indikatör organizma olarak kullanılan türden balıklar
üzerindeki zehirlilik etkisini saptamaya yarayan, atıksuların değişik seyreltilerinde 48 saat, 72
saat, 96 saat gibi belirli süreler sonunda balıkların sağ kalma yüzdelerinin belirlenerek;
zehirliliğin, seyrelti oranları ile ilişkili olarak ifade edilmesini sağlayan standart deneydir.
-DeĢarj: Arıtılmış olsun olmasın, atıksuların doğrudan veya dolaylı olarak alıcı ortama veya
sistemli bir şekilde yeraltına boşaltılmasıdır.
-Difüzör: Atıksuların alıcı ortama çıkışı sırasındaki akım özelliklerini kontrollu bir biçimde
sağlayan özel bir donanımıdır.
Evsel atıksu: Yerleşim bölgelerinden ve okul, hastane, otel gibi hizmet sektörlerinden
kaynaklanan atıksulardır.
-Fekal atıklar: İnsan veya sıcak kanlı hayvanların idrar, dışkı ve kalıntılarıdır.
-Haliç: Bir nehir ağzındaki tatlı su ile deniz kıyı suyu arasındaki geçiş bölgesidir.
-Havza: Su kaynağını besleyen yeraltı ve yüzeysel suların toplandığı bölgenin tamamıdır.
-ĠĢ termin planı: Yer seçimi, proje, ihale, inşaat, işletmeye alma gibi işlerin zamanlamasını
gösteren plandır.
-Kıtaiçi su kaynağı: Karalarda bütün yapay ve doğal yeraltı ve yüzeysel suları, denizle
bağlantısı olan su kaynaklarında ise tatlı su sınır noktasına kadar olan sulardır.
-Kompozit numune:
Evsel
ve
endüstriyel atıksularda belirli
aralıklarında atıksu debisiyle orantılı olarak alınan karışık numuneyi,
zaman
-KuĢaklama kanalı: Baraj, göl ve körfezleri korumak amacıyla inşa edilen ve çevreden
gelen atıksuların kıyı boyunca toplandığı atıksu kanalıdır.
-Ötrofikasyon: Suların besi maddelerince özellikle azot ve/veya fosfor bileşiklerince; alg ve
daha yüksek yapılı bitkilerin üremesini hızlandıracak, böylece sudaki canlıların dengesini
bozacak ve su kalitesinde istenmeyen bozulmalara yol açacak şekilde zenginleşmesidir.
-Parsel bacası: Parsel bağlantı kanalının başında numune almak, ölçüm
yapmak, atıksu akımını izlemek için, içine girilebilen ve özel tipleri İller Bankasınca
belirlenmiş bacalardır.
ADRES:4.Cad. 22.Sk. 17/8 Tetik İş Merkezi EMEK / ANKARA
T: +90(312) 222 2879 - +90(312) 222 1828 | F: +90(312) 222 1153
© 2005 Mitto Çevre Orman ve Madencilik Ltd. Şti. | info@mitto.com.tr
-Parsel atıksu drenaj tesisi: Atıksuların parsel içinde toplanması, ön işlemi, kontrolu ve
şehir kanalizasyonuna bağlantısını sağlayan sistemdir.
-Rezervuar: Doğal gölleri veya suyun bir sedde yapısı
oluşturulan su hacmidir.
arkasında biriktirilmesi ile
-Sanayi bölgesi: Atıksularını ortak bir sistem ile toplayarak bertaraf ettikleri bölgelerdir.
-Slaç: Gemilerin makine dairelerinde, yakıt tanklarında veya petrol tankerlerinin kargo
tanklarında tortu ve/veya yağ çökeltilerinden oluşan çamurdur.
-Slop: Gemilerde kargo tanklarının yıkanması sonucu oluşan tank yıkama suları dâhil, slop
tanklarında biriken yağlı su artıklarıdır.
-Sintine suyu: Sintinede sızan su ve yağ yakıtlarının toplandığı kısımdır.
-Su kalitesi karakteristik değeri: Alınan su numunelerinde herhangi bir parametre için
yapılan ölçümlere ait % 90 yüzdelik değeridir.
-Su kalitesi kriterleri: Su kaynaklarının fiziksel, kimyasal ve biyolojik özellikleri,
-Su kirliliği kontrol standartları: Alıcı ortam ve deşarj standartlarıdır.
-T90 - değeri: Fekal kaynaklı indikatör mikroorganizmaların, deniz ve kıyı sularındaki ortam
şartlarında, ilk konsantrasyonlarının % 10 una düşünceye kadar geçecek süredir.
-Tatlı su sınır noktası: Denizle bağlantısı olan kıtaiçi su kaynaklarında tuzluluk derecesinin
hissedilir derecede arttığı ve tespitinde klorür iyonları konsantrasyonunun 250 mg/L olarak
kabul edildiği noktadır.
-ZSF (zehirlilik seyrelme faktörü): Atıksuların zehirlilik derecesini belirlemede kullanılan
bir birimi,
-Hassas su alanı: Ötrofik olduğu belirlenen veya gerekli önlemler alınmazsa yakın
gelecekte ötrofik hale gelebilecek doğal tatlı su gölleri, diğer tatlı su kaynakları, haliçler ve
kıyı suları, önlem alınmaması hâlinde yüksek nitrat konsantrasyonları içerebilecek içme
suyu temini amaçlanan yüzeysel tatlı sular ve daha ileri arıtma gerektiren alanlarıdır.
Kentsel atıksu: Evsel atıksu ya da evsel atıksuyun endüstriyel atıksu ve/veya yağmur suyu ile
karışımını ifade eder.
ÖMRÜNÜ TAMAMLAMIġ ARAÇLARIN KONTROLÜ HAKKINDA
YÖNETMELĠK
-Aksam parça: Bir araca üretimi esnasında dâhil edilen herhangi bir parçadır.
-Araç: Motorlu Araçlar ve Römorkları Tip Onayı Yönetmeliği kapsamında yer alan, sürücü
dışında en fazla 8 kişilik oturma yeri olan, yolcu taşımaya yönelik motorlu araçları (M1), azami
ADRES:4.Cad. 22.Sk. 17/8 Tetik İş Merkezi EMEK / ANKARA
T: +90(312) 222 2879 - +90(312) 222 1828 | F: +90(312) 222 1153
© 2005 Mitto Çevre Orman ve Madencilik Ltd. Şti. | info@mitto.com.tr
ağırlığı 3500 kilogramı aşmayan motorlu yük taşıma araçlarını (N1) ve iki veya Üç Tekerlekli
Motorlu Araçların Tip Onayı Yönetmeliği kapsamında yer alan, motosiklet ve motorlu bisiklet
haricindeki üç tekerlekli araçlarıdır.
-Ekonomik operatör: Araçların ve bunların parça ve malzemelerinin üretici, dağıtıcı ve ithalatçıları ile
ömrünü tamamlamış araçların toplama, sökme, kesme, parçalama, geri kazanma, geri dönüştürme
işlemlerinden herhangi birini yapanlardır.
-Geçici depolama alanı: Ek-1’e uygun olarak, ömrünü tamamlamış araçların arındırıldığı, söküldüğü
ve işleme tesisine gönderilinceye kadar geçici olarak bekletildiği çevre izin ve lisansı alınmış
alanlarıdır.
-ÖTA teslim yeri: Kayıttan düşme ve bertaraf formu temin edilerek ömrünü tamamlamış aracın
kayıttan düşme işlemlerinin tamamlandığı yerdir.
-Söküm bilgisi: İşleme tesislerinin, el kitapçığı olarak veya elektronik ortamda ulaşabilecekleri
bilgileridir.
-Tehlikeli madde: 26/12/2008 tarihli ve 27092 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tehlikeli
Maddeler ve Müstahzarların Sınıflandırılması, Ambalajlanması ve Etiketlenmesi Hakkında
Yönetmelik Ek 2’de yer alan maddelerden herhangi biridir.
ADRES:4.Cad. 22.Sk. 17/8 Tetik İş Merkezi EMEK / ANKARA
T: +90(312) 222 2879 - +90(312) 222 1828 | F: +90(312) 222 1153
© 2005 Mitto Çevre Orman ve Madencilik Ltd. Şti. | info@mitto.com.tr